Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 16 lutego 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych - (...) Oddział w Ł. odmówił M. K. wznowienia postępowania w sprawie. (decyzja – k. 48-48 odwrót akt emerytalnych ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji, w dniu 8 marca 2024 roku złożyła ubezpieczona uznając zaskarżoną decyzję za krzywdzącą i wnosząc o ponowne naliczenie emerytury
z uwzględnieniem waloryzacji, o ile jest to korzystniejsze oraz ustalenie na nowo wysokości emerytur z uwzględnieniem zmian dotyczących sposobu waloryzacji oraz kapitału początkowego. (odwołanie k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał stanowisko zawarte
w uzasadnieniu decyzji i wniósł o oddalenie odwołania. (odpowiedź na odwołanie – k. 5-5 odwrót)

Pismem procesowym z dnia 2 sierpnia 2024 r. ubezpieczona wniosła o zastosowanie art. 114 ust. 1 pkt 6 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wnosząc o ponowne ustalenie wysokości emerytury i powołując się na błąd organu rentowego. (pismo procesowe k. 21)

Na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2024 roku Wnioskodawczyni poparła odwołanie, wskazując, że nigdy nie występowała o przeliczenie emerytury na podstawie art. 17 ustawy
z dnia 24 czerwca 2021 r. ani nie występowała też nigdy z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia skargi. Pełnomocnik organu rentowego wniósł zaś o oddalenie odwołania wskazując, że w sprawie nie zaszły żadne nowe okoliczności, które pozwalałyby na przeliczenie emerytury. (końcowe stanowiska procesowe stron e-protokół rozprawy z 8 sierpnia 2024 r. 00:01:26-00:06:00 – płyta CD k. 24)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. urodziła się (...). (bezsporne)

Decyzją z dnia 10 czerwca 2015 roku znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. przyznał ubezpieczonej M. K. emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego, tj. od dnia 9 czerwca 2015 roku. (bezsporne, a nadto decyzja
z 10 czerwca 2015 roku k. 10-11 odwrót akt emerytalnych ZUS)

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie P 7/22 został ogłoszony w Dzienniku Ustaw w dniu 16 listopada 2023 roku. (niesporne)

Wnioskodawczyni M. K. w dniu 7 lutego 2024 roku złożyła wniosek
o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, powołując się na powyższy wyrok Trybunału Konstytucyjnego. (wniosek k. 46-47 akt emerytalnych ZUS)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Przepis art. 190 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. nr 78 poz. 483) stanowi, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności
z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania. Przepis ten wprost odnosi się do możliwości wzruszania w trybach nadzwyczajnych prawomocnych orzeczeń sądowych, ostatecznych decyzji administracyjnych lub rozstrzygnięć w innych sprawach.

Zgodnie z art. 145a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (k.p.a.) (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 572) można żądać wznowienia postępowania w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Jednakże zgodnie z art. 145a § 2 k.p.a. w sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Jak stanowi art. 58 § 1 k.p.a. w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

Z kolei zgodnie z art. 58 § 2 k.p.a. prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

Zgodnie z art. 180 k.p.a. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach. Przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy wynikające z przepisów o ubezpieczeniach społecznych, o zaopatrzeniach emerytalnych i rentowych, o funduszu alimentacyjnym, a także sprawy wynikające z przepisów o innych świadczeniach wypłacanych z funduszów przeznaczonych na ubezpieczenia społeczne.

Jak zaś stanowi art. 124 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. poz. 1251)
w postępowaniu w sprawach o świadczenia określone w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że niniejsza ustawa stanowi inaczej.

Niespornym w sprawie jest, że wnioskodawczyni złożyła skargę o wznowienie postępowania w sprawie wysokości emerytury po upływie jednego miesiąca od dnia wejścia
w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zostało bowiem ogłoszone w Dzienniku Ustaw w dniu 16 listopada 2023 roku – ostatnim dniem na złożenie skargi o wznowienie postępowania w przewidzianym terminie był więc dzień
18 grudnia 2023 roku. Tymczasem ubezpieczona, złożyła skargę w dniu 7 lutego 2024 roku.

Warto tu zaważyć, że wnioskodawczyni na rozprawie z 8 sierpnia 2024 r. sama wskazała, że nigdy nie występowała z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia skargi. Organ nie mógł więc przywrócić terminu do jej wniesienia, nawet, gdyby nie dochowała ustawowego, miesięcznego terminu w sposób niezawiniony.

Z uwagi na powyższe, w ocenie Sądu Okręgowego, organ rentowy prawidłowo odmówił wznowienia postępowania, gdyż skarga o wznowienie postępowania została złożona po terminie przewidzianym w art. 145a § 2 k.p.a.

Z tych wszystkich względów Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. Sąd stwierdził czasową niedopuszczalność drogi sądowej w zakresie wniosku M. K. z dnia 2 sierpnia 2024 roku o ponowne ustalenie wysokości emerytury i sprawę w tym zakresie przekazał ZUS (...) Oddziałowi w Ł. celem rozpoznania i wydania decyzji.

Zgodnie bowiem z art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu
i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu.

Przeniesienie sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się bowiem jedynie do okoliczności uwzględnionych w zaskarżonej decyzji – w niniejszej sprawie jest to decyzja z 16 lutego 2024 r.; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem ubezpieczony może jedynie żądać korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swą rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, nie może natomiast żądać czegoś, o czym organ rentowy nie zdecydował.

Dlatego też wniosku ubezpieczonej o ponowne ustalenie wysokości emerytury, Sąd Okręgowy w niniejszym postępowaniu nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest – zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. – przekazać go do rozpoznania organowi rentowemu celem nadania dalszego biegu.

SSO Paulina Kuźma