Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 marca 2022 roku o ponownym ustaleniu wysokości emerytury Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 z późn. zm., dalej: ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy), w związku z prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1 kwietnia 2021 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VIII U 2506/20, a nadto wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 stycznia 2022 roku (sygn. akt III AUa 858/21), od dnia 1 października 2017 roku tj. od dnia wskazanego w w/w wyroku Sądu, ponownie ustalił wysokość policyjnej emerytury A. M.. Świadczenie przeliczono z uwzględnieniem wszystkich przysługujących waloryzacji.

Wskazano, że od dnia 1 kwietnia 2022 roku wysokość miesięcznego świadczenia wraz z przysługującymi wzrostami i dodatkami wynosi kwotę 5.781,51 zł, a po potrąceniu składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 520,34 zł i zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 535,00 zł (obliczonej od podstawy opodatkowania w kwocie 5.781,51 zł) wynosi kwotę 4.726,17 zł.

Podano, że wyrównanie za okres od dnia 1 października 2017 roku do dnia 31 marca 2022 roku wynosiło kwotę 154.187,46 zł i miało zostać wypłacone w marcu 2022 roku, po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 25.794,00 zł (obliczonej od łącznej podstawy opodatkowania w kwocie 154.187,46 zł) i składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 13.876,87 zł łącznie do wypłaty przysługuje kwota 114.516,59 zł, która miała zostać przekazana na konto w banku.

Wysokość świadczenia została ustalona w następujący sposób:

Podstawę wymiaru świadczenia stanowiła kwota 7.226,89 zł.; przy ustaleniu wysokości emerytury uwzględniono wysługę określoną w zestawieniu, w której wskazano m.in., że przyjęto:

a)  okresy składkowe liczone po 2,6% - od dnia 1 sierpnia 1973 roku do dnia 29 listopada 1975 roku oraz od dnia 10 grudnia 1975 roku do dnia 15 września 1977 roku okresy składkowe przed służbą;

b)  okresy określone w art. 13 ust. 1 pkt 1 b ustawy liczone po 0,7% od dnia 16 września 1984 roku do dnia 31 lipca 1990 roku.

Okres od dnia 16 września 1977 roku do dnia 15 września 1984 roku został zaliczony, jako okres służby w wojsku, natomiast okres od dnia 1 sierpnia 1990 roku do dnia 28 lutego 2004 roku, jako służba w Policji (MO).

Emerytura wyniosła 68,21% podstawy wymiaru, podwyższono ją o 15% podstawy wymiaru z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy. Łączna wysokość emerytury stanowi 80,00% podstawy wymiaru i wynosi kwotę 5.781,51 zł. Po waloryzacjach emerytura wynosi: od dnia 1 marca 2022 roku według wskaźnika waloryzacji 107% - 5.781,51 zł, od dnia 1 marca 2021 roku według wskaźnika waloryzacji 104,24% - 5.403,28 zł.

/decyzja z dnia 8 marca 2022 roku o ponownym ustaleniu wysokości emerytury – załączone akta emerytalno – rentowe/

A. M. wniósł odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez przeliczenie na zasadach ogólnych emerytury policyjnej za cały okres pozostawania w służbie z pominięciem nieobowiązującego art. 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, w okresie od dnia 16 września 1984 roku do dnia 31 lipca 1990 roku tj. na podstawie art. 15 ww. ustawy, czyli 40% podstawy wymiaru za 15 lat służby ze wzrostem po 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok tej służby, a nadto o zasądzenie na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje roszczenie odwołujący wyjaśnił, że zaskarżona decyzja jest wadliwa, ponieważ jej podstawą jest przepis nieobowiązujący, a więc nienależący do systemu prawa powszechnie obowiązującego i niemogący znaleźć zastosowania. Wskazał, że po wejściu w życie nowelizacji z 2009 roku, a przed dniem 1 października 2017 roku, funkcjonariuszom, którzy odpowiadali warunkom wymienionym w dyspozycji uchwalonego wówczas art. 13 ust. 1 pkt 1b i 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy przysługiwała emerytura w następującej wysokości:

- za każdy rok służby w Policji i za każdy rok służby wojskowej po 2,6%;

- za okres służby określonej w art. 13 ust. 1 pkt 1b – po 0,7% za każdy rok.

Zaznaczył, że art. 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy, który ustanawiał w/w sposób obliczania emerytury (oraz związany z nim art. 13 ust. 1 pkt 1b) został uchylony mocą art. 1 pkt 5 ustawy nowelizującej z dnia 16 grudnia 2016 roku.

Skarżący wywodził, że organ administracyjny nie ma kompetencji do przywrócenia mocą decyzji obowiązywania, czy stosowania art. 15b, gdyż przepis ten, jako uchylony, jest niestosowalny. Wnioskodawca konkludował, że stosowanie uchylonego przepisu jest niedopuszczalne, a prawomocny wyrok nakazujący pominięcie art. 15c w/w ustawy nie przywraca obowiązywania, ani stosowania uchylonego i nieobowiązującego art. 15b tej ustawy.

/odwołanie – k. 4-5/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu 16 stycznia 2023 roku Dyrektor Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W., wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W ocenie organu rentowego, odwołujący w rzeczywistości domaga się w niniejszym postępowaniu „korekty” prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1 kwietnia 2021 roku, sygn. akt VIII U 2506/20, czego dowodzi zarzut zastosowania art. 15b nieobowiązującej ustawy w powiązaniu z wnioskiem o zmianę zaskarżonej decyzji organu rentowego i zobowiązanie tego organu do przeliczenia policyjnej emerytury za cały okres pozostawania w służbie tj. z pominięciem nieobowiązującego art. 15 ustawy zaopatrzeniowej, czyli 40% podstawy wymiaru za 15 lat służby ze wzrostem po 2,6% podstawy wymiaru za każdy dalszy rok tej służby.

/odpowiedź na odwołanie – k. 13-14v/

Postanowieniem z dnia 8 lutego 2023 roku Sąd Okręgowy w Warszawie, XIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 461 § 3 k.p.c. przekazał sprawę do rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądowi Okręgowemu w Łodzi, Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. /postanowienie z dnia 8 lutego 2023 roku – k. 18/

Na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2023 roku pełnomocnik wnioskodawcy podtrzymał prezentowane stanowisko w sprawie. /oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy – e – protokół z dnia 18 kwietnia 2023 roku – 00:01:07 i dalej/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. M. urodził się w dniu (...). /bezsporne/

Na mocy decyzji z dnia 10 marca 2004 roku Dyrektor Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. ustalił A. M. prawo do emerytury policyjnej. /decyzja z dnia 10 marca 2004 roku – k. 1 załączonych akt emerytalno – rentowych/

Do dnia 30 września 2017 roku wnioskodawca A. M. pobierał policyjną emeryturę w wysokości wyliczonej zgodnie z art. 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Decyzją z dnia 16 listopada 2009 roku, nr (...), organ emerytalno-rentowy dokonał ustalenia wysokości emerytury A. M. na podstawie art. 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy (…).

Sąd Okręgowy w Warszawie, XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych, po rozpoznaniu odwołania A. M. od powyższej decyzji, wyrokiem z dnia 20 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt XIII U 3902/09 oddalił odwołanie.

/bezsporne, decyzja z dnia 16 listopada 2009 roku – k. 7-7v załączonych akt emerytalno – rentowych, wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie – załączone akta emerytalno – rentowe/

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2017 roku, nr (...), o ponownym ustaleniu wysokości emerytury Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ponownie ustalił wysokość świadczenia A. M. od dnia 1 października 2017 roku.

W decyzji wskazano, że podstawę wymiaru świadczenia stanowi kwota 5.906,65 zł. Emerytura wynosi 64,13% podstawy wymiaru, a jej łączna wysokość wynosi 3.787,93 zł. Ustalona w ten sposób wysokość emerytury jest wyższa od kwoty 2.069,02 zł, tj. przeciętnej emerytury ogłoszonej przez Prezesa ZUS, wobec tego wysokość emerytury ogranicza się do kwoty 2.069,02 zł.

Jako podstawę prawną decyzji wskazano przepisy - art. 15c w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708, z późn. zm.) oraz otrzymaną z IPN informację z dnia 12 maja 2017 roku, nr (...).

/decyzja z dnia 8 sierpnia 2017 roku o ponownym ustaleniu wysokości emerytury – k. 8v-9 załączonych akt emerytalno – rentowych/

A. M. odwołał się od powyższej decyzji.

Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2021 roku w sprawie o sygn. akt VIII U 2506/20 Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił powyższą decyzję i zobowiązał Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji do przeliczenia policyjnej emerytury A. M. z pominięciem art. 15c ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin od dnia 1 października 2017 roku.

Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2022 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. akt VIII AUa 858/21 oddalił apelację Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1 kwietnia 2021 roku,.

/bezsporne, wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1 kwietnia 2021 roku – załączone akta emerytalno – rentowe, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 stycznia 2022 roku – załączone akta emerytalno – rentowe/

Powyższy stan faktyczny był w całości niesporny i został odtworzony na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron, a Sąd z urzędu również nie znalazł powodów, aby to czynić.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin /Dz. U. z 2022 r. poz. 1626 z późn. zm./, co do zasady emerytura dla funkcjonariusza, który pozostawał w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., wynosi 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrasta m.in. o 2,6% podstawy wymiaru - za każdy dalszy rok tej służby.

Jednakże, obowiązujący do dnia 30 września 2017 roku art. 15b powyższej ustawy przewidywał, że w przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 roku o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi 0,7% podstawy wymiaru - za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, przy czym ust. 2 nakazywał stosować odpowiednio art. 15.

Przepis art. 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy został uchylony z dniem 1 października 2017 roku na mocy art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 roku o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin /Dz.U. z 2016 r. poz. 2270 dalej: ustawa zmieniająca/.

Jednocześnie, ustawa zmieniająca wprowadziła do ustawy zaopatrzeniowej art. 15c.

Adresatem norm prawnych wynikających z treści art. 15b oraz art. 15c ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy jest organ emerytalno-rentowy, który ustala świadczenie.

W niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie ma treść prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 1 kwietnia 2021 roku wydanego w sprawie o sygn. akt VIII U 2506/20 (wyrokiem z dnia 12 stycznia 2022 roku Sąd Apelacyjny z Ł. oddalił apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi), albowiem zaskarżona decyzja została wydana w wyniku wykonania tego wyroku.

Wskazać zatem należy, że wyrok ten jest prawomocny i wiąże nie tylko strony i sąd, który go wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej (art. 365 § 1 k.p.c.).

Wyrok ten nie może być zatem ignorowany przez sąd rozpoznający sprawę o wysokość świadczenia w niniejszej sprawie.

Treść tego wyroku jednoznacznie wskazuje, że Sąd zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 8 sierpnia 2017 roku o ponownym ustaleniu wysokości emerytury i nakazał pominięcie art. 15c ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, (...)Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin w brzmieniu z 2016 roku podkreślając, że oznacza to konieczność przeliczenia emerytury policyjnej wnioskodawcy według zasad uprzednio obowiązujących od daty wskazanej w zaskarżonej decyzji tj. od dnia 1 października 2017 roku.

Dodać należy, że z ugruntowanego orzecznictwa sądów, jak i doktryny wynika, że w sprawach z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, zgodnie z systemem orzekania w sprawach z tego zakresu, rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji. W sprawie, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, przedmiot sporu nie może więc wykraczać poza treść tej decyzji. Zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w przypadku uwzględnienia odwołania sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego lub zaskarżone orzeczenie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności i orzeka co do istoty sprawy. Orzeczenie co do istoty sprawy, o którym mowa w art. 477 § 2 k.p.c. polega na sformułowaniu sentencji wyroku w taki sposób, aby zastępowała decyzję organu rentowego /zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 25 kwietnia 2018 r., III AUa 199/17, Legalis nr 2242317/.

W niniejszej sprawie w/w prawomocny wyrok Sądu Okręgowego nakazał ponowne przeliczenie emerytury policyjnej wnioskodawcy według zasad uprzednio obowiązujących od daty wskazanej w zaskarżonej decyzji, tj. od dnia 1 października 2017 roku, przy czym nie było sporne, że do dnia 30 września 2017 roku A. M. pobierał policyjną emeryturę, do wyliczenia której organ emerytalno-rentowy zastosował art. 15b ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Innymi słowy - powyższy prawomocny wyrok zmienił o tyle zaskarżoną decyzję z dnia 8 sierpnia 2017 roku, że nakazał przeliczenie policyjnej emerytury odwołującego nie według zasad obowiązujących od dnia 1 października 2017 roku, gdy art. 15b został uchylony, ale według stanu prawnego obowiązującego do tej daty – czyli według stanu prawnego obowiązującego do dnia 30 września 2017 roku, kiedy to art. 15b ustawy obowiązywał - tak by przywrócić skarżącemu na dzień 1 października 2017 roku świadczenie w jego dotychczasowej wysokości tzn. sprzed jej obniżenia od dnia 1 października 2017 roku na podstawie art. 15c na mocy decyzji z dnia 8 sierpnia 2017 roku.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że decyzja z dnia 16 listopada 2009 roku, na podstawie której organ emerytalno-rentowy dokonał ustalenia wysokości emerytury na podstawie art. 15b ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), była przedmiotem rozpoznania przez Sąd. W wyniku odwołania wnioskodawcy, został wydany przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 20 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt XIII U 3902/09 prawomocny wyrok, zgodnie z którym powyższe odwołanie podlegało oddaleniu .

W zaskarżonej decyzji z dnia 8 marca 2022 roku okres od dnia 16 września 1977 roku do dnia 15 września 1984 roku został zaliczony, jako okres służby w Wojsku, natomiast okres od dnia 1 sierpnia 1990 roku do dnia 28 lutego 2004 roku, jako służba w Policji (MO), za okresy składkowe liczone po 2,6% uznano okresy od dnia 1 sierpnia 1973 roku do dnia 29 listopada 1975 roku oraz od dnia 10 grudnia 1975 roku do dnia 15 września 1977 roku (okresy składkowe przed służbą), z kolei okresy określone w art. 13 ust. 1 pkt 1 b ustawy liczone po 0,7% - od dnia 16 września 1984 roku do dnia 31 lipca 1990 roku.

Skoro zatem Sąd prawomocnym wyrokiem nakazał przeliczyć emeryturę odwołującego według zasad obowiązujących do dnia 30 września 2017 roku na dzień 1 października 2017 roku – przeto należy uznać, że pozwany w sposób prawidłowy wykonał ten wyrok zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją.

Przy interpretacji przestawionej przez wnioskodawcę doszłoby do nieuprawnionej zmiany wysokości świadczenia ustalonego prawomocną decyzją i wyrokiem Sądu.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako bezzasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych /t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1800/ zasądzając od A. M. na rzecz Dyrektora Zakładu Emerytalno – Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w W. kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Paulina Kuźma

I.S.