Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

Sygn. akt VIII U 1302/21

U Z A S A D N I E N I E do całości wyroku

Decyzją z dnia 25 marca 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że M. S. nie podlega od dnia 1 października 2020 r. ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik zatrudniony u płatnika składek Usługi (...) A. S. w Z. podnosząc pozorność zawartej umowy o pracę mającej na celu obejście przepisów prawa i uzyskanie pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą i ciążą, a nie w celu rzeczywistego świadczenia pracy.

(decyzja k. 127 – 130 akt ZUS)

Od powyższej decyzji płatnik A. S. złożyła w dniu 26 kwietnia 2021 r. odwołanie do Sądu Okręgowego w Łodzi wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji.

(odwołanie k. 3 - 5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 23 – 24 verte)

Ubezpieczona, M. S. przyłączyła się do odwołania.

( e-protokół rozprawy z dnia 14.10.2021 r. oświadczenie zainteresowanej 00:01:38, płyta CD k. 175)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił co następuje:

M. S. urodziła się w dniu (...), legitymuje się wyższym wykształceniem, ukończyła Wydział Studiów (...) na kierunku Fizjoterapia.

(bezsporne, a nadto kwestionariusz osobowy k. 87, kopia dyplomu k. 89 )

W okresie od 14.03.2016 r. do 13.06.2016 r. ubezpieczona pracowała jako opiekunka w (...) w Z., od 07.07.2016 r. do 12.01.2017 r. w Stowarzyszeniu Koło w Z., od 11.09.2017 r. do 30.09.2017 r. w Centrum (...). (...) w Z. jako fizjoterapeuta. Od 1.10.2017 r. do 25.05.2018 r. ubezpieczona pracowała w ZOZ Ł. jako młodszy asystent fizjoterapii. W okresie od 6.06.2019 r. do 10.12.2019 r. M. S. była zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna.

(bezsporne, a nadto kwestionariusz osobowy k. 87, świadectwa pracy k. 92 - 95, zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 )

Ubezpieczona w dniu 7 sierpnia 2019 roku zrzekła się prawa wykonywania zawodu fizjoterapeuty.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 , zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218, wydruk korespondencji k. 201)

Wnioskodawczyni A. S. od 17.02.2004 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) w Z., której przedmiotem jest wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy. Działała tylko w krajowym transporcie i jej samochody jeżdżą na terenie całej Polski. Firma ta jest posiadaczem 4 pojazdów ciężarowych. W maju 2020 r. został zakupiony kolejny pojazd i przez określony czas był on wprowadzany do użytku. Samochodem tym jeździł syn płatniczki - D. S.. Drugi samochód też został zakupiony w maju 2020 r., ale wszedł do użytku dopiero w sierpniu 2020 r., bo wymagał wyremontowania i zaczął nim jeździć nowy pracownik, K. P. jako kierowca. Firma wnioskodawczyni ma charakter rodzinny. (...) A. S. pracują w niej jako kierowcy. Dodatkowo czynności spedycyjne w firmie do września 2020 r. wykonywał w przerwach od prowadzenia samochodu ciężarowego syn wnioskodawczyni– P. S., który na specjalnym portalu szukał zleceń dla kierowców. Obecnie płatnik zatrudnia 6 pracowników.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 )

M. S. jest synową płatniczki A. S..

W sierpniu i wrześniu 2020 r. płatniczka zatrudniła dwóch kierowców, tj. K. P. i D. S. i to spowodowało potrzebę zatrudnienia też nowego pracownika na stanowisko spedytora. P. od 27.05.2020 r. poszukiwała pracownika na stanowisko spedytora i w tym celu zamieściła ogłoszenia na internetowych portalach min. na (...) i (...). Jednakże żadna ze złożonych kandydatur jej nie odpowiadała, bo albo przyszły pracownik domagał się wysokiego wynagrodzenia w kwocie około 4.000 zł, albo nie budził jej zaufania.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 , wykaz osób zatrudnionych k. 30, oferta pracy k. 184 – 188, k. 211 – 213, zgłoszenia na ofertę pracy k. 187 - 192, k. 206 – 2010, CV k. 193 -194, k. 202 - 205 )

M. S., mimo braku formalnego zatrudnienia w firmie płatniczki uczestniczyła jednak w jej działalności poprzez obserwację obowiązków pracowniczych wykonywanych przez swojego małżonka jako kierowcy i poprzez pomoc oraz faktyczne przyuczanie do pracy spedytora. M. S. pomagała mężowi i uczyła się tych czynności. W tej sytuacji płatniczka uznała, że skoro ubezpieczona interesuje się spedycją i przyucza w tym zakresie przy mężu, to istnieje możliwość zatrudnienia jej jako zaufanej osoby na stanowisko spedytora szczególnie, że M. S. nie wykonywała już działalności w charakterze fizjoterapeuty. Ubezpieczona wcześniej zdecydowała, że nie realizuje się jako rehabilitant. We wcześniejszym okresie ubezpieczona nie podejmowała zatrudnienia, bo opiekowała się synem, ale jesienią 2020 r. rodzina zasugerowała jej, że powinna już podjąć pracę.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218, zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218)

W dniu 1 października 2020 r. M. S. zawarła z A. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą Usługi (...) w Z. umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 1 października 2020 r. na stanowisku dyspozytora transportu samochodowego w pełnym wymiarze czasu z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 2.600,00 zł brutto. Strony ustaliły, że miejscem wykonywania pracy będzie miejscowość Z..

(umowa o pracę k. 18)

M. S. przedłożyła orzeczenie z dnia 1.10.2020 r. podpisane przez lekarza do badań profilaktycznych o jej zdolności do pracy na stanowisku dyspozytora transportu samochodowego ważne do dnia 30.09.2021 r.

(orzeczenie lekarskie k. 20 )

Ubezpieczona odbyła szkolenie wstępne w dziedzinie BHP. Z zakresu BHP szkoliła ją firma zewnętrzna. W 2020 r. T. M. szkoliła wszystkich pracowników z zakresu BHP, w tym również płatniczkę i ubezpieczoną. Szkolenie to odbywało się w biurze T. M. położonym na tym samym osiedlu, w którym mieściła się firma płatniczki. Natomiast A. S. przeprowadziła ubezpieczonej szkolenie stanowiskowe.

(karta szkolenia wstępnego k. 19, zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218, oświadczenie o zapoznaniu z przepisami BHP k. 78, zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218 )

Płatnik składek w ustawowym terminie dokonał zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, chorobowego, wypadkowego oraz zdrowotnego z tytułu zawartej umowy o pracę od dnia 1.10.2020 r.

( bezsporne )

Ubezpieczona otrzymała pisemny zakresu obowiązków pracowniczych zgodnie, z którym do jej czynności należało: organizowanie pracy kierowcom zgodnie z ich czasem pracy, szukanie zleceń na przewóz towaru, pozostawanie w stałym kontakcie z kontrahentami, negocjowanie korzystnych warunków transportowych, monitorowanie obsługiwanych zleceń, reprezentowanie firmy na giełdzie transportowej, kontakt telefoniczny z kierowcami.

(zakres obowiązków pracownika k. 21)

Ubezpieczona faktycznie podjęła zatrudnienie w firmie płatnika zgodnie z treścią zawartej umowy o pracę. Nie miała ona problemu, żeby się wdrożyć w pracę o tym charakterze, gdyż przez kilka lat obserwowała j pracę wykonywaną przez swojego męża w charakterze kierowcy i spedytora. Praca ubezpieczonej jako spedytora zaczynała się od godz. 8.00 i trwała do 15 - 16.00. Wnioskodawczyni miała obowiązek pracy od 8.00 do 15 - 16.00. Do pracy w charakterze dyspozytora wykorzystywała sprzęt w postaci: komputera i telefonu. W celu zalogowania na portal Platformę (...) ubezpieczona musiała założyć tam własne konto i z niego się logowała, osobne konto miał zaś jej mąż jako osoba, która wcześniej się tym zajmowała. Na tej platformie ubezpieczona ciągle obserwowała oferty i gdy było coś ciekawego to pytała o daną ofertę. Po godz. 16 już nic na tej platformie się nie działo i nie pojawiały się oferty, więc zainteresowana wylogowywała się. Siedziba firmy płatnika mieściła się w domu płatniczki i gdy była taka potrzeba M. S. przyjeżdżała do tej siedziby, a gdy nie było wykonywała zadania pracownicze w swoim domu. Ubezpieczona miała bezpośredni kontakt z kierowcami, którzy zgłaszali do niej wszelkie problemy i rozdzielała im prace. Jako spedytor ubezpieczona pełniła ważną funkcję w firmie transportowej płatnika, gdyż musiała wiedzieć co robi kierowca w danym momencie. Spedytor nie musiał się widywać z kierowcami, bo kontakt między nimi był telefoniczny albo poprzez wiadomości sms. W 2020 r. było zatrudnionych czterech kierowców, z czego dwóch stanowili synowie wnioskodawczyni. M. S. wykonywała swoje czynności prawie do końca listopada 2020 r. W ramach obowiązków pracowniczych zbierała zlecenia z portalu i następnie decydowała, które zlecenia przyjąć tak, aby były one jak najbardziej korzystne. Ubezpieczona miała wykonać określone zadania, a A. S. kontrolowała i nadzorowała jej pracę, bo miała wgląd za każdym razem, jakie zlecenia zostały przyjęte. Zainteresowana wykonywała polecenia właścicielki firmy, czyli A. S.. Ona była jej przełożoną. W spornym okresie ubezpieczona prowadziła szczegółowe rozmowy w przedmiocie spedycji towaru z licznymi firmami z terenu całej Polski na portalu Platformy (...) z wykorzystaniem własnego loginu i pozyskała dla płatnika zlecenia transportowe, w dokumencie których widniała jako osoba do kontaktu z ramienia firmy płatnika. (...) była to firma, z którą płatnik współpracował. Firma zainteresowanej zgłaszała im gotowość do wyjazdów, a oni ewentualnie na to odpowiadali. Gdy np. firma ta miała zlecenie na przewóz do G., to ubezpieczona musiała poszukać na platformie zlecenia na drogę powrotną, żeby samochód nie wracał pusty. M. S. kontaktowała się telefonicznie z kierowcami płatnika, którzy od niej otrzymywali wiadomości sms bądź telefony, w których wskazywała im gdzie mają odbyć kurs. Zawsze mogli się jej o coś zapytać, czy zadzwonić w dzień bądź nawet w porze nocnej. Za wykonane w pracy czynności ubezpieczona otrzymywała od płatnika wynagrodzenie, którego odbiór kwitowała na liście płac.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 , zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218, zlecenia transportowe k. 6 – 11, k. 14 – 17, wydruk z Platformy (...) w załączonym segregatorze k. 3, obwieszczenie o systemie czasu pracy k. 81, zeznania świadka A. C. 00:03:58, płyta CD k.218, zeznania świadka K. P. 00:10:58, płyta CD k.218, lista płac k. 113 - 115 akt ZUS)

Gdy ubezpieczona rozpoczęła pracę u płatniczki to dzieliła się opieką nad synem z mężem. Kiedy małżonek M. S. wracał z nocnego kursu bądź po rozładunku towaru to miał następnie cały dzień wolny. Dzieckiem zajmowała się też teściowa zainteresowanej.

(zeznania ubezpieczonej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218)

Ostatnią miesiączkę ubezpieczona miała w dniu 13 sierpnia 2020 r. Badania kontrolne u ginekologa wykonuje zawsze w okresie sierpień – wrzesień danego roku. Badanie USG było wykonane, dlatego, że dawno go nie miała, a badała się regularnie. Wcześniej była na wizycie w połowie września 2020 r. i lekarz wówczas nie stwierdził ciąży.

O fakcie ciąży M. S. płatniczka dowiedziała się na przełomie listopada i grudnia 2020 r.

Od dnia 28 listopada 2020 r. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży zagrożonej poronieniem. W dniu (...) urodziła dziecko i od tej daty przebywa na urlopie macierzyńskim.

(zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 , zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218, oświadczenie o zamiarze wykorzystania urlopu macierzyńskiego k. 66, wyniki badań z Prywatnego Gabinetu lekarza A. B. k. 115 -130, historia choroby z (...) w Ł. k. 133 – 136, k. 144, historia choroby z Centrum Medycznego (...) k. 140 – 143,k. 146 - 16, dokumentacja medyczna z (...). Sp. z o.o. k. 170)

W okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy M. S. czynności spedytora wykonuje płatniczka oraz jej synowie. Obaj synowie są kierowcami, ale gdy zaistnieje potrzeba to są przerzucani do innych zadań. Ubezpieczona po zakończeniu urlopu macierzyńskiego planuje powrót do firmy na stanowisko spedytora, a płatnik oczekuje na ponowne podjęcie przez nią zatrudnienia.

( zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 , zeznania świadka A. C. 00:03:58, płyta CD k.218, zeznania świadka K. P. 00:10:58, płyta CD k.218, zeznania zainteresowanej 00:28:51 i dalej płyta CD k. 175 w zw. z 00:23:21, płyta CD k.218)

W okresie sierpień – grudzień 2020 r. firma Usługi (...) A. S. w Z. uzyskała przychód kształtujący się następująco:

- sierpień 2020 r. - 36.938,12 zł;

- wrzesień 2020 r. - 14.457,93 zł;

- październik 2020 r. - 11.589,82 zł;

- listopad 2020 r. - 27.470,00 zł;

- grudzień 2020 r. – 2.005,98 zł.

W 2020 r. firma ta poniosła stratę w łącznej kwocie 46.929,93 zł. Strata w 2020 r. była wynikiem zaciągniętej pożyczki i zawartej umowy leasingu.

(podsumowanie księgi przychodów i rozchodów k. 31 – 36, zeznanie podatkowe za 2020 r. k. 37 – 45, zeznania wnioskodawczyni 00:02:13 i dalej, płyta CD k. 175 w zw. z 00:19:28, płyta CD k.218 )

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w aktach sprawy, w tym w aktach osobowych wnioskodawczyni z firmy płatnika Usługi (...) A. S. w Z., w szczególności: umowę o pracę, listę płac, orzeczenie lekarskie, kartę wstępnego szkolenia BHP, pisemnego zakresu obowiązków, nadto o dokumenty w postaci zleceń transportowych, wydruku z Platformy (...) dotyczącej loginu ubezpieczonej, wykazu osób zatrudnionych, zestawienia księgi przychodów i rozchodów, o dokumentację medyczną związaną z przebiegiem ciąży oraz akt ZUS z przebiegu kontroli doraźnej u płatnika składek oraz o zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanej a także o zeznania świadków współpracowników ubezpieczonej w firmie płatnika zatrudnionych na stanowisku kierowcy: A. czajki i K. P..

Świadkowie pracownicy płatnika jednoznacznie potwierdzili, że w spornym okresie M. S. faktycznie wykonywała czynności pracownicze i umowa o pracę była rzeczywiście realizowana. Świadkowie wymienili czynności, które ubezpieczona wykonywała. Potwierdzili, że pracę świadczyła ona w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę. Pracę wykonywała w warunkach podporządkowania pracowniczego. Świadkowie zeznali, że ubezpieczona wykonywała czynności dyspozytora polegające na organizowaniu pracy kierowców.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie A. S. w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 423 ze zmianami), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U z 2020 r., poz. 1320 ze zmianami), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste (nie może on wyręczyć się w pracy inną osobą) i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Dla stwierdzenia cechy stosunku pracy z reguły wskazuje się na takie elementy jak: określony czas pracy i określone miejsce wykonywania czynności, podporządkowanie pracownika regulaminowi pracy oraz poleceniom kierownictwa co do miejsca czasu i sposobu wykonywania pracy, obowiązek wykonywania poleceń przełożonych.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.), pracownikom, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast zgodnie z treścią art. 4 w ust 1 i 2 ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest faktycznie realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego
w L. z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika faktycznie świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W niniejszej sprawie ubezpieczona M. S. zawarła w dniu 1 października 2020 r. z A. S. umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana.

Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 1 października 2020 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c. oraz nie jest ona także sprzeczna z zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa w świetle art. 58 k.c.

W myśl art. 58 § 1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

§ 2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejścia przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Zgodnie z treścią art. 83 kc w związku z art. 300 kp nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, na co Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr. 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr. 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr. 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr. 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr. 15, poz. 235, str. 712).

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, iż wnioskodawczyni pracę podjęła i ją faktycznie świadczyła od dnia 1 października 2020 r., a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie.

Trudno uznać, że dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być zakwalifikowane jako zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie, jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia.

Zatem jednym z celów zawarcia umowy o pracę może być uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego – a nie jest to cel sprzeczny z ustawą.

Już same okoliczności zawarcia spornej umowy o pracę nie świadczą o jej pozorności, bowiem M. S. miała realny powód do zatrudnienia w firmie płatnika na umowę o pracę, podobnie jak i płatnik do zatrudnienia wnioskodawczyni. W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni.

W sierpniu i wrześniu 2020 r. płatniczka zatrudniła dwóch nowych pracowników jako kierowców, tj. K. P. i D. S. i to spowodowało potrzebę zatrudnienia też nowego pracownika na stanowisko spedytora, bo wcześniej czynności te wykonywał syn wnioskodawczyni – P. S. w przerwach między kursami. Zainteresowana od 27.05.2020 r. poszukiwała pracownika na stanowisko spedytora i w tym celu zamieściła ogłoszenia na internetowych portalach. Jednakże żadna ze złożonych ofert jej nie odpowiadała, bo przyszyli pracownicy domagali się wysokiego wynagrodzenia albo nie budzili jej zaufania.

Natomiast ubezpieczona M. S. mimo braku formalnego zatrudnienia w firmie płatniczki uczestniczyła w jej działalności poprzez obserwację obowiązków pracowniczych wykonywanych przez swojego małżonka jako kierowcy i faktyczne była przyuczana do pracy w tym charakterze. M. S. pomagała mężowi i uczyła się tych czynności. W tej sytuacji płatniczka uznała, że skoro ubezpieczona interesuje się spedycją i przyucza w tym zakresie przy mężu to istnieje możliwość zatrudnienia jej jako zaufanej osoby na stanowisko spedytora, szczególnie, że M. S. nie wykonywała już swojej zawodowej działalności w charakterze fizjoterapeuty. M. S. pozostawała wówczas bez pracy, bo opiekowała się synem. Dodatkowo ubezpieczona wypisywała się w specyfikę firmy płatnika, która była firmą rodzinną.

W dacie zawarcia umowy o pracę wnioskodawczyni przedstawiła ważne orzeczenie lekarza do badań profilaktycznych.

Organ rentowy w postępowaniu przed Sądem nie wykazał, że przedmiotowy dokument jest nierzetelny co do daty jego wystawienia oraz ważności i co do oceny zdolności do pracy ubezpieczonej.

W przedmiotowej sprawie ponad wszelką wątpliwość ustalono, że w spornym okresie od dnia 1 października 2020 r. M. S. posiadała status pracownika, bowiem faktycznie wykonywała ona osobiście pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod którego kierownictwem pozostawała i którego polecenia służbowe wykonywała, który tą świadczoną przez nią pracę przyjmował. Z tytułu wykonywanej pracy pobrała wynagrodzenie.

O okoliczności, że wnioskodawczyni faktycznie wykonywała swą pracę w granicach powierzonych jej obowiązków świadczy zgromadzona dokumentacja w postaci przede wszystkim zleceń transportowych, gdzie jako osobę do kontaktu wskazano ubezpieczoną a także wydruku z Platformy (...) zawierającego liczną korespondencję z firmami z całej Polski w zakresie spedycji z własnego loginu M. S. oraz zeznania wnioskodawczyni, zainteresowanej a także świadków – pracowników płatnika, którym Sąd dał wiarę i które nie zostały w żaden sposób obalone przez stronę przeciwną (art. 6 kc).

Do pracy w charakterze spedytora wykorzystywała sprzęt w postaci: komputera i telefonu. W celu zalogowania na portal Platformę (...) ubezpieczona założyła tam własne konto i z niego się logowała. Na tej platformie ubezpieczona ciągle obserwowała oferty i gdy było coś ciekawego to pytała o daną ofertę. Ubezpieczona miała bezpośredni kontakt z kierowcami, którzy zgłaszali do niej wszelkie problemy i rozdzielała im prace. Jako spedytor ubezpieczona pełniła ważną funkcją w firmie transportowej płatnika, gdyż musiała wiedzieć co robi kierowca w danym momencie. W ramach obowiązków pracowniczych zbierała zlecenia z portalu i następnie decydowała, które zlecenia przyjąć tak, aby były one jak najbardziej korzystne. Ubezpieczona miała wykonać określone zadania, a A. S. kontrolowała jej pracę, bo miała wgląd za każdym razem, jakie zlecenia ona przyjęła. Zainteresowana wykonywała polecenia właścicielki firmy, czyli A. S.. Ona była jej przełożoną. W spornym okresie ubezpieczona prowadziła szczegółowe rozmowy w przedmiocie spedycji towaru z licznymi firmami z terenu całej Polski na portalu Platformy (...) z wykorzystaniem własnego loginu i pozyskała dla płatnika zlecenia transportowe, w dokumencie których widniała jako osoba do kontaktu z ramienia firmy płatnika. (...) była to firma, z którą płatnik współpracował. Firma zainteresowanej zgłaszała im gotowość do wyjazdów, a oni ewentualnie na to odpowiadali. Gdy np. firma ta miała zlecenie na przewóz do G. to ubezpieczona musiała poszukać na platformie zlecenia na drogę powrotną, żeby samochód nie wracał pusty. M. S. kontaktowała się telefonicznie z kierowcami płatnika, którzy od niej otrzymywali wiadomości sms bądź telefony, w których wskazywała im gdzie mają odbyć kurs. Kierowcy kontaktowali się z nią w dzień a nawet w porze nocnej w razie nagłej sytuacji. Za wykonane w pracy czynności ubezpieczona otrzymywała od płatnika wynagrodzenie, którego odbiór kwitowała na liście płac.

W dacie zawarcia spornej umowy wnioskodawczyni czuła się dobrze i dopiero od 28 listopada 2020 r. okazało się, że wymaga ona zwolnienia lekarskiego.

W okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy zainteresowanej czynności spedytora wykonuje płatniczka oraz jej synowie. Obaj synowie są kierowcami , ale gdy zaistnieje potrzeba to są przerzucani do innych zadań. Ubezpieczona po zakończeniu urlopu macierzyńskiego planuje powrót do firmy płatnika.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej okoliczności Sąd Okręgowy w Łodzi, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku uznając odwołanie wnioskodawczyni za zasadne.