VIII U 877/17 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-05-23

Sygn. akt VIII U 877/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 marca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił ubezpieczonemu E. S. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Decyzja została wydana na podstawie art.12, art.14 i art.57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.887 ze zm.).

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, iż Komisja Lekarska ZUS ustaliła, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy. Na wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w okresie 10 lat od dnia złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczony wykazał 2 lata i 9 miesięcy i 29 dni okresów składkowych oraz 7 lat 2 miesiące i 12 dni okresów nieskładkowych, które należy ograniczyć do 1/3 okresów składkowych (11 miesięcy i 10 dni). Łącznie okres ubezpieczenia wynosi 3 lata 9 miesięcy i 9 dni.

Natomiast w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy (od 19 września 2005 roku do 18 września 2015 roku ubezpieczony udowodnił 3 lata 2 miesiące i 15 dni okresów składkowych, 6 lat 9 miesięcy i 27 dni okresów nieskładkowych, które należy ograniczyć do 1/3 okresów składkowych (1 rok i 25 dni). Łącznie okres ubezpieczenia wynosi 4 lata 3 miesiące i 10 dni.

Zakład wskazał, iż staż ubezpieczeniowy E. S. wynosi 40 lat 10 miesięcy i 24 dni (30 lat 8 miesięcy i 3 dni okresów składkowych oraz 12 lat 3 miesiące i 25 dni okresów nieskładkowych – które podlegają zaliczeniu w wymiarze 1/3 okresów składkowych – 10 lat 2 miesiące i 21 dni).

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony podał, iż jest całkowicie niezdolny do pracy z ogólnego stanu zdrowia i wniósł o przyznanie prawa do renty.

Wyjaśnił, iż w ciągu ostatnich 10 lat przez 7 lat przebywał na zwolnieniach lekarskich. Dodatkowo ma orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności, którego ZUS nie honoruje.

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony E. S. urodził się (...). Ubezpieczony ma wykształcenie zawodowe, jest kinooperatorem. Wykonywał prace wartownika, elektromontera, spawacza, hydraulika, kierowcy zawodowego do 2006 roku, kierowcy taksówki w ramach działalności gospodarczej.

W dniu 26 stycznia 2017 roku ubezpieczony złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, po wyczerpaniu 12-miesięcznego okresu świadczenia rehabilitacyjnego.

(wniosek – k.1-7 akt ZUS)

Orzeczeniem z dnia 17 lutego 2017 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy oraz iż niezdolność do pracy powstała w okresie świadczenia rehabilitacyjnego.

Po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonego komisja lekarska ZUS stwierdziła, iż ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy, a niezdolność ta powstała w 19 września 2015 roku – od pierwszego dnia zasiłku chorobowego.

(orzeczenie – k.9, k.27 akt ZUS)

Na wymagane 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w okresie 10 lat od dnia złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczony wykazał 2 lata i 9 miesięcy i 29 dni okresów składkowych oraz 7 lat 2 miesiące i 12 dni okresów nieskładkowych, które należy ograniczyć do 1/3 okresów składkowych (11 miesięcy i 10 dni). Łącznie okres ubezpieczenia wynosi 3 lata 9 miesięcy i 9 dni.

W 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy (od 19 września 2005 roku do 18 września 2015 roku ubezpieczony udowodnił 3 lata 2 miesiące i 15 dni okresów składkowych, 6 lat 9 miesięcy i 27 dni okresów nieskładkowych, które należy ograniczyć do 1/3 okresów składkowych (1 rok i 25 dni). Łącznie okres ubezpieczenia wynosi 4 lata 3 miesiące i 10 dni.

Staż ubezpieczeniowy E. S. wynosi 40 lat 10 miesięcy i 24 dni (30 lat 8 miesięcy i 3 dni okresów składkowych oraz 12 lat 3 miesiące i 25 dni okresów nieskładkowych – które podlegają zaliczeniu w wymiarze 1/3 okresów składkowych – 10 lat 2 miesiące i 21 dni).

(karta przebiegu zatrudnienia – k.33-36 akt ZUS)

U ubezpieczonego rozpoznano zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z dyskopatią L5/S1, polineuropatię cukrzycową bez objawów porażennych.

Poza znacznym osłabieniem odruchów skokowych i kolanowych w badaniu neurologicznym nie stwierdzono u ubezpieczonego innych objawów uszkodzenia układu nerwowego w szczególności o charakterze porażennym w postaci niedowładów czy porażenia kończyn. Brak jest danych o ewentualnym leczeniu takich objawów w dokumentacji medycznej.

Z powodów objawów polineuropatii ubezpieczony nie jest zdolny do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej i pracy na wysokości. Ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy zarobkowej.

(opinia biegłego neurologa – k.10-11)

Ubezpieczony cierpi na cukrzycę typu 2 od 1998 roku. Leczy się ambulatoryjnie insuliną w systemie wielokrotnych wstrzyknięć. Cukrzyca jest niewyrównana, powikłana początkową neuropatią cukrzycową obwodową. Stopień zaawansowania choroby nie powoduje całkowitej niezdolności do pracy. Ubezpieczony wymaga stałej opieki, częstych wizyt w poradni diabetologicznej, odpowiednich dawek insuliny, dostosowanej do niej diety i wysiłku fizycznego.

(opinia biegłego diabetologa – k.17-18, k.110)

U ubezpieczonego rozpoznano nadciśnienie tętnicze, które jest leczone ambulatoryjnie. Schorzenie to nie obniża sprawności organizmu w stopniu powodującym długotrwałą niezdolność do pracy.

Badanie USG serca jest prawidłowe. Nadciśnienie nie wymagało hospitalizacji, nie powodowało zasłabnięć, utraty przytomności. Schorzenie to może powodować okresowe bóle głowy.

(opinia biegłego kardiologa – k.37-38, k.99 odwrót)

Nadto u ubezpieczonego rozpoznano toksyczne uszkodzenie wątroby związane z nadużywaniem alkoholu w przeszłości i w przebiegu cukrzycy, bez objawów niewydolności wątroby, umiarkowane zaburzenia biochemiczne, aktywność aminotransferaz (ALT, (...)), podwyższone wartości G. ( (...)), które występują w toksycznych uszkodzeniach wątroby. Zmiany te nie powodują niezdolności do pracy.

(opinia biegłego hepatologa – k.34-36, k.109)

Ubezpieczony poza obrzękami kończyn dolnych jest względnie wydolny krążeniowo, ma wyrównane parametry krążenia i oddychania, ciśnienie tętnicze krwi jest dość dobrze wyrównane. U ubezpieczonego nie stwierdzono ostrych objawów korzeniowych czy rozciągowych, objawów ogniskowych czy ubytkowych. Głównym schorzeniem ubezpieczonego jest cukrzyca i jej powikłania.

Ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy.

(opinia biegłego neurologa i z zakresu medycyny pracy – k.116-120, k.207-208 odwrót)

U ubezpieczonego rozpoznano przewlekłe, nawracające zapalenie okołobarkowe lewe z częściowym ograniczeniem, ale funkcjonalnym zakresem ruchomości barku z okresami pogorszenia i poprawy.

Występujące zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa wymagają dalszej diagnostyki i rehabilitacji. Zmiany te nie powodują istotnego ograniczenia ruchomości kręgosłupa ani mobilności ubezpieczonego, zaników mięśniowych kończyn, czynność kręgosłupa jest stosowna do wieku.

Natomiast stopy płasko-koślawe i paluchy koślawe wymagają stałego stosowania wkładek ortopedycznych i separatorów paluchów oraz specjalnego obuwia.

Stwierdzone schorzenia nie upośledzają czynności narządu ruchu w stopniu dającym podstawę do orzekania o niezdolności ubezpieczonego do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Dolegliwości te mogą być leczone w ramach zwolnień lekarskich.

(opinia biegłego ortopedy – k.147-150, k.190)

U ubezpieczonego rozpoznano przewlekłą niewydolność żylną obu kończyn dolnych w stopniu zaawansowania C4 w sześciostopniowej skali (...), marskość wątroby bez objawów klinicznych nadciśnienia wrotnego, podejrzenie miażdżycy tętnic szyjnych do diagnostyki.

Niewydolność żylna w stopniu czwartym oznacza występowanie obrzęku obu goleni, zmiany troficzne żylne pod postacią zapalenia barwnikowego, pojedyncze rozszerzenia żylne w dołach podkolanowych.

Schorzenia te nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy.

(opinia biegłego chirurga – k.193-193 odwrót, k.238-293)

Ubezpieczony jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z chorób o symbolu 07S i 11I, ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 5 czerwca 2017 roku, a orzeczenie zostało wydane na okres do 31 lipca 2020 roku. Ubezpieczony wymaga zatrudnienia w warunkach pracy chronionej.

(kopia orzeczenia – k.115)

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie ww. dowodów z dokumentów, których strony nie kwestionowały.

Celem ustalenia stopnia niezdolności do pracy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu medycyny.

Złożone w sprawie opinie są rzetelne, biegli dokonali oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem możliwości wykonywania pracy zarobkowej i uzasadnili swoje stanowisko. Opinie nie zawierają braków, są jasne i logiczne.

W opiniach uzupełniających biegli odnieśli się do wszystkich zarzutów do opinii.

Biegły hepatolog podał, iż ubezpieczony może wykonywać prace w wyuczonym zawodzie, zaś ocena zdolności do pracy w zawodzie wykonywanym – kierowcy nie należy do jego kompetencji. Wyjaśnił również, iż zawroty głowy, utrata przytomności nie są wynikiem chorób wątroby. W zakresie zarzutu uzależnienia od alkoholu podał, iż dane te wynikają z wywiadu od ubezpieczonego i dokumentacji medycznej.

Biegła diabetolog również wskazała, iż dokonując oceny możliwości wykonywania pracy wzięła pod uwagę wykonywanie przez ubezpieczonego prace kierowcy, gdyż cukrzyca (w szczególności spadki cukru) ma wpływ na zdolność do wykonywania pracy kierowcy. W przypadku ubezpieczonego to właśnie spadki cukru są zagrożeniem, gdyż musi spożyć dodatkowy posiłek. Wystąpienie zawrotów głowy świadczących o obniżeniu się poziomów cukru daje czas na jego podwyższenie przez spożycie dodatkowych węglowodanów.

Biegła ortopeda odniosła się do zarzutów do opinii i podała, iż przy ocenie zakresu ruchomości stawów bierze się pod uwagę wiek osoby badanej, prawidłowe zakresy ruchomości opisane są w kartach pomiarowych układu ruchu w odniesieniu do pozycji „0” a normy zakresów ruchu opisane są w podręcznikach medycyny i obowiązują wszystkich lekarzy (np. podręcznik profesora W. D.). Biegła podała również, iż pomiar S. jest pomiarem rozciągowym kręgosłupa, który jest prawidłowy u ubezpieczonego. Stwierdzone zakresy ruchomości nie ograniczają w sposób istotny tego zakresu.

Biegła wyjaśniła, iż przewlekłe zapalenie okołobarkowe może być skutecznie leczone w ramach zwolnień lekarskich. Natomiast obustronne trzeszczenia podbarkowe są wyrazem zmian zwyrodnieniowych z przewagą strony lewej, co manifestuje się większym ograniczeniem ruchomości.

Stopy płasko-koślawe i paluchy koślawe mogą powodować narastające dolegliwości bólowe i trudności w chodzeniu. Ubezpieczony miał zalecane stosowanie wkładek ortopedycznych i właściwego obuwia, do czego się nie stosował.

Biegła wskazała, iż stwierdzone schorzenia mogą manifestować się periodycznymi nawracającymi dolegliwościami bólowymi, które poddają się leczeniu farmakologicznemu i rehabilitacyjnemu. Schorzenia te nie upośledzają czynności narządu ruchu w stopniu zaawansowania dającym podstawę do orzekania o długotrwałej niezdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Biegły z zakresu chirurgii również odniósł się do zarzutów do opinii, stwierdzając iż każda z wymienionych w rozpoznaniu chorób upośledza stopień sprawności organizmu, ale żadna z tych jednostek nie skutkuje istotnym naruszeniem sprawności organizmu, co skutkuje istotnym naruszeniem sprawności organizmu, co byłoby podstawą sformułowania wniosku orzeczniczego o długotrwałej niezdolności do pracy.

W opinii biegły zwrócił uwagę na podejrzenie u ubezpieczonego miażdżycy zarostowej tętnic szyjnych, ale zaznaczył iż ubezpieczony nie przedstawił badań diagnostycznych tętnic domózgowych.

Ubezpieczony kwestionował ustalenia biegłego w tym zakresie wskazując iż z opinii nie wynika, czy schorzenie to może stanowić podstawę do stwierdzenia niezdolności do pracy, jakie badania należałoby przeprowadzić i czy możliwe jest stwierdzenie, że schorzenie to istniało w dacie złożenia wniosku rentę.

Wbrew twierdzeniom ubezpieczonego biegły odniósł się do tych zarzutów wskazując, iż celem opinii nie jest podjęcie leczenia ubezpieczonego, a diagnoza stanu zdrowia pod kątem oceny zdolności do pracy.

Biegły z zakresu medycyny pracy w opinii uzupełniającej, po zapoznaniu się z opiniami uzupełniającymi biegłych z zakresu ortopedii oraz opinią biegłego chirurga wskazał, iż opisane w opiniach schorzenia potwierdzają stan jaki opisał w dotychczas wydanej opinii. Ocena dokonana przez biegłego uwzględnia wszystkie schorzenia i ich łączny wpływ na stan zdrowia ubezpieczonego.

Sąd oddalił wnioski dowodowe ubezpieczonego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych diabetologa i ortopedy oraz uzupełniającej opinii biegłego z zakresu chirurgii. Opinie zostały sporządzone przez lekarzy specjalistów posiadających gruntowną wiedzę z zakresu swojej specjalności oraz długoletnie doświadczenie zawodowe. Biegli wyczerpująco i logicznie wyjaśnili, z jakich względów stopień nasilenia rozpoznanych schorzeń w znacznym stopniu ogranicza zdolność ubezpieczonego do pracy zarobkowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Opinie te są kompleksowe, rzetelne i w pełni uzasadnione, wnikliwie odnoszą się do stanu zdrowia ubezpieczonego i okoliczności wynikających z całokształtu dokumentacji medycznej, uwzględniając posiadane kwalifikacje zawodowe. Opinie te łączy opinia biegłego z zakresu medycyny pracy, który dokonał oceny stanu zdrowia ubezpieczonego pod kątem zdolności do pracy przy uwzględnieniu wszystkich schorzeń na jakie cierpi ubezpieczony. Stopień nasilenia tych schorzeń nie daje podstaw do ustalenia, że ubezpieczony jest osobą całkowicie niezdolną do pracy.

W orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że potrzeba powołania innego (kolejnego) biegłego (biegłych) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej (złożonych) opinii. Jeżeli więc opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 roku, II CSK 642/08, postanowienie Sądu Najwyższego z 6 czerwca 2012 roku, I UK 113/12). Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, nie mogą więc tutaj mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217§1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych opinii biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony (wyrok Sądu Najwyższego z 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25 czerwca 2009 roku V Ca 139/09, postanowienie Sądu Najwyższego z 19 sierpnia 2009 roku, III CSK 7/09, wyrok Sądu Najwyższego z 16 września 2009 roku, I PK 79/09, wyrok Sądu Najwyższego z 30 maja 2007 roku, IV CSK 41/07). Ponadto w orzecznictwie podkreśla się także, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość, w przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co powinno skutkować jego pominięciem (art. 217§2 k.p.c.) – (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5 czerwca 2002 roku, III AUa 811/02). Kierując się zatem wyżej przytoczonymi rozważaniami Sąd Okręgowy uznał, że wszystkie istotne w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów z opinii biegłych: diabetologa, ortopedy, kardiologa, chirurga, hepatologa, z zakresu medycyny pracy i neurologa.

Dodatkowo należy wskazać, iż podstawowym dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (wyroki Sądu Najwyższego z 27 listopada 1974 roku, II CR 748/74; z 18 września 2014 roku, I UK 22/14; z 24 czerwca 2015 roku, I UK 345/14).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Na wstępie rozważań należy przypomnieć, iż postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter kontrolny, służy badaniu prawidłowości decyzji organu rentowego i nie może polegać na zastępowaniu tego organu w wydawaniu decyzji ustalających świadczenie z ubezpieczeń społecznych. W postępowaniu odwoławczym od decyzji odmawiającej prawa do świadczenia sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2004 roku, II UK 395/03 oraz z dnia 7 lutego 2006 roku, I UK 154/05). Stąd też postępowanie dowodowe przed sądem w sprawie o świadczenie uzależnione od niezdolności ubezpieczonego do pracy powinno zmierzać do ustalenia, czy w dacie orzekania przez organ rentowy po stronie ubezpieczonego występowały w tym zakresie wszystkie przesłanki warunkujące przyznanie świadczenia.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 1270) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach ubezpieczenia (…), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warunki wskazane w art.57 ww. ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia ubezpieczonego E. S. pod kątem jego zdolności do pracy.

Art. 12 ww. ustawy określa pojęcie niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Osobą niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (czyli naruszenie sprawności organizmu) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Dopiero koniunkcja tych dwóch elementów pozwala na uznanie danej osoby za niezdolną do pracy. W konsekwencji nie oznacza niezdolności do pracy niemożność wykonywania zatrudnienia spowodowana innymi przyczynami niż naruszenie sprawności organizmu i odwrotnie - nie jest ową niezdolnością biologiczny stan kalectwa lub choroby nieimplikujący wskazanych wyłączeń lub ograniczeń w świadczeniu pracy

Utrata zdolności do pracy zarobkowej oznacza obiektywne pozbawienie danej osoby możliwości zarobkowania. Naruszenie sprawności organizmu jest oceniane pod kątem możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji (art.13 ust.1 punkt 1 ww. ustawy). Naruszenie sprawności organizmu jest stopniowalne w kontekście jego skutków, to jest utraty w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (częściowa niezdolność do pracy – art.12 ust.3 ww. ustawy) oraz utraty zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy (całkowita niezdolność do pracy – art.12 ust.2 ww. ustawy).

W wyroku z dnia 25 maja 2010 roku (II UK 353/09, Legalis nr 317018) Sąd Najwyższy wskazał, iż dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy” należy brać pod uwagę kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniem naruszającym jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy) jak i ekonomiczne – całkowitą utratę zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy.

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga z reguły wiadomości specjalnych, których podstawowym źródłem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. Z istoty i celu tego rodzaju dowodu wynika, że jeśli rozstrzygnięcie wymaga wiadomości specjalnych, to dowód z opinii jest konieczny. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1974 roku, II CR 748/74).

Z trzech warunków koniecznych do przyznania prawa do renty ubezpieczony spełnia dwa:

1)  jest niezdolny do pracy (częściowo),

2)  niezdolność do pracy powstała w okresie świadczenia rehabilitacyjnego.

Ubezpieczony nie ma wymaganego stażu ubezpieczeniowego, gdyż w ostatnim 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy nie ma 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych. 5-letnim okresem ubezpieczenia nie legitymuje się również w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę.

Ubezpieczony w toku postępowania kwestionował ustalony stopień niezdolności do pracy, podnosząc iż jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Ustalenie całkowitej niezdolności do pracy skutkowałoby przyznaniem prawa do renty, gdyż ubezpieczony posiada ponad 40 – letni okres ubezpieczenia.

Z ustaleń Sądu wynika, iż ubezpieczony jest osobą częściowo niezdolną do pracy.

Niezdolność do wykonywania pracy dotychczasowej jest warunkiem koniecznym ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia i predyspozycje psychofizyczne usprawiedliwiają rokowanie, że mimo upośledzenia organizmu możliwe jest podjęcie innej pracy w tym samym zawodzie albo po przekwalifikowaniu zawodowym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2012 roku, II UK 108/11, Lex nr 1130390).

Ubezpieczony ma wykształcenie zawodowe, jest kinooperatorem, jednak zawód ten uzyskał w latach 70-tych i nie ma aktualnie kwalifikacji do jego wykonywania. Ubezpieczony pracował jako kierowca, wartownik, prowadził działalność gospodarczą w zakresie przewozu osób.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż ubezpieczony jest osobą częściowo niezdolną do pracy, gdyż w stopniu znacznym utracił zdolność do wykonywania pracy zgodnie z III poziomem kwalifikacji. Ubezpieczony może wykonywać prace wymagające niższych albo niewymagającej żadnych kwalifikacji, lub prace zgodnie z kwalifikacjami. Przy czym nie jest rolą Sądu wskazywanie jakie konkretnie prace (na jakich stanowiskach) może wykonywać ubezpieczony.

Odnośnie do zagadnienia relacji między dysponowaniem orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, należy wskazać, że niepełnosprawność nie jest tożsama z całkowitą niezdolnością do pracy. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku zamieszczonym w art. 2 punkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.511), niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Niepełnosprawność oznacza zatem inną sytuację socjalną określonej osoby. W związku z niepełnosprawnością przysługują też inne świadczenia. Najogólniej rzecz ujmując, mają one na celu umożliwienie dalszej pracy osobie niepełnosprawnej oraz zapobieżenie jej społecznej alienacji. Stąd też w przypadku orzekania o niepełnosprawności obok oceny stanu zdolności do pracy uwzględnia się zdolność osoby do pełnienia ról społecznych, co nie odgrywa roli przy orzekaniu o niezdolności do pracy na gruncie ww. ustawy o emeryturach i rentach. Obowiązujące przepisy nie przewidują takiej relacji, że orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma być traktowane na równi z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy, ustalonej na podstawie art. 12 ust. 2 ww. ustawy o emeryturach i rentach. Wiąże się to z różnymi w pewnym stopniu przesłankami orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów rentowych i orzeczenia o niepełnosprawności w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, trybem orzekania w tych sprawach oraz różnicami w zakresie celów, którym orzeczenia te mają służyć. W tej sytuacji uznanie ubezpieczonego za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym nie jest równoznaczne z istnieniem u niej całkowitej niezdolności do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach, a tym samym nie świadczy o nieprawidłowości zaskarżonego wyroku.

Reasumując z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż stan zdrowia ubezpieczonego powoduje przeciwwskazania, które wypełniają, stawiany przez przepis art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wymóg „znaczności” ograniczenia zdolności do wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez niego kwalifikacji. Natomiast w zebranym w sprawie materiale dowodowym brak jest dowodów potwierdzających, że ubezpieczony jest niezdolny do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a tylko takie ustalenia są warunkiem uznania za całkowicie niezdolnego do pracy. Tym samym ubezpieczony nie spełnia warunku uprawniającego go do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, gdyż o istnieniu niezdolności do pracy nie może decydować wyłącznie niemożność podjęcia pracy z innych przyczyn niż medyczne.

Ustalenie częściowej niezdolności do pracy nie daje podstaw do przyznania prawa do renty, gdyż ubezpieczony nie spełnia warunku określonego w art. 57 ust.1 punkt 2 w zw. z art. 58 ust.1 i 2 ww. ustawy o emeryturach i rentach, nie ma wymaganych okresów ubezpieczenia w 10-leciu przed złożeniem wniosku ani w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy. Okoliczność braku wymaganych okresów ubezpieczenia nie była w toku postępowania kwestionowana.

Wobec powyższego Sąd, na podstawie art.477 14§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

W toku postępowania ubezpieczony był reprezentowany przez adwokata ustanowionego z urzędu. Pełnomocnik ubezpieczonego złożył wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oświadczając, iż koszty te nie zostały opłacone ani w całości ani w części.

Zgodnie z treścią 29 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982 roku Prawo o adwokaturze (tekst jednolity Dz.U. z 2018 roku, poz.1148) koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ponosi Skarb Państwa.

Wysokość kosztów nieopłaconej pomocy prawnej określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2019 roku, poz.18). Zgodnie z treścią §15 ust.2 tego rozporządzenia wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ubezpieczonego wynosi 90 zł. Wynagrodzenie, stosownie do treści §4 ust.3 podlega podwyższeniu o kwotę podatku VAT, która wynosi 23% (art.146 a punkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz.2174).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ubezpieczonego.

23 maja 2019 roku

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  I. Matyjas
Data wytworzenia informacji: