Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9.05.2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. po rozpatrzeniu wniosku A. K. z dnia 18.04.2024 r. odmówił mu prawa do przeliczenia emerytury.

ZUS wskazał, że zgodnie z art. 114 ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

W dniu 18.04.2024 r. ubezpieczony złożył wniosek o ponowne przeliczenie emerytury nie przedkładając nowych dowodów oraz nie ujawniając nowych okoliczności, które miałyby wpływ na wysokość świadczenia.

Decyzją z 24.10.2016 r. ZUS ustalił ubezpieczonemu kapitał w oparciu o obowiązujące przepisy i zmiany do ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Decyzją z 28.10.2016 r. ZUS przyjął średnie dalsze trwanie życia wynikające z tablicy trwania życia w wariancie dla ubezpieczonego najkorzystniejszym.

Decyzją z dnia 07.02.2017 r uwzględniono w wysokości emerytury ubezpieczonego zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolników zgodnie z przedłożonym z zaświadczeniem z KRUS.

Ponadto jak wyjaśnił organ rentowy, przepisy wyżej wymienionej ustawy nie przewidują dodatków za pracę w warunkach szczególnych.

Wobec powyższego, jak konkludował ZUS, brak jest podstaw do ponownego ustalenia wysokości przysługującej ubezpieczonemu emerytury, świadczenie będzie wypłacane w dotychczasowej wysokości.

(decyzja – k. 31 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł A. K. uznając ją za krzywdzącą. Odwołujący wskazał, że ukończył naukę zawodu malarskiego w Zakładzie (...). W. w P., następnie pracował w (...) w P. na stanowisku malarza oraz (...) w Ł. (...). Ubezpieczony wyjaśnił, że począwszy od 1973 r. prowadził własną działalność gospodarczą i w jej ramach wykonywał prace malarskie – używając do nich m.in. farb antykorozyjnych, chemoutwardzalnych, co winno skutkować stwierdzeniem, że legitymuje się okresem 15 lat pracy wykonywanej w szczególnym charakterze. Wnioskodawca stał także na stanowisku, iż organ rentowy przy ponownym przeliczeniu przysługującej mu emerytury winien uwzględnić zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników w większym zakresie niż to faktycznie uczynił.

(odwołanie – k. 3-3 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

(odpowiedź na odwołanie – k. 4-4 verte)

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 20.11.2024 r. sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. pominął wniosek wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z dokumentacji medycznej.

(postanowienie wydane na rozprawie w dniu 20.11.2024 r. e-protokół (...):07:04-00:08:19 – płyta CD – k. 16)

Na rozprawie w dniu 20.11.2024 r. wnioskodawca poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 20.11.2024 r. e-protokół (...):08:19-00:08:49 – płyta CD – k. 16)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. urodził się w dniu (...)

(okoliczność bezsporna)

Decyzją z dnia 24.10.2016 r. ZUS ustalił wnioskodawcy z urzędu kapitał początkowy na dzień 01.01.1999 r. w oparciu o obowiązujące przepisy i zmiany do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

(decyzja – k. 8-8 verte plik II załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 28.10.2016 r. organ rentowy przyznał A. K. prawo do emerytury z urzędu od 28.10.2016 r., tj. od miesiąca, w którym wnioskodawca ukończył wiek 66 lat. W decyzji tej ZUS przyjął średnie dalsze trwanie życia wynikające z tablicy trwania życia w wariancie dla wnioskodawcy najkorzystniejszym, tj. 207,80 m-cy.

(decyzja – k. 4-5 verte plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 07.02.2017 r. ZUS uwzględnił w wysokości emerytury wnioskodawcy zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolników za okres: 6 lat, 6 m-cy, 0 dni, zgodnie z przedłożonym zaświadczeniem z KRUS, z którego wynika że opłacał składki KRUS od 01.07.1977 r. do 31.12.1988 r. Zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników wynosi 82,78 zł.

(zaświadczenie – k. 9, decyzja – k. 13-14 verte plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

W dniu 18.04.2024 r. wnioskodawca złożył wniosek o ponowne obliczenie świadczenia z zastosowaniem najkorzystniejszego średniego dalszego trwania życia, ponowne obliczenie świadczenia z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego oraz wypłatę rekompensaty za pracę w pierwszej kategorii.

(wniosek – k. 25-26 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Zaskarżoną decyzją z dnia 09.05.2024 r. organ rentowy odmówił prawa do przeliczenia emerytury ponieważ wnioskodawca nie przedłożył nowych dowodów oraz nie ujawnił nowych okoliczności, które miałyby wpływ na wysokość świadczenia.

(decyzja – k. 31 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Decyzją z dnia 23.05.2024 r. organ rentowy odmówił A. K. prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ponieważ wnioskodawca nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Świadectwo pracy z (...) w P. dotyczące okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 18.11.1970 r. do 27.03.1971 r. nie zawiera informacji o pracy w szczególnych warunkach.

(decyzja - k. 32 plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Od 01.04.1973 r. do 09.08.2000 r. (z przerwami) wnioskodawca prowadził własną działalność gospodarczą.

(okoliczność bezsporna)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach rentowych wnioskodawcy, których prawdziwość nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności z urzędu. Dowód z dokumentów zgromadzonych w sprawie, w zakresie, w jakim posłużyły do ustalenia stanu faktycznego, Sąd uznał za w pełni wiarygodny, gdyż dokumenty te nie budziły żadnych wątpliwości i nie były przez strony kwestionowane. Dowody w postaci dokumentów urzędowych Sąd Okręgowy ocenił na podstawie art. 244 § 1 k.p.c. ustalając, że skoro w toku procesu nie zostały skutecznie podważone, stanowią świadectwo tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Jednocześnie sąd postanowił pominąć wniosek o dopuszczenie dowód z dokumentacji medycznej ubezpieczonego. Dowód taki zdaniem sądu nie miał znaczenia dla niniejszej sprawy, która dotyczy wyłącznie kwestii związanych z przeliczeniem emerytury i tylko w takim zakresie i przy zastosowaniu odpowiednich przepisów Sąd mógł dokonywać oceny prawidłowości decyzji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Stosownie do treści art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2024.0.1631), w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość;

2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa;

3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe;

4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność;

6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

Przedmiotem sporu jest decyzja z dnia 9.05.2024 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł., który po rozpoznaniu wniosku z dnia 18.04.2024 r., odmówił wnioskodawcy przeliczenia emerytury.

W ocenie sądu żadna z wymienionych w cyt. art. 114 w/w ustawy przesłanek, nie wystąpiła w przedmiotowym stanie faktycznym. Zdaniem tutejszego Sądu wnioskodawca nie udźwignął ciężaru udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne. Zgodnie z art. 232 k.p.c. obowiązek wskazania dowodów obciąża przede wszystkim strony, a w myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Oznacza to, że ten, kto powołuje się na przysługujące mu prawo, występując z żądaniem, obowiązany jest udowodnić okoliczności faktyczne uzasadniające to żądania. Chodzi tu o fakty, które mają istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, wykazujące istnienie prawa. Wnioskodawca nie przedłożył – żadnych nowych dowodów, ani nie ujawnił okoliczności, mających wpływ na zaskarżoną decyzję.

Z art. 114 ust. 1 pkt 1 wynika, iż warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość /por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442/.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma podstaw do ponownego ustalenia emerytury, wyrównania świadczeń, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację (por. wyrok. Sądu Najwyższego z dnia 15 maja 2014 r., III UK 150/13, LEX nr 1458793).

Zgodnie z art. 26a ustawy emerytalnej, wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny (...), Fundusz Ubezpieczenia Społecznego (...) i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek (ust.1). Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje osobie mającej ustalone prawo do emerytury na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników (ust.2). Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1, przyznaje się ubezpieczonemu, który legitymuje się okresami, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, krótszymi niż 25 lat (ust.3). Emeryturę, o której mowa w ust. 1, wypłaca się z Funduszu, z tym że koszty tej emerytury w części odpowiadającej zwiększeniu o część składkową w wysokości obliczonej zgodnie z ust. 1 podlegają refundacji z funduszu emerytalno-rentowego określonego w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników (ust. 4).

Z kolei w myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Okresy wymienione w ust. 1 pkt 1 uwzględnia się także przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu (ust. 2).Okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników (ust. 3).

Obowiązek opłacania przez rolników indywidualnych składek na ubezpieczenie społeczne został wprowadzony ustawą z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników. Przepisy przewidują możliwość podwyższenia emerytury okresami pracy w gospodarstwie rolnym, ale możliwe jest to jedynie odnośnie okresów opłacania składek na rolnicze ubezpieczenia społeczne.

Zwiększenie to wylicza się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej zawartych w art. 25 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.2024.0.90). Zgodnie z tym przepisem część składkową emerytury rolniczej ustala się, przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Przez emeryturę podstawową ustawa rozumie kwotę najniższej emerytury powszechnej.

W sprawie poza sporem było, że emerytura skarżącego przyznana z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego ustalona została według zasad określonych w art. 25 i 26 ustawy emerytalnej. Decyzją z dnia 07.02.2017 r. ZUS uwzględnił w wysokości emerytury wnioskodawcy zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolników za okres: 6 lat, 6 m-cy, 0 dni. Zaznaczyć należy, że w niniejszej sprawie wnioskodawca nie kwestionował przyjętego przez ZUS okresu podlegania ubezpieczaniu społecznemu rolników. Oznaczało to, że okres tj.: 6 lat, 6 m-cy, 0 dni, za który wnioskodawca opłacał składki KRUS jest bezsporny. Jednocześnie wnioskodawca nie wskazał na alternatywny sposób obliczenia, który według niego stanowiłby podstawę do odmiennego obliczenia zwiększenia emerytury z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników. Zdaniem sądu, zwiększenie emerytury z tytułu opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne rolników organ rentowy wyliczył w sposób prawidłowy, wskazany bezpośrednio w ustawie o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników. Przedstawiony przez wnioskodawcę dokument zalegający w aktach organu rentowego (k. 9 - plik III załączonych do sprawy akt organu rentowego), poświadczał okres podlegania ubezpieczeniu (ubezpieczony opłacał składki KRUS od 01.07.1977 r. do 31.12.1988 r.), który został uwzględniony przez ZUS przy wydawaniu zaskarżonej decyzji. Natomiast przepisy nie przewidują przy ustalaniu wysokości emerytury na podstawie 25 i 26 ustawy emerytalnej doliczenia stażu pracy za okres, w którym składki na ubezpieczenie społeczne rolników nie były opłacane.

Na rozprawie w dniu 20.11.2024 r. wnioskodawca precyzował, że wnosi o przyznanie mu prawa do rekompensaty za pracę w warunkach szczególnych. Dodać należy, że decyzją z dnia 23.05.2024 r. organ rentowy odmówił A. K. prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ponieważ wnioskodawca nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z art. 476 § 2 k.p.c. sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych jest sprawa, w której wniesiono odwołanie od decyzji organu rentowego, zatem zakres i przedmiot rozpoznania sądowego wyznacza treść skarżonej decyzji, a sąd rozstrzyga o jej prawidłowości (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r. II Uz 49/09). Postępowanie sądowe jest wtórne wobec postępowania administracyjnego, a kontrola sądu winna korespondować z zakresem rozstrzygnięcia dokonanego w decyzji administracyjnej. Bezsporne jest iż wnioskodawca nie odwoływał się od decyzji (...).05.2024 r. do sądu ubezpieczeń społecznych. Skoro odwołanie od decyzji nie zostało wniesione do sądu powszechnego stała się ona ostateczna.

Co więcej, podkreślić należy, że ustawa o emeryturach pomostowych, która weszła w życie w dniu 1 stycznia 2009 r., co do zasady określa reguły nabycia prawa do emerytury pomostowej z uwzględnieniem bardziej rygorystycznych kryteriów od tych, które obowiązywały na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów (ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Wynika to choćby z zawężenia katalogu prac uznawanych obecnie za prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Dla tych ubezpieczonych, którzy nie nabędą prawa do emerytury pomostowej i którzy utracili równocześnie prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ustawa o emeryturach pomostowych przewiduje prawo do rekompensaty, które uregulowano w art. 2 pkt 5 (ustawowa definicja rekompensaty) oraz w art. 21-23 określających przesłanki nabycia prawa do tego świadczenia oraz zasady jego ustalania.

Zgodnie z jej ustawową definicją zawartą w art. 2 pkt 5 ustawy, rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Gramatyczna wykładnia ustawowej definicji rekompensaty jednoznacznie wskazuje, że świadczenie to dotyczy takich ubezpieczonych, którzy nie mogą nabyć prawa do emerytury pomostowej i którzy równocześnie utracili możliwość nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, to znaczy takich ubezpieczonych, którzy nie spełnili łącznie warunków przewidzianych w art. 32, art. 46 lub art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Potwierdzeniem tej tezy jest wykładnia art. 2 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych, dokonywana z uwzględnieniem reguł funkcjonalnych (celowościowych). Celem tego przepisu jest bowiem przyznanie odszkodowania za rzeczywistą utratę określonych uprawnień, co oznacza, że musi on dotyczyć tylko tych ubezpieczonych, którzy ze względu na niespełnienie choćby jednego ustawowego warunku (wieku, ogólnego stażu emerytalnego) nie mogli skorzystać z dotychczasowych regulacji i nabyć prawa do emerytury w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, a także nie mogą skorzystać z regulacji nowych, przewidzianych ustawą o emeryturach pomostowych. Prawo do rekompensaty zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2024.0.1696) przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Według § 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy w szczególnych warunkach stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Z ustaleń sądu wynika, że świadectwo pracy z (...) w P. dotyczące okresu zatrudnienia od 18.11.1970 r. do 27.03.1971 r. nie zawiera informacji o pracy w szczególnych warunkach. Wbrew twierdzeniom wnioskodawcy zaliczeniu do pracy w warunkach szczególnych nie mógł podlegać okres 01.04.1973 r. do 09.08.2000 r. (z przerwami), kiedy prowadził on własną działalność gospodarczą, bowiem do stażu pracy w warunkach szczególnych nie podlega zaliczeniu okres świadczenia pracy w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Sformułowania zawarte w przepisie § 2 wymienionego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów wskazują, że okresy pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uprawniające do nabycia prawa rekompensaty muszą stanowić zatrudnienie w ramach stosunku pracy w rozumieniu przepisu art. 22 § 1 k.p.. Tylko bowiem w ramach tego rodzaju stosunku zobowiązaniowego występują pojęcia, którymi posłużył się prawodawca w przepisie §2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego [...] (Dz. U. nr 8, poz. 43, ze zm.) - takie jak „pełen wymiar czasu pracy", „zakład pracy", „świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach" oraz „świadectwo pracy". Wymienione wyżej pojęcia nie odnoszą się do prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, lecz są immanentnie związane ze stosunkiem pracy. Przedsiębiorca (czyli osoba prowadząca działalność gospodarczą) jest podmiotem prawa, którego łączą z kontrahentami umowy cywilnoprawne (np. umowa o dzieło, umowa zlecenia, umowa o świadczenie usług itp.), nie zaś - umowy o pracę, w związku z czym nie może być w tym przypadku mowy o „czasie pracy" przedsiębiorcy, „zakładzie pracy" ani o dokumentach w postaci „świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach" oraz „świadectwa pracy". Również przepis § 4 ust. 1 wymienionego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów - zawierający katalog warunków, od których spełnienia uzależnione jest nabycie prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - posługuje się nomenklaturą charakterystyczną dla stosunku pracy, gdyż używa pojęcia: „pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach [...] nabywa prawo do emerytury [...]". Pracownikiem jest natomiast osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 k.p.; por. również art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2024.0.497). Nie sposób zatem uznać za tożsame wykonywanie pracy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i pracy w ramach wykonywania umowy o pracę. Pracownik zobowiązany jest wykonywać pracę samodzielnie, co może wiązać się z narażeniem zdrowia. Z kolei osoba prowadząca działalność gospodarczą samodzielnie decyduje, czy będzie osobiście wykonywać pracę w szczególnych warunkach jak również nie spoczywa na nim obowiązek samodzielnego wykonywania tychże czynności. Skoro zaś w okresie od dnia 01.04.1973 r. do 09.08.2000 r. wnioskodawca nie pozostawał w stosunku pracy, to nie miał również statusu pracownika, w związku z czym okresu tego nie można ubezpieczonemu zaliczyć do stażu pracy w warunkach szczególnych. Reasumując, przepisy ustawy o emeryturach pomostowych nie przewidują rekompensaty w przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Z tych też względów Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawcy jako bezzasadne.