Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 marca 2024 r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 listopada 2023 r. odmówił M. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że odmawia przyznania prawa do renty, ponieważ orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 13 lutego 2024 r. ustalono, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

(decyzja k. 24 akt rentowych ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 17 kwietnia 2024 r. złożyła M. B., wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu podniosła, że choruje na epilepsję lekoodporną, a także cierpi na zaburzenia lękowe. Wskazała, że jej stan zdrowia nie pozwala na pracę z uwagi na ataki epilepsji, które występują codziennie, a nawet kilka razy dziennie. Ataki są coraz silniejsze, czasami nawet kilka dni musi dochodzić do siebie, po lekach ma natomiast bardzo silne zawroty głowy, co również dyskwalifikuje ją w różnych czynnościach.

(odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 13 lutego 2024 r. ustalono, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

(odpowiedź na odwołanie k. 8-8 odwrót)

Na rozprawie w dniu 7 maja 2025 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie oraz wniósł o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały pokryte ani w całości, ani w części. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(oświadczenia pełnomocników stron e-protokół rozprawy z 7 maja 2025 r. 00:02:01 -00:06:43 – płyta CD k. 113)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. urodziła się (...) Wnioskodawca legitymuje się wyższym wykształceniem, jest mgr ekonomii. Pracowała na stanowiskach pracownika biurowo –administracyjnego.

(bezsporne)

Wnioskodawczyni jest zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
do 23 listopada 2024 r., symbol niepełnosprawności 06-E. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 15 marca 2010 roku.

(orzeczenie – k.77 dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej )

W dniu 8 listopada 2023 roku wnioskodawczyni złożyła do ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

(wniosek – k. 1-3 załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu w dniu 28 grudnia 2023 r. osobistego badania wnioskodawczyni oraz dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał u niej padaczkę lekoodporną wieloogniskową, napady rzekomopadaczkowe, alergię, organiczne zaburzenia osobowości.

Orzeczeniem z dnia 28 grudnia 2023 r. Lekarz Orzecznik ZUS orzekł, że nie stwierdza u wnioskodawczyni naruszenia sprawności organizmu w stopniu uzasadniającym długotrwałą niezdolność do pracy.

(opinia lekarska w dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej – k.79, orzeczenie Lekarza Orzecznika k. 17 akt rentowych ZUS)

Od powyższego orzeczenia Lekarza Orzecznika z dnia 28 grudnia 2023 r. wnioskodawczyni wniosła sprzeciw.

(sprzeciw w dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej – k.82 )

Na skutek powyższego sprzeciwu, Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu w dniu 13 lutego 2024 r. bezpośredniego badania wnioskodawczyni i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u wnioskodawczyni: padaczkę lekoodporną ze współwystępowaniem napadów rzekomopadaczkowych, organiczne zaburzenia osobowości.

Orzeczeniem z 13 lutego 2024 r. Komisja Lekarska ZUS orzekła, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

(opinia Komisji Lekarskiej ZUS w dokumentacji orzeczniczo-lekarskiej – k.83-85 , orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS k. 23 akt rentowych ZUS)

Zaskarżoną decyzją z dnia 8 marca 2024 r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 listopada 2023 r. odmówił M. B. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że odmawia przyznania prawa do renty, ponieważ orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 13 lutego 2024 r. ustalono, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

(decyzja k. 24 akt rentowych ZUS)

W sądowym badaniu neurologicznym z dnia 24 maja 2024 roku rozpoznano u odwołującej padaczkę lekooporną z występowaniem napadów rzekomopadaczkowych. Wnioskodawczyni od 17 roku życia jest leczona z powodu padaczki i napadów rzekomopadaczkowych. Napady mają różny charakter, występują bardzo często. W badaniu neurologicznym nie występują objawy ogniskowego uszkodzenia układu nerwowego. Ubezpieczona była ostatnio konsultowana w Oddziale Neurologicznym w 2019 roku. Jest leczona systematycznie przez neurologa lekami V., T., C., A.. Ostatnie 3 napady miały miejsce w dniu 21 maja 2024 roku. Wykonano wtedy badanie CT głowy, które nie wykazało zmian patologicznych. W badaniu EEG z maja 2024 roku występują miernego stopnia zmiany patologiczne bez czynności napadowej. Wnioskodawczyni z powodu padaczki nie jest długotrwale niezdolna do wykonywania pracy zarobkowej.

(opinia biegłego z zakresu neurologii k. 16-18)

W trakcie trzydobowego badania telemetrycznego EEG w październiku 2024r. wnioskodawczyni zarejestrowano cztery napady padaczkowe po deprywacji snu. Trzy napady miły miejsce w czasie snu po deprywacji, jeden napad częściowo złożony trwający 1 minutę 43 sekundy wystąpił w czuwaniu w trakcie rozmowy telefonicznej. Ubezpieczona znieruchomiała, upuściła telefon i nie reagowała na polecenia. Wnioski z tego badania to: zapis ze zwolnioną czynnością podstawową i znacznego stopnia rozlanymi zmianami z przewagą po stronie prawej. Napady padaczkowe wskazują na ognisko padaczkowe w płacie skroniowym prawym. Z bardzo szybkim szerzeniem się wyładowań napadowych do lewego płata skroniowego. Na rynku pracy odwołująca jest osobą niepełnosprawną, ale zdolną do wykonywania pracy.

(uzupełniająca opinia biegłego z zakresu neurologii k. 55)

W sądowym badaniu psychiatrycznym rozpoznano u wnioskodawczyni organiczne zaburzenia nastroju oraz zachowania i osobowości. Nie wymagała hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym. Nie wymaga obecnie leczenia ambulatoryjnego – wnioskodawczyni stwierdziła „ ostatnio u psychiatry byłam 6-7 lat temu, rozpoznanie trudno powiedzieć, bo nie pamiętam”. Z punktu widzenia psychiatry wnioskodawczyni jest zdolna do pracy.

(opinia biegłego z zakresu psychiatrii k.30-35 )

W sądowym badaniu specjalisty z zakresu medycyny pracy i neurologii stwierdzono, że z uwagi na schorzenia somatyczne i psychiczne, oceniając holistycznie stopień naruszenia sprawności organizmu M. B., nie była ona w dacie wydania spornej decyzji niezdolna do pracy zgodnie z posiadanym IV poziomem kompetencji i kwalifikacji zawodowych.

(opinia biegłego z zakresu medycyny pracy k.75-78)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składała się: dokumentacja załączona do akt przedmiotowej sprawy, dokumentacja znajdująca się w aktach organu rentowego, dokumentacja medyczna odwołującej, a nadto z pisemnych opinii biegłych: neurologa, psychiatry i z zakresu medycyny pracy - neurologii, z których wynika, że pomimo występujących u wnioskodawczyni schorzeń, nie jest ona osobą niezdolną do pracy przy uwzględnieniu posiadanych przez nią kwalifikacji oraz doświadczenia zawodowego.

Jak bowiem zauważa się w orzecznictwie: biegli orzekają o stanie zdrowia kierowanej do nich osoby ubiegającej się o przyznanie prawa do świadczenia rentowego, na dzień wydawania zaskarżonej decyzji, przy uwzględnieniu wszystkich okazanych im dokumentów medycznych i po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego danego pacjenta. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 1 sierpnia 2018 r., III AUa 633/17, LEX: 2550805)

Należy zaznaczyć, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od innego biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii. (tak m. in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 12 lutego 2013 r., (...) ACa 980/12, LEX: 1293767, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 3 kwietnia 2013 r., I (...) 148/13, LEX: 1313335)

Należy mieć na względzie, że zadaniem biegłego zasadniczo nie jest bowiem poszukiwanie dowodów i okoliczności mających uzasadniać argumentację stron procesu, lecz dokonanie oceny przedstawionego materiału z perspektywy posiadanej wiedzy naukowej technicznej lub branżowej i przedstawienie sądowi danych (wniosków) umożliwiających poczynienie właściwych ustaleń faktycznych i właściwą ocenę prawną znaczenia zdarzeń z których strony wywodzą swoje racje. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi
z 13 października 2016 r., (...) ACa 432/16, LEX: 2162983)

Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonana została na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, w jego ocenie uwzględniała wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważył materiał dowodowy jako całość, dokonał wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność – odniósł je do pozostałego materiału dowodowego (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r. II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655).

W ocenie Sądu, wnioskodawczyni nie wskazała na uchybienia powołanych w sprawie opinii biegłych, przy wydawaniu opinii i formułowaniu wniosków, które mogłyby je podważać. Należy, bowiem, podkreślić, iż podstawą zakwestionowania opinii, nie może być fakt, iż treść wydanej w sprawie opinii nie jest zbieżna z zapatrywaniami oraz stanowiskiem w sprawie danej strony. Innymi słowy, nie można kwestionować opinii tylko dlatego, że de facto strona nie jest zadowolona z opinii przedstawionej przez dotychczasowego biegłego. Słusznie wskazuje się w judykaturze, że opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem, oznaczałoby, bowiem, przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca (vide m. in.: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie III AUa 1180/12, LEX 1294835; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 22 lutego 2013 roku w sprawie (...) ACa 76/12, LEX 1312019). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od innego biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii (tak m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2013 roku w sprawie (...) ACa 980/12, LEX 1293767; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2013 roku w sprawie (...) ACa 148/13, LEX 1313335).

Sąd Okręgowy uznał zatem w pełni wartość dowodową wskazanych opinii biegłych i podzielił jako przekonywujące, wnioski wypływające z jej treści.

Co do zastrzeżeń, zgłoszonych przez wnioskodawczynię do opinii biegłej neurolog w związku z przedstawieniem wyników badania EEG z października 2024 roku, wskazujących na dużą częstotliwość napadów padaczkowych, biegła wypowiedziała się i wyraźnie wskazała, że nie wpływają na jej wnioski orzecznicze. Biegła neurolog, jak również biegły z zakresu medycyny pracy i neurologii potwierdzili, że zgodnie z posiadanym IV poziomem kompetencji i kwalifikacji zawodowych, odwołująca jest zdolna do pracy. Na rynku pracy jest osobą niepełnosprawną z powodu padaczki, ale zdolną do pracy.

W oparciu o wszechstronne opinie wskazanych wyżej biegłych stwierdzić należy, że zarzuty wnioskodawczyni i jej pełnomocnika wobec nich są niezasadne i stanowią tylko bezpodstawną polemikę z wnioskami tych biegłych, nie zawierają natomiast merytorycznych zasadnych podstaw do jej zakwestionowania. Zgodnie z art. 285 § 1 k.p.c. biegły zobowiązany jest uzasadnić swoją diagnozę. W uzasadnieniu opinii biegłego winny się zatem znaleźć wszelkie informacje, które są potrzebne sądowi, jako wiadomości specjalistyczne, konieczne do ustalenia stanu faktycznego, a więc także umożliwiające weryfikację danych podanych przez biegłego, poprzez np. załączone dokumenty (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2012 r. II CSK 369/11 ).

Wskazani biegli, zapoznali się z przedłożoną dokumentacją lekarską z przebiegu choroby i leczenia wnioskodawczyni, na jej podstawie oraz badania bezpośredniego wnioskodawczyni, opisali stan jej zdrowia. Opinie biegłych są jasne, wnikliwe, spójne, logiczne i obiektywne, w sposób przejrzysty i wyczerpujący opisują stan zdrowia wnioskodawcy oraz sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, będąc tym samym wiarygodnym źródłem dowodowym. Opinie nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby je mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarty w nich końcowy wniosek orzeczniczy został przez biegłych logicznie uzasadniony. Z tych przyczyn Sąd uczynił podstawą swoich ustaleń w sprawie opinie w/w biegłych przyjmując, że stanowią one w całości pełnowartościowe źródło dowodowe.

Potrzeba powołania innego (nowego) biegłego powinna bowiem wynikać z konkretnych okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii, gdyż odmienne stanowisko oznaczałoby przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszystkich możliwych opinii biegłych, aby upewnić się, czy niektórzy z nich nie byli tego samego zdania, co ubezpieczony. Renta z tytułu niezdolności do pracy jest bowiem świadczeniem
z ubezpieczenia społecznego związanym z istnieniem w organizmie osoby ubezpieczonej stanu chorobowego, który czyni ją obiektywnie niezdolną do pracy w ramach wszystkich posiadanych kwalifikacji, a zatem nie wystarczy subiektywne odczucie tej osoby, że jest ona niezdolna do pracy (tak: postanowienie Sądu Najwyższego z 11 sierpnia 2021 r., (...) 318/21, LEX nr 3398278, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 25 maja 2023 r., III AUa 693/22, LEX: 3631402).

Sąd pominął wniosek o dopuszczeniu dowodu z zeznań świadków oraz wnioskodawczyni na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 i 3 k.p.c., uznając, iż wszystkie istotne okoliczności niezbędne do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, zostały ustalone i dowód w postaci zeznań jest zbędny, zwłaszcza, że osoby te nie posiadają wykształcenia medycznego. Ponadto jak wynika z opinii biegłych zostały one wydane po przeprowadzeniu wywiadu, analizie dostępnej dokumentacji medycznej, znajdującej się zarówno w aktach organu rentowego, jak i niniejszej sprawy, a także badania wnioskodawczyni, zatem dowód ten jest nieprzydatny do wykazania okoliczności istotnych dla rozpoznania sprawy i nieistotny. Podkreślić także należy, iż w sprawach, w których rozstrzygana jest kwestia niezdolności do pracy, Sąd ocenia to zagadnienie w oparciu o wiadomości specjalne zawarte w opiniach wydanych przez biegłych dysponujących wiedzą medyczną, co do występujących u ubezpieczonej schorzeń i ich wpływu na zdolność do wykonywanie pracy zarobkowej. Subiektywne, zatem przekonanie wnioskodawczyni o stanie swego zdrowia i ewentualne złożone na tę okoliczność zeznania nie mogłyby stanowić wiarygodnego źródła dowodowego. Nadto należy wskazać, że Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, co do stanu zdrowia wnioskodawczyni, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, niż wyrażone w opiniach biegłych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87, (...)) .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Spornym w sprawie było czy stan zdrowia odwołującej uprawnia ją do świadczenia objętego zaskarżoną decyzją.

Przechodząc do rozważań dotyczących zasadności odwołania, w pierwszej kolejności wskazać należy, że renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana ubezpieczonemu, który spełnia łącznie przesłanki określone w art. 57 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. 2024 poz. 1631), a więc:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 okresy składkowe ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3–8 i pkt 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11, 12 i pkt 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15–17 oraz art. 7 pkt 1–3, pkt 5 lit. a, pkt 6 i 12, oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

Ustęp 2 ww. artykułu stanowi natomiast, iż przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

W myśl art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Warunki wskazane w art. 57 powyższej ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Pierwsza z przesłanek, a więc niezdolność do pracy, jest kategorią ubezpieczenia społecznego łączącą się z całkowitą lub częściową utratą zdolności do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu bez rokowania jej odzyskania po przekwalifikowaniu (art. 12 ustawy emerytalnej). Przy ocenie stopnia i trwałości tej niezdolności oraz rokowania co do jej odzyskania uwzględnia się zarówno stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, jak i możliwość wykonywania pracy dotychczasowej lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne ubezpieczonego (art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 stycznia 2004 r., II UK 222/03, OSNP 2004, nr 19, poz. 340).

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej rozróżnia dwa stopnie niezdolności do pracy - całkowitą i częściową. Zgodnie z ust. 3 ww. przepisu, częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia i charakteru naruszenia sprawności organizmu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 8 grudnia 2000 r., II UKN 134/00, OSNP 2002, nr 15, poz. 369
i z 7 września 1979 r., II URN 111/79, OSNC 1980, nr 1-2, poz. 35).

Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych (czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami), jak i kwalifikacji rzeczywistych (czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego) (por. wyrok Sądu Najwyższego
z 15 września 2006 r., (...) UK 103/06, OSNP 2007, nr 17-18, poz. 261). Dopiero zatem zmiana zawodu w ramach posiadanych kwalifikacji i brak rokowań odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu dają podstawę do przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 13 października 2009 r., II UK 106/09, LEX nr 558589, z 8 maja 2008 r., (...) UK 356/07, OSNP 2009, nr 17-18, poz. 238, z dnia 11 stycznia 2007 r.,
II UK 156/06, OSNP 2008, nr 3-4, poz. 45 i z 25 listopada 1998 r., II UKN 326/98, OSNP 2000, nr 1, poz. 36).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 7 lutego 2006 r. ((...) PK 153/05, OSNP 2007, nr 1-2, poz. 27) częściowej niezdolności do pracy, polegającej na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie wyklucza możliwość podjęcia przez ubezpieczonego pracy niżej kwalifikowanej. Ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy może być jednocześnie z samej definicji zdolny do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami w nieznacznym stopniu. Tak samo, gdy ubezpieczony wykonuje pracę, która nie jest zgodna z posiadanymi kwalifikacjami, a już na pewno, gdy jest pracą poniżej poziomu posiadanych kwalifikacji. Poziom posiadanych kwalifikacji, wyznacza zatem zakres pracy, do której można odnosić ocenę zdolności do pracy w rozumieniu art. 12 i 13 ustawy. Inaczej mówiąc, ochrona ubezpieczeniowa służy temu kto utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, choćby w stopniu częściowej niezdolności do pracy. Należy zatem przy ocenie częściowej niezdolności do pracy, odnosić się do poziomu posiadanych kwalifikacji, przy czym w każdym przypadku należy zważyć posiadane wykształcenie oraz charakter dotychczasowego zatrudnienia ubezpieczonego i okres tego zatrudnienia. Nie sposób bowiem dokonać oceny posiadanych kwalifikacji, odnosząc się w sposób alternatywny z jednej strony do posiadanego wykształcenia, a z drugiej, do zatrudnienia wykonywanego przez ubezpieczonego. Aktualny jest również pogląd o konieczności ujmowania łącznie aspektu medycznego i ekonomicznego niezdolności do pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r., II UKN 675/98, OSNP 1000/16/624).

Ocena niezdolności do pracy w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga wiadomości specjalnych. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dotyczących prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, do dokonywania ustaleń w zakresie oceny stopnia zaawansowania chorób oraz ich wpływu na stan czynnościowy organizmu, uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych sądowych, zgodnie z treścią art. 278 k.p.c. Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sądowo-lekarskie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów, mają zasadniczy walor dowodowy dla oceny schorzeń wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 11 lutego 2016 r., III AUa 1609/15).

W ocenie Sądu ustalenia dokonane w toku postępowania nie uzasadniają zmiany zaskarżonej decyzji i nie stanowią podstawy do przyznania ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Przeprowadzone postępowanie dowodowe – w tym przede wszystkim dowody z opinii biegłych: neurologa, psychiatry, z zakresu medycyny pracy - neurologa wykazało bowiem, że ubezpieczona nie jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ustawy emerytalnej.

W sądowym badaniu neurologicznym rozpoznano u odwołującej padaczkę lekooporną z występowaniem napadów rzekomopadaczkowych. Wnioskodawczyni od 17 roku życia jest leczona z powodu padaczki i napadów rzekomopadaczkowych. Napady mają różny charakter, występują bardzo często. W badaniu neurologicznym nie występują objawy ogniskowego uszkodzenia układu nerwowego. Ubezpieczona była ostatnio konsultowana w Oddziale Neurologicznym w 2019 roku. Jest leczona systematycznie przez neurologa lekami V., T., C., A.. W sądowym badaniu psychiatrycznym rozpoznano u wnioskodawczyni organiczne zaburzenia nastroju oraz zachowania i osobowości. Nie wymagała hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym. Nie wymaga obecnie leczenia ambulatoryjnego.

W sądowym badaniu specjalisty z zakresu medycyny pracy i neurologii stwierdzono, że z uwagi na schorzenia somatyczne i psychiczne, oceniając holistycznie stopień naruszenia sprawności organizmu M. B., nie była ona w dacie wydania spornej decyzji niezdolna do pracy zgodnie z posiadanym IV poziomem kompetencji i kwalifikacji zawodowych.

Stwierdzone schorzenia nie powodują zatem niezdolności skarżącej do pracy zarobkowej zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, ocena częściowej niezdolności do pracy
w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania pracy wymaga z reguły wiadomości specjalnych, natomiast ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy musi uwzględniać – zgodnie z art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - także inne elementy, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania
w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj
i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Takich zasad nie można jednak stosować do sytuacji, gdy ubezpieczony jest zdolny do pracy z medycznego punktu widzenia, a więc gdy nie jest spełniony aspekt medyczny (biologiczny). Gdyby przyjąć inaczej, renta z tytułu niezdolności do pracy stałaby się
w rzeczywistości świadczeniem podobnym do zasiłku dla bezrobotnych. Dlatego w sytuacji, gdy z ocenionych jako fachowe i wiarygodne opinii biegłych sądowych wynika, że stan somatyczny wnioskodawcy nie powoduje u niego niezdolności do pracy, niecelowe jest odwoływanie się do okoliczności wymienionych w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS. (postanowienie Sądu Najwyższego z 24 września 2019 r., (...) UK 329/18, LEX nr 3551968, postanowienie Sądu Najwyższego z 9 stycznia 2020 r., I UK 56/19, LEX nr 3126283)

Wobec powyższego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie jako bezzasadne, o czym orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni przez pełnomocnika z urzędu Sąd orzekł na podstawie § 15 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2024 r., poz. 764), podwyższając należne koszty o podatek VAT.