Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 kwietnia 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych- (...) w Ł. przeniósł na P. W. jako Prezesa Zarządu (...) spółki z o.o. odpowiedzialność za zobowiązania wskazanej spółki z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi w łącznej kwocie 256 958,12 zł., tj.:

- na ubezpieczenie społeczne w okresie: 02/2019, 05/2019-10/2021 należność główna w wysokości 163 674,58 zł, z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień wydania decyzji w kwocie 21.165,00 zł, koszty egzekucyjne 12.021,13 zł,

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres 02/2019, 05/2019-10/2020 należność główna 40.921,31 zł, z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień wydania decyzji w kwocie 5293,00 zł, koszty egzekucyjne 3475,37 zł,

- na FP i FGŚP za okres 02/2019, 05/2019-10/2021 należność główna 8502,72 zł, z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień wydania decyzji w kwocie 777,00 zł, koszty egzekucyjne 1128,01 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w jego ocenie zaistniały przesłanki uzasadniające przeniesienie odpowiedzialności na P. W. jako Prezesa Zarządu za zobowiązania spółki (...)z uwagi na fakt, iż egzekucja wobec tej spółki okazała się bezskuteczna, w okresie kiedy powstało wymienione w sentencji zadłużenie pełnił on funkcję Prezesa Zarządu; nadto w pełnym odpisie z rejestru przedsiębiorców brak jest informacji o ogłoszeniu upadłości podmiotu czy oddaleniu zgłoszonego wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ustawy Prawo upadłościowe, a zatem P. W. nie dopełnił formalności w zakresie ogłoszenia upadłości spółki w odpowiednim terminie oraz nie wszczęto postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości omawianego podmiotu. Zakład podniósł także, że nie wskazano mienia, z którego możliwe byłoby zaspokojenie zobowiązań w znacznej części, wskazując, że podmiot nie figuruje w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów, ani też nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości czy użytkownik wieczysty nieruchomości.

(decyzja w aktach ZUS)

P. W. złożył odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej uchylenie z uwagi na to, że organ rentowy nie zbadał okoliczności faktycznych sprawy, ponieważ wniosek o ogłoszenie upadłości spółki został zgłoszony, co skutecznie wyłącza odpowiedzialność zarządu za zaległości z tytułu składek. Wyjaśnił też, że jest osobą schorowaną i posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Podał, że wpływ na brak wywiązania się z płatności składek ZUS miał też fakt, że w tym okresie istotnym dla sprawy Lekarz Orzecznik ZUS wydał orzeczenie o jego częściowej niezdolności do pracy od 24 lipca 2018 r. do 31 lipca 2021 r. oraz w związku z przebytym zawałem orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy od 25 maja 2020 r. do 31 lipca 2021 r. Podkreślił, że zadłużenie spółki(...) powstało w wyniku okoliczności, na które jako Prezes Zarządu nie miał żadnego wpływu, gdyż były one niezależne od podejmowanych przez niego działań. Podał, że po śmierci współudziałowca i byłego Prezesa Zarządu M. T. został jedynym udziałowcem i musiał zmierzyć się z zadłużeniem spółki m.in. wobec ZUS i Urzędu Skarbowego, co udało mu się w pełni zrealizować. Działalność spółki przyniosła zyski i był zbyt na oferowane towary i w taki sposób spółka funkcjonowała do lutego 2018 r.; zdarzeniem, które zaważyło na losach spółki był pożar tkalni w lutym 2018 r. Wskazał, że pomimo ubezpieczenia majątku spółki, po procesach o odszkodowanie, nie udało się uzyskać wypłaty z polisy ubezpieczeniowej, a spółka nie dysponowała funduszami na pokrycie wysokich kosztów sądowych i z tego powodu nie miała możliwości wniesienia apelacji od wyroku sądu I instancji mimo ustalenia, że przyczynami pożaru były czynniki losowe; po reaktywowaniu działalności spółki podjęto produkcję tkanin pościelowych, a odbiorcami towarów były w głównej mierze hotele, które dodatkowo w związku z pandemią w 2020 roku musiały zawiesić działalność i nie były zainteresowane towarem produkowanym przez spółkę. Podał, że mając nadzieję że sytuacja się poprawi spółka nie zwolniła pracowników, co jednak spowodowało powstanie zaległości składkowych wobec ZUS. Odwołujący zaznaczył, że sam nie pobierał wynagrodzenia jako Prezes Zarządu, aby nie generować dodatkowych kosztów spółki. Wyjaśnił, że z biegiem czasu nie widząc widoków na dalsze funkcjonowanie spółki z pomocą prawnika z urzędu złożył wniosek o ogłoszenie upadłości i do dnia dzisiejszego postępowanie to nie zostało zakończone. (odwołanie k. 3 – 7)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji, a dodatkowo wskazał, że powołane przez wnioskodawcę w odwołaniu okoliczności nie zwalniały go z odpowiedzialności jako członka zarządu, akcentując, że wniosek o upadłość spółki został złożony po terminie do tego przewidzianym, gdy spółka (...) od dłuższego czasu nie płaciła zobowiązań, nie posiadała majątku na pokrycie niezapłaconych długów. Nadto wniósł o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie k. 14-15)

W piśmie procesowym z dnia 2 stycznia 2023 r. pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy poparł odwołanie i wniósł o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały opłacone ani w całości, ani w części. (pismo k. 102-103)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka z o.o. z siedzibą w K. została zawiązana w dniu 9 kwietnia 2014 r., a wpisana do KRS w dniu 10 kwietnia 2014 r. Przedmiotem działalności tej spółki była działalność w zakresie produkcji tkanin bawełnianych. Wspólnikami spółki od 29 maja 2014 r. byli: M. T. posiadający 50 udziałów, który pełnił także funkcję Prezesa Zarządu, oraz P. W. posiadający 50 udziałów, zaś od 15 września .2016 r. (po śmierci M. T.) jedynym wspólnikiem posiadającym 150 udziałów i Prezesem Zarządu spółki był P. W.. Kapitał zakładowy spółki wynosił do 15 września 2016 r. 5000 zł, a od 15 września 2016 r. - 10.000 zł.

W spółce powstały sporne zaległości składkowe z uwagi na pożar tkalni, który miał miejsce w lutym 2018 r. w wyniku którego spłonął towar. Pożar ten praktyczne wyłączył na okres kilku miesięcy produkcję. Spółka poniosła duże koszty remontu. Nie udało się po pożarze przywrócić produkcji do stanu pierwotnego.

Spółka była ubezpieczona w (...) SA, ale ubezpieczyciel odmówił jej wypłaty odszkodowania w związku z pożarem z uwagi na winę zakładu pracy. Spółka odwołała się od decyzji odmownej (...)do Sądu Okręgowego w Łodzi składając pozew 12 września 2018 r. o kwotę 92.175,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za odszkodowanie w związku z umową ubezpieczenia OC z dnia 8 kwietnia 2017 r. z tytułu szkody poniesionej w związku z pożarem z dnia 7 lutego 2018 r., jednak przegrała tę sprawę w I instancji, albowiem wyrokiem z 19 października 2020 r. powództwo zostało oddalone w całości, zaś apelacja spółki od tego wyroku została odrzucona z uwagi na jej nieopłacenie.

P. W. miał nadzieję na duże odszkodowanie od W. w związku z pożarem, do czego ostatecznie nie doszło.

Tkalnia była wtedy wyposażona w maszyny, które P. W. postanowił sprzedać w 2021 r. aby spłacić zaległości czynszowe oraz wypłacić odprawy dla pracowników spółki, którzy zostali zwolnieni we wrześniu 2021 roku.

Po pożarze powstały w spółce zaległości składkowe w ZUS i w Urzędzie Skarbowym, a także powstały zaległości spółki w opłatach czynszowych dla właściciela nieruchomości.

Odbiorcami towarów spółki były w głównej mierze hotele, które dodatkowo w związku z pandemią w 2020 roku musiały zawiesić działalność i nie były zainteresowane towarem produkowanym przez spółkę.

W 2020 r. P. W. miał duże problemy zdrowotne, przeszedł zawał w maju 2020 r. i przez 2 miesiące był niezdolny do pracy. Nadto w 2015 r. przeszedł udar, a także miał wykonane 2 operacje biodra, z których jedna się nie udała. W badanym okresie, gdy wnioskodawca był niezdolny do pracy nie miał go kto zastąpić w zajmowaniu się sprawami spółki. Wnioskodawca nie ustanowił prokurenta. W sprawach spółki w badanym okresie kontaktował się telefonicznie. Od 2016 r. wnioskodawca miał rentę inwalidzką, a aktualnie przebywa na emeryturze. Od 2021 r. ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Wnioskodawca nie pobierał w badanym okresie wynagrodzenia ze spółki. Nie miał zawartej umowy o pracę ze spółką.

Działając w imieniu spółki wystąpił o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, celem złożenia wniosku o upadłość spółki. Po ustanowieniu tego pełnomocnika dla spółki z o.o. (...) postanowieniem z 21 grudnia 2020 r. w sprawie (...), pełnomocnik ten w dniu 21 maja 2021 r. złożył wniosek o upadłość wskazanej spółki.

Nie składał takiego wniosku wcześniej, mimo, ze miał świadomość jaka jest sytuacja spółki, ponieważ zatrudniał pracowników w wieku przedemerytalnym.

W sprawie powyższego wniosku toczyło się przed Sądem Rejonowym (...) -(...) dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych postępowanie za sygn.(...), w którym zarządzeniem z 25 stycznia 2022 r. zarządzono zwrot wniosku z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych w całości zgodnie z wezwaniem w zakreślonym terminie.

( okoliczności niesporne, a nadto odpis pełny z KRS w aktach ZUS, okoliczności przyznane przez wnioskodawcę e-prot. z 17.10.2023 r.: 00:01:35-00:21:57, załączone akta sprawy(...), a w nich: wniosek k. 308, zarządzenie k.44 , załączone akta sprawy (...), a w nich postanowienie z 21.12.2020 r. o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu dla spółki w sprawie ogłoszenia upadłości k. 10, załączone sprawa akt(...) w sprawie z powództwa Spółki przeciwko (...) SA, a w nich: pozew k. 3-14, wyrok k. 248, apelacja k. 299, postanowienie o odrzuceniu apelacji k. 341, zażalenie k. 386, postanowienie (...) z 31.08.2021 r. k. 459)

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej spółka z o.o. (...) w K. jako płatnik składek była zobowiązana do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, FP i FGŚP.

Z uwagi na niewywiązywanie się spółki w tym zakresie - na jej koncie powstało zadłużenie w lutym 2019 r. oraz w okresie od maja 2019 r. do października 2021 r. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi w łącznej kwocie 256.958,12 zł., a w tym:

- na ubezpieczenie społeczne w okresie: 02/2019, 05/2019-10/2021 należność główna w wysokości 163 674,58 zł, z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień wydania decyzji w kwocie 21.165,00 zł, koszty egzekucyjne 12.021,13 zł,

- na ubezpieczenie zdrowotne za okres 02/2019, 05/2019-10/2020 należność główna 40.921,31 zł, z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień wydania decyzji w kwocie 5293,00 zł, koszty egzekucyjne 3475,37 zł,

- na FP i FGŚP za okres 02/2019, 05/2019-10/2021 należność główna 8502,72 zł, z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień wydania decyzji w kwocie 777,00 zł, koszty egzekucyjne 1128,01 zł.

/okoliczność bezsporna, a nadto wydruk stanu należności w aktach ZUS /

Zaległości wobec na FUS, FUZ, FPiFGŚP były przedmiotem windykacji (...), który poczynając od 25 listopada 2019 r. wystawiał tytuły wykonawcze w celu wyegzekwowania należności. Egzekucję wszczął i prowadził Dyrektor(...) w Ł.. Ostatni tytuł wykonawczy został przez ZUS wystawiony z datą 7 czerwca 2021 r. Tytuły te zostały doręczone - posiadają potwierdzenia w postaci zwrotnych poświadczeń odbioru. ZUS dokonał zajęcia rachunków bankowych w Banku (...) 26 listopada 2019 r., 23 stycznia 2020 r., 20 marca 2020 r., 21 marca 2020 r., 21 września 20220 r. i w (...). Egzekucja objęła wierzytelność z tytułu zwrotu/nadpłaty podatku u Naczelnika Urzędu Skarbowego w P.. Podjęte przez ZUS działania nie przyniosły wymiernych rezultatów i egzekucja była całkowicie bezskuteczna.

W toku prowadzonej egzekucji przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. na zaległości ZUS (...) w Ł. wyegzekwowano łącznie 3.410,95 zł – kwota pochodziła z realizowanych pobrań należności w urzędzie.

Saldo zadłużenia wobec Urzędu Skarbowego w 2021 r. urosło do poziomu 63.990,59 zł. Na roszczenia Urzędu Skarbowego także zostały wystawione tytuły wykonawcze w 2020 r. Najstarsza zaległość wobec Urzędu Skarbowego pochodzi z 2019r.

/załączone akta egzekucyjne, pismo US z załącznikami k. 347-360/

Analiza wyników bilansowych spółki za lata 2017-2021 potwierdza występowanie okoliczności wyczerpujących warunki z art. 11 ust. 2 ustawy - Prawo upadłościowe do ogłoszenia upadłości. Dowodem na to jest występowanie od 2019 r. ujemnych kapitałów własnych co oznacza, że wartość ewidencyjne aktywów firmy była niższa niż poziom zadłużenia. Przesłanki do ogłoszenia upadłości w kontekście art. 11 ust. 2 wystąpiły na koniec grudnia 2021 r. (dane bilansowe za lata 2017-2021). Ujemne kapitały raportowano w bilansach za lata: 2019,2020, 2021. Ustawowy wymóg trwania okresu występowania ujemnych kapitałów własnych po jaki należało zgłosić wniosek o upadłość na podstawie art. 11 ustawy wynosi 24 miesiące i kończy się wg danych bilansowych na koniec grudnia 2021 r. Tym samym w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły na koniec 2021 r. Firma miała ujemne kapitały własne poczynając od 2019 r. co oznacza, ze zadłużenie było wyższe w tych okresach od wartości aktywów firmy, a data zgłoszenia wniosku o upadłość przypada na okres po 24 miesiącach od wystąpienia ujemnych kapitałów własnych.

Zaległości wobec ZUS miały charakter trwały i w kolejnych miesiącach permanentnie powiększało się saldo zobowiązań zarówno w zakresie składek finansowanych przez płatnika jak i składek finansowanych przez ubezpieczonego. Zaległości te poczynając od najstarszych powstały od lutego 2019 r. z datą wymagalności na dzień 15 marca 2019 r. do listopada 2021 r. Zaległości te narastały w każdym miesiącu tego okresu. Fakt nieopłacania należnych składek jest dowodem na to, że permanentnie w sposób trwały firma zaniechała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS od 15 listopada 2013 r. do 15 kwietnia 2015 r. Zadłużenie rosło permanentnie poczynając od 15 marca 2019 r. i miało charakter trwały.

Zaległości wobec na FUS, FUZ, FPiFGŚP były przedmiotem windykacji ZUS, który poczynając od 25 listopada 2019 r. wystawiał tytuły tykonawcze w celu wyegzekwowania należności. Ostatni tytuł wykonawczy został przez ZUS wystawiony z datą 7 czerwca 2021 r. Tytuły te zostały doręczone - posiadają potwierdzenia w postaci zwrotnych poświadczeń odbioru.

Dodatkowo ZUS dokonał zajęcia rachunków bankowych w Banku Spółdzielczym w P. 26 listopada 2019 r., 23 stycznia 2020 r., 20 marca 2020 r., 21 marca 2020r., 21 września 20220 r.

Podjęte przez ZUS działania nie przyniosły wymiernych rezultatów.

Saldo zadłużenia wobec Urzędu Skarbowego w 2021 r. urosło do poziomu 63.990,59 zł. Na roszczenia Urzędu Skarbowego także zostały wystawione tytuły wykonawcze w 2020 r. Najstarsza zaległość wobec Urzędu Skarbowego pochodzi z 2019r.

Zadłużenia wobec pozostałych podmiotów przeważnie pochodzą z 2020 r. i z 2021 r. z jednym wyjątkiem dotyczącym zadłużenia wobec (...) sp. j. z tytułu niespłaconej faktury z 2018 r.

Na podstawie dat zaległych nieuregulowanych zobowiązań można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości z powodu niewykonywania wymagalnych zobowiązań wystąpiły od 15.06.2019 r. (niespłacanie zobowiązań wobec ZUS).

Zobowiązania miały charakter trwały w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe. Przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły w 2019 r., gdzie wg wykazu nieuregulowanych zobowiązań wobec ZUS wskazano zaległości za zobowiązania i odsetki nieterminowej spłaty zobowiązań od 15.05.2019 r.

Data graniczna zgłoszenia wniosku o upadłość w świetle art. 11 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe przypada na dzień 15.05.2019 r.

W tym kontekście regulacje związane z SARS-COVID 2 nie mogą mieć zastosowania. Zgodnie z art. 15 zzra tzw. Tarczy Antykryzysowej jedynie podmioty, które stały się niewypłacalne z powodu COVID-19 a stan niewypłacalności powstał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii zostały czasowo zwolnione z obowiązku złożenia wniosku upadłościowego.

Drugim terminem obligującym do zgłoszenia upadłości jest termin z art. 11 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe – termin ten upływał z końcem roku 2021 a okres 24 miesięcy biegnie od końca 2019 roku do końca 2021. Biorąc pod uwagę że 24-miesięczny okres upłynie z końcem 2021 r. a przesłanki wystąpiły od końca 2019 r. to okres 24 miesięcy uległ przerwaniu z dniem wprowadzenia art. 15 zzra twz. Traczy Antykryzysowej – 8.03.2020 r. Od 1.07.2023 r. nie obowiązuje w Polsce stan zagrożenia epidemicznego, co oznacza odpowiednio rozpoczęcie lub odwieszenie zawieszonych terminów m.in. w zakresie składania wniosków o ogłoszenie upadłości. Wznowiony bieg 24 miesięcznego terminu o 1.07.2023 r. oznacza, że wniosek o upadłość w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy powinien być zgłoszony do końca kwietnia 2025 r. o ile żaden z wierzycieli nie podważy domniemania że opóźnienie ma bezpośredni związek z pandemią COVID.

W przypadku wyjaśnienia losów faktury z 2018 r. dotyczącej rozliczeń z firmą (...) sp. j. data graniczna na zgłoszenie wniosku o upadłość przesunie się na datę wymagalności faktury (...) + 3 miesiące.

Wszystkie wyniki wykorzystanych modeli dyskryminacyjnych wskazują na występowanie sytuacji finansowej spółki w latach 2017-2021 która stanowiła zagrożenie upadłości, co ma charakter wyłącznie pomocniczy, ale w pełni potwierdza powyższe wnioski.

Z zestawienia wartości upłynnieniowej aktywów wg stanu na 31.12.2017 r., na 31.12.2018 r., na 31.12.2019 r., na 31.12.2020 r. i na 31.12.2021 r., które mogłyby stanowić gwarancję pokrycia kosztów postępowania upadłościowego wynika, że pokrycie kosztów ogłoszenia upadłości było możliwe do końca 2019 r. W przypadku późniejszych okresów, a w szczególności 2020 r. wartość możliwych do uzyskania wolnych środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego mogła być niewystarczająca.

W aktach sprawy brak danych umożlwiających dokonanie wyceny wartości rynkowej maszyn. Nie ma podstaw do uwzględnienia dochodzonego przez spółkę roszczenia od(...)w sprawie (...), ponieważ spółka przegrała tę sprawę w całości.

/ podstawowa pisemna opinia biegłego z zakresu rachunkowości(...) k. 153-172, pierwsza, druga, trzecia pisemne uzupełniające opinie biegłego z zakresu rachunkowości (...) k. 197, 215-219, 254-256/

Spółka nie posiada aktualnie żadnego majątku, z którego możliwe byłoby przeprowadzenie egzekucji, która pozwoliłaby zaspokoić należności składkowe objęte zaskarżoną decyzją choćby w części. W chwili obecnej spółka ma tylko jedną maszynę o wartości zabytkowej, tzn. z całą pewnością nie pokrywającą zadłużenia z tytułu składek. Obecnie dla Urzędu Skarbowego jest spłata zaległego podatku VAT w związku z czym zostało zawarte porozumienie na mocy którego wnioskodawca spłaca po 2000 zł miesięcznie od przeszło 3 lat – spłata ma zostać zakończona w lutym 2026 r. oprócz tego wnioskodawca ustnie zawarł porozumienie dotyczące spłaty należności, które są przedmiotem postępowania w n/n sprawie dotyczącej zaskarżonej decyzji z 4.04.2022 r. Wnioskodawca rozpoczął spłatę w lutym 2025 r., rata spłaty jest zmienna, wpłaca po co najmniej 1000 zł miesięcznie z tytułu ww. składek, a spłat dokonuje z ramienia spółki.

/ niesporne, okoliczności przyznane przez wnioskodawcę e-prot. z 10.06.2025 r.: 00:06:02/

Spółka nie figuruje w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów, ani też nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości czy użytkownik wieczysty nieruchomości. / niesporne/

Powyższy stan faktyczny został w całości na podstawie niekwestionowanych przez żadną ze stron dokumentów, których autentyczność nie budzi też żadnych zastrzeżeń ze strony Sądu. Nadto Sąd oparł się na zeznaniach wnioskodawcy dając im wiarę, albowiem korelowały z dokumentami zawartymi w aktach sprawy, w tym w aktach egzekucyjnych, tworząc z nimi spójną całość. Sąd oparł się także na opinii biegłego z zakresu rachunkowości (...) przyznając jej w pełni walor pełnowartościowego środka dowodowego, albowiem jest ona rzetelna, logiczna, nie zawiera żadnych wewnętrznych sprzeczności ani luk, a wszystkie wnioski końcowe zostały przez biegłego w sposób wyczerpujący i przekonujący uzasadnione.

Sąd pominął na rozprawie 5 grudnia 2024 r. wniosek pełnomocnika powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rachunkowości na mocy art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 i 5 k.p.c., albowiem biegły(...)w sposób wyczerpujący wypowiedział się w swoich opiniach na temat zakreślonych postanowieniem sądu tez i szczegółowo odniósł się do wszelkich zgłaszanych przez stronę odwołującą zastrzeżeń.

Zdaniem Sądu dalsze zastrzeżenia pełnomocnika powoda są jedynie nieuzasadnioną polemiką z wnioskami końcowymi wynikającymi z opinii biegłego(...) i stanowią wyłącznie wyraz niezadowolenia strony z tych wniosków.

Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego aż strona uzyska satysfakcjonujące ją wnioski, ani też nie jest zobowiązany do tego by uzyskać opinie, która przekona stronę – istotne jest bowiem jedynie to, że opinia jest przekonująca dla sadu, który uzyskał wszystkie informacje wymagające wiedzy specjalistycznej, a takie właśnie opinie przedłożył biegły(...) Stąd też dopuszczenie innego biegłego było niecelowe i skutkowałoby jedynie zbędną przewlekłością postępowania w n/n procesie.

Na tej samej podstawie Sąd pominął na rozprawie z 10 czerwca 2025 r. wniosek pełnomocnika powoda z pkt 5 pisma z dnia 28 kwietnia 2025 r. uznając, że nie ma on znaczenia dla rozstrzygnięcia n/n sprawy a prowadzenie postępowania we wnioskowanym w tym punkcie kierunku skutkowałby jedynie zbędnym przedłużeniem n/n procesu, grożąc jego przewlekłością.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy zaistniały przesłanki do przeniesienia odpowiedzialności za zobowiązania z tytułu nieopłaconych przez (...)spółkę. z o.o. na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na członka zarządu P. W. za sporny okres, kiedy pełnił on funkcję Prezesa Zarządu.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497) składki na ubezpieczenia emerytalne:

1)  pracowników,

2)  osób wykonujących pracę nakładczą,

3)  członków spółdzielni,

4)  zleceniobiorców,

5)  posłów i senatorów,

6)  stypendystów sportowych,

7)  pobierających stypendium słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

8)  osób wykonujących odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,

9)  osób współpracujących ze zleceniobiorcami,

10)  funkcjonariuszy Służby Celnej,

11)  osób odbywających służbę zastępczą

- finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Stosownie do art. 17 ust. 1 przytoczonej ustawy składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art. 16 ust. 1-3, 5, 6 i 9-12, obliczają, rozliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu w całości płatnicy składek.

Zgodnie z treścią art. 85 ust. 1 ustawy z dnia z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146), za osobę pozostającą w stosunku pracy lub w stosunku służbowym składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o którym mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, podmiot zobowiązany do wypłaty tych świadczeń.

Stosownie natomiast do treści art. 104 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 690) obowiązkowe składki na Fundusz Pracy opłacają pracodawcy.

W myśl art. 108 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. po.z111) w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.

Z mocy art. 31 i 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio wyszczególnione w przepisie art. 31 przepisy ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (zob. uchwała SN z 4.06.2008 r., II UZP 3/08 OSNP 2009/11-12/148).

Zastosowanie do należności z tytułu składek, z mocy art. 31, ma m.in. przepis art. 116 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1)  nie wykazał, że:

a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2309 oraz z 2023 r. poz. 1723 i 1860) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo

b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Nie należy także tracić z pola widzenia treści art. 116 § 2 Ordynacji podatkowej, zgodnie, z którym odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

Sąd Najwyższy podkreślał, że użyte w treści tego przepisu określenie "pełnienie obowiązków" wskazuje, że chodzi tu o rzeczywiste (czynne, faktyczne) ich wykonywanie, a nie tylko o piastowanie (bierne) funkcji, z którą te obowiązki są związane (por. wyrok SN z dnia 9 października 2006 r., II UK 47/06, OSNP 2007, nr 19-20, poz. 296, wyrok SN z dnia 30 marca 2017 r., II UK 267/16, LEX nr 2306377).

Przepisy § 1-3, w myśl § 4, stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Przepis przywołany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności udziałowcy (akcjonariusze) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu określona w §1, obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast zgodnie z art. 107 §1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy - Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Przepis art. 116 Ordynacji podatkowej znajduje zastosowanie, gdy spółka kapitałowa lub spółka kapitałowa w organizacji nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich zobowiązań publicznoprawnych, przez co powstaje konieczność zastosowania reżimu tzw. odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe tych podmiotów.

Odpowiedzialność ta przybiera postać odpowiedzialności subsydiarnej (posiłkowej) z uwagi na to, że wierzyciel nie ma swobody w kolejności zgłaszania roszczenia do osoby trzeciej, lecz w pierwszej kolejności musi dochodzić należności od spółki.

Mając na względzie uzależnienie odpowiedzialności członka zarządu od istnienia zobowiązania spółki, uzasadniona staje się konstatacja o jej akcesoryjnym i następczym charakterze. Przepis art. 116 Ordynacji podatkowej przesądza o tym, że członek zarządu ponosi odpowiedzialność za cudzy dług, a orzeczenie przypisujące mu obowiązek zapłaty nie zwalnia dłużnika z odpowiedzialności, w konsekwencji czego odpowiedzialność osoby trzeciej ma charakter gwarancyjny. Członek zarządu odpowiada osobiście, całym swoim majątkiem oraz solidarnie z pozostałymi członkami zarządu oraz spółką (A. Pazura, J. Uniejewski, Interpretacja art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej jako przykład współzależności dyrektyw redagowania i interpretacji norm prawnych, Prz.Leg. 2015, nr 3, s. 69-80, por. również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2006 r., II UK 47/2006, OSNP 2007, nr 19-20, poz. 296).

Głównym celem postępowania prowadzonego w oparciu o przywołany przepis jest prawna ochrona interesów wierzycieli, którzy w zamiarze odzyskania należności wskazują na bezskuteczność egzekucji skierowanej do znanych lub ujawnionych mu w postępowaniu egzekucyjnym składników majątku dłużnej spółki (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 18 kwietnia 2007 r., I UK 349/06, OSNP 2008 nr 9-10, poz. 149; z dnia 19 lutego 2008 r., II UK 100/07, OSNP 2009 nr 9-10, poz. 127; z dnia 24 lutego 2009 r., I UK 207/08, LEX nr 736711; z dnia 27 maja 2009 r., II UK 373/08, OSNP 2011 nr 3-4, poz. 40; z dnia 26 marca 2013 r., III UK 63/12, LEX nr 1330598.) oraz interesów Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2008 r., I UK 172/07, OSNP 2009 nr 3- 4, poz. 5).

Z analizy przepisu art. 116 wynika, iż przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. jest ustalenie, że: (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki okazała się bezskuteczna w całości lub w części oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tej osoby od odpowiedzialności.

Do orzeczenia o odpowiedzialności członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe organ rentowy jest obowiązany wykazać jedynie okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania składkowego, które przerodziło się w zaległość składkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko Spółce, bowiem ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej odpowiedzialność, spoczywa na członku zarządu (wyrok NSA w Bydgoszczy z 6.03.2003 r. SA Bd 85/03 POP 2003/4/93 wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 30 stycznia 2018 r.I SA/Bd 1020/17 Legalis Numer 1741267).

Tym samym ciężar wykazania dwóch pierwszych przesłanek /pozytywnych/ ciąży na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, natomiast ciężar dowodu przesłanki trzeciej - w zakresie istnienia okoliczności uwalniających od tej odpowiedzialności - spoczywa na odwołującym się.

W toku niniejszego postępowania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wykazał, wszystkie z niezbędnych przesłanek, to jest fakt pełnienia przez wnioskodawcę w spornym okresie funkcji Prezesa Zarządu oraz powstania zaległości składkowych za sporny okres i bezskuteczność egzekucji wobec spółki.

Co do okresu pełnienia przez wnioskodawcę funkcji Prezesa Zarządu to Sad miał na uwadze, że z akt sprawy wynika, że powód pełnił od 15 września 2016 r. opisaną funkcję zgodnie z opisem KRS spółki. (...) spółka z o.o. z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jako pracodawca – płatnik składek obowiązana była do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP.

W toku przedmiotowego postępowania bezsprzecznie wykazane zostało, że wymieniona spółka nie uiściła należnych składek na ubezpieczenia społeczne za luty 2019 r. oraz za okres od maja 2019r. do października 2021r. Zaległość z tego tytułu wynosi łącznie 265.958,12 zł.

(...) spółka z o.o. nie regulowała należności wobec organu rentowego z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne od lutego 2019 r. z datą wymagalności na dzień 15 marca 2019 r. - do listopada 2021 r. Zaległości te narastały w każdym miesiącu tego okresu. Fakt nieopłacania należnych składek jest dowodem na to, że spółka permanentnie, w sposób trwały zaniechała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS. Wnioskodawca w okresie objętym sporem był Prezesem jednoosobowego Zarządu tej spółki.

Za zaległości podatkowe, składkowe spółki z ograniczeniem odpowiedzialności odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna chyba, że członek zarządu wykazuje, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub wszczęto postępowanie układowe, albo, że niezgłoszenie upadłości lub postępowania układowego, nastąpiły nie z jego winy, bądź wykaże on mienie, z którego egzekucja jest możliwa . (por. wyrok NSA w Gdańsku z 19 września 2003 roku, ISA/Gd 56/01, opubl. Legalis)

W tej sytuacji więc, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógł przypisać członkowi zarządu odpowiedzialność za jej zobowiązania składkowe powinien zgodnie z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej wykazać między innymi całkowitą lub częściową bezskuteczność egzekucji.

W toku przedmiotowego postępowania organ rentowy wykazał bezskuteczność egzekucji wobec Spółki.

Uznać bowiem należy, że okoliczności wynikające z czynności przeprowadzonych w postępowaniu egzekucyjnym są w niniejszym postępowaniu wystarczające do stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Stosownie do treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2009 r., II UK 336/08, opubl. LEX nr 533102 „przewidzianą w art. 116 § 1 O.p. przesłankę „bezskutecznej egzekucji”, należy rozumieć jako sytuację, w której nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki.”

W związku z powyższym, bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji wiąże się z brakiem możliwości przymusowego zaspokojenia wierzyciela poprzez wszczęcie i przeprowadzenie przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki i występuje bez wątpienia wówczas, gdy sam wierzyciel dysponuje postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na jego bezskuteczność.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 1 września 2010 roku , sygn. akt II UK 89/10, opubl. LEX 661520, wskazał między innymi, że w sytuacji, gdy w ogóle nie wszczęto postępowania egzekucyjnego a bezskuteczność egzekucji nie została ustalona w innym przewidzianym prawem postępowaniu, nie można tak stwierdzonej bezskuteczności uznać, iż spełnia ona wymogi z art. 116 Ordynacji podatkowej - tj. powoduje stan w którym nie ma jakichkolwiek wątpliwości, iż nie zachodzi żadna możliwość zaspokojenia egzekwowanej wierzytelności z jakiejkolwiek części majątku spółki. Dowodem na okoliczność stanu bezskuteczności nie musi być wydane po przeprowadzeniu postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny postanowienie o umorzeniu egzekucji z uwagi na jej bezskuteczność. Stan bezskuteczności egzekucji może być bowiem stwierdzony w toku egzekucji administracyjnej lub sądowej, czego konsekwencją jest, zgodnie z art. 71 § 1 u.p.e.a. i art. 913 § 1 k.p.c., możliwość zwrócenia się przez organ egzekucyjny (lub wierzyciela w toku egzekucji sądowej) do sądu o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku. (por. też wyrok SN z dnia 3 września 2010 roku, I UK 77/10, LEX nr 653666, wyrok SN z dnia 21 stycznia 2010 roku, II UK 157/09, LEX nr 583805)

Podkreślić przy tym należy, że bezskuteczność egzekucji zachodzi w przypadku zdarzeń posiadających wspólną cechę w postaci ustalenia niemożności zaspokojenia wierzyciela w oparciu o procedury ustalone przepisami prawa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że przesłanka bezskuteczności egzekucji została wykazana przez organ rentowy. W stosunku do spółki było prowadzone postępowanie egzekucyjne przez Dyrektora (...) w Ł.. Zaległości wobec na FUS, FUZ, FPiFGŚP były przedmiotem windykacji ZUS, który poczynając od 25 listopada 2019 r. wystawiał tytuły wykonawcze w celu wyegzekwowania należności. Ostatni tytuł wykonawczy został przez ZUS wystawiony z datą 7 czerwca 2021 r. Tytuły te posiadają potwierdzenia w postaci zwrotnych poświadczeń odbioru. ZUS dokonał zajęcia rachunków bankowych w Banku (...) w P. i w (...) Bank SA., egzekucja objęła wierzytelność z tytułu zwrotu/nadpłaty podatku u Naczelnika Urzędu Skarbowego w P., zaś podjęte przez ZUS działania nie przyniosły wymiernych rezultatów i egzekucja była bezskuteczna. W toku prowadzonej egzekucji przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. na zaległości ZUS (...)w Ł. wyegzekwowano łącznie jedynie 3.410,95 zł (kwota pochodziła z realizowanych pobrań należności w urzędzie).

W tej sytuacji organ rentowy nie uzyskał zaspokojenia. Egzekucja z majątku spółki stała się bezskuteczna z uwagi na brak jakichkolwiek składników majątku, do których można by skierować egzekucję. Przyznał to także sam wnioskodawca na ostatnim terminie rozprawy oświadczając, że obecnie spółka ma tylko jedną zabytkową maszynę, która nie ma wartości pozwalającej na zaspokojenie należności składkowych ZUS objętych zaskarżoną decyzją.

Ustalenie czy wniosek o ogłoszenie upadłości spółki lub o wszczęcie postępowanie układowego był konieczny lub czy został zgłoszony w odpowiednim czasie wymaga uwzględnienia przepisów regulujących podstawy oraz terminy do zgłoszenia takowych wniosków. Kwestie te normuje ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 2024r. poz. 794).

Zgodnie z dyspozycją art. 10 ww. ustawy przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika.

Przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy określający, kiedy istnieje niewypłacalność stanowiąca podstawę ogłoszenia upadłości stanowi, iż następuje to wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje swoich zobowiązań pieniężnych, które są wymagalne. Dotyczy to tak zobowiązań cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych.

Przepis art. 11 ust. 2 reguluje drugą postać niewypłacalności. Zgodnie z tym przepisem obowiązującym w spornym okresie dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

Od 1 stycznia 2016r. wskazany przepis został zmieniony i w ust. 1a. wskazano, że domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Natomiast w ust. 2 przewidziano, że dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.

Wobec takiej regulacji każda z dwóch przyczyn ogłoszenia upadłości ma samodzielny charakter, a to oznacza, że dysponujący sporym majątkiem dłużnik będzie uznany za upadłego, jeżeli zaprzestał w sposób trwały płacenia długów. (por. postanowienie SN z dnia 19.12.2002 r, V PCKN 342/01 III FSK 3354/21 - wyrok NSA (N) z dnia 18-05-2021)

Termin zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości określa art. 21 ust. 1 Prawa upadłościowego, zgodnie z którym dłużnik jest obowiązany zgłosić taki wniosek nie później niż w terminie trzydziestu od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości. Rygor, o którym mowa w art. 21 ust. 1 tej ustawy, jest emanacją naczelnej zasady prawa upadłościowego (tj. ochrony praw wierzycieli) i jako taki powinien być interpretowany w świetle art. 116 Ordynacji podatkowej ściśle. (por. wyrok NSA (N) z dnia 8.02.2022 r., III FSK 4644/21).

Zgodnie z ust. 2, jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, spoczywa na każdym, kto na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami.

W art. 11 ust. 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe ustawodawca nie powiązał stanu niewypłacalności ze stanem majątku dłużnika, lecz z konkretnym zaniechaniem, zaprzestaniem płacenia długów. (wyrok NSA (N) z dnia 8.03.2022, III FSK 2469/21)

Sam fakt niedokonywania wpłat jest wystarczającą podstawą do uznania, że spółka nie regulowała wymagalnych zobowiązań. Dla określenia stanu niewypłacalności bez znaczenia bowiem jest przyczyna niewykonywania zobowiązań oraz ilość wierzycieli. Niewypłacalność istnieje nie tylko wtedy, gdy dłużnik nie ma środków, lecz także wtedy, gdy dłużnik nie wykonuje zobowiązań z innych przyczyn. Dla określenia, czy istnieją podstawy ogłoszenia upadłości, fundamentalne znaczenie ma wyłącznie ustalenie, czy dłużnik nie wykonuje tych zobowiązań, które są wymagalne. (wyrok NSA z 13.12.2018., II FSK 2389/2018 LEX nr 2624488, wyrok NSA (N) z dnia 7.09.2021, III FSK 4106/21)

Dla określenia, czy dłużnik jest niewypłacalny nie ma znaczenia to, czy nie wykonuje wszystkich zobowiązań pieniężnych, czy tylko niektórych z nich. Nie ma też znaczenia wielkość niewykonanych przez dłużnika zobowiązań. Istnienie podstaw do ogłoszenia upadłości determinuje wyłącznie przesłanka niewykonania przez dłużnika wymagalnych zobowiązań. Z niewypłacalnością dłużnika, o której mowa w art. 10 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe mamy również do czynienia, gdy dłużnik ten nie zaspakaja jednego tylko wierzyciela posiadającego znaczną wierzytelność. Przesłanka egzoneracyjna wymieniona w art. 116 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa odnosi się bowiem wyłącznie do zgłoszenia wniosku, a nie do skutku tego wniosku, jakim jest ogłoszenie upadłości. Wniosek należy złożyć wówczas, gdy zaistnieją przesłanki niewypłacalności dłużnika, określone w art. 10 i art. 11 Prawa Upadłościowego. Jeżeli zatem dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań, powinien taki wniosek zawsze złożyć. (wyrok NSA z 6.05.2022, III FSK 538/21, wyrok NSA z 30.11.2021, III FSK 138/21)

Nie można przy tym odmówić członkowi zarządu prawa do podjęcia ryzyka i niezgłoszenia wniosku o upadłość mimo wystąpienia stosownych ku temu przesłanek ustawowych w sytuacji, gdy według jego oceny uda się opanować sytuację finansową i w konsekwencji spłacić całość zobowiązań. Jednak jeśli zarządzający spółką takie ryzyko podejmuje, to musi to czynić ze świadomością odpowiedzialności z tym związanej i liczyć się z tym, że w przypadku dokonania błędnej oceny sytuacji rodzącej w konsekwencji choćby częściową niemożność zaspokojenia długów przez spółkę, to sam będzie musiał ponieść subsydiarną odpowiedzialność finansową . (wyrok WSA w Białymstoku z 13.02.2019, I SA/Bk 179/2018, LEX nr 2628128)

Właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy. Dla jego określenia nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu (wyrok NSA z 8.03.2011 r. I FSK 392/10, LEX nr 1079514)

W zamiarze ustawodawcy od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki uwalnia członka zarządu obiektywna i niezawiniona niemożność podjęcia działań wymienionych w tym przepisie, a nie świadome ich niepodjęcie, nawet jeśli w ocenie danego członka zarządu były racjonalne przyczyny takiej decyzji. (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim 2018.12.06, I SA/Go 362/2018, LEX nr 2602337)

Dokonując oceny, czy zgłoszenie wniosku o upadłość nastąpiło we "właściwym czasie" - art. 116 § 1 o.p. należy uznać, że powinno to nastąpić w takim momencie, aby zapewnić ochronę zagrożonych interesów wszystkich wierzycieli, aby po ogłoszeniu upadłości wszyscy wierzyciele mieli możliwość uzyskania równomiernego, chociaż tylko częściowego, zaspokojenia z majątku spółki. Przesłanka ta jest spełniona w szczególności wtedy, gdy członek zarządu po ustaleniu, że stan finansowy spółki uzasadnia złożenie wniosku o upadłość, niezwłocznie złoży taki wniosek. Brak winy w niezgłoszeniu wniosku o upadłość nie może natomiast polegać na nadziei na wpływy i zyski. Subiektywna ocena sytuacji majątkowej spółki nie świadczy o braku winy; brak winy może być odnoszony jedynie do wyjątkowych sytuacji, w których członek zarządu (prezes) nie ma wiedzy co do rzeczywistej sytuacji w zakresie płacenia zobowiązań przez spółkę z uzasadnionych (obiektywnie) przyczyn i przy dołożeniu należytej staranności nie może tej wiedzy uzyskać albo podjąć stosownych działań (por. wyrok SN z 10.02.2011 r., II UK 265/10, LEX nr 844740).

Przepis art. 116 § 1 ust. 1 Ordynacji podatkowej wskazuje przesłanki egzoneracyjne, pozwalające na uwolnienie się członka zarządu z odpowiedzialności za zaległości podatkowe Spółki. Pierwszą z nich jest zgłoszenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości lub otwarcie w tym czasie postępowania restrukturyzacyjnego albo zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu (art. 116 § 1 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej). Drugą natomiast jest wykazanie, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy członka zarządu (art. 116 § 1 pkt 1 lit. b Ordynacji podatkowej).

W wyroku z dnia 11 lutego 2021 r., II USKP 17/21 (LEX nr 3119755) Sąd Najwyższy podkreślił, że łącznik "albo" występujący pomiędzy art. 116 § 1 pkt 1 lit. a i b Ordynacji podatkowej wyznacza alternatywę rozłączną, której zmienną jest zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości we "właściwym czasie". Zgłoszenie takiego wniosku czyni bezprzedmiotowym rozważania na temat zawinienia członka zarządu. Brak aktywności w tym zakresie sprawia, że punkt ciężkości zostaje przesunięty na ocenę należytego pełnienia obowiązków przez członka zarządu. Nie jest przecież wykluczona sytuacja, w której dochował on wymaganej staranności, co uniemożliwia przypisanie mu odpowiedzialności za dług osoby trzeciej. Sąd Najwyższy stwierdził, że "właściwym czasem" w rozumieniu art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej nie jest ani krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów na skutek przejściowych trudności, ani też całkowite zaprzestanie płacenia długów w następstwie wyzbycia się przez podmiot gospodarczy całego (lub prawie całego) majątku, lecz dzień, kiedy wiadomo już, że dłużnik nie będzie w stanie zaspokoić wszystkich swych zobowiązań. Określenie tej chwili powinno być ujmowane elastycznie w zależności od okoliczności konkretnego przypadku, bowiem właściwy czas do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest przesłanką obiektywną, ustalaną w oparciu o okoliczności faktyczne każdej sprawy, dla określenia której nie ma znaczenia subiektywne przekonanie członków zarządu spółki (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2016 r., I UK 214/15, LEX nr 2112304).

Zarząd powinien zgłosić wniosek o upadłość, jeżeli tylko zachodzi zagrożenie niewypłacalnością, której nastąpienie w sposób oczywisty niweczy sens postępowania upadłościowego, pozbawiając wszystkich wierzycieli jakiejkolwiek ochrony prawnej ich interesów (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2015 r., III UK 39/15, LEX nr 1946412).

W wyroku z dnia 25 kwietnia 2012 r., II UK 218/11 (OSNP 2013, nr 7-8, poz. 90) Sąd Najwyższy przyjął, że "właściwy czas" wobec odrębnej regulacji w art. 116 § 1 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej może być inny od terminów Prawa upadłościowego. Jest to nie tylko czas określony w Prawie upadłościowym, ale też czas, o którym można wnioskować z regulacji art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 31 i 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Składki powinny być płacone w terminie i należy to do obowiązku zarządu spółki, a z zaniechania tego obowiązku wynika uzasadnienie szczególnej odpowiedzialności członków zarządu spółki na podstawie tych przepisów.

Wskazać też należy, że w art. 116 § 1 pkt 1 lit. a Ordynacji podatkowej zostały wymienione alternatywne przesłanki uwalniające od odpowiedzialności. Członek zarządu dokonuje wyboru, który środek wybierze, przy czym to on ponosi konsekwencje dokonanego wyboru.

W przedmiotowym postępowaniu wnioskodawca złożył we wrześniu 2020 r. w imieniu spółki wniosek o pełnomocnika z urzędu celem zgłoszenia wniosku o upadłość spółki, a po ustanowieniu tego pełnomocnika – tenże pełnomocnik złożył w maju 2021 r. wniosek o upadłość spółki.

Badając tę kwestię Sąd zważył, że zgodnie z opinią biegłego (...) analiza wyników bilansowych spółki za lata 2017-2021 potwierdza występowanie okoliczności wyczerpujących warunki z art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe do ogłoszenia upadłości, a dowodem na to jest występowanie od 2019 r. ujemnych kapitałów własnych co oznacza, że wartość ewidencyjne aktywów firmy była niższa niż poziom zadłużenia.

Na podstawie danych biegły(...) stwierdził, że można uznać że przesłanki do ogłoszenia upadłości w kontekście art. 11 ust. 2 wystąpiły na koniec grudnia 2021 r. (dane bilansowe za lata 2017-2021). Ujemne kapitały raportowano w bilansach za lata: 2019,2020, 2021. Ustawowy wymóg trwania okresu występowania ujemnych kapitałów własnych po jaki należało zgłosić wniosek o upadłość na podstawie art. 11 ustawy wynosi 24 miesiące i kończy się wg danych bilansowych na koniec grudnia 2021 r. Tym samym w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy prawo upadłościowe przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły na koniec 2021 r. Firma miała ujemne kapitały własne poczynając od 2019 r. co oznacza, ze zadłużenie było wyższe w tych okresach od wartości aktywów firmy, a data zgłoszenia wniosku o upadłość przypada na okres po 24 miesiącach od wystąpienia ujemnych kapitałów własnych.

Z opinii biegłego(...)wynika, że zaległości wobec ZUS miały charakter trwały i w kolejnych miesiącach permanentnie powiększało się saldo zobowiązań zarówno w zakresie składek finansowanych przez płatnika jak i składek finansowanych przez ubezpieczonego. Zaległości te poczynając od najstarszych powstały od lutego 2019 r. z datą wymagalności na dzień 15 marca 2019 r. - do listopada 2021 r. Zaległości te narastały w każdym miesiącu tego okresu. Fakt nieopłacania należnych składek jest dowodem na to, że permanentnie w sposób trwały firma zaniechała regulowania swoich zobowiązań wobec ZUS. Zadłużenie rosło zatem permanentnie poczynając od 15 marca 2019 r. i miało charakter trwały. Biegły (...)wyjaśnił, że na podstawie dat zaległych nieuregulowanych zobowiązań można stwierdzić, że przesłanki do ogłoszenia upadłości z powodu niewykonywania wymagalnych zobowiązań wystąpiły od 15 czerwca 2019 r. (niespłacanie zobowiązań wobec ZUS). Zobowiązania miały charakter trwały w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe. Przesłanki do ogłoszenia upadłości wystąpiły w 2019 r., gdzie wg wykazu nieuregulowanych zobowiązań wobec ZUS wskazano zaległości za zobowiązania i odsetki nieterminowej spłaty zobowiązań od 15.05.2019 r. Data graniczna zgłoszenia wniosku o upadłość w świetle art. 11 ust. 1 ustawy prawo upadłościowe przypada na dzień 15 maja 2019 r.

Sąd miał na uwadze, że biegły wskazał także, że regulacje związane z SARS-COVID 2 nie mogą mieć zastosowania. Zgodnie z art. 15 zzra tzw. Tarczy Antykryzysowej jedynie podmioty, które stały się niewypłacalne z powodu COVID-19 a stan niewypłacalności powstał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii zostały czasowo zwolnione z obowiązku złożenia wniosku upadłościowego.

Co do drugiego terminu obligującego do zgłoszenia upadłości z art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe – termin ten upływał z końcem roku 2021r., a okres 24 miesięcy biegnie od końca 2019 roku do końca 2021.

Biegły wyjaśnił, że biorąc pod uwagę że 24-miesięczny okres upłynie z końcem 2021 r. a przesłanki wystąpiły od końca 2019 r. to okres 24 miesięcy uległ przerwaniu z dniem wprowadzenia art. 15 zzra twz. Traczy Antykryzysowej – 8 marca 2020 r.

Od 1 lipca 2023 r. nie obowiązuje w Polsce stan zagrożenia epidemicznego, co oznacza odpowiednio rozpoczęcie lub odwieszenie zawieszonych terminów m.in. w zakresie składania wniosków o ogłoszenie upadłości. Wznowiony bieg 24 miesięcznego terminu od 1 lipca 2023 r. oznacza, że wniosek o upadłość w rozumieniu art. 11 ust. 2 ustawy powinien być zgłoszony do końca kwietnia 2025 r., o ile żaden z wierzycieli nie podważy domniemania, że opóźnienie ma bezpośredni związek z pandemią COVID.

Sąd uznał, że opinia nie jest podstawą do oceny czy wnioskodawca uwolnił się od odpowiedzialności za zaległości składkowe spółki, albowiem po pierwsze nie taki cel był tego przepisu art. 15 zzra Tarczy Antykryzysowej, a po drugie, z ustaleń poczynionych w sprawie wynika, że pomimo epidemii wniosek o upadłość spółki został złożony w maju 2021 r., a wcześniej we wrześniu 2020 r. był składany wniosek o pełnomocnika z urzędu ustanowionego dla spółki celem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. A zatem stan epidemii nie był przeszkodą do podjęcia we właściwym terminie czynności związanych ze złożeniem wniosku o upadłość spółki i w żaden sposób nie uniemożliwiał złożenia takiego wniosku we właściwym terminie.

Dodatkowo wskazać należy, że biegły wyjaśnił także - odnosząc się do zarzutów strony odwołującej - że w przypadku wyjaśnienia losów faktury z 2018 r. dotyczącej rozliczeń z firmą (...) sp. j. data graniczna na zgłoszenie wniosku o upadłość przesunie się na datę wymagalności faktury (...) + 3 miesiące.

Ponadto biegły wyjaśnił, że w aktach sprawy brak danych umożlwiających dokonanie wyceny wartości rynkowej maszyn.

Z opinii biegłego wynika również, że nie ma podstaw do uwzględnienia dochodzonego przez spółkę roszczenia od (...) w sprawie (...) ponieważ spółka przegrała tę sprawę w całości, stąd argumentacja pełnomocnika z urzędu wnioskodawcy nie mogła odnieść zamierzonego skutku w tym zakresie w jakim powoływał się na powyższe odszkodowanie od ubezpieczyciela dla spółki.

Biegły stwierdził nadto, że z zestawienia wartości upłynnieniowej aktywów wg stanu na 31 grudnia 2017 r., na 31 grudnia 2018 r., na 31 grudnia 2019 r., na 31 grudnia 2020 r. i na 31 grudnia 2021 r., które mogłyby stanowić gwarancję pokrycia kosztów postępowania upadłościowego wynika, że pokrycie kosztów ogłoszenia upadłości było możliwe do końca 2019 r. W przypadku późniejszych okresów a w szczególności 2020 r. wartość możliwych do uzyskania wolnych środków na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego mogła być niewystarczająca.

Mając na względzie wskazane okoliczności w ocenie Sądu Okręgowego kondycja finansowa spółki, jej zadłużenie i nieskuteczność podejmowanych działań powinny skłonić wnioskodawcę do zgłoszenia wniosku o upadłość zgodnie z art. 11 ust.1 ustawy Prawo upadłościowe już od 15 maja 2019 r., kiedy to wystąpiła okoliczność w postaci trwałego nieregulowania przez Spółkę należności składkowych.

Podkreślić także w tym miejscu należy, że przepisy art. 116 Ordynacji Podatkowej nie różnicują odpowiedzialności członków zarządu w zależności od tego, czy rzeczywiście zajmują się sprawami spółki, czy też przyjmują w tym względzie postawę bierną (wyr. WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 28.2.2018 r., I SA/Go 5/18 , Legalis; wyr. WSA w Kielcach z 11.1.2018 r., I SA/Ke 514/17 , Legalis).

Sformułowanie mówiące o "pełnieniu obowiązków" członka zarządu oznacza otrzymanie przez daną osobę legitymacji do realizowania czynności związanych z wymienioną funkcją, niezależnie od tego, czy dana osoba faktycznie podjęła tę funkcję, czy też jest w zarządzie jedynie figurantem ( por.: wyr. WSA w Gdańsku z 16.1.2019 r., I SA/Gd 1122/18 , Legalis; wyr. WSA w Gdańsku z 26.3.2019 r., I SA/Gd 940/18 , Legalis).

W związku z powyższym uznać należy, że odwołujący - z racji pełnionych funkcji - powinien mieć świadomość, że sytuacja finansowa spółki jest zła, szczególnie, że jak sam przyznał, w spornym okresie zajmował się sprawami spółki. Z pewnością miał też pełną świadomość tego w jakiej sytuacji jest spółka po pożarze z dnia 7 lutego 2019 r. Pomimo wskazanych okoliczności jednak wniosku o upadłość nie złożył skutecznie we właściwym terminie, a ten złożony przez pełnomocnika z urzędu wniosek o upadłość spółki, w sprawie którego toczyło się przed Sądem Rejonowym (...)w Ł. (...)dla spraw upadłościowych i restrukturyzacyjnych postępowanie za sygn..(...), zarządzeniem z 25 stycznia 2022 r. zarządzono zwrot tego wniosku z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych w całości zgodnie z wezwaniem w zakreślonym terminie.

W tej sytuacji nie można uznać, że niezgłoszenie skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości tej spółki lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) we właściwym terminie nastąpiło bez winy Prezesa Zarządu – P. W..

Kolejną przesłanką, która ewentualnie eliminowałaby odpowiedzialność członka zarządu Spółki za zobowiązania składkowe jest wskazanie przez członka zarządu Spółki mienia umożliwiającego zaspokojenie w znacznej części zaległości podatkowych Spółki.

Pojęcie znacznej części mienia spółki, wskazanie której zwalnia osobę trzecią od odpowiedzialności należy rozumieć także w potocznym tego słowa znaczeniu. Chodzi więc będzie o wskazanie „dość dużego”, „wyróżniającego się”, „pokaźnego” mienia spółki.

Przytoczony art. 116 § 1 pkt. 2 Ordynacji podatkowej wymaga, by to członek zarządu spółki, by móc uwolnić się od odpowiedzialności wykazał wierzycielowi takie mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości składkowych w znacznej części.

W niniejszym postępowaniu jednak wnioskodawca nie tylko nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległych należności z tytułu składek w znacznej części, ale wręcz sam przyznał, że spółka takiego mienia w istocie nie miała i nie ma.

Z dostępnych danych biegły stwierdził, że nie można oszacować jaka była wartość rynkowa maszyn, zaś obecnie pozostała jedynie jedna maszyna o wyłącznie wartości zabytkowej, która nie pozwala na zaspokojenie należności spornych ZUS. Nie jest też sporne, że spółka nie figuruje w Centralnej Ewidencji Pojazdów jako właściciel pojazdów, ani też nie figuruje w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych jako właściciel nieruchomości czy użytkownik wieczysty nieruchomości.

Twierdzenie zaś odwołującego, że jest w stanie spłacać zadłużenie ratalnie, w kwotach ostatnio wyegzekwowanej części zadłużenia – wynoszącej nieco ponad 3.000 zł nie stanowi oczywiście podstawy do przyjęcia, że istnieje obecnie mienie spółki, z którego mogą być zaspokojone należności składkowe, przekraczające znacznie zadłużenie.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, uznając je za niezasadne.

O kosztach procesu w zakresie kosztów zastępstwa procesowego na rzecz ZUS orzeczono zgodnie z art. 102 k.p.c., zgodnie z którym to przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Przepis ten pozostawia sądowi pewną swobodę w przyznawaniu zwrotu kosztów procesu, gdyby stosowanie zasady odpowiedzialności za wynik (art. 98 k.p.c.) nie dało się pogodzić z zasadami słuszności.

Przepis art. 102 k.p.c. znajduje zastosowanie "w wypadkach szczególnie uzasadnionych", które nie zostały ustawowo zdefiniowane, lecz są każdorazowo oceniane przez sąd orzekający na tle okoliczności konkretnej sprawy i podlegają swobodnej ocenie tego sądu. Do okoliczności tych zalicza się nie tylko sytuację majątkową i osobistą strony, powodującą, że obciążenie jej kosztami może pozostawać w kolizji z zasadami współżycia społecznego, lecz także okoliczności dotyczące charakteru sprawy i przebiegu procesu, między innymi precedensowy lub skomplikowany charakter rozpoznawanej sprawy, wymagający wiadomości specjalnych lub budzący wątpliwości, co do wykładni i stosowania przepisów prawa, albo subiektywne przekonanie powoda, co do zasadności zgłoszonego roszczenia, a także postawa stron w toku postępowania.

W ocenie Sądu Okręgowego zarówno charakter roszczenia, jego znaczenie dla strony, subiektywne przekonanie o zasadności roszczenia, jak i sytuacja majątkowa i życiowa powoda oraz jego postawa w toku postępowania przemawiają za stwierdzeniem konieczności zastosowania art. 102 k.p.c.

Sytuacja majątkowa i osobista odwołującego, co wynika wprost z przebiegu całego postępowania, również – zdaniem Sądu Okręgowego – przemawia za koniecznością zastosowania w stosunku do niego dobrodziejstwa art. 102 k.p.c. Przypomnieć trzeba, że wnioskodawca jest osobą schorowaną i aktualnie przebywa na emeryturze, natomiast cały czas stara się spłacać zarówno zadłużenie spółki w Urzędzie Skarbowym, jak i w ZUS, czyniąc to z ramienia spółki.

O wynagrodzeniu należnym pełnomocnikowi powoda tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odwołującemu z urzędu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 8 pkt 7 w § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. z 2024 r. poz. 763).

SSO Paulina Kuźma