VIII U 436/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2021-10-04

Sygn. akt VIII U 436/21

UZASADNIENIE

WYROKU W CAŁOŚCI

Decyzją z 28.01.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zobowiązał K. P. do zwrotu różnicy nienależnie pobranego świadczenia postojowego wypłaconego:

- 29.06.2020 r. - 571,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od 1.07.2020 r. do dnia zwrotu,

- 8.07.2021 r. - 571,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od 1.07.2020 r. do dnia zwrotu,

- 5.08.2021 r. - 571,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od 1.07.2020 r. do dnia zwrotu.

W uzasadnieniu ZUS wskazał, że płatnik (...) złożył 30.04.2020 r. za K. P. wniosek (...) o wypłatę świadczenia postojowego. We wniosku wykazał miesięczny przychód, który wynika z umowy - 1508,44 zł i przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku - 1508,44 zł. Na podstawie tych danych ZUS wypłacił K. P. świadczenie postojowe w kwocie 2080 zł i powtórne dwa świadczenie na wniosek (...) z 6.07.2020 r. oraz 3.08.2020 r. po 2080 zł. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego z płatnikiem ZUS ustalił, że przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku (...) wyniósł 0,00 zł. W wyniku tej korekty należne dla K. P. świadczenie wynosi 1508,44 zł. Dlatego zdaniem ZUS różnica między świadczeniem wypłaconym a należnym podlega zwrotowi, a K. P. jako osoba, która pobrała nienależne świadczenie postojowe jest zobowiązany do jego zwrotu wraz z odsetkami za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Zakład zaznaczył, że decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia postojowego nie wydaje się później niż w terminie 5 lat od dnia, w którym wypłacono nienależne świadczenie postojowe. W przypadku K. P. świadczenie postojowe zostało wypłacone w dniu 29 czerwca 2020 r.

(decyzja w aktach ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą, K. P. złożył od niej odwołanie, wnosząc o jej zmianę poprzez zwolnienie go w całości z obowiązku zwrotu świadczeń postojowych wypłaconych w dniach 29.06.2020 r., 8.07.2020 r. oraz 5.08.2020 r. w kwocie 571,56 zł każde (łącznie 1714,68 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, zarzucając brak podstawy prawnej do takiego żądania, a nadto wniósł o zasądzenie do pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych. Skarżący kwestionowanej decyzji zarzucił naruszenie art. 15zx ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych innych sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1842 - zwana dalej ustawą o tarczy antykryzysowej) poprzez nieuzasadnione uznanie, że odwołujący pobrał nienależne świadczenie postojowe w dniach 29.06.2020 r., 8.07.2020 r. oraz 5.08.2020 r. w kwocie 571,56 zł każde (łącznie 1714,68 zł) i w związku z tym jest on zobowiązany do zwrotu tego świadczenia, a także naruszenie art. 15 zs ust. 1 i 2 ustawy o tarczy antykryzysowej, poprzez uznanie, że datą złożenia wniosku do ZUS jest data przekazania do Zakłady przez płatnika składek, a nie data złożenia go przez osobę uprawnioną płatnikowi składek jako pośrednikowi.

(odwołanie k. 3-7)

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

(odpowiedź na odwołanie k. 8)

Na rozprawie z 19.05.2021 r. wnioskodawca poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie, oświadczając, że świadczenia postojowe skarżącemu przyznawał Oddział ZUS we W. (e-prot. z 19.05.2021 r.: 00:03:42, 00:06:56)

Płatnik składek – (...) Sp. z o.o., należycie powiadomiony w trybie awizo o toczącym się procesie w n/n sprawie i możliwości wstąpienia do sprawy w charakterze zainteresowanego, nie zajął stanowiska w sprawie (k. 21)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący - (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą we W. byli związani umową zlecenia z 3.01.2020 r. w okresie od 3.01.2020 r. do 2.04.2020 r. /umowa zlecenie k. 9 w aktach ZUS/

Przychód wnioskodawcy z tytułu wskazanej umowy zlecenia to 1508,44 zł i za marzec 2020 roku wyniósł 1508,44 zł /okoliczność bezsporna/

K. P. złożył do płatnika składek (...) w dn. 30.04.2020 r. wniosek o wypłatę świadczenia postojowego. /wniosek k. 7 akt ZUS/

Płatnik (...) złożył do ZUS za K. P. wniosek (...) o wypłatę świadczenia postojowego w dn. 22.06.2020 r. We wniosku wykazał miesięczny przychód, który wynika z umowy - 1508,44 zł i przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku - 1508,44 zł. /bezsporne, wniosek k. 7 akt ZUS/

Na podstawie tych danych ZUS wypłacił K. P. świadczenie postojowe w kwocie 2080 zł na rachunek wskazany we wniosku i powtórne dwa świadczenie na wniosek (...) z 6.07.2020 r. oraz 3.08.2020 r. po 2080 zł. /wnioski k. 8-9 akt ZUS, pismo ZUS k. 19 /

Nie były wydawane decyzji przyznające świadczenie postojowe. /bezsporne, pismo ZUS k. 19 /

W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego z płatnikiem ZUS ustalił, że przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku (...) wyniósł 0,00 zł. /bezsporne /

ZUS I Oddział w Ł., uznając, że należne K. P. świadczenie wynosi 1508,44 zł, wydał zaskarżoną decyzję z 28.01.2021 r. mocą której zobowiązał odwołującego do zwrotu różnicy między świadczeniem należnym a wypłaconym:

- 29.06.2020 r. - 571,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od 1.07.2020 r. do dnia zwrotu,

- 8.07.2021 r. - 571,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od 1.07.2020 r. do dnia zwrotu,

- 5.08.2021 r. - 571,56 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, naliczonymi od 1.07.2020 r. do dnia zwrotu. /decyzja w aktach ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie niespornych w sprawie dowodów w postaci dokumentów załączonych do akt sprawy.

Wobec braku zgłoszenia przez strony konieczności przeprowadzenia rozprawy ani jakichkolwiek dowodów, których przeprowadzenie wymagałoby jej wyznaczenia, uznając, że sporne zagadnienie dotyczy oceny stanu prawnego, a nie faktycznego, Sąd skierował sprawę na posiedzenie niejawne na podstawie art.148 1 k.p.c.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Podstawą prawną tzw. świadczenia postojowego jest art. 15zq ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...)19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm., dalej: KoronawirusU) dodany ustawą z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568, dalej: (...)). Powyższy przepis wszedł w życie z dniem ogłoszenia (...), tj. 31.3.2020 r. (art. 101 (...)). Pewne zmiany wprowadzono ustawą z 16.4.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695), która weszła w życie 18.4.2020 r. i znajduje zastosowanie do wniosków o przyznanie świadczenia postojowego złożonych od 1.4.2020 r.

Prawo do świadczenia postojowego przysługuje, gdy w następstwie wystąpienia (...)19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna w rozumieniu art. 15zq ust. 1 pkt 2 i ust. 3 cytowanej ustawy.

Zgodnie z art. 15zq ust. 1 pkt 2 tej ustawy, osobie wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowę o dzieło przysługuje świadczenie postojowe.

W myśl art. 15zq ust. 5 ustawy osobie wykonującej umowę cywilnoprawną świadczenie postojowe przysługuje, jeżeli:

1) umowa cywilnoprawna została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.

2) przychód z umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

3) nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.

Zgodnie z art. 15 zs ustawy ustalenie prawa do świadczenia postojowego następuje na wniosek osoby, o której mowa w art. 15zq ust. 1, zwanej dalej "osobą uprawnioną", składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ust. 1). W przypadku osoby wykonującej umowę cywilnoprawną wniosek składany jest za pośrednictwem odpowiednio zleceniodawcy lub zamawiającego (ust. 2).

Odpowiednio (ust 4) zleceniodawca lub zamawiający załącza do wniosku:

1) oświadczenie potwierdzające:

a) niedojście do skutku lub ograniczenie wykonywania umowy cywilnoprawnej z powodu przestoju w prowadzeniu działalności, o którym mowa w art. 15zq ust. 3,

b) datę zawarcia i wysokość wynagrodzenia z tytułu umowy cywilnoprawnej,

c) uzyskanie przez osobę wykonującą umowę cywilnoprawną w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe, przychodu nie wyższego niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku,

d) otrzymanie oświadczenia od osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych;

2) kopię umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z regulacji ust. 4 pkt d) ustawy to zleceniobiorca składa oświadczenie o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu oraz o wysokości uzyskanych przychodów z innych umów cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 15zr ust.1 w/w ustawy, świadczenie postojowe przysługuje w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, obowiązującego w 2020 r. nie więcej niż trzykrotnie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. W ust. 2 art. 15 zr postanowiono, że w przypadku gdy suma przychodów z umów cywilnoprawnych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskana w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o świadczenie postojowe wynosi mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2020 r. świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tytułu wykonywania tych umów cywilnoprawnych.

W realiach n/n sprawy wniosek o świadczenie postojowe został złożony przez płatnika do ZUS w czerwcu 2020 r., a następne dwa wnioski w lipcu 2020 r. i sierpniu 2020 r. We wniosku powinien zostać wskazany przychód za miesiące poprzedzający wniosek. Na podstawie danych z w/w wniosków ZUS wypłacił K. P. świadczenie postojowe w kwocie 2080 zł na rachunek wskazany we wniosku i powtórne dwa świadczenie na wniosek (...) z 6.07.2020 r. oraz 3.08.2020 r. po 2080 zł. Nie jest w sprawie sporne, że nie były wydawane decyzji przyznające świadczenie postojowe. Z ustaleń faktycznych w sprawie wynika, że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego z płatnikiem ZUS ustalił, że płatnik składał do ZUS wnioski z opóźnieniem oraz, że przychód osiągnięty w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku (...) do ZUS wyniósł 0,00 zł. W tym stanie rzeczy pozwany słusznie uznał, że należne dla K. P. świadczenie wynosi 1508,44 zł. W efekcie ZUS prawidłowy przyjął, że różnica między świadczeniem wypłaconym a należnym podlega zwrotowi, a zatem, że K. P. jako osoba, która pobrała nienależne świadczenie postojowe jest zobowiązany do jego zwrotu wraz z odsetkami za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art.477 14§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem

doręczyć wnioskodawcy.

A.P.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Baraniecka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Jacek Chrostek
Data wytworzenia informacji: