Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu ponownie ustalił wysokość emerytury I. R. od dnia 1 września 2013 roku, tj. od dnia, od którego podjęta byłaby wypłata tej emerytury.

Organ rentowy podał, że podstawa obliczenia emerytury nie podlega pomniejszeniu o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur. Wysokość emerytury obliczona została od podstawy obliczenia niepomniejszonej o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur. Podstawa obliczenia emerytury wynosi: 531820,40 zł = (181509,56 zł + 350310,84 zł). Przy ustaleniu wysokości emerytury zakład uwzględnił zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres: 2 lata, 8 miesięcy, 0 dni. Zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników wynosi: 22,86 złotych. Wysokość emerytury od dnia 1 września 2013 roku wraz ze zwiększeniem rolnym wynosi 2233,28 złotych. Kwota składek od ostatniej decyzji wynosi: 8442,80 złotych. Średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę ustalone dla wieku w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury: 250,20 miesięcy. (...),54 + ( (...),80 / 250,20) = 2233,28 zł. Przy ustaleniu wysokości emerytury zakład uwzględnił wszystkie zmiany w wysokości świadczenia jakie miały miejsce od dnia jej przyznania do 31.12.2020 r. w tym zmiany wynikające z waloryzacji, jakimi emerytura była objęta oraz zmiany wynikające z załatwienia zgłoszonych wniosków. Wysokość emerytury od dnia 1 maja 2015 roku wynosi 2519,92 zł.. Wysokość emerytury od dnia 1 stycznia 2021 roku wraz ze zwiększeniem rolnym wynosi 2783,07 złotych. Emerytura ustalona w niniejszej decyzji jest świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej wcześniejszej emerytury przyznanej decyzją z dnia 27 października 2008 roku, wobec czego zakład będzie kontynuował wypłatę tej emerytury.

(decyzja – k. 137-139 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

I. R. odwołała się od powyższej decyzji, zarzucając jej rażące naruszenie przez organ rentowy art. 194 w zw. z art. 194j ust 1 ustawy emerytalnej poprzez jego niezastosowanie i dokonanie ponownego ustalenia wysokości emerytury z pomniejszeniem jej wysokości o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur przyznanych przed osiągnięciem przez ubezpieczoną powszechnego wieku emerytalnego, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i dokonanie ponownego ustalenia wysokości emerytury bez pomniejszania jej wysokości o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur przyznanych przed osiągnięciem przez nią powszechnego wieku emerytalnego z uwzględnieniem wszystkich zmian wysokości świadczenia jakie miały miejsce od dnia jej przyznania, w tym zmiany wynikające z waloryzacji jakimi emerytura była objęta oraz zmiany wynikające z załatwienia zgłoszonych wniosków. (odwołanie – k. 3-8)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji. (odpowiedź na odwołania – k. 9-10)

Na rozprawie w dniu 10 maja 2022 roku pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania. (końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 10 maja 2022 roku e-protokół (...):03:18 – 00:05:26 – płyta CD – k. 101)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

I. R. urodziła się w dniu (...). (okoliczność bezsporna)

Ubezpieczona na mocy decyzji ZUS była uprawniona od dnia 1 października 2008 r. do emerytury w wieku obniżonym (art. 46 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Wypłata tej emerytury została zawieszona, a następnie podjęta od dnia 1 sierpnia 2009 r. ( okoliczność bezsporna)

Odwołująca w dniu 15 lutego 2013 roku złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury w wieku powszechnym.( wniosek – k. 1-3 verte plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 26 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpoznaniu w/w wniosku przyznał ubezpieczonej emeryturę od dnia 28 lutego 2013 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 24 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS.

Podstawa obliczenia emerytury ustalona w kwocie 531820,40 zł ulega pomniejszeniu o kwoty wypłaconego świadczenia o symbolu (...), tj. o 46127,52 zł. Podstawa obliczenia emerytury ustalona na nowo podlega podzieleniu przez średnie dalsze trwanie życia służące do obliczenia emerytury w decyzji o przyznaniu emerytury, tj. przez 254,10 m-cy.

-

kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 181509,56 zł

-

kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 350310,84 zł

-

suma kwot pobranych emerytur wynosi 46127,52 zł

-

średnie dalsze trwanie życia wynosi 254,10 m-cy

-

wyliczona kwota emerytury wynosi 1911,42 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określanymi w art. 26 ustawy emerytalnej: [( (...),56 + (...),84) - (...),52] / 254,10 = 1911,42 zł.

Przy ustalaniu wysokości emerytury uwzględniono: zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 11,99 zł.

Łącznie emerytura wynosi 1923,41 zł, a po waloryzacji od 01.03.2013r. - 2000,35 zł.

Emerytura ustalona niniejszą decyzją została zawieszona ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym. Wskazano, że nadal wypłacane będzie świadczenie przyznane decyzją z dnia 27 października 2008 r.

Decyzją tą dokonano także przeliczenia kapitału początkowego zgodnie z art. 174 w/w ustawy, znowelizowanego ustawą z dnia 28-07-201l r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 201 lr. Nr 187, poz. 1112).

(decyzja – k. 26-28 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2014 r. uchylającą decyzję o przyznaniu emerytury z dnia 26 marca 2013 r. w związku z realizacją wyroku TK z dnia 13 listopada 2012 r. i następne po niej wydane do dnia 30 września 2013 r. o symbolu (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpoznaniu wniosku z dnia 15 lutego 2013 r. przyznał wnioskodawczyni emeryturę od dnia 28 lutego 2013 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Podstawa obliczenia emerytury ustalona w kwocie 531820,40 zł ulega pomniejszeniu o kwoty wypłaconego świadczenia o symbolu (...) i wyrównania, tj. o 68668,27 zł. Podstawa obliczenia emerytury ustalona na nowo podlega podzieleniu przez średnie dalsze trwanie życia służące do obliczenia emerytury w decyzji o przyznaniu emerytury, tj. przez 254,10 m-cy.

-

kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 181509,56 zł

-

kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 350310,84 zł

-

suma kwot pobranych emerytur po uwzględnieniu kwoty wypłaconego wyrównania wynosi 68668,27 zł

-

średnie dalsze trwanie życia wynosi 254,10 m-cy

-

wyliczona kwota emerytury wynosi 1822,72 zł

Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określanymi w art. 26 ustawy emerytalnej: [( (...),56 + (...),84) – (...),27] / 254,10 = 1822,72 zł.

Przy ustalaniu wysokości emerytury uwzględniono: zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w kwocie 11,99 zł.

Łącznie emerytura wynosi 1834,71 zł.

Wysokość świadczenia po waloryzacji i doliczeniu składek wynosi:

od 1.03.2013 r. – 1908,10 zł

od 1.09.2013 r. – 1941,86 zł

od 1.03.2014 r. – 1972,93 zł.

Emerytura ustalona niniejszą decyzją została zawieszona ponieważ jest świadczeniem mniej korzystnym. Wskazano, że nadal wypłacane będzie świadczenie przyznane decyzją z dnia 27 października 2008 r.

(decyzja – k. 117-118 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Wyrokiem z 6 marca 2019 r. w sprawie P 20/16 Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art.25 ust. 1b ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 oraz z 2019 r. poz. 39) w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r. w zakresie w jakim dotyczy urodzonych w (...) r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. (okoliczność notoryjna)

Wyrok ten został ogłoszony w dniu 21 marca 2019 r. Termin na wniesienie skargi o wznowienie postępowania w związku z w/w wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego upływał zatem w dniu 23.04.2019 r. (okoliczności notoryjne)

W dniu 18 lipca 2019 roku wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o uchylenie decyzji ZUS z dnia 12 sierpnia 2014 r. i ponowne ustalenie wysokości przysługującego jej świadczenia emerytalnego bez zastosowania art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS tj. bez pomniejszania o kwotę pobranej wcześniej emerytury. (wniosek – k. 131-132 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 15 lipca 2019 roku ZUS odmówił skarżącej uchylenia decyzji z dnia 12 sierpnia 2014 r. (decyzja – k. 133-133 verte plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 12 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. z urzędu ponownie ustalił wysokość emerytury I. R. od dnia 1 września 2013 roku, tj. od dnia, od którego podjęta byłaby wypłata tej emerytury.

Organ rentowy podał, że podstawa obliczenia emerytury nie podlega pomniejszeniu o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur. Wysokość emerytury obliczona została od podstawy obliczenia niepomniejszonej o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur. Podstawa obliczenia emerytury wynosi: 531820,40 zł = (181509,56 zł + 350310,84 zł). Przy ustaleniu wysokości emerytury zakład uwzględnił zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników za okres: 2 lata, 8 miesięcy, 0 dni. Zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników wynosi: 22,86 złotych. Wysokość emerytury od dnia 1 września 2013 roku wraz ze zwiększeniem rolnym wynosi 2233,28 złotych. Kwota składek od ostatniej decyzji wynosi: 8442,80 złotych. Średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę ustalone dla wieku w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury: 250,20 miesięcy. (...),54 + ( (...),80 / 250,20) = 2233,28 zł. Przy ustaleniu wysokości emerytury zakład uwzględnił wszystkie zmiany w wysokości świadczenia jakie miały miejsce od dnia jej przyznania do 31.12.2020 r. w tym zmiany wynikające z waloryzacji, jakimi emerytura była objęta oraz zmiany wynikające z załatwienia zgłoszonych wniosków. Wysokość emerytury od dnia 1 maja 2015 roku wynosi 2519,92 zł.. Wysokość emerytury od dnia 1 stycznia 2021 roku wraz ze zwiększeniem rolnym wynosi 2783,07 złotych. Emerytura ustalona w niniejszej decyzji jest świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej wcześniejszej emerytury przyznanej decyzją z dnia 27 października 2008 roku, wobec czego zakład będzie kontynuował wypłatę tej emerytury.

(decyzja – k. 137-139 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Obecnie wypłacana emerytura wcześniejsza na dzień 1 stycznia 2021 roku wyniosła – 2937,77 zł. (okoliczność bezsporna)

Wysokość emerytury na dzień 1 września 2013 r. wraz ze zwiększeniem z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz waloryzacją w roku 2013 r. będzie wynosić 2233,30 zł (2176,67 zł + 33,17 zł + 22,86 zł = 2233,28 zł). (pisemna podstawowa opinia biegłego z zakresu księgowości – k. 42-47)

Określenie kwot zwiększenia z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne w decyzji z dn. 26 marca 2013 r. oraz w decyzji z dn. 27 października 2008 r. wiąże się z innymi okresami składkowymi i nieskładkowymi oraz wysokością najniższej emerytury z dnia powstania prawa do tego świadczenia przez każdy rok podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, za który opłacono składki na to ubezpieczenie przypadający od dnia 1 lipca 1977 roku. ( pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu księgowości – k. 68-75)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy, a także w załączonych aktach emerytalnych wnioskodawczyni oraz częściowo w oparciu o opinię biegłego z zakresu księgowości.

Powołany przez Sąd biegły miał za zadanie wyliczyć wysokość emerytury przysługującej wnioskodawczyni z powszechnego wieku emerytalnego przypadającej na podstawie obowiązujących przepisów, w tym na dzień: 1 września 2013 roku i 1 stycznia 2021 roku.

Sąd rozpoznający przedmiotową sprawę uznał, że biegły prawidłowo ustalił, że wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień 1 września 2013 r. wraz ze zwiększeniem z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz waloryzacją w roku 2013 r. wyniosła 2233,30 zł., jednakże nie do zaakceptowania są wnioski biegłego odnośnie kwestii prawnej – zastrzeżonej do oceny Sądu a dotyczącej wskaźnika dotyczącego średniego dalszego trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę ustalone dla wieku w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury i jego określenia na poziomie 250,20 miesięcy. Nie ma zatem uzasadnionych podstaw, aby przeliczenie emerytury skarżącej w wieku powszechnym mogło nastąpić z zastosowaniem właśnie takiego jak wskazał biegły wskaźnika dalszego średniego trwania życia. Stąd też zdaniem sądu poczyniona w powyższym zakresie opinia biegłego nie mogła się ostać.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 194i ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2022r., poz.504) do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1 b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1222), pod warunkiem , że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Z kolei, stosownie do treści art. 194j ust. 1 ustawy emerytalnej, kwotę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w (...) r., który wcześniej pobierał emeryturę, wymienioną w art. 25 ust. 1b, na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r., ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury (art. 194j ust. 2 ustawy emerytalnej). Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia (art. 194j ust. 3 ustawy emerytalnej). Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata (art. 194j ust.4 ustawy emerytalnej). Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie (art. 194j ust.5 ustawy emerytalnej).

W niniejszej sprawie wnioskodawczyni wniosła odwołanie od decyzji ZUS z dnia 12 stycznia .2021 r. zarzucając jej rażące naruszenie przez organ rentowy art. 194 w zw. z art. 194j ust.1 ustawy emerytalnej poprzez jego niezastosowanie i dokonanie ponownego ustalenia wysokości jej emerytury z pomniejszeniem jej wysokości o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur przyznanych przed osiągnięciem przez nią powszechnego wieku emerytalnego

Zdaniem Sądu rozpoznającego przedmiotową sprawę tego rodzaju powyższa argumentacja wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Należy przypomnieć, że wnioskodawczyni złożyła wniosek o przyznanie prawa do emerytury powszechnej w dniu 15 lutego 2013 r. Wniosek ten nie został przez nią cofnięty, przed uprawomocnieniem decyzji o przyznaniu wnioskodawczyni emerytury powszechnej od dnia 28 lutego 2013 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego, a zatem wywołał on nieodwracalne skutki prawne.

Ponadto należy podkreślić, że przepis art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej nie został usunięty z porządku prawnego wobec wszystkich ubezpieczonych, a jedynie wobec osób z rocznika 1953. Do pozostałych ubezpieczonych ma on nadal zastosowanie.

Brak tym samym podstaw do przyjęcia, że wnioskodawczyni została nierówno potraktowana w zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego po osiągnieciu wieku emerytalnego. Wręcz przeciwnie, art. 194j ustawy emerytalnej, wprowadził dla ubezpieczonych z rocznika 1953 wyjątek, w stosunku dla pozostałych ubezpieczonych, w postaci korzystniejszej regulacji, polegającej na wyeliminowaniu przy ustalaniu wysokości emerytury art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej.

Wnioskodawczyni podjęła samodzielnie decyzję, składając wniosek emerytalny w dniu 15 lutego 2013 r., co do daty przejścia na emeryturę. Data przejścia na emeryturę decyduje o tym w jaki sposób obliczana jest wysokość świadczenia.

W realiach niniejszej sprawy na mocy zaskarżonej decyzji z 12 stycznia 2021 r. na podstawie art. 194j ustawy emerytalnej z urzędu w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019r. w sprawie P 20/16 ponownie ustalono dla ubezpieczonej wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS od 1 września 2013 r., od dnia, od którego podjęta byłaby wypłata emerytury, bez dokonywania pomniejszeń o kwoty pobranych wcześniej emerytur. Wysokość emerytury nabytej wraz z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego w zaskarżonej decyzji z 12 stycznia 2021 r. określono zatem zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 26 w/w ustawy emerytalnej, z pominięciem art. 25 ust 1 b tej ustawy, czyli podstawy emerytury nie pomniejszono o sumę kwot pobranych emerytur.

Stosownie bowiem do treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. w sprawie P 20/16: art. 25 ust. 1 b ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 poz. 39 ) w brzmieniu obowiązującym do 30.09.2017 r. w zakresie w jakim dotyczy urodzonych w (...) r. kobiet, które przed 1.01.2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art.46 tej ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (OTK-A 2019/11).

W dniu 10 lipca 2020 r. weszła w życie ustawa z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222; dalej także jako ustawa zmieniająca). Ustawa ta dostosowała przepisy do orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r., P 20/16, wprowadzając możliwość obliczenia wysokości emerytury powszechnej bez pomniejszania podstawy jej obliczenia.

Ustawa zmieniająca w art. 1 dodała do ustawy emerytalnej art. 194i, na mocy którego osoby urodzone w (...) r., pobierające wcześniejszą emeryturę przyznaną przed 2013 r., mogą obecnie przejść na emeryturę powszechną bez pomniejszania podstawy jej obliczenia o kwoty wypłaconej dotychczas wcześniejszej emerytury. Natomiast osobom, które przeszły już z wcześniejszej emerytury na emeryturę powszechną świadczenie to zostanie przeliczone o czym z kolei stanowi przepis art. 194j ustawy emerytalnej.

Analiza akt sprawy prowadzi do wniosku, że sytuacja prawna ubezpieczonej z rocznika 1953 jest odmienna od sytuacji ubezpieczonych z rocznika 1953, którzy wniosek o emeryturę złożyli zgodnie z art. 194 i ustawy emerytalnej w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222). Inna jest bowiem data przejścia na emeryturę tych osób, co ma wpływ na sposób obliczenia świadczenia. Każdy bowiem z ubezpieczonych z rocznika 1953 r. miał prawo do samodzielnego podjęcia decyzji o tym, w jakiej dacie przejdzie na emeryturę. Dodatkowo należy zauważyć, że prawo do zabezpieczenia społecznego zostało ustalone w najwyższym hierarchicznie aktem jakim w porządku krajowym jest Konstytucja RP. W myśl art. 67 ust. 1 Konstytucji RP, obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Tym samym, z art. 67 ust. 1 Konstytucji RP nie da się wyprowadzić konstytucyjnego prawa do konkretnej postaci świadczenia społecznego, a podstawą ewentualnych roszczeń osób ubiegających się o rentę, emeryturę czy inną formę zabezpieczenia społecznego mogą być przepisy ustaw (ewentualnie rozporządzeń wykonawczych wydanych w granicach upoważnienia ustawowego), regulujące szczegółowo te kwestie (tak Sąd Najwyższy - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w postanowieniu z 24.01.2019 r., I UK 4/18, L.).

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że zaskarżoną decyzją z 12 stycznia 2021 r. przeliczono świadczenie wnioskodawczyni z poszanowaniem w/w zasad czyli bez pomniejszenia podstawy emerytury wnioskodawczyni o sumę kwot pobranych emerytur.

Wysokość emerytury ponownie ustalono zaskarżoną decyzją z 12 stycznia 2021 r., podstawa obliczenia emerytury wyniosła 531820,40 zł i stanowiła sumę kwoty składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji - 181509,56 zł i kwoty zwaloryzowanego kapitału początkowego - 350310,84 zł. Wysokość emerytury od dnia 1.09.2013 r. wraz ze zwiększeniem rolnym wyniosła 2233,28 zł, zaś na dzień 1 stycznia 2021 r. – 2783,07 zł. Powyższe znajduje odzwierciedlenie również w podstawowej pisemnej opinii biegłego z zakresu księgowości, który wskazał, że wysokość emerytury na dzień 1 września 2013 r. wraz ze zwiększeniem z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników oraz waloryzacją w roku 2013 r. wyniosła 2233,30 zł. Nie ulega wątpliwości, że emerytura w tej wysokości jest nadal świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej emerytury wcześniejszej, która na dzień 1.09.2013 r. wyniosła 2582,96 zł. Z kolei obecnie pobierana wcześniejsza emerytura na dzień 1 stycznia 2021 roku wynosi 2937,77 złotych.

Wobec tego organ rentowy słusznie postanowił kontynuować wypłatę korzystniejszego świadczenia z tytułu emerytury wcześniejszej w badanej decyzji z 12 stycznia 2021 r.

Wnioskodawczyni jest więc nadal uprawniona do emerytury w wieku wcześniejszym jako świadczenia korzystniejszego. Jego wysokość w skutek wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny oraz następujących po nim zmian legislacyjnych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, z uwagi na inny zakres przedmiotowy orzeczenia nie mogła ulec żadnym modyfikacjom.

W ocenie Sądu odwołanie jest pozbawione uzasadnionych argumentów. Sąd Okręgowy zważył, że zarówno w doktrynie, jak i judykaturze podkreśla się odrębność instytucji nabycia prawa do świadczenia od jego wypłaty. Zgodnie z art. 100 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Ponadto Sąd Okręgowy zważył, że Sąd Najwyższego w postanowieniu z 21 października 2020 r., I UK 377/19, przyjął, że rozpoznanie wniosku o ustalenie prawa do emerytury wymaga - o ile przepisy prawa nie stanowią inaczej - potwierdzenia tego prawa oraz jego wysokości według stanu prawnego obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

Okoliczność, że wypłata emerytury powszechnej została zawieszona z uwagi na to, że była świadczeniem mniej korzystnym od pobieranej emerytury wcześniejszej, nie oznacza, że ubezpieczona nie zrealizowała prawa do emerytury powszechnej.

Obecnie obowiązujący przepis art. 194j ustawy emerytalnej pozwala przy ustaleniu wysokości emerytury powszechnej wnioskodawczyni jedynie na pominięcie przy obliczeniu niekonstytucyjnego wobec niej art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, czyli nie pomniejszanie podstawy wymiaru emerytury o sumę kwot pobranych wcześniej emerytur. Wszystkie pozostałe składniki stanowiące podstawę obliczenia emerytury powszechnej wynikają z decyzji z 12.08.2014 r., a dotyczy to: składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji, zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz średniego dalszego trwania życia. Odnośnie wskaźnika jakim jest średnie dalsze trwanie życia podnieść należy za ZUS, iż do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia. Nie sposób zatem możliwym było przyjęcie za biegłą, iż do ustalenia wysokości emerytury skarżącej przyjęto wskaźnik średniego dalszego trwania życia – 250,20 miesięcy.

Sąd zważył w szczególności, że emerytura, ustalana według zreformowanych zasad dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 Ustawy, przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi, w jakim ubezpieczony przechodzi na emeryturę z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 (art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej).

Wiek ubezpieczonego w dniu przejścia na emeryturę wyraża się w ukończonych latach i miesiącach (art. 26 ust. 2 ustawy emerytalnej).

Średnie dalsze trwanie życia ustala się wspólnie dla mężczyzn i kobiet oraz wyraża się w miesiącach (art. 26 ust. 3 ustawy emerytalnej).

Zgodnie zaś z treścią art. 26 ust. 4 ustawy emerytalnej, Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" corocznie w terminie do dnia 31 marca tablice trwania życia, z uwzględnieniem ust. 3, dla wieku ubezpieczonych określonego w myśl ust. 2 .

Należy też wskazać, że przepisami art. 1 pkt 1 lit a) i b) ustawy z 5.03.2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz. 552) wprowadzono zmiany w art. 26 ustawy emerytalnej w wyniku, których nadano nowe brzmienie ustępowi 5 art. 26 w/w ustawy oraz dodano do art. 26 nowy ustęp 6.

Znowelizowany przepis ust. 5 art. 26 ustawy emerytalnej w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2015r. stanowi, że tablice, o których mowa w ust. 4 są podstawą przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do 31 marca następnego roku kalendarzowego, z uwzględnieniem ust. 6.

Z kolei zgodnie z treścią przepisu ust. 6 art. 26 ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2015r. do 30 września 2017r. ustawodawca zdecydował, że jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz art. 27 ust. 2 i 3. Natomiast art. 26 ust. 6 w/w ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2017 r. stanowi, że „jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn”.

Tym samym, w dokonanym zaskarżoną decyzją z dnia 12 stycznia 2021 r., przeliczeniu świadczenia wnioskodawczyni, nie sposób dopatrzyć się jakichkolwiek nieprawidłowości, skoro ZUS, zgodnie z art. 194j ustawy emerytalnej, z urzędu, ponownie ustalił odwołującej wysokość emerytury powszechnej od dnia 1 września 2013 roku, tj. od dnia, od którego podjęta byłaby wypłata tej emerytury.

W tym stanie rzeczy zaskarżona decyzja ZUS z dnia 12.01.2021 roku jest prawidłowa.

Mając na względzie wskazane okoliczności Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni, jako niezasadne.