Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 stycznia 2022 r., odmówił A. J. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury zgodnie z art. 4 ustawy pomostowej, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Jednocześnie Zakład odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 4 w związku z art. 49 w/w ustawy, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, wynoszącego co najmniej 15 lat. Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ustawy pomostowej nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od 1 września 1977 r. do 25 kwietnia 1979 r., od 14 maja 1981 r. do 30 listopada 2001 r. Zgodnie z art. 51 w/w ustawy płatnik składek zobowiązany jest do wystawienia zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 w/w ustawy, za okresy pracy przed 1 stycznia 2009 r.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku – uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania Zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe w wysokości 1 roku, 6 miesięcy i 8 dni, składkowe w wysokości 38 lat, 5 miesięcy i 29 dni (staż sumaryczny wyniósł 40 lat, 0 miesięcy i 7 dni). Staż pracy w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 4 wyniósł 21 lat, 9 miesięcy i 27 dni, natomiast staż pracy w szczególnych warunkach/charakterze w myśl art. 49 wyniósł 0 lat, 0 miesięcy i 0 dni.

(decyzja z dnia 18 lutego 2022 r. – k. 20-20 verte pliku III akt ZUS)

Następnie decyzją z dnia 22 grudnia 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 sierpnia 2022 r., ponownie odmówił A. J. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury zgodnie z art. 4, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych nie został zaliczony okres zatrudnienia od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r., ponieważ pracodawca w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego nie udokumentował, że w tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę kierowców autobusów w transporcie publicznym wymienione w załączniku 2 punkt 8 ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. Zakład wyjaśnił ponadto, iż fakt złożenia dokumentów zgłoszeniowych (...) nie jest wystarczającym dowodem na uwzględnienie okresu zatrudnienia jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku – uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania - Zakład przyjął za udowodnione okresy nieskładkowe w wysokości 2 roku, 0 miesięcy i 15 dni, składkowe w wysokości 45 lat, 1 miesiąca i 11 dni (staż sumaryczny wyniósł 47 lat, 1 miesięcy i 26 dni). Staż pracy w warunkach szczególnych wyniósł 23 lata, 9 miesięcy i 17 dni.

(decyzja z dnia 22 grudnia 2022 r. – k. 20-20 verte pliku III akt ZUS)

Odwołanie od obu w/w decyzji w dniu 17 marca 2023 r. złożył A. J., uznając je za krzywdzące. Zaskarżonym decyzjom zarzucił:



naruszenie prawa materialnego, mianowicie, art. 4 ust. 6 w zw. z art. 3 ust 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 164, dalej: ustawa) poprzez błędne zastosowanie skutkujące przyjęciem, że ubezpieczony nie wykonywał pracy szczególnej po dniu 31 grudnia 2008 r. w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy, podczas gdy w/w warunek został spełniony przez ubezpieczonego, bowiem pracował jako kierowca autobusu w transporcie publicznym (praca o szczególnym charakterze);



naruszenie prawa materialnego, mianowicie, art. 4 w zw. z art. 49 pkt 3 ustawy poprzez błędne zastosowanie skutkujące przyjęciem, że ubezpieczony nie wykonywał pracy szczególnej według załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych w okresach od 1 września 1977 r. do 25 kwietnia 1979 r. i od 14 maja 1981 r. do 30 listopada 2001 r., podczas gdy w/w warunek został przez odwołującego spełniony, bowiem pracował jako kierowca autobusu w transporcie publicznym zgodnie z załącznikiem nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych (praca o szczególnym charakterze);



naruszenie prawa materialnego, tj. art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a w zw. z art. 174 ust. 2 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 504, dalej: ustawa emerytalna) poprzez ich błędne niezastosowanie polegające na nieuwzględnieniu w stażu ubezpieczeniowym jako okresu składkowego okresu pracy od 1 września 1974 r. do 3 października 1974 r. z tej przyczyny, że istnieje rozbieżności w odniesieniu do początkowej daty zatrudnienia pomiędzy świadectwem pracy a legitymacją ubezpieczeniową.

Mając na względzie powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie emerytury pomostowej.

(odwołanie od decyzji – k. 3-8 akt VIII U 591/23, odwołanie od decyzji – k. 3 akt VIII U 592/23 – k. 3-8 akt VIII U 592/23)

W odpowiedzi na odwołanie od obu w/w decyzji organ rentowy wniósł o odrzucenie odwołania od decyzji z dnia 18 lutego 2022 r., wobec skutecznego wycofania wniosku, w oparciu o który decyzja została wydana, odrzucenie odwołania od decyzji z 22 grudnia 2022 r., wobec jego złożenia po znacznym upływie ustawowego terminu, natomiast w sytuacji ewentualnego oddalenia w/w wniosków o oddalenie odwołania.

(odpowiedź na odwołanie – k. 9-10 verte akt VIII U 591/23, odpowiedź na odwołanie – k. 9-10 verte akt VIII U 592/23)

Zarządzeniem z dnia 17 kwietnia 2023 r. tut. Sąd połączył sprawę VIII U 592/23 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 591/23 i zarządził dalej prowadzić sprawę pod numerem VIII U 591/23.

(zarządzenie – k. 13 akt VIII U 592/23)

Na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. pełnomocnik skarżącego wniósł o uwzględnienie do pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r. jako kierowcy w transporcie publicznym w firmie PHU (...), okresu zatrudnienia wnioskodawcy na stanowisku kierowcy w transporcie publicznym w (...) P. od 1 września do 3 października 1974 r. oraz okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) w P. od listopada 2004 r. do grudnia 2021 r. (okres, kiedy ubezpieczony jeździł jako kierowca autobusu szkolnego gimbus).

(wniosek pełnomocnika skarżącego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):01:33-00:05:15 oraz 00:09:59-00:11:51 – koperta k. 181)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. J. urodził się (...)

(bezsporne)

W dniu 19 stycznia 2022 r. ubezpieczony po raz pierwszy złożył do organu rentowego wniosek o emeryturę pomostową.

(wniosek z dnia 19 stycznia 2022 r. – k. 1-2 verte pliku III akt ZUS)

Decyzją z dnia 18 lutego 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 stycznia 2022 r., odmówił A. J. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury zgodnie z art. 4 ustawy pomostowej, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Jednocześnie Zakład odmówił ubezpieczonemu przyznania emerytury zgodnie z art. 4 w związku z art. 49 w/w ustawy, ponieważ na dzień 1 stycznia 2009 r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, w rozumieniu art. rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, wynoszącego co najmniej 15 lat. Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ustawy pomostowej nie zostały zaliczone okresy zatrudnienia od 1 września 1977 r. do 25 kwietnia 1979 r., od 14 maja 1981 r. do 30 listopada 2011 r. Zgodnie z art. 51 w/w ustawy płatnik składek zobowiązany jest do wystawienia zaświadczenia o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy pracy przed 1 stycznia 2009 r.

(decyzja z dnia 18 lutego 2022 r. – k. 20-20 verte pliku III akt ZUS)

Odwołanie od przedmiotowej decyzji w dniu 7 marca 2022 r. złożył A. J., wnosząc o ustalenie prawa do emerytury pomostowej poprzez przyjęcie, że od 2 listopada 2004 r. pracował w (...) na stanowisku kierowcy autobusu i przy rozwiązywaniu umowy o pracę urząd ten odmówił mu potwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

(odwołanie od decyzji z dnia 18 lutego 2022 r. – k. 3 akt VIII U 531/22)

Decyzją z dnia 29 lipca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonego z dnia 11 lipca 2022 r. umorzył postępowanie w sprawie emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, iż w związku z tym, że ubezpieczony w dniu 11 lipca 2022 r. złożył pismo o wycofanie wniosku o emeryturę pomostową z dnia 19 stycznia 2022 r., umorzył postępowanie.

(decyzja z dnia 29 lipca 2022 r. – k. 51 akt VIII U 531/22, pismo z dnia 11 lipca 2022 r. – k. 45-45 verte akt VIII U 531/22)

W konsekwencji postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 531/23/22 tut. Sąd po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy A. J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w Ł. o emeryturę pomostową, na skutek odwołania A. J. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł. z dnia 18 lutego 2022 r. znak (...), umorzył postępowanie.

(postanowienie z dnia 9 sierpnia 2022 r. – k. 58 akt VIII U 531/22)

Postanowienie z 9 sierpnia 2022 r. nie zostało zaskarżone przez ubezpieczonego.

(bezsporne)

W dniu 10 sierpnia 2022 r. A. J. ponownie wystąpił z wnioskiem do organu rentowego o przyznanie emerytury pomostowej.

(wniosek z dnia 10 sierpnia 2022 r. – k. 1-2 verte pliku IV akt ZUS)

Decyzją z dnia 22 grudnia 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 10 sierpnia 2022 r., odmówił A. J. prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury zgodnie z art. 4 ustawy pomostowej, ponieważ po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał on prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych nie został zaliczony okres zatrudnienia od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r., ponieważ pracodawca w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego nie udokumentował, że w tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę kierowców autobusów w transporcie publicznym wymienione w załączniku 2 punkt 8 ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. Zakład wyjaśnił ponadto, iż fakt złożenia dokumentów zgłoszeniowych (...) nie jest wystarczającym dowodem na uwzględnienie okresu zatrudnienia jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony udowodnił okresy nieskładkowe w wysokości 2 lat, 0 miesięcy i 15 dni oraz składkowe w wysokości 45 lat, 1 miesiąca i 11 dni. Staż sumaryczny wyniósł 47 lat, 1 miesiąc i 26 dni. Staż pracy w warunkach szczególnych w myśl art. 4 ustawy pomostowej wyniósł 23 lata, 9 miesięcy i 17 dni.

(decyzja z dnia 22 grudnia 2022 r. – k. 20-20 verte pliku IV akt ZUS)

Decyzja z dnia 22 grudnia 2022 r. została wysłana ubezpieczonemu listem zwykłym w dniu 27 grudnia 2022 r.

(potwierdzenie nadania przesyłki – k. 33 akt VIII U 591/23)

Ubezpieczony decyzję z dnia 22 grudnia 2022 r. otrzymał w dniu 23 lutego 2023 r. Znalazł ją w skrzynce na listy. Na kopercie, w której była decyzja nie było żadnej pieczątki z poczty. Ubezpieczony sprawdzał skrzynkę codziennie. Decyzja wcześniej się tam nie znajdowała.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. – e-protokół (...):45:00-00:45:24 – koperta k. 181 w związku z wyjaśnieniami informacyjnymi na rozprawie z dnia 19 października 2023 r. e-protokół (...):02:38-00:21:53 – koperta k. 40 oraz na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. – e-protokół (...):16:05-00:26:35 – koperta k. 181)

W dniu 17 marca 2023 r. ubezpieczony wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł. z dnia 18 lutego 2022 r. i 22 grudnia 2022 r.

(odwołanie od decyzji – k. 3-8 akt VIII U 591/23, odwołanie od decyzji – k. 3 akt VIII U 592/23 – k. 3-8 akt VIII U 592/23)

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 25 października 1982 r. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) od dnia 4 października 1974 r. do 30 czerwca 1977 r. jako uczeń. Stosunek pracy został rozwiązany ze względu na koniec nauki zawodu.

(świadectwo z dnia 25 października 1982 r. – k. 4 pliku III akt ZUS)

Jak wynika ze świadectwa pracy z dnia 30 listopada 2001 r. wydanego przez Przedsiębiorstwo Państwowej (...) w P. ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w likwidacji – (...)-(...) P., ul. (...) w okresie od 1 września 1977 r. do 30 listopada 2001 r. w wymiarze pełnego czasu pracy. W okresie zatrudnienia wykonywał pracę do 25 kwietnia 1979 r. (data odejścia do (...)) – kierowca towarowy, po (...) od 14 maja 1981 r. do 16 lipca 1990 r. – kierowca towarowy, od 17 lipca 1990 r. do 30 listopada 2001 r. – kierowca autobusowy. W okresie od 26 kwietnia 1979 r. do 15 kwietnia 1981 r. ubezpieczony odbył zasadniczą służbę wojskową. Ubezpieczony wykonywał w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze od 1 września 1977 r. – 25 kwietnia 1979 r., od 14 maja 1981 r. do 16 lipca 1990 r. jako kierowca towarowy, od 17 lipca 1990 r. do 30 listopada 2001 r.

(świadectwo pracy z dnia 30 listopada 2001 r. – k. 5-5 verte pliku III akt ZUS)

Zgodnie ze świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 listopada 2001 r. wydanym przez Przedsiębiorstwo Państwowej (...) w P. A. J. był zatrudniony w w/w zakładzie pracy od 1 września 1977 r. do 30 listopada 2001 r. W tym okresie od 1 września 1977 r. do 25 kwietnia 1979 r. oraz od 14 maja 1981 r. do 16 lipca 1990 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz w okresie od 17 lipca 1990 r. do 30 listopada 2001 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy autobusu o liczbie miejsc siedzących powyżej 15 na stanowisku kierowca towarowy, kierowca autobusowy wymienionym w wykazie A dziale nr VIII poz. Nr 2 pkt 5 i 1 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z dnia 29 czerwca 1983 r. w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dz. Urz. MK Nr 10 poz. 77).

(świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach z dnia 30 listopada 2001 r. – k. 6 pliku III akt ZUS)

Zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 31 grudnia 2021 r. wydanym przez (...) w P. skarżący był zatrudniony od 1 listopada 2004 r. do 31 grudnia 2021 r. w (...) w P. w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie zatrudnienia wykonywał pracę kierowcy autobusu szkolnego (...). Nie wykonywał w tym okresie pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

(świadectwo pracy z dnia 31 grudnia 2021 r. – k. 11-11 verte pliku III akt ZUS)

Jak wynika ze świadectwa pracy z dnia 31 maja 2022 r. wydanego przez PHU (...) T. T., odwołujący był zatrudniony w PHU (...) w okresie od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r. w wymiarze 1/1 etatu. W okresie zatrudnienia wykonywał pracę kierowca w transporcie publicznym.

(świadectwo pracy z dnia 31 maja 2022 r. – k. 4 pliku IV akt ZUS)

W latach 1974-1977 skarżący pracował w szkole przyzakładowej jako uczeń kierowca mechanik. Od 1977 roku, po ukończeniu szkoły zawodowej, otrzymał prawo jazdy kategorii C, B i A, miał cały czas po szkole zawodowej ciągłość pracy, 2 lata pracował na warsztacie jako mechanik samochodowy. Gdy wrócił z wojska od 1981 r. do 1990 r. jeździł samochodem ciężarowym powyżej 3,5 tony.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. – e-protokół (...):45:00-00:45:24 – koperta k. 181 w związku z wyjaśnieniami informacyjnymi na rozprawie z dnia 19 października 2023 r. e-protokół (...):02:38-00:21:53 – koperta k. 40 oraz na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):16:05-00:26:35 – koperta k. 181)

Po 1990 r. ubezpieczony został kierowcą autobusowym w Państwowej (...) P.. Pracował tam do 2001 r. – do likwidacji przedsiębiorstwa.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):45:00 - 00:45:24 – koperta k. 181 w związku z wyjaśnieniami informacyjnymi na rozprawie z dnia 19 października 2023 r. e-protokół (...):02:38-00:21:53 – koperta k. 40 oraz na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):16:05-00:26:35 – koperta k. 181)

Ubezpieczony zajmował się przewozem ludzi, dzieci oraz komunikacją pasażerską. Jeździł po ustalonych trasach po całej Polsce. Był odpowiedzialny za przewóz kolonii, przedszkoli, dzieci szkolnych. Urzędy gminy wynajmowały od przedsiębiorstwa autobusy w celu przewozu dzieci do szkół. Firma była znana z tego, że wynajmowała autobusy w celach turystycznych. Czasem wnioskodawca jeździł na wycieczki zagraniczne. Nadto ubezpieczony okazjonalnie zajmował się komunikacją autobusową m.in. z (...) do P., do L., B., K., czy do Ł.. Wtedy wydawał bilety i pobierał za nie opłaty. Autobusy przewoziły pomiędzy 46 a 50 osób. Wszystkie czynności ubezpieczonego były realizowane w ramach jednego stosunku pracy.

(zeznania świadka T. Z. na rozprawie z dnia 12 marca 2024 r. e-protokół (...):13:38-00:25:39 – k. 75, zeznania świadka Z. Z. na rozprawie z dnia 12 marca 2024 r. e-protokół (...):25:39-00:36:34 – koperta k. 75)

Od 1 listopada 2004 roku ubezpieczony podjął pracę w (...) jako kierowca autobusu szkolnego do przewozu dzieci na całej gminie. Tak pracował do 31 grudnia 2021 r.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):45:00 - 00:45:24 – koperta k. 181 w związku z wyjaśnieniami informacyjnymi na rozprawie z dnia 19 października 2023 r. e-protokół (...):02:38-00:21:53 – koperta k. 40 oraz na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):16:05-00:26:35 – koperta k. 181)

To był autobus, który jeździł po wsiach i zabierał dzieci do szkoły. W przerwie kiedy ubezpieczony zawiózł już dzieci do szkoły, a przed ich przywiezieniem do domu, autobus był wykorzystywany do przewozu dzieci na zawody, do kina, do teatru, na basen czy imprezy kulturalne. Wycieczki były przynajmniej dwa razy w tygodniu, one były w ciągu przerwy od 8.30 do 13.00.  Autobusem nie były zabierane osoby postronne. Mogli do niego wsiąść tylko uczniowie, obsługa szkół i opiekunowie. Na wsiach były przystanki. Rodzice odprowadzali dzieci na autobus. To był autobus typu gimbus na ok. 45 miejsc. Skarżący pracował od godziny 6.45 do godziny 16.15. Jeżeli pomiędzy przywiezieniem dzieci do szkoły, a odwiezieniem nie było żadnych wycieczek to ubezpieczony miał czas do własnej dyspozycji, za który płacono mu 50%, naprawiał wtedy także samochód czy wykonywał czynności zlecone przed dyrektora placówki.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. – e-protokół (...):45:00-00:45:24 – koperta k. 181 w związku z wyjaśnieniami informacyjnymi na rozprawie z dnia 19 października 2023 r. e-protokół (...):02:38-00:21:53 – koperta k. 40 oraz na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):16:05-00:26:35 – koperta k. 181, zeznania świadka J. O. na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. – e-protokół (...):34:58-00:42:12 – koperta k. 181)

Od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r. ubezpieczony pracował w firmie przewozowej PHU (...) T. T. na stanowisku kierowcy autobusu na cały etat. Ubezpieczony jeździł w zależności od potrzeb 19-20 osobowym albo 32 autobusem albo samochodem M., gdzie liczba pasażerów wynosiła 59. Pierwszy wyjazd odwołujący miał ze szkołą do K. do kopalni soli. Wtedy jechał 59 osobowym autobusem. Później wyjeżdżał m.in. do (...), L. czy zoo w B.. Jeździł takimi samochodami, jaki był wymóg klienta. Te wyjazdy to były wycieczki, gdzie ktoś wynajmował od firmy autobus, np. szkoła czy parafia. Sporadycznie ubezpieczony prowadził autobus na linii P.-L.. To była linia regularna, można było u kierowcy kupić bilet  i każdy mógł wsiąść do tego autobusu. Taka sytuacja miała jednak miejsce kilka razy, co do zasady ubezpieczony był kierowcą wycieczek.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):45:00-00:45:24 – koperta k. 181 w związku z wyjaśnieniami informacyjnymi na rozprawie z dnia 19 października 2023 r. e-protokół (...):02:38-00:21:53 – koperta k. 40 oraz na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. e-protokół (...):16:05-00:26:35 – koperta k. 181, zeznania świadka T. T. na rozprawie z dnia 10 września 2024 r. – e-protokół (...):29:10-00:33:58 – koperta k. 181)

Sąd Okręgowy powyższy stan faktyczny odtworzył na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach sprawy w tym aktach ZUS-owskich oraz załączonych do sprawy aktach o sygn. VIII U 531/22, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by odmówić im wiarygodności.

Ponadto Sąd oparł się o zeznania wnioskodawcy A. J. oraz świadków T. Z., Z. Z., J. O. i T. T. – dając im wiarę w całości, albowiem korelowały wzajemnie ze sobą, a także z ww. dokumentami, tworząc spójną, logiczną całość. Uznanie w/w zeznań za wiarygodne nie sprawia jednak, iż Sąd Okręgowy podziela przedstawioną przez wnioskodawcę ocenę prawną, o czym poniżej.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Odwołanie od decyzji z dnia 18 lutego 2022 r. podlegało odrzuceniu, natomiast odwołanie od decyzji z dnia 22 grudnia 2022 r. podlegało oddaleniu.

Na wstępie należy zauważyć, że żądanie organu rentowego o odrzucenie odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia 18 lutego 2022 r. należy uznać za zasadne. W tym miejscu przypomnienia wymaga, iż decyzją z dnia 29 lipca 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonego z dnia 11 lipca 2022 r. umorzył postępowanie w sprawie emerytury pomostowej. Powyższe było spowodowane pismem ubezpieczonego z dnia 11 lipca 2022 r. obejmującym wycofanie wniosku o emeryturę pomostową z dnia 19 stycznia 2022 r.

W konsekwencji postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt VIII U 531/22 Sąd Okręgowy w Łodzi, VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy A. J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziałowi w Ł. o emeryturę pomostową na skutek odwołania A. J. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w Ł. z dnia 18 lutego 2022 r. znak (...) umorzył postępowanie w sprawie. Podkreślenia wymaga, iż ubezpieczony nie zaskarżył przedmiotowego postanowienia.

Zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ,
w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji.

W myśl przepisu art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się. Niewątpliwie taka sytuacja nie miała miejsca w przedmiotowej sprawie. Ubezpieczony najpierw skutecznie cofnął wniosek z dnia 19 stycznia 2022 r. o przyznanie mu emerytury pomostowej, a następnie nie zaskarżył postanowienia z dnia 9 sierpnia 2022 r. o umorzeniu postępowania (sygn. akt VIII U 531/22). Natomiast dopiero w dniu 17 marca 2023 r., czyli po ponad roku od wydania przedmiotowej decyzji, ponownie postanowił się od niej odwołać. W związku z powyższym nie było podstaw, aby przystąpić do merytorycznego badania w/w decyzji.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c., odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 18 lutego 2022 r.

W dalszej kolejności zauważenia wymaga, że wniosek organu rentowego o odrzucenie odwołania ubezpieczonego od decyzji z dnia 22 grudnia 2022 r. jako wniesionego po znacznym upływie ustawowego terminu nie zasługuje na uwzględnienie.

Co prawda, jak stanowi art. 71a ustawy z dnia 13 października 1998 roku ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 497 z późn. zm.), Zakład może przesyłać pisma i decyzje listem zwykłym, jednak w razie sporu ciężar dowodu doręczenia pisma lub decyzji, o których mowa w ust. 1, spoczywa na Zakładzie. W ocenie Sądu, Zakład nie sprostał leżącemu po jego stronie ciężarowi dowiedzenia, że decyzja z dnia 22 grudnia 2022 r. została wnioskodawcy skutecznie doręczona we wcześniejszym terminie niż wskazanym przez ubezpieczonego (tj. 23 lutego 2023 r.). W toku trwania przedmiotowego postępowania organ rentowy wykazał jedynie, kiedy decyzja z dnia 22 grudnia 2022 r. została skierowana do skarżącego.

Nie można zapominać, iż okoliczność, że przepis art. 71a ust. 1 u.s.u.s. umożliwia doręczenia decyzji listem zwykłym, nie zwalnia organu rentowego z dowodzenia faktu skutecznego doręczenia decyzji administracyjnej. Nie można zatem obciążać ubezpieczonego ciężarem dowodu wykazywania, że decyzja ta nie została jej doręczona (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 27 lutego 2020 roku, III AUa 461/19, LEX nr 2923459).

Przechodząc natomiast do merytorycznego rozpoznania odwołania od decyzji z dnia 22 grudnia 2022 r. na wstępie należy przypomnieć, że w myśl art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 164 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:



urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;



ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;



osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;



ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 - 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;



po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Należy zaznaczyć, iż ustawą z dnia 9 marca 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.755), która weszła w życie z dniem 20 kwietnia 2022 r. (z wyjątkiem art. 1 pkt 5 i art. 5 ustawy – wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku), na podstawie art. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 7 artykułu 4 ustawy pomostowej tzn., że od dnia 20 kwietnia 2022 r. ustawodawca nie przewiduje już, że jednym z warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy.

Nadto należy wskazać, iż ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1667), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. (z wyjątkiem art. 2, 6, 8-11 w/w ustawy), na podstawie art. 1 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 5 artykułu 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a tym samym usunięto z ustawy o emeryturach pomostowych wymaganie dotyczące wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Dzięki tej zmianie prawo do emerytury pomostowej będą nabywały kolejne roczniki pracowników zatrudnionych przy pracach z ustawy o emeryturach pomostowych bez ryzyka, że nie nabędą prawa do wcześniejszego świadczenia tylko dlatego, że nie pracowały w określonych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Jednocześnie w/w ustawą zmieniającą nie zmieniono tego, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych uważa się również osoby wykonujące przed dniem 1 stycznia 2009 r. prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.). Ponieważ jednak jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury pomostowej jest to, aby pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 r., okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przebyte przed 1 stycznia 2009 r. mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej tylko w przypadku takich pracowników, którzy po 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Innymi słowy przepis art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych do nabycia prawa do emerytury pomostowej wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w nim przesłanek, a jedną z nich jest wymóg, aby pracownik także po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Od 1 stycznia 2024 r. nie jest już natomiast wymagane, aby pracownik także przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

1)  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3)  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. min. wyrok Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. (...) UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.11.2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681).

Należy przy tym podkreślić, że jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (por: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, III AUa 252/12, LEX nr 1164689). Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy, pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 51 w/w ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r. Przepis art. 12 stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku (ust. 3). Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy (ust. 4).

Prace w szczególnych warunkach w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Przy tym w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie chodzi o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, iż praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 lipca 2013 r. III UK 106/12, Legalis Numer 787672).

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami ustawy o emeryturach pomostowych, za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 lub 3 ustawy można traktować tylko tego pracownika, który w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace na stanowisku wymienionym w załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy. Prace zaliczane do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienione w załącznikach Nr 1 i 2 do ustawy stanowią katalog zamknięty, co powoduje, że cech pracy "o szczególnym charakterze" lub "w szczególnych warunkach" nie mogą posiadać inne prace choćby sposób ich wykonywania i ich jakość mogła obniżyć się z wiekiem / por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L. z dnia 13 grudnia 2011 roku, (...) SA/Lu/653/11, opubl.: L.; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 września 2011 roku, I OSK 421/11, opubl.: LEX nr 996963/.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 lub ust. 3 art. 3 (art. 3 ust. 4 i 5 ustawy o emeryturach pomostowych).

Nadto, art. 3 ust. 7 ustawy pomostowej reguluje, iż za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe, co do daty urodzenia (po dniu 31 grudnia 1948 r.), wieku, lat okresów składkowych i nieskładkowych.

W ocenie Sądu wnioskodawca nie spełnia jednak warunku co do posiadania okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, bądź wykonywania po dniu 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tejże ustawy.

W przedmiotowej sprawie skarżący wnosił o uwzględnienie do okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze okresu zatrudnienia od 1 września 1974 r. do 3 października 1974 r. w (...) P. (jako uczeń), od 1 września 1977 r. do 25 kwietnia 1979 r. i od 14 maja 1981 r. do 30 listopada 2001 r. w (...) P., od 1 listopada 2004 r. do 31 grudnia 2021 r. w (...) oraz od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r. w PHU (...) T. T..

Jak wynika z zebranego materiału dowodowego ubezpieczony w okresie od 1 września 1974 r. do 3 października 1974 r., od 1 września 1977 r. do 25 kwietnia 1979 r. i od 14 maja 1981 r. do 30 listopada 2001 r. był zatrudniony w (...) P.. Ubezpieczony zajmował się przewozem ludzi, dzieci, a także doraźnie komunikacją pasażerską. Jeździł po ustalonych trasach po całej Polsce. Był odpowiedzialny za przewóz kolonii, przedszkoli, dzieci szkolnych. Urzędy gminy wynajmowały od przedsiębiorstwa autobusy w celu przewozu dzieci do szkół. Firma była znana z tego, że wynajmowała autobusy w celach turystycznych. Czasem wnioskodawca był kierowcą dla wycieczek zagranicznych. Ubezpieczony jeździł także doraźnie komunikacją autobusową z (...) do P., do L., B., K., czy do Ł.. Wtedy wydawał bilety i pobierał za nie opłaty. Autobusy przewoziły pomiędzy 46 a 50 osób. Wszystkie czynności ubezpieczonego były realizowane w ramach jednego stosunku pracy.

Od 1 listopada 2004 roku ubezpieczony podjął pracę w (...) jako kierowca autobusu szkolnego do przewozu dzieci na całej gminie. Tak pracował do 31 grudnia 2021 r. To był autobus, który jeździł po wsiach i zabierał dzieci do szkoły. W przerwie kiedy już ubezpieczony zawiózł dzieci do szkoły, a przed ich przywiezieniem do domu autobus był wykorzystywany do przewozu dzieci na zawody, do kina, do teatru, na basen czy imprezy kulturalne. Takie wycieczki były przynajmniej dwa razy w tygodniu, one były w ciągu tej przerwy od 8.30 do 13.00.  Nie były nim zabierane osoby postronne. Mogli do niego wsiąść tylko uczniowie, obsługa szkół i opiekunowie. Na wsiach były przystanki. Rodzice odprowadzali dzieci na autobus. To był autobus typu gimbus na ok. 45 miejsc. Skarżący pracował od godziny 6.45 do godziny 16.15. Jeżeli pomiędzy przywiezieniem dzieci do szkoły, a odwiezieniem nie było żadnych wycieczek to ubezpieczony miał czas do własnej dyspozycji, za który płacono mu 50%, naprawiał wtedy także samochód czy wykonywał czynności zlecone przed dyrektora placówki.

Natomiast od 21 kwietnia 2022 r. do 31 maja 2022 r. ubezpieczony pracował w firmie przewozowej PHU (...) T. T. na stanowisku kierowcy autobusu. Ubezpieczony jeździł w zależności od potrzeb 19-20 osobowym albo 32 autobusem albo samochodem M., gdzie liczba pasażerów wynosiła 59. Pierwszy wyjazd odwołujący miał ze szkoła do K. do kopalni soli. Wtedy jechał 59 osobowym autobusem. Później wyjeżdżał m.in. do (...), L. czy zoo w B.. Jeździł takimi samochodami, jaki był wymóg klienta. Te wyjazdy to były wycieczki, gdzie ktoś wynajmował od nas autobus, np. szkoła czy parafia. Sporadycznie ubezpieczony prowadził autobus na linii P. - L.. To była linia regularna, można było u kierowcy kupić bilet  i każdy mógł wsiąść do tego autobusu. Taka sytuacja miała jednak miejsce kilka razy, co do zasady ubezpieczony był kierowcą wycieczek.

W tym miejscu należy zauważyć, że wymienione prace nie stanowią pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu nowych przepisów, to jest art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych . Prace we wskazanym powyżej charakterze nie zostały ujęte ani w załączniku nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, jako prace na stanowiskach w szczególnych warunkach ani w załączniku nr 2 do ustawy jako prace na stanowiskach w szczególnym charakterze. Tym samym – wbrew twierdzeniem strony skarżącej – odwołujący nie wykonywał pracy o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymienionej w punkcie 8 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy pomostowej tj. pracy kierowcy autobusu w transporcie publicznym.

Co prawda skarżący w (...) P. był również kierowcą autobusu w transporcie publicznym, ale nie była to praca stała i w pełnym wymiarze czasu pracy. Odwołujący nie precyzował nawet w jakich okresach konkretnie takie czynności wykonywał. Należy bowiem zauważyć, że firma zajmowała się głównie transportem turystycznym. Skarżący był odpowiedzialny przede wszystkim za przewóz kolonii, grup szkolnych czy przedszkolnych, a jedynie czasami wykonywał pracę kierowcy w transporcie publicznym.

W następnym ze spornych okresów ubezpieczony był zatrudniony przez Wójta Gminy, oddelegowany do pracy w szkole, która podlegała Urzędowi. Nie budzi wątpliwości, iż w tym czasie ubezpieczony nie prowadził autobusu w transporcie publicznym. Skarżący był odpowiedzialny za przewożenie dzieci do szkoły, zabierał je z okolicznych wiosek. Wnioskodawca zawoził również dzieci na zawody sportowe, wycieczki, do kina, czy na basen. Po lekcjach, wnioskodawca odwoził dzieci do tych samych miejscowości. Co istotne, rozkład obowiązujący w przypadku transportu dzieci z okolicznych miejscowości nie był powszechnie dostępny, ponieważ z tego rodzaju przewozu nie mógł skorzystać każdy obywatel, jak ma to miejsce w przypadku transportu publicznego. Również lokalizacja przystanków nie została podana do publicznej wiadomości, a była uzależniona od miejsc zamieszkania przewożonych uczniów. Nadto, wnioskodawca w przerwie pomiędzy poszczególnymi kursami nie pozostawał w ruchu, natomiast naprawiał samochód czy wykonywał czynności zlecone przez dyrektora placówki.

Podczas pracy w firmie przewozowej PHU (...) T. T. skarżący również co do zasady był kierowcą zorganizowanych wycieczek. Przewóz ten również był zarezerwowany dla ściśle oznaczonej grupy osób. Jako kierowca autobusu na linii P. - L. ubezpieczony jechał jedynie kilka razy.

Odnosząc się natomiast do okresu od 1 września 1974 r. do 3 października 1974 r. wskazać należy, iż okres ten nie może zostać uwzględniony do stażu pracy ubezpieczonego, a tym bardziej do pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Ze świadectwa pracy z dnia 25 października 1982 r. jednoznacznie wynika, iż skarżący został zatrudniony w dniu 4 października 1974 r.

A zatem we wszystkich spornym okresach wnioskodawca nie wykonywał pracy o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymienionej w punkcie 8 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącego załącznik nr 2 do ustawy pomostowej tj. pracy kierowcy autobusu w transporcie publicznym. Skarżący zajmował się bowiem albo przewożeniem dzieci do i ze szkoły w określonych godzinach, albo prowadził wynajmowane autobusy przewożąc osoby na wycieczki, kolonie, do przedszkoli, dzieci szkolnych. Urzędy gminy wynajmowały od przedsiębiorstwa autobusy w celu przewozu dzieci do szkół. Jedynie sporadycznie i doraźnie skarżący zajmował się komunikacją pasażerską. Nie można zatem jednoznacznie stwierdzić, iż odwołujący świadczył usługi powszechnie dostępnego regularnego przewozu osób. Przewóz ten był zarezerwowany dla ściśle oznaczonych grup osób, bez wyjątków.

Przechodząc na grunt art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, trzeba zaznaczyć, iż skarżący nie spełnia zawartych w nim przesłanek, dających możliwość uzyskania uprawnień do emerytury pomostowej osobom, które po dniu 31 grudnia 2008 roku nie wykonywały pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Sąd zważył, iż wnioskodawca w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych (w dniu 1 stycznia 2009 roku) nie posiadał wymaganego 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Ustawa ta nie przewiduje bowiem, iż prace kierowców samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony należy kwalifikować, jako prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Nadto, odwołujący nie świadczył przez wymagany okres pracy kierowcy autobusu w transporcie publicznym, a kwestia ta była już powyżej przedmiotem szczegółowych rozważań Sądu.

Reasumując, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd doszedł do konkluzji, iż skarżący nie spełnia przesłanek zawartych w art. 4 i 49 ustawy o emeryturach pomostowych, zatem nie jest uprawniony do spornego świadczenia.

Nie ulega również wątpliwości, że stosownie do treści art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Twierdzenia co do określonych okoliczności faktycznych muszą być udowodnione. Wskazać należy, iż nie jest rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 r. w sprawie o sygn. akt I CKU 45/96 ( opubl. OSNC z 1997 r., z.6-7, poz. 76). Podobnie, w wyroku z dnia 7 października 1998 r. w sprawie o sygn. akt (...) UKN 244/98 (OSNAPiUS 1999, Nr 20, poz. 662), Sąd Najwyższy stwierdził nawet, że od dnia 1 lipca 1996 r. nastąpiło zniesienie zasady odpowiedzialności sądu za wynik postępowania dowodowego, także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Strona odwołująca w toku trwania przedmiotowego postępowania nie wykazała, aby świadectwo zawierało błąd.

Reasumując należy wskazać, że nie jest możliwe przyznanie ubezpieczonemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, skoro ubiegający się o świadczenie w dniu wejścia w życie ustawy pomostowej (tj. 1 stycznia 2009 r.) nie spełniał warunku posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej.

Podkreślenia również wymaga, że ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał jako pracownik pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, a zatem nie spełnia on warunku ustalenia prawa do emerytury pomostowej z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych.

Tym samym mając na względzie wszystkie okoliczności sprawy oraz poczynione rozważania prawne, Sąd uznał, iż wnioskodawca nie może nabyć prawa do emerytury pomostowej na podstawie powołanych w treści uzasadnienia przepisów.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy w punkcie 1 sentencji wyroku na podstawie art. 477 ⁹ § 3 k.p.c. odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 18 lutego 2022 r. Natomiast w punkcie 2 sentencji wyroku, stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie od decyzji z dnia 22 grudnia 2022 r.

A.Ł.