Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 grudnia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że:

1.  P. J. jako członek zarządu (...) sp. z o.o. z siedzibą w łodzi (dalej Spółka) odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek za okres od stycznia 2014r. do lutego 2014 r. w łącznej kwocie 20.304,39zł;

2.  P. J. jako członek zarządu Spółki odpowiada solidarnie wraz z członkiem zarządu M. N. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2014r. do października 2014 r., w którym pełnili funkcje członków zarządu Spółki, w łącznej kwocie 148.556,02zł;

3.  P. J. jako członek zarządu Spółki odpowiada solidarnie wraz z członkiem zarządu M. S. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2014r. do października 2014 r., w którym pełnili funkcje członków zarządu Spółki, w łącznej kwocie 179.753,68 zł;

4.  M. N. jako członek zarządu Spółki odpowiada solidarnie wraz z członkiem zarządu P. J. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2014r. do lutego 2015 r., w którym pełnili funkcje członków zarządu Spółki, w łącznej kwocie 148.556,02zł zł;

5.  M. N. jako członek zarządu Spółki odpowiada solidarnie wraz z członkiem zarządu M. S. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2014r. do października 2014 r., w którym pełnili funkcje członków zarządu Spółki, w łącznej kwocie 148.556,02zł zł;

6.  M. S. jako członek zarządu Spółki odpowiada solidarnie wraz z członkiem zarządu P. J. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2014r. do lutego 2015 r., w którym pełnili funkcje członków zarządu Spółki, w łącznej kwocie 179.753,68 zł;

7.  M. S. jako członek zarządu Spółki odpowiada solidarnie wraz z członkiem zarządu M. N. całym swoim majątkiem za zobowiązania Spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od marca 2014r. do października 2014 r., w którym pełnili funkcje członków zarządu Spółki, w łącznej kwocie 148.556,02zł

wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi po dniu wydania przedmiotowej decyzji.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła osobiście M. N. oraz M. S. i P. J. za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika.

Skarżący zarzucili decyzji;

I.  rażące naruszenie przepisów postepowania przed organem rentowym tj.:

1.  art.7 Kodeksu postępowania administracyjnego art.9 kpa. i art. 10 kpa w zw. Z art.61 § 4 kpa poprzez:

a.  niewskazanie w zawiadomieniu o wszczęciu postepowania, jakiego okresu będzie dotyczyło postępowanie;

b.  nieudzielenie przez ZUS odpowiedzi na wniosek pełnomocnika odwołującego P. J. o uzupełnieniu zawiadomienia o wszczęciu postępowania z urzędu oraz zawiadomienia o zakończeniu postepowania,

co w konsekwencji uniemożliwiło skarżącym realnego uczestniczenia w postepowaniu, w tym korzystania z prawa składania wniosków dowodowych i wyjaśnień, na okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia;

2.  art. 7 kpa, art.10 kpa i art. 12 § 1 kpa w związku z art. 35 § 1 i 2 kpa i art. 77 § 1 kpa poprzez nieuzasadnione uproszczenie postępowania dowodowego i zakończenie postępowania w 3 dni od jego wszczęcia, co skutkowało odebranie stronom postępowania możliwość czynnego w nim udziału;

3.  art.10 kpa w zw. z art.81 kpa poprzez wydanie decyzji w sprawie przed upływem przysługującego stronie terminu do zaznajomienia się z aktami postępowania i przed zaznajomieniem się strony z tymi aktami;

4.  art.6 kpa w zw. z art. 77 § 1 kpa oraz art. 80 kpa poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób dowolny, a nie swobodny i zastosowanie domniemania, które nie ma żadnego oparcia w przepisach prawa, a zgodnie z którym dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w ich wykonywaniu przekracza 3 miesiące;

5.  art.7 kpa w zw. z art. 77 § 1 kpa oraz art.80 kpa poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób błędny co doprowadziło do ustalenia błędnego stanu faktycznego w sprawie i stwierdzenia, że wystąpiły przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki przy jednoczesnym braku wskazania terminu wystąpienia tych przesłanek.

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 116 § 1 ust. 1 pkt. b ustawy Ordynacja podatkowa w zw. z art. 10 i 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe co doprowadziło organ do orzeczenia o odpowiedzialności odwołujących, jako członków zarządu Spółki, w sytuacji gdy istniały przesłanki wyłączające tę odpowiedzialność w postaci braku winy skarżących w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki, który to brak wynikał z faktu, że w okresie pełnienia funkcji członków zarządu w Spółce, nie istniały przesłanki do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Spółki.

Wskazując na powyższe uchybienia odwołujący wnieśli w pierwszej kolejności o uchylenie zaskarżonej decyzji ze względu na rażące naruszenie przez organ przepisów dotyczących postepowania przed organem rentowym i przekazanie sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania, ewentualnie gdyby Sąd nie znalazł podstaw do uchylenia decyzji skarżący wnieśli o zmianę decyzji poprzez stwierdzenie że skarżący jako członkowie Zarządu Spółki nie odpowiadają całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okresy i w kwotach wskazanych w zaskarżonej decyzji.

Postanowieniami z dnia 4 grudnia 2020r. Sąd zarządził połączenie spraw z odwołania M. S. i M. N. ze sprawą P. J. w trybie artr. 219 k.p.c. ( postanowienie w sprawie VIII U 807/20 k.20 tychże akt, postanowienie w sprawie VIII U 808/20 k.28 tychże akt).

Pozwany ZUS wniósł o oddalenie odwołań.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Stan faktyczny w zakresie formalnych przesłanek do wydania decyzji jest niesporny.

Pozwany ZUS wydał w stosunku do P. J., M. N. i M. S. w dniu 2 grudnia 2019r. zawiadomienie o wszczęciu postępowania z urzędu w sprawie przeniesienia odpowiedzialności jako członka Zarządu (...) Sp. Z o.o. z siedzibą w Ł. za jej zobowiązania obejmujące należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP zakreślając 7 dniowy termin do złożenia wyjaśnień od daty doręczenia wezwania ( zawiadomienia k.11, 12 i 13 akt ZUS).

W dniu 5 grudnia 2019r. jeszcze przed doręczeniem zawiadomień w wszczęciu powyższych postępowań pozwany ZUS wydał zawiadomienia o zakończeniu postępowania wyjaśniającego w ` sprawie przeniesienia odpowiedzialności jako członka Zarządu (...) Sp. Z o.o. z siedziba w Ł. za jej zobowiązania obejmujące należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP. W zawiadomieniach tych ponownie organ rentowy udzielił skarżącym 7 dniowego terminu do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań ( zawiadomienia k.17, 19 i 21 akt ZUS).

Przed upływem terminu do ustosunkowania się a nawet przed datą doręczenia stronom P. J. i M. N. powyższego zawiadomienia pozwany organ rentowy wydał w dniu 31 grudnia 2019 r. zaskarżoną decyzję ( decyzja k.29 – 34 akt ZUS).

W dniu 30 grudnia 2019r. wpłynęło do ZUS-u pismo pełnomocnika P. J. z wnioskiem o uzupełnienie zawiadomienia o wszczęciu postępowania z urzędu oraz zawiadomienia o zakończeniu postępowania poprzez wskazanie okresów, za które odpowiedzialność ma być przeniesiona na odwołującego ( pismo k. 41-42 akt ZUS).

Pozwany ZUS nie odpowiedział na wskazane pismo ( niesporne).

Z uwagi na rażące naruszenie przepisów postępowania przed organem rentowym Sąd nie prowadził już merytorycznych ustaleń w zakresie prawidłowości decyzji co do zasadności przyjęcia odpowiedzialności członków zarządu gdyż postępowanie przed organem rentowym musi być przeprowadzone prawidłowo z umożliwieniem stronom prawidłowego uczestnictwa w postępowaniu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zaskarżona decyzja podlega uchyleniu, jako wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym.

Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ KPC, jeżeli decyzja nakładająca na ubezpieczonego zobowiązanie, ustalająca wymiar tego zobowiązania lub obniżająca świadczenie, została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, sąd uchyla tą decyzję i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu.

Zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja jest objęta katalogiem przewidzianym powołanym przepisem, jako nakładająca obowiązek zapłaty składek za płatnika na członków zarządu (...) Sp. Z o.o. z siedzibą w Ł. P. J., M. N. i M. S., zgodnie z art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201).

W uzasadnieniu projektu zmiany wprowadzającej przepis art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ KPC, przykłady wad decyzji, określone jako rażące, wymieniono w zakresie treści (brak oznaczenia stron, niewskazanie sposobu obliczenia świadczenia lub składki), sposobu wydania (wydanie przez osobę nieuprawnioną) i postępowania je poprzedzającego (bez podstawy prawnej lub przedwcześnie – bez zachowania terminów lub przesłanek wydania). Niezależnie od tego, czy wady te dotyczą formy, czy treści decyzji, ich wspólną cechą jest to, że naruszają przepisy o postępowaniu przed organem rentowym w takim stopniu, że ich konwalidacja jest niemożliwa. Naprawienie takich decyzji przez sąd polega w istocie na wydaniu ich na nowo, to zaś wymaga ponownego przeprowadzenia całego postępowania – tyle że przed sądem (J. May, (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., T. Zembrzuski – red., WKP 2020).

Zgodnie z treścią art. 7 k.p.a. w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Zgodnie natomiast z treścią art.10 § 1 k.p.a. organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.

Zaskarżona decyzja została wydana z rażącym naruszeniem przepisów o postępowaniu przed organem rentowym, albowiem zdaniem Sądu została wydana przedwcześnie i bez umożliwienia stronom zajęcie prawidłowego stanowiska w sprawie oraz odniesienia się do zgromadzonych dowodów. Pozwany ZUS zakończył postępowanie dowodowe w trakcie biegu terminu do udzielenia wyjaśnień przez odwołujących i wydał zaskarżoną decyzję. Sam organ rentowy w zawiadomieniu o wszczęciu postępowania z 2 grudnia 2019r. powołał się na art.50 § 1 k.p.a. , który stanowi, że organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika, na piśmie lub w formie dokumentu elektronicznego, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych. Natomiast pomimo takiego wezwania organ zakończył postępowanie przed upływem terminu, który sam zakreślił, nie ustosunkował się do wniosków zawartych w piśmie pełnomocnika jednego z odwołujących o wskazanie okresu, którego dotyczyło postępowanie i uniemożliwił odniesienie się stronom do zebranych dowodów i materiałów
oraz zgłoszonych żądań.

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sprawuje funkcję kontrolną w zakresie merytorycznych przesłanek zaskarżonych do Sądu decyzji. Jednakże w przypadku takiej ilości rażących naruszeń przepisów postępowania administracyjnego nie sposób odnieść się tylko do strony materialnoprawnej decyzji ale należy zbadać także legalność takiej decyzji. Sąd nie powinien zastępować organu administracji jakim jest ZUS w prowadzeniu postępowania w zakresie czynności, które powinny być przeprowadzone przed tym organem.

Występowanie w postępowaniu sądowym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych funkcji kontrolnej powoduje bowiem, że jest ono kontynuacją postępowania administracyjnego. Przy czym funkcja kontrolna, w obecnym stanie prawnym, zmienionym przepisem art. 477 ¹⁴ § 2 ¹ KPC, nie ogranicza się wyłącznie do materialnoprawnej oceny legalności decyzji administracyjnej. W związku z powyższym Sąd orzekł jak w postanowieniu.