Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 lutego 2020 roku (znak:I/10/021055994), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 30 grudnia 2019 roku odmówił D. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 14 lutego 2020 roku ubezpieczony nie został uznany za niezdolnego do pracy, wobec czego brak jest podstaw do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 163/164 akt ZUS)

W dniu 9 marca 2020 roku D. P. złożył odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
W uzasadnieniu wnioskodawca podniósł, iż jego schorzenia i stan zdrowia uniemożliwiają mu podjęcie jakiejkolwiek pracy.

(odwołanie – k. 3-9)

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 28 kwietnia 2020 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie – k.14-14 odwrót)

Na rozprawie w dniu 7 marca 2022 roku pełnomocnik ZUS wniósł o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, podnosząc wszelkie zarzuty wskazane w piśmie złożonym w dniu 10 lutego 2022 roku.

(stanowisko pełn. ZUS – e protokół (...):01:26-00:03:12 – 00:07:00- płyta CD k. 148)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. P. urodził się w dniu (...). Wnioskodawca ma wykształcenie podstawowe, nie ma zawodu. Pracował jako ochroniarz, pracownik techniczno – gospodarczy, sprzedawca, portier.

(okoliczności bezsporne)

W okresie od dnia 14 czerwca 2017 roku do dnia 29 lutego 2020 roku wnioskodawca otrzymywał rentę z tytułu okresowej częściowej niezdolności do pracy.

(okoliczności bezsporne; nadto decyzje w aktach ZUS )

W dniu 30 grudnia 2019 roku wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 157/158 akt ZUS)

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u niego stan po obustronnej alloplastyce stawów biodrowych, lewy 2013 roku i prawy 2015 roku z powodu zmian zwyrodnieniowych po przebytym złuszczeniu głów, z dobrym efektem terapeutycznym, zespół bólowy kręgosłupa L/S, otyłość, łuszczycę, lewostronny niedosłuch od dzieciństwa. Orzeczeniem z dnia 30 stycznia 2020 roku Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

(opinia lekarska – k. 70-71 dokumentacji medycznej; orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 159/160)

W dniu 30 stycznia 2020 roku wnioskodawca złożył sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, domagając się rozpatrzenia jego sprawy przez Komisję Lekarską ZUS.

(sprzeciw – k. 72-73 dokumentacji medycznej)

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawcy i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u niego przebyte obustronnie endoprotezoplastykę bioder z powodu zmian zwyrodnieniowych bioder, otyłość, łuszczycę. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 14 lutego 2020 roku uznała, że wnioskodawca nie jest osobą długotrwale niezdolną do pracy.

(orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 162/163; opinia lekarska – 76-77 dokumentacji medycznej)

W wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 14 lutego 2020 roku, organ rentowy decyzją z dnia 19 lutego 2020 roku, odmówił D. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

(decyzja – k. 163/164 akt ZUS)

W badaniu sądowo – ortopedycznym z dnia 9 grudnia 2020 roku u wnioskodawcy rozpoznano stan po obustronnej endoprotezoplastyce stawów biodrowych, z upośledzeniem funkcji, szczególnie biodra lewego, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, otyłość – zespół przeciążeniowy, powodujące częściową okresową niezdolność do pracy. Podczas badania wnioskodawca podał, że podjął pracę od maja 2020 roku jako pracownik fizyczny w obawie o „śmierć głodową” – pozostawał bez środków finansowych. Na zdjęciach rtg z 16 września 2020 roku widoczny jest stan po obustronnej alloplastyce stawów biodrowych z cechami obluzowania protezy po stronie lewej, stan powyższy powoduje ograniczenie ruchomości w obu stawach biodrowych, bardziej nasilone po stronie lewej.

(opinia pisemna biegłego sądowego specjalisty ortopedy M. S. – k. 42-45, uzupełniająca opinia pisemna biegłego sądowego specjalisty ortopedy M. S. – k. 66-67)

W badaniu sądowo – ortopedycznym z dnia 29 czerwca 2021 roku u wnioskodawcy rozpoznano stan po alloplastyce całkowitej obu stawów biodrowych, z upośledzeniem ich czynności, z przewagą biodra lewego, wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego z dyskopatią L4-L5, kręgozmykiem L5-S1 i przewlekłym zespołem bólowym, zespół przeciążeniowy w przebiegu otyłości. Stan po alloplastyce całkowitej obu stawów biodrowych został stwierdzony z powodu choroby zwyrodnieniowej powstałej w przebiegu młodzieńczego złuszczenia głów kości udowych leczonych operacyjnie. Zakres ruchomości stawów biodrowych i kręgosłupa lędźwiowego jest znacznie ograniczony we wszystkich płaszczyznach. Zgięcie w stawach biodrowych powyżej 90 stopni powoduje u wnioskodawcy konieczność kompensacji ruchu przez kręgosłup lędźwiowo – krzyżowy, którego przeciążenie przy współistniejącej dyskopatii L4-L5 i kręgozmyku L5-S1 skutkuje przewlekłym zespołem bólowym, obejmującym tułów, biodra i kończyny dolne. Współistnieją bóle bioder, szczególnie lewego z powodu obluzowania protezy. Stwierdzone zmiany chorobowe upośledzają czynność narządu ruchu i powodują nadal częściową niezdolność do pracy przez okres 3 lat. Podczas badania wnioskodawca podał, że podjął pracę od maja 2020 roku z powodu braku środków do życia. Skarży się na dolegliwości bólowe okolic obu bioder z przewagą lewego oraz kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego uporczywie promieniujące do kończyn dolnych. Nie może dłużej stać ani chodzić. Odwołujący posiada najniższy stopień kwalifikacji zawodowych, choruje przewlekle od dzieciństwa i posiada orzeczony umiarkowany, trwały na stale stopień niepełnosprawności ze wskazaniem możliwości podjęcia pracy w warunkach chronionych. Wnioskodawca nie jest przystosowany do inwalidztwa, ponieważ stopień naruszenia sprawności narządu ruchu badanego jest znaczny, trwa i systematycznie, nieodwracalnie pogarsza się na przestrzeni lat. Stopień naruszenia sprawności narządu ruchu badanego jest znaczny i powoduje dalszą częściową, okresową niezdolność do pracy zarobkowej badanego. Biegły nie podzielił oceny lekarzy orzeczników ZUS dotyczącej zakresu ruchomości stawów odwołującego, ocena sprawności chodu wraz z ostatecznym pełnym rozpoznaniem chorobowym dokonanym po analizie dokumentacji medycznej oraz szczegółowym badaniu przedmiotowym przy zastosowaniu kątomierza i centymetra.

(opinia pisemna biegłego sądowego specjalisty ortopedy E. B. – k. 91-95, uzupełniająca opinia pisemna biegłego sądowego specjalisty ortopedy E. B. – k. 109)

Wnioskodawca posiada niski poziom kwalifikacji zawodowych – jest bez zawodu – zatem posiada kwalifikacje jedynie do prac fizycznych, wymagających dobrej sprawności psychoruchowej. Wykonując tego rodzaje prace wymagana jest również dobra sprawność w zakresie stawów, w tym również biodrowych (nie kuca, nie zrobi przysiadu, ma znaczne ograniczenie ruchomości kręgosłupa), tym samym istnieją podstawy uznania, że u odwołującego występuje znaczne naruszenie sprawności organizmu i tym samym istnieją podstawy orzeczenia częściowej niezdolności do pracy.

(opinia pisemna biegłego sądowego specjalisty z zakresu medycyny pracy P. R. – k. 133-137 odwrót/

Orzeczeniem (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności
w Ł. z dnia 12 stycznia 2004 roku zaliczono D. P. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe, orzeczony stopień niepełnosprawności ma charakter trwały.

/orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 10/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane dokumenty oraz opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu: ortopedii oraz medycyny pracy.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd uznał opinie biegłych za wiarygodne, gdyż są rzetelne i sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Opinie zostały sporządzone w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki badania bezpośredniego. Biegli zdiagnozowali schorzenia, ocenili ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność wnioskodawcy do wykonywania pracy, odnosząc swą ocenę do jego doświadczenia i kwalifikacji zawodowych. Opinie są pełne, nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby ich mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarty w nich końcowy wniosek orzeczniczy logicznie wynika z przeprowadzonych badań i analizy dokumentacji medycznej.

Opinie zostały doręczone wnioskodawcy i pełnomocnikowi ZUS, który składał pisma procesowe zawierające zarzuty do opinii na skutek, czego Sąd wzywał biegłych do sporządzenia opinii uzupełniających.

Podkreślenia wymaga, że Sąd przyjął wnioski orzecznicze biegłego M. S. do ustalenia stanu faktycznego niniejszej sprawy, jednakże z uwagi na śmierć biegłego i zgłoszenie zastrzeżeń do jego opinii, Sąd zobowiązał kolejnego biegłego ortopedę do wydania opinii na okoliczności dotyczące niezdolności do pracy wnioskodawcy. Sąd podzielił opinię biegłego E. B. co do okresu częściowej niezdolności do pracy odwołującego, gdyż biegła jako specjalista z zakresu ortopedii, ale także i rehabilitacji najbardziej wnikliwie i prawidłowo mogła ocenić długość trwania okresowej niezdolności do pracy wnioskodawcy. Z uwagi na powyższe Sąd nie podzielił opinii pozostałych biegłych co do czasookresu trwania tej niezdolności, w szczególności, że biegły z zakresu medycyny pracy orzekał w styczniu 2022 roku, a więc po prawie dwuletnim okresie od ustania prawa odwołującego do renty inwalidzkiej.

W ocenie Sądu prawidłowości opinii biegłych stwierdzających częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy nie podważa okoliczność, że D. P. podjął zatrudnienie od maja 2020 roku jako pracownik fizyczny. Przede wszystkim zauważyć należy, że wnioskodawca posiada jedynie wykształcenie podstawowe, nie ma żadnego zawodu, a zatem posiada najniższy stopień kwalifikacji zawodowych. Według Sądu nie można z faktu podjęcia przez niego zatrudnienia, w sytuacji pozostawania bez jakichkolwiek środków utrzymania, czynić zarzutu względem rzetelności opinii biegłych, którzy stwierdzili u niego częściową okresową niezdolność do pracy. Kwestia prawidłowości dopuszczenia do pracy wnioskodawcy z uwagi na jego schorzenia przez lekarza medycyny pracy, zakresu jego obowiązków na stanowisku pracownika fizycznego pozostaje poza sporem i zainteresowaniem Sądu.

Nadto – wbrew stanowisku organu rentowego – podstawą stwierdzenia czasowej niezdolności do pracy nie był tylko wynik badania radiologicznego stawu biodrowego z września 2020 roku, w którym opisano cechy niestabilności wkładu protezowego, ale cała ocena dotycząca zakresu ruchomości stawów odwołującego, ocena sprawności chodu wraz z ostatecznym pełnym rozpoznaniem chorobowym dokonanym po analizie dokumentacji medycznej oraz szczegółowym badaniu przedmiotowym przy zastosowaniu kątomierza i centymetra.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do tego by podważać wiarygodność i moc dowodową opinii w/w biegłych, a kwestia zdolności do pracy odwołującego została dostatecznie wyjaśniona.

Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego
w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą, więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych lub z opinii instytutu, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas, gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974r. II CR 817/73, niepubl).

Sąd Okręgowy w Łodzi podziela stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym przy ocenie opinii biegłych lekarzy sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywająca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości
w sprawie (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 października 1987 roku, sygn. akt II URN 228/87, publ. (...)).

Sąd oddalił wniosek wnioskodawcy o przesłuchanie odwołującego i świadków na okoliczność stanu zdrowia wnioskodawcy, jako nieistotny w sprawie. Dodać należy, że dowód z opinii biegłego jest tak zwanym dowodem niezastępowalnym – co oznacza, że nie może go zastąpić żaden inny dowód, a w tym zeznania świadków czy stron. Okoliczności wymagających wiedzy specjalnej, takich jak ocena zdolności do pracy z uwagi na stan zdrowia z punktu widzenia danej specjalizacji lekarskiej, nie można ustalić na podstawie żadnego innego dowodu niż opinia biegłego lekarza specjalisty w danej dziedzinie medycyny. W sprawie wypowiedzieli się biegli o specjalności lekarskiej właściwej ze względu na schorzenia wnioskodawcy, a sprawa dojrzała do jej rozstrzygnięcia merytorycznego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( tekst jednolity: Dz. U. z 2016 roku, poz. 887 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2 warunku, o którym mowa w przepisie ust. 1 pkt 3 art. 57, nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W myśl art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13
ust. 1).

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłych lekarzy specjalistów z zakresu ortopedii i z zakresu medycyny pracy, Sąd ustalił, iż w odniesieniu do odwołującego się zostały spełnione warunki do nabycia prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Biegli jednoznacznie orzekli, iż rozpoznane u niego schorzenie – stan po alloplastyce całkowitej obu stawów biodrowych, z upośledzeniem ich czynności, z przewagą biodra lewego, wielopoziomowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego z dyskopatią L4-L5, kręgozmykiem L5-S1 i przewlekłym zespołem bólowym, skutkuje częściową niezdolnością wnioskodawcy do pracy. Niezdolność ta, ma charakter okresowy i trwać będzie do 28 lutego 2023 roku. Zakres ruchomości stawów biodrowych i kręgosłupa lędźwiowego jest znacznie ograniczony we wszystkich płaszczyznach. Zgięcie w stawach biodrowych powyżej 90 stopni powoduje u wnioskodawcy konieczność kompensacji ruchu przez kręgosłup lędźwiowo – krzyżowy, którego przeciążenie przy współistniejącej dyskopatii L4-L5 i kręgozmyku L5-S1 skutkuje przewlekłym zespołem bólowym, obejmującym tułów, biodra i kończyny dolne. Współistnieją bóle bioder, szczególnie lewego z powodu obluzowania protezy. Stwierdzone zmiany chorobowe upośledzają czynność narządu ruchu i powodują nadal częściową niezdolność do pracy przez okres 3 lat. Podczas badania wnioskodawca skarżył się na dolegliwości bólowe okolic obu bioder z przewagą lewego oraz kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego uporczywie promieniujące do kończyn dolnych. Nie może dłużej stać ani chodzić. Odwołujący posiada najniższy stopień kwalifikacji zawodowych, choruje przewlekle od dzieciństwa i posiada orzeczony umiarkowany, trwały na stale stopień niepełnosprawności ze wskazaniem możliwości podjęcia pracy w warunkach chronionych. Wnioskodawca nie jest przystosowany do inwalidztwa, ponieważ stopień naruszenia sprawności narządu ruchu badanego jest znaczny, trwa i systematycznie, nieodwracalnie pogarsza się na przestrzeni lat. Biegły nie podzielił oceny lekarzy orzeczników ZUS dotyczącej zakresu ruchomości stawów odwołującego, ocena sprawności chodu wraz z ostatecznym pełnym rozpoznaniem chorobowym dokonanym po analizie dokumentacji medycznej oraz szczegółowym badaniu przedmiotowym przy zastosowaniu kątomierza i centymetra. Podstawą stwierdzenia czasowej niezdolności do pracy nie był tylko wynik badania radiologicznego stawu biodrowego z września 2020 roku, a zatem w ocenie Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, że w sprawie pojawiła się „nowa okoliczność”, skutkująca potrzebą zastosowaniem art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Opinie biegłych zostały doręczone zarówno wnioskodawcy, jak i pełnomocnikowi organu rentowego, który zgłosił zastrzeżenia do tych opinii. W ocenie Sądu zarzuty te zostały w sposób dostateczny wyjaśnione w pisemnej uzupełniających opiniach w/w biegłych.

Sąd podzielił opinie w/w biegłych, uznając, że są one pełne, jasne i dają wystarczający obraz stanu zdrowia ubezpieczonego. Opinia biegłego może być oceniona przez Sąd i podważona dowodem z innej opinii. Organ rentowy, jak każda strona w procesie, w myśl art. 6 k.c. winien dowodzić swoich racji, a nie tylko przedstawiać poglądy. W konsekwencji w sprawie nie pojawiły się argumenty, które mogłyby budzić wątpliwość Sądu, co do jednoznaczności wskazanych opinii.

Spełnienie pozostałych warunków nabycia prawa do renty nie było przedmiotem sporu pomiędzy stronami.

Zebrany w niniejszym postępowaniu materiał dowodowy pozwolił skutecznie zakwestionować prawidłowości zaskarżonej przez ubezpieczonego decyzji. W złożonych opiniach biegli szczegółowo odnieśli się do stanu jego zdrowia i możliwości wykonywania pracy zarobkowej.

Podkreślić jeszcze raz należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości w sprawie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia
13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)).

Zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

W przedmiotowej sprawie, Sąd ustalił, że wnioskodawca jest nadal okresowo częściowo niezdolny do pracy zarobkowej w okresie od dnia 1 marca 2020 roku do dnia
28 lutego 2023 roku, a zatem na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 marca 2020 roku do dnia 28 lutego 2023 roku.

z/

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS (k.153) , wypożyczając akta rentowe.

11.04.2022r.