VIII U 1219/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2025-03-03

Sygn. akt VIII U 1219/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22.03.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił przyznania P. M. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31.12.2008 r. w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

ZUS podał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych uznał okres zatrudnienia od 11.05.1987 r. do 30.06.2008 r. - z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych - tj. 20 lat, 7 miesięcy, 17 dni.

Zakład nie uwzględnił do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ww. ustawy po 31.12.2008 r. żadnego okresu, gdyż ubezpieczony nie został zgłoszony jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

ZUS wyjaśnił, że odmówił przyznania emerytury pomostowej zgodnie z art. 4 w zw. z art. 49 ww. ustawy, ponieważ na dzień 1.01.2009 r. wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy (tj. pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych) wynoszącego co najmniej 15 lat.

Zakład wyjaśnił, że do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ww. ustawy nie został zaliczony okres zatrudnienia od 11.05.1987 r. do 30.06.2008 r., ponieważ pracodawca nie potwierdził, że wnioskodawca w tym okresie wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Za udowodniony sumaryczny staż pracy Zakład przyjął 39 lat, 3 miesiące i 9 dni, w tym okresy nieskładkowe 1 rok 7 miesięcy i 5 dni, okresy składkowe 37 lat, 8 miesięcy, 4 dni, a także staż pracy szczególnych warunkach szczególnym charakterze zgodnie z art. 4 ww. ustawy, w ilości 20 lat, 7 miesięcy i 17 dni, a zgodnie z art. 49 ww. ustawy w ilości 0 lat, 0 miesięcy, 0 dni.

/decyzja k 15 w aktach ZUS /

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej, argumentując, że spełnia warunki z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż przed dniem 1.01.2009 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ww. ustawy przez co najmniej 15 lat, na co załączył zaświadczenie wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w K. z dnia 12.04.2024 r.

/odwołanie wraz z zaświadczeniem k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując zajęte stanowisko, a dodatkowo podał, że wobec złożenia przez skarżącego zaświadczenia z dnia 12.04.2024 r., w którym Syndyk podał, że ubezpieczony wykonywał w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. pracę tożsamą do wskazanej pod poz. 30 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, Zakład 7.05.2024 r. zmienił zaskarżoną decyzję w zakresie udowodnionego stażu pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, w związku z art. 49. Do pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, organ uwzględnił wskazany wyżej okres zatrudnienia tj. 9 lat, 1 miesiąc i 27 dni. Powyższe nie zmieniło jednak stanowiska ZUS.

/odpowiedź na odwołanie k. 6-7/

Decyzją z dnia 7.05.2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił przyznania P. M. prawa do emerytury pomostowej.

W uzasadnieniu decyzji Zakład wskazał, że odmówił przyznania emerytury zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po dniu 31.12.2008 r. w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

ZUS podał, że do stażu pracy w warunkach szczególnych uznał okres zatrudnienia od 11.05.1987 r. do 30.06.2008 r. - z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych - tj. 20 lat, 7 miesięcy, 17 dni.

Zakład nie uwzględnił do stażu pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust.1 i 3 ww. ustawy po 31.12.2008 r. żadnego okresu, gdyż ubezpieczony nie został zgłoszony jako pracownik zatrudniony w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

ZUS wyjaśnił, że odmówił przyznania emerytury pomostowej zgodnie z art. 4 w zw. z art. 49 ww. ustawy, ponieważ na dzień 1.01.2009 r. wnioskodawca nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ww. ustawy (tj. pracy wymienionej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych) wynoszącego co najmniej 15 lat.

Zakład wyjaśnił, że do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ww. ustawy został zaliczony okres zatrudnienia od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r., łącznie 9 lat, 1 miesiąc i 27 dni. Natomiast organ nie zaliczył do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ww. okresu od 11.05.1987 r. do 31.12.1998 r. ponieważ pracodawca nie potwierdził, że wnioskodawca w tym okresie wykonywał pracę wymienioną w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Za udowodniony sumaryczny staż pracy Zakład przyjął 39 lat, 3 miesiące i 9 dni, w tym okresy nieskładkowe 1 rok 7 miesięcy i 5 dni, okresy składkowe 37 lat, 8 miesięcy, 4 dni, a także staż pracy szczególnych warunkach szczególnym charakterze zgodnie z art. 4 ww. ustawy, w ilości 20 lat, 7 miesięcy i 17 dni, a zgodnie z art. 49 ww. ustawy w ilości 9 lat, 1 miesiąc, 27 dni.

/decyzja k 18 w aktach ZUS /

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej, argumentując, że spełnia warunki z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż przed dniem 1.01.2009 r. wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 ww. ustawy przez co najmniej 15 lat, na co załączył zaświadczenie wystawione przez (...) sp. z o.o. w W. z dnia 14.05.2024 r.

/odwołanie wraz z zaświadczeniem k. 3-4 akt sprawy VIII U 1466/24/

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując zajęte stanowisko, a dodatkowo podał, że wobec złożenia przez skarżącego zaświadczenia z dnia 12.04.2024 r., w którym Syndyk podał, że ubezpieczony wykonywał w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. pracę tożsamą do wskazanej pod poz. 30 załącznika nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, Zakład 7.05.2024 r. zmienił zaskarżoną decyzję w zakresie udowodnionego stażu pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, w związku z art. 49. Do pracy w warunkach szczególnych na podstawie art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, organ uwzględnił wskazany wyżej okres zatrudnienia tj. 9 lat, 1 miesiąc i 27 dni. Powyższe nie zmieniło jednak stanowiska ZUS.

/odpowiedź na odwołanie k. 7-8 akt sprawy VIII U 1466/24/

Zarządzeniem z dnia 7 sierpnia 2024 r. sprawa VIII U 1466/24 została połączona do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą VIII U 1219/24

(zarządzenie k 11 akt sprawy VIII U 1466/24).

Pismem z dnia 8 sierpnia 2024 roku organ rentowy zmodyfikował swoje stanowisko i wskazał, iż błędnie zaliczył wnioskodawcy do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 ww. ustawy okres zatrudnienia od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r., łącznie 9 lat, 1 miesiąc i 27 dni. W toku dodatkowego postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS w zw. ze złożeniem przez skarżącego wraz z odwołaniem zaświadczeniem, ustalono bowiem, że Syndyk wystawił to zaświadczenie nie mając dostępu do dokumentów dotyczących zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. Tym samym ZUS nie zaliczył skarżącemu do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach w myśl art. 49 żadnego okresu, jak w decyzji pierwotnej.

(pismo k 26-30)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Ubezpieczony P. M. urodził się w dniu (...). Posiada wykształcenie średnie techniczne, w zawodzie technik mechanik.

/ niesporne, a nadto kwestionariusz osobowy w aktach osobowych k 55/

W dniu 12 stycznia 2024 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę pomostową.

/wniosek - k. 1-4 akt ZUS/

W toku postępowania przed ZUS ustalono, że ogólny staż pracy ubezpieczonego wynosi 39 lat, 3 miesiące i 9 dni, w tym okresy nieskładkowe 1 rok 7 miesięcy i 5 dni, okresy składkowe 37 lat, 8 miesięcy, 4 dni, a także staż pracy szczególnych warunkach szczególnym charakterze zgodnie z art. 4 ww. ustawy, w ilości 20 lat, 7 miesięcy i 17 dni to jest okres od 11.05.1987 r. do 30.06.2008 r. - z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych, natomiast żadnego okresu stażu pracy w warunkach szczególnych w myśl art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych.

/bezsporne, a nadto decyzja k. 15 akt ZUS/

(...) SA. z/s w K. wystawiły w dniu 31.12.1998 r. świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych, w którym potwierdziły, że ubezpieczony od 11.05.1987 r. do 31.12.1998 r. był zatrudniony u ww. pracodawcy i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace oczyszczanie albo naprawianie aparatów po produktach toksycznych oraz kanałów technologicznych na stanowisku ślusarza remontowego i ślusarza, wymienionym w Wykazie A dziale IV poz. 39 pkt 6 i 8 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 19 z dnia 6.08.1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego.

/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – akta osobowe k 55/

(...) Sp. z o.o. z/s w W. wystawiła świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w dniu 19.10.2022 r., w którym potwierdziła, że na podstawie art. 23 [1] k.p. ww. spółka ta stała się z mocy pracy z dniem 1.07.2011 r. nowym pracodawcą w ramach przejęcia zakładu pracy od (...) S.A. oraz, że ubezpieczony od 11.05.1987 r. do 31.12.1998 r. był zatrudniony w ww. zakładzie pracy i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace oczyszczanie albo naprawianie aparatów lub pojemników (np. cystern, zbiorników itp.) po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych na stanowisku ślusarza remontowego i ślusarza wymienionych w Wykazie A dziale IV poz. 39 pkt 6 i 8 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

/świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – akta osobowe k. 55 i k 6 akt ZUS/

Powyższe okoliczności (...) Sp. z o.o. z/s w W. potwierdziła także w zaświadczeniu z 14.05.2024 r.

/zaświadczenie (...) Sp. z o.o. z 14.05.2024 r. k. 4 akt sprawy VIII U 1466/24/

Na terenie zakładów (...) od 1.01.2009 r. nie ma stanowisk, na których byłyby wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 oraz art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Na mocy art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych zgodnie z posiadanymi przez zakład (...) dokumentami możliwe było wydanie jedynie ww. zaświadczenia o okresach pracy w szczególnych warunkach z dnia 14.05.2024 r. za okresy przypadające przed dniem 1.01.2009 r.

/pismo z 14.05.2024 r. (...) Sp. z o.o. w aktach osobowych k 55/

Odwołujący posiada świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 20.01.2023 r. wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) - (...) Sp. z o.o. w K., w którym potwierdzono, że ubezpieczony był zatrudniony w ww. zakładzie pracy od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. w pełnym wymiarze czasu pracy i w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r. stale i w wymiarze pełnego etatu wykonywał prace: oszczanie albo naprawa aparatów lub pojemników (np. cystern, zbiorników itp.) po produktach toksycznych, żrących i parzących oraz prace wewnątrz cystern, kotłów, zbiorników, aparatów i kanałów technologicznych – załącznik nr 1 zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r. Wykaz A Dział IV, poz. 39, pkt 8 na stanowisku ślusarz wymienionym w wykazie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. wśród prac wykonywanych w szczególnych warunkach, uprawniających do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz wzrostu emerytury lub renty.

/ świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 7 akt ZUS/

Odwołujący posiada zaświadczenie wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w K. z dnia 12.04.2024 r., w którym na podstawie art. 51 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.) zaświadczono, że P. M. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. z/s w K. na stanowisku ślusarza i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze etatu czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych – będącą poz. 30 w załączniku nr 1 wykazu prac w szczególnych warunkach do ustawy o emeryturach pomostowych.

/zaświadczenie z 12.04.2024 r. k. 4/

W toku dodatkowego postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS w zw. ze złożeniem przez skarżącego wraz z odwołaniem ww. zaświadczeniem, ustalono, że Syndyk wystawił to zaświadczenie nie mając dostępu do dokumentów dotyczących zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r.

/pismo Syndyka k. 29 oraz pismo (...) sp. z o.o. k 3 akt ZUS/

Ubezpieczony był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 11.05.1987 r. do 30.06.2008 r. w wymiarze pełnego etatu, przy czym w wyniku przekształcenia (...) SA K. na mocy art. 23 [1] k.p. od 1.01.1999 r. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o., w okresie ww. zatrudnienia wykonywał pracę na stanowisku ślusarza, ślusarza remontowego.

/bezsporne; świadectwem pracy z 30.06.2008 r. w części C akt osobowych dot. zatrudnienia w PP- S (...) sp. z o.o./

Ww. pracodawca nie zgłosił ubezpieczonego po 31.12.2008 r. jako pracownika wykonującego pracę w warunkach szczególnych i nie odprowadzał za niego składek na Fundusz Emerytur Pomostowych.

/niesporne/

P. M. po odbyciu służby wojskowej został zatrudniony w (...) SA. z/s w K. od 11.05.1987 r. i pracowałem tam do 31.12.1998 r. na stanowisku ślusarza remontowego. Pracę świadczył w specjalnej grupie do utrzymania ruchu. Jego brygada miała za zadanie naprawianie, utrzymanie w ruchu zbiorników po substancjach toksycznych, żrących, gdzie były przetrzymywane kwasy. Było kilkanaście zbiorników o kubaturach 4, 5, 6 metrów sześciennych oraz jeden duży zbiornik, który miał ok. 20 metrów sześciennych. Do tego zbiornika wchodziło się po drabince na wysokości mniej więcej 2 pięter. Prace polegające na remoncie zbiornika były planowane. Zbiornik musiał być odpowiednio przygotowany. Zawartość zbiornika musiała być usunięta, było to płukane kilkakrotnie wodą, potem parowane, jeżeli była taka możliwość był tam wpuszczany gaz obojętny, najczęściej azot. Przed otwarciem włazu musiały być zamknięte wszystkie zawory z podwójnymi zabezpieczeniami, które wpuszczały do zbiornika materiał szkodliwy, bo to były substancje niebezpieczne. Oprócz tego były odkręcane kołnierze i wkładane zaślepki, żeby na pewno nic nie przeciekało. Brygada wnioskodawcy tego nie przygotowywała. Następnie ślusarze wchodzili do środka zbiornika pojedynczo, bo tam nie było miejsca na dwie osoby. Sprawdzali stan mieszadła, czy się nie poodbijał zbiornik. Jeżeli były stwierdzone luzy, trzeba było zdemontować mieszadło i wyjąć. Odbierała to następna grupa, która była na zewnątrz pomieszczenia. Pomieszczenia, w których znajdowały się zbiorniki były zamknięte. Pracownicy, w tym skarżący, następnie mieli przygotowane mieszadło po regeneracji i je montowali. Praca wewnątrz zbiornika odbywała się nie dłużej niż pół godziny, bo nie można tam było dłużej przebywać. Po tym czasie do środka wchodził zmiennik, a wnioskodawca kontrolował z góry. Jak jedna osoba wychodziła to trzeba było do zbiornika nadmuchać trochę powietrza, żeby przewentylować i wówczas druga osoba wchodziła. Wszystko działo się w jednym pomieszczeniu, gdzie było kilkanaście zbiorników. Jak robiony był jeden zbiornik to pozostałe normalnie pracowały, dlatego kierownik kontrolował, żeby to się nie załączyło przez przypadek. Brygada wnioskodawcy, w tym on sam, uzupełniali ceramikę, wymieniali mieszadła. Poza tym jeżeli uszkodził się zawór to wymieniali zawory doprowadzające np. kwas. Pomieszczenia, gdzie stały zbiorniki nazywały się aparatownią i nikt z zewnątrz tam nie mógł wchodzić. Żeby wejść trzeba było się ubrać w specjalne kombinezony zabezpieczające, na stopy były nakładki, na głowach pracownicy mieli kaski. Pracownicy nie mieli masek. W ramach pracy w P. wnioskodawca nie otrzymywał dodatku za warunki szczególne, ale pracownicy mieli wyższe stawki. Pracownicy brygady skarżącego zajmowali się tylko tymi cysternami, zbiornikami, kanałami wentylacyjnymi.

W P. skarżący pracował do 31.12.1998 r., a następnie Zakład został przekształcony w firmę (...), które to przedsiębiorstwo świadczyło w dalszym ciągu usługi dla P.. Wnioskodawca wykonywał swoją pracę dalej w tym samym miejscu, na tych samych halach, na tych samych zasadach tyle, że dla innej firmy. W wykonywaniu pracy nic się nie zmieniło. W (...) T. odwołujący był zatrudniony do 30.06.2008 r. Następnie firma została przejęta przez F. K. Polska, ale nadal pracowano w tym samym miejscu.

Po 2008 r. wnioskodawca już nie pracował w warunkach szczególnych. Nadal wchodził on do zbiorników - aparatur, ale obecnie są to już inne technologie.

Do naprawy jednego zbiornika były potrzebne trzy osoby - mistrz jako nadzór i dwie osoby, które tą pracę wykonywały, czyli skarżący i zmiennik. Jeżeli była taka potrzeba to dochodziła jeszcze 3 osoba np. przy konieczności wydźwignięcia mieszadła. Narzędzia, których skarżący używał wewnątrz zbiornika nie mogły powodować iskrzenia, przy ucinaniu pracownicy wykonywali czynności piłką ręczną, nie wolno było używać elektrycznych narzędzi, bo mogło to spowodować wybuch. Wewnątrz pracownicy nie używali takich narzędzi, jak wiertarka, czy szlifierka. Nie wolno ich używać ani w zbiorniku ani w całej hali aparatowej.

Brygada wnioskodawcy obsługiwała ok. 30 zbiorników, z czego około 5 było bardzo dużych.

Wnioskodawca miał uprawnienia do jazdy wózkami widłowymi. Zdarzały się momenty w toku zatrudnienia, że skarżący jeździł wózkami widłowymi, ale sporadycznie. Wózka widłowego trzeba było użyć, żeby podnieść mieszadło, bo ono było ciężkie, następnie inni pracownicy transportowali mieszadło na oddział obróbki ze skrawaniem. Wnioskodawca nie transportował takich mieszadeł. Wnioskodawca wykonywał również niektóre czynności poza zbiornikami. Bezpośrednio przy pomieszczeniach z halą zbiorników znajdowała się rozdzielnia pary. W rozdzielni pary wnioskodawca czasami wymieniał zawór albo uszczelki między połączeniami. To były sporadyczne sytuacje. W pomieszczeniu były zbiorniki, ale były też kanały wentylacyjno-wyciągowe i jeżeli się tam coś rozszczelniło, to wnioskodawca wymieniał uszczelki. Najpierw trzeba było zdementować taki kanał, żeby uszczelkę wymienić, a następnie zamontować go z powrotem. Odwołujący obsługiwał wiertarkę i szlifierkę, ale nie można było ich używać wewnątrz zbiornika. Nie raz trzeba było coś odciąć czy przeciąć na zewnątrz zbiornika i wówczas robił to skarżący przy pomocy wskazanych narzędzi. Na przykład na zewnątrz zbiornika były połączenia kołnierzowe i trzeba było je rozczłonkować, bo nie chciały się rozkręcić – wówczas wnioskodawca używał takich narzędzi. Jednak główna praca polegała na naprawie mieszadła, które trzeba było wyjąć ze środka. Odwołujący wykonywał pół na pół pracę w zbiorniku i na zewnątrz.

/dokumenty w aktach osobowych k 55, zeznania świadka S. B. e-prot. z 15.10.2024 r.: 00:29:15-00:54:00, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 15.10.2024 r.: 00:06:55-00:27:15 w zw. z 00:57:55 k 52 oraz e-prot. z 11.02.2024 r.: 00:04:22-00:17:40 k 71/

Sąd Okręgowy powyższy stan faktyczny odtworzył na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS-owskich oraz dodatkowo złożonych dokumentach z akt osobowych wnioskodawcy, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by to czynić.

Ponadto Sąd oparł się o zeznania świadka S. B., który pracował razem z wnioskodawcą w badanym okresie i doskonale wiedział na czym konkretnie polegała praca skarżącego. Sąd dał wiarę zeznaniom świadka i wnioskodawcy, albowiem wzajemnie ze sobą korelowały, tworząc spójną całość, co jednak nie przesądza o zasadności odwołania z przyczyn, o których mowa w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy przypomnieć, iż zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 164 z późn. zm., dalej: ustawa o emeryturach pomostowych), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5 - 9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Należy zaznaczyć, iż ustawą z dnia 9 marca 2022 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022.755), która weszła w życie z dniem 20 kwietnia 2022 r. (z wyjątkiem art. 1 pkt 5 i art. 5 ustawy – wchodzących w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku), na podstawie art. 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 7 artykułu 4 ustawy pomostowej tzn., że od dnia 20 kwietnia 2022 r. ustawodawca nie przewiduje już, że jednym z warunków nabycia uprawnień do emerytury pomostowej jest rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy.

Nadto należy wskazać, iż ustawą z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1667), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. (z wyjątkiem art. 2, 6, 8-11 w/w ustawy), na podstawie art. 1 pkt 2 wyżej wymienionej ustawy doszło do uchylenia punktu 5 artykułu 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a tym samym usunięto z ustawy o emeryturach pomostowych wymaganie dotyczące wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999 r. Dzięki tej zmianie prawo do emerytury pomostowej będą nabywały kolejne roczniki pracowników zatrudnionych przy pracach z ustawy o emeryturach pomostowych bez ryzyka, że nie nabędą prawa do wcześniejszego świadczenia tylko dlatego, że nie pracowały w określonych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Jednocześnie w/w ustawą zmieniającą nie zmieniono tego, że za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych uważa się również osoby wykonujące przed dniem 1 stycznia 2009 r. prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm.). Ponieważ jednak jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury pomostowej jest to, aby pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych po 31 grudnia 2008 r., okresy pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przebyte przed 1 stycznia 2009 r. mogą być uwzględnione przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej tylko w przypadku takich pracowników, którzy po 31 grudnia 2008 r. wykonywali pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Innymi słowy - przepis art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych do nabycia prawa do emerytury pomostowej wymaga łącznego spełnienia wszystkich wymienionych w nim przesłanek, a jedną z nich jest wymóg, aby pracownik także po 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych. Od 1 stycznia 2024 r. nie jest już natomiast wymagane, aby pracownik także przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Możliwość uzyskania emerytury pomostowej, przez osoby, niespełniające warunku z art. 4 pkt 6, przewiduje art. 49 ustawy, według którego prawo do emerytury pomostowej, przysługuje również, osobie, która:

1)  po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2)  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-4 i art. 5-12;

3)  w dniu wejścia w życie ustawy (to jest w dniu 1 stycznia 2009 r.) miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Przytoczony przepis zmienia wymagania konieczne do uzyskania emerytury pomostowej dla osób niespełniających warunku z art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, zwalniając je z konieczności wykonywania po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, jednakże wprowadza w to miejsce wymaganie, aby ubiegający się o przedmiotowe świadczenie spełniał w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 2009 r.) warunek posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Warunek ten został jasno wyrażony, wynika wprost z literalnego brzmienia art. 49 pkt 3 ustawy i jest zgodny z jej celem.

A zatem stosownie do powołanego powyżej przepisu, prawo do emerytury pomostowej może nabyć również osoba, która po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, jednakże w dniu wejścia w życie ustawy miała okres wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze z tym, że praca ta musi być pracą w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów tej ustawy tj. art. 3 ust. 1 i 3, a nie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. min. wyrok Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. II UK 159/13, opubl. LEX nr 1405231, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 13.03.2014 r., III AUa 1531/13, opubl. LEX nr 1441422, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27.02.2014 r., III AUa 1045/13, opubl. LEX 1439028, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 14.01.2014 r. III AUa 577/13, opubl. LEX 1441543, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9.01.2014 r., III AUa 705/13, LEX 1415788, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 7.11.2013 r., III AUa 343/13, LEX nr 1403681).

Należy przy tym podkreślić, że jedynie, łączne, spełnienie wszystkich przesłanek, uprawnia do uzyskania prawa do wskazanej emerytury. Przesłanki nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (por: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 roku, III AUa 252/12, LEX nr 1164689).

Innymi słowy, niespełnienie jednej z przesłanek wymienionych w art. 4 lub 49 cytowanej ustawy, pozbawia wnioskodawcę prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 51 w/w ustawy o emeryturach pomostowych, płatnik składek jest zobowiązany do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, za okresy przypadające przed dniem 1 stycznia 2009 r. Przepis art. 12 stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 38 ust. 1 cytowanej ustawy płatnik składek przekazuje informację o pracowniku, za którego był obowiązany opłacać składkę na (...), zawierającą następujące dane: 1) nazwisko i imię, 2) datę urodzenia, 3) numer PESEL, a w razie gdy pracownikowi nie nadano numeru PESEL - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu, 4) okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, 5) kod pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o którym mowa w przepisach art. 33 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zwaną dalej „zgłoszeniem danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze”. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze płatnik składek przekazuje do Zakładu do dnia 31 marca danego roku kalendarzowego za poprzedni rok kalendarzowy. W przypadku wystąpienia pracownika z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej, zgłoszenie danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w danym roku kalendarzowym, płatnik składek przekazuje do Zakładu w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia wniosku (ust. 3). Jeżeli z wnioskiem o przyznanie emerytury pomostowej pracownik wystąpi przed przekazaniem zgłoszenia danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie, o którym mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do Zakładu także zgłoszenie za poprzedni rok kalendarzowy (ust. 4).

Prace w szczególnych warunkach w myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Z kolei, prace o szczególnym charakterze w myśl art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Przy tym w art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych nie chodzi o wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę, lecz o wymiar czasu pracy faktycznie wykonywanej w narażeniu na czynniki ryzyka, które powodują, że dane prace są pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach. Dlatego też dla uznania, iż praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, nie wystarcza określenie w umowie o pracę, że pracownik został zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na konkretnym stanowisku, z zajmowaniem którego związana jest jedynie (potencjalna) konieczność wykonywania prac wymienionych w wykazie prac w szczególnych warunkach, stanowiącym Załącznik Nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, ale niezbędne jest, aby prace takie rzeczywiście wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, to jest codziennie i przez całą przewidzianą dla niego dniówkę roboczą. (por wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z dnia 22 lipca 2013 r. III UK 106/12 Legalis Numer 787672)

Zgodnie z pkt 30 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych, pracami takimi są: prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych.

W niniejszym postępowaniu, niesporne było, iż wnioskodawca, który wiek 60 lat osiągnął 16 sierpnia 2023 r., udowodnił ogólny staż pracy w wymiarze w wymiarze 39 lat, 5 miesięcy i 0 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podnosił, iż wnioskodawca po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej, ponieważ ubezpieczony nie został zgłoszony w ZUS jako pracownik wykonujący pracę w szczególnych warunkach. Jednocześnie organ wskazał, iż na dzień 1 stycznia 2009 r. ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszącego co najmniej 15 lat, wykazanej w Załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ pracodawca nie potwierdził, że wnioskodawca wykonywał pracę wymienioną w Załączniku Nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Należy zaznaczyć, że dla uzyskania uprawnienia do emerytury pomostowej istotne znaczenie ma fakt wykazania pracy w warunkach szczególnych. Fakt, że płatnik składnik, mimo obowiązku nałożonego w art. 51 ustawy o emeryturach pomostowych, nie wystawił stosowanego zaświadczenia o okresach pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie uniemożliwia przyznania tego świadczenia (por. wyrok SA we Wrocławiu z 19 lutego 2020 r., III AUa 1200/19, LEX nr 2977259).

W realiach badanej sprawy ubezpieczony do odwołania dołączył jednak zaświadczenie wystawione przez Syndyka masy upadłości Przedsiębiorstwa Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej z/s w K. z dnia 12.04.2024 r., w którym na podstawie art. 51 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.) zaświadczono, że P. M. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) sp. z o.o. z/s w K. na stanowisku ślusarza i w tym okresie stale i w pełnym wymiarze etatu czasu pracy wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych – będącą poz. 30 w załączniku nr 1 wykazu prac w szczególnych warunkach do ustawy o emeryturach pomostowych.

W toku dodatkowego postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez ZUS już po wniesieniu odwołania przez ubezpieczonego, ustalono, że Syndyk wystawił ww. zaświadczenie nie mając dostępu do dokumentów dotyczących zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – (...) – (...) Sp. z o.o. z/s w K. w okresie od 1.01.1999 r. do 30.06.2008 r.

Podkreślić należy, że powyższy dokument prywatny nie ma mocy dowodowej, gdyż jego treść została podważona w toku postępowania zeznaniami świadka i samego ubezpieczonego, a także załączonymi do akt dokumentami zalegającymi w aktach osobowych odwołującego z okresów zatrudnienia w (...) Zakładach (...), PP- S (...) sp. z o.o., a także (...) Sp. z o.o.

Prace wewnątrz cystern, kotłów, a także zbiorników o bardzo małej kubaturze po substancjach niebezpiecznych zostały wymienione w załączniku nr 1 do ww. ustawy o emeryturach pomostowych pod pozycją 30 i tym samym są to prace w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 3 ust. 1 tej ustawy.

Ze wskazanych dowodów jednoznacznie wynika, że ubezpieczony ani od 11.05.1987 r. do 30.06.2008 r., ani także od 1.07.2008 r. nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu wyłącznie pracy, o której mowa w pkt 30 wykazu prac o szczególnym charakterze stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o emeryturach pomostowych. Z zeznań świadka i wnioskodawcy wynika natomiast, że odwołujący jako ślusarz oprócz prac remontowych wewnątrz zbiorników wykonywał też prace poza tymi zbiornikami, np. wykonywał na zewnątrz zbiornika wymianę pompy czy też prace przy kanałach wentylacyjnych, które były w pomieszczeniach, gdzie były zbiorniki, a które trzeba było zdemontować albo uszczelnić. Bezpośrednio przy pomieszczeniach z halą zbiorników znajdowała się rozdzielnia pary. W rozdzielni pary wnioskodawca czasami wymieniał zawór albo uszczelki między połączeniami. W pomieszczeniu były zbiorniki, ale były też kanały wentylacyjno-wyciągowe i jeżeli się tam coś rozszczelniło, to wnioskodawca wymieniał uszczelki. Najpierw trzeba było zdementować taki kanał, żeby uszczelkę wymienić, a następnie zamontować go z powrotem. Odwołujący obsługiwał wiertarkę i szlifierkę, ale nie można było ich używać wewnątrz zbiornika. Nie raz trzeba było coś odciąć czy przeciąć na zewnątrz zbiornika i wówczas robił to skarżący przy pomocy wskazanych narzędzi. Na przykład na zewnątrz zbiornika były połączenia kołnierzowe i trzeba było je rozczłonkować, bo nie chciały się rozkręcić – wówczas wnioskodawca używał takich narzędzi. Nadto wnioskodawca potwierdził, że jeśli była taka potrzeba to kierował wózkiem widłowym.

Ponadto do 30.06.2008 r. część pracy, gdy były wewnątrz zbiornika wymieniane mieszalniki, czy też gdy był sprawdzany wewnątrz zbiornika stan urządzenia, ubezpieczony także wykonywał na zewnątrz zbiornika – skoro z zeznań świadka i odwołującego wynika, że wewnątrz zbiornika mogła być tylko 1 osoba z brygady remontowej, a druga asekurowała wtedy tego pracownika na zewnątrz zbiornika, a następnie pracownicy ci wymieniali się. Nadto należy zauważyć, iż brygada wnioskodawcy obsługiwała ok. 30 zbiorników, z czego – jak zeznał świadek - około 5 było bardzo dużych, a zatem z pewnością nie spełniały one wymogów zbiorników o bardzo małej kubaturze. Jak zeznał sam odwołujący wykonywał on pół na pół pracę w zbiorniku i na zewnątrz.

Jak wskazywali zgodnie świadek i wnioskodawca – odwołujący przez cały czas i w taki sam sposób wykonywał swoją pracę do 30.06.2008 r. Z treści tych zeznań wynika zatem jednoznacznie, że praca polegająca na demontażu i montażu mieszalników w zbiornikach, czy też ocenie urządzeń wewnątrz zbiorników, w których wcześniej były substancje niebezpieczne nie była wykonywana w sposób stały i niezmienny tylko wewnątrz tych zbiorników. Istotnie praca wnioskodawcy na stanowisku ślusarza w brygadzie remontowej w oddziale była uciążliwa i odbywała się w warunkach określonych ustawą emeryturach i rentach z FUS i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz.U. Nr 8, poz. 43), jednakże nie spełniała bardziej restrykcyjnych wymogów określonych art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W ocenie Sądu w oparciu o ustalone w sprawie fakty nie sposób dojść do przekonania, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia na stanowisku ślusarza w oddziale ruchu wykonywał prace w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych wymienione w pkt 30 Załącznika Nr 1 do tej ustawy, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie kwestionując samego faktu wykonywania przez ubezpieczonego pracy ślusarza w brygadzie remontowej w badanym okresie zatrudnienia do 30.06.2008 r. polegającej m.in. na pracy wewnątrz zbiorników, w których były niebezpieczne substancje chemiczne, trzeba jednak zauważyć, że brak jest podstaw do przyjęcia, iż skarżący spełnił powyżej określone warunki, gdyż nie wykonywał takiej pracy stale, wyłącznie i w pełnym wymiarze czasu pracy każdego dnia w ramach obowiązującej go dobowej normy czasu pracy.

Od 1.07.2008 r. ubezpieczony w spółce (...) wykonywał pracę przy maszynach, gdzie wszystko jest na bazie wody destylowanej i gdzie są inne, nowocześniejsze warunki.

Podkreślić należy, że ani w stanie prawnym ukształtowanym na tle przepisów o tzw. emeryturze wcześniejszej, ani aktualnie, w związku z obowiązywaniem przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, nie ma możliwości wybiórczej oceny okresu zatrudnienia pod kątem ustalenia, czy pracownik w poszczególnych dniach pracy wykonywał pracę opisaną w wykazach prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Ocenie podlega praca wykonywana na stanowisku, na którym zatrudniony był ubezpieczony.

Praca w szczególnych warunkach to zaś praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie prac w warunkach szczególnych. podkreślić trzeba, że wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku jest niezbędną cechą pozwalającą na uznanie danego zatrudnienia za wykonywane w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. jest. Stanowi o tym przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r., wskazując przez to, że intencją ustawodawcy było zawężenie zakresu okresów szczególnych tylko do tych okresów zatrudnienia, w których praca w warunkach szczególnych była faktycznie wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Tylko okresy wykonywania zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy kreują i wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku) i nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia (vide: wyrok SN z 19 września 2007 r., III UK 38/07, OSNP 2008/21-22/329). Nie jest dopuszczalne uwzględnianie do okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika. Stanowisko takie wyraził Sąd Najwyższy m. in. w wyroku z dnia 4 czerwca 2008 r. (II UK 306/07, OSNP 2009/21-22/290) oraz w wyroku z dnia 3 grudnia 2013 r. (I UK 181/13, LEX nr 1467148).

Reasumując, słuszne jest stanowisko organu rentowego, iż ubezpieczonemu nie przysługuje prawo do emerytury pomostowej, gdyż nie spełniania on ani warunków określonych w art. 4 pkt 6, ani w art. 49 pkt. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego po dniu 31.12.2008 r. wnioskodawca nie wykonywał bowiem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy, ani też (wbrew argumentacji zawartej w odwołaniu) na dzień 1.01.2009 r. nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. l i 3 niniejszej ustawy, wynoszącego co najmniej 15 lat.

W efekcie Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca nie może nabyć prawa do emerytury pomostowej na podstawie powołanych wyżej przepisów.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., oddalił odwołanie, jako bezzasadne.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Monika Pawłowska-Radzimierska
Data wytworzenia informacji: