Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 lutego 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 11 stycznia 2023 r. przyznał P. F. emeryturę od 1 stycznia 2023 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Organ rentowy wskazał, że podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury; emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 355.551,69 zł,

• kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 1.038.868,55 zł,

• - kwota środków zaewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem ich waloryzacji 147.896,75 zł,

• średnie dalsze trwanie życia wynosi 196,20 miesięcy,

• wyliczona kwota emerytury wynosi 7.860,94 zł.

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26c ustawy emerytalnej: (355.551,69 + 1.038.868,55 + 147.896,75) / 196,20 = 7.860,94 zł.

( decyzja k. 11-15 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem o emeryturę)

P. F. złożył od powyższej decyzji odwołanie, zarzucając, że w zaskarżonej decyzji pozwany nieprawidłowo ustalił hipotetyczną długość życia. Odwołujący argumentował, że w dniu złożenia wniosku o emeryturę w związku z zakończeniem zatrudnienia – 27 stycznia 2023 r. winien mieć przyjęte średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 65 lat i 1 miesiąc, tj. współczynnik 195,5 miesięcy, a nie 196,2 miesięcy. Wskazał, że wcześniej – 11 stycznia 2023 r. nie miał zamiaru składać wniosku o emeryturę, a jedynie o legitymację emeryta, ale za namową doradcy emerytalnego ZUS, wniosek taki – jako konieczny do uzyskania legitymacji – złożył. (odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, wskazując, że wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 11 stycznia 2023 roku, zaś w dniu 27 stycznia 2023 r, w związku z ustaniem zatrudnienia – wniosek o jej wypłatę. (odpowiedź na odwołanie k. 11)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. F. urodził się w dniu (...) Wiek 65 lat ukończył w dniu 15 grudnia 2022 r. (okoliczności niesporne)

Odwołujący złożył wniosek o emeryturę z wieku powszechnego w dniu 11 stycznia 2023 r., pozostając jeszcze w zatrudnieniu. (wniosek k 1-3 pliku akt ZUS zainicjowanego wnioskiem o emeryturę)

W dniu 27 stycznia 2023 r. ubezpieczony złożył wniosek o podjęcie wypłaty emerytury w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, przedkładając świadectwo pracy, potwierdzające zatrudnienie do 27 stycznia 2023r. (wniosek i świadectwo k 5)

Na mocy spornej decyzji z dnia 20 lutego 2023 r. wnioskodawcy przyznano emeryturę od miesiąca zgłoszenia wniosku, czyli od 1 stycznia 2023r. przyjmując średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 65 lat - w ilości 196,2 miesięcy. (niesporne)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony na podstawie dokumentów zalegających w aktach ZUS, z pominięciem twierdzeń wnioskodawcy, że wniosek o emeryturę złożył w dniu 27 stycznia 2023 r. Przeczą temu bowiem dokumenty, z których wprost wynika, że wniosek taki złożył już w dniu 11 stycznia 2023r., zaś 27 stycznia 2023r. wniósł jedynie o podjęcie wypłaty emerytury w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Twierdzenia odwołującego, że został wprowadzony w błąd przez doradcę emerytalnego ZUS, który nakłonił go do złożenia wnisoku w dniu 11 stycznia 2023 r., pozostają gołosłowne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 504 ze zm.) postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Wobec sprecyzowania roszczenia przez wnioskodawcę, spór w przedmiotowej sprawie sprowadza się wyłącznie do tego, czy w zaskarżonej decyzji z dnia 20 lutego 2023 r. pozwany organ rentowy prawidłowo obliczył emeryturę odwołującego w zakresie przyjętego wskaźnika średniego dalszego trwania życia.

Sąd zważył, że emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 cytowanej ustawy, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Kwestia nabycia prawa do emerytury przez osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. jest uregulowana w przepisie art. 24 cytowanej ustawy.

Zgodnie z ust. 1 tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a i 50e i 184.

Obliczenie emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. odbywa się na zasadach określonych w art. 25-26c ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173-175, oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach (art. 26 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (art. 26 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Zgodnie zaś z treścią art. 26 ust. 4 ustawy emerytalnej, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2.

Przepis ust. 5 art. 26 ustawy emerytalnej stanowi, że tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6.

Natomiast art. 26 ust. 6 ww. ustawy stanowi, że "jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn".

Sąd Okręgowy zważył, że z przytoczonych przepisów wynika po pierwsze, że ani ubezpieczony, ani też ZUS nie mają żadnego wpływu na określenie wartości średniego dalszego trwania życia, bo ta zgodnie z wyraźną wolą ustawodawcy wyrażoną w dyspozycji art. 26 ust. 4 ustawy emerytalnej, corocznie do dnia 31 marca określona jest w formie komunikatu Prezesa GUS.

Tym samym odnosząc się do zarzutu odwołującego należy zaakcentować, że nie ma w tym zakresie jakiejkolwiek uznaniowości, ani tym bardziej dowolności po stronie organu emerytalnego, który nie dokonuje żadnych wyliczeń w tym przedmiocie.

Po drugie, konsekwencją cytowanych przepisów jest to, że co do zasady daną tablicę stosuje się do wniosków złożonych w trakcie jej obowiązywania (ust. 5 art. 26 ustawy emerytalnej), chyba że korzystniejsza dla ubezpieczonego do ustalenia wysokości emerytury okazałaby się tablica trwania życia obowiązująca w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny (ust. 6 art. 26 ustawy emerytalnej).

Jeżeli obliczenie wysokości emerytury następuje na datę złożenia wniosku o wypłatę emerytury, to do ustalenia wysokości tego świadczenia mają zastosowanie tablice średniego dalszego trwania życia obowiązujące na datę złożenia takiego wniosku.

Wnioskodawca urodzony (...) osiągnął obowiązujący wiek emerytalny (65 lat) w dniu 15 grudnia 2022 r., zaś wniosek o emeryturę złożył – jak wynika z dokumentów - w dniu 11 stycznia 2023 r., a zatem w obu tych datach legitymował się wiekiem 65 lat (0 miesięcy).

Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn z dnia 28 marca 2022 r. (M.P. z 2022 r. poz. 372) obowiązującym w okresie od 1 kwietnia 2022 r. do 31 marca 2023 r., wskaźnik średniego dalszego trwania życia dla osób, które mają ukończone 65 lat (0 miesięcy) określony w tablicy stanowiącej załącznik do komunikatu wynosił 196,2 miesięcy – i taki został przyjęty przez ZUS w spornej decyzji przyznającej wnioskodawcy prawo do emerytury z wieku powszechnego.

Mając na względzie wskazane okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie wnioskodawcy, jako niezasadne.

SSO Paulina Kuźma