VIII U 509/22 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-10-09
UZASADNIENIE
Zaskarżoną decyzją z dnia 1 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z dnia 21 września 2021 r. odmówił E. R. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 24 listopada 2021 r. ustaliła, że E. R. nie jest niezdolna do pracy tym samym od 1 lutego 2022 r. nie spełnia warunków do przyznania świadczenia. Jednocześnie organ zaznaczył że zgodnie z art. 61 ustawy prawo do renty które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy podlega przywróceniu jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony stał się ponownie niezdolny do pracy. /decyzja k. 39 akt ZUS/
E. R. złożyła odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. W uzasadnieniu swego stanowiska podniosła, że jej stan zdrowia spowodowany występującą chorobą zawodową (w tym przedmiocie postępowanie stwierdzając jej istnienie nie zostało zakończone), której objawy są spotęgowane przebytym zakażeniem (...)19 i szczepieniem na covid- 19 (okazało się iż ubezpieczona jest na szczepionkę uczulona), innymi licznymi schorzeniami samoistnymi oraz fakt, iż jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym, uzasadniają stwierdzenie, iż jest osobą częściowo niezdolną do pracy - nie jest w stanie wykonywać pracy. /odwołanie k. 3-9 /
W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie k. 52/
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
E. R. ur.(...) ma licencjat z rachunkowości i finansów, ostatnio pracowała jako kontroler jakości produktu. Ubezpieczona miała przyznane prawo do renty z tytułu okresowej częściowej niezdolności do pracy od dnia 16 września 2020r. do 31 października 2021 r. /bezsporne/
Wnioskodawczyni jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z przyczyn 07-S ,03- L na podstawie orzeczenia z dnia 13 stycznia 2022 r. do 31 stycznia 2025 r. i w związku z powyższym wymaga odpowiedniego zatrudnienia w warunkach pracy chronionej, wymaga konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie oraz korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej organizacje pozarządowe oraz inne placówki. /bezsporne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 49, k. 550/
W dniu 21 września 2021 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. /wniosek k. 35 akt ZUS/
Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u wnioskodawczyni przewlekłe zapalenie krtani z dystonią, astmę oskrzelową, dyskopatię szyjną bez objawów korzeniowych, rybią łuskę, przebyty C. -19 bez następstw, zespół oka suchego. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że z uwagi na posiadane schorzenia, nie stwierdza się u wnioskodawczyni naruszenia sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym długotrwałą niezdolność do pracy zgodnie z poziomem kompetencji zawodowych. /opinia lekarska k. 62 dokumentacji medycznej ZUS, orzeczenie k. 37 akt ZUS/
W dniu 3 listopada 202r.1 do ZUS wpłynął sprzeciw wnioskodawczyni od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS i żądanie rozpatrzenia sprawy przez Komisję Lekarską ZUS. Wnioskodawczyni podniosła, że z uwagi na stan zdrowia wbrew zapatrywaniu Lekarza Orzecznika jest niezdolna do pracy. /sprzeciw – k. 72 dokumentacji medycznej ZUS/
Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 24 listopada 2021r., rozpoznając u wnioskodawczyni astmę oskrzelową atopową kontrolowaną, przewlekły nieżyt krtani, zmiany dyskopatyczno - zwyrodnieniowe kręgosłupa bez upośledzenia sprawności ruchowej, zaburzenia adaptacyjne w wywiadzie , rybią łuskę , wyrównaną niedoczynność tarczycy, w całości podtrzymała wnioski Lekarza Orzecznika nie stwierdzając u ubezpieczonej ograniczenia sprawności organizmu dającego podstawy do orzeczenia niezdolności do pracy na poziomie posiadanych kompetencji zawodowych. /opinia lekarska k. 84 dokumentacji medycznej akt ZUS, orzeczenie k. 38 akt ZUS/
W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 24.11.2021 organ rentowy zaskarżoną decyzją odmówił E. R. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. /decyzja k. 39 akt ZUS/
U wnioskodawczyni stwierdza się astmę oskrzelowa kontrolowaną. Astma ta ma łagodny przebieg kliniczny, wymaga systematycznego leczenia, ale w obecnym stopniu zaawansowania nie narusza sprawności organizmu wnioskodawczyni w stopniu powodującym niezdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Z pulmonologicznego punktu widzenia wnioskodawczyni nie jest długotrwale niezdolna do wykonywania pracy. /pisemna opinia biegłego z zakresu chorób płuc A. M. k. 526--528/
Główną laryngologiczną dolegliwością wnioskodawczyni jest istnienie przewlekłego nieżytu krtani z konsekwencją okresowej chrypki. Zmiany zapalne w krtani i zmiany zapalne w gardle wymagają stałej opieki laryngologicznej i foniatrycznej. Skrzywienie przegrody pozostaje do ewentualnego leczenia operacyjnego. Biorąc pod uwagę kryteria wyłącznie laryngologiczne wnioskodawczyni nie utraciła zdolności zarobkowania. Jest zdolna do podjęcia pracy na wielu stanowiskach nie wymagających ciągłego i intensywnego używania głosu, w tym do pracy z wykorzystaniem potencjału intelektualnego związanego z posiadanym wyższym wykształceniem. L. - wnioskodawczyni była zdolna do pracy w dniu wydania zaskarżonej decyzji. /pisemna opinia biegłego otolaryngologa A. L. k. 552-560/
W świetle wyników testów przeprowadzonych przez biegłego psychologa ubezpieczona pozostaje w ciągłym napięciu emocjonalnym, leku o stan zdrowia, w poczuciu ciągłego zagrożenia. Obecnie jest okresowa apatyczna, nie podejmuje nowych aktywności jest skoncentrowana na swoim zdrowiu. Jednocześnie nie widzi możliwości rozwiązania swoich problemów, poszukuje takich rozwiązań, leczy się u różnych specjalistów. Brak skutecznej pomocy z kolei nasila już występujące dolegliwości. Stan emocjonalny wnioskodawczyni ma bardzo duży wpływ na stan somatyczny. Na podstawie analizy dokumentacji oraz przeprowadzonego badania neuropsychologicznego stwierdza się u badanej: cechy osobowości histrionicznej z nasilonymi tendencjami do reakcji lękowych z somatyzacją objawów. Bez istotnych zaburzeń poznawczych. Nasilenia objawów emocjonalnych i deklarowanych dolegliwości somatycznych w znacznym stopniu zakłócają codzienne funkcjonowanie. /pisemna opinia biegłego neuropsychologa L. S. k. 620-627/
U wnioskodawczyni rozpoznaje się cechy osobowości histronicznej z tendencjami do nadmiernych reakcji emocjonalnych z dogmatyzacją objawów. Z punktu widzenia psychiatry wnioskodawczyni nie była w dacie zaskarżonej decyzji i nie jest całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. Przy czym nie neguje się obecności u wnioskodawczyni schorzeń somatycznych nie są one wynikiem jej urojeń. Nasilenie tych schorzeń zwłaszcza powikłań spowodowanych (...) 19 wpłynęło na uznanie jej najpierw za czasowo niezdolną do pracy a potem przyznanie jej świadczenia rehabilitacyjne a potem czasowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Niemniej jednak wnioskodawczyni leczyła się i uzyskano poprawę w zakresie stanu somatycznego a także stanu psychicznego - co potwierdzili inni biegli. Wnioskodawczyni uczestniczyła w psychoterapii i była pod opieka psychiatry co miało znaczenie dla jej zdrowia ogólnego. Ze względu na nasilenie zaburzeń psychicznych badana nie jest ani całkowicie ani częściowo niezdolna do pracy. Wnioskodawczyni powinna nadal pozostawać pod opieką psychiatryczną i uczestniczyć w psychoterapii. /pisemna opinia biegłego psychiatry H. K. k. 752-756, pisemna opinia uzupełniająca k. 847/
W toku procesu decyzją z dnia 23 marca 2022 r. w rozpoznaniu kolejnego wniosku ubezpieczonej z dnia 18 lutego 2022 na podstawie orzeczenia lekarza Orzecznika z dnia 4 marca 2022 r. stwierdzającego, iż wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do pracy organ rentowy ponownie odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia. /bezsporne decyzja k. 71 orzeczenie lekarza orzecznika k. 72 nadto wniosek i orzeczenie lekarza orzecznika w aktach ZUS k. 40-44/
Decyzją Państwowego Inspektoratu Sanitarnego w Ł. nr 3/24 z 27 maja 2024 r. uznano brak podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej u wnioskodawczyni. /bezsporne decyzja k. 862-864, 911-916/
Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumentację lekarską, w tym szeroką dokumentację medyczną przedłożoną przez wnioskodawczynię w toku procesu, opinię biegłych pulmonologa, laryngologa, neuropsychologa i psychiatry. Wskazane opinie Sąd uznał za wiarygodne, zostały bowiem ona sporządzone przez biegłych o specjalności właściwej z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawczyni. Biegli nadto w sposób wyczerpujący określili schorzenia, jakie występują u E. R. i kompleksowo ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych. Wydane w sprawie opinie są logiczne, spójne i rzetelnie opisują stan zdrowia ubezpieczonej, stanowiąc tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Opinie zostały wydane w oparciu o pełną dokumentację medyczną wnioskodawczyni oraz po uprzednim zbadaniu ubezpieczonej.
Sąd ma przy tym na uwadze, iż ubezpieczona po zapoznaniu się z treścią opinii biegłych, także treścią opinii uzupełniających nadal nie zgadzała się z wnioskami biegłego laryngologa oraz biegłego psychiatry. Podważając obiektywizm biegłych i poprawność ich oceny nie domagała się przy tym przeprowadzenia dowodu z opinii uzupełniającej innych biegłych tej samej specjalności. Przy tym jednocześnie poza własną oceną swojego stanu zdrowia i krytyką oceny biegłych nie przedstawiła do niej jakichkolwiek merytorycznych zarzutów pozwalających na uznanie, iż opinie wydano w sposób nierzetelny a wynikające z nich wnioski nie mają oparcia w rzeczywistym stanie rzeczy.
Wskazać należy, że opiniujący w sprawie biegli w sposób przejrzysty i wyczerpujący opisali stan zdrowia wnioskodawczyni z uwzględnieniem wszelkiej dostępnej dokumentacji medycznej, ponadto z uwzględnieniem schorzeń wnioskodawczyni ocenili poziom i stopień naruszenia sprawności jej organizmu rzutujący na brak stwierdzenia jej niezdolności do pracy odnosząc to do poziomu kwalifikacji i kompetencji zawodowych. Analiza opinii biegłych pozwala uznać, iż ci wnikliwe zapoznali się z dokumentacją medyczną ubezpieczonej i dokumentacją przedłożoną w procesie, historią jej choroby, i wyciągnęli zarówno z tych dowodów oraz z osobistego badania ubezpieczonej stanowcze wnioski w zakresie oceny jej zdolności do pracy, które zostały umotywowane w sposób niebudzący wątpliwości. Biegła psychiatra na wniosek Sądu odniosła się też do zastrzeżeń i zarzutów ubezpieczonej w opinii uzupełniającej wykazując ich bezzasadność. To natomiast, iż ostatecznie wnioskodawczyni subiektywnie inaczej niż biegli ocenia dokumentację medyczną i kompleksowo stan własnego zdrowia, ocenę procesu leczenia, bez przedstawienia konkretnych i jednoznacznych zarzutów, które dyskwalifikowałyby opinię biegłych w tym biegłego z zakresu psychiatrii i laryngologii jako nierzetelną stanowi jedynie polemikę z wnioskami końcowymi tych opinii i co za tym idzie nie może odnieść skutku tylko z tego powodu, że strona powodowa jest niezadowolona z dokonanej przez biegłych oceny. Wnioski wypływające z opinii biegłych specjalistów należy więc uznać za kompletne i miarodajne dla rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.
Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
1. jest niezdolny do pracy;
2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;
3. niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.
W myśl art. 57 ust. 2 warunku, o którym mowa w przepisie ust. 1 pkt 3 art. 57, nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.
Zgodnie z art. 58 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony jeżeli wynosi on łącznie co najmniej 5 lat dla osób u których niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem złożenia wniosku o świadczenie lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.
Zgodnie z art. 58 ust.4 warunku powyższego nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny i jest całkowicie niezdolny do pracy.
W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.
Warunki wskazane w art. 57 cytowanej ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
W odniesieniu do odwołującej się nie został spełniony warunek niezdolności do pracy.
Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym opinii biegłych pulmonologa, laryngologa, neuropsychologa (pomocniczo) i psychiatry skarżąca przy uwzględnieniu posiadanych przez nią schorzeń, jest jednak zdolna do wykonywania pracy zgodnie z kwalifikacjami. W ocenie Sądu biegli wystarczająco wyjaśnili dlaczego w taki właśnie sposób ocenili zdolność wnioskodawczyni do wykonywania pracy zarobkowej. Opinie biegłych oceniające stan zdrowia wnioskodawczyni tłumaczą dlaczego naruszenie sprawności organizmu skarżącej nie przekłada się na zdolność świadczenia przez nią pracy. Brak jest przy tym, w ocenie Sądu, podstaw by kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność wskazanych opinii, zostały one bowiem sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot. Biegli na podstawie przedstawionej dokumentacji leczenia i badania wnioskodawczyni zdiagnozowali schorzenia ubezpieczonej i ocenili stopień ich zaawansowania, a przede wszystkim mając także na uwadze inne schorzenia współistniejące jednoznacznie wypowiedzieli się co do sprawności organizmu wnioskodawczyni i wpływu dolegliwości na jej zdolność do pracy. biegła psychiatra w opinii uzupełniającej skrupulatnie odniosła się też do przedstawionych przez wnioskodawczynię zarzutów. Sąd podzielił opinię biegłych uznając, że były pełne, jasne i nie prowadziły do sprzecznych wniosków.
Podkreślić należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. (por wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018 r.III AUa 1328/17 Legalis numer 1824314).
Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak postanowienie SN z 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84).
Tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26).
Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430).
Dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.).
O nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie mogą zatem przesądzać subiektywne odczucia osoby ubezpieczonej. (por. wyrok SA w Szczecin z dnia 21.04.2021, III AUa 12/21)
Na gruncie rozpoznawanego przypadku jeszcze raz wskazać należy, iż wydający w sprawie opinię biegli jednoznacznie stwierdzili, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji, stwierdzane u wnioskodawczyni naruszenie sprawności organizmu nie powoduje jej nawet częściowej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Sąd przy tym nie neguje – wynika to bowiem również z treści opinii, iż wnioskodawczyni jest osobą obciążoną licznymi schorzeniami zarówno somatycznymi jak i dolegliwościami o podłożu psychiatrycznym (czego świadomość mieli także opiniujący w sprawie biegli) , jednakże powyższe samo w sobie żadną miarą nie może być utożsamiane z nieudolnością do pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).
Biologiczny stan kalectwa lub choroba, które nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, przesądzają o braku prawa do świadczenia rentowego. (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 21.10.2020r., III AUa 812/20)
Sam fakt występowania dysfunkcji organizmu w związku ze schorzeniami wnioskodawczyni nie determinuje istnienia jej niezdolności do pracy, istotne jest czy i w jakim zakresie schorzenia te wpływają na utratę zdolności do pracy. Oceny w tym przedmiocie dokonują biegli, posiadający odpowiednie wiadomości specjalne, w oparciu o dokumentację medyczną oraz wyniki badania odwołującego się. (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 01.07.2021 III AUa 128/21)
Wnioskodawczyni, w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów z uwagi na posiadane schorzenia nie jest osobą niezdolną do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.
W konsekwencji wobec braku dowodów potwierdzających stanowisko ubezpieczonej, żądanie odwołania zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania wnioskodawczyni prawa o renty nie mogło zostać zaakceptowane.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14§ 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako bezzasadne.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: Paulina Kuźma
Data wytworzenia informacji: