Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23.02.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z dnia 30.12.2023 r. odmówił M. N. (dawniej B.) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 30.01.2024 r. ustalił, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 31.01.2025 r., a daty powstania niezdolności do pracy nie da się ustalić. Zakład wyjaśnił, że zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, gdy daty powstania niezdolności do pracy nie da się ustalić, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie, tj. 30.12.2023 r. Dalej ZUS podał, że na wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 5 lat w ostatnim 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy oraz w 10-leciu przed dniem zgłoszenia wniosku o świadczenie, tj. w okresie od 30.12.2013 r. do 29.12.2023 r. ubezpieczona udokumentowała łącznie 2 lata, 2 miesiące i 2 dni, w tym okresów składkowych 2 lata i 25 dni oraz 1 miesiąc i 7 dni okresów nieskładkowych. Ponadto Zakład stwierdził, że niezdolność do pracy powstała po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia, które ustało w dniu 30.04.2016 r. W konkluzji ZUS uznał brak podstaw prawnych do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja w aktach ZUS k. 124)

Odwołanie od ww. decyzji złożyła wnioskodawczyni w dniu 12.03.2024 r., wnosząc o zmianę przedmiotowej decyzji poprzez przyznanie prawa do spornego świadczenia, a także o ustanowienie w sprawie pełnomocnika z urzędu powołując się na trudną sytuację materialną oraz swoje problemy zdrowotne natury psychiatrycznej. W uzasadnieniu odwołania skarżąca podniosła zarzuty wyłącznie w zakresie ustaleń co do jej stanu zdrowia, argumentując, że od wielu lat leczy się na chorobę afektywną dwubiegunową, depresję, jej stan zdrowia wciąż się pogarsza czemu towarzyszy nawracający zespół maniakalno – depresyjny, zmuszona jest do przyjmowania leków psychotropowych, przez co nie może podjąć stałej pracy zarobkowej. Podała, że ostatnia decyzja, którą posiada to decyzja z 19.06.2018 r., którą ZUS odmówił jej przyznania renty ponieważ Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 14.05.2018 r. ustalił, że nie jest niezdolna do pracy, dodając, że na skutek jej odwołania toczyła się sprawa za sygn. VIII U 1566/18, lecz nie mogła uczestniczyć w rozprawie sądowej w tej sprawie ze względu na stan zdrowia. Dodała, że posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym do 31.08.2024 r., w którym orzeczono, że nie można ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność. Podała, że w ostatnim czasie korzystała z pomocy Ośrodka Pomocy (...) w A., a także, że w ubiegłym roku zawarła związek małżeński i obecnie jest ubezpieczona w zakładzie pracy swojego małżonka.

(odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie pozwany ZUS (...) Oddział w Ł. wniósł o odrzucenie odwołania z uwagi na to, że zostało oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących stanu zdrowia skarżącej, która nie wniosła sprzeciwu od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS.

(odpowiedź na odwołanie k. 22)

Postanowieniem z dnia 27.05.2024 r. Sąd Okręgowy w Łodzi ustanowił dla wnioskodawczyni pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego.

(postanowienie k. 29)

W piśmie procesowym z dnia 6.07.2024 r. pełnomocnik z urzędu ubezpieczonej poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów udzielonej odwołującej pomocy prawnej z urzędu bez zróżnicowania i zmniejszenia tego wynagrodzenia ze względu na przymiot ustanowienia z wyboru lub z urzędu, powołując się na orzecznictwo TK oraz SN, jednocześnie oświadczając, że koszty te nie zostały zapłacone w całości ani w części, a także o wniósł o zwrot poniesionych w sprawie niezbędnych i uzasadnionych wydatków pełnomocnika z urzędu, których wykaz zostanie przedstawiony. Kwestionując żądanie pozwanego dotyczące odrzucenia odwołania od zaskarżonej decyzji pełnomocnik wnioskodawczyni podkreślił, że orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30.01.2024 r. nie zostało wydane przy obecności odwołującej, wywodząc z powyższego, że Zakład nie wykazał faktu i daty jego doręczenia, ani tego czy i w jakiej formie ubezpieczona została pouczona o prawie i o terminie wniesienia sprzeciwu, akcentując charakter schorzeń skarżącej i ich wpływu na zdolność prawidłowego rozumienia i kierowania się swoim interesem i czynnościami. Nadto zakwestionował prawidłowość samej decyzji z dnia 23.02.2024 r., gdyż została wydana w oparciu o orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30.01.2024 r., które z kolei zostało wydane bez bezpośredniego badania odwołującej, bo wyłącznie w oparciu o dokumentację medyczną a właściwie o interpretację tej dokumentacji. Pełnomocnik skarżącej argumentował, że odwołująca choruje od wielu lat, jej stan zdrowia ulegał zmianom, wydawano wobec niej odmienne decyzje co do zdolności do pracy – częściową niezdolność do pracy orzeczono już w listopadzie 2019 r., a niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym orzeczono w sierpniu 2022 r., konkludując, że okoliczności te uzasadniały przeprowadzenie bezpośredniego badania ubezpieczonej celem ustalenia jej rzeczywistego stanu zdrowia. Dodatkowo zarzucił, że Lekarz Orzecznik ZUS nie posiada odpowiedniej specjalizacji z zakresu psychiatrii, a wnioskodawczyni cierpi i leczy się na tego typu schorzenie. Ponadto zarzucił, że uzasadnienie tego orzeczenia wskazuje na dowolność i powierzchowność oceny w tym zakresie, gdyż odwołuje się ono do stopnia naruszenia sprawności organizmu, ale bez jego określenia i wskazania, a także do dotychczasowej pracy, wykształcenia czy predyspozycji psychofizycznych, mimo iż odwołująca w ostatnich latach nie pracowała (sam ZUS ustalił tylko 2 lata, 2 miesiące takiego okresu w ostatnich 10 latach) natomiast jej stan psychiczny wcześniej ocenił specjalista psychiatrii. Konkludując stwierdził, że tym samym orzeczenie jest nieuzasadnione, budzi poważne wątpliwości formalne i merytoryczne, a oparta na nim decyzja odmowna ZUS z dnia 23.02.2024 r. jest niewłaściwa. Poparł wniosek ubezpieczonej o powołanie w sprawie opinii biegłego psychiatry celem ustalenia rzeczywistego stanu zdrowia wnioskodawczyni, jej braku zdolności do pracy i okresu powstania. Zarzucił także niewłaściwą ocenę ZUS co do braku możliwości określenia daty powstania niezdolności do pracy ubezpieczonej. Argumentował, że ZUS przyjął w tym zakresie datę 30.12.2023 r. jako datę zgłoszenia ostatniego wniosku do ZUS, a przecież wcześniejsze wnioski odwołującej do ZUS w tym zakresie oraz dokumentacja medyczna ubezpieczonej (w tym zaświadczenie lekarza psychiatry z dnia 6.12.2023 r.) wskazują na znacznie wcześniejsze powstanie choroby, a więc i objawów nią wywołanych. Twierdził, że jeśli w oparciu o dokumentację stwierdza się określony skutek to data powstania tego skutku powinna być powiązana z – najpóźniej – faktami określonymi w dacie dokumentacji, z których dany skutek wynika. Przed zaistnieniem danego skutku nie byłby on stwierdzony w dokumencie. Konkludował, że stwierdzenia ZUS są w tym zakresie niewłaściwe i wbrew faktom, których dotyczą, dodając, że są też nielogiczne i sprzeczne choćby z uprzednim orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS, który taką niezdolność stwierdził, już choćby w orzeczeniu z dnia 4.11.2019 r., wywodząc z powyższego, że pozwany nie powinien zatem w zaskarżonej decyzji określać daty na 30.12.2023 r., skoro wie, że wcześniej stwierdzono ją na co najmniej 4 lata wcześniej. W efekcie pełnomocnik ubezpieczonej poparł odwołanie.

(pismo k. 40)

W piśmie procesowym z 22.07.2024 r. pozwany organ rentowy odnosząc się do ww. pisma procesowego pełnomocnika wnioskodawczyni, podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o odrzucenie odwołania. Zakład wyjaśnił, że w orzeczeniu Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30.01.2024 r. było zawarte pouczenie o terminie i sposobie wniesienia sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS, jeśli wnioskodawczyni kwestionowała orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS. Pozwany wyjaśnił też, że przedmiotowe orzeczenie zostało skutecznie doręczone ubezpieczonej listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru w dniu 5.02.2024 r.

(pismo k. 44)

Na rozprawie z dnia 11.09.2024 r. pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyni poparł odwołanie i oświadczył, że wnioskodawczyni kwestionuje orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS w zakresie daty powstania niezdolności do pracy, a nadto wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, oświadczając, że nie zostały uiszczone ani w całości, ani w części, a także złożył wykaz poniesionych wydatków w związku z n/n sprawą wnosząc o ich zasądzenie w łącznej kwocie 96,20 zł zawierającej podatek VAT (w tym opłaty pocztowe 2 x 7,80 zł= 15,60 zł, koszty kancelaryjne: papier, druk, materiały biurowe – 20,00 zł, koszty dojazdu do sądu: czytelnia, rozprawa – 2 x 22 km (2x 11 km) = 44 km x 1,15 zł/h (stawka urzędowa za 1 km) = 50,60 zł + 10 zł (parking) = 60,60 zł).

Pełnomocnik ZUS wniósł natomiast o odrzucenie odwołania.

(stanowiska stron e-prot. z 11.09.2024 r.: 00:00:51, 00:09:08, 00:12:48, 00:17:19)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił, co następuje:

M. N. (poprzednio B.) urodziła się (...) Ubezpieczona z wykształcenia jest magistrem filologii angielskiej. Pracowała jako nauczyciel 17 lat, w tym na umowę o pracę przez ok. 15 lat. Nie pracuje od 2016 r. Wnioskodawczyni posiada orzeczenie z dnia 11.08.2022 r. o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z kodu 02-P do dnia 31.08.2024 r., w którym stwierdzono, że nie da się ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność. Ubezpieczona pozostaje w psychiatrycznej opiece ambulatoryjnej w Gabinecie Psychiatrycznym od 2012 r.

( okoliczności niesporne, a nadto orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 114 dokumentacji orzeczniczo – medycznej w aktach ZUS)

W dniu 30.12.2023 r. ubezpieczona złożyła kolejny wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

( niesporne, a nadto wniosek w aktach ZUS)

Orzeczeniem z dnia 30.01.2024 r. Lekarz Orzecznik ZUS, po rozpoznaniu sprawy zaocznie, orzekł, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy, a daty powstania częściowej niezdolności do pracy nie da się ustalić. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono analizę przedstawionej dokumentacji medycznej, w tym dokumentacji z przebiegu leczenia w aktach ZUS i zaświadczeń o stanie zdrowia wystawionych przez lekarzy leczących w dniach 6.12.2023 r., biorąc pod uwagę stopień naruszenia sprawności organizmu, rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, poziom wykształcenia, wiek, predyspozycje psychofizyczne. Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u ubezpieczonej zaburzenia afektywne dwubiegunowe, zaburzenia osobowości, uzależnienie mieszane. Lekarz Orzecznik przy orzekaniu uwzględnił, że z aktualnego OL-9 z dnia 6.12.2023 r. wynika, że wnioskodawczyni jest labilna emocjonalnie, drażliwa, z nawracającymi okresami depresyjnymi, zaburzeniami funkcjonowania, a w dokumentacji z Gabinetu Psychiatrycznego z wizyty z 12.01.2023 r. opisano epizod hipomaniakalny, na kolejnych wizytach opisano objawy lękowe, trudności z podejmowaniem decyzji, tendencje do obniżonego nastroju, 17.10.2023 r. opisano stan remisji, 23.11.2023 r. opisano stan stabilnego funkcjonowania, z wizyty 7.12.2023 r. opisano pogorszenie w związku z relacją z mężem, rodzinne podłoże niestabilności funkcjonalnej. W rezultacie Lekarz Orzecznik ZUS biorąc pod uwagę wnioski z analizy załączonej dokumentacji, istniejące naruszenie sprawności organizmu uznał, że uzasadnia to orzeczenie częściowej niezdolności do pracy do 31.01.2025 r., daty powstania nie da się określić.

( orzeczenie k. 121 akt ZUS, opinia w dokumentacji orzeczniczo – medycznej w aktach ZUS k. 159)

Wnioskodawczyni doręczono do rąk własnych przesyłkę z ww. orzeczenie w dniu 5.02.2024 r., co ubezpieczona potwierdziła własnoręcznym podpisem. Orzeczenie to zawierało pouczenie o prawie wniesienia sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS oraz skutkach jego niewniesienia. Ubezpieczona została pouczona, iż odwołanie od decyzji ZUS oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących orzeczenia Lekarza Orzecznika, w przypadku niewniesienia od niego sprzeciwu, sąd odrzuci.

( orzeczenie k. 121 akt ZUS, potwierdzenie odbioru orzeczenia k. 122 akt ZUS)

Ubezpieczona nie złożyła w zakreślonym terminie sprzeciwu od przedmiotowego orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS.

( niesporne)

W efekcie pozwany organ rentowy wydał zaskarżoną w n/n postępowaniu decyzję z dnia 23.02.2024 r., którą odmówił M. N. (dawniej B.) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 30.01.2024 r. ustalił, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 31.01.2025 r., a daty powstania niezdolności do pracy nie da się ustalić. Zakład wyjaśnił, że zgodnie z art. 14 ust. 2 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, gdy daty powstania niezdolności do pracy nie da się ustalić, za datę powstania niezdolności przyjmuje się datę zgłoszenia wniosku o świadczenie, tj. 30.12.2023 r. ZUS podał, że na wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 5 lat w ostatnim 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy oraz w 10-leciu przed dniem zgłoszenia wniosku o świadczenie, tj. w okresie od 30.12.2013 r. do 29.12.2023 r. ubezpieczona udokumentowała łącznie 2 lata, 2 miesiące i 2 dni, w tym okresów składkowych 2 lata i 25 dni oraz 1 miesiąc i 7 dni okresów nieskładkowych. Ponadto Zakład stwierdził, że niezdolność do pracy powstała po upływie 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia, które ustało w dniu 30.04.2016 r.

( decyzja k. 124 akt ZUS, kata przebiegu zatrudnienia k. 123 akt ZUS)

Sąd Okręgowy odtworzył powyższy stan faktyczny na podstawie powołanych dokumentów, których autentyczności nie podważała żadna ze stron, a i Sąd nie znalazł powodów by czynić to z urzędu.

Sąd Okręgowy na rozprawie z dnia 11.09.2024 r. na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął wnioski dowodowe strony odwołującej, wobec przyjęcia, że odwołanie w n/n sprawie podlega odrzuceniu z uwagi na brak sprzeciwu skarżącej od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30.01.2024 r., gdyż jedyną okolicznością jaką skarżąca kwestionuje w n/n sprawie jest data powstania niezdolności przyjęta w ww. orzeczeniu Lekarza Orzecznika ZUS, co przyznał wprost pełnomocnik z urzędu ubezpieczonej. Tym samym nie było podstaw, aby przystąpić do merytorycznego badania zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie podlega odrzuceniu.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1251 ze zm.) oceny niezdolności do pracy, jej stopnia, daty powstania niezdolności do pracy, związku przyczynowego niezdolności do pracy z określonymi okolicznościami, dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu, w ciągu 14 dni od daty doręczenia tego orzeczenia (art. 14 ust. 2a). Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji (art. 14 ust. 3).

Zgodnie z art. 477 ⁹ § 3 ¹ zd. 1 k.p.c. sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów powszechnych oraz wykładnią przedstawioną przez Sąd Najwyższy m.in. w uchwale z dnia 15 marca 2006 r., (II UZP 17/05, OSNP 2006 nr 15-16, poz. 245), na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ k.p.c. sąd odrzuca odwołanie, w którym ubezpieczony podnosi wyłącznie zarzuty przeciwko orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS w kwestiach określonych w art. 14 ust. 1 pkt 1-5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wyjaśnił między innymi, że celem postępowania przed lekarzem orzecznikiem jest nie tylko ustalenie stopnia niezdolności do pracy czy czasu trwania niezdolności, ale również daty jej powstania. Jeżeli zatem lekarz orzecznik dokonuje tych ustaleń - co znajduje swoje odzwierciedlenie w treści wydawanego przez niego orzeczenia - to również w interesie wnioskodawcy leży, aby były one zgodne z faktami. Jeśli zatem wnioskodawca, wobec którego wydano orzeczenie lekarskie, nie wnosi sprzeciwu, mimo że data powstania niezdolności nie odpowiada rzeczywistej dacie jej powstania, to nie sposób przyjąć, że dopuszczalne jest jej kwestionowanie dopiero w późniejszym postępowaniu odwoławczym przed sądem (zob. również wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 21 maja 2010 r., (...) UK 23/10, LEX nr 604207, z dnia 24 czerwca 2015 r., II UK 268/14, OSNP 2017 nr 4, poz. 45, z dnia 25 września 2014 r., (...) UK 40/14, LEX nr 1545096 oraz uchwałę SN z dnia 15 marca 2006 r., II UZP 17/05, OSNP 2006/15-16/245). Niewniesienie sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika oznacza bowiem, że ubezpieczony zgadza się ze wszystkimi stwierdzeniami w nim zawartymi (w tym datą powstania niezdolności do pracy), że są one prawdziwe, a tym samym proces ustalania okoliczności faktycznych mających znaczenie dla nabycia prawa do świadczenia zostaje zakończony (zob. wyrok SA w Szczecinie z dnia 19 listopada 2019 roku, III AUa 242/19, Legalis nr 2893876).

W realiach badanej sprawy niespornym jest, że ubezpieczona nie złożyła sprzeciwu do Komisji Lekarskiej ZUS od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30.01.2024 r., w którym stwierdzono, że jest częściowo niezdolna do pracy do dnia 31.01.2025 r. i jednocześnie orzeczono, że nie da się ustalić daty powstania niezdolność do pracy.

Swoje odwołanie od zaskarżonej decyzji z dnia 23.02.204 r. skarżąca oparła zaś tylko na zarzutach dotyczących orzeczenia lekarza orzecznika w zakresie daty powstania niezdolności do pracy.

Jednocześnie Sąd zważył, że ubezpieczona została prawidłowo pouczona o prawie i sposobie wniesienia sprzeciwu od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 30.01.2024 r. do Komisji Lekarskiej ZUS. Orzeczenie to zostało jej skutecznie doręczone w dniu
5.02.2024 r., co ubezpieczona potwierdziła własnoręcznym podpisem na zwrotnym potwierdzeniem odbioru (k. 122 akt ZUS).

W niniejszym postępowaniu proces ustalania okoliczności dotyczących stopnia upośledzenia sprawności organizmu ubezpieczonego, w tym także daty powstania niezdolności do pracy, został zatem zakończony na etapie postępowania administracyjnego. Proces ten nie odżywa w wyniku wniesienia odwołania od decyzji, w którym poza kwestiami odnoszącymi się do stanu zdrowia nie podniesiono żadnych innych zarzutów. Przywołanie w odwołaniu tego rodzaju zarzutu skutkuje tym, że Sąd Okręgowy nie dysponuje możliwością ustalenia innej niż przyjęta przez Lekarza Orzecznika ZUS daty powstania niezdolności do pracy wnioskodawczyni w orzeczeniu Lekarza Orzecznika z dnia 30.01.2024 r.

Wobec powyższego odwołanie należało odrzucić, o czym Sąd Okręgowy orzekł, na podstawie art. 477 ⁹ § 3 ¹ k.p.c., jak w punkcie 1 sentencji postanowienia.

Na marginesie należy podnieść, że wnioskodawczyni może wystąpić do organu rentowego z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu na podstawie art. 14 ust. 2c ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. nr 39, poz. 353), który stanowi, iż komisja lekarska nie rozpatruje sprzeciwu wniesionego po terminie, jednakże w uzasadnionych przypadkach, na wniosek osoby zainteresowanej (pod warunkiem wykazania, że uchybienie terminowi nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby zainteresowanej) Zakład może przywrócić termin na wniesienie sprzeciwu, w tym w szczególności w razie odrzucenia przez sąd odwołania od decyzji w przypadku określonym w art. 477 ⁹ § 3 ¹ k.p.c. W wypadku wydania przez ZUS kolejnej decyzji, po wydaniu orzeczenia przez Komisję Lekarską, wnioskodawczyni będzie przysługiwało prawo do złożenia odwołania się od takiej decyzji do Sądu. (zob. np. wyrok SN z 23 listopada 2021 roku, (...) 83/21, Legalis nr 2640922, a także postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 sierpnia 2020 r., III AUz 166/12, LEX nr 1217847).

W punkcie 2 sentencji postanowienia Sąd Okręgowy przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego na rzecz radcy prawnego T. W. kwotę 317,60 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni przez pełnomocnika z urzędu. Sąd Okręgowy w Łodzi w ramach tej kwoty przyznał wynagrodzenie w kwocie 180,00 złotych za udzielenie odwołującej nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu na podstawie § 15 ust. 2 w zw. z § 24 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 764 – rozporządzenie to weszło w życie w dniu 5 czerwca 2024 r. i w powołanym § 24 ust. 1 stanowi, iż „ Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy niniejszego rozporządzenia”). Wartość przyznanego wynagrodzenia zwiększono o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności (§ 4 ust.3 ww. rozporządzenia), co dało kwotę 221, 40 zł. Jeżeli chodzi o zwrot poniesionych przez pełnomocnika z urzędu wydatków, to w tym zakresie Sąd Okręgowy uwzględnił, że zgodnie z § 2 pkt 2 ww. rozporządzenia, koszty nieopłaconej pomocy prawnej obejmują zwrot niezbędnych i udokumentowanych wydatków radcy prawnego ustanowionego z urzędu. Do celowych i niezbędnych wydatków zaliczyć należy koszty przejazdu profesjonalnego pełnomocnika strony do sądu, w tym koszty przejazdu w celu wzięcia udziału w rozprawie (tak SN w uchwałach z dnia 12 czerwca 2012 r., III PZP 4/12, OSNP 2012/23-24, poz. 280, oraz z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 26/16, OSNC 2017/5, poz. 54). W niniejszej sprawie koszty przejazdu pełnomocnika zostały wyliczone w oparciu o tzw. kilometrówkę tj. przeliczono ilość kilometrów w obie strony i wskazano stawkę za 1 km (k. 47 akt), zatem przy zastosowaniu przepisów dotyczących podróży służbowej (zob. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, Dz. 2013, poz. 167 z późn. zm. w związku z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy Dz. U. z 2002 r. Nr 27, poz. 271 z późn. zm.). Do wydatków pełnomocnika z urzędu należy wliczyć również wszelkie inne wydatki, o ile oczywiście były one niezbędne do celowego dochodzenia praw, bądź celowej obrony (por. postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2013 r., V CZ 82/12, LEX nr 1293865; uchwała z dnia 12 czerwca 2012 r., III PZP 4/12; uchwała SN z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003/12, poz. 161; wyrok SA w Krakowie z dnia 8 lutego 2013 r., (...) ACa 1399/12, LEX nr 1362755). Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uwzględnił zatem poniesione przez pełnomocnika z urzędu wydatki, których wykaz zalega w aktach sprawy za kartą 47, w łącznej kwocie 96,20 zł zawierającej podatek VAT, a w tym: opłaty pocztowe 2 x 7,80 zł, co dało razem 15,60 zł, koszty kancelaryjne: papier, druk, materiały biurowe w łącznej kwocie 20,00 zł, a także koszty dojazdu do sądu: do czytelni i na rozprawę – 2 x 22 km (2x 11 km) = 44 km x 1,15 zł/h (stawka urzędowa za 1 km) = 50,60 zł oraz 10 zł tytułem opłaty za parking, co razem dało 60,60 zł.