Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.01.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. przeniósł na K. P. odpowiedzialność za zobowiązania płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi w łącznej kwocie 136 002,11 zł w tym:

1. na ubezpieczenia społeczne:

- należność główna 82 956,20 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 06/2015-12/2015, (...), (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 10.01.2020 r. 18 818,00 zł

-koszty egzekucyjne 4889,02 zł

2. ubezpieczenie zdrowotne

-należność główna 17 098,05 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 02/2015-12/2015, (...), (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 10.01.2020 r. 3 905,00 zł

-koszty egzekucyjne 399,60 zł

3. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

- należność główna 6 062,84 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 02/2015-12/2015, (...), (...)

- odsetki za zwłokę liczone na 10.01.2020 r. 10.01.2020 zł.

- koszty egzekucyjne 346,40 zł.

Zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek za okresy wymienione w sentencji decyzji powstało w czasie pełnienia przez K. P. funkcji prezesa zarządu (...) Spółka zo.o. - pierwotny akt założycielski powstał 5.12.2013.

Zaewidencjonowane zadłużenie na koncie rozliczeniowym podmiotu świadczy o fakcie utraty płynności finansowej spółki co wiązało się z obowiązkiem złożenia w odpowiednim terminie do Sądu wniosku o ogłoszenie upadłości. W ocenie organu K. P. nie dopełniła formalności w zakresie ogłoszenia upadłości spółki w odpowiednim terminie oraz nie wszczęto postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości ww. podmiotu. Nie wskazano również mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości spółki z tytułu składek w znacznej części. Nie wskazano też okoliczności skutkujących wyłączeniem odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Podmiot figuruje w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów:

1. samochód osobowy V. (...) rok produkcji 1996 nr rejestracyjny (...)

2. Naczepa ciężarowa (...) (...), rok produkcji 2005, numer rejestracyjny (...);

3. Samochód osobowy V. (...), rok produkcji 2011, numer rejestracyjny (...);

4. (...) (...), rok produkcji 1997, numer rejestracyjny (...)

Podmiot nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości.

Mając na uwadze zaewidencjonowane na koncie rozliczeniowym płatnika zadłużenie, brak skuteczności dotychczas prowadzonych postępowań egzekucyjnych, uzasadnione i konieczne jest przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania dłużnika (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

/decyzja w aktach ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji złożyła K. P. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, iż nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Skarżąca podniosła, iż nie była członkiem zarządu spółki (...) w okresie w jakim przeniesiono na nią odpowiedzialność.

Wskazała też, że już z treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika majątek spółki z którego organ może zaspokoić dochodzone roszczenie obejmujący:

-samochód osobowy V. (...) rok produkcji 1996 nr rejestracyjny (...)

-Naczepa ciężarowa (...) (...), rok produkcji 2005, numer rejestracyjny (...);

- Samochód osobowy V. (...), rok produkcji 2011, numer rejestracyjny (...);

- (...) (...), rok produkcji 1997, numer rejestracyjny (...).

Jednocześnie z treści uzasadnienia nie wynika by organ rentowy prowadził z powyższych składników majątku egzekucję, ograniczając się do egzekucji z rachunków bankowych spółki a zatem nie można przyjąć, by doszło do spełniania przesłanki bezskuteczności egzekucji, zaś skarżąca korzysta z przysługującego jej uprawnienia i wskazuje wskazany majątek jako ten z którego organ może się zaspokoić.

Odwołująca podniosła też zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia.

/ odwołanie k. 3-5/

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

Dodatkowo wskazał, że wskazany w odwołaniu majątek ruchomy w postaci pojazdów nie może stanowić skutecznego wskazania majątku, z którego mógłby zaspokoić się ZUS z uwagi na brak potwierdzonej informacji o faktycznym posiadaniu ww. pojazdów w majątku. Zakład nie kierował wniosków o ustanowienie zastawów skarbowych na tych pojazdach. Ponadto do spółki prowadzone było bezskuteczne postępowanie egzekucyjne.

Odnosząc się zaś do podniesionego przez stronę zarzutu przedawnienia organ podniósł że termin wskazany w art. 24 ust. 5 d ustawy systemowej odnosi się wyłącznie do egzekucji zobowiązania wynikającego z decyzji organu rentowego o odpowiedzialności osoby trzeciej za zaległości składkowe. Jest on natomiast obojętny dla wydania przedmiotowej decyzji. Odrębna natomiast kwestią jest upływ czasu od powstania zaległości spółki, który uniemożliwia wydanie przez ZUS decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności na członka zarządu zgodnie z art. 118 § 1 ustawy ordynacja podatkowa. Organ rentowy musi zmieścić się w terminie pięciu lat licząc od końca roku, w którym powstała zaległość. Tyle też wynosi termin przedawnienia należności wynikających z tej decyzji, liczony od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana.

Najstarsza zaległość 06.2015 r stała się wymagalna w lipcu 2015 r - zatem termin 5 letni do wydania decyzji na przeniesienie odpowiedzialności za tę zaległość biegnie od końca roku kalendarzowego 2015 - czyli kończy się 31.12.2020 r. Analogicznie w stosunku do każdej następnej składki - czyli za 06,07,08,09 itd. 2015 r i za następne lata należy stosować tożsamą zasadę liczenia terminu przedawnienia na wydanie decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności.

Zaskarżona decyzja została zatem wydana z zachowaniem terminu z art. 118 par. 1 ordynacji podatkowej.

/ odpowiedź na odwołanie k. 7-9/

Postanowieniem z dnia 2.07.2020 r. powiadomiono spółkę (...) zo.o. o toczącym się postepowaniu i pouczono ją o możliwości wstąpienia do toczącego się postępowania w charakterze zainteresowanego.

/ postanowienie k. 12/

Na rozprawie w dniu 29.04.2021 r. ustanowiony w toku procesu pełnomocnik z urzędu wnioskodawczyni poparł odwołanie i wszystkie podniesione zarzuty jednocześnie w złożonym piśmie procesowym wskazał, iż strona wskazuje majątek spółki (...) Sp. z o.o., z którego organ może zaspokoić swoje roszczenia wraz z miejscem ich położenia:

- Motocykl S. nr rej (...)

- Motocykl S. nr rej (...)

S. L. (1) (...)-(...) R., 1 - M. (...)

- Motocykl C. - A.

Z. I. - (...) Ł., (...)

/ stanowisko procesowe strony odwołującej protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:00:13 -00:02:20 pismo procesowe k. 60/

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska procesowe

/ bezsporne/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny :

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) prowadziła działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...) z dnia 7.07.2014 r. Pierwotny akt założycielski spółki powstał 5.12.2013 r. Przedmiotem przeważającej działalności spółki była sprzedaż hurtowa paliw i produktów pochodnych. Spółka zajmowała się obsługą stacji benzynowych, transportem dostarczała pracowników na stacje. Świadczyła usługi spedycyjne dla firmy (...) z G..

/odpis z KRS w aktach ZUS k nienumerowane oraz k. 31-36, 186-190 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12 zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:07:18-00:33:38 zeznania świadka P. D. protokół z rozprawy z dnia 10.03.2022 00:11:13-00:20:04/

Spółka w okresie od (...) zatrudniała od 6 do 20 pracowników na stanowisku kierowcy i pracowników stacji benzynowych w oparciu o umowę o pracę i zlecenie, była zobowiązana do opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

/bezsporne, zestawienie osób zgłoszonych do ubezpieczeń przez płatnika k. 158-159 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12 zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:07:18-00:33:38 zeznania świadka R. A. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:36:27- 01:04:59 /

Spółka nie wywiązała się z tego obowiązku w sposób prawidłowy, na jej koncie powstało zadłużenie, które na dzień wydania niniejszej decyzji wynosi łącznie 136 002,11 zł w tym na:

1. na ubezpieczenia społeczne:

- należność główna 82 956,20 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 06/2015-12/2015, (...), (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 10.01.2020 r. 18 818,00 zł

-koszty egzekucyjne 4889,02 zł

2. ubezpieczenie zdrowotne

-należność główna 17 098,05 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 02/2015-12/2015, (...), (...)

-odsetki za zwłokę liczone na 10.01.2020 r. 3 905,00 zł

-koszty egzekucyjne 399,60 zł

3. Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

- należność główna 6 062,84 zł z tytułu nieopłaconych składek za okres 02/2015-12/2015, (...), (...)

- odsetki za zwłokę liczone na 10.01.2020 r. 10.01.2020 zł.

- koszty egzekucyjne 346,40 zł

/ bezsporne wydruk przeglądu danych stany należności w aktach ZUS k. nienumerowane/

K. P. pełniła funkcję prezesa zarządu ww. spółki w okresie od 3.03.2015 - data powołania do chwili złożenia rezygnacji 17.11.2017r. Przy tym jako prezes zarządu (...) Spółka zo.o. w świetle wpisów w KRS figurowała w okresie od 30.03.2015 do (...).11.2018.

/ odpis z KRS w aktach ZUS k. nienumerowane oraz k. 31-36, 186-190 uchwała wspólników spółki z 3.03.2015 w aktach ZUS k nienumerowane, uchwała nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników z 17.11.2017 w aktach ZUS k nienumerowane oraz k. 62 /

Spółką faktycznie zajmował się M. K. - prokurent spółki, jej jedyny udziałowiec do (...) ,który był poprzednim prezesem zarządu lecz oficjalnie nie mógł pełnić tej funkcji z racji wyroku sądowego. Wnioskodawczyni zatrudniona w spółce od 2014 r. na stanowisku pracownika biurowego została poproszona o pełnienie funkcji w zarządzie przez swojego życiowego partnera, R. A., który był cichym udziałowcem w spółce i przyjacielem M. K.. Od chwili, gdy oficjalnie została prezesem zarządu nadal wykonywała obowiązki biurowe i otrzymywała wynagrodzenie za pracę od M. K.. Wnioskodawczyni zajmowała się obsługą i nadzorem nad kierowcami świadczącymi usługi spedycyjne. Tymi obowiązkami zajmował się też D. T., pracownik spółki. Nigdy nie weryfikowała, czy za nią jako pracownika były odprowadzane składki. Wnioskodawczyni wypłacała wynagrodzenie wszystkim kierowcom i D. T. gotówką ze środków przekazywanych przez firmę (...), wypłacanych z konta spółki przez M. K.. Generalnie przez większość spornego okresu nie miała dostępu do kont firmy. Rozliczaniem kierowców z paliwa zajmował się R. A. ze środków wypłacanych na analogicznych zasadach. Wnioskodawczyni nie podejmowała kluczowych decyzji w spółce. Po tym jak została prezesem zarządu, wnioskodawczyni podpisywała dokumenty dostarczane przez firmę księgową - firmę zewnętrzna. Do niej generalnie należało podpisywanie dokumentów. Dokumenty bankowe podpisywał M. K.. Po tym jak M. K. przestał faktycznie wykonywać obowiązki prokurenta w 2017 r. (ww. zbył udziały w spółce w 50 % w 04/2016 S. L., a w 03/2017 wnioskodawczyni) wszelkie rozliczenia w tym z Urzędem Skarbowym spadły na wnioskodawczynię.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12 zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:07:18-00:33:38 zeznania świadka R. A. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:36:27- 01:04:59, zeznania świadka P. D. protokół z rozprawy z dnia 10.03.2022 00:11:13-00:20:04/

Wnioskodawczyni była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako pracownik z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze w (...) Spółka z o.o. w okresie od 30.09.2014 do 31.05.2015 i od 1.02.2017 do 31.01.2019 r.

/ bezsporne/

Spółka nie składała wniosku o otwarcie likwidacji lub o ogłoszenie upadłości spółki.

/bezsporne zeznania świadka R. A. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:36:27- 01:04:59 /

Spółka figurowała w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów:

1. samochód osobowy V. (...) rok produkcji 1996 nr rejestracyjny (...)

2. Naczepa ciężarowa (...) (...), rok produkcji 2005, numer rejestracyjny (...);

3. Samochód osobowy V. (...), rok produkcji 2011, numer rejestracyjny (...);

4. (...) (...), rok produkcji 1997, numer rejestracyjny (...)

Zakład nie kierował wniosków o ustanowenie zastawów skarbowych na tych pojazdach z uwagi na brak potwierdzonej informacji o faktycznym posiadaniu wskazanych pojazdów.

/ bezsporne faktury potwierdzające nabycie pojazdów z dowodami rejestracyjnymi k. 77-85, kserokopie dokumentów stanowiących zawartość akt pojazdów z danymi właściciela i historią rejestracji k. 88- 147/

Wnioskodawczyni nie wie, gdzie obecnie znajdują się ww. pojazdy.

/ zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12/

Spółka posiadała motocykle trójkołowe - 3 sztuki

- Motocykl Bombardier S. nr rej (...)

- Motocykl C. - A. S. nr rej (...)

Obecnie są one w posiadaniu S. L. (1) (...)-(...) R., 1 - M. (...) tj oskarżyciela posiłkowego w sprawie karnej XVIII U K 243/20, w której wnioskodawczyni jest oskarżoną. Motocykle zostały przekazane mu przez prokuratora, ale nie może nimi rozporządzać ani ich zarejestrować.

Motocykl C. – Am jest obecnie w posiadaniu Z. I. - (...) Ł., (...).

/notatka urzędowa k. 61 zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12 zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:07:18-00:33:38 zeznania świadka R. A. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:36:27- 01:04:59 zeznania świadka P. D. protokół z rozprawy z dnia 10.03.2022 00:11:13-00:20:04 zeznania świadka S. L. (1) protokół z rozprawy z dnia 15.09.2022 00:04:31- 00:47:38 /

W dniu 30.12.2015 pomiędzy (...) Sp z o.o. reprezentowanym przez Prezesa Spółki S. L. (1) - pożyczkodawcą a (...) Sp zo.o. reprezentowanym przez prezesa spółki P. D. – pożyczkobiorcą, P. D., M. K., (...) Spółka zo.o. reprezentowaną przez prokurenta M. K. została zawarta umowa pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie, w ramach której pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki pieniężnej w kwocie 800.000 zł, pożyczkodawca zobowiązał się do zwrotu pożyczkodawcy kwoty pożyczki w terminie do 30.06.2021 r. wraz z odsetkami w wysokości 11,82 % w skali roku w miesięcznych ratach w kwocie 20.000 zł każda, płatna do dnia 15 dnia kolejnego miesiąca począwszy od 15.02. 2016 r.

Zawierając umowę, pożyczkobiorca oświadczył m.in. że jego mienie wskazane w umowie nie jest zajęte i nie posiada zobowiązań pieniężnych, które uzasadniałyby złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości pożyczkobiorcy.

P. D. oświadczył, że jest jedynym udziałowcem pożyczkobiorcy posiada w kapitale zakładowym spółki (...) 100% kapitału zakładowego spółki udziały stanowią jego wyłączną własność nie są obciążone prawami osób trzecich i nie podlegają żadnym ograniczeniom, może nimi swobodnie rozporządzać.

M. K. oświadczył że jest jedynym udziałowcem (...) Spółka zo.o. posiada w kapitale zakładowym 100 % kapitału zakładowego, udziały stanowią jego wyłączną własność, nie są obciążone prawami osób trzecich i nie podlegają żadnym ograniczeniom, może nimi swobodnie rozporządzać, poinformował zarząd (...) Spółka zo.o. o zamiarze obciążenia udziałów.

(...) Spółka z o.o. oświadczyła, że jest właścicielem następujących składników majątku:

a) V. (...) nr rej. (...) o wartości 29.000 zł

b) Cysterna M. nr rej. (...) o wartości 75.000 zł

c) Zestaw ciągnik R. nr rej. (...) (...) wraz z naczepą nr rej. (...) o wartości 44.000 zł

d) Naczepa K. nr rej. (...) o wartości (...).000 zł

e) Naczepa (...) nr rej. (...) o wartości 29.000 zł

f) Motocykl S. nr rej. (...) o wartości 70.000 zł

g) Motocykl S. nr rej. (...) o wartości 75.000 zł

h) Zbiornik paliwa 5000zł o wartości 10.000 zł.

P. D., M. K. i (...) Sp. z o.o. oświadczyli, że ich mienie opisane powyżej nie jest zajęte w postępowaniu egzekucyjnym, sądowym ani prokuratorskim, nie jest zabezpieczone na rzecz osób trzecich w drodze czynności prawnej ani orzeczenia sądu i mogą przenieść własność ww. mienia lub obciążyć je tytułem zabezpieczenia na rzecz Pożyczkodawcy.

P. D., M. K. i (...) Sp. z o o. poręczyli za wszystkie zobowiązania Pożyczkobiorcy wobec Pożyczkodawcy, wynikające z umowy i wskazali, że będą ponosić solidarną odpowiedzialność za ww. zobowiązania.

Tytułem zabezpieczenia roszczeń pożyczkodawcy o zwrot pożyczki i wszystkich zobowiązań pieniężnych z umowy (w tym odsetki, prowizja, koszty itp.), P. D. przeniósł w całości wszystkie udziały w spółce (...) Sp. z o.o. na własność pożyczkodawcy, a Pożyczkodawca przyjmuje własność udziałów z zastrzeżeniem, że jeśli cała wierzytelność zabezpieczona umową zostanie spłacona w ustalonych ratach, nastąpi zwrotne przeniesienie własności przedmiotu przewłaszczenia na przewłaszczającego.

Tytułem zabezpieczenia roszczeń pożyczkodawcy o zwrot pożyczki i wszystkich zobowiązań pieniężnych z umowy (w tym odsetki, prowizja, koszty itp.), M. K. przeniósł w całości wszystkie udziały w spółce (...) Sp. z o.o. na własność pożyczkodawcy, a pożyczkodawca przejął własność udziałów z zastrzeżeniem, że jeśli cała wierzytelność zabezpieczona umową zostanie spłacona w ustalonych ratach, nastąpi zwrotne przeniesienie własności przedmiotu przewłaszczenia na przewłaszczającego.

Tytułem zabezpieczenia roszczeń pożyczkodawcy o zwrot pożyczki i wszystkich zobowiązań pieniężnych z umowy (w tym odsetki, prowizja, koszty itp ), (...) Sp. z o.o. przeniósł w całości całe mienie na własność pożyczkodawcy, a pożyczkodawca przyjął na własność mienie (...) Sp. z o.o. z zastrzeżeniem, że jeśli cała wierzytelność zabezpieczona umową zostanie spłacona w ustalonych ratach, nastąpi zwrotne przeniesienie własności przedmiotu przewłaszczenia na przewłaszczającego.

Jednocześnie pożyczkobiorca miał wystawić i wręczyć pożyczkodawcy weksel własny in blanco poręczony przez P. D., (...) Sp. z o.o., M. K..

W umowie zastrzeżono, że w przypadku niespłacenia pożyczki w ustalonych ratach pożyczkodawca może podjąć według własnego uznania dowolnie jedno z trzech, kilka lub wszystkie działania opisane punktach poniżej.

- Zaspokojenie Wierzyciela może nastąpić poprzez zatrzymanie przez Wierzyciela przedmiotu przewłaszczenia, przy czym zobowiązanie P. wobec Wierzyciela ulega zmniejszeniu o wartość przedmiotu przewłaszczenia ustaloną przez niezależnego biegłego rzeczoznawcę.

- Zaspokojenie Wierzyciela może nastąpić poprzez sprzedaż przedmiotu przewłaszczenia w/drodze umowy sprzedaży, przy czym zobowiązanie P. wobec wierzyciela ulega zmniejszeniu o cenę sprzedaży przedmiotu przewłaszczenia ustaloną w umowie sprzedaży.

- Zaspokojenie Wierzyciela może nastąpić poprzez sprzedaż przedmiotu przewłaszczenia w drodze licytacji lub przetargu publicznego, przy czym zobowiązanie P. wobec Wierzyciela ulega zmniejszeniu o uzyskaną tą drogą cenę przedmiotu przewłaszczenia, pomniejszoną o koszty organizacji licytacji lub przetargu.

W przypadku, gdy wartość przedmiotu przewłaszczenia lub jego cena przewyższałaby wartość zobowiązania P. wobec wierzyciela, wierzyciel w terminie 7 dni od daty sprzedaży zwróci nadwyżkę przewłaszczającemu.

Strony zgodnie postanowiły, że przedmioty przewłaszczenia pozostaną we władaniu odpowiednio pożyczkobiorcy i (...) Sp. z o.o. Wierzyciel zezwolił pożyczkobiorcy i (...) Sp. z o.o. bezpłatnie korzystać z oddanych mu rzeczy ruchomych stanowiących przedmiot przewłaszczenia, do czasu całkowitej spłaty kwoty pożyczki lub do chwili otrzymania od pożyczkodawcy pisemnego żądania wydania mienia pożyczkobiorcy i mienia (...) Sp. z o.o.

Pożyczkobiorca i (...) Sp. z o.o. przewłaszczający mogły używać użyczonej rzeczy zgodnie z jej gospodarczym przeznaczeniem, jednocześnie dbając o jej zachowanie w stanie nie pogorszonym, poza zwykłym zużyciem wynikającym z prawidłowego użytkowania zgodnie z gospodarczym przeznaczeniem.

/umowa pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie k.71-76, zeznania świadka S. L. (1) protokół z rozprawy z dnia 15.09.2022 00:04:31- 00:47:38 /

Zgodnie z umową pożyczki zwartą w dniu 04 kwietnia 2016 roku pomiędzy pożyczkodawcą S. L. (1) - jako udziałowcem spółki (...) Sp. z o.o. a pożyczkobiorcą (...) Sp. z o.o. reprezentowana przez wnioskodawczynię przedmiotem umowy było udzielenie pożyczki pieniężnej w kwocie 850.000,00zł przekazywanej w dwóch transzach:

- pierwsza transza w kwocie 350.000,00zł przekazanej gotówką w dniu zawarcia umowy,

- druga transza w kwocie 500.000,00zł przekazanej przelewem na rachunek bankowy pożyczkobiorcy w terminie 3 dni od podpisania umowy.

Zwrot pożyczki miał nastąpić do dnia 31 grudnia 2016 roku wraz z odsetkami w wysokości 1% w skali roku. Maksymalny czas przedłużenia obowiązywania umowy strony ustalają na dzień 30 czerwca 2021 roku.

W celu zabezpieczenia pożyczki prezes zarządu (...) Sp. z o.o. K. P. wystawiła weksel in blanco, który został poręczony przez R. A., M. K. i P. D.

/ bezsporne opinia biegłego z zakresie finansów A. K. (1) dot (...) sp z.o. sporządzonej do sprawy karnej XVIII K 243/20 k. 295- 243/

Żadna z transzy ww pożyczek nie została spłacona. A część majątku stanowiącego zabezpieczenie tych pożyczek jak i jeszcze jednej pożyczki z dnia 4.04.2016 na kwotę 850.000 zł, którą S. L. (1) udzielił (...) Sp. z o.o. poręczonej wekslem in blanco, wystawionym przez P. D. prezesa Zarządu (...) poręczonego przez K. P. R. A. i M. K., która również nie została spłacona, została sprzedana ze szkodą dla pożyczkodawcy. Próbowano sprzedać również motocykle.

/zeznania świadka S. L. (1) protokół z rozprawy z dnia 15.09.2022 00:04:31- 00:47:38,opinia biegłego z zakresie finansów A. K. (1) dot (...) sp z.o.o sporządzonej do sprawy karnej XVIII K 243/20 k. 295- 243 protokół z rozprawy głównej w tym ustnymi opiniami uzupełniającymi z 22.05.2022 r. z 25.08.2022, 22.06.2023 XVIII K 243/20 załączone do akt sprawy k. 346 -351, 452-457, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12 /

Spółka (...) zo.o. przelała spółce (...) sp z.o.o kwotę 354.500, 00 zł z kwoty pożyczki od S. L. (1) przekazanej na rachunek bankowy, łącznie zaś kwotę 349.500,00 zł. Łącznie z tytułu pożyczek oraz przelewów od spółki (...) Sp. z o.o. spółka (...) sp z.o.o pozyskała kwotę 2 .004.500,00 zł. Biegły nie był w stanie określić sposobu wydatkowania środków przekazanych spółkom w gotówce na kwotę 6 302.278, 26 zł, która nie została rozliczona.

/opinia biegłego z zakresie finansów A. K. (1) dot (...) sp z.o.o sporządzonej do sprawy karnej XVIII K 243/20 k. 295- 243 protokół z rozprawy głównej w tym ustnymi opiniami uzupełniającymi z 22.05.2022 r. z 25.08.2022, 22.06.2023 XVIII K 243/20 załączone do akt sprawy k. 346 -351, 452-457 /

Spółka (...) Sp. z o.o. nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości. Spółka wynajmowała od Z. C. nieruchomości, w których mieściła się siedziba spółki i stały samochody na ul. (...) w Ł., a potem w K..

/bezsporne zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 7.09.2023 r. 00:15:54-00:22:56 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 29.04.2021 00:02:20-00:39:12 zeznania świadka M. K. protokół z rozprawy z dnia 23.09.2021 00:07:18-00:33:38/

Aktem oskarżenia z dnia 29.12.2020 w sprawie sygn. akt (...) przeciwko K. P. oskarżonej o przestępstwo z art. z art. 286 § l kk w zw. z art.294 § l kk w zw. z art. 12 kk oraz o przestępstwo z art. 284 § 2 kk 2. M. K. oskarżonemu o przestępstwo z art. z art. 286 § l kk w zw. z art.294 § l kk w zw. z art. 12 kk oraz o przestępstwo z art. 284 § 2kk 3. P. D. oskarżonemu o przestępstwo z art. 286 § l kk w zw. z art. 294 § l kk w zw. z art. 12kk 4. R. A. oskarżonemu o przestępstwo z art. 286 § l kk w zw. z art.294 § l kk w zw. z art. 12 kk oraz o przestępstwa z art. 284 § 2kk oskarżono ww. o to, że:

I. w okresie od dnia 30 grudnia 2015 roku do dnia 29 kwietnia 2016 roku w Ł. działając wspólnie i w porozumieniu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzili S. L. (1) oraz spółkę (...) sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 2.500.000,00 zł, wprowadzając w błąd co do zamiaru i możliwości spłaty pożyczki, przy czym łączna kwota wszystkich trzech pożyczek stanowiła mienie znacznej wartości, i tak:

1. w dniu 30 grudnia 2015 roku w Ł. M. K. jako prokurent samoistny spółki (...) sp. z o.o. oraz P. D. jako prezes Zarządu Spółki (...) Sp. z o.o. zawarł z S. L. (1) reprezentującym spółkę (...) sp. z o.o. umowę pożyczki w kwocie 800.000,00 zł, zabezpieczoną przewłaszczeniem na zabezpieczenie majątkiem ruchomym spółki (...) Sp. z o.o. oraz udziałów spółek (...) sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o. a także wekslem in blanco wystawionymi przez P. D. oraz M. K. i poręczonymi przez R. A., w wyniku której to umowy S. L. (1) przekazał w dniu 30 grudnia 2015 roku pożyczkobiorcy kwotę 300.000,00 zł w gotówce oraz przelał na konto w dniach 2 i 3 lutego 2016 roku środki pieniężne w kwotach po 250.000,00 zł na rachunek bankowy (...) Sp. z o.o.,

2. w dniu 04 kwietnia 2016 roku w Ł. K. P. zawarła w imieniu (...) Sp. z o.o. umowę pożyczki pieniędzy w kwocie 850.000 złotych, zabezpieczonej wekslem in blanco przez nią wystawionym poręczonym przez M. K., R. A. oraz P. D., w wyniku której to umowy S. L. (1) przekazał w dniu 04 kwietnia 2016 roku przedstawicielowi pożyczkobiorcy kwotę 350.000 złotych w formie gotówki, w dniu 12 kwietnia 2016 roku dokonał przelewu środków pieniężnych w kwocie 400.000 złotych, a w dniu 29 kwietnia 2016 roku przelewu środków pieniężnych w kwocie 100.000 złotych na rachunek (...) Sp. z o.o.,

3. w dniu 04 kwietnia 2016 roku w Ł. P. D. zawarł w imieniu (...) Sp. z o.o. umowę pożyczki pieniędzy w kwocie 850.000 złotych, zabezpieczonej wekslem in blanco przez niego wystawionym i poręczonym przez M. K., R. A. oraz K. P., w wyniku której to umowy S. L. (1) przekazał w dniu 04 kwietnia 2016 roku przedstawicielowi pożyczkobiorcy kwotę 350.000 złotych w formie gotówki, w dniu 5 kwietnia 2016 roku dokonał przelewu środków pieniężnych w kwocie 100.000 złotych, a w dniu 6 kwietnia 2016 roku przelewu środków pieniężnych w kwocie 400.000 złotych na rachunek (...) Sp. z o.o.,

- tj. o przestępstwo z art. 286 § lkk w zw. z art. 294§ lkk w zw. z art. 12kk

A nadto K. P. o to że: 1

(...). w okresie od (...) do 28 stycznia 2017 roku w Ł., działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółki (...) Sp. z o.o. przywłaszczyła sobie powierzoną rzecz ruchomą w postaci zestawu ciągnika R., nr (...) (...) o nr rej. (...) (...) o wartości 35.000,00 zł wraz z naczepą K., nr (...) (...) o nr rej. (...) o wartości 12.000 złotych czyli mienie o łącznej wartości 47.000,00 zł w ten sposób, że w imieniu spółki (...) Sp. z o.o. sprzedała wyżej opisany zestaw (...) spółce (...) mimo, że przedmiotowy ciągnik i naczepa w wyniku umowy pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 30 grudnia 2015 roku przeszły na własność (...) Sp. z o.o. reprezentowanej przez S. L. (1), działając bez wiedzy i zgody właściciela ciągnika i naczepy

- tj. o przestępstwo z art. 284§2kk w zw. z art. 12kk

III. w dniu 23 sierpnia 2017 roku w Ł., pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółki (...) Sp. z o.o. przywłaszczyła sobie powierzoną rzecz ruchomą w postaci V. (...) nr rej. (...) (pop. (...)) nr (...) (...) o wartości 19.000,01 zł, w ten sposób, że w imieniu spółki (...) Sp. z o.o. sprzedała wyżej opisany pojazd komisowi PPHU (...) mimo, że przedmiotowy pojazd w wyniku umowy pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 30 grudnia 2015 roku przeszedł na własność (...) Sp. z o.o. reprezentowanej przez S. L. (1), działając bez wiedzy i zgody właściciela ww pojazdu

- tj. o przestępstwo z art. 284§2kk

A nadto M. K. o to, że:

IV. w okresie od lipca 2016 roku do sierpnia 2016 roku w Ł. i D., pełniąc funkcję prokurenta spółki (...) Sp. z o.o. przywłaszczył sobie powierzoną rzecz ruchomą w postaci motocykla Bombardier S., rok produkcji 2013, nr (...) (...), nr rej. (...) o wartości 70.000 złotych oraz motocykla C.-A. S., rok produkcji 2014, nr (...) (...), nr rej. (...) o wartości 75.000 złotych, tj. mienia o łącznej wartości 145.000 złotych w ten sposób, że w imieniu spółki (...) Sp. z o.o. zaoferował je do sprzedaży A. B. mimo, że przedmiotowe motocykle w wyniku umowy pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 30 grudnia 2015 roku przeszły na własność (...) Sp. z o.o., działając bez wiedzy i zgody właściciela motocykli

- tj. o przestępstwo z art. 284 § 2 kk

A nadto R. A. o to, że:

V. w dniu 21 lutego 2018 roku w Ł. przywłaszczył sobie powierzoną rzecz ruchomą w postaci naczepy (...) (...) nr rej. (...) nr (...) (...) o wartości 15 000,00 zł w ten sposób, że sprzedał wyżej opisany pojazd Spółce (...) sp. z o.o. mimo, że przedmiotowy pojazd w wyniku umowy pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 30 grudnia 2015 roku przeszedł na własność (...) Sp. z o.o. reprezentowanej przez S. L. (1), działając bez wiedzy i zgody właściciela ww pojazdu

- tj. o przestępstwo z art. 284 § 2 kk

VI. w dniu 24 listopada 2017 roku w Ł. przywłaszczył sobie powierzoną rzecz ruchomą w postaci samochodu ciężarowego marki M. nr rej. (...) nr (...) (...) o wartości 25 000,00 zł w ten sposób, Ze sprzedał wyżej opisany pojazd Spółce (...) sp. z o.o. mimo, że przedmiotowy pojazd w wyniku umowy pożyczki i przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 30 grudnia 2015 roku przeszedł na własność (...) Sp. z o.o. reprezentowanej przez S. L. (1), działając bez wiedzy i zgody właściciela ww pojazdu

- tj. o przestępstwo z art. 284 § 2 kk

/ akt oskarżenia k. 161-171/

W wyniku powyższego toczy się postępowanie karne w sprawie XVIII K 243/20

/ bezsporne/

Zwieranie umów pożyczek przez spółki (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. nie miało jakiegokolwiek ekonomicznego uzasadnienia. Sytuacja obu spółek była zła a spółki znajdowały się w stanie niewypłacalności.

Z dokumentu „Stan zaległości zobowiązanego na dzień 13 czerwca 2018 roku” dotyczący spółki (...) Sp. z o.o. wynika, że spółka posiadała zaległości wobec Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł. w kwocie 43.838,96zł oraz wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 59.562.97zł. Fakt, iż spółka (...) Sp. z o.o. nie regulowała swoich wymagalnych zobowiązań względem co najmniej dwóch wierzycieli oznacza, że spółka stała się niewypłacalna i pozostaje w stanie upadłości do dnia dziesiejszego. Zła sytuacja finansowa spółek (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. nie była etapem przejściowym, ale trwałą utratą zdolności do regulowania swoich wymagalnych zobowiązań. Na przestrzeni lat kondycja spółek uległa pogorszeniu, rosło też zadłużenie. Ze względu na złą kondycję finansową spółek skutkującą stanem ich niewypłacalności, rosnące zadłużenia i złe wydatkowanie środków udzielonych pożyczek, nie było realnej szansy na zakup dzierżawionej stacji paliw położonej w G. przy ul. (...) oraz na spłatę zaciągniętych pożyczek na warunkach określonych w poszczególnych umowach.

Ponadto zobowiązania spółki (...) sp o.o. oraz spółki (...) Sp. z o.o. wobec S. L. (1) spółki (...) sp zo.o. powinny być traktowane jako częściowo wymagalne, wymagalne i krótkoterminowe, ponieważ w przypadku pożyczki z 30.12. 2015 r. spółka (...) sp zo.o. nie zapłaciła pierwszej raty w wysokości 20.000 zł, która powinna zostać zapłacona do 15.02.2016, ani kolejnych rat, natomiast w przypadku pożyczek z 4.04. 2016 spłata wraz z odsetkami powinna nastąpić do 31.12.2016 roku.

/opinia biegłego z zakresie finansów A. K. (1) dot. (...) sp z.o.o sporządzonej do sprawy karnej XVIII K 243/20 załączona do akt sprawy k. 295- 243 oraz pisemna opinia uzupełniająca załączona do akt sprawy k. 365 -449 protokół z rozprawy głównej w tym ustnymi opiniami uzupełniającymi z 22.05.2022 r. z 25.08.2022, 22.06.2023 XVIII K 243/20 załączone do akt sprawy k. 346 -351, 452-457 dokumenty z postępowania XVIII K 243/20 załączone do akt sprawy k. 344-345, 352-364, 450 /

W stosunku do spółki od czerwca 2017 prowadzone było postępowanie egzekucyjne zarówno przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł. jak i Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł.. W tym pierwszym przypadku wyegzekwowano kwotę 28 523,80 w pozostałym zakresie tj co do kwoty 42.675,60 zł postepowanie umorzono z powodu bezskuteczności egzekucji w dniu 29.05.2019 lub organ nie przystąpił do egzekucji z powodu braku informacji o miejscu prowadzenia działalności i majątku spółki. W przypadku Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. organ egzekucyjny dokonał zajęcia prawa majątkowego spółki stanowiącego rachunki bankowe w Bank (...) SA, (...) S.A. (...) Bank (...) S.A. kierowane były również zajęcia wierzytelności z tytułu nadpłaty/ zwrotu podatku do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł.. Czynności egzekucyjne podejmowane w celu wyegzekwowania należności z tytułu nieopłaconych składek nie doprowadziły do spłaty zadłużenia - wyegzekwowania znacznej części należności. Notami z 29.06.2017, 05.09.2017 i 12.09.2019 wyegzekwowano łączna kwotę 4.824,98 zł. Prowadzona egzekucja była bezskuteczna.

/opinia biegłego z zakresie finansów A. K. (1) dot (...) sp z.o.o sporządzonej do sprawy karnej XVIII K 243/20 k. 295- 243 protokół z rozprawy głównej w tym ustnymi opiniami uzupełniającymi z 22.05.2022 r. z 25.08.2022, 22.06.2023 XVIII K 243/20 załączone do akt sprawy k. 346 -351, 452-457 /

Opisany powyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niekwestionowane dowody z: dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach rentowych w tym akt egzekucyjnych, o dokumenty załączone z akt sprawy XVIII K 243/20 w tym o opinię biegłego z zakresie finansów A. K. (1) dotyczącą (...) sp z.o.o oraz częściowo zeznania świadków i wnioskodawczyni

Sąd Okręgowy uznał, za niewiarygodne zeznania odwołującej i świadków w zakresie w jakim podnosili iż w okresie kiedy wnioskodawczyni pełniła funkcję w zarządzie płatnika nie występowały przesłanki warunkujące zgłoszenie wniosku o upadłość, a spółka posiadała środki finansowe mienie pozwalające na regulowanie zobowiązań, w tym wobec ZUS. Nadto w zakresie w jakim wskazywali, że nie została wykazana bezskuteczność egzekucji z uwagi na te same okoliczności. Twierdzenia te nie korespondowały z pozostałym złożonym do sprawy materiałem dowodowym. Podnieść należy że z opinii biegłej dot. sytuacji finansowej (...) sp z.o.o nie zaś stricte płatnika załączonej do akt niniejszej sprawy na wniosek odwołującej, nie wynikają wnioski dla niej korzystne co do niewystępowania niewypłacalności płatnika w okresie kiedy pełniła funkcję w zarządzie. Materiał zgromadzony w procesie, w szczególności dowody z dokumentów oraz zeznania świadków nadto wskazana opinia nie wskazują też na istnienie mienia spółki z którego egzekucja umożliwiałaby organowi zaspokojenie zaległości spółki w znacznej części. Przy tym do tych okoliczności Sąd szczegółowo odniesie się w rozważaniach prawnych do rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

Odwołanie wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, iż Sąd Okręgowy analizując poprawność odwołania wniesionego od zaskarżonej decyzji z dnia 10.01.2020 dostrzegł, iż zostało ono złożone 30.03.2020 (data nadania w urzędzie pocztowym) po wymaganym do tego terminie 1.03.2020 - decyzja doręczona w trybie awizo 30.01.2020 r. Niemniej jednak stwierdził, że brak podstaw do jego odrzucenia.

Na mocy art. 477 ⁹ § 1 i 3 k.p.c., odwołania od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję, lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Powyższe oznacza, że wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego z uchybieniem miesięcznego terminu powoduje, iż ubezpieczony zostaje pozbawiony prawa do merytorycznego rozpoznania zarzutów co do istoty sprawy, podniesionych w odwołaniu. Dlatego też Sąd stosując art. 477 ⁹ § 3 kpc, musi ocenić całokształt okoliczności, które spowodowały przekroczenie terminu do wniesienia odwołania, a przede wszystkim aspekt zawinienia składającego odwołanie (choć nie wskazano przesłanki winy jako wykluczającej odwołanie po terminie) oraz ewentualnych przyczyn od niego niezależnych. Ocena, czy przekroczenie terminu było nadmierne oraz czy nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się, jest pozostawione ocenie sądu. Sąd ma możliwość potraktowania spóźnionego odwołania tak, jakby zostało wniesione w terminie, przy czym niezbędne jest jednoczesne spełnienie się obu warunków: przekroczenie terminu nie może być nadmierne, zaś jego przyczyna musi być niezależna od odwołującego się (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2006 r., III UK 168/05, Lex nr 277825).

Przesłanki upoważniające sąd do nieuwzględnienia przekroczenia terminu muszą zachodzić kumulatywnie, mają one charakter ocenny i zależą od całokształtu okoliczności sprawy, w związku z czym nie dadzą się uogólnić. Niespełnienie choćby jednej z tych przesłanek przesądza o odrzuceniu odwołania. To zaś oznacza, że nawet w przypadku stwierdzenia, że przekroczenie ustawowego terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się - w przypadku, gdy przekroczenie ustawowego terminu jest nadmierne - sąd obowiązany jest odrzucić odwołanie (por. postanowienie SN z 6.06. 2012 r., III UK 144/11, Legalis Nr 537289).

Z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, iż odwołanie od decyzji z dnia 10.01.2020 zostało złożone przez wnioskodawczynię z nieznacznym uchybieniem terminu. Sąd miał przy tym na uwadze, iż miało to miejsce w okolicznościach nieobciążających wnioskodawczyni - z przyczyn od niej niezależnych, gdyż przypadało na początek pandemii, gdzie działania w sprawach także urzędowych było znacznie utrudnione.

Odnosząc się do meritum sprawy należy podkreślić, że strona odwołująca nie kwestionowała samej zasady obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez płatnika, jakim jest spółka (...). Wnioskodawczyni zakwestionowała w sprawie podstawę swojej odpowiedzialności za składki.

Z mocy art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio wyszczególnione w przepisie art. 31 przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa. Zastosowanie do należności z tytułu składek, z mocy art. 31, ma m.in. przepis art. 116 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe), a w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2016 r. we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. z 2020 r. poz. 814) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

W myśl art. 116 § 2 ustawy, odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. Przepisy § 1-3, w myśl § 4, stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności udziałowcy (akcjonariusze) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu określona w §1 obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast zgodnie z art. 107 §1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa, odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Z analizy treści przepisu art. 116 wynika, iż przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. jest ustalenie, że (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki okazała się bezskuteczna w całości lub w części oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tej osoby od odpowiedzialności.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w B. z 6.03.2003 r. SA (...)/(...) (...) wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2018 r.I SA/Bd (...) Legalis Numer 1741267). Tym samym ciężar wykazania dwóch pierwszych przesłanek /pozytywnych/ ciąży na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ciężar dowodu przesłanki trzeciej - w zakresie istnienia okoliczności uwalniających od tej odpowiedzialności - spoczywa na odwołującym się.

W toku przedmiotowego postępowania odwołująca nie kwestionowała wielkości przyjętego przez ZUS zadłużenia - co do innej kwoty zadłużenia nie przedstawiono żadnych dowodów. Bezsprzecznie też wnioskodawczyni nie składała wniosku o otwarcie likwidacji oraz o ogłoszenie upadłości spółki.

Jednakże odwołująca utrzymywała, że nie pełniła funkcji w zarządzie w okresie przyjętym w zaskarżonej decyzji, że faktycznie jej nie wykonywała, a w rzeczywistości była jedynie pracownikiem. Zarząd w spółce miał sprawować nieprzerwanie M. K. i jej partner R. A.. Nadto odwołująca podnosiła, że nie może ponosić osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, bowiem zgłoszenie przedmiotowego wniosku o likwidację czy upadłość nie było konieczne z uwagi na kondycję finansową spółki, fakt posiadania przez spółkę mienia pozwalającego pokryć zobowiązania, nadto wywodziła iż w okresie prowadzenia egzekucji przez ZUS istniał majątek umożliwiający zaspokojenie organu w znacznej części - spółka była właścicielem wskazanych przez nią samochodów i 3 motocykli, a zatem nie sposób dojść do przekonania, że egzekucja okazała się bezskuteczna. Dodatkowo wskazane mienie także obecnie umożliwia pokrycie zobowiązań względem ZUS. Wobec tego nie zachodzą przesłanki usprawiedliwiające przeniesienie na nią odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Skarżąca podniosła również zarzut przedawnienia.

Odnosząc się kolejno do wskazanych twierdzeń w pierwszej kolejności wywieść należy, iż nieuprawnionymi są twierdzenia strony co do upływu okresu przedawnienia.

Na wstępie wskazać należy, iż niezależnie od upływu terminu wynikającego z treści art. 118 § 1 Ordynacji podatkowej, organy podatkowe mogą orzekać o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej jedynie do momentu przedawnienia się zobowiązania podatnika, będącego głównym dłużnikiem. Granice czasowe odpowiedzialności osoby trzeciej wyznacza istnienie zaległości podatkowej, za którą odpowiedzialność tę orzeczono, co wynika z akcesoryjnego charakteru odpowiedzialności osoby trzeciej w stosunku do odpowiedzialności podatnika. Zaległość podatkowa z tytułu określonego zobowiązania podatkowego istnieje z kolei tak długo, jak długo istnieje samo zobowiązanie podatkowe, a zatem jak długo zobowiązanie nie wygaśnie na skutek zaistnienia jednej z przesłanek określonych w art. 59 Ordynacji podatkowej, w tym na skutek upływu terminu przedawnienia. /I SA/Lu 458/20 - wyrok WSA Lublin z dnia 16-04-2021.

W myśl art. 118 § 1 ustawy ordynacja podatkowa, nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat, a w przypadku, o którym mowa:

1) w art. 117b § 1 - jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym miała miejsce dostawa towarów, upłynęły 3 lata;

2) w art. 117c - jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym upływa 6-miesięczny okres od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego, upłynęły 3 lata.

Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 4 ustawy o systemie należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

Termin przedawnienia należności w przypadkach określonych w art. 24 ust. 5a-6 u.s.u.s. ulega przerwaniu lub zawieszeniu. Przerwanie biegu przedawnienia ma ten skutek, że po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu przedawnienia, termin przedawnienia biegnie od nowa. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia sprawia zaś, że w terminie przedawnienia nie uwzględnia się co prawda okresu, w którym bieg przedawnienia był zawieszony, ale uwzględnia się okres przedawnienia, który poprzedzał okres zawieszenia.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy podnieść należy, iż po pierwsze czasowe granice odpowiedzialności podatkowej każdej osoby trzeciej wyznaczone we wcześniej już powoływanym, art. 118 ustawy o.p. przybierające postać przedawnienia prawa do wydania decyzji ustalającej odpowiedzialność podatkową w przypadku K. P. nie zostały spełnione. Najstarsze dochodzone od niej należności dotyczą lutego 2015 których termin płatności przypadał na marzec 2015 r. Wobec tego licząc zgodnie z art. 118 ustawy o.p. 5 letni okres od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, czyli od końca 2015 r., okres do wydania decyzji przypadał na koniec grudnia 2020 r. a zaskarżoną decyzję wydano 10.01.2020 r. Wobec powyższego nie doszło do przedawnienia.

Po drugie z uwagi na prowadzone bezspornie postępowania egzekucyjne wszczęte w czerwcu 2017, zakończone dopiero w grudniu 2019 r. powodujące zawieszenie upływu terminu przedawnienia, dochodzone od płatnika należności nie są przedawnione. Z tych też względów przeniesienie odpowiedzialności za zobowiązania spółki na wnioskodawczynię przy uwzględnieniu tych okoliczności jest uprawnione. Skoro zaś organ nie stwierdził przesłanek do umorzenia postępowania podatkowego z powodu przedawnienia to był zobowiązany zbadać czy i ewentualnie, kiedy wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości. /I SA/Po 382/22, Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. LEX nr 3369398 - wyrok z dnia 5 lipca 2022 r/

Także argumentacja, że de facto wnioskodawczyni nie pełniła funkcji w zarządzie spółki - nie może przynieść spodziewanych przez stronę odwołującą skutków procesowych.

W tym miejscu wskazać należy, że wpis oraz wykreślenie członka zarządu z rejestru przedsiębiorców ma wyłącznie charakter deklaratoryjny, gdyż skutek materialnoprawny w postaci powstania i ustania stosunku członkostwa w zarządzie spółki następuje w drodze wyboru i rezygnacji lub odwołania - niezależnie od tego, czy zostało ono ujawnione poprzez wpis do rejestru, czy też nie./ I SA/Gl 897/21, wyrok z dnia 8 lutego 2022 r. I SA/Gl 897/21, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G./ Zakres odpowiedzialności członków zarządu został ograniczony do okresu, w którym dana osoba pełni swoje obowiązki. Członek zarządu odpowiada tylko za te zaległości podatkowe, które powstały w czasie pełnienia przez niego obowiązków. Są to zaległości wynikające z zobowiązań podatkowych, których termin płatności przypadał na okres pełnienia tych obowiązków. Pełnienie obowiązków członka zarządu w zasadzie przypada na okres od powołania danej osoby na to stanowisko uchwałą odpowiedniego organu do wygaśnięcia mandatu tej osoby m.in. na skutek odwołania lub rezygnacji. Decydujący jest moment podjęcia odpowiednich aktów woli, a nie moment poczynienia odpowiednich wpisów w rejestrze sądowym. /I SA/Gd 848/20, Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 1 lutego 2022 r LEX nr 3306707.

W istocie zgodnie z wpisami do KRS, wnioskodawczyni sprawowała funkcję prezesa zarządu (...) Sp. z o.o. w okresie od 30.03.2015 do (...).11.2018 r. Nie mniej jednak z pozostałych dokumentów złożonych w procesie wynika, iż uchwałą wspólników spółki powołano ją do pełnienia wskazanej funkcji już 3.03.2015 zaś rezygnację z jej pełnienia złożyła skutecznie w dniu 17.11.2017 roku. Tym samym w zaskarżonej decyzji prawidłowo oznaczono okres, w jakim winna ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki.

Co do argumentacji podniesionej przez K. P. o braku podejmowania przez nią istotnych decyzji w sprawach spółki, czyli, że w rzeczywistości miała pełnić rolę figuranta jeszcze raz podnieść należy, iż odpowiedzialność członków zarządu określona w §1 art 116 ordynacji podatkowej obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Dla rozstrzygnięcia sprawy kluczowe jest ustalenie znaczenia pojęcia „w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu”. Według Kodeksu spółek handlowych kadencja to okres pełnienia funkcji członka zarządu w spółce, a mandat to umocowanie członka zarządu do pełnienia jego funkcji. Pojęcia te rzadko się pokrywają. Mandat może być dłuższy niż kadencja (art. 202§ 1 i § 2 KSH) albo krótszy niż kadencja (202§ 4 KSH). Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 lipca 2010r. sygn. akt III CZP 23/10 uznał, że wykonywanie mandatu członka zarządu jest równoznaczne z pełnieniem funkcji, a wygaśnięcie mandatu z utratą tej kompetencji. Mandat oznacza kompetencję do sprawowania funkcji członka organu spółki, a kadencja oznacza okres sprawowania tej funkcji. Nie chodzi tu o faktyczny czas sprawowania funkcji, lecz o okres, na jaki członek organu został powołany (LEX nr 585107).

Przy tym użyte w art. 116 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa sformułowanie - "pełnienie" obowiązków członka zarządu, a nie ich "wykonywanie" oznacza, że odpowiedzialność członka zarządu uzależniona jest od pełnienia tej funkcji a nie jedynie faktycznego wykonywanie obowiązków członka zarządu. Przesłanka ta, z racji wykładni systemowej, winna być ustalana w oparciu o obiektywnie istniejące kryteria - spełnienie formalnych warunków "pełnienia funkcji członka zarządu". Pełnienie funkcji członka zarządu jest bowiem funkcją dobrowolną, wymagającą zgody osoby powołanej na to stanowisko. Niemożliwe jest powołanie członka zarządu bez jego wiedzy i zgody. Co ważne członek zarządu może w każdym czasie zrezygnować ze swojej funkcji. /por. I (...) 58/17 - wyrok NSA (N) z dnia 11-12-2018/ Interpretując zakres pojęcia pełnienia obowiązków w rozumieniu art. 116 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800) należy mieć na uwadze, formalne sprawowanie funkcji członka zarządu, ponieważ dla odpowiedzialności podatkowej nie ma znaczenia jak przebiegało rzeczywiste wykonywanie związanych z tą funkcją czynności. Członek zarządu ponosi odpowiedzialność za sam fakt pełnienia, nie zaś wykonywania funkcji członka zarządu. Oznacza, to że będąc członkiem odpowiada nawet wówczas, gdy nie uczestniczył w podejmowaniu decyzji, w tym w prowadzeniu spraw finansowych, jeśli mógł i powinien uczestniczyć w tym zakresie. /I SA/Sz 67/18 - wyrok WSA Szczecin z dnia 23-05-2018./ I SA/Sz 711/17 - wyrok WSA Szczecin z dnia 22-12-2017/

Przepis art. 116 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa w żaden sposób nie różnicuje odpowiedzialności członków zarządu na tych, którzy rzeczywiście zajmują się sprawami spółki i tych, którzy zajmują bierną postawę. Występujące w tym przepisie sformułowanie "pełnienie obowiązków członka zarządu" należy rozumieć jako zajmowanie stanowiska członka zarządu, posiadanie legitymacji do tego, aby realizować wszystkie czynności związane z pełnioną funkcją. Członek zarządu pozbawiony realnych możliwości wpływu na działania spółki powinien zrezygnować ze stanowiska. Dla zaistnienia przesłanki egzoneracyjnej z art. 116 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa nie wystarczy subiektywne poczucie braku winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość. Przy ocenie braku winy przyjmuje się obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. /I SA/Go 5/18 - wyrok WSA Gorzów Wielkopolski z dnia 28-02-2018/

Kryterium, w oparciu o które oceniać można, czy dana osoba była członkiem zarządu nie jest też okoliczność wydania tej osobie dokumentacji spółki. W żadnym przepisie prawa ustawodawca nie wyartykułował bowiem tego zdarzenia jako znamienia bycia członkiem zarządu spółki. W konsekwencji, niewydanie stosownych dokumentów spółki nie może być brane pod uwagę w kontekście odpowiedzialności podatkowej takiej osoby. Przezorna osoba podejmująca trud zasiadania w zarządzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i kierowania sprawami tej osoby prawnej powinna zaś mieć świadomość ryzyka i odpowiedzialności, jaka wiąże się z taką decyzją. / (...) SA/Gl 588/17 - wyrok WSA Gliwice z dnia 01-03-2018/

Z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki nie zwalnia strony okoliczność braku wiedzy na temat majątku spółki oraz pełnienie w zarządzie spółki funkcji tzw słupa. Zaniedbania w wykonywaniu obowiązków członka zarządu, w tym przede wszystkim bierna postawa członka zarządu spółki, sprowadzająca się do podpisywania „pod dyktando innych osób „pustych” faktur nie mogą stanowić okoliczności uwalniającej stronę od odpowiedzialności za zaległości spółki. Nawet osoba, która nie miała żadnego wpływu na zarzadzanie spółką ponosi odpowiedzialność za jej zobowiązania podatkowe / wyrok NSA z 20.08.2019 (...)/

Podstawowym obowiązkiem każdego członka zarządu jest posiadanie wiedzy o kondycji finansowej spółki, a przede wszystkim o istnieniu nieuregulowanych zobowiązań. Tolerowanie takiej sytuacji, to jest istnienie nieuregulowanych zobowiązań, stanowi zagrożenie uzyskania swoich należności przez innych kontrahentów. Oczywiście członek zarządu kierując się pewnymi rachubami i przesłankami, może zaryzykować dalsze prowadzenie działalności bez zgłoszenia wniosku o upadłość, ale ponosi tego konsekwencje w razie nieziszczenia się owych rachub, w tym te określone w art. 116 § 1 o.p. I SA/R. 931/21, /Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w R. LEX nr 3330650 - wyrok z dnia 1 marca 2022 r./

W kontekście powyższego fakt niewykonywania czynności związanych z kontrolą finansów w okresie sprawowania funkcji prezesa zarządu K. P. w żadnym razie nie zwalnia jej z odpowiedzialności za zaległości składkowe powstałe w tym czasie. Wnioskodawczyni pełniąc funkcję członka zarządu dobrowolnie godziła się na odsunięcie jej od kluczowych spraw firmy przy czym - co przyznaje, podpisywała dokumenty w tym finansowe a w pewnym okresie miała też dostęp do konta spółki. Powyższe pozostaje bez wpływu na jej odpowiedzialność wynikającą z samego faktu sprawowania wskazanego mandatu od dnia 03.03.2015 r.

Odnosząc się co do pozostałych twierdzeń odwołującej, iż nie zachodziły podstawy do złożenia wniosku o upadłość i o braku bezskuteczności egzekucji bowiem spółka (...) Sp. z o.o. dysponowała i nadal dysponuje majątkiem ruchomym pozwalającym na pokrycie zobowiązań względem ZUS - podnieść należy, że za zaległości podatkowe, składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko Spółce okaże się bezskuteczna, chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo że nie zgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wskaże on mienie z którego egzekucja jest możliwa (wyrok NSA w G. z 19.09.2003 r. (...)/(...) - publ. www.nsa.gov.pl).

Ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub o wszczęcie postępowanie układowego był konieczny lub czy został zgłoszony w odpowiednim czasie wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia takowych wniosków. Kwestie te normuje ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1520).

Zgodnie z dyspozycją art. 10 w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie (Dz.U. z 2015 r. poz. 233 t.j. - Dz.U. z 2016 r. poz. 2171 t.j.) przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika. Przepis art. 11 ust. 1 (również w tym brzmieniu) określający, kiedy istnieje niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia upadłości stanowi, iż następuje to wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich zobowiązań pieniężnych, które są wymagalne. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych. Przepis art. 11 ust. 2 reguluje drugą postać niewypłacalności. Zgodnie z tym przepisem obowiązującym w spornym okresie dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Od 1.01.2016 przytoczony przepis został zmieniony i w ust. 1a. wskazano, że domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Natomiast w ust. 2 dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Jednocześnie w świetle obowiązującego do dnia 1.01.2016 art. 12 ust 1-2 ustawy Sąd mógł oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekraczała 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika. Przepisu ust. 1 nie stosowało się, jeżeli niewykonanie zobowiązań ma charakter trwały albo gdy oddalenie wniosku może spowodować pokrzywdzenie wierzycieli.

Wobec takiej regulacji każda z dwóch przyczyn ogłoszenia upadłości ma samodzielny charakter, a to oznacza, że dysponujący sporym majątkiem dłużnik będzie uznany za upadłego, jeżeli zaprzestał w sposób trwały płacenia długów./tak postanowienie SN z dnia 19.12.2002 r, (...) 342/01 (...) - wyrok NSA (N) z dnia 18-05-2021/

Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości określa art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego, zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie trzydziestu od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Do dnia 1.01.2016 r. nie później niż w terminie dwóch tygodni.

Termin 14 dni od chwili stwierdzonej niewypłacalności, o której mowa w art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze jest terminem maksymalnym dla złożenia wniosku, liczonym od wystąpienia przyczyny uzasadniającej jego zgłoszenie. Rygor, o którym mowa w art. 21 ust. 1 tej ustawy, jest emanacją naczelnej zasady prawa upadłościowego (tj. ochrony praw wierzycieli) i jako taki powinien być interpretowany w świetle art. 116 Ordynacji podatkowej ściśle. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 08-02-2022/

Dla stwierdzenia niewypłacalności dłużnika wystarczające jest ziszczenie się tylko jednej z dwóch podstaw (zaprzestanie wykonywania wymagalnych zobowiązań lub gdy zobowiązania przekroczą wartości majątku). W sytuacji zaś, kiedy wystąpi podstawa do ogłoszenia upadłości, dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła taka okoliczność, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek ten spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami. Ponadto w art. 11 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze ustawodawca nie powiązał stanu niewypłacalności ze stanem majątku dłużnika, lecz z konkretnym zaniechaniem, zaprzestaniem płacenia długów.

/ (...) - wyrok NSA (N) z dnia 08-03-2022/

Sam fakt niedokonywania wpłat jest wystarczającą podstawą do uznania, że spółka nie regulowała wymagalnych zobowiązań. Dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia bowiem jest przyczyna niewykonywania zobowiązań oraz ilość wierzycieli. Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Dla określenia, czy istnieją podstawy ogłoszenia upadłości, fundamentalne znaczenie ma wyłącznie ustalenie, czy dłużnik nie wykonuje tych zobowiązań, które są wymagalne. /wyrok NSA 2018.12.13 (...) LEX nr 2624488

(...) - wyrok NSA (N) z dnia 07-09-2021/.

Dla określenia, czy dłużnik jest niewypłacalny, nie ma znaczenia to, czy nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych, czy tylko niektórych z nich. Nie ma też znaczenia wielkość niewykonanych przez dłużnika zobowiązań. Istnienie podstaw do ogłoszenia upadłości determinuje wyłącznie przesłanka niewykonania przez dłużnika wymagalnych zobowiązań. Z niewypłacalnością dłużnika, o której mowa w art. 10 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe mamy również do czynienia, gdy dłużnik ten nie zaspakaja jednego tylko wierzyciela posiadającego znaczną wierzytelność. Przesłanka egzoneracyjna wymieniona w art. 116 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa odnosi się bowiem wyłącznie do zgłoszenia wniosku, a nie do skutku tego wniosku, jakim jest ogłoszenie upadłości. Wniosek należy złożyć wówczas, gdy zaistnieją przesłanki niewypłacalności dłużnika, określone w art. 10 i art. 11 Prawa Upadłościowego. Jeżeli zatem dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, powinien taki wniosek zawsze złożyć./ (...) 538/21 - wyrok NSA (N) z dnia 06-05-2022, (...) 138/21 - wyrok NSA (N) z dnia 30-11-2021/

Właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy. Dla jego określenia nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu /wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r. I (...) 392/10, LEX nr 1079514/.

Dokonując oceny, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we "właściwym czasie" - art. 116 § 1 o.p. należy uznać, że powinno to nastąpić w takim momencie, aby zapewnić ochronę zagrożonych interesów wszystkich wierzycieli, aby po ogłoszeniu upadłości wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Przesłanka ta jest spełniona w szczególności wtedy, gdy członek zarządu po ustaleniu, że stan finansowy spółki uzasadnia złożenie wniosku o upadłość, niezwłocznie złoży taki wniosek. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość nie może natomiast polegać na nadziei na wpływy i zyski. Subiektywna ocena sytuacji majątkowej spółki nie świadczy o braku winy; brak winy może być odnoszony jedynie do wyjątkowych sytuacji, w których członek zarządu (prezes) nie ma wiedzy co do rzeczywistej sytuacji w zakresie płacenia zobowiązań przez spółkę z uzasadnionych (obiektywnie) przyczyn i przy dołożeniu należytej staranności nie może tej wiedzy uzyskać albo podjąć stosownych działań /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. (...) UK 265/10, LEX nr 844740/.

W uznaniu Sądu wyniki przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wskazują, iż nieuzasadnionym jest twierdzenie skarżącej iż w okresie pełnienia przez nią funkcji członka zarządu (...) Sp. z o.o. nie była niewypłacalna. Wskazać należy że powołując się na tę okoliczność - ciężar dowodu w tym zakresie - co już podnoszono spoczywał na stronie odwołującej - skarżąca powoływała się na opinię biegłej sądowej w zakresie księgowości A. K. (2) wraz z opiniami uzupełniającymi sporządzonej dla potrzeb sprawy karnej XVIII K 243/20, którą biegła objęła swym przedmiotem badania sytuacje finansową i ekonomiczną spółki (...) sp z.o.o za okres 12/2015 -04/2016 i odpowiadała na pytania zakreślone tezą postanowienia Prokuratury Rejonowej Ł. w Ł. z lipca 2021 a odnoszące się do tej spółki. Sąd przy tym dostrzega, iż wskazana analiza wymagała także pośrednio odniesienia się do kondycji płatnika (...) Sp. z o.o. bowiem między spółkami zachodziły przepływy finansowe a płatnik poręczył za zobowiązania M. - (...) sp z.o.o w konsekwencji czego biegła m.in. stwierdziła i co zostało ustalone w tym postępowaniu zawieranie umów pożyczek przez spółki (...) Sp. z o.o. (...) Sp. z o.o. nie miało jakiegokolwiek ekonomicznego uzasadnienia. Sytuacja obu spółek była zła i obie spółki znajdowały się w stanie niewypłacalności. (...) od 2.02.2016 r. Nadto z dokumentu „Stan zaległości zobowiązanego na dzień 13 czerwca 2018 roku” dotyczący spółki (...) Sp. z o.o. wynika, że spółka posiadała zaległości wobec Pierwszego Urzędu Skarbowego Ł. w kwocie 43.838,96zł oraz wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie 59.562.97zł. Fakt, iż spółka (...) Sp. z o.o. nie regulowała swoich wymagalnych zobowiązań względem co najmniej dwóch wierzycieli oznacza, że spółka stała się niewypłacalna i pozostaje w stanie upadłości do dnia opiniowania. Zła sytuacja finansowa spółek (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. nie była etapem przejściowym, ale trwałaą utratą zdolności do regulowania swoich wymagalnych zobowiązań. Na przestrzeni lat kondycja spółek uległa pogorszeniu, rosło też zadłużenie. Ze względu na złą kondycje finansową spółek, skutkującą stanem ich niewypłacalności, rosnące zadłużenia i złe wydatkowanie środków z udzielonych pożyczek - nie było realnej szansy na zakup dzierżawionej stacji paliw położonej w G. przy ul. (...) oraz na spłatę zaciągniętych pożyczek na warunkach określonych w poszczególnych umowach. Ponadto zobowiązania spółki (...) sp o.o. oraz spółki (...) Sp. z o.o. wobec S. L. (1) spółki (...) sp zo.o. powinny być traktowane jako częściowo wymagalne, wymagalne i krótkoterminowe, ponieważ w przypadku pożyczki z 30.12. 2015 r. spółka (...) sp zo.o. nie zapłaciła pierwszej raty w wysokości 20.000 która powinna zostać zapłacona do 15.02.2016 ani kolejnych rat natomiast w przypadku pożyczek z 4 .04. 2016 spłata wraz z odsetkami powinna nastąpić do 31.12.2016. Biegła wskazywała też na znaczne przepływy finansowe ze strony płatnika na rzecz wskazanej spółki pochodzące z pożyczek zaciągniętych przez płatnika i na fakt wypłat gotówki z rachunków spółki.

Niemniej jednak - co wymaga podkreślenia z całą stanowczością, biegła wskazując na stan niewypłacalności spółki (...) Sp. z o.o. nie podała konkretnej daty jej powstania ( biegła sugerowała że ta istniała już w dacie zaciągnięcia pożyczek, a więc w grudniu 2015 r.) nie zawierała informacji o wskaźnikach zadłużenia, rentowności czy też płynności spółki (...) Sp. z o.o., nie oceniła też w pełni sytuacji finansowej spółki - co czyni tę opinię niewystarczającą do wykazania przez odwołującą istnienia braku przesłanek do ogłoszenia upadłości spółki (...) Sp. z o.o. do listopada 2017 r. Sad nie był uprawniony do zastępowania w tym zakresie strony odwołującej, reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika i samodzielnego poszukiwania dowodów na poparcie tej tezy. Znamiennym jest także, że wskazana wyżej opinia wskazywała na okoliczności zgoła przeciwne. Fakt braku przesłanek do zgłoszenia wniosku o upadłość (...) Sp. z o.o. w okresie pełnienia przez wnioskodawczynię funkcji w zarządzie tej spółki pozostaje zatem nieudowodnionym. Stronę odwołującą obciążają więc negatywne skutki procesowe w tym zakresie.

W ocenie Sądu Okręgowego nieuprawnionymi są też sugestie skarżącej jakoby – w świetle posiadania przez spółkę ruchomości w postaci pojazdów - samochód osobowy V. (...), naczepa ciężarowa (...) (...), samochód osobowy V. (...), samochód ciężarowy (...) oraz trzech motocykli typu S., istniał majątek wystarczający na pokrycie zobowiązań. W kontekście powyższego odwołująca podniosła, iż organ rentowy kierując egzekucję w tym okresie tylko do poszczególnych elementów majątku- wybiórczo tylko do rachunków bankowych, z pominięciem innego majątku błędnie uznał, iż egzekucja zaległości za składki okazała się bezskuteczna.

W tym miejscu wskazać należy, iż bezskuteczność egzekucji jest wykazana, gdy egzekucja z majątku spółki w całości lub w części jest bezskuteczna. Uogólniając można stwierdzić, iż przesłankę bezskuteczności egzekucji można wykazać na podstawie każdego dowodu wykazującego, że spółka nie ma majątku, który pozawalałby na zaspokojenie jej wierzyciela, który dochodzi swojej należności od członka zarządu Spółki.

Nie można bowiem, zdaniem Sądu Okręgowego, zmuszać organu rentowego do działań pozbawionych racjonalności, aby wszczął i prowadził wszelkiego rodzaju postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce, skoro wykazał on takie okoliczności, z których można wnioskować, że egzekucja z majątku spółki byłaby całkowicie lub w części bezskuteczna. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2003 VCKN 416/2001 OSNC 2004/7-8/poz.l28 ,orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1937r. IC 1927/36 Zbiór Urzędowy 1938 nr 4 poz.184, Uchwała Sądu Najwyższego z 15 czerwca 1999r. III CZP 10/99 -Monitor Prawniczy 1999/11 str 42, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 października 1994r I ACr 470/94 Prawo Gospodarcze 1995 nr 6 strona 28 ; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 18 stycznia 1994r ACr 1024/93 - Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku 1994/2 strona 28; A.Szajkowski- Kodeks handlowy tom I s. 298 - komentarz- Wydawnictwo C.H.Beck/PWN Warszawa 1994; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 czerwca 2005r. VI ACa 231/2005)

Bezskuteczność egzekucji w całości lub w części, o której mowa w art. 116 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa oznacza stan, gdy wierzyciel podatkowy nie uzyskał zaspokojenia mimo przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego. Będzie to więc działanie nie przynoszące pożądanych rezultatów. Tym samym, bezskuteczność egzekucji będzie miała miejsce, gdy skierowanie egzekucji do całego majątku podatnika, zastosowanie różnych sposobów egzekucji, nie dało wyniku w postaci zaspokojenia roszczenia podatkowego. Warunkiem uznania bezskuteczności egzekucji jest jej formalne przeprowadzenie, a także stwierdzenie bezskuteczności egzekucji na podstawie każdego prawnie dopuszczalnego dowodu. Jeżeli natomiast członek zarządu spółki poddaje w wątpliwość zakres egzekucji skierowanej do majątku spółki, ale sam nie wskazuje mienia, z którego zaspokojenie zaległości podatkowych byłoby możliwe, to zarzut ten nie może być uwzględniony. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2016 r., (...), opubl. L.).

Podkreślenia wymaga, iż mienie spółki, którego wskazanie zwalnia członka zarządu z odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki musi być realne i istnieć w dacie, gdy zostało wskazane. Okoliczności te powinien wykazać członek zarządu podając dane umożliwiające przeprowadzenie z tego mienia skutecznej egzekucji.(tak wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 stycznia 2012 r, (...) SA/Wa (...), Lex nr 1139384).

Należy przy tym nadmienić, że zgodnie z art. 116 § 1 o.p. do uznania egzekucji za bezskuteczną wystarczający jest choćby częściowy brak możliwości zaspokojenia wierzyciela. /Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2018 r. I (...) 984/16/.

W rozpoznawanej sprawie wnioskodawczyni podnosząc, że spółka posiadała mienie na pokrycie zobowiązań, czyli wskazane ruchomości znacznej wartości sugerowała, iż gdyby organ rentowy terminowo i odpowiednio prowadził egzekucje z tego majątku, uzyskałby zaspokojenie swych roszczeń.

W ocenie Sądu Okręgowego - wbrew sugestiom wnioskodawczyni, organ rentowy przesłankę bezskuteczności egzekucji niewątpliwie wykazał.

Znamiennym jest, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji – 10.01.2020 r. – w drodze przeprowadzonego uprzednio postępowania egzekucyjnego uzyskanie środków pozwalających na pokrycie należności ZUS z tytułu składek okazało się niemożliwe. Podkreślić należy, iż ZUS prowadził egzekucję w stosunku do spółki z rachunków bankowych bo – czego skarżąca w ogóle nie zauważa - działania w stosunku do wskazywanego przez nią majątku nie mogły być skuteczne. Podkreślić należy iż pojazdy V. (...), Naczepa K., Cysterna M., i dwa motocykle typu S. były przedmiotem zawartej umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, którą w dniu 30.12.2015 ze świadkiem S. L. (1) działającym w imieniu (...) Sp zo.o. zawarła spółka (...).

Wskazać należy, iż przewłaszczenie na zabezpieczenie to umowa oparta na zasadach 353 § 1 kc, która służy zabezpieczeniu wierzytelności np. pożyczki jak było w niniejszym przypadku. Dłużnik przenosi własność rzeczy na wierzyciela, który zobowiązuje się do korzystania z tej własności tylko w niezbędnym zakresie. Dłużnik korzysta z przedmiotu przewłaszczenia, jednak bez prawa własności do niego. Dłużnik przenosi na wierzyciela prawa do własności nieruchomości lub ruchomości. Gdy zadłużony spłaci zaciągnięte zobowiązanie, ponownie staje się jedynym właścicielem zabezpieczonej części majątku. W przypadku braku płatności, mimo upływu terminu spłaty zadłużenia, wierzyciel może sprzedać przewłaszczoną rzecz bez sądowego postępowania egzekucyjnego. Zatem przy umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzyciel nie musi dysponować tytułem wykonawczym. Natomiast kwotę otrzymaną ze sprzedaży rzecz ruchomej, wierzyciel może zaliczyć na zabezpieczony dług.

Tym samym wobec zawarcia przez płatnika wskazanej umowy, w żadnym razie wskazany majątek nie mógł być uwzględniany w zakresie prowadzonej egzekucji, gdyż ten nie był już jego własnością. Powyższe potwierdza fakt prowadzenia postępowania karnego także w stosunku do wnioskodawczyni m.in. z uwagi na okoliczność zarzucanego przywłaszczenia i sprzedaży części majątku spółki, który obejmował część z tych pojazdów i nie był własnością spółki. Podnieść należy, iż egzekucja nie mogła być prowadzona także co do pozostałego majątku dłużnika, skoro brak było potwierdzonej informacji o faktycznym posiadaniu ww. pojazdów w majątku spółki.

Podnieść należy, iż instytucja przeniesienia zobowiązań składkowych wobec funduszu ubezpieczeń społecznych na osoby trzecie nie została ustanowiona w celu ochrony dłużników, lecz w celu zabezpieczenia należności organu ubezpieczeń społecznych, który w zamiarze odzyskania należności wskazuje na bezskuteczność egzekucji skierowanej do znanych lub ujawnionych mu w postępowaniu egzekucyjnym składników majątku dłużnej spółki. Dlatego też ocena działań wierzyciela musi być dokonywana z punktu widzenia celu instytucji ustanowionej do ochrony należności składkowych. Skutkiem czego, członek zarządu spółki wiedząc, że organ rentowy wszczął postępowanie egzekucyjne, winien wykazać się aktywnością w regulowaniu należności tym bardziej, jeżeli twierdzi, iż w tym okresie była możliwość zaspokojenia zadłużenia ze składników majątku i wierzytelności. Trudno, oceniając spełnienie przesłanki bezskuteczności, oczekiwać od organu rentowego by w tym zakresie czynił więcej, niż mogłaby uczynić sama spółka, czy też członek zarządu. /wyrok s.apel. w Łodzi 2018.09.07 III AUa 1293/17 LEX nr 2612058/.

Jak podniesiono organ rentowy prowadząc egzekucję, bezskutecznie usiłował wyegzekwować całość należności o czym wobec wszczętej egzekucji członkowie zarządu dłużnika winni wiedzieć. Trudno też uznać, że spółka celowo nie dokonała spłaty zobowiązań dysponując realnym majątkiem. Tym samym argument o rzekomym posiadaniu określonych środków finansowych/mienia nie zwalnia wnioskodawczyni z odpowiedzialności.

Zdaniem Sądu nie można uznać też, że wnioskodawczyni w procesie wskazała mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odnosząc się do powyższego podnieść należy, że mienie spółki wykazywane przez członka zarządu zwalnia go od odpowiedzialności tylko wtedy, gdy jest to mienie konkretne, rzeczywiście istniejące, nadające się do efektywnej egzekucji. Mienie to musi charakteryzować się odpowiednimi właściwościami, aby egzekucja z niego była realna do przeprowadzenia i skutkująca zaspokojeniem wierzyciela. Tylko realnie istniejące mienie, dokładnie zidentyfikowane i istniejące w momencie, w którym toczy się postępowanie dotyczące przeniesienia odpowiedzialności, wypełnia przesłankę zwalniającą członka zarządu od odpowiedzialności z art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej./ (...) 195/21 - wyrok NSA (N) z dnia 27-10-2021/ Wskazanie mienia spółki, o którym mowa w art. 116 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej powinno nastąpić poprzez wskazanie konkretnego składnika majątkowego, miejsca, w którym się znajduje, oraz tytułu własności przysługującego spółce./ (...) 219/21 - wyrok NSA (N) z dnia 22-09-2021/

Mienie spółki, aby skutecznie ochronić od odpowiedzialności członka jej zarządu musi istnieć i być wskazane w momencie, w którym toczy się postępowanie w kwestii przedmiotowej odpowiedzialności, a perspektywa czasowa uzyskania zaspokojenia z tego mienia zaległości podatkowych nie może być odległa, ale w chwili pozostającej w bliskości z ujawnieniem wcześniej nieznanego majątku. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 01-06-2021/ W ustawowo określonej przesłance dotyczącej mienia chodzi o takie jego składniki które są niesporne, a nie mienie jedynie potencjalne. / (...) - wyrok NSA (N) z dnia 27-04-2021/

W ocenie Sądu powołanie się przez wnioskodawczynię na fakt posiadania przez spółkę mienia w postaci samochodu osobowego V. (...), naczepy ciężarowa (...) (...), Samochód osobowy V. (...), (...) (...) oraz motocykli - Motocykl S. nr rej (...) Motocykl S. C. - Am nr rej (...)- oraz 3 bliżej niedookreślonego Motocykla C. - A. - powyższych wymogów nie spełnia. Podnieść jeszcze raz należy, iż wskazane ruchomości były albo objęte przedmiotem umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, albo wnioskodawczyni w ogóle nie wie gdzie się obecnie znajdują, zaś co do trzeciego z motocykli typu S., będącego w posiadaniu Z. I. - (...) nie wiadomo konkretnie co to jest za motocykl, czy rzeczywiście nadal płatnik ma do niego tytuł własności, jaka jest jego wartość i czy nadaje się do zbycia. Podnoszony przez skarżącą możliwy znaczny stopień zaspokojenia roszczeń przez organ rentowy jest zatem fikcją.

Reasumując słuszne jest stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, iż zachodzą podstawy do obciążania K. P. odpowiedzialnością za zaległe składki stosownie do art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 2 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (tj. Dz.U. z 2023 r. poz.1935) biorąc pod uwagę wartość zgłoszonych roszczeń.