Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 stycznia 2025 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Odział w Ł. stwierdził, że podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne D. C. (1) z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. stanowi przychód w kwotach wynikających z decyzji w okresach: 01-05/2023, 07-08/2023, w związku z przychodami osiągniętymi przez ubezpieczonego jako pracownika (...) sp. z o.o. i w związku z umową zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o.z siedzibą w K..

/ decyzja k. 17-20 akt dot ww. ubezpieczonego/

Decyzją z dnia 9 stycznia 2025 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Odział w Ł. stwierdził, że podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne G. N. z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. stanowi przychód w kwotach wynikających z decyzji w okresach: 01-12/2023, w związku z przychodami osiągniętymi przez ubezpieczonego jako pracownika (...) sp. z o.o. i w związku z umową zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o.z siedzibą w K..

/ decyzja k. 17-20 akt dot ww. ubezpieczonego/

Decyzją z dnia 9 stycznia 2025 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Odział w Ł. stwierdził, że podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne R. S. z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. stanowi przychód w kwotach wynikających z decyzji w okresach: 01-12/2023, w związku z przychodami osiągniętymi przez ubezpieczonego jako pracownika (...) sp. z o.o. i w związku z umową zlecenia zawartą z (...) Sp. z o.o.z siedzibą w K..

/ decyzja k. 15-18 akt dot ww. ubezpieczonego/

W uzasadnieniu wskazanych decyzji ZUS wskazał, że za ww ubezpieczonych w okresie wykonywania przez nich umowy o pracę zawartej z (...) Sp. z o.o. i umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o., to właśnie płatnik składek (...) Sp. z o.o. winien obliczyć, rozliczyć, przekazać składki do ZUS jako pracowników. Organ rentowy wskazał, że na podstawie analizy danych znajdujących się w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS ustalono, że w okresach objętych kontrolą ubezpieczeni pozostawali jednocześnie w stosunku pracy z tytułu zawartej umowy o pracę z płatnikiem (...) Sp. z o.o. jak i wykonywali czynności wynikające z zawartej umowy zlecenie z płatnikiem (...) Sp. z o.o. W ocenie organu rentowego, w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy ustalono, że beneficjentem pracy świadczonej przez ubezpieczonych na podstawie umów zleceń był pracodawca, tj. spółka (...) Sp. z o.o.

W ocenie organu rentowego w zaistniałej sytuacji ubezpieczeni z tytułu wykonywania umów zleceń podlegają ubezpieczeniom społecznym na takich samych zasadach jak w przypadku umowy o pracę. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód, uzyskiwany z umowy o pracę oraz z umowy zlecenia. Ubezpieczonych należy traktować jak pracowników w zakresie podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w ramach tej więzi prawnej następuje podwykonawstwo, którego beneficjentem jest także pracodawca.

/ uzasadnienie każdej ww decyzji/

Płatnik składek – (...) sp. z o.o. odwołała się od powyższych decyzji, wnosząc o ich uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ k.p.c. ewentualnie o zmianę zaskarżonej decyzji w całości i stwierdzenie, że spółka (...) sp. z o.o. nie ma obowiązku dokonania korekt rozliczeniowych i przeliczenia podstaw wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne i składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych zgodnie z zaskarżonymi decyzjami. Odwołująca wniosła również o zasądzenie od organu rentowego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Odwołujący się płatnik zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie:

1.  art. 58 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że zawierane umowy cywilnoprawne były nieważne;

2.  art. 65 § 1 i 2 k.c. poprzez ich niezastosowanie i uznanie, że zawierane umowy cywilnoprawne były nieważne;

3.  art. 4 pkt. 2a i pkt 9, art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1, ust. 1a, ust. 3 art. 36 ust. 2 i 11, art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że przychód z umowy cywilnoprawnej uwzględnia się w podstawie wymiaru składek wykazywanej przez podmiot, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy, a nie w podstawie wymiaru składek wykazywanej przez podmiot, z którym osoba ta zawarła umowę cywilnoprawną;

4.  art. 9 ust. 2c ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że przychód z umowy cywilnoprawnej uwzględnia się w podstawie wymiaru składek wykazywanej przez podmiot, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy, a nie w podstawie wymiaru składek wykazywanej przez podmiot, z którym osoba ta zawarła umowę cywilnoprawną;

5.  art. 87 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 89 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niezastosowanie i zaniechanie zawiadomienia płatnika składek o miejscu i terminie przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków;

6.  art. 74 ust. 1, art. 79 ust. 1 i 2, art. 81 ust. ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że przychód z umowy cywilnoprawnej uwzględnia się w podstawie wymiaru składek wykazywanej przez podmiot, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy, a nie w podstawie wymiaru składek wykazywanej przez podmiot, z którym osoba ta zawarła umowę cywilnoprawną;

7.  art. 6 k.p.a., art. 7 k.p.a., art. 7a § 1 k.p.a. w zw. z art. 81a § 1 k.p.a., art. 8 § 1 i 2 k.p.a., art. 9, art. 10 § 1 k.p.a., art. 11 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r.o systemie ubezpieczeń społecznych i wyrażonej w tych przepisach zasady legalizmu, pogłębiania zasady zaufania do działania organów administracji publicznej, zasady prawdy obiektywnej, zasady udzielania informacji i wyjaśnienia zasadności przesłanej oraz zasady rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony poprzez:

- brak wyczerpującego, rzetelnego i wszechstronnego rozpatrzenia wszystkich okoliczności niniejszej sprawy;

- dokonanie oceny dowodów oraz okoliczności faktycznych sprawy w sposób wybiórczy
i niebudzący zaufania do organów administracji publicznej;

- oparcie ustaleń na domniemaniach;

- wykładnię przepisów z pominięciem wykładni celowościowej;

- niewyjaśnienie zasadności przesłanek, którymi organ kierował się rozpoznając niniejszą sprawę;

- niepoinformowanie strony o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego;

8.  art. 79 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niezastosowanie i zaniechanie zawiadomienia strony o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków;

9.  art. 107 § 1 pkt. 4 i 6 oraz § 3 k.p.a. w zw. z art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez ich niewłaściwe zastosowanie i brak wyczerpującego uzasadnienia faktycznego i prawnego decyzji, co uniemożliwia właściwe zapoznanie się z motywami działania organu, zrozumienie tych motywów, a w rezultacie ustosunkowanie się do nich w rzeczowy i wyczerpujący sposób;

10.  art. 50 ust. 1, ust. 2 pkt 2, art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zaniechanie zawiadomienia płatnika składek o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków.

/odwołanie k. 3-7v. akt VIII U 734/25 odwołanie k.3-7v akt VIII U 736/25 odwołanie k.3-7v. akt VIII U 736/25/

W odpowiedziach na odwołania, pełnomocnik organu rentowego wniósł o ich oddalenie oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, tj. w kwocie:

- 270,00 zł w odniesieniu do zainteresowanego D. C. (1)

- 3600,00 zł w odniesieniu do zainteresowanego G. N.

- 3600,00 zł w odniesieniu do zainteresowanego R. S.

wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, argumentując, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 14-17. akt VIII U 734/25 odpowiedź na odwołanie k.14-17 akt VIII U 736/25 odpowiedź odwołanie k. 14-17. akt VIII U 735/25/

Sprawy z ww. odwołań połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. VIII U 734/25.

/ postanowienie z 24.03.2025 k.20 akt VIII U 736/25 postanowienie z dnia 24.03.2025 k. 20 akt VIII U 735/25/

Postanowieniem z 24.03.2025 r. tutejszy Sąd powiadomił (...) sp. z o.o. w K. o toczącym się postępowaniu i pouczył, że może wstąpić do toczącego się postępowania jako zainteresowana w terminie 14 dni.

/postanowienie k. 20/

W piśmie procesowym z 16.05.2025 r. (data wpływu) (...) sp. z o.o. złożyła oświadczenie, że przystępuje do przedmiotowej sprawy jako zainteresowana nie zajmując stanowiska co do meritum.

/pismo procesowe k. 43/

Zainteresowani D. C. (1), G. N., R. S. nie zajęli stanowiska w sprawie, przy czym R. S. nie stawił się na żaden z terminów rozpraw.

/bezsporne stanowisko procesowe D. C. (1) protokół z rozprawy z dnia 8.07.2025 r. 00:02:54-00:05:04 stanowisko procesowe G. N. protokół z rozprawy z dnia 14.20.2025 r. 00:04:08-00:05:44/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący się płatnik składek (...) sp. z o.o., z siedzibą w Ł., została wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS w dniu 26 lipca 2012 r. pod numerem (...).

Przedmiotem przeważającej i wykonywanej działalności przez (...) sp. z o.o., według (...) 80.10.Z, jest działalność ochroniarska, z wyłączeniem obsługi systemów bezpieczeństwa,
a przedmiotem pozostałej działalności tej Spółki jest:

- działalność ochroniarska w zakresie obsługi systemów bezpieczeństwa;

- niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych;

- pozostałe sprzątanie;

- pozostała działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana;

- sprzedaż hurtowa odzieży i obuwia;

- sprzedaż hurtowa wyrobów tekstylnych;

- sprzedaż hurtowa żywności, napojów i wyrobów tytoniowych;

- wykonywanie instalacji elektrycznych;

- pranie i czyszczenie wyrobów włókienniczych i futrzarskich.

Spółka zawierała umowy o pracę i zgłasza pracowników do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. (...) Sp. z o.o. jednocześnie mieli zawarte umowy zlecenia z (...) sp. z o.o. z siedzibą K. ul. (...). Spółka (...) Sp. z o.o. zawierała też umowy zlecenia z pracownikami (...) Sp. z o.o. zgłaszając ich tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

Zainteresowana spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą
w K. została wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS w dniu 10 maja 2016 r. pod numerem: (...). Zgodnie z wpisem do KRS, według (...) 80.30.Z, przedmiotem przeważającej i wykonywanej działalności gospodarczej przez zainteresowanego – jest działalność detektywistyczna, a przedmiotem pozostałej działalności tej Spółki jest:

- naprawa i konserwacja urządzeń elektrycznych;

- działalność agentów zajmujących się sprzedażą towarów różnego rodzaju;

- działalność ochroniarska z wyłączeniem obsługi systemów bezpieczeństwa;

- działalność ochroniarska w zakresie obsługi systemów bezpieczeństwa;

- niespecjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych;

- specjalistyczne sprzątanie budynków i obiektów przemysłowych;

- pozostałe sprzątanie;

- naprawa i konserwacja komputerów i urządzeń peryferyjnych;

- pozostała działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana.

Obie wymienione wyżej spółki, tj. odwołujący się płatnik składek (...) sp. z o.o. oraz zainteresowana – (...) sp. z o.o. prowadziły w badanym okresie na podstawie powyższych wpisów do KRS działalność w zakresie ochrony osób i mienia.

(...) Sp. z o.o., a (...) sp. z o.o. występują następujące powiązania osobowe:

- A. M. od 2017 r. jest wyłącznym wspólnikiem (...) sp. z o.o., a na przełomie od 8 grudnia 2017 r. do 1 marca 2018 r. posiadała 98% udziałów w (...) sp. z o.o.;

- E. D. od 2018 r. jest wyłącznym wspólnikiem (...) sp. z o.o. i prezesem Zarządu tej spółki od 2020 r., a od 2017 r. prokurentem samoistnym w (...) sp. z o.o.;

- D. M. od 2014 r. posiada 96% udziałów (...) sp. z o.o.;

- M. P. jest prezesem zarządu (...) Sp. z o.o. oraz był do roku 2016 prokurentem samoistnym w (...) sp. z o.o.;

- M. M. (1) jest prokurentem (...) Sp. z o.o., do 2017 był wyłącznym wspólnikiem (...) sp. z o.o., do 2014 r. był prawie wyłącznym wspólnikiem (...) Sp. z o.o., a do roku 2016 – Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o. Natomiast do 2017 r. posiadał 98% udziałów przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o.

Na stronie internetowej M. (...) wskazana jest filia biura z adresem siedziby Spółki (...) ( (...) (...)).

(...) Sp. z o.o., a (...) Sp. z o.o. w związku z różnymi postępowaniami przetargowymi zawarte były różne umowy konsorcjum.

I tak między innymi spółki zawarły umowy konsorcjum przedmiotem których była:

- usługa całodobowej ochrony osób i mienia na rzecz Sądu Okręgowego w Częstochowie - umowa konsorcjum z dnia 1.12.2022

- usługa świadczenia dozoru w dwóch obiektach przy ul (...) i przy al. (...) na zlecenie O. (...) (...) D. W. w W. - umowa konsorcjum z dnia 2.06.2022

- usługa ochrony mienia (...) - umowa konsorcjum z dnia 8.07.2022 r.

Wskazane spółki były oznaczone w tych umowach zamiennie jako lider lub uczestnik konsorcjum. W przypadkach umów na świadczenie usług ochrony w Sądzie w Częstochowie i w (...) G. liderem konsorcjum był (...) sp. z o.o. zaś w zakresie usług ochrony w O. (...) (...) w (...) sp. z o.o.

Na mocy § 1 tych umów (...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. zobowiązały się do:

1. przygotowania i złożenia wspólnej oferty w przetargu spełniającej wymagania zamawiającego określone w ogłoszeniu;

2. wspólnego uczestnictwa w przetargu i zawarcia umowy z zamawiającym w przypadku, gdy oferta zostanie uznana przez zamawiającego za najkorzystniejszą ofertę złożoną w przetargu;

3. wspólnego wykonania zawartej z zamawiającym umowy w wypadku wygrania przetargu przez strony.

W § 2 umów wskazano natomiast m.in. że:

- strony zgodnie oświadczają, iż łącznie posiadają uprawnienia niezbędne do wykonywania określonej działalności lub czynności objętych przedmiotem w/w zamówienia, niezbędną wiedzę i doświadczenie zawodowe oraz środki majątkowe i niemajątkowe, jak również dysponują odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia;

- zapłata za przedmiot umowy zostanie zrealizowana przez zamawiającego w formie przelewu na rachunek bankowy lidera konsorcjum, na podstawie faktury wystawionej przez lidera konsorcjum;

- za realizację swojej części powyższych zamówienia publicznego uczestnik konsorcjum będzie otrzymywał od Lidera Konsorcjum comiesięczne wynagrodzenie stanowiące iloczyn wypracowanych w danym miesiącu roboczogodzin oraz stawki jednostkowej za 1 roboczogodzinę, odpowiednio dla każdej części przedmiotu zamówienia

- powyższa kwota wynagrodzenia zostanie uregulowana w terminie wskazanym na fakturze VAT wystawionej przez uczestnika konsorcjum ;

- strony postanawiają, że zapłata następuje w dniu uznania rachunku bankowego uczestnika konsorcjum wskazanego na fakturze;

- w przypadku nieterminowej płatności należności uczestnik konsorcjum ma prawo naliczyć liderowi konsorcjum odsetki ustawowe za każdy dzień opóźnienia
w zapłacie;

- strony ustalają, iż każda ze stron ponosić będzie we własnym zakresie wszelkie koszty związane z wykonywaniem swoich zobowiązań dotyczących wykonania ww. zamówienia publicznego.

Natomiast zgodnie z § 3 umowy strony ustaliły, iż pełnomocnikiem konsorcjum będzie lider konsorcjum upoważniony do reprezentowania interesów stron niniejszej umowy, na podstawie udzielonego pełnomocnictwa stanowiącego załącznik nr 2 do umowy, który stanowi jej integralną część, treść oferty oraz jakakolwiek zmiana kontraktu zostanie odpowiednio przez jej złożeniem lub dokonaniem uzgodniona przez wszystkie strony na piśmie, wadium w postępowaniu oraz/lub zabezpieczenie należytego wykonania umowy (jeżeli dotyczy) zostanie wniesione - tu w zależności od umowy występowały różnice albo przez lidera albo uczestnika konsorcjum zawsze (...) Sp. z o.o.

(...) Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. są powiązane także kapitałowo. W związku z zawartymi Umowami Konsorcjum obie spółki w spornym okresie rozliczały się z wykonywanych usług poprzez wystawiane faktury VAT.

Realizacja zadań należących do działalności obu spółek, w tym związanych z wykonywaniem zawartych kontraktów, następowała poprzez zatrudnienie w (...) Sp. z o.o., albo (...) Sp. z o.o. w tym samym czasie tych samych osób w oparciu o różne podstawy prawne.

Oba podmioty do wykonania tożsamych rodzajowo czynności wykorzystywały wzajemnie ten sam zasób osób. Osoby zgłoszone do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przez płatnika (...) Sp. z o.o. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę były zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego przez (...) sp. z o.o. z tytułu zatrudnienia w ramach umowy zlecenia i odwrotnie.

(...) Sp. z o.o. lub (...) Sp. z o.o. będąc pracodawcą przekazywał do ZUS miesięczne dokumenty rozliczeniowe za poszczególnych ubezpieczonych
z uwzględnieniem podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości przekraczającej minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym roku kalendarzowym. W przypadku zaś zawieranych równocześnie umów zlecenia - zleceniobiorców zgłaszano wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Umowa o pracę z danym podmiotem (albo (...) Sp. z o.o. albo (...) Sp. z o.o. ) stanowiąca tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych zawarta była kilka dni przed zawarciem umowy zlecenia z drugim podmiotem, z której zleceniobiorcy podlegali tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Niekiedy do zawarcia umowy dochodziło dzień po dniu, albo umowę zlecenia formalnie podpisywano „z dołu” już po jej wykonaniu.

Przedmiotem umów o pracę zawartych z (...) Sp. z o.o. była ochrona mienia. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę przez płatnika wynagradzane były według stałego miesięcznego wynagrodzenia.

Umowy zlecenia realizowane na rzecz (...) Sp. z o.o. były podpisywane w miejscach świadczenia pracy na rzecz spółki (...) Sp. z o.o. Przy podpisaniu umów zlecenia nie było przedstawicieli drugiej spółki. Nikt ze strony zleceniodawcy (...) Sp. z o.o. nie rozmawiał ze zleceniobiorcami odnośnie warunków pracy na podstawie zawieranych umów zlecenia. Rachunki do umów zleceń nie były wystawiane przez zleceniobiorców, lecz spółkę (...) Sp. z o.o. Nikt ze strony zleceniodawcy (...) Sp. z o.o. nie ustalał ze zleceniobiorcami liczby godzin jaką należy przepracować, aby otrzymać wynagrodzenie określone w zawieranych umowach zlecenia. Z tytułu wykonywania pracy na podstawie zawieranych umów zlecenia zleceniobiorcy otrzymywali wynagrodzenia w miesiącu następującym po miesiącu, za który wynagrodzenia były należne. Obejmowały one godziny przepracowane ponad normatywny czas pracy. Umowy zlecenia dla (...) Sp. z o.o. generalnie były realizowane w tych samych miejscach co umowy o prace zawarte ze spółką (...) Sp. z o.o., były także te same warunki pracy. Ubezpieczeni wykonywali czynności na takich samych zasadach dla obydwu firm. Pracownicy w większości posiadali wyłącznie umundurowanie z logo spółki (...) sp. z o.o. lub (...) Sp. z o.o. Praca na podstawie umów o prace i umów zlecenia generalnie wykonywana była z użyciem tego samego ubioru tych samych narzędzi. Ubiór był dostarczany raz przez jedną raz przez drugą spółkę. Nadzór nad pracą wykonywaną dla (...) sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. sprawowała ta sama osoba – był to koordynator z ramienia pracodawcy. We wszystkich opisywanych wyżej przypadkach sytuacja wyglądała analogicznie, gdy pracodawcą była spółka (...) Sp. z o.o. a zleceniodawcą (...) Sp. z o.o. Na obiekcie był jeden grafik.

/dane spółek zawarte w KRS, protokół kontroli wraz z protokołami przesłuchań świadków znany sądowi z urzędu, kserokopia protokołu przesłuchania P. W. w aktach ZUS dot. D. C. k. 24, umowy konsorcjum k. 8-12, k. 8-12 akt VIII U 734/25 k.8-12 akt VIII U 736/25, protokół z rozprawy z 8.07.2025 sygn. akt VIII U 716/25 k. 145-146 v, protokół z rozprawy z dnia 11.07.2025 sygn. akt VIII U 615/25 k. 147-148 v., protokół z rozprawy z dnia 22.08.2025 sygn. akt VIII U 759/25 k. 142-144, protokół rozprawy ze sprawy VIII U 655/25 z dnia 28.07.2025 r k. 128 – 129 wraz z treścią zeznań R. B., zeznania ubezpieczonego D. C. (1) protokół z rozprawy z dnia 8.07.2025 00:36:14-00:37:09 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:05:11-00:17:31, zeznania świadka I. U. protokół z rozprawy z dnia 8.07.2025 00:20:18-00:27:44, zeznania świadka W. P. protokół z rozprawy z dnia 8.07.2025 00:27:44 -00:33:27, zeznania ubezpieczonego G. N. protokół z rozprawy z dnia 14.10.2025 00:55:20-01:04:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:05:56-00:25:22 zeznania świadka A. B. protokół z rozprawy z dnia 14.10.2025 r. 00:30:31-00:43:05 w związku z zeznaniami protokół z rozprawy z 28.07.2025 VIII U 655/25 k. 128-128v., zeznania świadka A. D. protokół z rozprawy z dnia 14.10.2025 r. 00:43:05-00:52:38 w związku z zeznaniami protokół z rozprawy z 8.07.2025 VIII U 716/25 k. 12, mmochrona.pl/contact-us./

Ubezpieczony D. C. (1) w spornym okresie był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. jako pracownik ochrony za wynagrodzeniem minimalnym. Nadal pracuje w tej spółce.

( umowy o pracę i zakres obowiązków k. 11- 13 akt ZUS zeznania ubezpieczonego D. C. (1) protokół z rozprawy z dnia 8.07.2025 00:36:14-00:37:09 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:05:11-00:17:31, )

W spornym okresie w podstawie wymiaru składek płatnik składek (...) Sp. z o.o. uwzględniała wyłącznie kwoty wynagrodzenia, jakie zainteresowany osiągał z tytułu umowy o pracę - wynagrodzenie minimalne.

/bezsporne, a nadto karty wynagrodzeń i dane ubezpieczonego o podstawach i składkach w aktach ZUS/

Będąc w badanym okresie pracownikiem (...) Sp. z o.o., D. C. (1) w dniach: 1.12.2022 roku 01.01.2023 roku, 1.02.2023 roku, 1.03.2023 roku, 1.04.2023 roku, 1.06.2023 roku, 1.07.2023 roku, zawarł (...) Sp. z o.o. kolejne umowy zlecenia, których przedmiotem w zależności od umowy było:

- sporządzanie dokumentacji z kontroli ruchu na obiekcie,

- sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia ppoż,

- sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia antywłamaniowego.

W umowach jako wynagrodzenie wskazano początkowo kwotę 19,70 zł za godzinę następnie od. 1.01.2023 - 22,80 zł na godzinę a od 1.07.2023 roku kwotę 23,50 zł na godzinę.

/bezsporne umowy z rachunkami w aktach ZUS załączonych do akt sprawy k.1-11/

(...) Sp. z o.o. zgłosiła ubezpieczonego tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

/bezsporne

D. C. (1) zarówno w oparciu o umowę zlecenia i umowę o pracę wykonywał te same czynności ochrony/ dozoru na tym samym obiekcie. Cały czas pracował w jednym miejscu. Nie zmieniał umundurowania, pracował z użyciem tych samych narzędzi. Pracę nadzorował jeden koordynator. Umowa zlecenia obejmowała nadgodziny była podpisywana na koniec miesiąca, gdy już nadgodziny wypracował. Nie wystawiał rachunku. Ubezpieczony pracował według grafiku w systemie 24 godzinnym. Był jeden grafik. Jeśli w danym miesiącu przepracował więcej godzin miał płacone w ramach zlecenia.

/ zeznania ubezpieczonego D. C. (1) protokół z rozprawy z dnia 8.07.2025 00:36:14-00:37:09 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:05:11-00:17:31 /

Ubezpieczony G. N. w spornym okresie był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. jako pracownik dozoru. Pracował na różnych obiektach w woj. (...) np. zajmował się dozorem w Szpitalu w W.

/bezsporne umowy o pracę i zakres obowiązków k. 12-15 akt ZUS dot. wskazanego ubezpieczonego zeznania ubezpieczonego G. N. protokół z rozprawy z dnia 14.10.2025 00:55:20-01:04:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:05:56-00:25:22

W spornym okresie (...) Sp. z o.o.w podstawie wymiaru składek płatnik składek uwzględniała wyłącznie kwoty wynagrodzenia, jakie zainteresowany osiągał z tytułu umowy o pracę.

/bezsporne, a nadto karty wynagrodzeń i dane ubezpieczonego o podstawach i składkach w aktach ZUS/

Będąc w badanym okresie pracownikiem (...) Sp. z o.o.., G. N. w dniach: 1.12.2022 roku, 1.01.2023 roku, 1.02.2023 roku, 1.03.2023 roku, 1.04.2023 roku, 1.05.2023 roku, 1.06.2023 roku, 1.07.2023 roku, 1.08.2023 roku, 1.09.2023 roku, 1.10.2023 roku i 1.11.2023 roku zawarł (...) Sp. z o.o kolejne umowy zlecenia, których przedmiotem w zależności od umowy było:

- sporządzanie dokumentacji z kontroli ruchu na obiekcie,

- sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia ppoż,

- sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia antywłamaniowego.

W umowach jako wynagrodzenie wskazano z góry określona kwotę : 5486,45 zł, 5152,80 zł, 4367 zł, 3739,20 zł, 7889 zł, 7341,60 zł, 9895,20 zł, 12173 zł, 12149,50 zł, 11914,50 zł, 11773,50 zł .

(bezsporne umowy z rachunkami załączone do akt sprawy w aktach ZUS k.1-18)

(...) Sp. z o.o zgłosiła ubezpieczonego tylko do ubezpieczenia zdrowotnego.

(bezsporne)

G. N. zarówno w oparciu o umowę zlecenia i umowę o pracę wykonywał czynności ochrony. Pracował w różnych miejscach także w ramach umowy o pracę. W ramach zlecenia mógł być w tym samym obiekcie lub w innym, ale cały czas robił to samo. W ramach zlecenia pracował m.in. w O. (...) (...) w W.. Dostawał umundurowanie raz z jednej raz z drugiej firmy. Ubezpieczony pracował według grafiku w systemie 24 godzinnym według grafiku. Był jeden grafik na obiekt. Ubezpieczony otrzymywał zbiorczy wykaz ile dni pracował. Nie wystawiał rachunków. Otrzymywał 2 przelewy. Umowę podpisywał po wypracowaniu godzin. W M. nie miał nadgodzin - płacił je (...) Sp. z o.o. Umowę przywoził koordynator z M., który kierował pracą. Nie było żadnej różnicy w wykonywaniu obydwu umów. Wypełniał tą samą książkę w obu firmach.

( zeznania ubezpieczonego G. N. protokół z rozprawy z dnia 14.10.2025 00:55:20-01:04:00 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:05:56-00:25:22

Ubezpieczony R. S. w spornym okresie był zatrudniony w (...) Sp. z o.o.., jako pracownik ochrony.

(bezsporne umowa o pracę i zakres obowiązków k. 11- 13 akt ZUS dot wskazanego ubezpieczonego)

W spornym okresie w podstawie wymiaru składek płatnik składek (...) Sp. z o.o.., uwzględniała wyłącznie kwoty wynagrodzenia, jakie zainteresowany osiągał z tytułu umowy o pracę.

(bezsporne, a nadto karty wynagrodzeń i dane ubezpieczonego o podstawach i składkach w aktach ZUS)

Będąc w badanym okresie pracownikiem (...) Sp. z o.o.., R. S. w dniach: 1.12.2022 roku, 1.01.2023 roku, 1.02.2023 roku, 1.03.2023 roku, 1.04.2023 roku, 1.05.2023 roku, 1.06.2023 roku, 1.07.2023 roku, 1.08.2023 roku, 1.09.2023 roku, 1.10.2023 roku i 1.11.2023 roku zawarł z (...) Sp. z o.o kolejne umowy zlecenia, których przedmiotem w zależności od umowy było:

- sporządzanie dokumentacji z kontroli ruchu na obiekcie,

- sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia ppoż,

- sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia antywłamaniowego.

W umowach jako wynagrodzenie wskazano początkowo kwotę 19,70 zł na godzinę, od 1.01.2023 - 22,80 zł na godzinę a od 1.07.2023 roku kwotę 23,50 zł na godzinę.

(bezsporne umowy z rachunkami w załączonych aktach ZUS k.1-19)

(...) Sp. z o.o zgłosiła ubezpieczonego tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. (bezsporne)

W dniu 8.07.2025 roku w sprawie V III U 716/25 został przesłuchany w charakterze świadka R. Z., który zeznał, m.in., że ma umowę o pracę z firmą (...), jako kwalifikowany pracownik ochrony, wykonywał prace typowo ochroniarskie w sądzie rejonowym na ul. (...), pracował generalnie w systemie 8, 12 godzin. Umowy zlecenia wykonywał w godzinach popołudniowych, były to czynności typowo dozorowe, w ciągu dnia było na ubraniu logo M., po południu logo (...), był jeden grafik, który uwzględniał podział, w M. był jeden koordynator, w (...) były 2-3 osoby, które przyjeżdżały na dyżur wieczorny, dostawali plan dyżurów i na tej podstawie były przelewy, w M. pracuje na najniższą stawkę, a na umowę o pracę stawki były negocjowalne, od rana pracował na umowę o pracę i pracował 8,10 albo 12 godzin, a później 8,12,10 godzin na umowę zlecenia, w ramach obu umów wypełniał książkę służb, są 2 książki w jednej okładce, monitoring pracował 24 godziny, dostawał dwa przelewy, obie umowy podpisał w sądzie.

/odpis protokołu – k. 145 odw./

W dniu 11.07.2025 roku w sprawie VIII U 615/25 złożył zeznania Z. S., który zeznał m.in. że: miał umowę z firmą (...) i z drugą firmą, której nazwy nie pamięta, zajmował się ochroną obiektu, pracował zmianowo po 12 godzin, ochraniał M. (...) w M., w ramach drugiej umowy rozbił to samo, nie miał zawartych jednocześnie dwóch umów, nie wystawiał rachunków, pracował mniej więcej 200 godzin miesięcznie, ile miał godzin, tyle mu zapłacili. Na rozprawie w tym samym dniu złożył zeznania A. C., który zeznał, m.in., że pracuje dla firmy (...) w pełnym wymiarze czasu pracy, pilnuje obiektu w G., pracuje w godzinach 22-6, 18-6, ma chyba logo M. na umundurowaniu, kiedyś miał umowę z firmą (...), dostawał jeden przelew.

/odpis protokołu – 148 , 148 odw./

W dniu 22.08.2025 roku w sprawie V III U 759/25 został przesłuchany w charakterze świadka M. S., który zeznał, m.in., że umowę o pracę miał zawartą z firmą (...), w ramach umowy o pracę jest pracownikiem ochrony, wykonuje prace na grupie interwencyjnej. W ramach umowy zlecenia wykonuje czynności takie jak oznakowanie obiektów i różne prace serwisowe, nie miał grafiku na umowę zlecenia, umowy zlecenia były podpisywane cyklicznie, był rozliczny godzinowo, pracował normę godzin w ramach umowy o pracę i wtedy dostawał minimalne wynagrodzenie, dzielił 168 godzin przez przepracowane godziny, wychodziło np. 7 służb , dlatego miał zawieraną kolejną umowę, żeby sobie dorobić, najmniej mógł pracować 12 godzin.

/odpis protokołu – k. 143,143 odw./

W dniu 28.07.2025 r w sprawie VIII U 655/25 zeznania złożył R. B. (2), który zeznał, m.in. że pracuje w M. jako ochroniarz, ma dwie umowy, umowę zlecenia ma z (...) M. (...), obie umowy wykonuje na jednym obiekcie, chyba , że jest jakieś zlecenie, ale to się rzadko zdarza, w M. pracuje w ochronie w Zajezdni (...), umowa zlecenie jest sporadyczna, umowa zlecenia była jako nadgodziny, na konto wtedy dostaje pieniądze z nadgodzin z (...), normalne godziny ma tak, jak na etacie, ponad to są nadgodziny, ma 2 mundury.

/ odpis z protokołu – k. 128 odw. – 129/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny materiału dowodowego:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie powołanych dokumentów, a także w oparciu o zeznania ubezpieczonych D. C. (1) i G. N. i oraz złożone w niniejszej sprawie zeznania świadków I. U., W. P., A. B., A. D. przy czym w przypadku dwojga ostatnich świadków sąd posiłkował się też zeznaniami złożonymi przez nich odpowiednio w sprawie VIII U 655/25 i VIII U 716/25- protokoły załączone do akt sprawy. Jednocześnie zauważyć należy, iż zarówno zeznania A. B. i A. D. aktualnych pracowników płatnika jak i zeznania R. Z., A. D., Z. S., A. C., M. S. do których odwoływał się płatnik wnosząc o załączenie protokołu z rozpraw w sprawach sygn. akt VIII U 716/25, VII U 759/25 i VIII U 615/25 i złożone w toku tych spraw, są korzystniejsze dla odwołującego w tym sensie, że świadkowie akcentowali odrębności pomiędzy stosunkiem pracy na rzecz (...) Sp. z o.o. a zleceniem (...) sp. z o.o. W ocenie Sądu świadkowie ci jednak nadal będąc pracownikami zainteresowanego – w obawie przed utratą zatrudnienia – nie chcieli ujawniać informacji niekorzystnych dla płatnika, ponadto jak przyznała A. B. o sprawie i o tym żeby zeznała, że chciała dorobić rozmawiała z prezesem płatnika M. P.. Trzeba też podkreślić, że ich zeznania są sprzeczne z zeznaniami byłych pracowników płatnika jak i samych nadal zatrudnionych ubezpieczonych, choćby co do tego, jaki zakres czynności pracownicy (...) Sp. z o.o. wykonywali z tytułu realizacji umów o pracę, a jaki był zakres ich czynności w związku z realizacją umów zlecenia na rzecz (...) sp. z o.o. , czy z każdej ze spółek mieli jednego przełożonego czy kilku, jak również czy korzystali z jednego umundurowania czy też je zmieniali w zależności od tego czy w danym momencie wykonywali umowę o pracę czy umowę zlecenia. Odwołujący się płatnik składek w toku postępowania przy tym nie wykazał konkretnych odmienności w zakresie wykonywanych czynności przez ubezpieczonych w ramach umowy o pracę i umów zlecenia- ci cały czas zajmowali się ochroną obiektów i mienia, nadto nie wykazał, że czynności ubezpieczonych były wykonywane poza zawartymi umowami konsorcjum. Przy czym nawet przyjęcie, że czynności były różne i w różnych miejscach co sugerowali świadkowie - A. B. i A. D. pozostaje to bez znaczenia dla rozstrzygnięcia, o czym będzie mowa poniżej. Nadto świadek D. potwierdził okoliczność, że otrzymywał umowę zlecenia pod koniec miesiąca, po wykonanej pracy, a obie umowy wykonywał na tym samym obiekcie. Świadek B. zeznała, że w M. miała godziny podstawowe a w (...) miała rozliczane godziny, kiedy chciała „dorobić”, jak miała dyżur 24 godzinny, to pracowała na rzecz obu firm, trudno było jej powiedzieć , kiedy zaczynała się umowa zlecenie, dla obiektu był jeden grafik. Świadek S. zeznający w innym postępowaniu potwierdził zawieranie umów zleceń w celu „dorobienia” poza normatywnym czasie pracy, podobnie jak i świadek Z., zeznający także w w innym postępowaniu. Okoliczności podnoszone przez świadków S. i C., także przesłuchanych w innym postępowaniu, co do tego, że w ogóle nie mieli dwóch umów zawartych jednocześnie pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie, wobec bezspornego ustalenia, że ubezpieczeni występujący w niniejszym postępowaniu mieli zawarte umowy o pracę i umowy zlecenia w tym samym okresie.

Odwołujący cofnął wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka B., wnosząc o poprzestanie na protokole z jego zeznaniami złożonymi w innym postępowaniu. Z załączonego protokołu wynika, że świadek zeznał, iż obie umowy wykonuje na jednym obiekcie, chyba, że jest jakieś zlecenie, ale to się rzadko zdarza, umowa zlecenie jest sporadyczna i służy do rozliczenia nadgodzin, na konto wtedy dostaje pieniądze z nadgodzin z (...).

Sąd dopuścił dowód z przesłuchania ubezpieczonego (...) na pierwszym terminie rozprawy, z uwagi na ekonomikę procesową i umożliwienie złożenia zeznań ubezpieczonemu, bez konieczności stawiania się na kolejnych terminach rozpraw, jednocześnie informując o możliwości uzupełnienia zeznań, o co odwołujący, sprzeciwiający się temu przesłuchaniu na pierwszym terminie, ostatecznie nie wnosił.

Podkreślenia nadto wymaga, że strona skarżąca nie kwestionowała wysokości podstawy wymiaru składek wyliczonej przez organ rentowy, a jedynie samą zasadę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

Kwestią sporną w rozpatrywanej sprawie było rozstrzygnięcie, czy trafne jest stanowisko organu rentowego, że przychód osiągnięty przez ubezpieczonych z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia zawartej z (...) Sp. z o.o. stanowi dla (...) Sp. z o.o. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne za okresy i w kwotach szczegółowo opisanych w zaskarżonych decyzjach, jako pracowników odwołującej się Spółki.

Aby tę kwestię rozstrzygnąć, należy dokonać analizy przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350 ze zm.), zwanej dalej ustawą systemową.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W myśl art. 4 pkt 2a ustawy systemowej, płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne jest pracodawca – w stosunku do pracowników i osób odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi. W świetle powyższego przepisu składki na ubezpieczenie społeczne za pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy systemowej) odprowadza pracodawca, a za zleceniobiorcę/osobę świadczącą usługi (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej) zleceniodawca.

Stosownie do treści przepisów art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz. U. z 2017 r. , poz. 1949) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyjątkiem składników wynagrodzenia wymienionych w § 2 powołanego wyżej rozporządzenia.

Zgodnie zaś art. 18 ust. la ustawy systemowej w przypadku osób wykonujących pracę na postawie umowy zlecenia, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy zlecenia.

Stosownie do treści art. 20 ust. l ustawy systemowej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Ponadto stosownie do art. 81 ust. l, ust. 5 i ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 146 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy o dzieło lub zlecenia zawartej z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe z tytułu tej umowy (postanowienie Sądu Najwyższego z 18 listopada 2020 r., III UK 439/19, LEX nr 3080586; uchwała Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 6/09, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 46 oraz wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824; z 18 października 2011 r., III UK 22/11, OSNP 2012, nr 21-22, poz. 266; z 11 maja 2012 r., I UK 5/12, OSNP 2013, nr 9-10, poz. 117; z 13 lutego 2014 r., I UK 323/13, OSNP 2015, nr 5, poz. 68; z 7 lutego 2017 r., II UK 693/15, LEX nr 2238708). To pracodawca, którego pracownik wykonuje na jego rzecz pracę w ramach umowy cywilnej zawartej
z osobą trzecią, jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne. Wówczas płatnikiem składek nie jest ta osoba trzecia (postanowienie Sądu Najwyższego z 22 października 2020 r., III UK 501/19, LEX nr 3076412).

Sąd, rozpoznający przedmiotową sprawę, w pełni podziela pogląd, wyrażony przez Sąd Najwyższy, zarówno, w uzasadnieniu uchwały z 2 września 2009 r. (I UZP 6/09, OSNP 2010, nr 3-4, poz. 46), jak i w uzasadnieniu uchwały z 22 lutego 2010 r. (I UK 259/09, LEX nr 585727) zgodnie z którymi art. 8 ust. 2a ustawy systemowej ma odniesienie „do pracy wykonywanej na rzecz pracodawcy” powiązanej funkcjonalnie i miejscowo.

Z przywołanej uchwały jasno wynika, że art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, nakazuje uważać za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Także bowiem i w tym ostatnim przypadku, choć osoba (pracownik) formalnie zawarła umowę z osobą trzecią, to pracę w jej ramach wykonuje faktycznie dla swojego pracodawcy i to on uzyskuje rezultaty jej pracy. Pracodawca jest zobowiązany obliczać, rozliczać i przekazywać za pracowników składki co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – art. 17 ust. 1 ustawy. Sąd Najwyższy podkreślił przy tym, że w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i dopiero ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak płatnikiem składek jest pracodawca składek, pomimo że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci. Za taką interpretacją obowiązków pracodawcy względem pracownika, zdefiniowanego w treści art. 8 ust. 2a ustawy, przemawia dodatkowo art. 4 pkt 2 lit. a ustawy określający, że płatnikiem składek jest właśnie pracodawca.

Odnieść się też trzeba do brzmienia art. 18 ust. 1a ustawy systemowej, według którego,
w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. Skoro płatnikiem jest pracodawca, a przychód z tytułu umowy cywilnoprawnej „uwzględnia się” w podstawie wymiaru składek z tytułu stosunku pracy, to pracodawca, ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu stosunku pracy, powinien zsumować wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej z wynagrodzeniem ze stosunku pracy.

W przypadku zaś swoistego trójkąta umów – pogląd, że płatnikiem winien być pracodawca znajduje swe umocowanie także i w tym, że to na jego rzecz praca w ramach umowy cywilnoprawnej jest faktycznie świadczona i to on uzyskuje jej rezultaty, unikając obciążeń oraz obowiązków wynikających z przepisów prawa pracy.

Celem wprowadzenia takiej regulacji było po pierwsze: ograniczenie korzystania przez pracodawców z umów cywilnoprawnych celem zatrudnienia własnych pracowników dla realizacji tych samych zadań, które wykonują oni w ramach łączącego strony stosunku pracy, by w ten sposób ominąć ograniczenia wynikające z ochronnych przepisów prawa pracy i uniknąć obciążeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od tychże umów, a po wtóre: ochrona pracowników przed skutkami fluktuacji podmiotowej po stronie zatrudniających w trakcie procesu świadczenia pracy, polegającej na przekazywaniu pracowników przez macierzystego pracodawcę innym podmiotom (podwykonawcom), którzy zatrudniają tych pracowników w ramach umów cywilnoprawnych w ogóle nieobjętych obowiązkiem ubezpieczeń społecznych (umowa o dzieło) lub zwolnionych z tego obowiązku w zbiegu ze stosunkiem pracy (umowa agencyjna, zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu).

Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych, wykonywanie pracy na podstawie umów cywilno-prawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy, łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek. Teza ta jest także aktualna w stosunku do pracowników wykonujących także pracę na podstawie umów zlecenia (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824; z 22 lutego 2010 r., I UK 259/09, LEX nr 585727 oraz z 18 października 2011 r., III UK 22/11, OSNP 2012, nr 21-22, poz. 266, uchwała Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 6/21, OSNP 2022, nr 1, poz. 7).

Podkreślić należy, że w uchwale Sądu Najwyższego z 26 sierpnia 2021 r. III UZP 3/21 wskazano, że pojęcie „wykonuje pracę na rzecz pracodawcy”, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz.U. z 2021 r. poz. 423), obejmuje wykonywanie umowy zlecenia (innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) zawartej przez pracownika z przedsiębiorcą prowadzącym sprzedaż towarów jego pracodawcy (np. przez Internet), z którym przedsiębiorca ten powiązany jest osobowo lub kapitałowo, także wtedy, gdy zakres obowiązków wynikających z umowy zlecenia jest odmienny od obowiązków objętych umową o pracę, a miejsce wykonywania umowy zlecenia znajduje się poza miejscem świadczenia umowy o pracę.

W tym miejscu wskazać należy, że określone hipotezą normy art. 8 ust. 2a obejmuje w istocie dwie sytuacje faktyczne, w jakich może się znaleźć osoba, do której przepis ten jest adresowany (pracownik wykonujący pracę na podstawie wymienionych umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą oraz umów cywilnoprawnych zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca jest świadczona na rzecz pracodawcy) mają równorzędny charakter z punktu widzenia skutków opisanych dyspozycją omawianej normy prawnej. Konsekwencje prawne na gruncie ustawy systemowej, wynikające z realizacji takich umów, muszą być takie same, co oznacza, iż dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą. W przypadku takich pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9 w związku z art. 18 ust. 1 ustawy systemowej), uzyskany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy i wspomnianych umów cywilnoprawnych (art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 tej ustawy), zaś obowiązek obliczania, rozliczania i przekazywania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych spoczywa na pracodawcy jako płatniku (art. 17 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 2 lit. a ustawy systemowej) nie zaś zleceniodawcy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, stwierdzić należy, że w ramach umowy zlecenia zawartej przez (...) Sp. z o.o. z pracownikami płatnika składek (...) Sp. z o.o. – ubezpieczeni zazwyczaj nadal pracowali w tym samym miejscu a w każdym przypadku cały czas wykonywali te same czynności ochrony i dozoru. Zakres ich obowiązków nie różnił się niczym od obowiązków wykonywanych w ramach umowy o pracę, wykonywali je w tym samym umundurowaniu pochodzącym od jednej lub drugiej spółki, w oparciu o jeden grafik dyżurów. Bez względu na rodzaj umowy – pracę ubezpieczonych stale nadzorował ten sam koordynator. Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę i zlecenia przelewane było zainteresowanemu dwoma przelewami. Co istotne, z ustaleń sądu wynika, że wynagrodzenie uzyskane od zleceniobiorcy stanowiło tak naprawdę wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.

Przesłanką decydującą o uznaniu za pracownika osoby świadczącej w ramach umowy zlecenia pracę na rzecz swojego pracodawcy, jest to, że w ramach takiej umowy, wykonuje faktycznie pracę dla swojego pracodawcy przez co uzyskuje on rezultaty jej pracy. Ustawodawca używając w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej zwrotu „działać na rzecz” posłużył się nim w innym znaczeniu, niż w języku prawa, w którym działanie „na czyją rzecz” może się odbywać w wyniku istnienia określonej więzi prawnej (stosunku prawnego). Stosunkiem prawnym charakteryzującym się działaniem na rzecz innego podmiotu jest stosunek pracy, do którego istotnych cech należy działanie na rzecz pracodawcy (art. 22 k.p.). Również wykonujący zlecenie „działa na rzecz zleceniodawcy” (art. 734 i n. k.c.).

W przepisie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, zwrot ten opisuje sytuację faktyczną, w której należy zastosować konstrukcję uznania za pracownika. Jest nią istnienie trójkąta umów, tzn. po pierwsze – umowy o pracę, po drugie – umowy zlecenia między pracownikiem, a osobą trzecią i po trzecie – umowy o świadczenie usług między pracodawcą i zleceniodawcą. Pracodawca, w wyniku umowy, zawartej ze zleceniodawcą, przyjmuje, w ostatecznym rozrachunku, rezultat pracy, wykonanej na rzecz zleceniodawcy, przez zleceniobiorców, przy czym, następuje to, w wyniku zawarcia umowy zlecenia/świadczenia usług z osobą trzecią oraz zawartej umowy cywilnoprawnej między pracodawcą i zleceniodawcą (I. J.-J. „Konstrukcja uznania za pracownika w prawie ubezpieczenia społecznego (...) 2011/8/22-28).

W świetle powyższych uwag należy podkreślić, że nie ma żadnych podstaw, aby zastosowanie przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, ograniczać tylko do sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia swojego pracownika równolegle na podstawie umowy cywilnoprawnej. Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych zarówno wykonywanie pracy na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.

Z poczynionych ustaleń wynika, że płatnik składek czerpał korzyści z realizacji umowy zlecenia jaką ubezpieczeni zawarli formalnie z (...) Sp. z o.o. Obie spółki miały tych samych klientów. Spółki te zawarły ze sobą różne umowy konsorcjum, posiłkując się tym samym zespołem osobowym. Obie Spółki realizowały wspólny cel gospodarczy, co wynika z zawartych umów handlowych pomiędzy nimi.

Przedmiotem umowy o pracę zawartej przez ubezpieczonych z (...) Sp. z o.o. było wykonywanie pracy pracownika ochrony, która w ocenie Sądu była również przedmiotem umów zlecenia zwartych z (...) Sp. z o.o. Wskazać należy, iż czynności tj. sporządzanie dokumentacji z kontroli ruchu na obiekcie, sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia ppoż, sprawdzanie obiektu pod kątem zabezpieczenia antywłamaniowego (które to czynności ubezpieczeni mieli wykonywać na rzecz spółki (...) Sp. z o.o.) bez wątpienia mieszczą się w zakresie czynności pracownika ochrony (...) Sp. z o.o. i były przez ubezpieczonych wykonywane także na rzecz tej spółki. Osoby zgłoszone do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego przez (...) Sp. z o.o. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę ( w tym zainteresowani) jednocześnie były zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego (...) Sp. z o.o.z tytułu zatrudnienia w ramach umowy zlecenia. (...) Sp. z o.o. przekazywała do ZUS miesięczne dokumenty rozliczeniowe za poszczególnych ubezpieczonych z uwzględnieniem podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości przekraczającej minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym roku kalendarzowym. Celem takiego działania było to by dla (...) Sp. z o.o. nie powstawał obowiązek zgłoszenia tych samych osób w tym samym czasie do ubezpieczeń społecznych. Umowa o pracę zawarta (...) Sp. z o.o. stanowiąca tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych zawarta była kilka dni przed zawarciem umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o.z której zleceniobiorcy podlegali tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu albo umowę zawierano post factum po wypracowaniu określonej ilości godzin. Kwota umowy zlecenia z (...) Sp. z o.o. była kwotą nadgodzin wynikającą z tytułu umowy o pracę w (...) Sp. z o.o. Analogiczny proceder miał miejsce gdy pracodawcą był (...) Sp. z o.o. a zleceniodawcą (...) Sp. z o.o. Na uwagę zasługuje w szczególności wysokość wynagrodzenia, którą otrzymywał ubezpieczony N. w ramach umowy zlecenia, która znacznie przekraczała wynagrodzenie z umowy o pracę.

Sytuacja ta niewątpliwie, w ocenie Sądu Okręgowego, wyczerpuje dyspozycję przepisu art. 8 ust 2a ustawy systemowej, a skoro tak, to stosownie do wcześniejszych rozważań, pracodawca (...) Sp. z o.o. jest również płatnikiem składek od przychodów uzyskanych przez zainteresowanych z tytułu zlecenia. Obowiązek uiszczenia tych składek nie obciąża więc (...) Sp. z o.o. Konsekwencją konstrukcji uznania za pracownika jest bowiem konieczność opłacania przez pracodawcę składki na ubezpieczenie społeczne za osobę, z którą została zawarta umowa zlecenia, tak jak za pracownika.

Stosownie do przepisu art. 32 ustawy systemowej, pracodawcę obciąża zatem także obowiązek poboru i odprowadzenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenie zdrowotne za osobę „uznaną za pracownika”.

Podkreślić należy, że stosownie do przepisu art. 66 ust 1 pkt 1a cytowanej ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; przy czym, w myśl przepisu art. 69 ust 1 ustawy, obowiązek ten powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych. Przepis art. 66 ust 1 pkt 1a „przenosi” zatem na grunt przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. konstrukcję uznania za pracownika unormowaną przepisem art. 8 ust 2a ustawy systemowej. Brak odrębnego uregulowania w tej ustawie (w szczególności w przepisach art. 85-86), kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenie zdrowotne osoby uznanej za pracownika (w rozumieniu art. 8 ust 2a ustawy systemowej), należy odczytywać jedynie jako potwierdzające regułę wyprowadzaną z art. 32 ustawy systemowej.

Podleganie obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przez zainteresowanych, w spornym okresie, jest konsekwencją objęcia ich obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym jako osoby uznanej za pracownika (art. 66 ust 1 pkt 1a ustawy w związku z art. 5 pkt 43 ustawy i art. 8 ust 2a ustawy systemowej), a nie jako zleceniobiorcy (art. 66 ust 1 pkt 1e ustawy).

Jak wskazał Sąd Najwyższy, w uzasadnieniu wyroku z 22 lutego 2006 r. (I UK 227/05, LEX nr 272569), objęcie ubezpieczeniem to przynależność do określonej kategorii podmiotów w razie spełniania ustawowych przesłanek, podleganie natomiast wynika z objęcia ubezpieczeniem i oznacza przyznanie prawa powiązanego z nałożeniem obowiązku. Ubezpieczony z tytułu spornych umów przynależy do kategorii osób uznanych za pracownika, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jak pracownik, a w konsekwencji płatnikiem tych składek jest pracodawca, a nie zleceniodawca.

Za obciążeniem obowiązkiem rozliczania i poboru składek, łącznie na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, tylko jednego podmiotu – pracodawcy, przemawia również zasada racjonalnego działania ustawodawcy. Przyjęcie odmiennej koncepcji (dwóch płatników składek – odrębnie na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne), skutkowałoby tym, iż to samo zdarzenie (tytuł prawny skutkujący obowiązkiem ubezpieczenia) pociągałoby „podwójne” obciążenie czasowe i ekonomiczne wywołane koniecznością prowadzenia rozliczenia, dokumentacji rozliczeniowej, poboru – nie tylko dla dwóch podmiotów (pracodawca, zleceniodawca), ale również dla ZUS.

Przypomnieć trzeba, iż zgodnie z przepisem art. 81 ust 6 ustawy systemowej, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia, emerytalne, rentowe, chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych. Obliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych wymaga zatem uprzedniego wyliczenia kwoty składek na ubezpieczenie społeczne.

Przypomnieć też należy stanowisko wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2007 r. (III UZP 4/06, OSNP 2007, nr 15-16, poz. 226), zgodnie z którym, co prawda ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych rozróżniająca cztery ryzyka ubezpieczeniowe: emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe nie objęła ubezpieczenia zdrowotnego, to jednak należy przyjąć, że ubezpieczenie to jest też rodzajem ubezpieczenia społecznego, zaś jego odrębność wynika przede wszystkim z faktu odmiennego przedmiotu ochrony oraz odrębności organizacyjnej, ubezpieczenie zdrowotne, jest bowiem realizowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Powyższe również przemawia za tym, aby sztucznie nie tworzyć „mnogości” płatników składek w sytuacji, gdy tytułem do ubezpieczeń jest jeden (ten sam) stosunek prawny. Pracownik, zleceniobiorca, świadczący usługi, w całości finansują składki na swoje ubezpieczenie zdrowotne. W ich interesie i ich obowiązkiem jest umożliwienie płatnikowi wywiązywanie się z terminowego rozliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Co do samego sposobu wyliczenia podstawy wymiaru składek – strona skarżąca nie kwestionowała wysokości, a jedynie zasadę.

Wskazać należy, że w uchwale z dnia 26 sierpnia 2021 r. (III UZP 6/21, III UZP 6/21, OSNP 2022, nr 1, poz. 7) Sąd Najwyższy stwierdził, że finansowanie przez pracodawcę w jakikolwiek sposób wynagrodzenia z tytułu świadczenia na jego rzecz pracy przez pracownika na podstawie umowy zawartej z osobą trzecią, przemawia za zastosowaniem art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy podkreślił, że dla stwierdzenia, że dany stosunek prawny jest stosunkiem pracy konieczne jest ustalenie, czy wykonywana jest praca określonego rodzaju dla pracodawcy, czy dana osoba podlega poleceniom pracodawcy oraz czy osoba ta otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenie za czynności, które dla niego wykonuje na jego polecenie. Skoro zaś tytuł ubezpieczenia społecznego jest pochodną istnienia ważnego stosunku cywilnoprawnego, to o rozszerzonym pracowniczym tytule ubezpieczenia społecznego można mówić tylko w przypadku finansowania przez pracodawcę wynagrodzenia wypłacanego przez osobę trzecią jego pracownikom, za czynności wykonywane przez nich dla tego pracodawcy. Tym samym finansowanie przez pracodawcę w jakikolwiek sposób wynagrodzenia
z tytułu świadczenia na jego rzecz pracy przez pracownika na podstawie umowy zawartej z osobą trzecią, przemawia za zastosowaniem art. 8 ust. 2a ustawy systemowej. Z punktu widzenia przepływów finansowych, to pracodawca przekazuje osobie trzeciej środki na sfinansowanie określonego zadania, stanowiącego przedmiot swojej własnej działalności, a osoba trzecia, wywiązując się z przyjętego zobowiązania, zatrudnia pracowników pracodawcy. W takim przypadku pracodawca – w sensie organizacyjnym – jest odbiorcą pracy swoich pracowników, a w sensie prawnym – nabywcą zamówionej przez siebie usługi. Natomiast w odwrotnym przypadku, gdy pracodawca sprzedaje usługi innemu podmiotowi, które wykonują jego pracownicy, nie ma zastosowania norma z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej.

Warto też zauważyć, że w orzecznictwie akcentuje się przy tym wagę badania przesłanki faktycznego beneficjanta pracy wykonywanej na podstawie umowy cywilnoprawnej, dekodując znaczenie zwrotu „praca wykonywana na rzecz pracodawcy” użytego w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej jako pracę, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych przez pracownika czynności wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy systemowej jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z 7 lutego 2017 r., II UK 693/15, LEX nr 2238708 czy z 3 października 2017 r., II UK 488/16, LEX nr 2361596; uchwały Sądu Najwyższego: z 26 sierpnia 2021 r., III UZP 3/21, OSNP 2022 nr 2, poz. 17 i III UZP 6/21, OSNP 2022 nr 1, poz. 7).

W realiach niniejszej sprawy, należy podkreślić – co wynika z poczynionych przez Sąd ustaleń – że ubezpieczeni pozostawali z (...) Sp. z o.o. w stosunku pracy, a jednocześnie w okresie, który obejmują zaskarżone decyzje, zawarli umowę zlecenia z (...) Sp. z o.o. Przy czym (...) sp. z o.o. i odwołująca się spółka (...) Sp. z o.o. były powiązane osobowo, kapitałowo, gospodarczo i finansowo. W zakresie usług związanych z ochroną osób i mienia, ich realizacja w ramach umów zlecenia odbywała się na rzecz klientów odwołującej się spółki, za które odwołująca się spółka otrzymywała wynagrodzenie. Usługi te były realizowane przez (...) Sp. z o.o. w ramach umów konsorcjum na rzecz różnych podmiotów przykładowo takich jak Sądu Okręgowy w Częstochowie, Ośrodek Pomocy (...) D. w W., (...) G., dla których to podmiotów także spółka (...) Sp. z o.o. realizowała usługę ochrony (strona odwołująca do odwołania załączyła poszczególne umowy konsorcjum, zatem Sąd przyjął, że ubezpieczeni realizowali wszystkie czynności w ramach tych konsorcjów, na inne okoliczności odwołujący ani zainteresowani się nie powoływali). (...) Sp. z o.o. otrzymywali za to wynagrodzenia w oparciu o wskazane umowy zlecenia, ale bezpośrednim beneficjentem pracy, którą na tej podstawie wykonywali, mogła być tylko odwołująca się spółka. Rozbicie czynności wykonywanych w tym samym miejscu i w tym samym czasie na dwie umowy z dwoma płatnikami składek należy traktować, jako działanie mające na celu obejście prawa w rozumieniu art. 58 § 1 kodeksu cywilnego, tj. upozorowaniu zbiegu tytułów do ubezpieczeń, w którym obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne powstaje tylko z umowy o pracę omijając obowiązek zadeklarowania składek na ubezpieczenie społeczne z części tożsamej pracy wykonywanej na podstawie umowy zlecenia w (...) sp. z o.o. Stworzenie pozornego zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych służyło obniżeniu kosztów wynikających z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz ominięciu ograniczenia wynikającego z przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych. Spółka (...) Sp. z o.o. w związku z utworzeniem upozorowanego zbiegu tytułów do ubezpieczeń, w którym pracownicy w niej zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, wykonywali pracę na podstawie umowy zlecenia w drugim podmiocie gospodarczym, uniknęła sytuacji zapłacenia składek społecznych, tak jakby to miało miejsce, gdyby pracownicy (...) Sp. z o.o. pracę wynikającą z umów zlecenia zawartych z firmą (...) Sp. z o.o. wykonywali w ramach stosunku pracy. Korzyścią takiego rozwiązania dla płatnika składek było bezsprzecznie obniżenie kosztów prowadzenia działalności.

Nadto dokonując szczegółowej analizy umów zlecenia zawieranych przez pracowników odwołującej się spółki z (...) Sp. z o.o. w zestawieniu z treścią protokołów przesłuchania na etapie postępowania administracyjnego, jakie sporządzono w postępowaniu kontrolnym, Sąd uznał, że nasuwa się wniosek, iż umowy zlecenia – zostały zawarte po to tylko, aby wynagrodzenia pracowników (...) Sp. z o.o., mogły być realizowane z dwóch źródeł – z umowy o pracę oraz z umowy zlecenia. To, jaki był rzeczywisty powód takiego zabiegu nie ma znaczenia, choć z tego co wskazywali w swoich zeznaniach ubezpieczeni, chodziło o rozliczenie ich pracy świadczonej w godzinach nadliczbowych.

Przesłuchani w postępowaniu sądowym ubezpieczeni zeznali, że nierzadko zdarzało się, że pracowali miesięcznie więcej niż czas pracy adekwatny do pełnego wymiaru czasu pracy, wykonując w tym czasie taką samą pracę- różne czynności ochrony. Za to otrzymywali od odwołującej się spółki przelew opiewający na kwotę z umowy o pracę, ustaloną za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, zaś (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia wypłacała to, co wypracowali w czasie przewyższającym ich podstawowy czas pracy.

Jeśli chodzi o ubezpieczonych, których dotyczy niniejsze postępowanie, to podkreślić należy, że – jak wynika ze złożonych przez nich zeznań – ich praca na podstawie umowy zlecenia i umowy o pracę polegała na realizowaniu tych samych czynności przypisanych do stanowiska pracownika ochrony. Ubezpieczeni wykonywali te czynności jako pracownik i jako zleceniobiorca niekiedy nawet w tym samym miejscu, bez jakichkolwiek różnic. W ramach umowy zlecenia ubezpieczeni nie realizowali innych prac poza typowymi obowiązkami pracownika ochrony. Charakter ich pracy związany z umową zlecenia nie zmieniał się, podobnie jak kierownik zmiany i umundurowanie. W związku z powyższym należy przyjąć, że ubezpieczeni czy pracując na podstawie umowy o pracę, czy też umowy zlecenia tak naprawdę wykonywali taką samą pracę – pracę pracownika ochrony. Pomiędzy spółkami dochodziło do wzajemnych rozliczeń w zależności od tego, która ze spółek była akurat liderem konsorcjum.

Odnosząc się z kolei do podniesionych w odwołaniu zarzutów naruszenia przy wydaniu zaskarżonej decyzji szeregu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, należy wskazać, że w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zastosowanie znajdują przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a nie kodeksu postępowania administracyjnego. W związku z tym nie ma możliwości badania w świetle przepisów tego kodeksu prawidłowości wydanej przez organ rentowy decyzji. Naruszenie przepisów k.p.a. nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy tego kodeksu nie są przez ten sąd stosowane. Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego i kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania, pozostaje poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych, jako sąd powszechny, może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego jako przedmiotu odwołania (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 19 maja 2022 r., I (...) 130/21, LEX nr 3433258, a także uchwały Sądu Najwyższego z 21 listopada 1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981 nr 8, poz. 142; z 21 września 1984 r., III CZP 53/84, OSNCP 1985 nr 5-6, poz. 65 i z 27 listopada 1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985 nr 8, poz. 108 oraz postanowienia z dnia 19 czerwca 1998 r., II UKN 105/98, OSNP 1999 nr 16, poz. 529 i z 29 maja 2006 r., I UK 314/05, OSNP 2007 nr 11-12, poz. 173, a nadto wyroki z 28 października 2009 r., I UK 132/09 LEX nr 570121,
z 2 grudnia 2009 r., I UK 189/09, OSNP 2011, nr 13-14, poz. 187, i z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824). W przedmiotowej sprawie Sąd nie doszukał się naruszeń prawa administracyjnego w stopniu, w jakim dyskwalifikowałyby one zaskarżone decyzje, odbierając jej cechy aktu administracyjnego.

Podsumowując, organ rentowy zasadnie ocenił, że ubezpieczonych, wykonujących umowy zlecenia zawarte z (...) Sp. z o.o., należało uznać za pracowników świadczącego pracę na rzecz (...) Sp. z o.o. Konsekwencją tego jest natomiast stwierdzenie, że na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, odwołująca się spółka powinna odprowadzić składki od przychodu, który ubezpieczeni uzyskali w poszczególnych miesiącach, zarówno w ramach umowy o pracę zawartej ze spółką (...) Sp. z o.o., jak i na podstawie umowy zlecenia podpisanej z (...) Sp. z o.o.

Uwzględniając powyższe Sąd oddalił odwołanie (...) Sp. z o.o. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.a. (punkt 1.sentencji wyroku).

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W sprawie stroną przegrywającą była (...) sp. z o.o., którą Sąd obciążył obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz organu rentowego. Sąd ustalając wysokość kosztów zastępstwa procesowego ZUS I Oddziału w Ł. na łączną kwotę 7470,00 zł orzekł zgodnie § 2 pkt 2 i pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1935 ze zm.) – przy uwzględnieniu faktu rozpoznania trzech odwołań i wartości przedmiotu każdej z połączonych spraw. O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. (punkt 2. sentencji wyroku).