Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16 grudnia 2022 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 17 sierpnia 2022 roku, odmówił, M. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Organ rentowy wskazał, że podstawą wydania niniejszej decyzji stanowiło orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 25.11. 2022 r., która, rozpatrując sprzeciw M. J., od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, nie stwierdziła niezdolności do pracy. Zdaniem organu rentowego, z uwagi na fakt, że ubezpieczony nie spełnił łącznie wymienionych we wstępie warunków, brak było podstaw prawnych do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 września 2023 r. (decyzja k. 19/19 odwrót akt rentowych)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył M. J., zaskarżając ją w całości i podnosząc, że , w okresie od września 2000r. do 30.04.2006r był zakwalifikowany jako osoba częściowo niezdolna do pracy z uwagi na epilepsje i nadciśnienie tętnicze , na które schorzenia leczy się nadal.

Wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych: neurologa, internisty, ortopedy, psychiatry oraz przesłuchanie świadka na – okolicznscoi syani zdrowi a i problemów w codziennym funkcjonowaniu . (odwołanie z załącznikami k. 3-15)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, wskazując, że podstawą wydania zaskarżonej decyzji , stanowiło orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 25.11.2022 r., która, rozpatrując sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 22.09.2022r., nie stwierdziła u wnioskodawcy niezdolności do pracy.

(odpowiedź na odwołanie k. 16-16 odwrót)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. J. urodził się w dniu (...). Legitymuje się wykształceniem średnim – jest technikiem budowy maszyn. Wnioskodawca był czynny zawodowo do 30.11.2017r.. i następnie zawarł umowę o pracę na czas określony od 4.01.2018r. do 31.05.2019r. .z Zakładem Pracy (...) jako pracownik ochrony. Wykonywał także czynności na podstawie umów zlecenia

(bezsporne, a nadto zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 18.11.2024r. płyta CD k. 279 , zaświadczenie z 9.04.2019r. Usługowej nienumerowane strony akt rentowych)

Wnioskodawca jest zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, z przyczyn 06 E
do 2025 roku. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 11.10. 2017 roku.

(orzeczenia o stopniu niepełnosprawności k. 33, 34, 35, zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 18.11.2024r. płyta CD k. 279 ,)

Wnioskodawca pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przyznaną decyzją ZUS z dnia 9.07.2002 do 31.01.2003r. Następnie , decyzja ZUS z dnia 26.02.2003 do 28.02.2005r. Decyzją ZUS z dnia 4.05.2005r. – do 30.04.2006

/decyzje : k. 69 k. 79, 95 akt ZUS/

Decyzją z dnia 16.08. 2019 roku ZUS I Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/ decyzja nienumerowana strona w aktach ZUS/

Decyzją z dnia 10.08. 2021 roku ZUS I Oddział w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/decyzja k. 19 akt ZUS/

W dniu 17.08.2022r. M. J. ponownie złożył wniosek o rente

/wniosek k. 1-4 akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS, po przeprowadzeniu w dniu 22.09. 2022 r., analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał u wnioskodawcy padaczkę pourazowa lekooporną z rzadkimi napadami, stan po urazie czaszkowo-mózgowym w 1994r., ZZA w okresie abstynencji, stan po artroskopowym leczeniu stawów kolanowych i więzozrostu barkowo-obojczykowego lewego. O. zaburzenie osobowości bez cech otępienia, nadciśnienie tętnicze, dna moczanowa, przebyte w 2018r. zapalenie płuca prawego..

Orzeczeniem z dnia 22.09. 2022 r., Lekarz Orzecznik ZUS orzekł, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

( dokumentacja orzeczniczo-lekarskiej k. 126- 88 , orzeczenie Lekarza Orzecznika k. 85 odwrót akt rentowych)

Od powyższego orzeczenia Lekarza Orzecznika wnioskodawca wniósł sprzeciw.

(sprzeciw k. 89-87 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej )

Następnie Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu, w dniu 25.11.2022 r., bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznała u wnioskodawcy: padaczkę z rzadkimi napadami, stan po urazie czaszkowo-mózgowym w przeszłości, , nadciśnienie tętnicze poddające się leczeniu, farmakologicznemu, łagodne zaburzenia poznawcze, stan po artroskopowym leczeniu stawów kolanowych i więzozrostu barkowo-obojczykowego lewego, przebyte zapalenie płuc - covid

Orzeczeniem z 25.11. 2022 r. roku Komisja Lekarska ZUS orzekła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

(opinia Komisji Lekarskiej ZUS k. 128-130 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej) ,

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział
w Ł. odmówił wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/decyzja k. 19/19 odwrót akt rentowych /

Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe, dopuszczając dowód z opinii biegłych sądowych: neurologa, reumatologa, internisty, pulmonologa, psychiatry , uwzględniając schorzenia wnioskodawcy.

W sądowym badaniu internistycznym, ustalono, że wnioskodawca cierpi na nadciśnienie tętnicze, dobrze kontrolowane lekami , bez powikłań, stan po urazie czaszki i klatki piersiowej ze wstrząśnieniem mózgu i odma opłucnowa pourazową prawostronną ( (...)), encefalopatia pourazowa i napady padaczkowe od 1995r , zespól zależności alkoholowej w wywiadach, organiczne zaburzenia nastroju, stan po dwukrotnym zapaleniu płuc ( 2018 i 2022) . Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, nie jest znaczny i nie powoduje niezdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia, , z ograniczeniami wynikającymi z występowania napadów padaczkowych

(pisemna opinia biegłego internisty prof. L. P. k. 143-145 )

Wnioskodawca cierpi na padaczkę pourazową z rzadkimi napadami , stan po urazie czaszkowo-mózgowym . Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, nie powoduje jego niezdolności do pracy

/opinii biegłego neurologa k. 177-179/

Wnioskodawca cierpi na stan po przebytym w sierpniu 2022r/ zapaleniu płuc w przebiegu (...)19, potwierdzonym obecnością zagęszczeń w badaniu tomografii komputerowej klatki piersiowej z dnia 2.08.2022 – bez cech niewydolności oddechowej Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy nie powoduje jego niezdolności do pracy.

/ opinia biegłego pulmonologa k. 199- 201/

Wnioskodawca cierpi na zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane nadużyciem alkoholu [ zespół uzależnienia] oraz organiczne zaburzenia nastroju Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy nie powoduje jego niezdolności do pracy.

/ opinia biegłego psychiatry k. 223- 228/

Wnioskodawca cierpi na stan po artroskopii stawów kolanowych i operacji uszkodzonego więzozrostu barkowo-obojczykowego lewego Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, nie jest znaczny i nie powoduje niezdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia

/opinia biegłe reumatologa k. 257- 261/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składała się: dokumentacja załączona do akt przedmiotowej sprawy, dokumentacja, znajdująca się w aktach organu rentowego, dokumentacja medyczna wnioskodawcy, a nadto pisemne opinie biegłych sądowych: neurologa, reumatologa, internisty, pulmonologa, psychiatry , powołanych z uwagi na udokumentowane schorzenia wnioskodawcy. Sąd, nie dysponując specjalistyczną wiedzą medyczną, musiał posiłkować się przy rozstrzyganiu istoty sprawy opinią biegłych sądowych (art. 278 § 1 k.p.c.).

Sad uznał wszystkie opinie biegłych sądowych za wszechstronnie analizujące dolegliwości wnioskodawcy pod kątem – stopnia naruszenia sprawności jego organizmu w aspekcie zdolności do pracy, wnikliwe, kompleksowe , znakomicie merytorycznie uzasadnione. Wnioski orzecznicze, zdaniem Sądu, są oparte na dokumentacji medycznej i osobistym zbadaniu wnioskodawcy. Także kwestionowana, jako niepełna opinia, biegłego reumatologa oraz kwestionowane opinie biegłych : psychiatry, internisty, neurologa , jest, i są , POZOSTAŁE OPINIE, zdaniem Sądu , kompleksowe , wiarygodne, wszechstronne, precyzyjne odpowiadające na tezę dowodową , przedstawioną, przez Sąd, w postanowieniu z dnia 16.02.2023r., w zakresie - stopnia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, w aspekcie zdolności do pracy. Wszystkie konkluzje orzecznicze - mogą być – i zostały ocenione , przez Sąd, na podstawie dokumentacji . W żadnym razie, nie podważa konkluzji orzeczniczych, zawartych w opiniach biegłych , w tym biegłego reumatologa , dlatego Sąd pominął wniosek o uzupełniającą opinie biegłego reumatologa. Zdaniem Sądu – opinia nie zawiera niedokładności.

Tak , jak pozostałe opinie biegłych - nie zawierają niedokładności.

W postanowieniu z dnia 16.02.2023r. o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłych sądowych , Sąd poprosił biegłych, wskazanych w postanowieniu : neurologa, reumatologa, internisty, pulmonologa, psychiatry - o wypowiedzenie się czy konieczna jest opinii biegłego innej specjalności. Żaden z biegłych, wydających opinie w sprawie – nie wskazał na konieczność dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych; w tym biegłego psychologa i neuropsychologa. W tej kwestii – dominujący głos miał biegły psychiatra , który wydał obszerną , kompleksową doskonale merytorycznie uargumentowaną . Postanowieniem z dnia 8.05.2023r. Sąd pominął wniosek z dnia 23.03.2023r. [ k. 147 ] na fakty wskazane we wniosku , albowiem w sprawach o - rentę z tytułu niezdolności do pracy (czy o rentę socjalną), opinie biegłych psychologów, nie mają rozstrzygającego charakteru, a jedynie wspomagają opinię psychiatryczną.

[postanowienie k. 156]

A biegły – psychiatra – nie zażądał opinii biegłego psychologa ani neuropsychologa [ opinia biegłego psychiatry k. 223- 228] tak , jak każdy biegły , wydający opinie w sprawie – co implikuje uprawnioną tezę, że dowód z opinii biegłego psychologa ani neuropsychologa – nie był w sprawie - niezbędny do sformułowania wniosków orzeczniczych , przez biegłych – wydających opinie w sprawie.

Mając na uwadze kompleksowy charakter opinii biegłego internisty, wszechstronnie , dogłębnie analizującej - dolegliwości wnioskodawcy w aspekcie – stopnia naruszenia sprawności jego organizmu pod kątem zdolności do pracy , Sad postanowieniem z dnia 8.05.2023r. pominął także wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego internisty [ postanowienie k. 156] , albowiem, zdaniem Sądu – opinia nie zawiera niedokładności , a zarzuty - , przedstawione w piśmie z dnia 28.04.2023r. przez pełnomocnika wnioskodawcy [ k. 154], stanowią próbę podjęcia polemiki z konkluzją orzeczniczą przedstawioną przez biegłego internistę. Na marginesie, Sąd wskazuje , że biegły internista – L. P. jest profesorem zwyczajnym nauk medycznych i od sześciu kadencji wspiera Sąd , merytoryczną wiedzą, jako biegły z zakresu chorób wewnętrznych. W przedmiotowej sprawie – Sąd uznał, że biegły internista - ocenił holistycznie stan zdrowia ubezpieczonego.

Analizując , uzupełniany przez pełnomocnika wnioskodawcy , materiał dowodowy w postaci – dokumentacji medycznej, składanej do akt sprawy, Sąd zwraca uwagę , że dokumentacja [ k.. 165- 175 ] , pochodzi z okresu – po wydaniu zaskarżonej decyzji , zatem – jej treść { dokumentacji – nie decyzji }, nie może mieć ( i nie ma wpływu , na bieg postępowania w przedmiotowej sprawie. Oczywiście – jest ważnym źródłem informacji o stanie zdrowia wnioskodawcy , ale , jako – pochodząca z okresu po wydaniu zaskarżonej decyzji, może zostać przedstawiona w ZUS, wraz z nowym wnioskiem o przyznanie prawa do renty.

Pełnomocnik wnioskodawcy, polemizując z wnioskami orzeczniczymi biegłego neurologa, wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłego neurologa . Także , mając na uwadze kompleksowy charakter tejże opinii oraz brak – niejasności, nieścisłości, niedokładności – w aspekcie tezy dowodowej zakreślonym postanowieniem z dnia 16.02.2023r. [ k. 18], Sąd nie uwzględnił tego wniosku , albowiem , zdaniem Sądu , w kwestii przedstawionych zastrzeżeń do opinii biegłego neurologa, zdaniem Sądu , stosownie do tezy dowodowej, zawartej w postanowienia z dnia 16.02.203r. wyjaśniające, argumenty , Sąd , w sposób uprawniony do materii , podniesionych zarzutów, uznał, ze wątpliwości wyjaśni opinia biegłego psychiatry. I , zdaniem Sądu – wyczerpująco, holistycznie , wiarygodnie, bez pozostawienia – cienia niedokładności wyjaśniła.

Wobec – powyższego Sąd, postanowieniem z dnia 12.06.2024r. pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego psychiatry ( k. 240)

Jak, bowiem, podkreśla się w orzecznictwie, o niezdolności do pracy nie decyduje bowiem sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 28 września 2022 r., III AUa 1145/20, LEX nr 3436388)

Przy tym, podkreślenia wymaga, że Sąd nie neguje, iż wnioskodawca cierpi na poważne schorzenia i wymaga stałego leczenia, jednakże – jak wynika to z opinii biegłych sądowych , występujące u wnioskodawcy , schorzenia i dolegliwości i, wynikający z nich, stopień naruszenia sprawności organizmu są, w przypadku wnioskodawcy, nie jest znaczny - nie dając podstaw orzekania częściowej niezdolności do pracy, zgodnie
z posiadanym poziomem wykształcenia oraz kwalifikacji zawodowych wnioskodawcy.

Jak, bowiem, zauważa się w orzecznictwie: biegli orzekają o stanie zdrowia kierowanej do nich osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do świadczenia rentowego, na dzień wydawania zaskarżonej decyzji, przy uwzględnieniu wszystkich okazanych im dokumentów medycznych i po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego danego pacjenta. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 1 sierpnia 2018 r., III AUa 633/17, LEX: 2550805)

Należy zaznaczyć, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami, mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii. (tak m. in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 12 lutego 2013 r., I ACa 980/12, LEX: 1293767, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 3 kwietnia 2013 r., I (...) 148/13, LEX: 1313335)

Należy mieć na względzie, że zadaniem biegłego, zasadniczo, nie jest, bowiem, poszukiwanie dowodów i okoliczności mających uzasadniać argumentację stron procesu, lecz dokonanie oceny przedstawionego materiału z perspektywy posiadanej wiedzy naukowej technicznej lub branżowej i przedstawienie sądowi danych (wniosków) umożliwiających poczynienie właściwych ustaleń faktycznych i właściwą ocenę prawną znaczenia zdarzeń z których strony wywodzą swoje racje. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi
z 13 października 2016 r., I ACa 432/16, LEX: 2162983)

W orzecznictwie sądowym zauważa się, że sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonana została na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, w jego ocenie uwzględniała wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważył materiał dowodowy jako całość, dokonał wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność – odniósł je do pozostałego materiału dowodowego (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r. II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655).

Potrzeba powołania innego (nowego) biegłego, lub sporządzenia opinii uzupełniającej, powinna wynikać z konkretnych okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z, dotychczas złożonej opinii, gdyż odmienne stanowisko, oznaczałoby przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszystkich możliwych opinii biegłych, aby upewnić się, czy zarzuty

[ zdaniem Sądu – bezzasadne,] pod adresem każdej opinii podstawowej, biegłych : neurologa, psychiatry, internisty, , nie mogłyby zmienić konkluzji orzeczniczej , sformułowanej w opiniach biegłych , stosownie do oczekiwań ubezpieczonego. Renta z tytułu niezdolności do pracy, jest, bowiem, świadczeniem
z ubezpieczenia społecznego, związanym z istnieniem w organizmie osoby ubezpieczonej stanu chorobowego, który czyni ją obiektywnie niezdolną do pracy w ramach wszystkich posiadanych kwalifikacji, a zatem, nie wystarczy subiektywne odczucie tej osoby, że jest ona niezdolna do pracy. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 25 maja 2023 r., III AUa 693/22, LEX: 3631402)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Spornym w sprawie było czy stopień naruszenia sprawności odwołującego się, uprawnia go do świadczenia, objętego zaskarżoną decyzją.

Przechodząc do rozważań ,dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. 2023 poz. 1251), a więc:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3–8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15–17 oraz art. 7 pkt 1–3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego, łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej, z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu ( art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 28 stycznia 2004r., II UK 222/03, OSNP 2004, nr 19, poz. 340).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy, odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 8 grudnia 2000r., II UKN 134/00, OSNP 2002, nr 15, poz. 369
i z 7 września 1979r., II URN 111/79, OSNC 1980, nr 1-2, poz. 35).

Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2006r., I UK 103/06, OSNP 2007, nr 17-18, poz. 261). Dopiero, zatem, zmiana zawodu, w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy , po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 13 października 2009r., II UK 106/09, LEX nr 558589, z dnia 8 maja 2008r., I UK 356/07, OSNP 2009, nr 17-18, poz. 238, z dnia 11 stycznia 2007r., II UK 156/06, OSNP 2008, nr 3-4, poz. 45 i z dnia 25 listopada 1998r., II UKN 326/98, OSNP 2000, nr 1, poz. 36).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r. (I PK 153/05, OSNP 2007, nr 1-2, poz. 27) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Poziom posiadanych kwalifikacji, wyznacza zatem zakres pracy, do której można odnosić ocenę zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczeniowa służy temu kto utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, choćby w stopniu częściowej niezdolności do pracy. Należy, zatem, przy ocenie częściowej niezdolności do pracy, odnosić się do poziomu posiadanych kwalifikacji, przy czym, w każdym przypadku, należy zważyć posiadane wykształcenie oraz charakter dotychczasowego zatrudnienia ubezpieczonego i okres tego zatrudnienia. Nie sposób, bowiem, dokonać oceny posiadanych kwalifikacji, odnosząc się w sposób alternatywny, z jednej strony do posiadanego wykształcenia, a z drugiej, do zatrudnienia wykonywanego przez ubezpieczonego. Aktualny jest również pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 675/98, OSNP 1000/16/624).

W orzecznictwie przyjmuje się, również, (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 sierpnia 2003r., II UK 11/03, LEX nr 585793 oraz z dnia 5 lipca 2005r., I UK 222/04, LEX nr 989232), że decydującą dla stwierdzenia niezdolności do pracy jest utrata możliwości wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu przy braku rokowania odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Gdy, więc, biologiczny stan niesprawności lub choroba, nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu, mającym wpływ, na zdolność do pracy , dotychczas, wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, to brak prawa do tego świadczenia. Prawa tego nie można w szczególności wywodzić z przewidzianych w art. 13 ustawy emerytalnej przesłanek, a więc: stopnia naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowości przekwalifikowania zawodowego, przy wzięciu pod uwagę rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych, bowiem odnoszą się one tylko do ustalania stopnia lub trwałości niezdolności do pracy. Są więc bez znaczenia, jeżeli aspekt biologiczny (medyczny) wskazuje na zachowanie zdolności do pracy. Obiektywna możliwość podjęcia dotychczasowego lub innego zatrudnienia, zgodnie z poziomem kwalifikacji, wykształcenia, wieku i predyspozycji psychofizycznych może być brana pod uwagę tylko wówczas, gdy ubiegający się o rentę jest niezdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, gdyż oba te aspekty muszą występować łącznie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 675/98). O niezdolności do pracy nie decyduje więc niemożność podjęcia innej pracy warunkowana wiekiem, poziomem wykształcenia i predyspozycjami psychofizycznymi, lecz koniunkcja niezdolności do pracy z niezdolnością do przekwalifikowania się do innego zawodu.

Ocena niezdolności do pracy, w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd, ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia, wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo - lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016 r., III AUa 1609/15).

W ocenie Sądu, ustalenia dokonane, w toku postępowania, nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji i nie stanowią podstawy do przyznania ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, bowiem, że ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ustawy emerytalnej. Pozostałe przesłanki związane z prawem do świadczenia nie stanowiły natomiast przedmiotu sporu między stronami.

Podstawę orzekania, w przedmiotowej sprawie, stanowiły, przede wszystkim, opinie wszystkich biegłych, wydających opinie w sprawie, albowiem wszyscy biegli przeanalizowali – nie tylko stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy , ale także - możliwości wykonywania aktywności zawodowej, w odniesieniu do posiadanych ,przez wnioskodawcę, kwalifikacji i dotychczasowego – doświadczenia zawodowego. Wszystkie opinie biegłych , zdaniem Sądu, zostały sporządzone, przez biegłych, zgodnie ze zleceniem Sądu. Biegli , w sposób jasny, przedstawili powody swoich twierdzeń i logicznie wyjaśnili przyczyny, dla których uznali, że wnioskodawca, mając na uwadze posiadane kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, nie jest osobą niezdolną do pracy. Swoje opinie, biegli wydali, biorąc pod uwagę całość materiału dowodowego, zgromadzonego w sprawie. Biegli stwierdzili, że ubezpieczony, biorąc pod uwagę jego kompetencje zawodowe ( teoretyczne i praktyczne) , jest zdolny do aktywności zawodowej, jedynie z pewnymi, nieznacznymi ograniczeniami. Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, nie jest znaczny i nie powoduje niezdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia, , z ograniczeniami wynikającymi z występowania napadów padaczkowych . Ale, istnienie tych ograniczeń, w przypadku wnioskodawcy nie jest tożsama
i jednoznaczna z orzekaniem o częściowej niezdolności do pracy, w ramach ustawy rentowej.

Sąd zwraca uwagę , że nie znajduje uzasadnienia twierdzenia, iż osoba posiadająca orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, może, jedynie, wykonywać pracę w Zakładzie Pracy (...). Osoba taka, może wykonywać – pracę - , na otwartym rynku, pod warunkiem, że Lekarz (...), podczas badania lekarskiego nie stwierdzi przeciwskazań zdrowotnych, do jej wykonywania.

Orzekanie częściowej niezdolności do pracy wymaga spełnienie dwóch podstawowych kryteriów: biologicznego jak i ekonomicznego czyli utraty w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z posiadanym wykształceniem i kwalifikacjami zawodowymi. Biegli, w badaniach wnioskodawcy, nie stwierdzili, takiego nasilenia i zaawansowania tych dwóch kryteriów czyli znacznie naruszonej sprawności organizmu w kontekście możliwości wykonywania pracy , także - w płaszczyźnie pracownika ochrony.

Jak, bowiem, wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS „częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. W przepisie tym użyte jest więc określenie „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”, co nie jest równoznaczne z pracą na dotychczasowym stanowisku. Przeciwwskazania zdrowotne do pracy na ostatnio zajmowanym stanowisku nie są podstawą do uznania osoby ubiegającej się o rentę za niezdolną do pracy, jeżeli pracę zgodną z kwalifikacjami może wykonywać bez ograniczeń na innych stanowiskach pracy. Pojęcie kwalifikacji zawodowych nie jest ograniczone tylko do zawodu uzyskanego w szkole zawodowej, ani też do dotychczasowego miejsca wykonywania pracy. Kwalifikacje zawodowe należy rozumieć szerzej, jako wynikające nie tylko z formalnego wykształcenia, lecz również z doświadczenia i praktyki zawodowej, które bez potrzeby przekwalifikowania zawodowego pozwalają podjąć pracę
w innych warunkach i na innym stanowisku niż dotychczas. Poziom kwalifikacji jest podstawą do określenia rodzajów prac, które są w zasięgu możliwości ubezpieczonego, mimo zaistnienia upośledzenia sprawności organizmu, a co za tym idzie – do ustalenia, czy ograniczenie zdolności do pracy można zakwalifikować jako znaczne. Zakres tej kwalifikacji nie jest redukowany tylko do wykształcenia, lecz uwzględnia również rzeczywiste doświadczenie zawodowe i umiejętności. (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 3 października 2023 r.,
(...) 86/23, LEX: 3720445)

Podkreślenia wymaga, również, że Sąd, w odniesieniu do dowodu z opinii biegłych, ma obowiązek ocenić, czy dowód ten, ze względu na swoją treść, zakres, poziom merytoryczny, przyjętą przez biegłego metodologię, kompletność odniesienia się do zgromadzonego materiału dowodowego i zastosowane, na jego podstawie założenia, jest dowodem przydatnym dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd może przy tym ocenić opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności, czy logiczności. Nie może, jednak, nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego lub w ich miejsce wprowadzać własnych stwierdzeń i rozstrzygać kwestii, wymagających wiadomości specjalnych, wbrew opinii biegłych specjalistów.

W oparciu o, zgromadzony w sprawie, materiał dowodowy, w szczególności powołane wyżej, przekonujące opinie wszystkich biegłych , które nie pozostawiały wątpliwości, co do wpływu, zdiagnozowanych u wnioskodawcy, schorzeń, na stopień jej zdolności do pracy, Sąd przyjął, że schorzenia te nie czynią wnioskodawcy osobą niezdolną do pracy.

W opinii Sądu, pełnomocnik ubezpieczonego nie przedstawił zarzutów merytorycznych zmierzających do zakwestionowania wartości wydanych w sprawie opinii biegłego z zakresu medycyny pracy.

Sąd nie ma, przy tym, obowiązku prowadzenia postępowania dowodowego, dopóty, dopóki strona nie uzyska, satysfakcjonującej jej, opinii biegłego. W świetle art. 286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
15 lutego 1974 roku, II CR 817/73, LEX: 7404), a taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje.

Trzeba, bowiem, zauważyć, że w sprawach, toczących się z odwołania od decyzji organów rentowych zawsze występuje rozbieżność stanowisk między stronami. Właśnie dlatego sąd powołuje bezstronnego, niezainteresowanego wynikiem postępowania biegłego lekarza odpowiedniej specjalności, którego opinia pozwala wyjaśnić zaistniałe rozbieżności (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2019 r., I UK 267/18, LEX: 2684773).

Zdyskwalifikowanie w całości lub w części, albo zweryfikowanie wywodów opinii biegłych, nie może być dokonane, bez posłużenia się wiedzą specjalistyczną. Sąd dokonuje oceny każdej opinii biegłego , w kontekście fachowości, rzetelności czy zgodności z zasadami logicznego rozumowania (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 28 marca 2019 r.,
I UK 120/18, LEX: 2652416).

Sąd dopuścił przy tym dowód z opinii wielu biegłych , w oparciu o dokumentację medyczną i rozpoznania schorzeń wnioskodawcy , dokonanego w opinii Lekarza Orzecznika ZUS i opinii Komisji Lekarskiej ZUS. Sąd nie mając wiadomości specjalnych, mógł oceniać jedynie konkluzje orzecznicze , zawarte w opiniach, biegłych , merytoryczną argumentację i uzasadnienie wniosków orzeczniczych, biegłych , którzy ustalając stopień naruszenia sprawności organizmu ubezpieczonego, wskazali, że zasadnym jest uznanie wnioskodawcy - za osobę zdolną do pracy. Wnioski te zostały przez biegłych , wyciągnięte w sposób logiczny
i odpowiedni do wyników, przeprowadzonych badań oraz w oparciu o gruntowną analizę dostępnej dokumentacji medycznej oraz orzeczniczej.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, że subiektywne odczucia ubezpieczonego,
w którego ocenie, zły stan zdrowia czynił go niezdolnym do pracy, nie mogły stanowić podstawy do orzeczenia o jej niezdolności do pracy. W wyroku z dnia 20 maja 2013 r. w sprawie o sygnaturze akt I UK 650/12 (LEX: 1341963). Sąd Najwyższy podkreślił, iż podstawą do przyznania świadczenia jest przygotowana przez biegłych ocena stanu zdrowia osoby ubiegającej się o nie. Nie są natomiast brane pod uwagę subiektywne odczucia zainteresowanego.

W tym miejscu wskazać także należy, że na stanowisko Sądu co do poprawności
i wiarygodności opinii biegłych , nie ma wpływu treść orzeczenia o niepełnosprawności Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Orzeczenie powyższe wskazuje jedynie na określony stan zdrowia wnioskodawcy, nie, zaś, na jego wpływ na zdolność skarżącego do pracy zarobkowej.

Pojęcie niepełnosprawności na gruncie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity: Dz. U.
z 2024 r. poz. 44) nie pokrywa się z pojęciem niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy emerytalnej. W wyroku z dnia 20 sierpnia 2003 r. (II UK 386/02, OSNP 2004/12/213), Sąd Najwyższy, odnosząc się do obu pojęć wskazał, że na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do ich utożsamiania. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej (pojęcie niezdolności do pracy, zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z FUS jest inne niż pojęcie niepełnosprawności, zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych), jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów. Są one też przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń (uprawnień). Niepełnosprawność sama przez się nie zawsze uniemożliwia świadczenie pracy.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że gdyby ustawodawca chciał utożsamiać niezdolność do pracy i niepełnosprawność, to po pierwsze nie ustanowiłby dwóch odrębnych trybów ustalania tych kwestii, a w sytuacji ich współistnienia, wprowadziłby ewentualną zależność obu ustaleń. Tymczasem zależność taka wynika z art. 5 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dotyczy wyłącznie orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalającego niezdolność do pracy, którego to orzeczenia mają wpływ na zakwalifikowanie danej osoby do stosownego stopnia niepełnosprawności. Brak jest jednak zależności odwrotnej – orzeczenia zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności nie mają automatycznego wpływu na uznanie danej osoby za niezdolną do pracy na gruncie ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Reasumując, w świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd stwierdził, że stan zdrowia odwołującego, na dzień wydania skarżonej decyzji, nie uzasadniał uznania go za osobę niezdolną do pracy.

Z dokonanych ustaleń wynika, ze wnioskodawca ma 60 lat. Legitymuje się wykształceniem średnim – jest technikiem budowy maszyn. Wnioskodawca był czynny zawodowo do 30.11.2017r.. i następnie zawarł umowę o pracę na czas określony od 4.01.2018r. do 31.05.2019r. .z Zakładem Pracy (...) jako pracownik ochrony. Wykonywał także czynności na podstawie umów zlecenia

Wnioskodawca jest zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
z przyczyn neurologicznych do 28 lutego 2027 roku. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 9 listopada 2018 roku.

Wnioskodawca urodził się w dniu (...)., jest zatem, w aspekcie aktywności zawodowej, osobą , która, z punktu widzenia ustawodawcy, jest w wieku , w którym można realizować – aktywność zawodową - właśnie. Jest osobą, w wieku nie wyłączającym, możliwości wykonywania aktywności zawodowej, lub ewentualne przekwalifikowanie się, albowiem wnioskodawca posiada przygotowanie i doświadczenie zawodowe - praktyczne, umożliwiające podjęcie trudu , na przykład - przekwalifikowania się i uzyskania uprawnień do wykonywania innej formy aktywności – zawodowej, na obecnym rynku pracy. I, jak wynika z opinii biegłego sądowego, stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy, nie ogranicza w sposób znaczny, jego zdolności do pracy; wnioskodawca nie u tracił, zdolności do wykonywania pracy, a, jego potencjalnie możliwości mobilnej aktywizacji zawodowej, mając na uwadze zakres, już posiadanych kwalifikacji i doświadczenia zawodowego, istnieją, choć , z uwagi na sytuację ekonomiczną na rynku pracy, wykonywanie pracy – dotychczas świadczonej lub podjęcie nowej, czy też, właśnie - przekwalifikowanie się, nie jest zadaniem łatwym .

Sąd przeanalizował sytuację wnioskodawcy, pod kątem art. 13 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 cyt. ustawy.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie jako bezzasadne, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.