Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 grudnia 2024 roku Dyrektor (...) w Ł. odmówił doliczenia do wysługi emerytalnej R. M. okresu ćwiczeń wojskowych od dnia 13 kwietnia 2015 roku do dnia 22 kwietnia 2015 roku. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż zgodnie z art. 15c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin okres pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie na wniosek emeryta uprawnionego do emerytury wlicza się do wysługi emerytalnej. W związku z wnioskiem ubezpieczonego z dnia 05 sierpnia 2024 roku o zaliczenie okresu ćwiczeń wojskowych żołnierza rezerwy od 13 do 22 kwietnia 2015 roku wnioskodawca został zobowiązany do złożenia dokumentu potwierdzającego charakter pełnionej służby w w/w okresie. Ponieważ w wyznaczonym terminie dokumenty takie nie zostały złożone brak było podstaw do uwzględnienia wniosku.

(decyzja k:” 175 akt- emerytalnych)

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony wskazując, iż z dniem 23 kwietnia 2022 roku doszło do podziału na odbywanie służby w rezerwie aktywnej albo pasywnej, do której jego zdaniem należy go zaliczyć. Wskazał, iż w zaświadczeniu o odbyciu ćwiczeń wojskowych nie ma wskazanego rodzaju rezerwy z uwagi na okoliczność, iż w dacie ich odbycia obowiązujące przepisy nie rozróżniały rezerwy pasywnej i aktywnej. W związku z powyższym w ocenie skarżącego należy uznać, iż pełnił służbę w rezerwie pasywnej a w konsekwencji uzasadnionym jest zaliczenie okresy odbytych ćwiczeń do wysługi emerytalnej.

(odwołanie k: 3-3 odwrót)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k: 5-5 odwrót)

Pismem z dnia 21 marca 2025 roku wnioskodawca podtrzymał stanowisko w sprawie.

(pismo k: 31)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. M. urodził się w dniu (...).

(bezsporne)

Wnioskodawca został zwolniony z zawodowej służby wojskowej z dniem 30 września 20006 roku.

(bezsporne, wyciąg z rozkazu z dnia 29.09.2006r k: 9 akt rentowych)

Decyzją z dnia 26 października 2006 roku organ rentowy przyznał wnioskodawcy emeryturę wojskową od dnia 01 października 2006 roku.

(decyzja k: 25 akt rentowych)

R. M. w okres od dnia 13 kwietnia 2015 roku do 22 kwietnia 2015 roku odbył ćwiczenia wojskowe żołnierza rezerwy. Z tytułu odbycia wskazanych ćwiczeń wnioskodawca uzyskał uposażenie w kwocie 1.125zł.

(zaświadczenie z 23.04.2015r k: 165 akt rentowych, kopia książeczki wojskowej k: 163-164 akt rentowych, zaświadczenie z 20.09.2024r k: 169 akt rentowych)

Pismem z dnia 29 lipca 2024 roku złożonym organowi emerytalnemu w dniu 05 sierpnia 2024 roku ubezpieczony wniósł o doliczenie do wysługi emerytalnej okresu odbywania ćwiczeń wojskowych od dnia 13 do 22 kwietnia 2015 roku.

(wniosek k: 167 akt rentowych)

We wcześniejszym okresie wnioskodawca nie wnosił o zaliczenie wskazanych ćwiczeń do wysługi emerytalnej.

(bezsporne)

Pismem z dnia 16 września 2024 roku organ rentowy zobowiązał ubezpieczonego do złożenia dokumentu potwierdzającego charakter pełnionej służby z uwagi na treść przepisów § 16 ust. 6-10 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin.

(pismo z 16.09.2024r k: 168 akt rentowych)

Pismem z dnia 26 września 2024 roku wnioskodawca załączył zaświadczenie z dnia 20 września 2024 roku o odbyciu krótkotrwałych ćwiczeń wojskowych i otrzymanym uposażeniu.

(pismo z 26.09.2024r k: 171 akt rentowych)

Informacją mailową z dnia 22 października 2024 roku organ rentowy został poinformowany, iż wnioskodawca przedmiotowe ćwiczenia wojskowe odbywał w ramach nadanego przydziału mobilizacyjnego nie zaś w ramach pełnienia służby w (...), co uniemożliwia zmianę wydanego zaświadczenia.

(e-mail z 22.10.2024r k: 174 akt rentowych)

W związku z powyższym przebiegiem postępowania organ rentowy wydal zaskarżoną decyzję.

(bezsporne)

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był niesporny, a strony różniły się jedynie co do interpretacji przepisów prawa. Autentyczność powołanych dokumentów nie była przez strony kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu. Zostały one sporządzone w sposób zgodny z przepisami prawa, przez uprawnione do tego osoby, w ramach ich kompetencji oraz w sposób rzetelny, stąd też Sąd ocenił je jako wiarygodne i na ich podstawie poczynił ustalenia w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne, co skutkowało zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin prawo (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 305 ze zm.) do zaopatrzenia emerytalnego i wysokość świadczeń pieniężnych z tytułu tego zaopatrzenia ustala w formie decyzji wojskowy organ emerytalny.

W realiach niniejszej sprawy spór między stronami sprowadzał się do oceny, czy okres odbywania ćwiczeń wojskowych przez wnioskodawcę w kwietniu 2015 roku podlega zaliczeniu do jego wysługi emerytalnej na podstawie złożonych przez niego dokumentów.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 p. 7 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 roku wysługa emerytalna to okresy służby wojskowej w Wojsku Polskim i im równorzędne, łącznie z okresami, o których mowa w art. 14 i 16.

W dacie odbywania przedmiotowych ćwiczeń przez ubezpieczonego obowiązywała ustawa z dnia 21 listopada 1967 roku p powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. poz. 372 z 2021). Zgodnie z jej art. 55. ust. 1 p. 1 lit. „a” obowiązek służby wojskowej polegał na odbywaniu ćwiczeń wojskowych przez żołnierzy rezerwy.

Nie ulega zatem wątpliwości, iż gdyby wnioskodawca złożył wniosek o zaliczenie wskazanego okresu pod rządami wskazanej ustawy podlegałby on zaliczeniu do wysługi emerytalnej. Nie ma jednak podstaw do odmowy takiego zaliczania również na gruncie obecnie obowiązujących przepisów.

Ustawa z dnia 11 marca 2022 roku o obronie Ojczyzny, która zastąpiła ustawę z dnia 21 listopada 1967 roku, (t. j. Dz. U. poz. 825 z 2025) uznaje odbywanie ćwiczeń w rezerwie pasywnej za okres czynnej służby wojskowej w okresie odbywania tych ćwiczeń (art. 130 ust. 1 p. 3).

Spór prawny między stronami dotyczył jedynie tego, iż aktualnie obowiązująca ustawa wprowadziła rozróżnienie na służbę w rezerwie aktywnej i pasywnej (art. 240 i art. 248), którego to rozróżnienia nie przewidywał akt prawny obowiązujący w dacie odbywania ćwiczeń przez wnioskodawcę.

Organ rentowy podnosił zaś, iż z uwagi na brak w wydanym zaświadczeniu o odbyciu ćwiczeń ich charakteru, niemożliwym jest uwzględnienie spornego wniosku. Jest to stanowisko zrozumiałe na gruncie postępowania przed organem rentowym, który opiera możliwość wydania decyzji na zebranej w toku postępowania dokumentacji, której to okoliczności nie trzeba szerzej komentować.

Zgodnie bowiem z § 16 ust. 1 wskazywanego już rozporządzenia z dnia Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie trybu postępowania i właściwości organów w sprawach zaopatrzenia emerytalnego żołnierzy zawodowych oraz uprawnionych członków ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2107 ze zm.) okresy służby wojskowej i okresy równorzędne z tą służbą zalicza się do wysługi emerytalnej na podstawie odpisu przebiegu służby wojskowej wynikającej z akt personalnych żołnierza lub innych dokumentów przedstawionych przez zainteresowanego.

Zgodnie zaś z ust. 8 służbę wojskową pełnioną w ramach pasywnej rezerwy dokumentuje się zaświadczeniem dowódcy jednostki wojskowej stwierdzającym liczbę dni pełnienia tej służby.

Zrozumiałe przy tym również jest stanowisko ubezpieczonego, który podnosił, iż ćwiczenia wojskowe odbyły się pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy z 1967 roku, która nie rozróżniała pełnienia służby w rezerwie pasywnej i aktywnej.

Zwrócić należy jednak uwagę, iż przepisy przejściowe ustawy o obronie ojczyzny pozwalają jednoznacznie odpowiedzieć jak traktować okres ćwiczeń wojskowych ubezpieczonego odbytych w kwietniu 2015 roku.

Zgodnie bowiem z art. 823 p. 2 ustawy o obronie Ojczyzny uchyleniu podlegała ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 372 i 1728).

Zgodnie zaś z art. 800 żołnierze rezerwy w rozumieniu przepisów ustawy uchylanej w art. 823 pkt 2 stają się żołnierzami pasywnej rezerwy.

W myśl zaś art. 801 ust. 4 żołnierze rezerwy oraz osoby przeniesione do rezerwy niebędące żołnierzami rezerwy, którzy odbyli ćwiczenia wojskowe na podstawie przepisów dotychczasowych, z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stają się żołnierzami pasywnej rezerwy.

Zestawienie powyższych przepisów pozwala na jednoznaczną ocenę, iż ustawa o obronie Ojczyzny na podstawie przejściowych kwalifikuje okres ćwiczeń wojskowych ubezpieczonego z kwietnia 2015 roku jako okres służby wojskowej w rezerwie pasywnej, zaś z mocy art. 130 ust. 1 p. 3 jako okres czynnej służby wojskowej.

Podstawą prawną wniosku ubezpieczonego z dnia 29 lipca 2024 roku, stanowiącym podstawę wydania zaskarżonej decyzji jest norma art. 15 c ust. 1 wojskowej ustawy emerytalnej, zgodnie z którą okres pełnienia czynnej służby wojskowej z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej oraz terytorialnej służby wojskowej pełnionej dyspozycyjnie dolicza się, na wniosek emeryta uprawnionego do emerytury, do wysługi emerytalnej. Zgodnie natomiast z art. 15 c ust. 4 ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów, o których mowa w ust. 1, następuje na wniosek zgłoszony przez emeryta nie wcześniej niż po zakończeniu tej służby.

Poza sporem jest okoliczność, iż ubezpieczony był zatem uprawniony do złożenia wniosku zawartego w piśmie z dnia 29 lipca 2024 roku, wykazując przy tym bezspornie fakt odbycia ćwiczeń wojskowych w okresie od 13 do 22 kwietnia 2015 roku.

Analiza przepisów przejściowych ustawy o obronie Ojczyzny pozwala natomiast na sformułowanie tezy, iż mimo faktu, że organy wojskowe nie mogły w wydanych wnioskodawcy zaświadczeniach wskazać, iż odbywał on w spornym okresie ćwiczenia wojskowe w ramach rezerwy pasywnej z uwagi na brak takiego rodzaju służby w roku 2015, to ustawodawca jednoznacznie określił, iż na gruncie aktualnie obowiązującej ustawy o obronie Ojczyzny wnioskodawca winien być traktowany co do ćwiczeń wojskowych odbytych przed dniem jej wejścia w życie tj. przed dniem 22 kwietnia 2022 roku jako odbywający ćwiczenia wojskowe w rezerwie pasywnej.

Oznacza to zatem, iż odbyte przez niego ćwiczenia wojskowe od 13 do 22 kwietnia 2015 roku były okresem pełnienia czynnej służby wojskowej (art. 130 ust. 1 p. 3 ustawy o obronie Ojczyzny) i podlegają zaliczeniu do jego wysługi emerytalnej w myśl art. 15c ust. 1 wojskowej ustawy emerytalnej.

Mając na uwadze powyższe odwołanie okazało się uzasadnione zaś Sąd, na mocy art. 477 [14] §2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji wyroku.

SSO Paweł Wojas