VIII U 361/16 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2017-02-20
Sygn. akt VIII U 361/16
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 28 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Z. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1998 r. ( Hurtownia (...)) oraz okresu od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. ( Sp. cywilna Z (...)), ponieważ świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12 stycznia 2016 r. nie spełniają wymogów formalnych. Prywatni pracodawcy – właściciel spółki cywilnej (...) i właściciel Hurtowni (...), Piwa Z. D. powołali się w świadectwach na resortowe zarządzenia i podleganie pod resort Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. Prywatny właściciel podlegał pod resort tylko wtedy gdy jego zakład powstał w wyniku przekształcenia, restrukturyzacji. Na świadectwach brak informacji o fakcie przekształcenia zakładów.
Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 2 miesiące, 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym staż pracy w szczególnych warunkach wynoszący 8 lat, 8 miesięcy i 5 dni.
/decyzja – k. 37 plik II akt ZUS/
Odwołanie od w/w decyzji w dniu 3 lutego 2016 r. złożył wnioskodawca Z. S. i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i uwzględnienie do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od:
- od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1984 r. w Krajowym Związku (...),
- od 1 marca 1991 r. do 3 lipca 1991 r. w (...) Spółdzielni Pracy,
- od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. w Spółce Cywilnej (...),
- od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1988 r. w Hurtowni (...).
/odwołanie – k. 2/
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.
/odpowiedź na odwołanie – k. 4/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca Z. S. urodził się (...)
/bezsporne/
W dniu 11 grudnia 2015 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.
/wniosek – k. 1 – 4 plik II akt ZUS/
Decyzją z dnia 5 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Z. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił:
- okresów zatrudnienia od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1998 r. ( Hurtownia (...)) oraz okresu od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. ( Sp. cywilna Z (...)), ponieważ świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełniają wymogów formalnych: brak pieczątek zakładów pracy i pieczątek imiennych osób wystawiających świadectwa.
- okresów od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1984 r. ( Krajowy Związek (...)), od 1 marca 1991 r. do 3 lipca 1991 r. ( (...) Spółdzielnia Pracy), ponieważ świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie spełniają wymogów formalnych: brak pieczątek zakładów pracy i pieczątek imiennych osób wystawiających świadectwa.
Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 2 miesiące, 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym staż pracy w szczególnych warunkach wynoszący 8 lat, 8 miesięcy i 5 dni.
/decyzja – k. 25 plik II akt ZUS/
Wnioskodawca w dniu 14 stycznia 2016 r. wniósł odwołanie od w/w decyzji załączając świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z okresu zatrudnienia w Spółce Cywilnej Z (...) oraz z Hurtowni (...) w O..
Zaskarżoną decyzją z dnia 28 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił Z. S. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. nie udowodnił 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1998 r. ( Hurtownia (...)) oraz okresu od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. ( Sp. cywilna Z (...)), ponieważ świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 12 stycznia 2016 r. nie spełniają wymogów formalnych. Prywatni pracodawcy – właściciel spółki cywilnej (...) i właściciel Hurtowni (...), Piwa Z. D. powołali się w świadectwach na resortowe zarządzenia i podleganie pod resort Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. Prywatny właściciel podlegał pod resort tylko wtedy gdy jego zakład powstał w wyniku przekształcenia, restrukturyzacji. Na świadectwach brak informacji o fakcie przekształcenia zakładów.
Wnioskodawca udokumentował ogólny staż pracy w wymiarze 26 lat, 2 miesiące, 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym staż pracy w szczególnych warunkach wynoszący 8 lat, 8 miesięcy i 5 dni.
/decyzja – k. 37 plik II akt ZUS/
Wnioskodawca w okresie od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1984 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Krajowym Związku (...) w Ł. na stanowisku kierowcy.
/świadectwo pracy – k. 11 plik I akt ZUS/
Podczas zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Jeździł S.. Przewoził tkaniny. Była to praca w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca nie jeździł innymi samochodami. Wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę.
/zeznania świadka H. K. z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:03:44 – 00:10:42 – płyta CD – k. 24, zeznania świadka W. M. z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:10:13:18 – płyta CD – k. 24, zeznania wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:13:18 – 00:17:19 – płyta CD – k. 24/
Zakład pracy wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w szczególnych warunkach i wskazał, że podczas zatrudnienia w okresie od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1984 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego i specjalnego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego od 3,5 tony do 13 ton wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 2 pkt 1 zawartym w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983 r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej.
/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – k. 105plik II akt ZUS/
Wnioskodawca w okresie od 1 marca 1991 r. do 3 lipca 1991 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy w (...) Spółdzielni Pracy w Ł..
/świadectwo pracy – k. 17 plik I akt ZUS/
Podczas zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony.
/zeznania wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:13:18 – 00:17:19 – płyta CD – k. 24/
Ubezpieczony w okresie od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. pracował w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółce Cywilnej (...), G. S. w O. na stanowisku kierowcy.
/świadectwo pracy – k. 21 plik I akt ZUS/
Podczas zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony.
/zeznania wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:13:18 – 00:17:19 – płyta CD – k. 24/
Zakład pracy wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w szczególnych warunkach i wskazał, że podczas zatrudnienia w okresie od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego i specjalnego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego od 3,5 tony do 13 ton wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 2 pkt 1 zawartym w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983 r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej.
/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – k. 21 plik II akt ZUS, k. 35 plik II akt ZUS/
Ubezpieczony w okresie od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 2000 r. był zatrudniony w Hurtowni (...) w O. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy pojazdu ciężarowego powyżej 3,5 tony – konwojenta.
/świadectwo pracy – k. 9 plik II akt ZUS, k. 23 plik I akt ZUS/
Podczas zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. Woził piwo, wino, napoje.
/zeznania wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:13:18 – 00:17:19 – płyta CD – k. 24/
Zakład pracy wystawił wnioskodawcy świadectwo pracy w szczególnych warunkach i wskazał, że podczas zatrudnienia w okresie od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 2000 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy samochodu ciężarowego i specjalnego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego od 3,5 tony do 13 ton wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 2 pkt 1 zawartym w załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 1 lipca 1983 r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej.
/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – k. 10 plik II akt ZUS, k. 36 plik II akt ZUS/
Wnioskodawca posiada prawo jazdy kategorii A, B, C, BE, CE wydane w dniu 3 marca 2015 r. przez Starostę (...), z którego wynika, że ubezpieczony uprawnienia do prowadzenia samochodów ciężarowych posiada od 8 lipca 1977 r.
/bezsporne, zeznania wnioskodawcy z dnia 8 lutego 2017 r. – 00:13:18 – 00:17:19 – płyta CD – k. 24/
Obecnie wnioskodawca nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.
/bezsporne/
Wnioskodawca udokumentował staż pracy w wymiarze 26 lat, 2 miesiące, 18 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym staż pracy w szczególnych warunkach wynoszący 8 lat, 8 miesięcy i 5 dni.
/wyliczenia ZUS/
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów zarówno w postaci dokumentów, jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz świadków. Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę. Zeznania świadków – osób niezainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników tego samego zakładu w tym samym czasie co wnioskodawca, nie budzą wątpliwości przy ocenie ich wiarygodności, nie są wzajemnie ze sobą ani z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów sprzeczne, wzajemnie ze sobą korespondują. W ocenie Sądu zeznania wnioskodawcy, świadków oraz świadectwa pracy w szczególnych warunkach ubezpieczonego potwierdzają jednoznacznie, że ubezpieczony pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony w w/w spornych okresach.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.
W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:
1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz
2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.
Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.
Stosownie do treści art. 32 ust. 1 w/w ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.
Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;
2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.
Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.
W świetle §2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok SN z 15.12.1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok SN z 15.11. 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).
W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do wieku – ukończył 60 rok życia oraz lat okresów składkowych i nieskładkowych. Skarżący nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż wnioskodawca pracował na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w pełnym wymiarze czasu pracy:
- od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1984 r. w Krajowym Związku (...),
- od 1 marca 1991 r. do 3 lipca 1991 r. w (...) Spółdzielni Pracy,
- od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. w Spółce Cywilnej (...),
- od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1988 r. w Hurtowni (...).
Pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony zaliczyć należy do prac w warunkach szczególnych.
Pomocnicze znaczenie w tym zakresie stanowi wykaz zawarty w załączniku do Zarządzenia nr 9 Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i ochrony środowiska z dnia 1 lipca 1983 r. w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego.
Stanowisko to wymienione zostało w Wykazie A, Dziale VIII, poz. 2, pkt 1 – kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.
Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. wskazuje, że wymieniona w pkt 2 działu VIII praca kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, jest pracą w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Stosownie do § 2 ust. 1 okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W myśl § 2 ust. 2 okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.
Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma jednak zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84).
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z dokumentów i z zeznań świadków.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że skarżący nie udowodnił okresu pracy 15 lat w warunkach szczególnych.
W ocenie Sądu wnioskodawca wykazał w przedmiotowym postępowaniu, że od 1 czerwca 1982 r. do 31 marca 1984 r. w Krajowym Związku (...), od 1 marca 1991 r. do 3 lipca 1991 r. w (...) Spółdzielni Pracy, od 1 lipca 1992 r. do 30 kwietnia 1993 r. w Spółce Cywilnej (...), od 1 kwietnia 1995 r. do 31 grudnia 1988 r. w Hurtowni (...) wykonywał pracę w szczególnych warunkach.
Świadkowie oraz wnioskodawca zgodnie podali, że podczas zatrudnienia w Krajowym Związku (...) wnioskodawca pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Jeździł starem. Przewoził tkaniny. Była to praca w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawca nie jeździł innymi samochodami. Wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę.
Z zeznań ubezpieczonego oraz świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach wynika, że podczas zatrudnienia w (...) Spółdzielni Pracy, w Spółce Cywilnej (...), Hurtowni (...) wnioskodawca pracował jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony. W Hurtownia (...) woził wino, piwo i inne napoje.
W tym stanie faktycznym, zdaniem Sądu okres zatrudnienia skarżącego na stanowisku kierowcy w w/w zakładach pracy w spornych okresach w pełnym wymiarze czasu pracy jest pracą w szczególnych warunkach.
W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie wnioskodawca w sposób niewątpliwy wykazał przed Sądem, że przepracował ponad 15 lat w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Wnioskodawca spełnia także wszystkie pozostałe wymagane przepisami prawa przesłanki, zarówno w zakresie stażu pracy oraz nie bycia członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego jak i wieku.
Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.
Wnioskodawca złożył wniosek w dniu 14 stycznia 2016 r., zatem prawo do emerytury należało wnioskodawcy przyznać od dnia stycznia 2016 r. tj. od 1 dnia miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek.
W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.
ZARZĄDZENIE
odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć organowi rentowemu, wypożyczając akta rentowe.
K.K.-W.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: SSO J. Chrostek
Data wytworzenia informacji: