Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31.12.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...)w Ł. powołując się na przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, przepisy ustawy z dnia
19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, po rozpatrzeniu wniosku z dnia 16.12.2024r., odmówił R. M. wszczęcia postepowania o ponowne rozpatrzenie prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że na podstawie art. 114 ustawy o emeryturach i rentach z FUS odmawia wszczęcia postępowania, ponieważ dokumenty złożone do wniosku z 16.12.2024r. pozostają bez wpływu na wydaną wcześniej decyzję odmowną z 17.09.2024 r.

/decyzja k. 15 akt ZUS/

Odwołanie od ww decyzji w dniu 7.02.2025 r. złożył R. M. reprezentowany przez radcę prawnego, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu swego stanowiska odwołujący podniósł, iż w świetle nowo przedłożonych dokumentów - świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 6.12.2024r. wystawionego przez pracodawcę P. (...)w (...), załączonego do wniosku z dnia 16.12.2024r. w okresie od dnia 1.12.1993r. do nadal jest zatrudniony u ww pracodawcy i w tym okresie z wyłączeniem okresów nieskładkowych po 14.11.1991r. podanych w załączniku, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę od dnia 1.12.1993r. do 31.12.2008r. na stanowisku listonosza, wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze Dz. U nr 8 poz. 43 oraz w wykazie A dziale VIII poz. 22 pkt do zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05.1983r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności.

Odwołujący wskazał, iż R. M. od początku zatrudnienia niezmiennie, także w chwili obecnej wykonuje prace na stanowisku listonosza, które jest równoznaczne ze stanowiskiem „doręczyciel przesyłek pocztowych i telegramów, którzy nie używają do pracy samochodów”. Skarżący w trakcie wykonywania swojej pracy (przez cały okres zatrudnienia, tj. od dnia 01.12.1993 r. do chwili obecnej) nie używa do pracy samochodu.

Odwołujący wskazał, że okoliczność iż, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach oraz zaświadczenie wykonywania prac w szczególnych warunkach zawierają informację iż pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był zatrudniony na stanowisku zaliczonym do I kategorii zatrudnienia z powołaniem się na odpowiedni wykaz, dział, pozycję i punkt zarządzenia resortowego jedynie w okresie od dnia 01.12.1993 r. do dnia 31.12.2008 r., nie może sam przez się decydować, iż praca R. M. w okresie również po dniu 31.12.2008 r. nie odbywała się w warunkach szczególnych.

Skarżący nie zna powodów dlaczego pozostały okres jego zatrudnienia - od dnia 01.01.2009 r. do chwili obecnej, nie został uznany przez pracodawcę za pracę w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze, ponieważ po 01.01.2009 r. nie zmienił się zakres jego obowiązków ani sposób ich wykonywania Tym samym w jego ocenie spełnia wszystkie warunki przyznania prawa do świadczenia.

W szczególności w okresie od 13.09.1984r. do 21.04.1987r. oraz od 11.11.1987r. do 23.11.2003r. wykonywał pracę na stanowisku nastawiacza maszyn w przemyśle lekkim, co spełnia warunek świadczenia pracy w szczególnych warunkach w okresie co najmniej 15 lat. Powyższe poświadcza świadectwo pracy z odpowiednią adnotacją.

/odwołanie k. 3 -6/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 14/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

Wnioskodawca R. M. ur. (...), w dniu 19.08.2024 r. złożył wniosek o prawo do emerytury pomostowej.

/wniosek k. 1-2 akt ZUS/

W rozpoznaniu wskazanego wniosku wydano decyzję odmowną z dnia 17.09.2024 r.

Wnioskodawcy powyższą decyzją odmówiono prawa do świadczenia na podstawie art. 4 ustawy, ponieważ ubezpieczony po dniu 31.12.2008 r, nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy. Do pracy w warunkach szczególnych zgodnie z art. 4 ( w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) Zakład zaliczył okresy pracy od 2.05.1986r. do 31.10.1991r., od 1.12.1993r. do 31.12.2008r. po wyłączeniu okresów nieskładkowych tj. łącznie w wymiarze 20 lat i 7 miesięcy. Od 1.01.2009 r. ubezpieczony nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych.

Jednocześnie zakład odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 49 ustawy, ponieważ na dzień 1.01.2009r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy wynoszącego co najmniej 15 lat.

Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ustawy nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od 2.05.1986r. do 31.10.1991r., od 1.12.1993r. do 31.12.2008 r. ponieważ pracodawca nie potwierdził, że ww okresach wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 o emeryturach pomostowych z 19.12.2008r.

Na podstawie dowodów załączonych do wniosku - zakład uznał za udowodnione okresy:

- nieskładkowe w wymiarze 4 miesiące 19 dni

- składkowe w wymiarze 40 lat 1 miesiąc 24 dni.

Skład sumaryczny wyniósł 40 lat 6 miesięcy i 13 dni.

Staż w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 4 -20 lat 7 miesięcy 0 dni, oraz staż w szczególnych warunkach w myśl art. 49 - 0 dni.

/decyzja k. 8 akt ZUS/

W dniu 16.12.2024 r. wnioskodawca złożył ponowny wniosek o prawo do świadczenia, załączając do niego wystawione przez pracodawcęP. (...) w (...)świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach, w którym wskazano, iż wnioskodawca jest zatrudniony we wskazanym zakładzie w okresie od dnia 1.12.1993r. do nadal i w tym okresie z wyłączeniem okresów nieskładkowych po 14.11.1991r. podanych w załączniku do świadectwa pracy, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę od dnia 1.12.1993r. do 31.12.2008r. na stanowisku listonosz wymienionym w wykazie A dziale VIII poz. 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U nr 8 poz. 43) oraz w wykazie A dziale VIII poz. 22 pkt do zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05.1983 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności (Dz. Urz URTiP 1983.3.32).

/wniosek k. 9-10, świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach k 13/

W rozpoznaniu wskazanego wniosku wydano zaskarżoną decyzję.

/bezsporne/

Wnioskodawca jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w P. (...)w W. od dnia 1.12.1993r. do nadal na stanowisku listonosza. Odwołujący niezmiennie wykonuje prace doręczycieli przesyłek pocztowych i telegramów, którzy nie używają do pracy samochodów. Stanowisko listonosza jest równoznaczne ze stanowiskiem doręczyciel wymienionym w ww rozporządzeniu.

/bezsporne, a nadto akta osobowe załączone do akt sprawy/

Po 31.12.2008 r. wnioskodawca nie został zgłoszony przez pracodawcę jako pracownik zatrudniony w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (druk ZUS ZSWA - art. 38 ustawy o emeryturach pomostowych). W konsekwencji, okresu od 1.01.2009r. do nadal organ nie klasyfikował jako pracy w szczególnych warunkach, lub w szczególnym charakterze wymienionej w załącznikach 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych ( w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww ustawy).

/bezsporne/

Brak jest dowodów potwierdzających fakt wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienionej w załącznikach 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych ( w rozumieniu art. 3 ust. 1i 3 ww ustawy) .

/bezsporne/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS, których wiarygodność nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron. W toku postępowania, strony nie składały dalszych wniosków dowodowych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych oraz przeprowadzonej oceny dowodów, należy uznać, że odwołanie R. M. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 114 ust 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W rozpoznawanej sprawie, wobec treści zaskarżonej decyzji dotyczącej odmowy wszczęcia postepowania o ponowne rozpatrzenie prawa do emerytury pomostowej, spór sprowadzał się do ustalenia, czy przedłożone przez wnioskodawcę świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 6.12.2024r. wystawione przez P. (...) ma wpływ na prawo do tego świadczenia.

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1696, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku.

Podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych zastąpiła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS określające zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Najogólniej rzecz ujmując celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 r., K 17/09, (...) 2010 nr 3, poz. 21). Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) (uchylony)

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

7) (uchylony)

Zgodnie z art. 3 ust. 7 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 r., wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawa o emeryturach pomostowych .

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej przez osoby niespełniające warunku z art. 4 pkt 6 przewiduje art. 49 ustawy według którego prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

Należy podkreślić, iż jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych” (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt III AUa 252/12 wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, III AUa 1664/12). Innymi słowy nie spełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszym postępowaniu organ rentowy kwestionował fakt spełnienia poszczególnych wymogów wynikających z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wskazując, iż po dniu 31.12.2008r. wnioskodawca nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Nadto organ wywodził brak spełnienia także przesłanek z art. 49 z uwagi na brak wykazania przez wnioskodawcę na dzień 1.01.2009 r. 15 - letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Natomiast odwołujący mając na uwadze treść wystawionego przez pracodawcę P. (...). zaświadczenia z dnia 6.12.2024 twierdził, iż prawo do emerytury pomostowej winno mu zostać przyznane bowiem niezmiennie, zarówno przed jak i po 1.01.2008r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku listonosza, a więc w warunkach szczególnych.

Niemniej jednak w ocenie Sądu Okręgowego wskazane wyżej okoliczności w rozpatrywanym stanie faktycznym pozostają jednak całkowicie bez wpływu na ocenę poprawności zaskarżonej decyzji.

Podkreślić należy, że spełnienie warunku posiadania stażu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a nawet jego ewentualne uzupełnienie o kolejne okresy po 31.12.2008 r. nie czyni jeszcze wniesionego odwołania uzasadnionym. Jak słusznie podnosił bowiem organ rentowy, wnioskodawca nie spełniał nie tyle warunku braku pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ( tu przyjęty staż wynosi ponad 20 lat), ale nie legitymował się innym warunkiem do przyznania wskazanego świadczenia, bo zarówno po dniu 31.12.2008 jak i przed ta datą nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Tym samym na gruncie badanej sprawy podstawowe znaczenie ma fakt ustalenia, czy wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej co również warunkuje nabycie prawa do świadczenia na podstawie art. 4, lub ewentualnie stwierdzenia czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia prawa do emerytury pomostowej z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych. Według tego przepisu wnioskodawca musiałby w dniu wejścia w życie ustawy wykazać wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu nowych przepisów tj. art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej (vide m.in. wyrok SA w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok SA w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok SA w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok SA w Białymstoku z 09.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok SN z 04.12.2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok SA w Gdańsku z 07.11.2013 r., III AUa 343/13).

Osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.) - wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 4 grudnia 2013 r. II UK 159/13.

Przepis art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy definiują prace w szczególnych warunkach, których wykaz określa załącznik nr 1 do ustawy oraz prace o szczególnym charakterze, których wykaz określa załącznik nr 2 do ustawy. Przy czym wykaz prac określonych w art. 3 ust. 1 i 3 jest zamknięty i nie podlega uzupełnieniu, co oznacza, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace, choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem. Nie ma podstaw prawnych do przyznania emerytury pomostowej ubezpieczonemu, którego dotychczasowy okres pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze nie może być kwalifikowany jako okres pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu aktualnie obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych) lub o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych). Jedynie ubezpieczonym, którzy po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej (tj. spełniali wymóg z art. 4 pkt 6 ustawy pomostowej), ustawodawca w art. 4 pkt 2 i 5 ustawy pomostowej przewidział możliwość doliczenia do 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze także okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 lutego 2024 r., III USK 349/22 Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 lutego 2023 r., I USK 193/22/

Jak wskazano wyżej ustawa o emeryturach pomostowych znacznie zawęziła rodzaje prac i stanowiska, na których wykonuje się prace w warunkach szczególnych w porównaniu do tych prac i stanowisk, jakie zawiera wykaz A, będący załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Ustawa pomostowa w załącznikach 1 i 2 zawiera własne określenia prac w warunkach szczególnych. Nie wszystkie prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawniają obecnie do emerytury pomostowej. Znaczenie mają tylko prace wymienione w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych /III AUa 158/21 - wyrok SA Lublin z dnia 26-10-2021/.

Podnieść należy, iż na gruncie rozpoznawanego przypadku wnioskodawca nie zakwestionował skutecznie twierdzeń organu, że po dniu 31.12.2008r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Ubezpieczony nie przedstawił żadnych dokumentów ani innych dowodów mogących tą okoliczność potwierdzać. Co zaś nie jest kwestionowane wnioskodawca nie został zgłoszony przez pracodawcę P. (...) jako pracownik wykonujący pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Bezspornym jest też, że ubezpieczony nie posiada odpowiedniego świadectwa potwierdzającego taki rodzaj zatrudnienia.

Wnioskodawca nie wykazał też, że na dzień wejścia w życie ustawy ma wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Wnioskodawca jest zatrudniony w P. (...)od 1 .12.1993 do nadal na stanowisku listonosza. Wskazane prace i stanowisko są wymienione w wykazie A dziale VIII poz. 22 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U nr 8 poz. 43) oraz w wykazie A dziale VIII poz. 22 pkt do zarządzenia nr 33 Ministra Łączności z dnia 16.05.1983 w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu łączności (Dz. Urz URTiP 1983.3.32). a co za tym idzie stanowią pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Niemniej jednak ani załącznik nr 1 i załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych zawierający wykaz prac w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy tego typu prac nie wymienia. Zaś tylko na taką pracę powoływał się wnioskodawca na gruncie rozpatrywanego przypadku.

Zaznaczyć należy, iż twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227) powinno być udowodnione przez stronę, która zgłasza to twierdzenie - art. 232 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. (zob. wyrok SN z dnia 22 listopada 2001 r., I PKN 660/00, Wok. 2002, nr 7-8, poz. 44; wyrok SA we Wrocławiu z dnia 28 kwietnia 1998 r., I ACa 308/98, PiM 2002, nr 12, poz. 147). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał, a Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z braku udowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie żądań lub zarzutów. (wyrok s.apel. 28-02-2013 I ACa 613/12 w Białymstoku LEX nr 1294695). Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996r. sygn. akt I CKU 45/96 (opubl. OSNC z 1997r., z.6-7, poz.76). Podobnie, w wyroku z 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662, Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego poczynione w oparciu o dostępny materiał dowodowy ustalenia, nie pozwalały na uznanie, że ubezpieczony w okresie po dniu 31.12.2008r. świadczył pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub by na dzień wejścia w życie ustawy legitymował się wymaganym 15-letnim okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zakreślonym brzmieniem tych przepisów. W konsekwencji powyższego niezależnie od tego, że legitymuje się ponad 20 letnim stażem pracy kwalifikowanym jako praca w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS i prace tą po 31.12.2008 r. nadal wykonuje - co nie jest kwestionowane - ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej, gdyż nie spełniania on warunków określonych w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych – brak pracy w warunkach szczególnych według ustawy o emeryturach pomostowych po dniu 31.12.2008r. W sprawie nie wykazano też, iż prawo do emerytury pomostowej przysługuje wnioskodawcy w oparciu o treść art. 49 tej ustawy.

Tym samym organ rentowy zasadnie wywiódł, że do wniosku złożonego w dniu 16.12.2024r. nie zostały złożone dokumenty które miałyby wpływ na uprawnienia do emerytury pomostowej, a tym samym na zmianę wcześniejszej decyzji odmownej z dnia 17.09.2024 r.

W konsekwencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc Sąd Okręgowy w Łodzi odwołanie wnioskodawcy jako bezzasadne oddalił.