Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z 28 lutego 2024 roku znak (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że A. S. (1) z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u płatnika składek FIRMA (...) A. J.:

1. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu, chorobowemu od 3 marca 2014 r. do 4 maja 2023 r.

2. miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne,
tj. emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe A. S. (1) wynosi za miesiące:

- (...) i (...) – 0,00 zł;

- 10/2018 r. i 11/2018 r. – 0,00 zł;

- od 07/2020 r. do 09/2020 r. – 1295,15 zł;

- od 01/2021 r. do 12/2021 r/ - 1295,15 zł;

- od 01/2021 r. do 05/2023 r. – 1273,49 zł;

3. umorzył wszczęte 28 grudnia 2023 r. postępowanie administracyjne w zakresie podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące od 03/2014 r. do 10/2016 r., od 01/2017 r. do 09/2018 r., od 12/2018 r. do 06/2020 r. oraz od 10/2020 r. do 12/2020 r.

W uzasadnieniu organ podniósł, że wszczął postępowanie administracyjne w sprawie prawidłowości zgłoszenia ubezpieczonej do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i wykazanych podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Z pisma płatnika wynika, że wynagrodzenie było wypłacane w formie gotówki oraz że ubezpieczona nie dostawała żadnych dokumentów potwierdzających jego otrzymanie. Natomiast z uwagi na potrzebę przedstawienia w banku zaświadczenia o dochodach w celu uzyskania kredytu. ubezpieczona ustaliła z płatnikiem, że część wynagrodzenia będzie otrzymywać na rachunek bankowy wysokości 1000 zł, resztę w formie gotówki.

Za miesiące listopad i grudzień 2016r. oraz za październik i listopad 2018 roku płatnik nie złożył dokumentów rozliczeniowych. Za te miesiące płatnik i ubezpieczona nie przedłużyli dowodów na to, że ubezpieczona faktycznie otrzymywała wypłatę należnego wynagrodzenia. Natomiast za miesiące maj 2021 r. i od stycznia 2022 r. do marca 2023 r. płatnik złożył za ubezpieczoną dokumenty rozliczeniowe, natomiast obliczył i rozliczył za ubezpieczoną składki na ubezpieczenia społeczne od miesięcznych podstaw ich wymiaru niż ustalone w umowie o pracy. Dlatego też w punkcie 2 decyzji organ ustalił, że za miesiące listopad i grudzień 2016r. oraz za październik i listopad 2018 roku podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynoszą 0,00 zł. Natomiast za miesiące od lipca do września 2020r od stycznia 2021r. do grudnia 2021r. oraz od stycznia 2022r. do maja 2023r. na podstawie dowodów wypłaconego wynagrodzenia po ubruttowieniu tej kwoty o standardowy kalkulator wynagrodzeń ustalił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wysokości wskazanej w decyzji. Natomiast w punkcie 3 decyzji oddział umorzył postępowania w zakresie podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za konkretne miesiące, za które płatnik oraz ubezpieczona nie złożyli dokumentów potwierdzających wysokość otrzymywanych przez ubezpieczoną przychodów ze stosunku pracy.

(decyzja s. 211-218 akt ZUS)

Odwołanie od decyzji w dniu 28 marca 2024 r. (data nadania w placówce pocztowej) złożyła, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika A. S. (2) – zaskarżając powyższą decyzję w całości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, iż odwołująca się nie przedstawiła dokumentów potwierdzających wysokość otrzymywanych przychodów ze stosunku pracy, podczas gdy odwołująca się przedstawiła umowy o pracę oraz świadectwo pracy;

2)  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 83 ust. 1 pkt 1 i pkt 3, art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 ust. 1, art. 18 ust. 1 i ust. 2, art. 20 ust. 1, art. 123 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 105 § 1 k.p.a. poprzez jego błędną wykładnię skutkującą przyjęciem, że miesięczna podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne za miesiące: 11 i 12.2016 r., 10 i 11 2018 r, wynosi 0 zł, podczas gdy odwołująca się pracowała w pełnym wymiarze czasu pracy otrzymując minimalne wynagrodzenie za pracę oraz nigdy nie korzystała z urlopów bezpłatnych.

W konsekwencji odwołująca się ubezpieczona wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji
i zobowiązanie ZUS do przyjęcia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia obowiązkowe od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę we wnioskowanym okresie. Wniosła także
o zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej kosztów zastępstwa pełnomocnika będącego radcą prawnym.

W ocenie ubezpieczonej błędne było przyjęcie, iż odwołująca nie udowodniła faktu pracy w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem ustalonym na poziomie obowiązującym minimalnej. W ocenie ubezpieczonej, załączone do niniejszego odwołania dokumenty (umowy o pracę oraz świadectwo pracy) wyraźnie wskazują, iż odwołująca otrzymywała w związku z tym wynagrodzenie odpowiadające pełnemu etatowi.

(odwołanie ubezpieczonej k. 3-5 akt VIII U 1097/24)

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 4 kwietnia 2024 r. (data nadania w placówce pocztowej) złożyła A. J., nie zgadzając się z powyższą decyzją.

(odwołanie płatniczki k. 3-13)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie oraz
o zasądzenie od płatnika składek na rzecz ZUS (...) Oddziału w Ł. kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W treści odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy podkreślił, że biorąc pod uwagę złożone w sprawie wyjaśnienia oraz przedłożone dokumenty, organ rentowy ustalił, że na podstawie umowy o pracę A. S. (1) wykonywała pracę na rzecz płatnika składek od 3 marca 2014 r. do 4 maja 2023 r. Płatnik wyrejestrował ubezpieczoną z ubezpieczeń od 4 maja 2023 r., jednak zgodnie z wystawionym świadectwem pracy powinien ją wyrejestrować od następnego dnia po ustaniu zatrudnienia, tj. od 5 maja 2023 r., stąd też
w punkcie 1 sentencji decyzji organ rentowy zasadnie stwierdził, że z tego tytułu ubezpieczona podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym od 3 marca 2014 r. do 4 maja 2023 r. Dalej organ zauważył, iż za miesiące listopad i grudzień 2016 r. oraz za październik i listopad 2018 r. płatnik nie złożył dokumentów rozliczeniowych. Za te miesiące ani płatnik składek, ani ubezpieczona nie przedłożyli dowodów na to, że ubezpieczona faktycznie otrzymała wypłatę należnego wynagrodzenia. Natomiast za miesiące maj 2021 r., od stycznia 2022 roku do marca 2023 roku płatnik złożył za ubezpieczoną dokumenty rozliczeniowe, natomiast obliczył
i rozliczył za ubezpieczoną składki na ubezpieczenia społeczne od miesięcznych podstawy innych niż ustalone w umowie o pracę. Dlatego też organ rentowy w punkcie 2 zaskarżonej decyzji ustalił, że za miesiące listopada i grudzień 2016 r. oraz za października i listopada
2018 r. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynoszą 0,00 zł. Natomiast za miesiące od lipca do września 2020 r., od stycznia 2021 r. oraz od stycznia 2022 r. do maja 2023 r. na podstawie dowodów wypłaconego wynagrodzenia po ubruttowieniu tej kwoty
o standardowy kalkulator wynagrodzeń ustalił z tytułu zatrudnienia ubezpieczonej u płatnika składek na ubezpieczenia społeczne w wysokości: od lipca do września 2020 r. i od stycznia do grudnia 2021 r. – 1295,15 zł brutto, a od stycznia 2022 r. do maja 2023 r. – 1273,49 zł brutto.

(odpowiedzi na odwołania k. 14-15v. oraz 40-41v. akt VIII U 1097/24)

Postanowieniem z dnia 8 maja 2024 r. tutejszy Sąd na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę o sygnaturze akt VIII U 1097/24 (z odwołania A. S. (1)) ze sprawą o sygn. akt VIII U 1096/24 (z odwołania A. J.) i postanowił obie sprawy rozpoznać łącznie pod numerem sprawy VIII U 1096/24.

(postanowienie k. 43)

Na rozprawie w dniu 16 października 2024 r. pełnomocnik wnioskodawczyni A. S. (1) oświadczyła, że zaskarża decyzję w pkt 2 i 3 oraz wnosi o ustalenie podstawy wymiaru składek za cały okres zatrudnienia według rzeczywistych zarobków w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawczyni A. J. poparła odwołanie, precyzując je w ten sposób, że wniosła o ustalenie podstawy wymiaru składek w wysokości odpowiadającej rzeczywistemu wymiarowi czasu pracy A. S. (1) w poszczególnych okresach, tak jak otrzymywała aneksy dotyczące zmiany wymiaru czasu pracy. Natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(stanowiska stron e-protokół rozprawy z 16 października 2024 r. 00:08:49-00:20:57 – płyta CD k. 33)

Na rozprawie z dnia 8 stycznia 2025 r. pełnomocnik A. S. (1) poparła odwołanie, precyzując je w ten sposób, iż odwołanie dotyczy punktu 2 zaskarżonej decyzji, tj. miesięcy: listopada i grudnia 2016 r., października i listopada 2018 r., grudnia 2018 r., od stycznia do kwietnia 2019 r., maja i czerwca 2019 r., lutego 2020 r., października, listopada i grudnia 2020 r., stycznia, kwietnia 2021 r., maja 2021 roku, listopada i grudnia 2021 r., od stycznia 2022 r. do maja 2023 r. Ponadto pełnomocnik oświadczyła, że w tych miesiącach podstawa wymiaru składek powinna być obliczona od najniższego pełnego miesięcznego wynagrodzenia. W tych miesiącach płatnik przyjął, że wnioskodawczyni przebywała na urlopie bezpłatnym bądź przyjął obniżony wymiar czasu pracy. Pełnomocnik wskazała nadto, iż kwestionowany jest okres od grudnia 2018 r. do czerwca 2020 r. i od października 2020 r. do grudnia 2020 r. – tj. w zakresie punktu 3. decyzji. W tym zakresie wniosła o przyjęcie, iż podstawę wymiaru składek należało obliczyć od najniższego wynagrodzenia.

(stanowisko ubezpieczonej A. S. (1) e-protokół rozprawy z 8 stycznia 2025 r. 00:02:36-00:08:22 – płyta CD k. 122)

Na rozprawie z dnia 8 stycznia 2025 r. A. J. oświadczyła, że cofa odwołanie oraz, że nie kwestionuje decyzji ZUS-u, podnosząc, że organ rentowy prawidłowo określił w decyzji podstawy wymiaru składek. Pełnomocnik A. S. (1) i pełnomocnik ZUS wyrazili zgodę na cofnięcie odwołania przez płatnika.

(stanowiska stron e-protokół rozprawy z 8 stycznia 2025 r. 00:17:27-00:27:00 – płyta CD k. 122)

Postanowieniem z 8 stycznia 2025 r. Sąd umorzył postępowanie w sprawie
z odwołania A. J. oraz zasądził od A. J. na rzecz ZUS (...) Oddziału
w Ł. kwotę 360 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

(postanowienie k. 123)

Na rozprawie w dniu 26 marca 2025 r. pełnomocnik poparł odwołanie i wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w pkt. 2 i 3 poprzez ustalenie, że podstawę wymiaru składek stanowi kwota wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w tych okresach z uwagi na ustalenie zatrudnienia wnioskodawczyni w pełnym wymiarze czasu pracy.

(stanowisko ubezpieczone je-protokół rozprawy z 26 marca 2025 r. – płyta CD k. 146)

Na ostatniej rozprawie w dniu 7 maja 2025 r. – bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku – pełnomocnik ZUS wniosła o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wskazując wartość przedmiotu sporu na kwotę 19.997 złotych. Oświadczyła również, że ZUS określił podstawę wymiaru składek tylko za te okresy, za które dysponował dowodem potwierdzającym wypłatę wnioskodawczyni na konto kwoty 1000 zł netto, którą ubruttowił. Natomiast pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie
i wniósł o zasądzenie kosztów zgodnie z treścią odwołania, natomiast w przypadku oddalenia odwołania o nieobciążanie wnioskodawczyni kosztami zastępstwa procesowego.

(stanowiska stron e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:02:00-00:06:41;00:27:03-00:30:19 – płyta CD k. 162)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik składek A. J. prowadzi od 15 maja 2008 r. działalność gospodarczą od pod firmą: Firma (...) A. J. NIP: (...), które przedmiotem jest m.in. produkcja odzieży wierzchniej.

(wydruk z (...) s. 57-58 akt ZUS)

W dniu 3 marca 2014 r. A. J. zawarła z ubezpieczoną A. S. (1) umowę o pracę na czas określony do 3 kwietnia 2014 r., na stanowisko szwaczki-pomocy szwalni w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 1.680 zł brutto; dniu 3 kwietnia 2014 r. strony zawarły kolejną umowę o pracę na czas określony – tym razem do 30 czerwca 2014 r. na takim samym stanowisku, w takim samym wymiarze czasu pracy i za takim samym wynagrodzeniem. W dniu 1 lipca 2014 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną umowę o pracę na czas nieokreślony. Pozostałe warunki umowy były identyczne jak w poprzednich umowach.

(umowy o pracę k. 5-9 akt ZUS)

W dniu 1 stycznia 2015 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną aneks do umowy o pracę, na podstawie którego ustalono, że od 1 stycznia 2015 r. wynagrodzenie będzie wynosić 1750 zł.

(aneks nr (...) w kopercie k. 101)

W dniu 1 stycznia 2016 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną aneks do umowy o pracę, na podstawie którego ustalono, że od 1 stycznia 2016 r. wynagrodzenie będzie wynosić 1850,00 zł.

(aneks nr (...) w kopercie k. 101)

W dniu 15 października 2016 r. ubezpieczona złożyła wniosek o udzielenie jej urlopu bezpłatnego w terminie od 1 listopada 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. Wniosek ten został zaakceptowany przez pracodawczynię.

(wniosek w kopercie k. 101, zeznania ubezpieczonej e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:10:17-00:20:48 – płyta CD k. 162 w zw. ze-protokołem rozprawy z 16 października 2024 r. 00:44:22-00:55:43 – płyta CD k. 33)

W dniu 1 stycznia 2017 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną aneks do umowy o pracę, na podstawie którego ustalono, że od 1 stycznia 2017 r. wynagrodzenie będzie wynosić 2000,00 zł.

(aneks nr (...) w kopercie k. 101)

W dniu 1 stycznia 2018 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną aneks do umowy o pracę, na podstawie którego ustalono, że od 1 stycznia 2018 r. wynagrodzenie będzie wynosić 2100,00 zł.

(aneks nr (...) w kopercie k. 101)

W dniu 30 września 2018 r. ubezpieczona złożyła wniosek o udzielenie jej urlopu bezpłatnego w terminie od 1 października 2018 r. do 30 listopada 2018 r. Wniosek ten został zaakceptowany przez pracodawczynię.

(wniosek w kopercie k. 101, zeznania ubezpieczonej e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:10:17-00:20:48 – płyta CD k. 162 w zw. ze-protokołem rozprawy z 16 października 2024 r. 00:44:22-00:55:43 – płyta CD k. 33)

W dniu 30 listopada 2018 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną aneks do umowy o pracę, na podstawie którego ustalono, że wymiar czasu pracy w grudniu 2018 r. miał wynosić ¼ etatu.

(aneks nr (...) w kopercie k. 101)

W dniu 1 stycznia 2019 r. płatniczka zawarła z ubezpieczoną aneks do umowy o pracę, na podstawie którego ustalono, że od 1 stycznia 2019 r. wynagrodzenie będzie wynosić 2250,00 zł, z tym że w styczniu, lutym, marcu i kwietniu 2019 r. wnioskodawczyni będzie zatrudniona
w wymiarze ¼ etatu za wynagrodzeniem 563 zł brutto, w maju i czerwcu 2019 r. będzie zatrudniona w wymiarze ½ etatu za wynagrodzeniem 1120 zł brutto, a w lipcu, sierpniu, wrześniu, październiku, listopadzie i grudniu 2019 r. ubezpieczona będzie zatrudniona
w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 2250 zł brutto.

(aneks nr (...) w kopercie k. 101)

Ubezpieczona pracowała na stanowisku szwaczki i pomocy szwalni w firmie (...) należącej do A. J. w godzinach od 7 do 16, a nieraz dłużej. Do pracy odwoził ją jej partner – D. P.. W trakcie pracy nie miała przerwy. Ubezpieczona miała wynagrodzenie płacone w gotówce co tydzień w piątek. Wówczas ubezpieczona wraz ze swoim partnerem udawała się na zakupy i płaciła za nie gotówką.

(zeznania świadka D. P. e-protokół rozprawy z 8 stycznia 2025 r. 00:36:01-01:04:06 – płyta CD k. 122, zeznania ubezpieczonej e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:10:17-00:20:48 – płyta CD k. 162w zw. z e-protokołem rozprawy z 16 października 2024 r. 00:44:22-00:55:43 – płyta CD k. 33)

W okresie pandemii (...)19 ubezpieczona wykonywała swoją pracę z domu. W firmie (...) występowały przestoje, gdy nie było pracy. Podczas przestojów pracownice przebywały na urlopach bezpłatnych. Poza tym ubezpieczona nie wykonywała pracy, gdy była na zwolnieniu lekarskim z powodu złamania nogi. U płatniczki funkcjonowało wynagrodzenie akordowe, a także istniały normy pracy. Zdarzało się, że aby sprostać normom pracy co do ilości uszytych materiałów pracownice zostawały po godzinach.

(zeznania świadka M. A. e-protokół rozprawy z 8 stycznia 2025 r. 01:04:06-01:17:34 – płyta CD k. 122, zeznania płatniczki e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:20:48-00:27:01 – płyta CD k. 162 w zw. z e-protokołem rozprawy z 16 października 2024 r. 00:20:57-00:44:22 – płyta CD k. 33)

W sierpniu 2020 r. odbył się ślub córki ubezpieczonej, w związku z którym ubezpieczona zamierzała wziąć pożyczkę w banku. Aby jednak otrzymać pożyczkę, na jej rachunek bankowy musiało wpływać minimum 1000 zł miesięcznie tytułem wynagrodzenia za pracę. Płatnik składek zgodziła się na przelewanie na konto bankowe wnioskodawczyni kwoty 1.000 zł netto i w związku z powyższym, od 20 maja 2020 r. co miesiąc na rachunek bankowy A. S. (1) wpływała cześć wynagrodzenia, zaś resztę otrzymywała ona w gotówce – co piątek.

(zeznania świadka D. P. e-protokół rozprawy z 8 stycznia 2025 r. 00:36:01-01:04:06 – płyta CD k. 122, potwierdzenia transakcji s. 123-194, zeznania ubezpieczonej e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:10:17-00:20:48 – płyta CD k. 162 w zw. z e-protokołem rozprawy z 16 października 2024 r. 00:44:22-00:55:43 – płyta CD k. 33)

P. złożyła za ubezpieczoną dokumenty rozliczeniowe, w których zadeklarowała następujące miesięczne podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe:

- od marca do listopada 2014 r. – 1680,00 zł;

- w grudniu 2014 r. – 0,00 zł;

- od stycznia do grudnia 2015 r. – 1750,00 zł;

- w marcu 2017 r. – 1807,00 zł;

- w kwietniu 2017 r. – 1534,00 zł;

- od maja do lipca 2017 r. – 2000,00 zł;

- w sierpniu 2017 r. – 1290,40 zł;

- we wrześniu i październiku 2017 r. – 0,00 zł,

- w listopadzie 2017 r. – 1067,00 zł;

- w grudniu 2017 r. – 1355,00 zł;

- od stycznia do września 2018 r. – 2100,00 zł,

- w grudniu 2018 r. – 525,00 zł;

- od stycznia do kwietnia 2019 r. – 563,00 zł;

- od maja do czerwca 2019 r. – 1125,00 zł;

- od lipca do grudnia 2019 r. – 2250,00 zł;

- w styczniu 2020 r. – 2600,00 zł;

- w lutym 2020 r. – 1300,00 zł;

- od marca do września 2020 r. – 2600,00 zł,

- od października do grudnia 2020 r. – 1300,00 zł;

- od stycznia do lutego 2021 r. – 1400,00 zł;

- w marcu 2021 r. – 0,00 zł;

- w kwietniu 2021 r. – 1400,00 zł;

- w maju 2021 r. – 700,00 zł;

- w czerwcu 2021 r. – 1400,00 zł;

- od lipca do października 2021 r. – 2800,00 zł;

- od listopada 2021 r. do grudnia 2021 r. – 1400,00 zł;

- od stycznia 2022 r. do grudnia 2022 r. – 753,00 zł;

- od stycznia do marca 2023 r. – 873,00 zł;

- w kwietniu 2023 r. – 3490,00 zł;

- w maju 2023 r. – 451,00 zł.

P. zadeklarowała także, iż ubezpieczona była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy: od marca 2014 r. do października 2016 r., od stycznia 2017 r. do września 2018 r., od lipca 2019 r. do stycznia 2020 r., od marca do września 2020 r., od lipca do października 2021 r. w kwietniu i w maju 2023 r., w wymiarze ½ etatu za miesiące: maj i czerwiec 2019 r., luty 2020 r., od października 2020 r. do kwietnia 2021 r., czerwiec 2021 r. oraz w listopadzie i grudniu 2021 r., a w wymiarze ¼ etatu: od grudnia 2018 r. do kwietnia 2019 r., w maju 2021 r. i od stycznia 2022 r. do marca 2023 r.

P. wykazała również, że od 1 do 31 grudnia 2014 r., od 1 listopada do 1 grudnia 2016 r., od 1 października do 30 listopada 2018 r. oraz od 1 do 31 marca 2021 r. ubezpieczona korzystała z urlopu bezpłatnego, w okresie od 21 sierpnia do 22 września 2017 r. pobierała wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby finansowane ze środków pracodawcy, od 23 września do 14 listopada 2017 r. pobierała zasiłek chorobowy
z ubezpieczenia chorobowego, a od 13 do 22 grudnia 2017 r. pobierała zasiłek opiekuńczy
z ubezpieczenia chorobowego.

(dane ubezpieczonego o podstawach wymiaru składek oraz
o pobieranych świadczeniach i przerwach w zatrudnieniu ubezpieczonego k. 36-50, deklaracje składane do ZUS k. 65-100v.)

Umowa o pracę pomiędzy A. S. (1), a A. J. uległa rozwiązaniu za porozumieniem stron z dniem 3 maja 2023 r. Ubezpieczona została wyrejestrowana
z ubezpieczeń od dnia 4 maja 2023 r.

(bezsporne, formularz (...) k. 38 akt VIII U 1097/24)

W dniu 4 maja 2023 r. A. J. wystawiła ubezpieczonej A. S. (1) świadectwo pracy, z którego wynikało, że była zatrudniona na stanowisku szwaczki-pomocy szwalni w Firmie (...) w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 4 maja 2023 r. w wymiarze pełny etatu, w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. w wymiarze ¼ etatu, a w okresie od 1 listopadzie 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. w wymiarze ½ etatu. Ze świadectwa tego wynikało również, iż od 3 marca 2014 r. do 1 lipca 2014 r. oraz od 1 lipca 2014 r. do 4 maja 2023 r. wykonywała pracę na rzecz Firmy (...). Zgodnie z tym świadectwem, stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron.
W świadectwie tym wskazano również, że w 2023 r. ubezpieczona wykorzystała urlop wypoczynkowy na podstawie art. 152 § 1 k.p.

(świadectwo pracy s. 13-22 akt ZUS)

W dniu 11 maja 2023 r. A. S. (1) złożyła do pracodawcy wniosek
o sprostowanie ww. świadectwa pracy, w zakresie uzupełnienia, poprawienia lub usunięcia niezgodnych ze stanem faktycznym danych tj.:

1.  w ust. 1:

a)  wykreślenia zapisów: „w okresie od 01.01.2023 do 04.05.2023 w wymiarze pełny etat w okresie od 01.01.2022 do 31.12.2022 w wymiarze ¼ etat w okresie od 01.11.2021 do 31.12.2021 w wymiarze ½ etat”;

b)  w ich miejsce wpisanie poprawnych okresów zatrudnienia wraz z wymiarem czasu pracy jak poniżej:

„w okresie od 03.04.2024 r. do 03.04.2014 r. w wymiarze pełny etat, w okresie od 04.04.2014 r. do 30.06.2014 r. w wymiarze pełny etat, w okresie od 01.07.2014 r. do 04.05.2023 r. w wymiarze pełny etat”.

2.  w ust. 2 usunięcia wszystkich zapisów dotyczących wykonywania pracy tymczasowej. Ubezpieczona wskazała we wniosku, że nigdy nie podpisała umowy o pracę i nie była zatrudniona przez agencję pracy tymczasowej w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika.

3.  W ust. 6 pkt. 1 wykreślenia sformułowania „wykorzystany podst. art. 152 § 1 k.p.
i wpisać „10”. Ubezpieczona wskazała, że w 2023 r. (czyli w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy) korzystała z urlopu wypoczynkowego w okresie Nowego Roku i Ś. T. oraz w okresie (...) Wielkanocnych, a także w dniu 2 maja 2023 r.

4.  Ust. 6 pkt) 2 uzupełnienia o dni wykorzystanego urlopu bezpłatnego, zgodnie ze złożonym przez ubezpieczoną wnioskiem w przedmiotowej sprawie.
(wniosek o sprostowanie świadectwa pracy s. 23-24 akt ZUS)

Na skutek powyższego wniosku, A. J. wystawiła świadectwo z 24 maja 2023 r., z którego wynikało, że ubezpieczona była zatrudniona na stanowisku szwaczki-pomocy szwalni w Firmie (...) w okresie od 3 marca 2014 r. do 4 kwietnia 2014 r. –
w pełnym wymiarze czasu pracy, od 4 kwietnia 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. – w pełnym wymiarze czasu pracy oraz od 1 lipca 2014 r. do 4 maja 2023 r. – również w pełnym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z tym świadectwem, stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron, a wnioskodawczyni wykorzystała urlop wypoczynkowy
w wymiarze 10 dni, a także korzystała z urlopu bezpłatnego na podstawie art. 174 § 1 k.p.
w grudniu 2014 r., w okresie od listopada do grudnia 2016 r. oraz w okresie od października do listopada 2018 r.

(świadectwo pracy s. 27-31 akt ZUS)

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2014 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 15.120,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 1001,25 zł, a dochód w wysokości 14.118,75 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2015 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 21.000,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 1335,00 zł, a dochód w wysokości 19.665,00 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2016 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 18.500,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 1112,50 zł, a dochód w wysokości 17.387,50 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2017 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 15.698,40 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 1335,00 zł, a dochód w wysokości 14.363,40 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2018 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 19.425,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 1112,50 zł, a dochód w wysokości 18.312,50 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2019 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 18.002,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 1335,00 zł, a dochód w wysokości 16.667,00 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2020 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 26.000,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 3000,00 zł, a dochód w wysokości 23.000,00 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2021 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 20.300,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 2 750,00 zł, a dochód w wysokości 17 550,00 zł.

Zgodnie z informacją o dochodach oraz o pobranych zaliczkach za 2022 r. (PIT-11) przekazanej ubezpieczonej A. S. (1), ubezpieczona z tytułu zatrudnienia w Firmie (...) A. J. uzyskała przychód w wysokości 9036,00 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 3000,00 zł, a dochód w wysokości 6036,00 zł.

(PIT-11 k. 105-113)

Zgodnie z informacją uzyskaną od Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. na podatniczkę wpłynęły informację PIT-11 od płatnika A. J. NIP: (...):

- w 2018 r. wykazany przychód z należności ze stosunku pracy w wysokości: 19 425,00 zł;

- w 2019 r. wskazany przychód z należności ze stosunku pracy w wysokości: 18 002,00 zł;

- w 2020 r. wskazany przychód z należności ze stosunku pracy w wysokości: 26 000,00 zł;

- w 2021 r. wskazany przychód z należności ze stosunku pracy w wysokości: 20 300,00 zł;

- w 2023 r. wskazany przychód z należności ze stosunku pracy w wysokości: 6 560,00 zł;

Brak jest złożonych informacji od ww. płatnika za lata 2014-2017.

(informacja Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. k. 150)

Stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd ustalił na podstawie ww. dokumentów, których wiarygodność nie była kwestionowana przez żądną ze stron, a także częściowo na podstawie zeznań ubezpieczonej A. S. (1), płatniczki A. J., a także świadków: D. P. oraz M. A.. Zeznania te Sąd uznał za wiarygodne, jednak nie pozwalające określić w sposób precyzyjny wysokości dochodów wnioskodawczyni, ponadto co innego wynika z dokumentów w postaci deklaracji PIT oraz potwierdzeń dokonywania operacji bankowych. Sama okoliczność, że wnioskodawczyni dysponowała środkami finansowymi na zaspokajanie potrzeb swojej rodziny (co wynika m.in. z zeznań świadka D. P.) nie jest informacją na tyle precyzyjną, by pozwalała ona na ustalenie kwot części wynagrodzenia wypłacanego ubezpieczonej przez płatniczkę w gotówce. Ani bowiem ubezpieczona, ani ww. świadek nie potrafili tak naprawdę w sposób konkretny wskazać wysokości wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczoną. Trudno również uznać, że płacenie przez wnioskodawczynię co piątek za rodzinne zakupy, jest wystarczające dla przyjęcia, że jej zarobki były wyższe niż to wynika ze składanych deklaracji.

Również to, że ubezpieczona pracowała u płatniczki w pełnym wymiarze czasu pracy w tych okresach, gdy z dokumentów wynika, że była ona zatrudniona jedynie na część etatu, nie uprawnia jeszcze ZUS, a także Sądu do przyjęcia, że w tych okresach jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne należy przyjąć kwotę odpowiadającą co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Trzeba mieć na względzie, że zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą zapoczątkowaną uchwałą Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 10 września 2009 r., (...) UZP 5/09, (OSNP 2010, nr 5-6, poz. 71), że dopiero wypłacone pracownikowi wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w tym miesiącu, w którym doszło do pozostawienia wynagrodzenia do dyspozycji pracownika. Natomiast niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pracę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Jeśli zatem ubezpieczona rzeczywiście wykonywała pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem niższym niż obowiązujące w danym okresie wynagrodzenie minimalne, to dysponuje ona roszczeniem w stosunku do pracodawczyni o wypłatę jej brakującej części wynagrodzenia, które będzie stanowiło miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w miesiącu, w którym rzeczywiście zostanie jej wypłacone, a nie w miesiącach, w których wykonywała ona pracę. Przy tym Sąd nie dał wiary zeznaniom wnioskodawczyni, że nie podpisywała się na aneksach ograniczających jej wymiar czasu pracy, bowiem podpisy odwołującej są na dokumentach, a skarżąca nie zakwestionowała dowodowo sfałszowania jej podpisów. Jednak w ocenie Sądu ta okoliczność pozostaje bez znaczenia, wobec konieczności wykazania przez strony - jakie konkretne wynagrodzenie w danym miesiącu pracodawca wypłacił.

Dokonując zatem oceny prawidłowości zaskarżonej decyzji, Sąd oparł swoje rozważania przede wszystkim o dowody z dokumentów w postaci deklaracji PIT za poszczególne lata, z których wynikały konkretne wysokości dochodu wnioskodawczyni w poszczególnych latach, a także na potwierdzeniach operacji bankowych, jak również na danych ubezpieczonej o podstawach wymiaru składek oraz o pobieranych świadczeniach i przerwach w zatrudnieniu ubezpieczonego. Z dokumentów tych wynika bowiem jednoznacznie wysokość dochodów pozostawionych do dyspozycji ubezpieczonej przez płatniczkę w poszczególnych okresach, co do których Sąd mógł się odnieść merytorycznie.

Brak jest przy tym dowodów na to, że ubezpieczona wykonywała pracę, a co najistotniejsze, że otrzymywał z tego tytułu wynagrodzenie w okresach, które zostały wykazane prze płatniczkę jako okresy urlopu bezpłatnego: od 11/2016 do 12/2016 oraz od 10/2018 do 11/2018. Fakt otrzymywania przez wnioskodawczynię w tym okresach wynagrodzenia nie wynika przy tym z żadnego dokumentu, w tym z list płac. Przy tym temu, że wnioskodawczyni w tych okrasach korzystała z urlopu bezpłatnego nie przeczą ani zeznania świadka M. A., która zeznała, że w zakładzie pracy płatniczki zdarzały się kilkumiesięczne przestoje, w trakcie których pracownicy korzystali z urlopów bezpłatnych, ani zeznania D. P., który zeznał, że zdarzały się okresy, gdy nie odwoził swojej partnerki do pracy. O fakcie korzystania przez ubezpieczoną z urlopów bezpłatnych w powyższych okresach świadczą przy tym jednoznacznie wnioski ubezpieczonej o udzielenie takiego urlopu, kierowane do płatniczki wraz z jej pisemną akceptacją.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Jak stanowi art. 18 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 350 ze zm.) Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3
(a zatem m.in. pracowników) stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10,
z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12.

Jak natomiast wynika to z definicji zawartych w art. 4 pkt 9 i 10 powyższej ustawy, jako przychód należy rozumieć przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania, natomiast przychodem z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych są przychody z tytułu pracy w spółdzielni i z tytułu wytwarzania na jej rzecz produktów rolnych.

Przy czym ustęp 2. art. 18 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych powyższego przepisu stanowi natomiast w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków.

Zgodnie zaś z art. 46 ust. 1 ww. ustawy, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Natomiast zgodnie z art. 47 ust. 1 tej ustawy, płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, nie później niż:

- do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

- do 15 dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną;

- do 20 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek.

Trzeba przy tym mieć na względzie, że zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą zapoczątkowaną uchwałą Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 10 września 2009 r.,
((...) UZP 5/09, OSNP 2010, nr 5-6, poz. 71), przyjmować należy, że dopiero wypłacone pracownikowi wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w tym miesiącu, w którym doszło do pozostawienia wynagrodzenia do dyspozycji pracownika. Natomiast niewypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pracę nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Należy przy tym odnieść się do art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.), na podstawie którego można stwierdzić, że momentem, w którym powstaje przychód, jest ten, w którym zostanie otrzymany lub pozostawiony do dyspozycji. Tożsama regulacja znajduje się w § 2 ust. 6 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1771), zgodnie z którym w deklaracji rozliczeniowej uwzględnia się wszystkie wypłaty dokonane lub postawione do dyspozycji ubezpieczonego od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego dotyczy deklaracja. Kluczowy dla powstania obowiązku składkowego nie jest wobec tego okres, za który dany przychód jest należny, lecz moment rzeczywistego osiągnięcia przysporzenia (zob. uchwałę Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 10 września 2009 r., (...) UZP 5/09, OSNP 2010, nr 5-6, poz. 71, wyrok Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2011 r., (...) UK 155/11, LEX: 1129319). (tak: T. Lasocki [w:] Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, red. K. Antonów, Warszawa 2024, art. 18)

Wypada przy tym wskazać, że ostatecznie spór w niniejszej sprawie zaistniał pomiędzy ubezpieczoną, a organem rentowym i dotyczył wyłącznie punktu 2. oraz 3. decyzji z 28 lutego 2024 r. Bezsporne było natomiast to, że ubezpieczona podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i chorobowemu od 3 marca
2014 r. do 4 maja 2023 r. jako pracownik A. J.. Spór dotyczył zatem jedynie wysokości podstawy wymiaru składek za poszczególne miesiące. W ocenie ubezpieczonej, przez cały okres zatrudnienia u A. J., podstawę wymiaru składek powinna stanowić kwota wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w tych okresach z uwagi na ustalenie zatrudnienia wnioskodawczyni w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwolił jednak na uznanie żądań ubezpieczonej w całości. W punkcie 1. sentencji wyroku Sąd zmienił punkt 2. zaskarżonej decyzji przyjmując przy tym wysokości dochodów wynikające z zeznań podatkowych PIT-11, a także wynikające z informacji uzyskanych od Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z.. Sąd przyjął przy tym, że kwoty dochodów ujęte w zeznaniach podatkowych są wiarygodne. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy wynikający z zeznania jest podatkiem należnym od dochodów podatnika uzyskanych w roku podatkowym, chyba że właściwy organ podatkowy wyda decyzję, w której określi inną wysokość podatku. Z uwagi zatem na fakt, że nie toczyło się postępowanie podatkowe, mające na celu określenie innej wysokości przychodu, niż ta ujęta
w deklaracjach PIT-11 złożonych przez płatniczkę, w ocenie tutejszego Sądu za miesiące: od 07/2020 r. do 09/2020 r., od 01/2021 r. do 02/2021 r/, 04/2021 r, 06/2021 r., od 07/2021 r. do 10/2021 r., od 11/2021 r. do 12/2021 r. oraz 04/2023 r. należało przyjąć kwoty wynikające
z tych deklaracji.

Sąd wziął zatem pod uwagę, że jak wynika z informacji uzyskanej od Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. w 2020 r. przychód ubezpieczonej z należności ze stosunku pracy w wyniósł: 26 000,00 zł, w 2021 r. przychód ubezpieczonej z należności ze stosunku pracy w wyniósł: 20 300,00 zł, w 2023 r. przychód ubezpieczonej z należności ze stosunku pracy w wyniósł: 6 560,00 zł. Sąd uznał zatem, że przychody za niektóre okresy z objętych rozstrzygnięciem zawartym w punkcie 2. tiret 3-5 były wyższe niż przyjęte przez ZUS przychody w wysokości ubruttowionych 1000 zł, które wnioskodawczyni bezspornie otrzymywała na swój rachunek bankowy.

Sąd zważył bowiem, iż skoro płatniczka zadeklarowała, że ubezpieczona w pełnym wymiarze czasu pracy zatrudniona była m.in. od marca do września 2020 r., od lipca do października 2021 r., a także w kwietniu i maju 2023 r.; w wymiarze czasu pracy ½ etatu za miesiące maj i czerwiec 2019 r., luty 2020 r., od października 2020 r. do kwietnia 2021 r.,
w czerwcu 2021 r. oraz w listopadzie i grudniu 2021 r.; a w wymiarze ¼ etatu w maju 2021 r., od stycznia 2022 r. do marca 2023 r. i jednocześnie składała ona deklaracje podatkowe do urzędu skarbowego, w których wykazywała, że wypłacała ubezpieczonej minimalne wynagrodzenia proporcjonalne do wymiaru czasu pracy obowiązującym w danym okresie, to należy przyjąć, że miesięczne składki na ubezpieczenia społeczne powinny być ustalone w oparciu o te dokumenty, a nie jedynie obliczone jako ubruttowiona część wynagrodzenia, którą ubezpieczona otrzymywała na rachunek bankowy.

W ocenie Sądu należało zatem uznać, że spośród okresów objętych merytorycznym rozstrzygnięciem organu rentowego zawartym w pkt. 2. decyzji z 28 lutego 2024 r., za okresy od 07/2020 r. do 09/2020 r., od 07/2021 r. do 10/2021 r. oraz 04/2023 r. jako podstawę wymiaru miesięcznej składki na ubezpieczenia społeczne należy przyjąć kwotę obowiązującego w tych okresach minimalnego wynagrodzenia za pracę, gdyż za te okresy płatniczka deklarowała pełny wymiar czasu pracy. Z kolei za okresy od 01/2021 r. do 02/2021 r., 04/2021 r, 06/2021 r. oraz od 11/2021 r. do 12/2021 r. w ocenie Sądu jako podstawę wymiaru miesięcznej składki na ubezpieczenia społeczne należy przyjąć połowę kwoty obowiązującego w tych okresach minimalnego wynagrodzenia za pracę, gdyż za te okresy płatniczka deklarowała ½ pełnego wymiaru czasu pracy. Ta dokumentacja bowiem w sposób pewny potwierdza, że ubezpieczona otrzymała wynagrodzenie w powyższej wysokości i rozliczyła ten dochód w Urzędzie Skarbowym. Sąd przy tym nie neguje, że rzeczywista wysokość wynagrodzenia odwołującej w powyższych okresach, gdy nie przyjęto minimalnego wynagrodzenia, mogła być wyższa, ale tak jak już wyżej podniesiono istotnym jest w tej sprawie i udowodnienie, faktycznej wysokości otrzymywanego przychodu w konkretnych miesiącach.

W konsekwencji Sąd zmienił punkt 2. zaskarżonej decyzji w ten sposób, że za okres od 07/2020 r. do (...) miesięczna podstawa składek na ubezpieczenia społeczne wynosi: 2.600,00 zł, za okres od 01/2021 r. do 02/2021 r. wynosi: 1.400,00 zł, w 04/2021 r. wynosi: 1.400,00 zł, w 06/2021 r. wynosi: 1.400,00 zł, za okres od: 07/2021 r. do 10/2021 r. wynosi 2800,00 zł, za okres od 11/2021 r. do 12/2021 r. wynosi 1.400,00 zł, a w 04/2023 r. – 3.490,00 zł. Rozstrzygając w powyższy sposób, Sąd wziął pod uwagę, że w 2020 r. minimalne wynagrodzenie za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy wynosiło 2600 zł – zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 10 września 2019 r. (Dz. U. z 2019 r. poz. 1778), w 2021 r. wynosiło 2.800 zł – zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 15 września 2020 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 1596), a od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. wynosiło 3490 zł – zgodnie
z rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 września 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1952).

W związku z poczynionymi w toku postępowania ustaleniami stanu faktycznego sprawy, Sąd w punkcie 2. sentencji wyroku zmienił zaskarżoną decyzję również w punkcie 3. – zobowiązując Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. do określenia podstawy wymiaru składek A. S. (1) za miesiące: od 03/2014 r. do 10/2016 r., od 01/2017 r. do 09/2018 r., od 12/2018 r. do 06/2020 r. oraz od 10/2020 do 12/2020. Sąd miał przy tym na uwadze, że co do tych okresów nie mógł wydać rozstrzygnięcia merytorycznego. Przeniesienie bowiem sprawy na drogę sądową przez wniesienie odwołania od decyzji organu rentowego ogranicza się do okoliczności uwzględnionych w decyzji, a między stronami spornych; poza tymi okolicznościami spór sądowy nie może zaistnieć. Przed sądem wnioskodawca może żądać jedynie korekty stanowiska zajętego przez organ rentowy i wykazywać swoją rację, odnosząc się do przedmiotu sporu objętego zaskarżoną decyzją, natomiast nie może żądać czegoś, o czym organ rentowy nie decydował. Z tego względu odwołanie wnoszone od decyzji organu ubezpieczeń społecznych nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest postąpić zgodnie z art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 9 września 2010 r., II UK 84/10, LEX nr 661518). Dlatego też odwołanie wniesione od decyzji organu rentowego nie ma charakteru samodzielnego żądania, a jeżeli takie zostanie zgłoszone, sąd nie może go rozpoznać, lecz zobowiązany jest – zgodnie z treścią art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. – przekazać go do rozpoznania organowi rentowemu. Tym samym kontrolna rola sądu musi korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji organu rentowego, gdyż – stosownie do treści art. 477 ¹⁴ § 2 i art. 477 ^14a k.p.c. – w postępowaniu wywołanym wniesieniem odwołania do sądu pracy
i ubezpieczeń społecznych sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu. Sąd nie jest zatem władny rozstrzygać sprawę merytorycznie w zakresie,
w którym organ jej merytorycznie nie rozpoznał, gdyż umorzył postępowanie.

Merytoryczne rozpoznanie sprawy przez sąd w zakresie okresów od 03/2014 r. do 10/2016 r., od 01/2017 r. do 09/2018 r., od 12/2018 r. do 06/2020 r. oraz od 10/2020 r. do 12/2020 r. – jak żąda tego ubezpieczona, pozbawiłoby ją zatem co do tych okresów jednej instancji postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych – postępowania przed organem rentowym. Organ w zaskarżonej decyzji nie wypowiedział się bowiem w zakresie wysokości podstawy wymiaru składek co do tych okresów. Gdyby zatem Sąd orzekł co do meritum w zakresie ww. okresów, od takiej decyzji Sądu, stronom postępowania sądowego, w tym ubezpieczonej przysługiwałaby jedynie apelacja do Sądu II instancji – w ten sposób tutejszy Sąd pozbawiłby środka zaskarżenia jakim jest odwołanie od decyzji organu rentowego do Sądu Okręgowego. Stąd też konieczna była zmiana zaskarżonej decyzji w sposób określony w punkcie 2. sentencji wyroku.

W punkcie 3. sentencji wyroku Sąd oddalił natomiast odwołanie w pozostałym zakresie z powyższych powodów, tj. za miesiące za które nie przyjął minimalnego wynagrodzenia – zgodnie z żądaniem odwołującej. Nadto, zgormadzony w toku procesu materiał dowodowy w postaci oryginalnej dokumentacji osobowo-płacowej w istocie potwierdził, że w okresach od 11/2016 do 12/2016 oraz od 10/ 2018 do 11/2018 ubezpieczona przebywała na urlopach bezpłatnych udzielanych na pisemny wniosek ubezpieczonych. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że fakt udzielenia pracownicom płatniczki urlopów bezpłatnych w sytuacjach, gdy w zakładzie pracy występowały przestoje, wynika nie tylko z dokumentów rozliczeniowych składanych przez płatniczkę oraz dokumentacji osobowo-płacowej, ale również z zeznań tak świadka M. A., jaki płatniczki. Nie przeczą temu także zeznania świadka D. P.. Stąd też Sąd uznał, że żądanie przez ubezpieczoną ustalenie miesięcznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za okresy od 11/2016 do 12/2016 oraz od 10/ 2018 do 11/2018 w wysokości innej niż 0,00 zł – jak uczynił to organ w zaskarżonej decyzji – nie znajduje swojego uzasadnienia. Dlatego Sąd orzekł jak w punkcie 3. sentencji wyroku.

O kosztach postępowania, Sąd orzekł w punkcie 4. sentencji wyroku w oparciu o art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Przepis art. 100 k.p.c. stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Pozostawia zatem do uznania sądu ocenę, czy koszty należy wzajemnie znieść, czy też stosunkowo rozdzielić, nie stanowiąc o kryteriach takiego wyboru. Zatem nie jest tak, że wzajemne zniesienie kosztów byłoby dopuszczalne jedynie w wypadku uwzględnienia żądań pozwu w połowie. (zob. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 20 kwietnia 2018 r., (...) ACa 1246/17, LEX nr 2518001). Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł
w oparciu o ww. przepis, zważając, że odwołanie ubezpieczonej było jedynie częściowo zasadne.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji wyroku.