Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26.04. 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. po rozpoznaniu wniosku z dnia 30.12.2022 r. odmówił T. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 10.02.2022 r. ustaliła, że T. Z. nie jest niezdolna do pracy.

/decyzja k. 180 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jej prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

/odwołanie k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie k. 9/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni T. Z. urodziła się (...), ma wykształcenie średnie, ukończyła technikum gastronomiczne, jest technikiem żywienia, pracowała jako sprzedawca, bufetowa, sprzątaczka.

/ bezsporne/

Wnioskodawczyni miała ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 31.01.2023 r . Wypłaty świadczenia za okres 1.02.2023 r – 30.04.2023 r dokonano na podstawie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, C. 19 (…)

/bezsporne/

W dniu 30.12.2022 r. ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/ bezsporne/

Orzeczeniem z dnia 23.01.2023 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/opinia lekarska k. 177 akt ZUS/

Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 10.02.2023 r stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/opinia lekarska k. 179 akt ZUS/

U wnioskodawczyni rozpoznawano ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne, zaburzenia schizoafektywne, schizofrenię. Od 2015 r nie była hospitalizowana. W ostatnim czasie przejawiała aktywność zawodową. U wnioskodawczyni utrzymuje się stabilna remisja, współpracuje w leczeniu ambulatoryjnym, nie stwierdza się podstaw do orzeczenia niezdolności do pracy. Nie obserwuje się zaburzeń psychotycznych, nie stwierdza się zaburzeń funkcjonowania społecznego na skutek choroby, jest aktywna zawodowo. Aktywność zawodowa oznacza poprawę stanu zdrowia i zdolność do podjęcia pracy zawodowej. Wnioskodawczyni wykonywała pracę poniżej kwalifikacji zawodowych z własnego wyboru albo z powodu niedostosowania się do wymogów zmieniającego się rynku pracy. Po ostatniej hospitalizacji (lipiec- wrzesień 2023) wnioskodawczyni została wypisana w stabilnej, optymalnej poprawie stanu psychicznego – w wyrównanym nastroju i napędzie, bez objawów czynnej psychozy.

/ pisemna opinia biegłego psychiatry – k. 24 – 25, opinia uzupełniająca – k. 48 -49/

Wnioskodawczyni po wydaniu decyzji była hospitalizowana (13.07.2023 – 25.09.2023)

/okoliczność bezsporna/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumentację lekarską w tym dokumentację przedłożoną przez wnioskodawczynię w toku procesu, opinie biegłego psychiatry.

Opinie biegłego – zarówno podstawową jak i uzupełniającą Sąd uznał za wiarygodne, zostały bowiem one sporządzone przez biegłego o specjalności właściwej z punktu widzenia schorzeń, na jakie cierpi wnioskodawczyni. Biegły nadto w sposób wyczerpujący określił schorzenia, jakie występują u wnioskodawczyni i kompleksowo ocenił ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych. Wydane w sprawie opinie są logiczne, spójne i rzetelnie opisują stan zdrowia ubezpieczonej, stanowiąc tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Opinie te zostały wydane w oparciu o dokumentację medyczną przedstawioną przez wnioskodawczynię. (ubezpieczona nie stawiła się na terminie badania przez biegłego – k. 22 – 23, mimo prawidłowego wezwania). Sąd ma przy tym na uwadze, iż ubezpieczona po zapoznaniu się z treścią opinii biegłego nie zgadzała się z jego wnioskami podważając poprawność jego oceny domagała się przeprowadzenia dowodu z opinii uzupełniającej. Przy tym jednocześnie poza własną oceną swojego stanu zdrowia i krytyką oceny biegłego nie przedstawiła do niej jakichkolwiek merytorycznych zarzutów pozwalających na uznanie, iż opinię wydano w sposób nierzetelny a wynikające z niej wnioski nie mają oparcia w rzeczywistym stanie rzeczy.

Wskazać należy że opiniujący w sprawie biegły psychiatra w sposób przejrzysty i wyczerpujący opisał stan zdrowia wnioskodawczyni z uwzględnieniem wszelkiej dostępnej dokumentacji medycznej ponadto z uwzględnieniem schorzeń wnioskodawczyni ocenił poziom i stopień naruszenia sprawności jej organizmu rzutujący na brak stwierdzenia jego niezdolności do pracy. Analiza opinii biegłego pozwala uznać, iż ten wnikliwe zapoznał się z dokumentacją medyczną ubezpieczonej i dokumentacją przedłożoną w procesie, historią jej choroby, i wyciągnął z tych dowodów wnioski w zakresie oceny jej zdolności do pracy, które zostały umotywowane w sposób niebudzący wątpliwości. Biegły odniósł się też do zastrzeżeń i zarzutów ubezpieczonej w opinii uzupełniającej wykazując ich bezzasadność. To natomiast, iż ostatecznie wnioskodawczyni subiektywnie inaczej niż biegły ocenia dokumentację medyczną i stan własnego zdrowia, ocenę procesu leczenia, bez przedstawienia konkretnych i jednoznacznych zarzutów, które dyskwalifikowałyby opinię biegłego jako nierzetelną, stanowi jedynie polemikę z wnioskami końcowymi tej opinii i co za tym idzie nie może odnieść skutku tylko z tego powodu, że strona powodowa jest niezadowolona z dokonanej przez biegłego oceny. Wnioski wypływające z opinii biegłego należy więc uznać za kompletne i miarodajne dla rozstrzygnięcia. Po zapoznaniu się z opinią uzupełniającą wnioskodawczyni nie zgłaszała dalszych wniosków dowodowych.

Sąd pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z przesłuchania wnioskodawczyni na okoliczność stanu zdrowia ubezpieczonej, jako nieprzydatny, z uwagi na to, że w sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy, Sąd ocenia kwestię niezdolności do pracy w oparciu o wiadomości specjalne zawarte w opiniach wydanych przez biegłych dysponujących wiedzą medyczną co do występujących schorzeń i ich wpływu na zdolność do wykonywanie pracy zarobkowej. Powyższy dowód w postępowaniu sądowym jest jedyną drogą pozyskania koniecznych do rozstrzygnięcia wiadomości specjalnych i nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową (np. przesłuchaniem świadka lub eksperymentem sądowym bez udziału biegłego, dokumentacją medyczną pochodzącą od lekarzy prowadzących ani też orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS lub orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS), zaś sąd orzekający nie jest uprawniony do samodzielnego (bez oparcia się na opinii właściwych biegłych) ustalania okoliczności, dla których wyjaśnienia wymagane jest posiadanie wiadomości specjalnych (do których należy w szczególności wiedza z zakresu medycyny)/tak wyrok SA w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2017 r. ,III AUa 552/16 LEX nr 2265713/.Dowód, zatem w postaci zeznań wnioskodawczyni nie mógł w żaden sposób podważyć wydanych w niniejszej sprawie opinii.

Dokumentacja lekarska sporządzona po wydaniu decyzji nie mogła stanowić podstawy rozstrzygnięcia, albowiem Sąd rozpoznaje prawidłowość decyzji na dzień jej wydania. Ewentualne pogorszenie stanu zdrowia i nowa dokumentacja medyczna może być podstawą do wystąpienia z nowym wnioskiem o rentę. Przy czym biegły odniósł się w opinii do hospitalizacji, mającej miejsce po wydaniu decyzji.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r. poz. 504.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2 warunku, o którym mowa w przepisie ust. 1 pkt 3 art. 57, nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Zgodnie z Art. 57a ustawy warunek określony w art. 57 ust. 1 pkt 2 nie jest wymagany od ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

Zgodnie z art. 58 ust. 1 i 2 w/w ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony jeżeli wynosi on łącznie co najmniej 5 lat dla osób u których niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres ten powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem złożenia wniosku o świadczenie lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 58 ust.4 warunku powyższego nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy, o którym mowa w art. 6, wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiety i 30 lat dla mężczyzny i jest całkowicie niezdolny do pracy.

W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odniesieniu do odwołującej się nie został spełniony warunek niezdolności do pracy.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym opinii biegłego z zakresu psychiatrii, skarżąca przy uwzględnieniu posiadanych przez nią schorzeń, jest jednak zdolna do wykonywania pracy zgodnie z kwalifikacjami. W ocenie Sądu biegły w opiniach wyczerpująco wyjaśnił dlaczego w taki właśnie sposób ocenił zdolność wnioskodawczyni do wykonywania pracy zarobkowej. Opinie biegłego oceniające stan zdrowia wnioskodawczyni szczegółowo tłumaczą dlaczego naruszenie sprawności organizmu skarżącego nie przekłada się na niezdolność świadczenia przez nią pracy. Brak jest przy tym, w ocenie Sądu, podstaw by kwestionować rzetelność i merytoryczną poprawność wskazanych opinii, zostały one bowiem sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot.

Podkreślić należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. (por wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 4 lipca 2018 r.III AUa 1328/17 Legalis numer 1824314). Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak postanowienie SN z 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84). Tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 2000-06-30 II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26). Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430). Dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28 lutego 2001 roku, II UKN 233/00 L.).

Znamiennym jest, iż wnioski wynikające z wydanych w sprawie opinii biegłego dotyczących zdolności do pracy odwołującej się nie zostały skutecznie merytorycznie zakwestionowane przez stronę powodową. Wnioskodawczyni, zgłaszając zarzuty do opinii biegłego nie zgadzając się z jej treścią wyłącznie polemizowała z jej wnioskami subiektywnie opisując własny stan zdrowia i dokumentację medyczną nie przedstawiając argumentów podważających wartość dowodową tej opinii co do meritum prezentując jedynie swój własny pogląd co do zdolności do podjęcia pracy.

O nabyciu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy nie mogą przesądzać subiektywne odczucia osoby ubezpieczonej. /III AUa 12/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 21-04-2021/ Jeśli w sprawie o rentę z tytułu niezdolności do pracy przedmiotem sporu jest ocena stanu zdrowia osoby ubiegającej się o to świadczenie, to taka ocena jako wymagająca wiadomości specjalnych musi być dokonywana z udziałem biegłych lekarzy reprezentujących odpowiednie specjalności medyczne (art. 278 § 1 i następne KPC) i opierać się przede wszystkim na wnioskach wynikających ze sporządzonych przez tych biegłych opiniach. Specyfika dowodu z opinii biegłego (biegłych) polega zaś m.in. na tym, że jeżeli taki dowód (dowody) został już przez sąd dopuszczony, to stosownie do art. 286 KPC, opinii dodatkowego biegłego można żądać jedynie „w razie potrzeby”. Zarzuty dotyczące nieuwzględnienia wniosków o przeprowadzenie dowodów z opinii kolejnych biegłych nie mogą natomiast odnieść skutku, jeżeli wydane już przez biegłych opinie wyjaśniają istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności, a ich fachowość i rzetelność nie została w żaden sposób podważona. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują również obowiązku uzupełnienia już sporządzonej opinii czy to na piśmie, czy też w formie ustnej do protokołu rozprawy w każdym wypadku. Pozostawiają one sądowi decyzję, czy opinia wymaga dodatkowych wyjaśnień ze strony jej autora, a także, czy wyjaśnienia te powinny być złożone w formie ustnej czy w formie pisemnej. Potrzeba taka nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii, lecz być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowej opinii /III UK 478/18 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 29-01-2020 r./ Ocena niezdolności do pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wymaga wiadomości specjalnych, które posiadają biegli lekarze specjaliści z zakresu schorzeń wcześniej rozpoznanych u wnioskodawcy. Sąd zarazem nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii od tych samych biegłych lub innych biegłych, jeżeli już sporządzone w sprawie opinie są jednoznaczne i tak przekonujące, że określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną. Potrzeba powołania innego biegłego nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z dotychczas złożonych opinii, lecz musi być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowych opinii. Nie ma uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego jedynie w sytuacji, gdy złożone opinie są niekorzystne dla strony. Dopuszczenie dodatkowej opinii w takiej sytuacji prowadziłoby bowiem do uwzględnienia kolejnych wniosków strony dopóty, dopóki nie zostałaby złożona opinia w pełni ją zadowalająca, co jest niedopuszczalne. /III AUa 575/19 - wyrok SA Lublin z dnia 11-03-2020/

Na gruncie rozpoznawanego przypadku wydający w sprawie opinie biegły jednoznacznie stwierdził, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji, stwierdzane u wnioskodawczyni naruszenie sprawności organizmu nie powoduje jej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej.

Sąd przy tym nie neguje – wynika to bowiem z treści opinii, iż wnioskodawczyni jest osobą obciążoną schorzeniami, jednakże powyższe samo w sobie żadną miarą nie może być utożsamiane z niezdolnością do pracy (art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Biologiczny stan kalectwa lub choroba, które nie powodują naruszenia sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na zdolność do pracy dotychczas wykonywanej lub innej mieszczącej się w ramach posiadanych lub możliwych do uzyskania kwalifikacji, przesądzają o braku prawa do świadczenia rentowego. /III AUa 812/20 - wyrok SA Lublin z dnia 21-10-2020/ Sam fakt występowania dysfunkcji organizmu w związku ze schorzeniami wnioskodawcy nie determinuje istnienia jego niezdolności do pracy, istotne jest czy i w jakim zakresie schorzenia te wpływają na utratę zdolności do pracy. Oceny w tym przedmiocie dokonują biegli, posiadający odpowiednie wiadomości specjalne, w oparciu o dokumentację medyczną oraz wyniki badania odwołującego się. /III AUa 128/21 - wyrok SA Lublin z dnia 01-07-2021/.

Wnioskodawczyni, w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów z uwagi na posiadane schorzenia nie jest osobą niezdolną do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. W konsekwencji wobec braku dowodów potwierdzających stanowisko ubezpieczonej, żądanie odwołania zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania wnioskodawczyni prawa o renty nie mogło zostać zaakceptowane. Okoliczność, że wnioskodawczyni w przeszłości pobierała rentę pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie, albowiem wnioskodawczyni miała orzekaną okresową niezdolność do pracy, a stan zdrowia może ulec zarówno pogorszeniu jak i poprawie, z czym mamy do czynienia w niniejszym postępowaniu, a co wynika z ustaleń poczynionych na podstawie opinii biegłego.

Sąd rozpatrując odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych badał zasadność tej decyzji, oceniając stan rzeczy z chwili jej wydanie. Ewentualna zatem zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej po tej dacie nie mogła mieć wpływu na ocenę zasadności zaskarżonej decyzji. Sąd badając zasadność wydanej w postępowaniu administracyjnym decyzji ZUS bada jej trafność, biorąc pod uwagę stan faktyczny z dnia wydania tej decyzji. Zauważyć również należy , że ewentualne pogorszenie stanu zdrowia wnioskodawczyni i jego wpływ na zdolność do pracy może być przedmiotem kolejnego postępowania, które stosownym wnioskiem może zainicjować sama wnioskodawczni.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 kpc oddalił odwołanie wnioskodawczyni jako bezzasadne.