Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 marca 2024 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.) stwierdził, że R. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 508,81 zł, w tym z tytułu:



składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numer deklaracji 01-39 za okres 2021-10 w kwocie 381,81 zł;



odsetek za zwłokę 127,00 zł;

Jednocześnie ZUS wskazał, że na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, odsetki naliczane będą nadal do dnia zapłaty włącznie z tym dniem. Odsetki za zwłokę naliczane są na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

(decyzja – k. 23-23 verte akt ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji złożył R. S., uznając ją za krzywdzącą. Ubezpieczony wskazał, że w 2021 r. w Polsce był (...), a Urząd Miasta Ł. był zamknięty i niedostępny. Skarżący oświadczył, że nie prowadził żadnej działalności w październiku 2021 r. z uwagi na pandemię. Dodatkowo odwołujący podniósł, że w marcu 2021 r. przebywał w szpitalu po udarze mózgu.

(odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację wskazaną w zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie – k. 8-8 verte)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. S. prowadził działalność gospodarczą od 1975 r. (NIP: (...)). W ramach działalności zajmował się wykonywaniem instalacji elektrycznych. Po przejściu na emeryturę nie otrzymywał stałych zleceń. Były to jedynie prace nagłe, interwencyjne. Gdy przyjmował zlecenie, to wznawiał prowadzenie działalności gospodarczej, a po jego realizacji ponownie zawieszał jej prowadzenie.

(wydruki z (...) k. 36-38 verte, zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):03:44 - 00:21:14 – koperta k. 28)

Od dnia 20 marca 2020 r. w Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan epidemii w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa (...)2 wywołującego chorobę (...) 19. Powyższy stan epidemii został zniesiony od dnia 16 maja 2023 r .

(bezsporne)

Zgodnie z wpisem w (...) w okresie od 30 czerwca 2020 r. do 30 września 2021 r. prowadzenie działalności gospodarczej przez ubezpieczonego było zawieszone.

( wydruk z (...) k. 36 )

W dniu 26 października 2021 r. ubezpieczony dokonał zmiany we wpisie w (...) poprzez zgłoszenie wznowienia działalności gospodarczej od dnia 1 października 2021 r.

( potwierdzenie przyjęcia wniosku o wpis do (...) z dnia 26 października 2021 r. – k. 18, k. 25, zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):03:44 - 00:21:14 – koperta k. 28)

Skarżący złożył w/w wniosek, ponieważ miał przyjąć do wykonania zlecenie związane z pracami elektrycznymi. Miało to być to jego pierwsze zlecenie po udarze, ale do niego nie doszło. Ubezpieczony już po złożeniu wniosku dowiedział się od inwestora, że pogotowie energetyczne usunęło usterkę i jego pomoc jednak nie będzie potrzebna.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):03:44 - 00:21:14 – koperta k. 28)

W dniu 29 października 2021 r. odwołujący zgłosił zawieszenie wykonania działalności gospodarczej począwszy od 29 października 2021 r.

(potwierdzenie przyjęcia wniosku o wpis do (...) z dnia 29 października 2021 r. – k. 17, k. 25, zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):03:44 - 00:21:14 – koperta k. 28)

Odwołujący nie mógł od razu złożyć wniosku o zawieszenie działalności, ponieważ była pandemia i nie było dostępu do urzędów. Dopiero w trakcie telefonicznych ustaleń dowiedział się, że istnieje możliwość złożenia wniosku poprzez wrzucenie go do skrzynki znajdującej się przy wejściu do (...) w Ł. na Al. (...). Ubezpieczony to uczynił.

(zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):03:44 - 00:21:14 – koperta k. 28)

Skarżący ze względu na stan zdrowia nie przyjmował już później żadnych zleceń. Działalność została wykreślona z rejestru z dniem 27 września 2024 r. Natomiast jako datę zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej wskazano datę 30 września 2021 r.

(wydruk z (...) k. 43-43 verte, zeznania ubezpieczonego na rozprawie z dnia 18 lipca 2024 r. e-protokół (...):03:44 - 00:21:14 – koperta k. 28)

Pismem z dnia 3 października 2024 r. (...) Ł. poinformował, że w przypadku R. S. nie odnotowano wpłaty tytułem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za październik 2021 r.

(pismo z US – k. 44-44 verte)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, w tym w załączonych do akt sprawy aktach ZUS. Zgromadzone dokumenty nie budzą wątpliwości, co do ich wiarygodności i w ocenie Sądu mogą stanowić podstawę rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie. Ponadto Sąd oparł się o zeznania wnioskodawcy – dając im wiarę w całości, albowiem korelowały z w/w dokumentami tworząc spójną, logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 497 z późn. zm., dalej: ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych) do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Na mocy art. 46 ust. 1 w/w ustawy płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast w myśl art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek (…).

Stosownie do art. 66 ust. 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 146 z późn. zm.) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają m.in. osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803, 1414 i 2029) lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zgodnie z art. 82 ust. 1 w/w ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Zgłoszenie i wpis do ewidencji działalności gospodarczej stanowi jedynie podstawę rozpoczęcia działalności gospodarczej w rozumieniu jej legalizacji i nie jest czynnością tożsamą z podjęciem takiej działalności. Dokonując oceny czy dany podmiot prowadzi, czy też nie prowadzi działalności gospodarczej, będącej przesłanką stwierdzenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, należy uwzględnić wszystkie zgromadzone w sprawie dowody. Jakkolwiek więc wpis do ewidencji działalności gospodarczej może być traktowany jako okoliczność o istotnym znaczeniu, to jednak nie może być okolicznością decydującą o prowadzeniu przez daną osobę działalności gospodarczej (por. wyrok NSA z 21.01.2015 r., (...), LEX nr 1640511).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że istnienie wpisu do ewidencji nie przesądza o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej, jednakże prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji, która nie zgłosiła zawiadomienia o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, jest traktowana jako prowadząca taką działalność. Domniemanie to może być obalone w drodze przeprowadzenia przeciwdowodu, który obciąża stronę twierdzącą o faktach przeciwnych twierdzeniom wynikającym z domniemania. Do sfery ustaleń faktycznych należy czy działalność gospodarcza rzeczywiście jest wykonywana, czy też zaprzestano jej prowadzenia lub w ogóle nie podjęto, co powoduje wyłączenie z obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność - w tym działalność gospodarczą - wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2007 r. sygn. III UK 133/06, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2008, Nr 7-8, poz. 114, str. 332; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2010 r., sygn. (...) UK 240/09, LEX nr 585723; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2010 r. sygn. II UK 186/09, sygn. LEX nr 590235; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2010 r. sygn. I UK 221/09, LEX nr 585715, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 lutego 2015 r., III AUa 3652/13, LEX nr 1651875).

O zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej, powodującej wyłączenie z ubezpieczenia zdrowotnego, decyduje faktyczne zaprzestanie tej działalności. Zatem wpis do ewidencji działalności gospodarczej wprawdzie rodzi domniemanie faktyczne podjęcia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej w dacie z ewidencji tej wynikającej, niemniej ustalenie takich okoliczności samo przez się nie zwalnia organów administracji publicznej z obowiązku podjęcia wszelkich działań niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego (por. wyrok WSA w Warszawie z 8.11.2017 r., (...) SA/Wa 958/17, LEX nr 2418621).

W przedmiotowej sprawie decyzją z dnia 5 marca 2024 r. organ rentowy stwierdził, że R. S. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za październik 2021 r. Natomiast w toku trwania postępowania skarżący konsekwentnie podnosił, że nie prowadził działalności gospodarczej w spornym okresie. Ubezpieczony wyjaśnił, że co prawda złożył wniosek o wznowienie prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ miał mieć powierzone zlecenie, jednak w rzeczywistości do niego nie doszło. Odwołujący nie mógł natomiast od razu złożyć wniosku o zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ była pandemia i nie było dostępu do urzędów. Dopiero telefonicznie dowiedział się, że może złożyć wniosek wrzucając go do skrzynki, która znajdowała się przy wejściu do (...) w Ł. na Al. (...), co zresztą skarżący uczynił.

W ocenie Sądu zgromadzone w sprawie dowody nie potwierdzają stanowiska organu rentowego, wspierają zaś argumentację skarżącego. W aktach sprawy znajduje się bowiem pismo (...) Ł. z którego jednoznacznie wynika, że w przypadku R. S. nie odnotowano wpłaty tytułem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za październik 2021 r. Wskazuje to na fakt, iż ubezpieczony rzeczywiście nie prowadził działalności gospodarczej w spornym okresie. Ponadto nie można zapominać o skomplikowanej wówczas sytuacji reżimu sanitarnego związanego z pandemią S.- (...). Powyższe niewątpliwie utrudniało wnioskodawcy niezwłoczne złożenie wniosku o wznowienie i o zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej.

Brak jest zatem podstaw do uznania, że w spornym okresie ubezpieczony działalność gospodarczą wykonywał, czy też podjął jakiekolwiek czynności mające na celu ponowne rozpoczęcie działalności, a co za tym idzie nie podlegał on obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu w październiku 2021 r. Podkreślenia przy tym wymaga, że organ rentowy w żaden sposób nie udowodnił okoliczności przeciwnych.

W konsekwencji należało uznać odwołanie za uzasadnione i podlegające uwzględnieniu.

W związku z powyższym Sąd Okręgowy, na postawie art. 47714 § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.