Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII U 1225/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-12-31

Sygnatura akt VIII U 1225/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 marca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 stycznia 2023 r., przyznał A. G. emeryturę od 31 maja 2023 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury.

Organ wyjaśnił, iż podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota kapitału początkowego, z uwzględnieniem waloryzacji zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (152002,01 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwania życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (210,00 m-cy). Wyliczona kwota emerytury wyniosła 723,82 zł. Decyzja została wydana po zakończeniu postępowania wyjaśniającego z kanadyjską instytucją ubezpieczeniową. Kanadyjska instytucja ubezpieczeniowa potwierdziła, że ubezpieczony złożył wniosek 18 stycznia 2023 r. W związku z powyższym prawo do emerytury z polskiego ustawodawstwa ubezpieczony nabył w dniu 31 maja 2023 r. Organ podkreślił, że wysokość emerytury ma charakter zaliczkowy. Ostateczna wysokość emerytury zostanie ustalona po nadesłaniu przez wnioskodawcę dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy wraz z wnioskiem o podjęcie wypłaty. Wypłata emerytury podlega zaś zawieszeniu, gdyż ubezpieczony kontynuuje zatrudnienie. Jednocześnie Zakład wskazał, że za okresy zatrudnienia, za które nie udokumentowano wynagrodzenia tj. od 1 października 1982 r. do 31 marca 1987 r. przyjęto kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązujące w jednostkach gospodarki uspołecznionej, w wymiarze odpowiadającym wymiarowi czasu pracy w jakim ubezpieczony był zatrudniony.

(decyzja – k. 61-61 verte akt ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył A. G., uznając ją za krzywdzącą. Zdaniem ubezpieczonego, decyzja jest niezgodna ze stanem faktycznym. Ubezpieczony wskazał, że jego okres pracy w (...) został co prawda uznany, ale ze stawką najniższej krajowej, ponieważ dokumenty dostarczone do ZUS są kopią. Wnioskodawcy udało się dotrzeć do archiwum w S. i oryginał świadectwa pracy jest w trakcie realizacji. Zaświadczenie o toku studiów magisterskich zostało już dostarczone do ZUS przez uczelnie w O.. Okres pracy w Spółdzielni (...) został jednak nie zaliczony jako składkowy okres pracy. ZUS nie uznał kopii świadectwa pracy wraz z podaną wysokością zarobków.

(odwołanie – k. 3-3 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji. Dodatkowo organ rentowy wskazał, że okresu zatrudnienia w (...) nie uznano z powodu braku oryginału uwierzytelnionej kopii dokumentu, potwierdzającego zatrudnienie. W legitymacji ubezpieczeniowej brak jest zapisu o zakończeniu zatrudnienia.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-8)

Na rozprawie z dnia 28 sierpnia 2024 r. , wnioskodawca oświadczył, iż sporny jest okres zatrudnienia od 1 kwietnia 1987 r. do 31 grudnia 1988 r.

(oświadczenie wnioskodawczy na rozprawie z dnia 28 sierpnia 2024 r. e-protokół (...):02:48-00:06:22 – koperta k. 49)

Na ostatniej rozprawie z dnia 9 grudnia 2024 r. wnioskodawca poparł odwołanie z uwzględnieniem hipotetycznego wyliczenia ZUS. Natomiast organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 9 grudnia 2024 r. e-protokół (...):17:07 - 00:17:21 – koperta k. 106)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. G. urodził się (...) Ubezpieczony ukończył studia magisterskie na (...) i (...) w zakresie geodezji urządzeń rolnych na (...) w O. i w dniu 16 sierpnia 1982 r. uzyskał tytuł magistra inżyniera geodezji urządzeń rolnych.

(bezsporne, a nadto dyplom – k. 7-8 akt ZUS)

W dniu 5 lipca 2023 r. skarżący złożył wniosek o emeryturę.

(wniosek – k. 1-3 verte akt ZUS)

Decyzją z dnia 28 marca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 stycznia 2023 r., przyznał A. G. emeryturę od 31 maja 2023 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury.

Organ wyjaśnił, iż podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (152002,01 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwania życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (210,00 m-cy). Wyliczona kwota emerytury wyniosła 723,82 zł. Decyzja została wydana po zakończeniu postępowania wyjaśniającego z kanadyjską instytucją ubezpieczeniową. Kanadyjska instytucja ubezpieczeniowa potwierdziła, że ubezpieczony złożył wniosek 18 stycznia 2023 r. W związku z powyższym prawo do emerytury z polskiego ustawodawstwa ubezpieczony nabył w dniu 31 maja 2023 r. Organ podkreślił, że wysokość emerytury ma charakter zaliczkowy. Ostateczna wysokość emerytury zostanie ustalona po nadesłaniu przez wnioskodawcę dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy wraz z wnioskiem o podjęcie wypłaty. Wypłata emerytury podlega zaś zawieszeniu, gdyż ubezpieczony kontynuuje zatrudnienie. Jednocześnie Zakład wskazał, że za okresy zatrudnienia, za które nie udokumentowano wynagrodzenia tj. od 1 października 1982 r. do 31 marca 1987 r. przyjęto kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązujące w jednostkach gospodarki uspołecznionej, w wymiarze odpowiadającym wymiarowi czasu pracy w jakim ubezpieczony był zatrudniony.

(decyzja – k. 61-61 verte akt ZUS)

Decyzją z dnia 2 lipca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 stycznia 2023 r., przyznał A. G. emeryturę w kwocie zaliczkowej od 31 maja 2023 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (154170,67 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwania życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (210,00 m-cy). Wyliczona kwota emerytury wyniosła 734,15 zł. Organ wskazał, że wysokość emerytury ma charakter zaliczkowy. Ostateczna wysokość emerytury zostanie ustalona po nadesłaniu przez wnioskodawcę dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy wraz z wnioskiem o podjęcie wypłaty.

(decyzja z dnia 2 lipca 2024 r. – k. 21)

Decyzją z dnia 2 lipca 2024 r. przeliczono wysokość emerytury ubezpieczonego po zakończeniu postępowania wyjaśniającego z (...). Organ rentowy przyjął do podstawy wymiaru kwoty wykazane przez zakład pracy na druku RP-7. Natomiast do stażu pracy przyjął następujące okresy pracy w (...): od 1 października 1982 r. do 30 stycznia 1983 r., od 1 lutego 1983 r. do 2 maja 1983 r., od 18 maja 1984 r. do 18 sierpnia 1985 r., od 24 sierpnia 1985 r. do 29 grudnia 1985 r. oraz od 1 stycznia 1986 r. do 31 marca 1987 r.

(pismo organu rentowego z dnia 5 lipca 2024 r. – k. 20, dokumenty z (...) – k. 23-25 verte, decyzja z dnia 2 lipca 2024 r. – k. 21)

Decyzją z dnia 1 sierpnia 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 stycznia 2023 r., przyznał A. G. emeryturę w kwocie zaliczkowej od 31 maja 2023 r., tj. od daty nabycia uprawnień do emerytury. Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury (175034,22 zł). Emerytura stanowiła równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwania życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę (210,00 m-cy). Wyliczona kwota emerytury wyniosła 833,50 zł. Zakład wyjaśnił, że wysokość emerytury ma charakter zaliczkowy. Ostateczna wysokość emerytury zostanie ustalona po nadesłaniu przez wnioskodawcę dokumentu potwierdzającego rozwiązanie stosunku pracy wraz z wnioskiem o podjęcie wypłaty. Przedmiotową decyzją ustalono nową wartość emerytury ubezpieczonego na podstawie przeliczeniowego kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu odbywania przez w/w przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych.

(decyzja z dnia 1 sierpnia 2024 r. – k. 35)

Decyzją z dnia 1 sierpnia 2024 r. do stażu pracy ubezpieczonego doliczono okres przeszkolenia wojskowego absolwentów szkół wyższych od 3 maja 1983 r. do 20 kwietnia 1984 r. W dniu 11 lipca 2024 r. do organu rentowego wpłynęło zaświadczenie wystawione przez (...) Centrum (...) w O..

(pismo organu rentowego z dnia 6 sierpnia 2024 r. – k. 34, decyzja z dnia 1 sierpnia 2024 r. – k. 35)

W okresie od 1 kwietnia 1987 r. do 31 grudnia 1988 r. A. G. pracował w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. w pełnym wymiarze czasu pracy.

(pisemne zeznania świadka K. S. – k. 55, pisemne zeznania świadka D. J. – k. 57, pisemne zeznania świadka Z. C. – k. 60, pisemne zeznania świadka T. R. – k. 64-64 verte, pisemne zeznania świadka R. S. – k. 81)

W/w zakład pracy wydał ubezpieczonemu świadectwo pracy, z którego wynika, iż ubezpieczony był zatrudniony w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. w Zakładzie Usług (...) w okresie od 1 kwietnia 1987 r. do 31 grudnia 1988 r. na stanowisku geodety, na którym otrzymywał wynagrodzenie zgodne z UZP dla (...) Spółdzielczość w wysokości wynagrodzenia zasadniczego według XIV kat. zaszeregowania tj. 17.200 zł, premia regulaminowa 140% (średnia miesięczna 41.280 zł). Stosunek pracy został rozwiązany na mocy porozumienia stron. Ubezpieczony w okresie od 5 października 1988 r. do 31 grudnia 1988 r. przebywał na urlopie bezpłatnym.

(kopia świadectwa pracy z dnia 31 grudnia 1988 r. – k. 46-47)

Zgodnie z hipotetycznym przeliczeniem emerytury – po przeliczeniu kapitału początkowego ubezpieczonego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. (po wyłączeniu okresu urlopu bezpłatnego od 5 października 1988 r. do 31 grudnia 1988 r.) wysokość emerytury ubezpieczonego w okresie od 31 maja 2023 r. do 29 lutego 2024 r. wynosiłaby 981,56 zł brutto, a od 1 marca 2024 r. do nadal 1100,53 zł brutto. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósłby bowiem 32 976,02 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 206 127,06 zł, a średnie dalsze trwanie życia 210 miesięcy.

(hipotetyczne wyliczenie ZUS – k. 95-102)

Powyższych ustaleń, Sąd Okręgowy w Łodzi, dokonał na podstawie powołanych dowodów, w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych.

Ponadto Sąd oparł się o pisemne zeznania świadków – dając im wiarę w całości, albowiem korelowały wzajemnie ze sobą, a także z w/w dokumentami, tworząc spójną, logiczną całość. Należy przy tym zauważyć, że świadkowie to osoby obce dla wnioskodawcy. Byli oni jego współpracownikami w spornym okresie zatrudnienia. Ponadto świadek T. R. wskazała, iż to ona podpisywała, kwestionowane przez organ rentowy, świadectwo pracy ubezpieczonego.

W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie potwierdza, iż w spornym okresie tj. od 1 kwietnia 1987 r. do 31 grudnia 1988 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. w Zakładzie Usług (...) na stanowisku geodety w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zauważenia, przy tym, jednak wymaga, że brak jest jakiejkolwiek dokumentacji płacowej ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w w/w zakładzie pracy. Również świadkowie nie potrafili w sposób precyzyjny wskazać, jakie wynagrodzenie otrzymywał wnioskodawca. Nie budzi natomiast wątpliwości, iż ubezpieczony otrzymywał wynagrodzenia akordowe, w zależności od ilości wykonanej pracy. Każdy z geodetów zarabiał natomiast inną kwotę, ponieważ pracowali w innych godzinach i czasie. Tym samym nie jest możliwe w sposób jednoznaczny określenie dochodów uzyskanych przez wnioskodawcę w spornym okresie czasu pracy. W przepisach prawa ubezpieczeń społecznych, nie ma, natomiast, unormowań pozwalających na ustalenie, otrzymywanego wynagrodzenia, w sposób przybliżony, czy też prawdopodobny. W konsekwencji Sąd nie mógł uwzględnić faktycznego wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w spornym okresie.

Organ rentowy dokonał, hipotetycznego, wyliczenia wysokości emerytury skarżącego – po przeliczeniu kapitału początkowego ubezpieczonego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. (po wyłączeniu okresu urlopu bezpłatnego od 5 października 1988 r. do 31 grudnia 1988 r.) z przyjęciem minimalnego wynagrodzenia za prace, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd uznał, że w/w wyliczenie dokonane przez ZUS, powinno zostać uwzględnione wnioskodawcy przy wyliczaniu wysokości jego emerytury. Podkreślić, w tym miejscu, należy, że hipotetyczne wyliczenie kapitału początkowego oraz emerytury , nie były kwestionowane przez skarżącego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na wstępie należy zauważyć, że w zakresie objętym kolejno wydanymi w toku procesu decyzjami o przyznaniu emerytury A. G. w kwocie zaliczkowej z dnia 2 lipca 2024 roku i 1 sierpnia 2024 roku postępowanie podlegało umorzeniu.

Stosownie do art. 477 13 k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd – przez wydanie decyzji uwzględniającej w całości lub w części żądanie strony – powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części.

Zgodnie, zaś, z art. 355 k.p.c. Sąd umorzy postępowanie, jeżeli powód ze skutkiem prawnym cofnął pozew, strony zawarły ugodę lub została zatwierdzona ugoda zawarta przed mediatorem albo z innych przyczyn wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne.

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy, w toku trwania postępowania sądowego, wydał kolejne decyzje z dnia 2 lipca 2024 roku i 1 sierpnia 2024 roku częściowo zmieniające zaskarżoną decyzję z dnia 28 marca 2024 r., a tym samym uznał częściowo żądania A. G. wskazane w odwołaniu od w/w decyzji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 13 k.p.c. w związku z art. 355 k.p.c. postanowił umorzyć postępowanie w zakresie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. z dni: 2 lipca 2024 roku i 1 sierpnia 2024 roku, o czym orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

W konsekwencji zauważenia wymaga, że spór w przedmiotowej sprawie ostatecznie sprowadzał się do ustalenia, czy organ rentowy powinien ustalić nową wartość emerytury ubezpieczonego na podstawie przeliczonego kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. w Zakładzie Usług (...) z uwzględnieniem faktycznie wypłacanego wynagrodzenia.

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie wnioskodawcy w tym zakresie zasługiwało częściowo na uwzględnienie.

Przypomnienia wymaga, że, w myśl art. 24 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Ubezpieczonym ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 z późn. zm., dalej: ustawa emerytalna) , ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego, wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 46, 47, 50, 50a, 50e i 184.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 przytoczonej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (ust.6).

Stosownie do art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanego kapitału początkowego określonego w art. 173–175 oraz kwot środków zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem ust. 1a i 1b oraz art. 185.

W myśl art. 26 ust. 1 ustawy emerytalnej emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego, z uwzględnieniem ust. 5 i art. 183 cytowanej ustawy. Zgodnie z treścią art. 173 ustawy emerytalnej, dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Zgodnie z art. 174 ust. 1 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego przepisu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy: 1. okresy składkowe, o których mowa w art. 6, 2. okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5, 3. okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2. W myśl ust. 3 w/w przepisu podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się przed dniem 1 stycznia 1999 roku. Według ust. 3b, jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Z treści § 22 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno – rentowe (Dz. U. z 2011 roku poz. 237, nr 1412), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: 1. legitymacja ubezpieczeniowa; 2. legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia. Wysokość zarobków, której pochodną jest podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za celowe i pożądane. Wysokość uzyskiwanego uposażenia może być zatem ustalana także przy pomocy innych pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25.07.1997 r., II UKN 186/97, OSNP 1998/11/342; wyrok Sądu Najwyższego z 14.06.2006r., (...) UK 115/06, (...) 2007, nr 17 - 1 8, poz.257, str. 753).

Przy czym nie jest możliwe obliczanie wysokości emerytury wyłącznie na podstawie twierdzeń wnioskodawcy. Twierdzenia te muszą być udowodnione. Sąd Okręgowy w Łodzi podziela w/w stanowiska podobnie jak stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z 3 września 2013 roku, III AUa 303/13 (Lex nr 1366097), że Sąd nie może ustalać wysokości zarobków na podstawie przypuszczeń i uśrednień. Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być bowiem uwzględnione tylko wynagrodzenie faktyczne uzyskane przez zainteresowanego w danym okresie. Jego wysokość musi być niewątpliwa i bezwarunkowa. Podkreślić bowiem należy, iż stosunek pracy ma zawsze charakter indywidualny, a określone warunki zatrudnienia mają charakter niepowtarzalny, ponieważ zostały wyznaczone pomiędzy pracodawcą a jego konkretnym pracownikiem. Nie należy zaś tracić z pola widzenia, iż przepisy prawa ubezpieczeń społecznych są normami bezwzględnie obowiązującymi i nie zawierają unormowań pozwalających na ustalanie stażu ubezpieczeniowego czy wypłacanych wynagrodzeń w sposób przybliżony lub prawdopodobny. Ustalenie rzeczywistego zatrudnienia i autentycznych zarobków jest decydujące o rozmiarze opłacanej składki na ubezpieczenia społeczne. Właściwie tylko dokumentacja własna stanowi w postępowaniu sądowym precyzyjny dowód na wysokość wynagrodzenia świadczeniobiorcy. W orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że co do zasady nie ma możliwości wyliczenia wynagrodzenia, a co za tym idzie wysokości składek na ubezpieczenie społeczne oraz wskaźnika podstawy wymiaru emerytury lub renty, w oparciu o wyliczenia hipotetyczne, uśrednione, czy też wynikające z porównania wynagrodzenia innych pracowników (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2007 r., (...) UK 36/07, Legalis nr 181419).

Tym samym tylko pewne zatrudnienie i niewątpliwe dochody w udowodnionej wysokości, od których odprowadzono składki, mogą być uwzględnione do ustalania wysokości świadczeń emerytalno-rentowych.

W toku trwania przedmiotowego postępowania ustalono, że A. G. w okresie od 1 kwietnia 1987 r. do 31 grudnia 1988 r. był zatrudniony w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. w Zakładzie Usług (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku geodety. Powyższe jednoznacznie wynika z przedłożonej kopii świadectwa pracy z w/w zakładu pracy oraz jednogłośnych pisemnych zeznań świadków. W związku z powyższym, w ocenie Sądu, okres ten powinien zostać zaliczony, przez organ rentowy, do stażu pracy ubezpieczonego. Uwzględnienia, przy tym, jednak, wymaga, że od 5 października 1988 r. do 31 grudnia 1988 r. wnioskodawca przebywał na urlopie bezpłatnym.

Zgodnie z hipotetycznym przeliczeniem emerytury, dokonanym przez organ rentowy – po przeliczeniu kapitału początkowego ubezpieczonego, z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w O. (po wyłączeniu okresu urlopu bezpłatnego od 5 października 1988 r. do 31 grudnia 1988 r.) z przyjęciem minimalnego wynagrodzenia za prace, w pełnym wymiarze czasu pracy, – wysokość emerytury ubezpieczonego w okresie od 31 maja 2023 r. do 29 lutego 2024 r. wynosiłaby 981,56 zł brutto, a od 1 marca 2024 r. do nadal 1100,53 zł brutto. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 r. wyniósłby bowiem 32 976,02 zł, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 206 127,06 zł, a średnie dalsze trwanie życia 210 miesięcy.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy w punkcie drugim sentencji wyroku, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., zmienił częściowo zaskarżoną decyzję i przeliczył emeryturę A. G. z przyjęciem, do ustalenia wysokości kapitału początkowego, okresu zatrudnienia w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...) w Zakładzie Usług (...) w O. od 1 kwietnia 1987 roku do 31 grudnia 1988 r., z uwzględnieniem okresu urlopu bezpłatnego od 5 października 1988 r. do 31 grudnia 1988 r., z przyjęciem minimalnego wynagrodzenia za prace w pełnym wymiarze czasu pracy.

Podkreślenia przy tym wymaga, że Sąd Okręgowy nie mógł uwzględnić faktycznego wynagrodzenia otrzymywanego przez ubezpieczonego w spornym okresie, ponieważ nie było możliwe precyzyjne ustalenie jego wysokości. W toku trwania postępowania nie została bowiem przedłożona żadna dokumentacja płacowa ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) (...) Usługowej Spółdzielni Pracy (...). Również świadkowie, jak i sam wnioskodawca, nie potrafili w sposób jednoznaczny, określić wysokości w/w wynagrodzenia. Ubezpieczony otrzymywał wynagrodzenia akordowe, w zależności od ilości wykonanej pracy. W konsekwencji, nie jest możliwe precyzyjne określenie dochodów, uzyskanych przez wnioskodawcę. Tym bardziej, iż każdy z geodetów zarabiał inną kwotę, ponieważ pracował w innych godzinach i innym czasie.

Raz jeszcze podkreślenia wymaga, że wysokość uzyskiwanego uposażenia może być wskazana i w inny sposób, np. przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków – aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. teza wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, OSNAP 1998/11/324, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Apel. W-wa 1997/2/7, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, OSA 1996/10/32, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93, PS - wkład. 1994/3/6).

Nie można, również, tracić z pola widzenia, że nie jest obowiązkiem Sądu, zarządzenie dochodzeń, w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych, pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów, mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996r., sygn. akt (...) CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997r., z. 6-7, poz.76; wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 1998 r., sygn. II UKN 244/98, opubl. OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662).

Wnioskodawca, okoliczności, związanych z wysokością faktycznie ,osiąganych przez niego, zarobków, w spornym okresie, dostatecznie nie wykazał. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w punkcie trzecim sentencji wyroku, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., oddalił odwołanie ubezpieczonego w pozostałej części jako bezzasadne.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Kurczewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Barbara Kempa
Data wytworzenia informacji: