Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.03.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. w związku ze skargą o wznowienie postępowania wniesioną przez A. S. odmówił jej wznowienia postępowania w sprawie.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że T. K. (...) w wyroku z 15 listopada 2023 r. orzekł, że artykuł 17 ustawy zmieniającej z dnia 24.06.2021 r. związku z art. 25a ust. 2 pkt 2 i ust. 2a ustawy emerytalnej z dnia 17.12.1998 r., w zakresie, w jakim pomija emerytury przyznane na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r., jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 15 listopada 2023 r. został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 16 listopada 2023 r. i od tego dnia wszedł w życie.

ZUS podał, że zgodnie z art. 145a § 2 k.p.a. ubezpieczona mogła wnieść do organu rentowego skargę o wznowienie postępowania w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, tj. do 16 grudnia 2023 r. Z uwagi na to, że 16 grudnia 2023 r. to sobota, a 17 grudnia 2023 r. to niedziela (dzień uznany ustawowo za wolny od pracy), zgodnie z art. 57 § 3 i 4 k.p.a. termin na zgłoszenie skargi o wznowienie postępowania upływał w dniu roboczym następującym po dniu wolnym od pracy, tj. 18 grudnia 2023 r.

Ponieważ skarga ubezpieczonej została wniesiona 4.03.2024 r., tj. po ustawowym terminie i nie zwróciła się ona z wnioskiem o przywrócenie terminu na złożenie skargi o wznowienie postępowania – organ rentowy odmówił wznowienia postępowania.

(decyzja - akta ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji wniosła A. S., wnosząc o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania i o ponowne przeliczenie przyznanej jej emerytury, która na dzień jej przyznania tj. 28.06.2016 r. była rażąco niska i wynosiła 1376,48 zł brutto.

(odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, a dodatkowo podał, że decyzją z 8.04.2024 r. organ rentowy odmówił przywrócenia terminu do wniesienia skargi na podstawie art. 59 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83b ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ponieważ wnioskodawca nie wskazał żadnych okoliczności uchybienia terminowi bez jego winy, od której to decyzji ubezpieczony nie wniósł odwołania.

(odpowiedź na odwołanie k. 4)

Decyzją z dnia 8.04.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił A. S. przywrócenia terminu do wniesienia skargi na podstawie art. 59 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83b ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ponieważ wnioskodawczyni we wniosku o przywrócenie terminu z 4.04.2024 r. w związku z wyrokiem TK z dnia 15.11. (...). ogłoszonym w Dzienniku Ustaw w dniu 16.11.2023 r., nie wskazała żadnych okoliczności uchybienia terminowi 1 miesiąca z art. 145a § 2 k.p.c. do wniesienia skargi o wznowienie postępowania bez jej winy.

( decyzja w aktach ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji wniosła A. S., wnosząc o przywrócenie terminu do złożenia skargi o ponowne przeliczenie przyznanej mu emerytury. Argumentowała, że należy do grupy ubezpieczonych niesprawiedliwie potraktowanych przez ustawodawcę, który uniemożliwił im skorygowanie wysokości przyznanych emerytur według metody wprowadzonej ustawą nowelizującą z 2021 r. przez co doszło do zróżnicowania, bo część osób uzyskała możliwość przeliczenia wcześniej przyznanej emerytury z uwzględnieniem nowego korzystniejszego sposobu waloryzacji kwartalnej, natomiast część – w tym ubezpieczona – nie ma takiej możliwości. Podała, że jest osobą schorowaną, choruje na zwyrodnienia stawowe kończyn i kręgosłupa, jest po artroskopii kolana i ma odnowione po operacji żylaki kończyn dolnych. Odczuwa silne bóle nóg, kręgosłupa i utrudnia jej to chodzenie. Konieczne były blokady. W okresie od 20 listopada 2023 roku do 1 grudnia 2023 roku miała zabiegi rehabilitacyjne. Podniosła, że wyrok TK w sprawie tzw. emerytur czerwcowych nie został odpowiednio nagłośniony w mediach, dlatego dowiedziała się o tej sprawie zbyt późno. Wyjaśniła, że uchybiła terminowi bez swojej winy z powodu choroby i braku odpowiednich informacji.

( odwołanie k. 3-4 akt VIII U 1159/24)

W odpowiedzi na ww. odwołanie ZUS II Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

( odpowiedź na odwołanie k. 5 akt VIII U 1159/24)

Obie sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

( postanowienie k. 7 akt VIII U 1159/24)

W piśmie procesowym z 31.07.2024 r. wnioskodawczyni podała dodatkowe informacje co do swojego stanu zdrowia, że ma bardzo duży ubytek słuchu, jest głucha, a wszelkie informacje docierają do niej z dużym opóźnieniem lub wcale. Podkreśliła, że jej zły stan zdrowia wynika z dołączonej do pisma dokumentacji medycznej. Dodała, że od czasu pandemii mieszka na działce, gdzie nie korzysta z Internetu, a dostęp do telewizji ma ograniczony ze względu na zasięg, co także było powodem braku informacji o wyroku TK, o którym dowiedziała się od znajomych, zaznaczając, że nie wiedziała, iż istnieją ramy czasowe do złożenia wniosku. Zarzuciła, że to ZUS popełniając błąd w naliczaniu emerytur powinien poinformować o tym i umożliwić ponowne przeliczenie emerytury. Konkludując wniosła o wznowienie postępowania i o ponowne przeliczenie emerytury.

( pismo k. 13-14)

Pozwany odnosząc się w piśmie z dnia 6.09.2024 r. do ww. pisma wnioskodawczyni, podtrzymał dotychczasowe stanowisko i podał, że jest to powielenie argumentacji z odwołania od decyzji ZUS, a dodatkowo stwierdził, że złożona przez ubezpieczoną dokumentacja medyczna nie uprawdopodabnia takiego stanu zdrowia wnioskodawczyni, który uniemożliwiał jej złożenie do ZUS wniosku we właściwym czasie.

(pismo k. 50)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. urodziła się w dniu (...)

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 28 czerwca 2016 roku organ rentowy przyznał A. S. emeryturę od dnia 23 czerwca 2016 roku tj. od daty osiągnięcia wieku.

(decyzja k 8 akt ZUS).

W dniu 15 listopada 2023 r. T. K. (...) (sygn. akt P 7/22) po rozpoznaniu, z udziałem (...), pytania prawnego Sądu Okręgowego w Elblągu orzekł, że art. 17 ustawy z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw związku z art. 25a ust. 2 pkt 2 i ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - w zakresie, w jakim pomija emerytury przyznane na wniosek zgłoszony przed 1 czerwca 2021 r., jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 67 ust. 1 Konstytucji RP Wyrok został ogłoszony w Dzienniku Ustaw w dniu 16 listopada 2023 r. i od tego dnia wszedł w życie.

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawczyni nie występowała w 2021 r. ani w 2022 r. z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie art. 17 ustawy zmieniającej z dnia 24.06.2021 r. oraz nie otrzymała decyzji odmownej, w związku z takim wnioskiem.

(okoliczność bezsporna).

W dniu 4.03.2024 r. wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno – rentowego zgodnie z zasadami określonymi w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 roku wydanego w sprawie o sygn. akt P 7/22.

(wniosek - akta ZUS)

Termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania upływał zgodnie z art. 145a § 2 k.p.a. w dniu 18.12.2023 r.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 22.03.2024 r. ZUS II Oddział w Ł. wydał pierwszą zaskarżoną decyzję. Organ rentowy stanął na stanowisku, że skoro skarga ubezpieczonej o wznowienie postępowania została wniesiona 4.03.2024 r., tj. po ustawowym terminie i nie zwróciła się ona z wnioskiem o przywrócenie terminu na złożenie skargi o wznowienie postępowania, to zasadnym było odmówienie wznowienia postępowania.

(decyzja –akta ZUS)

Wnioskodawczyni jest osobą schorowaną, słabo słyszy, leczy się na schorzenia zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawowe kończyn, żylaki kończyn dolnych, ma obrzęki, które utrudniają chodzenie. Konieczne były blokady. W okresie od 20 listopada do 1 grudnia 2023 roku skarżąca chodziła na zabiegi fizjoterapeutyczne, które trwały około 2 godzin dziennie. Na zabiegi odwołującą woził jej mąż.

( dokumentacja medyczna k. 16-48)

Wnioskodawczyni nie wiedziała i nie słyszała o tym, że skargę o wznowienie postępowania w związku z zapadłym wyrokiem TK z dnia 15.11.2023 r. winna złożyć w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Skarżąca mieszka na działce i nie korzysta z Internetu. Telewizję posiada, ale jej odbiór na działce jest problematyczny, niektórych programów nie da się obejrzeć, ale TVP odbiera. Skarżąca radia nie słucha, gazet nie czyta. O ww. wyroku TK dowiedziała się na początku roku 2024, nie pamięta na ile przed złożeniem skargi o wznowienie postępowania.

(bezsporne; tak też wyjaśnienia wnioskodawczyni e-prot. z 15.10.2024 r.: 00:01:10 – 00:07:14)

W dniu 4.04.2024 r. wnioskodawczyni w odwołaniu od pierwszej zaskarżonej decyzji wniosła także o przywrócenie terminu na złożenie skargi o wznowienie postępowania.

(wniosek – k. 3)

Drugą zaskarżoną decyzją z dnia 8.04.2024 r. organ rentowy w związku ze złożonym przez ubezpieczoną ww. wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie, na podstawie art. 59 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83b ust 1 ustawy systemowej odmówił jej przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania. Jednocześnie organ rentowy podkreślił, że wnioskodawczyni nie uprawdopodobniła we wniosku, że uchybienie powyższemu terminowi nastąpiło bez jej winy, wobec czego odmówiono przywrócenia terminu.

(decyzja w aktach ZUS)

Powyższy stan faktyczny, który nie był sporny między stronami, Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, których wiarygodność nie budziła wątpliwości, a także na podstawie okoliczności bezspornych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania podlegają oddaleniu jako niezasadne.

Spór w przedmiotowej sprawie koncentrował się wokół tego, czy ZUS zasadnie odmówił wnioskodawczyni wznowienia postępowania w sprawie w związku z wydaniem przez T. K. (...) wyroku z dnia 15.11.2023 r., sygn. akt P 7/22.

Zgodnie z art. 145a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (dalej jako „k.p.a.”) można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy T. K. (...) orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Art. 145a § 2 k.p.a. wskazuje, że w sytuacji określonej w art. 145a § 1 k.p.a. skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

To oznacza, że skoro wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 r., sygn. akt P 7/22 został opublikowany w Dzienniku Ustaw w dniu 16 listopada 2023 r., to miesięczny termin do złożenia skargi o wznowienie postępowania administracyjnego przed ZUS winien upłynąć w dniu 16 grudnia 2023 r. jednakże biorąc pod uwagę, że 16 grudnia 2023 r. przypadał w sobotę, to termin na złożenie skargi o wznowienie postępowania upływał zgodnie z art. 145a § 2 k.p.a. w dniu 18.12.2023 r., będącym pierwszym dniem roboczym po 16 grudnia 2023 r. przypadającym w sobotę. Podzielić należy zatem stanowisko organu rentowego, że zgodnie z art. 57 § 4 k.p.a. termin do złożenia wniosku o wznowienie postępowania upływał w dniu roboczym następującym po dniu tj. sobota, a więc 18 grudnia 2023 r. (poniedziałek). Odwołująca natomiast wniosła skargę o wznowienie postępowania dopiero w dniu 4.03.2024 r., a więc z przekroczeniem terminu przewidzianego na jej złożenie.

Wymieniony termin jest terminem o charakterze procesowym, wobec czego ma do niego zastosowanie instytucja przywrócenia terminu (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 24 listopada 2010r., sygn. akt II SA/Go 710/10, LEX 753130). W przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego jest ona uregulowana w art. 58 § 1 i 2, który stanowi, że w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

W dniu 4.04.2024 r. wnioskodawczyni złożyła (zawarty w odwołaniu od pierwszej zaskarżonej decyzji) wniosek o przywrócenie terminu do złożenia przedmiotowej skargi, bez podania przyczyny, zatem organ rentowy uznał, że odwołująca nie uprawdopodobniła braku winy w niezachowaniu terminu. W wyniku powyższego drugą decyzją z dnia 15.04.2024 r. organ rentowy w związku ze złożonym przez ubezpieczonego wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania z 4.04.2024 r., na podstawie art. 59 § 1 k.p.a. w zw. z art. 83b ust 1 ustawy systemowej, odmówił jej przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.

W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że kryterium braku winy jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu w rozumieniu art. 58 § 1 k.p.a. wiąże się z obowiązkiem strony zachowania szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Przywrócenie terminu może mieć miejsce, gdy uchybienie terminowi nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Oznacza to, że przywrócenie uchybionego terminu uzasadniają wyłącznie takie obiektywne, występujące bez woli strony, okoliczności i zdarzenia, które mimo dołożenia odpowiedniej staranności w prowadzeniu własnych spraw udaremniły dokonanie czynności we właściwym czasie. Można więc termin przywrócić, gdy strona w sposób przekonujący zaprezentowaną argumentacją uprawdopodobni brak swojej winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu. W orzecznictwie podkreśla się także, że jako kryterium przy ocenie winy w uchybieniu terminu procesowego należy przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy, a contrario zatem, przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 października 2019r., I OSK 401/18).

W kontekście powyższego sama okoliczność braku wiedzy o wydaniu wyroku przez T. K. (...), co do zasady, nie może zostać uznana za przesłankę uzasadniającą przywrócenie terminu, ponieważ orzeczenia Trybunału, jako akty powszechnie obowiązujące, podlegają niezwłocznemu i obowiązkowemu ogłoszeniu w dzienniku urzędowym. Publikacja w dzienniku urzędowym stanowi główną i nadrzędną formę ogłoszenia aktów normatywnych i orzeczeń, a przez to również ich upublicznienia, w celu stworzenie możliwości zapoznania się z treścią danego aktu lub orzeczenia przez ogół społeczeństwa. Tym samym publikacja orzeczenia w dzienniku urzędowym stwarza domniemanie powszechnej znajomości prawa. Nie wyklucza to potencjalnych sytuacji, kiedy strona z przyczyn obiektywnych nie miała możliwości uzyskania wiedzy co do faktu wydania i wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego ( zob. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2017 r., sygn. akt II FSK 4057/14 i z dnia 31 maja 2017 r., sygn. akt II FSK 1144/15).

Odwołując się od decyzji z dnia 8.04.2024 r. dot. odmowy ZUS-u w przedmiocie przywrócenia terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania w sprawie w związku z zapadłym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15.11.2023 r., wnioskodawczyni wskazywała na okoliczności, które w jej ocenie miały uprawdopodobnić brak winy w uchybieniu terminowi do złożenia skargi o wznowienie. Stanowisko odwołującej koncentrowało się przede wszystkim na stwierdzeniu, że jest osobą schorowaną- rzadko opuszcza swoje mieszkanie, w okresie od 20.11.2023 r. do 1.12.2023 r. rehabilitowała się, ma też problemy ze słuchem, nie ma dostępu do Internetu, zaś odbiór telewizji jest problematyczny, chociaż skarżąca posiada telewizor i odbiera TVP. Wnioskodawczyni wskazywała, że nie wiedziała, nie słyszała o tym, że skargę o wznowienie postępowania w związku z zapadłym wyrokiem TK z dnia 15.11.2023 r. winna złożyć w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Sąd nie neguje złożonych w powyższym kształcie wyjaśnień odwołującej, pragnie jednak zauważyć, że postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczeń społecznych wszczynane jest w rezultacie odwołania wniesionego przez ubezpieczoną od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ma więc ono charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy na wniosek ubezpieczonego lub z urzędu. Jest zatem postępowaniem kontrolnym. Badanie owej legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. Mówiąc inaczej - postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy (Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNAPiUS rok 2005, Nr 3, poz. 43.). Postępowanie sądowe jest bowiem wtórne wobec postępowania administracyjnego, a kontrola sądu winna korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji administracyjnej.

Na organie administracji publicznej nie ciąży obowiązek poinformowania strony, po stwierdzeniu, że wniosek o wznowienie postępowania administracyjnego w oparciu o podstawę z art. 145a § 1 KPA został złożony po upływie terminu jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, że przysługuje jej prawo do złożenia prośby o przywrócenie terminu (zob. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 listopada 2009 r. I OSK 168/09, L.).

Poza sporem jest, iż skarżąca wnosząc odwołanie od decyzji z dnia 22.03.2024 r. wszczęła niniejsze postępowanie sądowe oraz to, że w odwołaniu od tej decyzji zawarła wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania, który został odmownie rozpoznany drugą zaskarżoną decyzją ZUS z dnia 8.04.2024 r. Przedmiotem analizy Sądu z uwagi na odwołanie skarżącej od decyzji z 8.04.2024 r. może być zatem także ocena i zasadność również i tej decyzji. W ramach badania prawidłowości drugiej zaskarżonej decyzji Sąd uznał, że skarżąca nie podniosła skutecznie argumentów mających uprawdopodobnić brak jej winy w uchybieniu terminu do złożenia skargi o wznowienie postępowania, ponieważ załączone dokumenty medyczne z jej leczenia nie potwierdzają, że rzeczywiście stan zdrowia uniemożliwił skarżącej złożenie wniosku we właściwym czasie. Argumentacja wnioskodawczyni, która koncentrowała się na wyjaśnieniu z jakich przyczyn odwołująca uchybiła terminowi do wniesienia skargi o wznowienie postępowania, nie potwierdza wobec złożonej dokumentacji medycznej, że uprawdopodobniła ona, iż do uchybienia terminowi doszło bez jej winy. Co do stanu zdrowia wnioskodawczyni, to w żadnym stopniu nie wykazała, że posiadane przez nią jednostki chorobowe, czy też zabiegi rehabilitacyjne od 20.11.2023 r. do 1.12.2023 r. - w okresie na złożenie skargi, wyłączały ją z codziennych spraw życiowych. Natomiast brak wiedzy o konieczności złożenia skargi w terminie miesiąca od ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, bez zaistnienia jakichkolwiek obiektywnych przeszkód czy okoliczności w uchybieniu terminu do wniesienia tej skargi, należało uznać za niedbalstwo strony, niedające podstaw do przywrócenia terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania.

Na marginesie Sąd Okręgowy zważył, że wskazywany powyżej wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 roku wydany w sprawie o sygn. akt P 7/22, ma charakter tzw. wyroku zakresowego, a skutkiem tego typu wyroku jest częściowa utrata mocy obowiązującej przepisu, polegająca na wyłączeniu możliwości jego stosowania w zakresie oznaczonym w wyroku. Utrata mocy obowiązującej, jako skutek orzeczenia negatoryjnego, nie dotyka całego przepisu, który nadal pozostaje elementem ustawy (zob. np. wyr. TK z 18.12.2008 r., K 19/07, OTK-A 2008, Nr 10, poz. 182).

W uzasadnieniu wskazanego rozstrzygnięcia T. stwierdził, że nie sam mechanizm waloryzacji kwartalnej tzw. emerytur czerwcowych jest nieodpowiedni, lecz zbyt wąskie ujęcie art. 17 ustawy nowelizującej z 2021 r. Przepis ten rozstrzyga, że nowe – wprowadzone ustawą nowelizującą z 2021 r. – zasady waloryzacji składek w przypadku ustalania wysokości emerytury w czerwcu mają zastosowanie nie tylko na przyszłość, lecz także do sytuacji sprzed wejścia w życie ustawy, przy czym tylko do niektórych z nich, a mianowicie do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po 31 maja 2021 r. lub przyznanych na podstawie art. 24a u.e.r. FUS osobom, które wiek emerytalny ukończyły po 31 maja 2021 r. Tymczasem, takiej samej sytuacji, jak emeryci, którzy zgłosili wniosek w czerwcu 2021 r. lub którym, w tym miesiącu, przyznano emeryturę z urzędu, są także osoby, które wystąpiły z wnioskiem lub którym przyznano emeryturę z urzędu, w czerwcu, w latach poprzednich (Rzecznik wskazuje na lata 2009-2019). To podobieństwo sytuacji powoduje, że nowy mechanizm waloryzacji kwartalnej „emerytur czerwcowych” powinien mieć szersze, niż przyjęto, zastosowanie do sytuacji (zdarzeń) przeszłych.

W obrębie wyróżnionej wyżej grupy podmiotów – wskutek postanowienia wyrażonego w art. 17 ust. 1 i 2 ustawy nowelizującej z 2021 r. – doszło do zróżnicowania: część osób uzyskała możliwość przeliczenia wcześniej przyznanej emerytury z uwzględnieniem nowego korzystniejszego sposobu waloryzacji kwartalnej, natomiast części osób takiej możliwości od-mówiono.

Zdaniem Trybunału oceniane rozwiązanie nie ma charakteru relewantnego, ponieważ nie pozostaje w bezpośrednim związku z deklarowanym celem jego wprowadzenia, którym były naprawa wcześniej obowiązującego stanu prawnego i przyjęcie jednolitych zasad waloryzacji składek także dla osób, które występują z wnioskiem o emeryturę w czerwcu, w szczególności wobec osób, które z takim wnioskiem wystąpiły również przed wejściem w życie ustawy nowelizującej z 2021 r.

Zakresowe wyeliminowanie ograniczeń o charakterze podmiotowym (nie tylko co do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony po 31.05.2021 r.) nie powoduje dysfunkcjonalności ustawy, gdyż możliwe jest odnalezienie w treści art. 17 ustawy nowelizującej i przepisów z nim skorelowanych wszystkich elementów podmiotowych, przedmiotowych i czasowych koniecznych dla zrekonstruowania normy (norm) prawnej określającej prawo do określonego mechanizmu waloryzacji .

Treść tego wyroku przede wszystkim jest skierowana do ustawodawcy, którego obowiązkiem jest znowelizowanie przepisu, którego treść T. K. (...) uznał za niepełną (art. 17 ustawy z dnia 24.06.2021 o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ). Sam wyrok nie spowodował żadnej zmiany normatywnej, a jedynie spowodował nałożenie na ustawodawcę obowiązku uzupełnienia wskazanej luki prawnej. W szczególności z wyroku nie wynika, iż mechanizm waloryzacji przewidziany w art. 17 może być wprost zastosowany do emerytur przyznanych na wniosek zgłoszony przed 1.06.2021 r.

W konsekwencji powszechnie obowiązujący i ostateczny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 listopada 2023 roku (art. 190 Konstytucji) nie dotyczy odwołującej się, bo ta nie wystąpiła z wnioskiem o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie art. 17 ustawy zmieniającej z dnia 24.06.2021 r. oraz nie otrzymała decyzji odmownej i w efekcie rzeczony wyrok Trybunału Konstytucyjnego z uwagi na jego charakter nie może stać się podstawą wznowienia postępowania zakończonego prawomocną decyzją na podstawie art. 145 i nast. k.p.a. Z powyższych względów w przypadku wnioskodawczyni nie istniałaby zatem podstawa do wznowienia postępowania.

Przepisy te służą wzruszeniu decyzji wydanej m.in w oparciu o akt normatywny uznany orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego za niezgodny z Konstytucją, a zatem do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji i ponownego, merytorycznego rozstrzygnięcia. Jednakże możliwość wznowienia postępowania istnieje tylko w takim zakresie, w jakim T. K. (...) orzekł o niezgodności danego przepisu z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Organ administracji publicznej, czy sąd wydając postanowienie o wznowieniu postępowania, a w konsekwencji decyzję lub wyrok, jest związany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Nie można w takiej sytuacji przez analogię zastosować instytucji wznowienia w innej chociażby podobnej sytuacji por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 stycznia 2020 r., III AUa 890/19, Legalis Numer 2327829/.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania wnioskodawczyni, uznając je za niezasadne.