Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7.12.2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. przeniósł na T. Ś. odpowiedzialność za zobowiązania płatnika składek (...) (poprzednia nazwa podmiotu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za zatrudnionych pracowników wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi w łącznej kwocie 1.187.964,76 zł w tym:

1. na ubezpieczenia społeczne:

- należność główna 544.407,67 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 12/2017,02/2018 - (...), (...)- (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 7.12.2023 r. 237.868,00 zł

-koszty egzekucyjne 414,26 zł

2. ubezpieczenie zdrowotne

-należność główna 244.264,64 z tytułu nieopłaconych składek za okres 12/2017,06/2018 - (...), (...), (...)- (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 7.12.2023 r.107.956,00 zł

-koszty egzekucyjne 511,16 zł

3. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

- należność główna 35.932,23 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 12/2017,02/2018 - (...), (...)- (...)

- odsetki za zwłokę liczone na 7.12.2023 r. 15,988,00 zł.

- koszty egzekucyjne 622,80 zł

W uzasadnieniu Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, że zgodnie z brzmieniem art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (...) (poprzednia nazwa podmiotu (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością) jako płatnik składek, zobowiązany był do obliczania, rozliczania oraz opłacania w terminach określonych ustawą, należnych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za każdy miesiąc kalendarzowy. Niedopełnienie tego obowiązku spowodowało powstanie na koncie ww, spółki zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek.

Zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek za okresy wymienione w sentencji decyzji powstało w czasie pełnienia przez T. Ś. funkcji prezesa zarządu (...) (poprzednia nazwa podmiotu (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością) - pierwotny akt założycielski powstał 18.09.2012 r.

Zaewidencjonowane zadłużenie na koncie rozliczeniowym podmiotu świadczy o fakcie utraty płynności finansowej spółki co wiązało się z obowiązkiem złożenia w odpowiednim terminie do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości .

Brak jest informacji o ogłoszeniu upadłości podmiotu czy oddaleniu zgłoszonego wniosku o upadłość na podstawie art. 13 ustawy prawo upadłościowe oraz nie wszczęto postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości ww. podmiotu. Nie było prowadzone postepowanie układowe czy restrukturyzacyjne.

W ocenie organu T. Ś. nie dopełnił więc formalności w zakresie ogłoszenia upadłości spółki w odpowiednim terminie

Nie wskazano również mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości spółki z tytułu składek w znacznej części. Nie wskazano też okoliczności skutkujących wyłączeniem odpowiedzialności za zobowiązania spółki.

W stosunku do zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek zaewidencjonowanego na koncie rozliczeniowym podmiotu (...) (poprzednio (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością) Dyrektor (...) Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. kierował sukcesywnie zajęcia rachunku bankowego do: Bank (...) S.A., (...) Bank S.A (...) Bank S.A., (...) Bank S.A.

Prowadzone postępowanie egzekucyjne doprowadziło do zabiegu egzekucji co do rachunku w Banku (...) S. A. Zakład wobec należności z tytułu nieopłaconych składek skierował do (...) w M. wniosek o prowadzenie egzekucji ze środka do którego zastosowania nie jest uprawniony dyrektor. Czynności egzekucyjne podejmowane w celu wyegzekwowania należności z tytułu nieopłaconych składek nie doprowadziły do spłaty zadłużenia.

Podmiot figuruje w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów:

S. (...) rok produkcji 2011, P. (...) (...) , S. (...) rok produkcji 2008 , F. (...) rok produkcji 2006

Podmiot nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości.

Mając na uwadze zaewidencjonowane na koncie rozliczeniowym płatnika zadłużenie, brak skuteczności dotychczas prowadzonych postępowań egzekucyjnych, uzasadnione i konieczne jest przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania dłużnika (...). ( (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością) .

/decyzja (...).12.2023 i decyzja z dnia 28.12.2023 w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej w aktach ZUS k. nienumerowane/

Odwołanie od w/w decyzji w całości w dniu 29.01.2024 złożył T. Ś. reprezentowany przez radcę prawnego wnosząc o jej zmianę/ uchylenie i ustalenie, iż nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki względem ZUS za zatrudnionych pracowników.

Skarżący podniósł w pierwszej kolejności i biorąc pod uwagę okres za jaki wystawiona jest zakażona decyzja część należności z tytułu składek się przedawniła. Nadto podniósł, iż w momencie, w którym wnioskodawca przestał pełnić funkcję w spółce zo.o. kondycja finansowa nie dawała podstaw do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcia postępowania upadłościowego co następnie już po jego rezygnacji uległo zmianie. Skarżący wskazał, iż w jego przypadku wniosek o upadłość nie był składany bowiem znalazł się inwestor - kupiec który zapowiedział dokapitalizowanie i spłatę wszelkich zobowiązań. Inwestor tych zapowiedzi nie zrealizował. Miało to jednak miejsce już po tym jak wnioskodawca zrezygnował z udziału w zarządzie a więc wtedy gdy nie miał wpływów na podjęcie kroków do ogłoszenia upadłości spółki. Ponadto w jego ocenie Zakład (...) nie wykazał skutecznie, iż egzekucja z majątku spółki jest całkowicie bezskuteczna. Skarżący wskazał, iż nowy właściciel przeniósł siedzibę firmy oraz działalność do B.. Z treści uzasadnienia skarżonej decyzji nie wynika by organ prowadził jakiekolwiek działania egzekucyjne na terenie B..

/ odwołanie k. 3-9/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

Dodatkowo wskazał, że podniesiony zarzut przedawnienia jest niezasadny bowiem bieg terminu przedawnienia został zawieszony w związku z zwarciem umowy ratalnej, prowadzeniem egzekucji, wydaniem decyzji - wskazane zawieszenie w stosunku do poszczególnych należności z tytułu składek nadal trwa. Zobowiązania płatnika z tytułu nieopłaconych składek nie uległy przedawnieniu i są nadal wymagalne wraz z odsetkami liczonymi od dnia zapłaty włącznie.

W ocenie organu niezasadnym jest też zarzut niezawinionego niezłożenia wniosku o upadłość. Należności z decyzji dotyczą (...) od 02/2018 do 01/2019, (...)- (...) a więc spółka pozostawała w zwłoce z zapłatą należności uzasadniającej złożenie wniosku o upadłość na długo przed pojawieniem się inwestora (...) LTD w L.. Nabył on udziały w spółce umowami z dnia 15.06.2021 r. Spółka pozostawała w zwłoce z zapłata należności przekraczającej 3 miesiące od (...) dotyczy to składek za grudzień 2017, luty marzec 2018. Oznacza to że spółka powinna złożyć wniosek o upadłość w maju 2018 r. zgodnie z art. 21 ust. 1 prawa upadłościowego.

Egzekucja prowadzona przeciwko spółce była prowadzona z rachunków bankowych, bowiem wierzytelności z tego tytułu stanowiły jedyny realny majątek spółki. Egzekucja ta była bezskuteczna. Potwierdzeniem braku majątku jest też wykaz majątku przekazanego w związku ze zbyciem udziałów, obejmującego 4 samochody. Uwzględniając ich przebieg, roczniki, ten majątek nie pozwalał na skuteczną egzekucję- małe prawdopodobieństwo zbycia przy znacznych kosztach egzekucji. Nawet w przypadku zbycia pozwalało to na pokrycie bardzo nieznacznej części zobowiązań objętych zaskarżoną decyzją.

/ odpowiedź na odwołanie k. 43-44/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny :

(...). (poprzednia nazwa podmiotu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) prowadzi działalność na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) z dnia 11.10.2012 r. Pierwotny akt założycielski spółki powstał 18.09.2012 r. Przedmiotem przeważającej działalności spółki jest działalność ochroniarska z wyłączeniem obsługi systemów bezpieczeństwa.

/ bezsporne odpis KRS w aktach ZUS oraz k. 179-185/

Wnioskodawca T. Ś. został powołany na stanowisko prezesa zarządu ww spółki uchwałą Zgromadzenia wspólników nr 7 z dnia 11.02.2016. Z kolei z funkcji tej został odwołany uchwałą nr 4 Nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z dnia 1.10 .2021 Przy tym jako prezes zarządu w świetle wpisów w KRS figurował w okresie 19.02.2019 do 2.12.2021 r.

/ bezsporne odpis z KRS w aktach ZUS oraz k. 179-185 protokół Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 1.10.2021 r. w aktach ZUS oraz k. 12-17 protokół Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 11.02.2016 w aktach ZUS/

Spółka (...) w spornych okresach 12/2017,02/2018 - (...), (...)- (...) zatrudniała pracowników, była zobowiązana do opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

/ bezsporne/

Spółka nie wywiązała się z tego obowiązku w sposób prawidłowy, na jej koncie powstało zadłużenie, które na dzień wydania niniejszej decyzji wynosi łącznie 1.187.964,76 zł w tym:

1. na ubezpieczenia społeczne:

- należność główna 544.407,67 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 12/2017,02/2018 - (...), (...)- (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 7.12.2023 r. 237.868,00 zł

-koszty egzekucyjne 414,26 zł

2. ubezpieczenie zdrowotne

-należność główna 244.264,64 z tytułu nieopłaconych składek za okres 12/2017,06/2018 - (...), (...), (...)- (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 7.12.2023 r.107.956,00 zł

-koszty egzekucyjne 511,16 zł

3. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

- należność główna 35.932,23 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 12/2017,02/2018 - (...), (...)- (...)

- odsetki za zwłokę liczone na 7.12.2023 r. 15,988,00 zł.

- koszty egzekucyjne 622,80 zł

/ bezsporne wydruk przeglądu danych stany należności w aktach ZUS k. nienumerowane/

Spółka pozostawała w zwłoce z zapłata należności przekraczającej 3 miesiące od kwietnia 2018 r. dotyczy to składek za (...) 02-03/2018 r.

/ bezsporne/

Spółka nie składała wniosku o otwarcie likwidacji lub o ogłoszenie upadłości spółki, nie wszczęto postępowania zapobiegającego upadłości ww podmiotu. Nie było prowadzone postępowanie układowe czy postępowanie restrukturyzacyjne

/ bezsporne pismo Sądu Rejonowego w Szczecinie XII Wydziału Gospodarczego w aktach ZUS/

Umowami z dnia 15.06.2021 inwestor (...) LTD w L. nabył udziały w spółce (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, po pełnym zapoznaniu się z jej sytuacja finansową, zobowiązując się do przejęcia całości jej zobowiązań.

/ umowy zbycia udziałów z dnia 15.06.2021 r. k. 18-29, decyzja w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia o braku zadłużenia z dnia 16.02.2022 r. k. 30 , protokół przekazania dokumentacji finansowo - księgowej kadrowej , ochrony spółki k. 3134,rotokół przekazania samochodów k. 35, oświadczenie z dnia 1.10.2021 r. k. 36 umowa o zachowanie poufności k. 37-41/

(...) (poprzednio (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością) figuruje w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów:

S. (...) rok produkcji 2011, P. (...) (...) , S. (...) rok produkcji 2008 , F. (...) rok produkcji 2006

Podmiot nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości.

/ bezsporne/

W dniu 15.06.2018 pomiędzy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych oddział B. została zawarta umowa o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek w ogólnej kwocie 529097,97 zł za okres od 01/2017 do 12/2017, w ramach której spółka zobowiązała się do systematycznej spłaty zobowiązań zgodnie z harmonogramem. Z dniem 20.12.2018 r. wskazana umowa została rozwiązana przez zakład wobec braku regulowania przez spółkę należności - naruszenie warunków umowy.

/ umowa z dnia 15.06.2018 k. 173-176, zawiadomienie o rozwiązaniu umowy z dniem 20.12.2018 k. 177-178 /

W stosunku do zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek zaewidencjonowanego na koncie rozliczeniowym podmiotu Agencja Ochrony (...) sp. z o.o. (poprzednio (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) Dyrektor (...) Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Ł. kierował sukcesywnie zajęcia rachunku bankowego do: Bank (...) S.A., (...) Bank S.A (...) Bank S.A., (...) Bank S.A.

Prowadzone postępowanie egzekucyjne doprowadziło do zabiegu egzekucji co do rachunku w Banku (...) S.A. Zakład wobec należności z tytułu nieopłaconych składek skierował do (...) w M. wniosek o prowadzenie egzekucji ze środka do którego zastosowania nie jest uprawniony dyrektor. Czynności egzekucyjne podejmowane w celu wyegzekwowania należności z tytułu nieopłaconych składek nie doprowadziły do spłaty zadłużenia.

/bezsporne zawiadomienia o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego i zajęciu innej wierzytelności pieniężnej k. 186 - 289/

W stosunku do poszczególnych należności spółki z tytułu składek ZUS prowadził następujące czynności mające wpływ na bieg terminu przedawnienia:

FUS:

- (...) - należności uległy zawieszeniu od 15.06.2018 do 20.12.2018 (data zawarcia umowy ratalnej i data zerwania umowy ratalnej), skierowane do egzekucji 29.09.2021 zawieszenie trwa do nadal,

- 08-12/2018, 01-04/2020 - należności uległy zawieszeniu od 29.09.2021 (daty doręczenia tytułów wykonawczych) zawieszenie trwa do nadal,

- (...), 08-12/2019, (...)- (...) - należności uległy zawieszeniu od 16.09.2021 (daty doręczenia tytułów wykonawczych) zawieszenie trwa do nadal,

- 02-09/2018, 11-12/2019, 04-08/2021 - należności uległy zawieszeniu od 01.10.2021 (daty doręczenia upomnień, skierowane do egzekucji 20.10.2021) zawieszenie trwa do nadal,

- (...) - należności uległy zawieszeniu od 24.11.2021 do 03.03.2022 (data doręczenia wszczęcia i data uprawomocnienia decyzji), skierowane do egzekucji 07.03.2022 i zawieszenie trwa do nadal,

FUZ:

- (...) - należności uległy zawieszeniu od 15.06.2018 do 20.12.2018 (data zawarcia umowy ratalnej i data zerwania umowy ratalnej), skierowane do egzekucji 29.09.2021 zawieszenie trwa do nadal,

- 07-12/2018, (...), 01-03/2020 - należności uległy zawieszeniu od 29.09.2021 (daty doręczenia tytułów wykonawczych) i zawieszenie trwa do nadal,

- (...), 08-12/2019, 04-12/2020, 01-03/2021 - należności uległy zawieszeniu od 16.09.2021 (daty doręczenia tytułów wykonawczych) i zawieszenie trwa do nadal,

- (...), 04-08/2021 - należności uległy zawieszeniu od 01.10.2021 (daty doręczenia upomnień, skierowane do egzekucji 20.10.2021) zawieszenie trwa do nadal,

- (...) - należności uległy zawieszeniu od 24.11.2021 do 03.03.2022 (data doręczenia wszczęcia i data uprawomocnienia decyzji), skierowane do egzekucji 07.03.2022 i zawieszenie trwa do nadal,

(...):

- (...) - należności uległy zawieszeniu od 15.06.2018 do 20.12.2018 (data zawarcia umowy ratalnej i data zerwania umowy ratalnej), skierowane do egzekucji 29.09.2021 zawieszenie trwa do nadal,

- 06-12/2018, 01-04/2020 - należności uległy zawieszeniu od 29.09.2021 (daty doręczenia tytułów wykonawczych) zawieszenie trwa do nadal,

- (...), 08-12/2019, 05-12/2020, 01-03/2021 - należności uległy zawieszeniu od 16.09.2021 (daty doręczenia tytułów wykonawczych) zawieszenie trwa do nadal,

- 02-05/2018, 04-08/2021 - należności uległy zawieszeniu od 01.10.2021 (daty doręczenia upomnień, skierowane do egzekucji 20.10.2021) zawieszenie trwa do nadal,

- 06-09/2018, (...) - należności uległy zawieszeniu od 24.11.2021 do 03.03.2022 (data doręczenia wszczęcia i data uprawomocnienia decyzji), skierowane do egzekucji 07.03.2022 zawieszenie trwa do nadal.

/ kserokopia tytułów wykonawczych z dnia 16.09.2021, 29.09.2021, 20.10.2021, 7.03.2022, 7.04.2022 wraz z zwrotnym potwierdzeniem odbioru k. 65-167 umowa z dnia 15.06.2018 k. 173-176, zawiadomienie o rozwiązaniu umowy z dniem 20.12.2018 k. 177-178/

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niekwestionowane dowody z: dokumentów zawartych w aktach sprawy aktach rentowych w tym kopii akt egzekucyjnych złożonych przez organ. Podnieść należy, że wnioskodawca wezwany prawidłowo na terminy rozpraw nie stawił się na żaden z nich i nie złożył zeznań. Nie przedłożył żadnych istotnych dla sprawy dokumentów (poza tymi załączonymi do odwołania- przy czym te nie przesądzały o słuszności jego stanowiska procesowego) nie zgłosił też żadnych wniosków dowodowych na poparcie głoszonych przez siebie tez, nie negował treści dokumentów i twierdzeń zgłaszanych w toku procesu przez organ rentowy.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Co do meritum zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497) składki na ubezpieczenia emerytalne:

1) pracowników,

2) osób wykonujących pracę nakładczą,

3) członków spółdzielni,

4) zleceniobiorców,

5) posłów i senatorów,

6) stypendystów sportowych,

7) pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

8) osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

9) osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

10) funkcjonariuszy Służby Celnej,

11) osób odbywających służbę zastępczą

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Stosownie do art. 17 ust. 1 przytoczonej ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 ustawy z dnia z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146 za osobę pozostającą w stosunku pracy lub w stosunku służbowym składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, podmiot zobowiązany do wypłaty tych świadczeń.

Stosownie natomiast do treści art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 475) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłacają pracodawcy.

W myśl art. 108 § 1 ordynacji podatkowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 t.j.) w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

Z mocy art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio wyszczególnione w przepisie art. 31 przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Zastosowanie do należności z tytułu składek, z mocy art. 31, ma m.in. przepis art. 116 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe), a w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2016 r. we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2020 r. poz. 814) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

W myśl art. 116 § 2 odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. Przepisy § 1-3, w myśl § 4, stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności udziałowcy (akcjonariusze) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu określona w §1, obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast zgodnie z art. 107 §1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Z analizy treści przepisu art. 116 wynika, iż przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. jest ustalenie, że (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki okazała się bezskuteczna w całości lub w części oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tej osoby od odpowiedzialności.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w B. z 6.03.2003 r. SA (...)/03 POP (...) wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2018 r.I SA/Bd (...) Legalis Numer 1741267). Tym samym ciężar wykazania dwóch pierwszych przesłanek /pozytywnych/ ciąży na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ciężar dowodu przesłanki trzeciej - w zakresie istnienia okoliczności uwalniających od tej odpowiedzialności - spoczywa na odwołującym się.

W toku przedmiotowego postępowania odwołujący nie kwestionował wielkości przyjętego przez ZUS zadłużenia - co do innej kwoty zadłużenia nie przedstawiono żadnych zarzutów i dowodów. Ostatecznie też nie podnosił, iż nie pełnił funkcji prezesa zarządu w spornym okresie. Bezsprzecznie też wnioskodawca (co przyznano w odwołaniu) nie składał wniosku o otwarcie likwidacji oraz o ogłoszenie upadłości spółki.

Jednakże odwołujący utrzymywał, że nie może ponosić osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, bowiem zgłoszenie przedmiotowego wniosku o likwidacje czy upadłość nie było konieczne z uwagi na fakt zbycia udziałów spółki inwestorowi zagranicznemu który zobowiązał spłacić jej wszelkie zobowiązania w tym publicznoprawne i doinwestować spółkę, nadto wywodził iż organ rentowy nie wykazał przesłanki bezskuteczności egzekucji bowiem istniał majątek umożliwiający zaspokojenie organu - spółka była właścicielem wskazanych przez organ samochodów nadto inwestor przeniósł siedzibę i działalność do B. gdzie nie były prowadzone czynności egzekucyjne. Wobec tego nie zachodzą przesłanki usprawiedliwiające przeniesienie na niego odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Skarżący podniósł również zarzut przedawnienia.

Odnosząc się do wskazanych twierdzeń w pierwszej kolejności wywieść należy, iż nieuprawnionymi są twierdzenia strony co do upływu okresu przedawnienia.

Na wstępie wskazać należy, iż niezależnie od upływu terminu wynikającego z treści art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej, organy podatkowe mogą orzekać o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej jedynie do momentu przedawnienia się zobowiązania podatnika, będącego głównym dłużnikiem. Granice czasowe odpowiedzialności osoby trzeciej wyznacza istnienie zaległości podatkowej, za którą odpowiedzialność tę orzeczono, co wynika z akcesoryjnego charakteru odpowiedzialności osoby trzeciej w stosunku do odpowiedzialności podatnika. Zaległość podatkowa z tytułu określonego zobowiązania podatkowego istnieje z kolei tak długo, jak długo istnieje samo zobowiązanie podatkowe, a zatem jak długo zobowiązanie nie wygaśnie na skutek zaistnienia jednej z przesłanek określonych w art. 59 Ordynacji podatkowej, w tym na skutek upływu terminu przedawnienia. /I SA/Lu 458/20 - wyrok WSA Lublin z dnia 16-04-2021.

W myśl art. 118 § 1. Ustawy ordynacja podatkowa nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat, a w przypadku, o którym mowa:

1)w art. 117b § 1 - jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym miała miejsce dostawa towarów, upłynęły 3 lata;

2)w art. 117c - jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym upływa 6-miesięczny okres od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego, upłynęły 3 lata.

Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

Termin przedawnienia należności w przypadkach określonych w art. 24 ust. 5a-6 u.s.u.s. ulega przerwaniu lub zawieszeniu. Przerwanie biegu przedawnienia ma ten skutek, że po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu przedawnienia, termin przedawnienia biegnie od nowa. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia sprawia zaś, że w terminie przedawnienia nie uwzględnia się co prawda okresu, w którym bieg przedawnienia był zawieszony, ale uwzględnia się okres przedawnienia, który poprzedzał okres zawieszenia. Zmiana stanu prawnego wprowadzona od 1 stycznia 2003 r. przez dodanie art. 24 ust. 5b u.s.u.s. dotyczyła zawieszenia terminu przedawnienia. Przepis ten przewidywał zawieszenie biegu terminu przedawnienia, od dnia wszczęcia do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego oraz sądowego, z wyłączeniem wcześniejszych faz postępowania. Na skutek kolejnej nowelizacji przepisów od 1 lipca 2004 r. ustawodawca rozszerzył zakres zawieszenia biegu terminu przedawnienia na okres od podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy podnieść należy iż, po pierwsze czasowe granice odpowiedzialności podatkowej każdej osoby trzeciej wyznaczone we wcześniej już powoływanym, art. 118 o.p. przybierające postać przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej odpowiedzialność podatkową w przypadku T. Ś. nie zostały spełnione. Najstarsze dochodzone od niego należności dotyczą grudnia 2017 których termin płatności przypadał na styczeń 2018 r. Wobec tego licząc zgodnie z art. 118 o.p. 5 letni okres od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa czyli od końca 2018 r. , okres do wydania decyzji przypadał na koniec grudnia 2023r. a zaskarżoną decyzję wydano 7.12.2023 r. Wobec powyższego nie upłynął termin do wydania przedmiotowej decyzji wskazany w powyższym przepisie.

Po drugie z uwagi na okres jaki upłynął od daty zawarcia umowy ratalnej do chwili jej zerwania od 15.06.2018 do 20.12.2018, daty w jakich doręczano dłużnikowi tytuły wykonawcze dotyczące poszczególnych należności, fakt i datę skierowania tych należności do egzekucji, prowadzenie postepowania egzekucyjnego, które nie zostało zakończone a powodujące zawieszenie upływu terminu przedawnienia dochodzone od płatnika należności nie są przedawnione. Zaznaczyć należy iż odwołujący nie kwestionował powyższych okoliczności szczegółowo opisanych w stanie fatycznym. Nie wywodził iż nie miały one miejsca a co za tym idzie nie rzutowały w żaden sposób na bieg terminu przedawnienia. Z tych też względów przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania spółki na wnioskodawcę przy uwzględnieniu tych okoliczności nie jest nieprawidłowe. Skoro zaś organ nie stwierdził przesłanek do umorzenia postępowania podatkowego z powodu przedawnienia to był zobowiązany zbadać czy i ewentualnie kiedy wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości. /I SA/Po 382/22, Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. LEX nr 3369398 - wyrok z dnia 5 lipca 2022 r/

Odnosząc się co do pozostałych twierdzeń odwołującego iż nie zachodziły podstawy do złożenia wniosku o upadłość bowiem znaleziono inwestora któremu zbyto wszystkie udziały który zobowiązał się doinwestować spółkę i spłacić zadłużenie nadto braku bezskuteczności egzekucji bowiem spółka dysponowała nadal dysponuje majątkiem pozwalającym na pokrycie zobowiązań względem ZUS, podnieść należy, że za zaległości podatkowe, składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko Spółce okaże się bezskuteczna, chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo że nie zgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wskaże on mienie z którego egzekucja jest możliwa (wyrok NSA w G. z 19.09.2003 r. (...)/Gd 56/01 - publ. www.nsa.gov.pl).

Ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub o wszczęcie postępowanie układowego był konieczny lub czy został zgłoszony w odpowiednim czasie wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia takowych wniosków. Kwestie te normuje ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1520).

Zgodnie z dyspozycją art. 10 w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie ( od Dz.U. z 2017 r. poz. 2344 t.j. do Dz.U. z 2020 r. poz. 1228 t.j.) przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika. Przepis art. 11 ust. 1 (również w tym brzmieniu) określający, kiedy istnieje niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia upadłości stanowi, iż następuje to wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich zobowiązań pieniężnych, które są wymagalne. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. W ust. 1a. wskazano, że domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Przepis art. 11 ust. 2 reguluje drugą postać niewypłacalności. Zgodnie z tym przepisem obowiązującym w spornym okresie dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Wobec takiej regulacji każda z dwóch przyczyn ogłoszenia upadłości ma samodzielny charakter, a to oznacza, że dysponujący sporym majątkiem dłużnik będzie uznany za upadłego, jeżeli zaprzestał w sposób trwały płacenia długów./tak postanowienie SN z dnia 19.12.2002 r, (...) 342/01 (...) - wyrok NSA (N) z dnia 18-05-2021/

Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości określa art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego, zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie trzydziestu od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Do dnia 1.01.2016 r. nie później niż w terminie dwóch tygodni.

Termin 14 - obecnie 30 dni od chwili stwierdzonej niewypłacalności, o której mowa w art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest terminem maksymalnym dla złożenia wniosku, liczonym od wystąpienia przyczyny uzasadniającej jego zgłoszenie. Rygor, o którym mowa w art. 21 ust. 1 tej ustawy, jest emanacją naczelnej zasady prawa upadłościowego (tj. ochrony praw wierzycieli) i jako taki powinien być interpretowany w świetle art. 116 Ordynacji podatkowej ściśle. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 08-02-2022/

Dla stwierdzenia niewypłacalności dłużnika wystarczające jest ziszczenie się tylko jednej z dwóch podstaw (zaprzestanie wykonywania wymagalnych zobowiązań lub gdy zobowiązania przekroczą wartości majątku). W sytuacji zaś, kiedy wystąpi podstawa do ogłoszenia upadłości, dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni 9 30 dni) od dnia, w którym wystąpiła taka okoliczność, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek ten spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami. Ponadto w art. 11 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze ustawodawca nie powiązał stanu niewypłacalności ze stanem majątku dłużnika, lecz z konkretnym zaniechaniem, zaprzestaniem płacenia długów. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 08-03-2022/

Sam fakt niedokonywania wpłat jest wystarczającą podstawą do uznania, że spółka nie regulowała wymagalnych zobowiązań. Dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia bowiem jest przyczyna niewykonywania zobowiązań oraz ilość wierzycieli. Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Dla określenia, czy istnieją podstawy ogłoszenia upadłości, fundamentalne znaczenie ma wyłącznie ustalenie, czy dłużnik nie wykonuje tych zobowiązań, które są wymagalne. /wyrok NSA 2018.12.13 (...) LEX nr 2624488

(...) - wyrok NSA (N) z dnia 07-09-2021/.

Dla określenia, czy dłużnik jest niewypłacalny, nie ma znaczenia to, czy nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych, czy tylko niektórych z nich. Nie ma też znaczenia wielkość niewykonanych przez dłużnika zobowiązań. Istnienie podstaw do ogłoszenia upadłości determinuje wyłącznie przesłanka niewykonania przez dłużnika wymagalnych zobowiązań. Z niewypłacalnością dłużnika, o której mowa w art. 10 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe mamy również do czynienia, gdy dłużnik ten nie zaspakaja jednego tylko wierzyciela posiadającego znaczną wierzytelność. Przesłanka egzoneracyjna wymieniona w art. 116 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa odnosi się bowiem wyłącznie do zgłoszenia wniosku, a nie do skutku tego wniosku, jakim jest ogłoszenie upadłości. Wniosek należy złożyć wówczas, gdy zaistnieją przesłanki niewypłacalności dłużnika, określone w art. 10 i art. 11 Prawa Upadłościowego. Jeżeli zatem dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, powinien taki wniosek zawsze złożyć./ (...) 538/21 - wyrok NSA (N) z dnia 06-05-2022, (...) 138/21 - wyrok NSA (N) z dnia 30-11-2021/

Przyjęcie, że członek zarządu zwolniony jest z obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy spółka zalega z płatnościami wyłącznie w odniesieniu do jednego wierzyciela, stawiałoby w uprzywilejowanej pozycji tych członków zarządu, których spółki miałyby tylko jednego wierzyciela Skarb Państwa w stosunku do tych, których spółki miałyby co najmniej dwóch wierzycieli. Doszłoby do oczywistego nierównego traktowania członków zarządu (osób trzecich) w zależności od tego, ilu wierzycieli miały zarządzane przez nich spółki oraz do osłabienia funkcji gwarancyjnej odpowiedzialności osób trzecich. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 07-09-2021/

Przy tym nie można odmówić członkowi zarządu prawa do podjęcia ryzyka i niezgłoszenia wniosku o upadłość mimo wystąpienia stosownych ku temu przesłanek ustawowych w sytuacji, gdy według jego oceny uda się opanować sytuacje finansową i w konsekwencji spłacić całość zobowiązań. Jednak jeśli zarządzający spółką takie ryzyko podejmuje, to musi to czynić ze świadomością odpowiedzialności z tym związanej i liczyć się z tym, że w przypadku dokonania błędnej oceny sytuacji rodzącej w konsekwencji choćby częściową niemożność zaspokojenia długów przez spółkę, to sam będzie musiał ponieść subsydiarną odpowiedzialność finansową. /wyrok WSA w Białymstoku 2019.02.13 I SA/Bk (...) LEX nr 2628128/

Właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy. Dla jego określenia nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu /wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r. I (...) 392/10, LEX nr 1079514/.

W zamiarze ustawodawcy od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki uwalnia członka zarządu obiektywna i niezawiniona niemożność podjęcia działań wymienionych w tym przepisie, a nie świadome ich niepodjęcie, nawet jeśli w ocenie danego członka zarządu były racjonalne przyczyny takiej decyzji. /Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim 2018.12.06 I SA/Go (...) LEX nr 2602337/

Dokonując oceny, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we "właściwym czasie" - art. 116 § 1 o.p. należy uznać, że powinno to nastąpić w takim momencie, aby zapewnić ochronę zagrożonych interesów wszystkich wierzycieli, aby po ogłoszeniu upadłości wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Przesłanka ta jest spełniona w szczególności wtedy, gdy członek zarządu po ustaleniu, że stan finansowy spółki uzasadnia złożenie wniosku o upadłość, niezwłocznie złoży taki wniosek. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość nie może natomiast polegać na nadziei na wpływy i zyski. Subiektywna ocena sytuacji majątkowej spółki nie świadczy o braku winy; brak winy może być odnoszony jedynie do wyjątkowych sytuacji, w których członek zarządu (prezes) nie ma wiedzy co do rzeczywistej sytuacji w zakresie płacenia zobowiązań przez spółkę z uzasadnionych (obiektywnie) przyczyn i przy dołożeniu należytej staranności nie może tej wiedzy uzyskać albo podjąć stosownych działań /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. (...) UK 265/10, LEX nr 844740/.

W uznaniu Sądu wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wskazują, iż nieuzasadnionym jest twierdzenie skarżącego iż w okresie pełnienia przez niego funkcji członka zarządu (...) Biuro (...) sp zo.o.nie była niewypłacalna. Wskazać należy że powołując się na tę okoliczność - ciężar dowodu w tym zakresie co już podnoszono spoczywał na stronie odwołującej.

Skarżący w tym zakresie powoływał się na fakt zbycia umowami z dnia 15.06.2021 całości udziałów spółki zagranicznemu inwestorowi (...) LTD w L., który zapoznał się z jej sytuacją finansową i zobowiązał się do spłaty jej zadłużenia co jednak nie nastąpiło. W tym miejscu zauważyć należy iż zobowiązanie do spłaty całości zadłużenia, które miał przyjąć na siebie inwestor nie jest skuteczne w stosunku do podmiotów 3 w tym ZUS a tylko ewentualnie miedzy stronami i co najwyżej uprawnia do ich wzajemnych rozliczeń. Ponadto czego zdaje się nie zauważać odwołujący a co zasadnie podniósł organ rentowy należności z decyzji dotyczą (...) od 02/2018 do 01/2019, (...)- (...) a więc spółka pozostawała w zwłoce z zapłatą należności uzasadniającej złożenie wniosku o upadłość na długo przed pojawieniem się inwestora (...) LTD w L.. Odwołujący nie może zatem zasłaniać się faktem pozyskania inwestora. Spółka pozostawała w zwłoce z zapłatą należności przekraczającej 3 miesiące już od (...) dotyczy to składek za (...), 02-03/2018. Okoliczności te nie zostały przez stronę odwołującą jakkolwiek podważone - zakwestionowane. Sąd nie był uprawniony do zastępowania w tym zakresie strony powodowej reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika i samodzielnego poszukiwania dowodów na poparcie tezy przeciwnej. W konsekwencji oznacza to że spółka powinna złożyć wniosek o upadłość w maju 2018 r. zgodnie z art. 21 ust. 1 prawa upadłościowego, co nie miało miejsca. Przy tym nie zostały wykazane żadne obiektywne okoliczności które, brak zgłoszenia wniosku o upadłość w tym okresie by usprawiedliwiały. Fakt braku przesłanek do zgłoszenia wniosku o upadłość (...) Biura (...) w okresie pełnienia przez wnioskodawcę funkcji w zarządzie tej spółki pozostaje zatem nieudowodnionym. Stronę odwołującą obciążają więc negatywne skutki procesowe w tym zakresie.

W ocenie Sądu Okręgowego nieuprawnionymi są też sugestie skarżącego jakoby – w świetle posiadania przez spółkę ruchomości w postaci pojazdów, innego mienia w obecnej siedzibie spółki, istniał majątek wystarczający na pokrycie zobowiązań. W kontekście powyższego odwołujący podniósł iż organ rentowy kierując egzekucję tylko do poszczególnych elementów majątku- wybiórczo tylko do rachunków bankowych, z pominięciem innego majątku błędnie uznał, iż egzekucja zaległości za składki okazała się bezskuteczna.

W tym miejscu wskazać należy, iż bezskuteczność egzekucji jest wykazana, gdy egzekucja z majątku spółki w całości lub w części jest bezskuteczna. Uogólniając można stwierdzić, iż przesłankę bezskuteczności egzekucji można wykazać na podstawie każdego dowodu wykazującego, że spółka nie ma majątku, który pozawalałby na zaspokojenie jej wierzyciela, który dochodzi swojej należności od członka zarządu Spółki.

Nie można bowiem, zdaniem Sądu Okręgowego, zmuszać organu rentowego do działań pozbawionych racjonalności, aby wszczął i prowadził wszelkiego rodzaju postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce, skoro wykazał on takie okoliczności, z których można wnioskować, że egzekucja z majątku spółki byłaby całkowicie lub w części bezskuteczna. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 VCKN 416/2001 OSNC 2004/7-8/poz.l28 ,orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1937r. IC 1927/36 Zbiór Urzędowy 1938 nr 4 poz.184, Uchwała Sądu Najwyższego z 15 czerwca 1999r. III CZP 10/99 -Monitor Prawniczy 1999/11 str 42, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 października 1994r I ACr 470/94 Prawo Gospodarcze 1995 nr 6 strona 28 ; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 stycznia 1994r ACr 1024/93 - Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku 1994/2 strona 28; A.Szajkowski- Kodeks handlowy tom I s. 298 - komentarz- Wydawnictwo C.H.Beck/PWN Warszawa 1994; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 czerwca 2005r. VI ACa 231/2005)

Bezskuteczność egzekucji w całości lub w części, o której mowa w art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oznacza stan, gdy wierzyciel podatkowy nie uzyskał zaspokojenia mimo przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego. Będzie to, więc działanie nie przynoszące pożądanych rezultatów. Tym samym, bezskuteczność egzekucji będzie miała miejsce, gdy skierowanie egzekucji do całego majątku podatnika, zastosowanie różnych sposobów egzekucji, nie dało wyniku w postaci zaspokojenia roszczenia podatkowego. Warunkiem uznania bezskuteczności egzekucji jest jej formalne przeprowadzenie, a także stwierdzenie bezskuteczności egzekucji na podstawie każdego prawnie dopuszczalnego dowodu. Jeżeli natomiast członek zarządu spółki poddaje w wątpliwość zakres egzekucji skierowanej do majątku spółki, ale sam nie wskazuje mienia, z którego zaspokojenie zaległości podatkowych byłoby możliwe, to zarzut ten nie może być uwzględniony. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2016 r., (...), opubl. L.).

Podkreślenia wymaga, iż mienie spółki, którego wskazanie zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki musi być realne i istnieć w dacie, gdy zostało wskazane. Okoliczności te powinien wykazać członek zarządu podając dane umożliwiające przeprowadzenie z tego mienia skutecznej egzekucji.(tak wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2012 r, (...) SA/Wa (...), Lex nr 1139384).

Należy przy tym nadmienić, że zgodnie z art. 116 § 1 o.p. do uznania egzekucji za bezskuteczną wystarczający jest choćby częściowy brak możliwości zaspokojenia wierzyciela. /Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2018 r. I (...) 984/16/.

Bezskuteczność egzekucji rozumiana być musi jako brak rezultatu w skuteczności czynności egzekucyjnych - bezskuteczność egzekucji ustala się na podstawie każdego prawnie dopuszczalnego dowodu. Postępowanie takie musi być wszczęte, jednak dla oceny, że egzekucja jest bezskuteczna nie musi zostać wydane formalne postanowienie o umorzeniu./Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 19 kwietnia 2018 r. (...) SA/Łd 860/17 /.

Z istoty pojęcia bezskutecznej egzekucji w całości lub w części wynika, że może i powinno być odnoszone do całości majątku zobowiązanego (dłużnika), a nie tylko do konkretnej wierzytelności publicznoprawnej (cywilnoprawnej). Nie chodzi zatem o jakikolwiek majątek dłużnika niezależnie od jego wartości, lecz o majątek o takiej wartości, z którego co najmniej w znacznej części możliwe będzie uregulowanie zaległości. Przy ocenie tej przesłanki należy zrelatywizować wysokość zobowiązania do wartości wskazanego majątku, a następnie dokonać oceny stopnia zaspokojenia wierzytelności z tego majątku. /Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 marca 2018 r. (...) 817/16/.

Rzeczą organu podatkowego jest wykazanie bezskuteczności egzekucji w dacie orzekania o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe spółki z o.o. (...) mienia, którym podatnik dysponował w przeszłości, ale aktualnie już nie jest w jego posiadaniu nie stanowi negatywnej przesłanki orzekania o odpowiedzialności członka zarządu./tak wyrok WSA w Białymstoku z dnia 18.08.2010 r, SA/Bk 223/10/

Ponadto jak wynika ze stanowiska judykatury możliwe jest przyjęcie bezskuteczności egzekucji składek w rozumieniu art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (jednolity tekst: Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.), mimo że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zrezygnował z hipoteki w celu umożliwienia sprzedaży nieruchomości bez takiego obciążenia, /wyrok SN z dn. 18.03.2014 r. sygn. akt: (...) UK 372/13/. Bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 O.p. zależy od stanu majątkowego dłużnej spółki. (...) znaczenia nie ma to, jak starannie i szybko organ rentowy wprowadza zaległość składkową do windykacji oraz prowadzi jej egzekucję. Warunkiem stwierdzenia bezskuteczności egzekucji w rozumieniu art. 116 O.p. nie jest tylko formalne postanowienie o umorzeniu egzekucji prowadzonej do całego mienia spółki. Organ rentowy może poprzestać w egzekwowaniu na części majątku spółki, gdy jego przekonanie o bezskuteczności egzekucji w dalszym zakresie będzie uzasadnione, /wyrok SN z dn. 28.11.2008r. sygn. akt: I UK 107/08/.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawca podnosząc, iż spółka posiadała mienie na pokrycie zobowiązań wskazane ruchomości, majątek w obecnej siedzibie sugerował, iż organ rentowy miał możliwość zaspokojenia swych roszczeń.

Mając to na uwadze, należało rozważyć, czy po przeprowadzonym postępowaniu egzekucyjnym przeciwko spółce egzekucja w całości lub w części jest bezskuteczna, nadto kwestię istnienia mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości spółki w znacznej części, przez co należy rozumieć, że w ponad połowie należności. Wolą ustawodawcy było bowiem zagwarantowanie zaspokojenia należności względem Skarbu Państwa nie w dowolnej części, ale w stopniu znacznym. Znaczny stopień zaspokojenia należy wiązać z taką sytuacją, gdzie spłata należności wobec Skarbu Państwa doprowadzi do zapłaty przynajmniej połowy należności. /tak wyrok WSA w Gliwicach z dnia 23.06.2009 , (...) SA/Gl (...)/.

W ocenie Sądu Okręgowego wbrew sugestiom wnioskodawcy organ rentowy przesłankę bezskuteczności egzekucji niewątpliwie wykazał.

Znamiennym jest, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji (...).12.2023 w drodze przeprowadzonego uprzednio postępowania egzekucyjnego uzyskanie środków pozwalających na pokrycie należności ZUS z tytułu składek okazało się niemożliwe. Podkreślić należy, iż ZUS prowadził egzekucję w stosunku do spółki, z rachunków bankowych bo – co skarżący pomija - działania w stosunku do wskazywanego przez niego majątku z nieruchomości z uwagi na ich wartość przebieg koszty egzekucji, możliwość potencjalnego zaspokojenia w drodze ich zbycia nią majątku nie mogły być skuteczne. Mienie znajdujące się w siedzibie spółki ma zaś wymiar tylko iluzoryczny. Wnioskodawca nie wskazał o jakie konkretnie mienie chodzi jaka jest jego wartość i czy w ogóle nadaje się do egzekucji.

Podnieść należy, iż instytucja przeniesienia zobowiązań składkowych wobec funduszu ubezpieczeń społecznych na osoby trzecie, nie została ustanowiona w celu ochrony dłużników, lecz w celu zabezpieczenia należności organu ubezpieczeń społecznych, który w zamiarze odzyskania należności wskazuje na bezskuteczność egzekucji skierowanej do znanych lub ujawnionych mu w postępowaniu egzekucyjnym składników majątku dłużnej spółki. Dlatego też, ocena działań wierzyciela musi być dokonywana z punktu widzenia celu instytucji ustanowionej do ochrony należności składkowych. Skutkiem czego, członek zarządu spółki wiedząc, że organ rentowy wszczął postępowanie egzekucyjne winien wykazać się aktywnością w regulowaniu należności, tym bardziej, jeżeli twierdzi, iż w tym okresie była możliwość zaspokojenia zadłużenia ze składników majątku i wierzytelności. Trudno, oceniając spełnienie przesłanki bezskuteczności, oczekiwać od organu rentowego by w tym zakresie czynił więcej, niż mogłaby uczynić sama spółka, czy też członek zarządu. /wyrok s.apel. w Łodzi 2018.09.07 III AUa 1293/17 LEX nr 2612058/. Jak podniesiono organ rentowy prowadząc egzekucję z rachunków bankowych, bezskutecznie usiłował wyegzekwować całość należności o czym wobec wszczętej egzekucji odwołujący jako prezes zarządu dłużnika winien wiedzieć.

Trudno też uznać że spółka celowo nie dokonała spłaty zobowiązań dysponując realnym majątkiem. Podkreślić należy iż spółka względem ZUS nie realizowała nawet dobrowolnie przyjętej na siebie umowy ratalnej dotyczącej należności za okres od 01/2017 do 12/2017 wobec czego z dniem 20.12.2018 r. wskazana umowa została zerwana. Tym samym argument o rzekomym posiadaniu określonych środków finansowych/mienia nie zwalnia wnioskodawcy z odpowiedzialności.

Zdaniem Sądu nie można uznać też, że wnioskodawca w procesie wskazał mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odnosząc się do powyższego podnieść należy, że mienie spółki wykazywane przez członka zarządu zwalnia go od odpowiedzialności tylko wtedy, gdy jest to mienie konkretne, rzeczywiście istniejące, nadające się do efektywnej egzekucji. Mienie to musi charakteryzować się odpowiednimi właściwościami, aby egzekucja z niego była realna do przeprowadzenia i skutkująca zaspokojeniem wierzyciela. Tylko realnie istniejące mienie, dokładnie zidentyfikowane i istniejące w momencie, w którym toczy się postępowanie dotyczące przeniesienia odpowiedzialności, wypełnia przesłankę zwalniającą członka zarządu od odpowiedzialności z art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej./ (...) 195/21 - wyrok NSA (N) z dnia 27-10-2021/ Wskazanie mienia spółki, o którym mowa w art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej powinno nastąpić poprzez wskazanie konkretnego składnika majątkowego, miejsca, w którym się znajduje, oraz tytułu własności przysługującego spółce./ (...) 219/21 - wyrok NSA (N) z dnia 22-09-2021/ Mienie spółki, aby skutecznie ochronić od odpowiedzialności członka jej zarządu musi istnieć i być wskazane w momencie, w którym toczy się postępowanie w kwestii przedmiotowej odpowiedzialności, a perspektywa czasowa uzyskania zaspokojenia z tego mienia zaległości podatkowych nie może być odległa, ale w chwili pozostającej w bliskości z ujawnieniem wcześniej nieznanego majątku. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 01-06-2021/ W ustawowo określonej przesłance dotyczącej mienia chodzi o takie jego składniki które są niesporne, a nie mienie jedynie potencjalne. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 27-04-2021/

W ocenie Sądu powołanie się przez wnioskodawców na fakt posiadania przez spółkę mienia w postaci ruchomości - samochodów osobowych, bliżej niedookreślonego mienia w obecnej siedzibie spółki powyższych wymogów nie spełnia. Podnieść należy iż wskazane ruchomości na co już wskazywano z uwagi na ich przebieg i wartość nie są żadną gwarancją pokrycia zobowiązań. Takiej gwarancji nie daje też mienie istniejące tylko hipotetycznie. Podnoszony przez skarżącego możliwy znaczny stopień zaspokojenia roszczeń przez organ rentowy jest zatem fikcją. W konsekwencji o tą waśnie podstawę brak możliwości uznania, iż wnioskodawca jako prezes zarządu spółki (...) Biuro (...) obecnie (...) nie odpowiada osobiście za jej zobowiązania z tytułu składek powstałe w okresie sprawowania przez niego funkcji w zarządzie.

Reasumując słuszne jest stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, iż zachodzą podstawy do obciążania T. Ś. odpowiedzialnością za zaległe składki stosownie do art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 2 pkt. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. z 2023 r. poz.1935) biorąc pod uwagę wartość zgłoszonych roszczeń.