Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 lipca 2022 r. ZUS I Oddział w Ł. odmówił B. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, rozpoznając wniosek z dnia 25.02.2022 roku, z uwagi na brak nowych dowodów i brak ujawnienia nowych okoliczności.

/kserokopia decyzji – k. 49/

B. D. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika wniosła odwołanie od powyższej decyzji w dniu 24.02.2023 roku, wnosząc o jej uchylenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Wniosła także o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania, argumentując, że tkwiła w błędnym przekonaniu, iż decyzja o odmowie przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy została przez nią zaskarżona, ponieważ wnosząc odwołania od decyzji z dnia 21.06.2022 r oraz od decyzji z dnia 22.06.2022 r w przedmiocie odmowy prawa do renty rodzinnej i do świadczenia uzupełniającego, była przekonana, że odwołuje się także od decyzji w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy, tymczasem decyzja w przedmiocie renty została wydana później. Wnioskodawczyni jako osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i dotknięta licznymi chorobami mogła okazać się pewną nieporadnością i dopiero pełnomocnik z urzędu na rozprawie w dniu 16.02.2023 r powziął wiedzę, że została wydana decyzja z dnia 14.07.2022 r

/odwołanie – k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania, z uwagi na jego złożenie po terminie. Wskazał nadto, że organ rentowy decyzją z dnia 2.03.2017 r odmówił wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na brak wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych, a sprawa odwoławcza toczyła się pod syg, akt VIII U 900/17, a do aktualnego wniosku ubezpieczona nie załączyła dokumentacji mającej wpływ na ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/odpowiedź na odwołanie – k. 7/

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 25.02.2022 r B. D. złożyła wniosek w ZUS o świadczenie uzupełniające.

/kserokopia wniosku – k. 20/

Decyzją z dnia 21.06.2022 r organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do tego świadczenia/

/kserokopia decyzji – k. 26/

W dniu 25.02.2022 r ubezpieczona złożyła wniosek o rentę rodzinną.

/kserokopia wniosku – k. 27/

Decyzją z dnia 22.06.2022 r organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do tego świadczenia.

/kserokopia decyzji – k. 37/

W dniu 25.02.2022 r ubezpieczona złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek – k. 38/

Pismem z dnia 16.03.2022 r wnioskodawczyni została poinformowana przez ZUS o przesunięciu terminu wydania decyzji w sprawie ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z oczekiwaniem na nadesłanie dowodów.

/kserokopia pisma – k. 42/

Pismem z dnia 12.04.2022 r wnioskodawczyni odpowiedziała na pismo ZUS.

/kserokopia pisma – k. 44/

Zaskarżoną decyzją z dnia 14 lipca 2022 r. ZUS I Oddział w Ł. odmówił B. D. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, rozpoznając wniosek z dnia 25.02.2022 roku, z uwagi na brak nowych dowodów i brak ujawnienia nowych okoliczności.

/decyzja – k. 49/

W toczącej się sprawie o sygnaturze akt VIII U 1405/22 wnioskodawczyni wniosła odwołanie od decyzji z dnia 21.06.2022 r i 22.06.2022 r samodzielnie, wnosząc o przyznanie prawa do renty rodzinnej i renty z tytułu niezdolności do pracy oraz świadczenie uzupełniające. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wskazał, że wnosi o odrzucenie odwołania w zakresie renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ do dnia sporządzenia odpowiedzi na odwołanie nie została wydana decyzja w tym zakresie. W piśmie z dnia 18.08.2022 r wnioskodawczyni podniosła, że dotychczas nie został rozpoznany wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Postanowieniem z dnia 7.10.2022 r został ustanowiony dla wnioskodawczyni pełnomocnik z urzędu. Na rozprawie w dniu 16.02.2023 r poparł on odwołanie od decyzji z dnia 21 i 22.06.2023 r, cofnął odwołanie od decyzji w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy, oświadczając, że nie jest mu wiadomo, czy wnioskodawczyni odwołała się od wydanej decyzji w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy.

/bezsporne – akta sprawy VIII U 1405/22, a także dane z systemu S. 2/

Sąd zważył, co następuje:

Na mocy art. 477 ⁹ § 1 i 3 k.p.c., odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Powyższe oznacza, że wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego z uchybieniem miesięcznego terminu powoduje, iż ubezpieczony zostaje pozbawiony prawa do merytorycznego rozpoznania zarzutów co do istoty sprawy, podniesionych w odwołaniu. Dlatego też Sąd stosując art. 477 ⁹ § 3 kpc, musi ocenić całokształt okoliczności, które spowodowały przekroczenie terminu do wniesienia odwołania, a przede wszystkim aspekt zawinienia składającego odwołanie (choć nie wskazano przesłanki winy jako wykluczającej odwołanie po terminie) oraz ewentualnych przyczyn od niego niezależnych. Ocena, czy przekroczenie terminu było nadmierne oraz czy nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawione ocenie sądu. Sąd ma możliwość potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie, przy czym niezbędne jest jednoczesne spełnienie się obu warunków: przekroczenie terminu nie może być nadmierne, zaś jego przyczyna musi być niezależna od odwołującego się (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., III UK 168/05, Lex nr 277825).

W orzecznictwie sądowym do niezawinionych przez stronę przyczyn uchybienia terminu zalicza się np. nagła choroba strony, która rzeczywiście uniemożliwia podjęcie czynności procesowych, przerwa w komunikacji, powódź, udzielenie stronie wadliwej informacji co do terminów zaskarżenia, a także nieprawidłowość w doręczeniu pisma sądowego. Przy ocenie istnienia lub braku winy w uchybieniu terminu procesowego jako kryterium przyjmuje się obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od osoby przejawiającej dbałość o własne, życiowo ważne sprawy. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14 stycznia 1972 r. II CRN 448/71, opubl. w OSP 1972, Nr 7-8, poz. 144; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 kwietnia 1999-04-14, II UKN 555/98 opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr 14, poz. 561, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2008-04-25, sygn. I UZ 1/08, niepubl.).

Sąd nie odrzuci odwołania od decyzji organu rentowego na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. tylko wówczas, gdy bezspornie stwierdzi, że przekroczenie ustawowego terminu nie jest nadmierne i że nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. W pozostałych przypadkach jest obowiązany odrzucić odwołanie. Odrzucając odwołanie na podstawie powyższego przepisu sąd uzasadnia, że nie wystąpiły wskazane w nim obie przesłanki potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie./postanowienie SN z dnia 25.08.2021 r, (...) 295/21/

Przesłanki upoważniające sąd do nieuwzględnienia przekroczenia terminu muszą zachodzić kumulatywnie; mają one charakter ocenny i zależą od całokształtu okoliczności sprawy, w związku z czym nie dadzą się uogólnić.

Brak było podstaw do orzekania o możliwości przywrócenia terminu do wniesienia odwołania wobec treści art. 477 ⁹ § 3 kpc. Postępowanie szczególne regulowane przepisami art. 477 ⁸ kpc i następne, nie zna instytucji przywrócenia terminu w rozumieniu art. 168 i nast. (tak wyr. SA w Rzeszowie z 6.12.1994 r., III AUr 344/94, OSA 1995, Nr 1, poz. 9, post. SA w G. z 6.6.1994 r., III AUz 61/94, PP 1995, Nr 5, s. 46, postanowienie SN z dnia 12.05.2021 r, I (...) 182/21, postanowienie SA w Gdańsku z dnia 28.02. 2013, III AUz 24/13). Wobec powyższego wniosek ten, jako niedopuszczalny podlegał odrzuceniu.

Odnosząc się do argumentów odwołującej się, w pierwszej kolejności wskazać należy, iż brak jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że odwołanie nie zostało złożone w terminie z przyczyn niezależnych od ubezpieczonej. Ubezpieczona argumentowała, że tkwiła w błędnym przekonaniu, iż decyzja o odmowie przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy została przez nią zaskarżona, ponieważ wnosząc odwołania od decyzji z dnia 21.06.2022 r oraz od decyzji z dnia 22.06.2022 r w przedmiocie odmowy prawa do renty rodzinnej i do świadczenia uzupełniającego, była przekonana, że odwołuje się także od decyzji w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy, tymczasem decyzja w przedmiocie renty została wydana później. Wnioskodawczyni jako osoba o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności i dotknięta licznymi chorobami mogła okazać się pewną nieporadnością i dopiero pełnomocnik z urzędu na rozprawie w dniu 16.02.2023 r powziął wiedzę, że została wydana decyzja z dnia 14.07.2022 r. Należy jednak podkreślić, że z ustaleń wynika, iż w toczącej się sprawie o sygnaturze akt VIII U 1405/22 wnioskodawczyni wniosła odwołanie od decyzji z dnia 21.06.2022 r i 22.06.2022 r samodzielnie, wnosząc o przyznanie prawa do renty rodzinnej i renty z tytułu niezdolności do pracy oraz świadczenie uzupełniające. Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wskazał, że wnosi o odrzucenie odwołania w zakresie renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ do dnia sporządzenia odpowiedzi na odwołanie nie została wydana decyzja w tym zakresie. W piśmie z dnia 18.08.2022 r wnioskodawczyni podniosła, że dotychczas nie został rozpoznany wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Zatem wnioskodawczyni zdawała sobie sprawę, sporna decyzja nie istniała w momencie wniesienia odwołania od dwóch wcześniejszych decyzji.

W ocenie Sądu Okręgowego wysuwane więc argumenty w tym zakresie, stanowiły jedynie próbę obrony stanowiska procesowego strony.

W ocenie Sądu wnioskodawczyni nie zachowała należytej staranności przy dbaniu o własne interesy. Co więcej w toczącej się sprawie postanowieniem z dnia 7.10.2022 r został ustanowiony dla wnioskodawczyni pełnomocnik z urzędu. Od tego momentu wnioskodawczyni w żaden sposób nie może powoływać się na ewentualną nieporadność. Tymczasem na rozprawie w dniu 16.02.2023 r poparł on odwołanie od decyzji z dnia 21 i 22.06.2023 r, cofnął odwołanie od decyzji w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy, oświadczając, że nie jest mu wiadomo, czy wnioskodawczyni odwołała się od wydanej decyzji w przedmiocie renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie opóźnienie jest także nadmierne, mając na względzie to, iż już w październiku 2022 r został ustanowiony pełnomocnik z urzędu, który po analizie akt sprawy mógł podjąć określone czynności procesowe.

Mając wszystko powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. odrzucił odwołanie.