Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27.03.2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku W. B. z dnia 24.01.2024 r. odmówił mu prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawcy odmówiono przyznania emerytury pomostowej na podstawie art.4 ustawy o emeryturach pomostowych ponieważ ubezpieczony:

- nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat,

- po dniu 31.12.2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art.3 ust. 1 i 3 niniejszej ustawy.

Do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 4 niniejszej ustawy Zakład nie zaliczył żadnego okresu zatrudnienia ubezpieczonego, ponieważ nie przedłożył dokumentów potwierdzających wykonywanie prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

ZUS wyjaśnił, że prywatni pracodawcy, których nie obowiązywały resortowe zarządzenia mogą się powoływać wyłącznie na wykazy stanowisk zawarte w załącznikach A i B do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. Nadto wskazał, że zgodnie z art. 38 ustawy o emeryturach pomostowych, w przypadku wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze po 31.12.2008 r., płatnik składek jest zobowiązany dokonać zgłoszenia pracownika na drukach (...) do 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok oraz od 1.01.2010 r. opłacać składkę na fundusz emerytur pomostowych.

Na podstawie dowodów dołączonych do wniosku - uzyskanych w wyniku przeprowadzonego postępowania ZUS przyjął za udowodnione okresy:

- nieskładkowe – 9 miesięcy, 20 dni;

- składkowe – 43 lata, 4 miesiące, 5 dni;

- staż sumaryczny – 44 lata, 1 miesiąc, 25 dni.

(decyzja – k. 28-28 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji złożył W. B. wnosząc o przyznanie prawa do emerytury pomostowej od 1.01.2024 r.

Wnioskodawca wyjaśnił, że wbrew twierdzeniom ZUS posiada okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat:

1. w dniach 8 października 1982 r. - 28 luty 1987 r. pracował w Przedsiębiorstwie Państwowym (...) na stanowisku wulkanizatora taśm (przez 4 lata 4 miesiące i 21 dni):

2. w dniach 1 marca 1987 roku - 30 kwietnia 1992 roku pracował w Społecznym (...) w P. na stanowisku betoniarz zbrojarz (przez 5 lat i 2 mce);

3. w dniach 12 listopada 1992 roku - 30 września 2005 roku pracował w P.P.H.U (...) sp.j. J. H.. J. K.. K. K. na stanowisku nastawiacz maszyn (przez 12 lat 10 miesięcy i 19 dni);

4. w dniach 10 maja 2006 roku - 19 czerwca 2006 roku pracował w (...) Sp. z o.o. na stanowisku zbrojarz - betoniarz (przez 1 mc i 10 dni);

5. w dniach 19 czerwca 2006 roku - 30 listopada 2008 roku pracował w P.P.H.U. (...) sp. j. J. H.. J. K., K. K. na stanowisku „nastawiacz maszyn” (przez 2 lata 5 miesięcy i 12 dni).

Wnioskodawca wskazał, że wszystkie powyżej wymienione prace wykonywał stale oraz w pełnym wymiarze czasu pracy.

W opinii ubezpieczonego również po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem począwszy od 2021 roku w ramach zatrudnienia na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego, dokonuje przewozu towarów niebezpiecznych (załącznik nr 2 pkt 10 do ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych).

(odwołanie – k. 3-8)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jego oddalenie przytaczając argumentację jak w zaskarżonej decyzji dodatkowo wskazując, że odmowa przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych spowodowana jest nieudowodnieniem wykonywania prac w szczególnych warunkach/ szczególnym charakterze na dzień 1.01.2009 r. w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy w wymiarze co najmniej 15 lat (praca wymieniona w załączniku numer 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych). Do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych nie uwzględniono okresów zatrudnienia: 18.05.1979 r. do 19.12.1980 r.; 6.01.1981 r. do 31.08.1982 r.; 08.10.1982 r. do 28.02.1987 r.; 1.03.1987 r. do 30.04.1992 r.; 5.05.1992 r. do 1.11.1992 r.; 12.11.1992 r. do 31.12.1998 r.; 1.01.1999 r. do 19.09.2005 r.; od 28.09.2005 r. do 30.09.2005 r.; 11.10.2005 r. do 10.04.2006 r.; 19.06.2006 r. do 30.11.2008 r. ponieważ zakłady pracy nie potwierdziły, że wnioskodawca wykonywał prace wymienione w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Ponadto wskazał, że po dniu 01.01.2009 r. wnioskodawca nie był zgłoszony do ZUS jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach.

(odpowiedź na odwołanie - k.29-30)

Na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 23.01.2025 r. e-protokół (...):23:52-00:29:24 – płyta CD – k. 206)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. urodził się w dniu (...)

(okoliczność bezsporna)

Wnioskodawca zatrudniony był w Kopalni (...) (obecnie (...) S.A. w B.) od 8.10.1982 r. do 28.02.1987 r. w pełnym wymiarze czasu pracy. Do akt sprawy przedłożono świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach opatrzone datą 19.09.2024 r. Od 01.12.1982 r. do 31.03.1984 r. i od 01.04.1984 r. do 30.11.1984 r. wnioskodawca zajmował stanowisko wulkanizatora, a od 01.12.1984 r. do 28.02.1987 r. robotnika do spraw ciężkich.

(świadectwo pracy – k. 9-10 załączonych do sprawy akt organu rentowego , świadectwo pracy – k. 9-10, k. 90-90 verte, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach – k. 71, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 72, umowa o pracę – k. 74, k. 78, karta obiegowa – k. 77, angaż – k.81-83 verte, karty czasu pracy – k. 95-100)

Wnioskodawca zatrudniony był w (...) w P. w okresie od 1.03.1987 r. do 30.04.1992 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku betoniarz – zbrojarz.

(świadectwo pracy – k. 11-12 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 13-14)

Wnioskodawca zatrudniony był w P.P.H.U. (...) w okresie od 12.11.1992 r. do 30.09.2005 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i w tym okresie wykonywał pracę: nastawiacza maszyn – mistrza tkackiego, pomocy mistrza.

(świadectwo pracy – k. 13 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 15)

W P.P.H.U. (...) wnioskodawca pomagał mistrzowi w utrzymaniu maszyn w ruchu. Dbał o to by działały sprawnie pod względem technicznym, usuwał awarie. Sam również wykonywał prace tkackie. Wnioskodawca pracował na dużej hali, na której panowało zapylenie i na której znajdowało się przeciętnie około 60 maszyn.

(zeznania świadka J. K. na rozprawie w dniu 7.11.2024 r. e-protokół (...):20:04-00:33:10 – płyta CD – k. 117)

Wnioskodawca zatrudniony był w (...) Sp. z o.o. w P. w okresie od 10.05.2006 r. do 19.06.2006 r. na stanowisku: zbrojarz – betoniarz.

(świadectwo pracy – k. 15 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 16, umowa o pracę – k. 52, roczna karta wynagrodzeń – k. 53, świadectwo – k. 183)

Wnioskodawca zatrudniony był w PPHU (...). j. J. H., J. K., K. K. w P. w okresie od 19.06.2006 r. do 30.11.2008 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku nastawiacz maszyn.

(świadectwo pracy – k. 16-16 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 17)

Świadek M. B. będąca żoną wnioskodawcy nie pracowała z nim w żadnym z wymienionych zakładów tj.: Kopalnia (...), (...) (...) w P., P.P.H.U. (...). Wiedzę o tym co robił posiada wyłącznie z informacji przekazanych jej przez ubezpieczonego.

(zeznania świadka M. B. na rozprawie w dniu 7.11.2024 r. e-protokół (...):09:21-00:20:04 – płyta CD – k. 117)

W dniu 6.07.2020 r. wnioskodawca zawarł umowę o pracę z P.P.H.U. (...). Wnioskodawca został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego.

(umowa o pracę – k. 25-25 verte załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 26, zaświadczenie – k. 26 załączonych do sprawy akt organu rentowego, k. 27, umowy o pracę, aneks do umowy o pracę w aktach osobowych załączonych do sprawy)

Skarżący posiada uprawnienia (...) (do dokonywania przewozu towarów niebezpiecznych) od 30.12.2021 r. do 31.12.2026 r.

(kserokopia zaświadczenia o przeszkoleniu kierowcy – k. 181-182, zaświadczenie w aktach osobowych załączonych do sprawy)

Firma P. P.H.U. (...) zajmuje się przewozem przesyłek kurierskich na paletach (firma spedycyjna). Firma na stanie ma 10 samochodów i zatrudnia 10 kierowców. 4 samochody są specjalnie oznakowane tablicą ostrzegawczą do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych ( (...)).

(zeznania świadka D. R. na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. e-protokół (...):02:41-00:07:02 – płyta CD – k. 206)

W P.P.H.U. (...) ubezpieczony wykonuje pracę jako kurier gabarytowy. Do zadań wnioskodawcy na powierzonym mu przez pracodawcę stanowisku należało: przewożenie różnych odczynników, rozpuszczalników, farb. Wnioskodawca zajmował się przewozem towarów niebezpiecznych, jak również materiałów mieszanych takich jak: słoiki, łyżki od koparki, papier. Zdarzało się, że wnioskodawca woził towary niebezpieczne – 2 razy w tygodniu, nieraz woził je codziennie, a innym razem wcale - gdy nie było zleceń.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. e-protokół (...):17:03-00:21:34 – płyta CD – k. 206 w związku z rozprawą z dnia 25.07.2024 r. e-protokół (...):04:42-00:23:15- płyta CD – k. 40, zeznania świadka D. R. na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. e-protokół (...):02:41-00:07:02 – płyta CD – k. 206)

W P.P.H.U. (...) nie było tak, że wnioskodawca codziennie przez 8 godzin zajmował się przewożeniem wyłącznie towarów niebezpiecznych. W różne dni wnioskodawca przewoził różne towary i przez różny czas w ciągu dnia.

(dokument towarów niebezpiecznych – k. 184-191, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. e-protokół (...):17:03-00:21:34 – płyta CD – k. 206 w związku z rozprawą z dnia 25.07.2024 r. e-protokół (...):04:42-00:23:15- płyta CD – k. 40)

Wnioskodawca ma stałą trasę w kierunku W..

(zeznania świadka D. R. na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. e-protokół (...):02:41-00:07:02 – płyta CD – k. 206)

Niekiedy wnioskodawca woził towary niebezpieczne do firmy (...) pod Z., a także W. w różnych częstotliwościach, w zależności od ilości zamówień.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 23.01.2025 r. e-protokół (...):17:03-00:21:34 – płyta CD – k. 206)

Od września 2024 r. wnioskodawca został zgłoszony przez pracodawcę jako osoba zatrudniona w warunkach szkodliwych.

( (...) k. 197, ZUS DRA – k. 198-199 verte)

Sąd Okręgowy dokonał oceny materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Warunki nabywania prawa do emerytury pomostowej określa ustawa z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1696), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2009 roku.

Podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych zastąpiła przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS określające zasady przyznawania emerytur w niższym wieku pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach pracy lub w szczególnym charakterze nowymi regulacjami określającymi zasady nabywania wcześniejszych emerytur z tytułu tego rodzaju pracy. Najogólniej rzecz ujmując celem tej ustawy jest ograniczenie kręgu uprawnionych do emerytury z powodu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do mniejszej liczby sytuacji uzasadnionych rzeczywistą koniecznością przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w których oczekiwania osób, które rozpoczęły wykonywanie takiej pracy na starych zasadach, na wcześniejsze przejście na emeryturę powinny zostać zaspokojone. Ustawa ma charakter przejściowy, ograniczając prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze
(w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999 r. (art. 4 pkt 5 ustawy). Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny emerytura pomostowa ma być „pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem” (uzasadnienie wyroku z dnia 16 marca 2010 r., K 17/09, (...) 2010 nr 3, poz. 21). Wskazany wyżej cel ustawy realizują w najbardziej widoczny sposób jej przepisy określające przesłanki nabycia emerytury pomostowej.

Zgodnie z art. 4 ustawy prawo do emerytury pomostowej, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) (uchylony)

6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Zgodnie z art. 3 ust. 7 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z art. 4 wynika, że jakkolwiek w świetle art. 4 pkt 2 w związku z art. 3 ust. 7 ustawy, do wymaganego przez ustawę stażu przypadającego przed dniem jej wejścia w życie, tj. przed 1 stycznia 2009 r., wlicza się okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu zarówno art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jak i art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to właściwego ograniczenia do zamierzonego przez ustawodawcę kręgu osób uprawnionych do emerytury pomostowej dokonuje konieczność spełnienia przesłanki z art. 4 pkt 6. Wymaganie to spełnia zasadniczą funkcję eliminacyjną, ograniczając ostatecznie prawo do emerytury pomostowej do kręgu osób wykonujących pracę kwalifikowaną jako szczególną w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawa o emeryturach pomostowych.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej przez osoby niespełniające warunku z art. 4 pkt 6 przewiduje art. 49 ustawy według którego prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2. spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3. w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o rozważane świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

Należy podkreślić, iż jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych” (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt III AUa 252/12 wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, III AUa 1664/12). Innymi słowy nie spełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W niniejszym postępowaniu organ rentowy kwestionował fakt spełnienia poszczególnych wymogów wynikających z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wskazując na brak wykazania przez wnioskodawcę okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego co najmniej 15 lat w rozumieniu art. 3 ust. 1 ww. ustawy lub art. 32 i art. 33 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nadto podnosił, iż po dniu 31.12.2008r. ubezpieczony nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Poza sporem pozostawało natomiast, że ubezpieczony urodzony jest po 31 grudnia 1948 r., osiągnął wymagany ustawą wiek, spełnił przesłankę „ogólnego” stażu pracy.

Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony nie spełnił warunku określonego w art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych (tj. po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy).

Art.3 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych stanowi, że prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

W toku postępowania profesjonalny pełnomocnik ubezpieczonego wskazywał między innymi, że z literalnej wykładni przepisu art. 4 pkt. 6 ustawy o emeryturach pomostowych nie wynika, aby wolą ustawodawcy było odgórne, sztywne wskazywanie okresów, które będą uprawniać ubezpieczonego do nabycia świadczenia. Wystarczy, że po 31 grudnia 2008 r. przynajmniej przez jeden dzień wykonywało się taką pracę - przewożąc towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, a zostanie uznane, że pracowało się w szczególnych warunkach. Pełnomocnik argumentując, przywołując treść uzasadnienia wyrok SN z 9.01.2024 r., I (...) 112/23, LEX nr 3652147 podnosił, że element "stałości" wykonywania pracy kwalifikowanej po dniu 31 grudnia 2008 r. nie ma charakteru normatywnego. Zatem wystarczające w przypadku ubezpieczonego było to, że pracował w szczególnych warunkach w P.P.H.U. (...) przez wybrane dniówki.

W tym kontekście sąd meriti pragnie wyjaśnić, że zgodnie z art. 3 ust. 4 i 5 ustawy o emeryturach pomostowych, za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie tej ustawy tj. od 1 stycznia 2009 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1 i 3. Wskazany przepis stanowi więc o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy w pełnym wymiarze czasu pracy, a nie o zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy. Powyższe wskazuje, że ubezpieczony powinien wykazać, że pracę w szczególnym charakterze wymienioną w załączniku nr 2 tej ustawy (poz. 10 tabeli) tj. prace kierowców pojazdów przewożących towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, zgodnie z przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy (czyli przez 8 godzin dziennie).

Tymczasem zarówno z zeznań samego ubezpieczonego, zeznań świadka: D. R. wynika, że w spornym okresie, a zatem po dniu 31 grudnia 2008 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wnioskodawca nie wykonywał pracy o szczególnym charakterze wymienionej w pkt 10 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony przewoził różnego rodzaju materiały, takie jak: odczynniki, rozpuszczalniki, farby, jak również materiały mieszane: słoiki, łyżki od koparki, papier. Przewóz tych właśnie materiałów w stanowił przedmiot usług spedycyjnych pracodawcy - P.P.H.U. (...). Wnioskodawca posiada uprawnienia (...) (do dokonywania przewozu towarów niebezpiecznych) od 30.12.2021 r. do 31.12.2026 r. W sprawie nie było kwestionowane, że ubezpieczony przewoził także materiały niebezpieczne, jednakże kursy te nie odbywały się regularnie i codziennie, a przede wszystkim nie przez 8 godzin w ciągu jednego dnia pracy. Ilość kursów z (...) była różna w każdym tygodniu, mogło też takich kursów nie być gdy nie było zleceń. Ze złożonych w sprawie zeznań wynika, że zdarzało się, że wnioskodawca woził towary niebezpieczne – 2 razy w tygodniu, nieraz woził je codziennie, a innym razem wcale - gdy nie było zleceń. Ubezpieczony zeznał wprost, że nie było tak że codziennie przez 8 godzin zajmował się przewożeniem wyłącznie towarów niebezpiecznych. W różne dni przewoził różne towary. Taki wymiar czasu pracy w odniesieniu do całego okresu zatrudnienia nie może być uznany jako praca o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 5 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgodnie z przyjętym orzecznictwem, które Sąd Okręgowy podzielił w całości, analiza art. 4 w zw. z art. 3 ust. 5 ustawy o emeryturach pomostowych, prowadzi do wniosku, że dla uznania, że praca jest wykonywana w szczególnych warunkach niezbędne jest jej rzeczywiste wykonywanie w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla pracownika normę dobową. Za taką wykładnią użytego w art. 3 ust. 4 pojęcia „w pełnym wymiarze czasu pracy” przemawia w szczególności to, że ustawodawca związał go ze sformułowaniem „pracowników wykonujących”, co jednoznacznie wskazuje, że pełny wymiar czasu pracy związany jest z rzeczywistym wykonywaniem prac, o którym mowa w ust. 1, w takim właśnie wymiarze czasu pracy. Praca ta musi stanowić jednocześnie narażenie na czynniki ryzyka określone w art. 3 ust. 1 lub ust. 3 ustawy. Tym samym sporadyczne i krótkotrwałe wykonywanie czynności w narażeniu na czynniki ryzyka, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych przez 4 dni w całym okresie zatrudnienia, nie stanowi wykonywania pracy w szczególnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy w rozumieniu art. 3 ust. 5 tej ustawy (por. wyrok SN z dnia 19 stycznia 2016 r., I UK 269/15, wyrok SN z dnia 22 kwietnia 2009 r., (...) UK 333/08, wyrok SN z dnia 24 marca 2009 roku I PK 194/08).

Twierdzenia profesjonalnego pełnomocnika wnioskodawcy o tym, że wystarczyło po dniu 31 grudnia 2008 r. przepracować jeden dzień w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy pomostowej, okazać mogłyby się zasadne jedynie w sytuacji, gdyby po tej dacie ubezpieczony faktycznie zatrudniłby się przy jednej z prac wymienionych w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych przynajmniej na jeden dzień. Tymczasem z zeznań ubezpieczonego wynika, że pracodawca nie zlecał mu jako kierowcy tylko i wyłącznie przewozu materiałów niebezpiecznych, ale i przewoź materiałów mieszanych, o których mowa wyżej. Przewóz rzeczy objętych oznaczeniem (...) nie miał charakteru stałego. Sąd nie traci także z pola widzenia tego, że wnioskodawca ma stałą trasę w kierunku W., do którego z K. czyli miejsca pracy jest 105 km, a przejazd zajmuje maksimum 1,5 godziny. Nadto woził towary niebezpieczne do firmy (...) pod Z. (odległość do Z. to około 50 km co oznacza podróż samochodem poniżej 1 godziny), różnie niekiedy 3 razy w miesiącu, a niekiedy wcale, gdy nie było zamówień, także do W. w różnych częstotliwościach, w zależności od ilości zamówień, z tym że kurs z materiałami niebezpiecznymi odbywał się tylko w jedną stronę.

Powyższe wskazuje zatem, że ubezpieczony pracy w szczególnym charakterze polegającej na przewozie materiałów niebezpiecznych w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych nie wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, a zatem nie spełnia przesłanek do przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy. Istotnym jest w sytuacji wnioskodawcy, że w zakresie czynności część obowiązków wnioskodawcy dotyczyła przewozu towarów innych niż niebezpieczne i że przewozy te wykonywał nie świadcząc zarazem pracy w szczególnych warunkach. Te łączone obowiązki ubezpieczonego uniemożliwiają zaliczenie tego okresu pracy do stażu pracy wymaganego do przyznania prawa do emerytury pomostowej. W tych okolicznościach także fakt, że od września 2024 r. wnioskodawca został zgłoszony przez pracodawcę jako osoba zatrudniona w warunkach szkodliwych nie świadczy o spełnieniu przez odwołującego się warunku wykonywania pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymienionej w pkt 10 załącznika nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem znaczenie ma rzeczywisty charakter jego obowiązków pracowniczych.

Sąd rozważył także przesłanki nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia ujęte w art. 49 ustawy. Zdaniem sądu wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury pomostowej w oparciu o ten przepis, gdyż w dniu wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2009 r.) nie legitymował się wymaganym co najmniej 15-letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, odwołujących się do wykazów prac wymienionych enumeratywnie w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy. Odwołujący twierdził, iż prawo do emerytury pomostowej winno mu zostać przyznane, bowiem po uwzględnieniu okresów jego zatrudnienia tj.: od 08.10.1982 r. do 28.02.1987 r., od 1.03.1987 r. do 30.04.1992 r.; od 12.11.1992 r. do 30.09.2005 r.; od 10.05.2006 r. do 19.06.2006 r.; od 19.06.2006 r. do 30.11.2008 r. legitymuje się okresem pracy w szczególnych warunkach wynoszącym co najmniej 15 lat.

Wskazać należy, iż według tego przepisu wnioskodawca musiałby w dniu wejścia w życie ustawy wykazać wymagany 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, ale w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej. Prawo do emerytury pomostowej może bowiem nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu nowych przepisów tj. art. 3 ust. 1 i 3 Ustawy pomostowej (vide m.in. wyrok SA w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok SA w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok SA w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok SA w Białymstoku z 09.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok SN z 04.12.2013 r. (...) UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok SA w Gdańsku z 07.11.2013 r., III AUa 343/13).

Osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.). /Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 4 grudnia 2013 r. (...) UK 159/13/

Ustawa o emeryturach pomostowych znacznie zawęziła rodzaje prac i stanowiska, na których wykonuje się prace w warunkach szczególnych w porównaniu do tych prac i stanowisk, jakie zawiera wykaz A, będący załącznikiem do Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Ustawa pomostowa w załącznikach 1 i 2 zawiera własne określenia prac w warunkach szczególnych. Nie wszystkie prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszej emerytury na podstawie art. 32 i 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, uprawniają obecnie do emerytury pomostowej. Znaczenie mają tylko prace wymienione w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych. /III AUa 158/21 - wyrok SA Lublin z dnia 26-10-2021/

W w/w okresach wnioskodawca zajmował kolejno następujące stanowiska: od 01.12.1982 r. do 31.03.1984 r. i od 01.04.1984 r. do 30.11.1984 r. – wulkanizatora (praca w szczególnych warunkach - 4 lata 4 m-ce), od 01.12.1984 r. do 28.02.1987 r. - robotnika do spraw ciężkich; od 1.03.1987 r. do 30.04.1992 r.- betoniarza – zbrojarza (praca w szczególnych warunkach -5 lat 1 m-c), od 12.11.1992 r. do 30.09.2005 r. - nastawiacza maszyn – mistrza tkackiego, pomocy mistrza (praca w szczególnych warunkach w przemyśle lekkim - ponad 12 lat); od 10.05.2006 r. do 19.06.2006 r. - zbrojarza – betoniarza (praca w szczególnych warunkach - 1 m-c 9 dni); od 19.06.2006 r. do 30.11.2008 r. nastawiacza maszyn, które to prace nie zostały jednak wskazane w obecnie obowiązujących wykazach prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, czyli w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Wobec czego nie został spełniony warunek z art. 49 pkt 3 ww. ustawy.

W konsekwencji słusznym jest stanowisko organu rentowego, iż odwołującemu się nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej gdyż nie spełnia on warunków określonych w art. 4, czy art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych.

Dlatego, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił odwołanie.