Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19.12.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił W. N. prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych, z uwagi na brak wykazania stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 15 lat. Wnioskodawca wykazał jedynie 14 lat, 4 miesięcy i 10 dni takiego stażu w okresie zatrudnienia od 13.06.1994 r. do 31.12.2008 r. w (...) S.A. złożonym świadectwem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

(decyzja k. 64 akt ZUS)

Wnioskodawca złożył odwołanie od ww. decyzji, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do rekompensaty w wyniku uwzględnienia do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych pracy na stanowisku montażysty w (...) Sp. z o.o. i Kombinacie Budownictwa Miejskiego (...) w latach 1980-1993.

(odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Zakład wyjaśnił, że nie uwzględnił wnioskodawcy do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. i Kombinacie Budownictwa Miejskiego (...) z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych z tych zakładów pracy.

(odpowiedź na odwołanie k. 4)

Na rozprawie z dnia 13.08.2024 r. wnioskodawca poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(e-prot. z 13.08.2024 r.: 00:00:22, 00:13:23)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - W. N., urodzony (...), ma prawo do emerytury od dnia 1.10.2023 r., tj. od miesiąca, w którym został złożony wniosek.

(niesporne)

W dniu 30.11.2023 r. odwołujący złożył wniosek o ponowne obliczenie świadczenia z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego oraz o przyznanie prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

(wniosek k. 40-41 akt ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 19.12.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił W. N. prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych z uwagi na brak wykazania stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych w ilości co najmniej 15 lat. Wnioskodawca wykazał jedynie 14 lat, 4 miesięcy i 10 dni takiego stażu w okresie zatrudnienia od 13.06.1994 r. do 31.12.2008 r. w (...) S.A. złożonym świadectwem pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

(decyzja k. 64 akt ZUS)

Wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku montażysty od 31.07.1980 r. do 31.08.1985 r. w Kombinacie Budownictwa Miejskiego (...), a następnie, po przejściu na mocy porozumienia pomiędzy zakładami pracy, w okresie od 10.09.1985 r. do 30.11.1991 r. w (...) Sp. z o.o.

Od 16.04.1982 r. do 26.10.1983 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową - po zakończeniu, której od dnia 8.11.1983 r. powrócił do wykonywania pracy na tym samym stanowisku.

Wnioskodawca w obu ww. zakładach pracy wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy wyłącznie pracę montażysty konstrukcji żelbetonowych na wysokości. Otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych, a także posiłki regeneracyjne. Praca ubezpieczonego jako montera konstrukcji żelbetowych polegała na montażu (ustawieniu) płyt żelbetonowych stanowiących konstrukcję budynków mieszkalnych wielokondygnacyjnych, tj. bloków 4-piętrowych w Ł. i bloków 11-piętrowych w W.. Dźwig podnosił dany element ściany, który był ustawiany na wytyczonym miejscu, z bloku żelbetowego wychodziły pręty stalowe, które były spawane, następował szalunek i wylewany był beton. Poza ww. pracą wnioskodawca nie wykonywał żadnych innych prac. Oba ww. zakłady pracy uległy likwidacji. Wnioskodawca nie otrzymał z tych zakładów pracy świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Odwołujący został powiadomiony pismem z 8.05.1998 r. przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, że Ministerstwo nie jest w stanie wskazać kto mógłby wystawić takie świadectwo z uwagi na likwidację zakładu pracy i że uprawnionym do wystawienia przedmiotowego świadectwa jest zakład pracy.

(zeznania wnioskodawcy e-prot. z 13.08.2024 r.: 00:00:04 -00:08:09 w zw. z 00:10:50, kopia książeczki wojskowej k. 6-7 akt ZUS, świadectwo pracy k. 8 akt ZUS, karta obiegowa k. 11 akt ZUS, świadectwo pracy k. 14 -15 akt ZUS, karty zasiłkowe k. 17-18 akt ZUS, karty ewidencyjne zarobków k. 19-29 akt ZUS, karta obiegowa k. 24, angaż k. 29, karty obiegowe k. 30-31, 37, skierowanie na badania k. 32, pismo z 31.08.1985 r. k. 38, świadectwo pracy k. 39, dokumentacja płacowa k. 40-45, załączone akta osobowe, a w nich: świadectwo pracy z 30.04.1993 r., świadectwo pracy z 30.09.1991 r., pismo z 6.08.1985 r., karty obiegowe, angaże, zaświadczenie z 4.03.1988 r., umowa o pracę z 1.10.1991 r., kwestionariusz osobowy, karta zasiłkowa, karty ewidencyjne zarobków)

Powyższy stan faktyczny Sąd odtworzył na podstawie niekwestionowanych co do autentyczności dokumentów, a także zeznań wnioskodawcy, którym przyznał w całości walor wiarygodności, albowiem dowody te okazały się koherentne, pozwalając na ustalenie w sposób pewny rodzaj wykonywanej przez skarżącego pracy w obu badanych okresach zatrudnienia. Dodać należy, że obecny na rozprawie pełnomocnik ZUS-u nie podważył wartości dowodowej zeznań wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 5 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.), dalej jako ustawa, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. W myśl ust. 2 ww. przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są:

1) utrata przez ubezpieczonego możliwości przejścia na emeryturę we wcześniejszym wieku emerytalnym w związku z wygaśnięciem po dniu 31.12.2008 r. - w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948 r., a przed dniem 1.01.1969 r. - podstawy prawnej przewidującej takie uprawnienie;

2) niespełnienie przez ubezpieczonego warunków uprawniających go do emerytury pomostowej na zasadach wynikających z przepisów o emeryturach pomostowych;

3) legitymowanie się przez ubezpieczonego co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS;

4) nieuzyskanie przez ubezpieczonego prawa do emerytury według zasad przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

W zakresie interpretacji co do kręgu osób uprawnionych do rekompensaty oraz ram czasowych pracy wykonywanej w warunkach szczególnych rozstrzygnął Trybunał Konstytucyjny, który w wyroku z 25.11.2010 r., K 27/09 (OTK –A 2010, nr 9, poz. 109) przyjął, że rekompensata jest odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze dla osób, które rozpoczęły pracę przed dniem 1.01.1999 r. i nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Do oceny pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze konieczne jest odwołanie się do przepisów ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504), gdzie wskazano, że rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w art. 32 ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32). Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), dalej jako rozporządzenie.

Z zestawienia § 1 i 2 ww. rozporządzenia wynika, iż pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z §2 ust. 2 ww. rozporządzenia, okresy pracy w warunkach szczególnych stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Z powołanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika jednak, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Bezspornym w rozpoznawanej sprawie jest, że wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Przypomnieć należy, że organ rentowy jako bezsporny ustalił staż pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w warunkach szczególnych w ilości 14 lat, 4 miesięcy, 10 dni.

W sprawie sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w badanych okresach od 31.07.1980 r. do 31.08.1985 r. w Kombinacie Budownictwa Miejskiego (...), a następnie od 10.09.1985 r. do 30.11.1991 r. w (...) Sp. z o.o. był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach emerytalnych i osobowych. Spornym natomiast pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w tych okresach tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie. Stało się tak dlatego, że wnioskodawca nie dysponował świadectwem pracy w szczególnych warunkach z żadnego z ww. zakładów pracy.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011. 237.1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia. W myśl §21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 wyjaśnił, że w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe dopuszczalne jest przeprowadzenie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jeżeli zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy. Pogląd ten został rozwinięty w znowelizowanym art.473 k.p.c., który stanowi, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. W postępowaniu przed tymi sądami okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń mogą być udowadniane wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi (por. wyr. SN z dnia 02.02.1996 r. II URN 3/95 OSNP 1996/16/239). Mając powyższe na uwadze podnoszony przez organ rentowy zarzut braku wykazania przez wnioskodawcę wykonywania pracy w warunkach szkodliwych wobec nieprzedstawienia stosownego świadectwa nie mógł odnieść skutku.

Dla rozstrzygnięcia spornej kwestii zasadnym stało się zatem ustalenie, czy praca wykonywana przez ubezpieczonego w spornym okresie była wykonywana w warunkach szczególnych, o jakich mowa w cytowanych wyżej przepisach, wszelkimi środkami dowodowymi, tj. na podstawie zeznań świadków, zeznań samego ubezpieczonego oraz dowodów z dokumentów przedłożonych w toku postępowania dowodowego.

Wobec powyższego na wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 6 k.c., spoczywał ciężar wykazania pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi.

Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w postaci przesłuchania wnioskodawcy oraz analizy dostępnych dokumentów z oryginalnych akt osobowych z badanych okresów zatrudnienia, wykazało, że w obu spornych okresach zatrudnienia wnioskodawca miał taki sam zakres obowiązków i wykonywał taką samą pracę, mimo że w jego angażach stanowisko pracy zostało nazwane jako montażysta lub montażysta (...) (co – jak, zeznał wnioskodawca - oznaczało konstrukcje żelbetonowe) oraz w obu świadectwach pracy podano stanowisko montażysty (k. 8, 14 akt ZUS), bez określenia, że była to praca na wysokości. Jednakże ze skierowania wnioskodawcy na badania lekarskie z 28.07.1980 r. po powrocie ze służby wojskowej do pracy (k. 18) wynika, że skarżący wykonywał tę pracę na wysokości, co potwierdza wersję odwołującego.

Podkreślenia wymaga fakt, iż o szczególnych warunkach pracy nie decyduje nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj pracy rzeczywiście wykonywanej przez pracownika. Ten zaś, jak wynika z zeznań wnioskodawcy i oryginalnych angaży był niezmienny w całym okresie zatrudnienia w obu zakładach pracy, a polegał na montażu konstrukcji żelbetowych na wysokości przy budowach bloków 11-piętrowych w W. i 4-piętrowych w Ł.. Wnioskodawca otrzymywał w obu badanych okresach zatrudnienia dodatek za pracę w warunkach szczególnych, a także posiłki regeneracyjne. Biorąc powyższe pod uwagę, nie ulega wątpliwości, że praca wnioskodawcy w obu zakładach pracy przy montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości była pracą o znacznej szkodliwości dla jego zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości (por. wyrok SA we Wrocławiu z 5 lipca 2012 r., III AUa 591/12, L.).

Oceniając charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy Sąd zważył, że zatrudnienie przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości zostało wymienione w Wykazie A, Dziale V, poz. 5, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku i podlega uwzględnieniu jako praca w warunkach szczególnych na cele emerytalno – rentowe.

Jednocześnie Sąd zważył, że prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości z ww. Wykazu, w zarządzeniu resortowym wydanym na podstawie § 1 ust. 2 tego samego rozporządzenia, tj. w zarządzeniu Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk w zakładach podległych Ministrowi Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (Dz. Urz. MB. Z 1983 r. nr 3 poz. 6), zostały rozbite na 3 pozycje i określone jako: monter urządzeń i konstrukcji metalowych na wysokości (pkt 1), monter konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości (pkt 2) i cieśla wykonujący prace na wysokości (pkt 3).

Przypomnieć należy, iż wykładni pojęcia "przepisy dotychczasowe" w rozumieniu art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS dokonał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 lutego 2002 r., III ZP 30/01 (OSNAPiUS 2002 Nr 10, poz. 243), wskazując na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, z wyłączeniem tych, które zobowiązywały ministrów, kierowników urzędów centralnych i centralne związki spółdzielcze do ustalenia wykazu stanowisk pracy w podległych im zakładach pracy. Sąd Najwyższy stwierdził, że odesłanie do przepisów dotychczasowych w kwestii wykazów obejmujących świadczenie pracy w warunkach szczególnych, zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie obejmuje przepisów kompetencyjnych § 1 ust. 2-3 rozporządzenia. To pozwala na wniosek, że odesłanie do przepisów dotychczasowych nie dotyczy kompetencji do tworzenia wykazów obejmujących stanowiska, na których świadczy się pracę w szczególnych warunkach; stanowi o nich ustawa i utrzymane jej przepisami w mocy rozporządzenie Rady Ministrów (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 kwietnia 2004 r., II UK 337/03, OSNP 2004 Nr 22, poz. 392). W związku z tym w orzecznictwie przepisy wykazów resortowych określone zostały jako normy jedynie o charakterze informacyjnym, techniczno-porządkującym, uściślającym, o znaczeniu w sferze dowodowej jako podstawa domniemań faktycznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 lutego 2010 r., II UK 218/09, LEX nr 590247). Podkreślono, że przepisy te, niemające charakteru powszechnego, nie kształtują praw podmiotowych, dlatego wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu (...) 8 (...) (por. wyroki Sądu Najwyższego z 20 października 2005 r., I UK 41/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 306, z 9 maja 2006 r., II UK 183/05, LEX nr 1001301).

Uwzględniając powyższe rozważania, w ocenie Sądu Okręgowego, stanowisko montera konstrukcji żelbetowych na wysokości mieści się w zakresie pojęciowym stanowiska montera konstrukcji metalowych na wysokości, a zatem zarządzenie resorowe w tym zakresie nie wyszło poza ramy wskazane załączniku A do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. Jak bowiem trafnie zauważono w orzecznictwie, żelbetowe elementy konstrukcji z definicji zawierają stalowe zbrojenie, więc łączą w sobie cechy konstrukcji metalowej i betonowej. Łączenie płyt żelbetowych następuje przede wszystkim poprzez łączenie ich elementów metalowych i dlatego prace montera konstrukcji żelbetowych są jednocześnie pracami przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości (por. wyrok z 19 listopada 2013 r. Sądu Apelacyjnego w Łodzi, III AUa 516/13, L., wyrok SA w Krakowie z 29.03.2017 r., III AUa 188/16, LEX nr 2295669, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 września 2015 r. III AUa 605/15 Legalis nr 1359635, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 20 września 2012 r. III AUa 380/12 Legalis nr 740467, a także wyroki Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16 stycznia 2013 r. III AUa 1200/12, z dnia 7 marca 2013 r. III AUa 1539/12, z dnia 19 listopada 2013 r. III AUa 391/13, czy z dnia 9 października 2014 r. III AUa 2965/13, L.).

Podkreślenia nadto wymaga, iż także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 2014 r., I UK 125/14, wskazując na okoliczność odwrotną, iż praca, która nie była pracą montera konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości, wymienioną w załączniku nr 3 do zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy podległych Ministrowi Budownictwa i Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (wykaz A, dział V, poz. 5 pkt 2), nie stanowiła pracy w warunkach szczególnych określonej w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (wykaz A, dział V, poz. 5 - "prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości") - wprost uznaje pracę montera konstrukcji żelbetowych i prefabrykowanych na wysokości za pracę w warunkach szczególnych .

Sąd Okręgowy w całości podziela ten pogląd traktując go jako własne stanowisko. Tym samym należy uznać, że prace montera konstrukcji żelbetowych na wysokości także mieszczą się w zakresie pojęcia montażu konstrukcji metalowych na wysokości, o jakiej mowa w wykazie A, dział V, poz. 5 załącznika do ww. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r.

Stwierdzenie zatem, że wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach polegającą na montażu konstrukcji żelbetonowych na wysokości, nie zmienia okoliczność niewystawienia wnioskodawcy przez oba zakłady pracy świadectwa pracy w szczególnych warunkach za sporne okresy zatrudnienia. Skoro bowiem przeprowadzone w sprawie dowody wykazały, że wnioskodawca taką pracę rzeczywiście świadczył, to brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach nie może go pozbawiać prawa do spornego świadczenia. Świadectwo pracy w szczególnych warunkach – jak już wyżej podnoszono- nie jest bowiem wyłącznym dowodem służącym do wykazania charakteru świadczonej pracy.

Nie umknęło uwadze Sądu, że od 16.04.1982 r. do 26.10.1983 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową - po zakończeniu, której od dnia 8.11.1983 r. powrócił do wykonywania pracy na tym samym stanowisku. W ocenie Sądu, wobec jednoznacznego stanowiska orzecznictwa, również ten okres winien zostać zaliczony do pracy w warunkach szczególnych (postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 23 listopada 2021 r. (...) 251/21; z dnia 29 maja 2019 r., II UK 188/18, LEX nr 2690869; z dnia 5 listopada 2020 r., II UK 407/19, LEX nr 3075150). Jednakże nawet przy założeniu wyłączenia wskazanego czasu nie wpłynęłoby to na stanowisko Sądu w niniejszej sprawie, gdyż skarżący i tak posiadałby ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Konkludując, zasadne jest przyjęcie, że wnioskodawca jako pracownik wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w obu spornych okresach zatrudnienia pracę w szczególnych warunkach polegającą na montażu konstrukcji żelbetowych na wysokości przy budowie bloków mieszkalnych (...)- i 11-piętrowych. Tym samym oba badane okresy zatrudnienia od 31.07.1980 r. do 31.08.1985 r. w Kombinacie Budownictwa Miejskiego (...), a następnie od 10.09.1985 r. do 30.11.1991 r. w (...) Sp. z o.o. należy zaliczyć do bezspornie już przyjętego przez ZUS stażu pracy w warunkach szczególnych wynoszącego 14 lat, 4 miesięcy i 10 dni, co oznacza, że wnioskodawca wykazał, że w takich warunkach pracował przez okres znacznie przekraczający wymagane prawem 15 lat, wobec czego jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Od 16.04.1982 r. do 26.10.1983 r. odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową - po zakończeniu, której od dnia 8.11.1983 r. powrócił do wykonywania pracy na tym samym stanowisku.

W konsekwencji Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.