VIII U 896/18 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-05-20
Sygn. akt VIII U 896/18
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 2 marca 2018 roku (znak: ENPU/15/021106700) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 30-01-2018 r. przeliczył emeryturę W. G. (1) od 1.01.2018 r. tj. od miesiąca w którym zgłoszono wniosek.
Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę.
- -
-
kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wynosi 36560,96 zł
- -
-
kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego wynosi 282904,93 zł
- -
-
średnie dalsze trwanie życia wynosi 211,40 m-cy
- -
-
wyliczona kwota emerytury zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej wynosi 1511,19 zł
Emerytura po waloryzacjach wyniosła ostatecznie 1570,26 zł
/ decyzja k. 40 -41v. pilk II akt ZUS/
Odwołanie od w/w decyzji złożył w dniu 5 kwietnia 2018 roku wnioskodawca W. G. (1) wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przeliczenie wnioskodawcy świadczenia emerytalnego z uwzględnieniem wynagrodzenia osiąganego w latach 1974-1978 z uwzględnieniem przedłożonej przez niego dokumentacji.
/ odwołanie k. 3/
Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska organ rentowy podniósł, iż Prawomocną decyzja z dnia 26.11.2015r. organ rentowy przyznał wnioskodawcy od 04.11.2015 r. prawo do emerytury z urzędu. Do obliczenia wysokości świadczenia przyjęto kwotę zwaloryzowanych składek zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie wnioskodawcy w kwocie 36.560,96zł oraz zwaloryzowany kapitał początkowy w kwocie 282.884,34zł i średnie dalsze trwanie życia 211,40 m-ca. Tak obliczona emerytura wyniosła kwotę 1.511,09zł.
Prawomocną decyzją z dnia 23.11.2015r. ustalono dla wnioskodawcy także kapitał początkowy będący podstawą do obliczenia części emerytury. Przy obliczaniu kapitału początkowego uwzględniono lata i 7 m-cy okresów składkowych oraz 1 rok, 10 m-cy i 27 dni okresów nieskładkowych. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego obliczono z 10 kolejnych lat kalendarzowych (1988-1997) i wyniósł 47,48%, a współczynnik proporcjonalny przyjęto o wartości 80,38%. Tak obliczony kapitał na dzień 01.01.1999r. wyniósł 86.344,17zł.
W dniu 26.01.2018r. W. G. (1) złożył wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury, do którego dołączył:
- -
-
Świadectwo pracy z dnia 30.10.1981r. z Pracowni K. H. G. za okres
20.03.1979r. do 31.10.1981r. ze wskazaną kwotą wynagrodzenia 4.500zł;
- -
-
Świadectwo pracy z dnia 31.05.1983r. z (...) Upominki i Kwiaty za okres od 01.03.1982r.do 31.05.1983r. ze wskazaną kwotą wynagrodzenia 4.500zł;
- -
-
(...) Rp- 7 z dnia 02.01.2018r. z wynagrodzeniem za okres od 16.12.1974r. do 31.12.1975 r. wystawionym przez Spółdzielnie Mieszkaniową OSIEDLE (...) w Ł.;
W dniu 30.01.2018r. Pan W. G. (1) złożył kolejny wniosek o przeliczenie emerytury do którego załączył:
- Umowę o pracę z Pracowni Dziewiarskiej M. S. z dnia 16.01.1984r. wynagrodzeniem miesięcznym 7.600zł
- Umowę o pracę z Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej z dnia 01.01.1976r. z godzinową stawką wynagrodzenia;
- Umowę o pracę z (...) Sp. z o.o. w Ł. z dnia 01.07.1991r. i z dnia 16.08.1991r. wynagrodzeniem 4mln złotych (stare złote).
- Umowę o pracę z Upominki i Kwiaty Agent E. A. z dnia 01.03.1982r. z podań kwotą 4.500zł.
- Legitymację ubezpieczeniową, w której brak jakichkolwiek zarobków wpisanych w sposób nie budzący wątpliwości.
Na tej podstawie ZUS 1 O/Ł. ponownie decyzją z dnia 01.03.2018r. (decyzja niezaskarżona) ustalił kapitał początkowy dla wnioskodawcy. Jedyną zmianą było dodatkowe uwzględnienie w okresach składkowych dnia 15.01.1984r. co zwiększyło okresy składkowe o 1 dzień - 22 lata, 7 m-cy i 1 dzień. Powyższe spowodowało wzrost współczynnika proporcjonalnego do wartości 80,39% i wartości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r. do kwoty 86.350,44zł.
W dniu 02.03.2018r. wydano zatem zaskarżoną decyzję o ponownym ustaleniu wysokość emerytury przyznanej z urzędu. Do ustalenia wysokości należnego wnioskodawcy świadczenia
- -
-
Za okres zatrudnienia w (...) od 12.02.1968r. do 12.06.1969r. przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków).
- -
-
Za okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) od 25.06.1969r. do 06.09.1969r. przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków).
- -
-
Za okres zatrudnienia w Poczcie Polskiej od 04.06.1970r. do 25.07.1970r. przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków).
- -
-
Za okres zatrudnienia w (...) od 09.02.1971 r. do 31.08.1972r. przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków).
- -
-
Okres pracy w Taksówka Osobowa J. M. od 03.10.1973r. do 12.12.1973r. brak zaliczenia do stażu i brak wynagrodzeń - brak zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.
- -
-
Za okres zatrudnienia w L. od 02.02.1974r. do 10.05.1974r. przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków).
- -
-
Okres pracy w Taksówka Osobowa J. M. od 15.05.1974r. do 31.08.1974r. brak zaliczenia do stażu i brak wynagrodzeń - brak zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.
- -
-
Za okres zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 17.09.1974 r. do 07.12. (...). przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków).
- -
-
Za okres zatrudnienia w (...) OSIEDLE (...) od 16.12.1974r. do 31.12.1975r. przyjęto wynagrodzenie z przedłożonego druku Rp-7.
- -
-
Za okres zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej od 02.01.1976r. do 30.11.1978r. przyjęto minimalne wynagrodzenie w j.g.u. (brak udowodnionych zarobków - tylko stawki godzinowe w umowie o pracę).
- -
-
Za okres zatrudnienia w Pracowni K. od 20.03.1979r. do 28.02.1982r. przyjęto wynagrodzenia na podstawie poświadczenia ZUS.
- -
-
Za okres zatrudnienia w Pracowni Dziewiarskiej od 16.01.1984r. do 31.03.1987r. przyjęto wynagrodzenia na podstawie poświadczenia ZUS.
- -
-
Za okres zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) od 02.04.1987r. do 15.06.1988r. brak zarobków i nie przyjęto minimalnego wynagrodzenia w j.g.u., gdyż ze świadectwa pracy wynika, że wynagrodzenie było ryczałtowe.
- -
-
Za okres zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 01.07.1991 r. do 31.08.1991 r. przyjęto wynagrodzenia na podstawie poświadczenia ZUS.
- -
-
Za pozostałe okresy zostały potwierdzone zarobki na podstawie poświadczenia ZUS.
- -
-
Nie uznano okresu zatrudnienia w (...) Upominki i Kwiaty za okres od 01.03.1982r. do 31.05.1983r., z uwagi na brak możliwości poświadczenia okresu ewentualnego podlegania ubezpieczeniom społecznym.
Jednocześnie organ rentowy podniósł, iż wwpw obliczony z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1988-1997 jest najkorzystniejszy dla wnioskodawcy przy tak ustalonych zarobkach.
Na rozprawie w dniu 13 września 2018 r. pełnomocnik wnioskodawczy poparł odwołanie.
/ stanowisko procesowe pełnomocnika wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 13 września 2018 r. 00:02;05 -00:06:49/
Na rozprawie w dniu 16 kwietnia 2019 r. poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, oświadczył, iż nie kwestionuje hipotetycznego wyliczenia ZUS grudnia 2018 r nie złożył zastrzeżeń ani żadnych innych wniosków dowodowych, nie kwestionował wysokości wskaźnika podstawy wymiaru kapitału początkowego wyliczonego przez ZUS. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.
/ stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy dnia 16 kwietnia 2019 r. 00:01:04 -00:02:22 i 00:05:35 -00:10:09/
Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:
W. G. (1) urodził się w dniu (...).
/okoliczność bezsporna/
W dniu 26.01.2018r. i 30 .01.2018 r. W. G. (1) złożył wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury, załączając do niego dokumentację częściowo potwierdzającą poszczególne okresy zatrudnienia i wysokość osiąganych przez niego zarobków w latach 1974 -1978 r.
/wnioski o emeryturę k. 16 – 16-v oraz 20 – 20 v. plik II akt ZUS wraz z załączoną dokumentacja k. 17-18, 21-26/.
W konsekwencji powyższego decyzją z dnia 1.03.2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. ustali kapitał początkowy wnioskodawcy na dzień 1.01.1999r.
Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1988 do 31.12.1997. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 47,48 %.
Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustalono w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 47,48 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną ww. ustawie (47,48 % x 1 220,89 zł = 579,68 zł).
Do obliczenia kapitału początkowego organ rentowy przyjął łącznie: 22 lata, 7 miesięcy, 1 dzień , tj. 271 miesiące okresów składkowych oraz 1 rok, 10 miesięcy, 27 dni okresów nieskładkowych.
Współczynnik proporcjonalny do- osiągniętego do 31.12.1998r – wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 80,39 %. Współczynnik ten służy do obliczenia części 24% kwoty bazowej. Wysokość 24% kwoty bazowej wynosi 293,01 zł.
Do ustalenia współczynnika przyjęto:
- wiek w dniu 31.12.1998r. - po zaokrągleniu do pełnych lat - wynoszący 49 lat
- łączny staż ubezpieczeniowy do 31.12.1998 r. w dniach wynoszący 8818 lat.
Średnie dalsze trwanie życia - wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat - wynosi 209 miesięcy (komunikat Prezesa GUS z dnia 25 marca 1999r. w sprawie tablicy średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn - M.P. Nr 12, poz.173).
Kapitał początkowy ustalony na dzień 1.01.1999 r. wyniósł 86 350,44 zł.
/ decyzja k. 37-38 plik II akt ZUS obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k. 39 plik II akt ZUS/
Jedyną zmianą w stosunku do dotychczasowego wyliczenia było dodatkowe uwzględnienie w okresach składkowych dnia 15.01.1984r. co zwiększyło okresy składkowe o 1 dzień - 22 lata, 7 m-cy i 1 dzień. Powyższe spowodowało wzrost współczynnika proporcjonalnego do wartości 80,39% i wartości kapitału początkowego na dzień 01.01.1999r. do kwoty 86.350,44zł.
/ bezsporne/
Na skutek wniosku o ponowne ustalenie świadczenia wydano również zaskarżoną decyzję.
/Decyzja k. 40-41 v. plik II akt ZUS/ .
W okresie od 12.02.1968r. do 12.06.1969r. wnioskodawca był zatrudniony (...)
/ dokumentacja osobowa k. 46 -54 w tym angaż k. 48/
Za wskazany okres zatrudnienia w świetle angażu z dnia 6.02.1968 wnioskodawcy przysługiwało wynagrodzenie w stawce podstawowej 7.10zł za godzinę + 25 % premii.
/angaż k. 48/
W okresie od 25.06.1969r. do 06.09.1969r. ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie (...)
/ bezsporne/
Za wskazany okres zatrudnienia brak jest dokumentacji potwierdzającej wysokość zarobków.
/ bezsporne/
W okresie od 04.06.1970r. do 26.07.1970r. W. G. (1) był zatrudniony w Poczcie Polskiej
/ akta osobowe koperta k. 61/
We wskazanym okresie zatrudnienia przysługiwało mu wynagrodzenie w stawce 4,50 za godzinę.
/ angaż w dokumentacji osobowej koperta k. 61/
W okresie od 09.02.1971 r. do 31.08.1972r. ubezpieczony pracował w (...).
/ dokumentacja osobowa koperta k. 74 a/
W okresie zatrudnienia w (...) od 09.02.1971 r. do 31.08.1972r. wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie w stawce 110 zł miesięcznie + dodatek służbowy w kwocie 250 zł miesięcznie
/angaż k 1 cz. C w dokumentacji osobowej koperta k. 74 a/
W okresie od 03.10.1973r. do 12.12.1973r. wnioskodawca pracował w Taksówce osobowej J. M. wówczas nie został zgłoszony do ubezpieczeń.
/ bezsporne/
Od dnia 02.02.1974r. do 10.05.1974r. wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie (...)
/ akta osobowe koperta k. 72/
We wskazanym okresie zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie w stawce 5,20 zł za godzinę pracy plus dodatek do 25 % premii.
/ angaże w aktach osobowych koperta k. 72/
W okresie od 15.05.1974r. do 31.08.1974r. wnioskodawca ponownie pracował w Taksówce osobowej J. M. także wówczas nie został zgłoszony do ubezpieczeń.
/ bezsporne/
W okresie od 17.09.1974 r. do 07.12. (...). wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...).
/ dokumentacja osobowa koperta k. 43/
We wskazanym okresie zatrudnienia otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 7 zł/h + 2 zł /h za rodzaj pojazdu
/ angaż w dokumentacji osobowej koperta k. 43/
Od dnia 16.12.1974r. do 31.12.1975r. ubezpieczony był zatrudniony w (...) OSIEDLE (...)
/ świadectwo pracy k. 18, zaświadczenie RP – 7 k. 19 plik II akt ZUS oraz k. 19 dokumentacja osobowa i płacowa koperta k. 57/
We wskazanym okresie zatrudnienia wnioskodawca osiągnął następujące zarobki:
- od 16.12.1974 – 31.12.1974 – 976 zł.
- od 1..01.1975 do 31.12.1975 – 40815 zł
/ świadectwo pracy k. 18, zaświadczenie RP – 7 k. 19 plik II akt ZUS oraz k. 19 dokumentacja osobowa i płacowa koperta k. 57/
W okresie od 02.01.1976r. do 30.11.1978r. wnioskodawca pracował w Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej
/ umowa o pracę k. 22 plik II akt ZUS/
Za okres zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej brak jest dokumentacji potwierdzającej wysokość zarobków.
/ bezsporne/
Od 20.03.1979r. do 28.02.1982r. W. G. był zatrudniony w Pracowni K. – H. G..
/ świadectwo pracy k. 17 plik II akt ZUS/
Za okres zatrudnienia w Pracowni K. od 20.03.1979r. do 28.02.1982r. przyjęto wynagrodzenia na podstawie poświadczenia ZUS.
/bezsporne/
W okresie od 16.01.1984r. do 31.03.1987r. wnioskodawca pracował w Pracowni Dziewiarskiej.
/ umowa o pracę k 21 akt ZUS/
Za okres zatrudnienia w Pracowni Dziewiarskiej od 16.01.1984r. do 31.03.1987r. przyjęto wynagrodzenia na podstawie poświadczenia ZUS.
/bezsporne/
W okresie od 02.04.1987r. do 15.06.1988r. ubezpieczonego zatrudniała Spółdzielnia Pracy (...). Za okres zatrudnienia w Spółdzielni Pracy (...) od 02.04.1987r. do 15.06.1988r. brak zarobków i nie przyjęto minimalnego wynagrodzenia w j.g.u., gdyż ze świadectwa pracy wynika, że wynagrodzenie było ryczałtowe.
/ bezsporne/
Od 01.07.1991 r. do 31.08.1991 r. wnioskodawca pracował w (...) Sp. z o.o.
/ umowa o pracę k. 23 i 24 plik II akt ZUS/
Za okres zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. od 01.07.1991 r. do 31.08.1991 r. przyjęto wynagrodzenia na podstawie poświadczenia ZUS.
/ bezsporne/
Za pozostałe okresy zostały potwierdzone zarobki na podstawie poświadczenia ZUS.
/ bezsporne potwierdzenie ubezpieczenia k. 31- 32 plik II akt ZUS/
Brak podstaw do uwzględnienia w stażu ubezpieczeniowym okresu zatrudnienia w (...) Upominki i Kwiaty – agent E. A. za okres od 01.03.1982r. do 31.05.1983r., z uwagi na brak możliwości poświadczenia okresu ewentualnego podlegania ubezpieczeniom społecznym.
/ bezsporne świadectwo pracy k. 18 plik II akt ZUS umowa o prace k. 25 plik II akt ZUS, wniosek o potwierdzenie ubezpieczenia k. 28 plik II akt ZUS, skrócone potwierdzenie ubezpieczenia k. 29 plik II akt ZUS/.
Przy uwzględnieniu stawek wynagrodzenia wynikających z dokumentacji pracowniczej wnioskodawcy przy przyjęciu ze wnioskodawca pracował w pełnym wymiarze czasu pracy oraz premii wypłacanych w kwotach stałych, w miejsce przyjętych przez ZUS stawek wynagrodzenia minimalnego tj za okresy:
- -
-
12.2.1968r. do 12.6.1969r. - (...) stawki 7,10 zł/h + 25 % premii
- -
-
4.6.1970r. do 26.7.1970r. - Poczta Polska – stawki 4,50 zł/h
- -
-
9.2.1971r. do 31.8.1972r. - (...) - stawki1100 zł/mies. + dod. służbowy 250 zł/mies.
- -
-
2.2.1974r. do 10.5.1974r. - L. – stawki 5,20 zł/h
- -
-
17.9.1974r. do 7.12.1974r. - MOSTY Ł. - stawki 7zł/h + 2 zł/h za rodzaj pojazdu
- -
-
16.12.1974r. do 31.12.1975r. - O.. Młodych - za okres od 16.12.1974r. do 31.12.1974r. - 976 zł i od 1.1.1975r. do 31.12.1975r. - 40815 zł za cały rok.
hipotetyczna wysokość kapitału początkowego na dzień 1.1.1999r. wyniosła 90524,17 zł (dotychczas 86350,44 zł), zaś po waloryzacji na dzień przyznania świadczenia 296579 zł (dotychczas 282904,93 zł).
Hipotetycznie emerytura, z uwzględnieniem tak wyliczonego kapitału, wyniosła na dzień 1.1.2018r. 1589,65 zł (dotychczas 1524,82 zł), zaś po waloryzacji od 1.3.2018r. - 1637,02 zł (dotychczas 1570,26 zł).
/ hipotetyczne wyliczenie emerytury i kapitału początkowego pismo k. 92/
Hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyliczony z 20 lat (1968-1969, 1971-1975, 1978 -1980, 1984-1986, 1989 -1997 ) wynosi 52,82 %
/ hipotetyczne wyliczenie emerytury i kapitału początkowego pismo k. 124/
Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych. Stan faktyczny w sprawie niniejszej nie budzi wątpliwości. Sąd oparł się w szczególności na zachowanych dokumentach osobowych i płacowych ze spornego okresu 1974-1978 – angażach wskazujących na wysokość przyznanego wnioskodawcy wynagrodzenia za pracę a także na hipotetycznym wyliczeniu emerytury wykonanym przez ZUS, które nie było kwestionowane przez wnioskodawcę ani w zakresie przyjętych założeń co do osiąganych przez niego faktycznie zarobków, ani pod względem rachunkowym. Sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności pozwalających na zdyskredytowanie prawidłowości tych wyliczeń . Podnieść należy ,że w postępowaniu przed organem rentowym ZUS nie dysponował dokumentami pozwalającymi na przyjęcie wyższych wynagrodzeń w stosunku do wnioskodawcy. Dopiero postępowanie prowadzone przed Sadem umożliwiło na przeliczenie emerytury wnioskodawcy.
Sąd pominął wniosek pełnomocnika strony powodowej o wyliczenie kapitału początkowego i emerytury z uwzględnieniem zarobków osiąganych przez wnioskodawcę w Wojewódzkiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu opinii biegłego na okoliczność wykazania prawdopodobnych zarobków wnioskodawcy w spornym okresie bowiem wnioski te albo zostały wprost przez pełnomocnika cofnięte lub wobec braku kwestionowania poprawności hipotetycznych wyliczeń kapitału początkowego jak i emerytury wnioskodawcy nie były jako istotne dla rozstrzygnięcia podtrzymywane. Z tych też względów ich przeprowadzenie było całkowicie zbędne.
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
Odwołanie jest zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym złożono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.
Powołany ust. 6 stanowi, że na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne
i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.
Zgodnie z ust. 4 i ust. 5 art. 15 ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:
1) oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3,
w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,
2) oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach,
z zaokrągleniem do setnych części procentu,
3) oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty oraz mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%.
Jak zaś stanowi ust. 2a art. 15 jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek
w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy emerytalnej wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:
1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,
2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,
3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty
- a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.
Zgodnie z ust. 2 i ust. 3 powołanego przepisu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia, a podstawa wymiaru emerytury lub renty, ustalona na zasadach określonych w ust. 1 i 2, podlega wszystkim waloryzacjom przysługującym do dnia zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie tej podstawy.
Jak dalej stanowi art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.
Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe, obejmujące analizę dostępnej dokumentacji związanej z okresami zatrudnienia wnioskodawcy, co dało Sądowi podstawę do oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji w świetle zarzutów ubezpieczonego.
Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać
w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego. Chodzi tutaj o umowy o pracę czy angaże, w których zawarte są dane dotyczące wynagrodzenia. W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (
por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).
Według § 21 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (
Dz. U.
z 2011 roku, nr 237, poz. 1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.
W myśl zaś § 22 ust ww rozporządzenia stanowi, że jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: legitymacja ubezpieczeniowa; legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.
W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym dowodami z zeznań świadków (por.m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. I UK 316/08, LEX nr 707858).
Kwestią sporną w rozpoznawanej sprawie było nieuwzględnienie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, przy ustalaniu wysokości emerytury wnioskodawcy, wynagrodzenia faktycznie osiąganego przez wnioskodawcę w spornym okresie na podstawie stawki godzinowej wskazanej w kolejnych angażach przedstawionych w toku niniejszego postępowania, lecz kwoty najniższego wynagrodzenia.
Organ rentowy przy ustaleniu wysokości emerytury wnioskodawcy za okresy zatrudnienia 1974 -1978 za które brak było dokumentacji płacowej, a które zostało prawidłowo potwierdzone przyjął minimalne wynagrodzenie w j.g.u.
Sąd Okręgowy stoi jednak na stanowisku, że dla potrzeb obliczenia wysokości podstawy wysokości emerytury, w przypadku nieudowodnienia przez osobę ubezpieczoną (za pomocą dostępnych w postępowaniu sądowym środków dowodowych) wysokości podstawy wymiaru składek ubezpieczeniowych (wysokości rzeczywiście otrzymywanego wynagrodzenia) w danym roku lub w określonych latach - należy przyjmować pod warunkiem znajomości stawki godzinowej – dla niewątpliwie udowodnionego okresu ubezpieczenia w danym czasie, a więc zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie wyliczone przez przyjęcie wysokości dziennej normy czasu pracy obowiązującej w tym okresie, przy uwzględnieniu niewątpliwie otrzymywanych dodatków i premii.
Należy zauważyć, że w objętych sporem okresach zatrudnienia, wnioskodawca pracę wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy (co jest okolicznością bezsporną), zaś normy czasu pracy określały przepisy prawa pracy.
Na mocy art. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 1919 roku „o czasie pracy w przemyśle i handlu” ( tj. Dz.U.33.94.734 ) czas pracy wszystkich pracowników, zatrudnionych na mocy umowy w przemyśle, handlu, górnictwie, komunikacji i przewozie oraz innych zakładach pracy, choćby na zysk nie obliczonych, a prowadzonych w sposób przemysłowy, niezależnie od tego, czy te zakłady pracy są własnością prywatną, czy państwową, czy też organów samorządowych wynosi bez wliczenia przerw odpoczynkowych najwyżej 8 godzin na dobę, w sobotę 6 godzin na dobę i nie może przekraczać 46 godzin na tydzień.
Zgodnie zaś z art. 129 § 1 kp w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1975 roku czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 46 godzin na tydzień.
W ocenie Sądu Okręgowego zachowane dokumenty W. G. (1) w szczególności angaże, zawierające informację o przyznanym wynagrodzeniu w oparciu o stawkę godzinową zgodną z kategorią zaszeregowania, dają podstawę do ustalenia wysokości stałych składników wynagrodzenia wnioskodawcy w tym okresie. Ustalenie wysokości otrzymywanych premii i dodatków było zaś możliwe jedynie w tym zakresie, w jakim angaże wskazują wprost ich wysokość w odniesieniu do stawki za godzinę lub w procentowym udziale w wynagrodzeniu zasadniczym
W świetle dostępnej dokumentacji pracowniczej i płacowej wnioskodawcy nie ma wątpliwości, że wnioskodawca w kolejnych okresach zatrudnienia był wynagradzany w następujący sposób
- od 12.2.1968r. do 12.6.1969r. - (...) wg stawki 7,10 zł/h + 25 % premii
- od 4.6.1970r. do 26.7.1970r. - Poczta Polska – wg stawki 4,50 zł/h
- od 9.2.1971r. do 31.8.1972r. - (...) - wg. stawki 1100 zł/mies. + dod. służbowy 250 zł/mies.
- od 2.2.1974r. do 10.5.1974r. - L. – wg stawki 5,20 zł/h
- od 17.9.1974r. do 7.12.1974r. - MOSTY Ł. - wg. stawki 7zł/h + 2 zł/h za rodzaj pojazdu
- od 16.12.1974r. do 31.12.1975r. - O.. Młodych - za okres od 16.12.1974r. do 31.12.1974r. - 976 zł i od 1.1.1975r. do 31.12.1975r. - 40815 zł za cały rok .
Przeprowadzone postępowanie dowodowe miało na celu ustalić taką wysokość wynagrodzenia, jakie wnioskodawca niewątpliwie otrzymywał. Sąd ma przy tym na względzie powszechnie znane trudności w dokumentowaniu nie tylko wysokości wynagrodzenia, ale nawet samego zatrudnienia w latach odległych od daty wniosku, związane z brakiem dokumentów (te podlegały bowiem niszczeniu po upływie określonego czasu), czy wręcz likwidacją zakładów pracy.
Organ rentowy dokonał stosownego hipotetycznego wyliczenia wysokości emerytury W. G. (1), przy uwzględnieniu stawki godzinowej oraz wykazanych premii i dodatków. Uwzględniając wskazane zarobki, hipotetyczny wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyliczony z 20 lat (1968-1969, 1971-1975, 1978 -1980, 1984-1986, 1989 -1997 ) wynosi 52,82 %, hipotetyczna wysokość kapitału początkowego na dzień 1.1.1999r. wyniosła 90524,17 zł (dotychczas 86350,44 zł), zaś po waloryzacji na dzień przyznania świadczenia 296579 zł (dotychczas 282904,93 zł), hipotetycznie emerytura, z uwzględnieniem tak wyliczonego kapitału, wyniosła na dzień 1.1.2018r. 1589,65 zł (dotychczas 1524,82 zł), zaś po waloryzacji od 1.3.2018r. - 1637,02 zł (dotychczas 1570,26 zł).
Z tych też względów, zdaniem Sądu nie ma żadnych przeszkód by zaliczyć ubezpieczonemu do stażu pracy wynagrodzeń ze spornych okresów na podstawie dokumentacji osobowej i angaży załączonych do akt sprawy.
Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.
Mając na uwadze powyższe Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przeliczył emeryturę wnioskodawcy W. G. (1) od dnia 1 stycznia 2018 roku, czyli od dnia złożenia wniosku, z uwzględnieniem wysokości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 r. w kwocie 90 524, 17 zł i wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 52,82 %.
J.L.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację: A. Domańska-Jakubowska
Data wytworzenia informacji: