Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 18 lipca 2023 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z 6 kwietnia 2023 r. , odmówił D. K. prawa do renty socjalnej od 1 sierpnia 2023 r. Organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z 12 czerwca 2023 r. , ustaliła, iż wnioskodawca nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

(decyzja k. 32 akt rentowych)

Odwołanie od powyższej decyzji złożył D. K. uznając powyższą decyzję za krzywdzącą.

(odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że D. K. pobierał rentę socjalną przyznaną okresowo do 30 kwietnia 2023 r. wypłata renty została przedłużona do 31 lipca 2023 r. na podstawie art. 15zc ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1842). Wnioskodawca złożył wniosek o ustalenie prawa do renty na dalszy okres. Orzeczeniem z dnia 28 kwietnia 2023 r. Lekarz Orzecznik ZUS nie stwierdził
i wnioskodawcy całkowitej niezdolności do pracy. Wskutek złożonego sprzeciwu zostało wydane orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 12 czerwca 2023 r., którym również nie stwierdzono całkowitej niezdolności do pracy. (odpowiedź na odwołanie k. 5)

Postanowieniem z 7 czerwca 2024 r. tutejszy Sąd ustanowił dla ubezpieczonego pełnomocnika z urzędu.

(postanowienie k. 33)

Na rozprawie z 18 czerwca 2025 r. pełnomocnik wnioskodawcy podtrzymał odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

(końcowe stanowiska stron
e-protokół z rozprawy z 18 czerwca 2024 r. 00:13:27-00:17:38 – płyta CD k. 158)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. K. urodził się(...). (bezsporne)

Wnioskodawca z zawodu jest technikiem informatykiem, a obecnie studiuje informatykę naP. Ł..

(zeznania ubezpieczonego e-protokół rozprawy 18 czerwca 2025 r. 00:08-00:13:24 – płyta CD k. 158 w zw. z e-protokołem rozprawy z 13 stycznia 2025 r. 00:02:17-00:22:10 – płyta CD k. 109)

Wnioskodawca jest zaliczony do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do dnia 31 października 2026 r. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 3 lipca 2019 r. Niepełnosprawność istnieje od urodzenia.

(orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
z 9 października 2024 r. k. 111-111v.)

W dniu 6 kwietnia 2023 r. D. K. złożył wniosek o przyznanie prawa do renty socjalnej.

(wniosek o rentę socjalną k. 26-27v. akt rentowych)

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu w dniu 28 kwietnia 2023 r. osobistego badania wnioskodawcy oraz dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał u niego: chorobę Leśniowskiego-Crohna obecnie dość dobrze kontrolowaną, stan po hemikolektomii prawostronnej z ileostomią (3.06.2019 r.) i reoperacji z powodu krwawienia (6.06.2019 r.), stan po odtworzeniu ciągłości przewodu pokarmowego w czerwcu 2022 r., przebyte leczenie biologiczne oraz przewlekły niedobór masy ciała. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z 28 kwietnia 2023 r. ustalono, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

(opinia lekarska s. 68-69 dokumentacji lekarsko-orzeczniczej, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 28 kwietnia 2023 r. k. 29-29v. akt rentowych)

Od powyższego orzeczenia w dniu 12 maja 2023 r. ubezpieczony złożył sprzeciw.

(sprzeciw k. 70-70v. dokumentacji lekarsko-orzeczniczej)

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu w dniu 12 czerwca 2023 r. osobistego badania wnioskodawcy oraz dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznała u niego: chorobę Leśniowskiego-Crohna obecnie dość dobrze kontrolowaną, stan po hemikolektomii prawostronnej z ileostomią (3.06.2019 r.), reoperacji z powodu krwawienia (6.06.2019 r.)
i odtworzeniu ciągłości przewodu pokarmowego w czerwcu 2022 r. oraz przebyte leczenie biologiczne w 2019 r. Komisja Lekarska ZUS, w orzeczeniu z 12 czerwca 2023 r. stwierdziła, iż ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy. (opinia Komisji Lekarskiej ZUS s. 76-78 dokumentacji lekarsko-orzeczniczej, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 12 czerwca 2023 r. k. 31-31v. akt rentowych)

Mając na względzie ww. orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS decyzją z 18 lipca 2023 r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)w Ł. po rozpatrzeniu wniosku z 6 kwietnia 2023 r. odmówił D. K. prawa do renty socjalnej od 1 sierpnia 2023 r.

(decyzja k. 32 akt rentowych)

Z punktu widzenia biegłej z zakresu gastroenterologii, u wnioskodawcy stwierdza się chorobę Leśniowskiego-Crohna, niedokrwistość z niedoboru żelaza w przebiegu choroby, stan po hemikolektomii prawostronnej z wyłonieniem ileostomii w czerwcu 2019 r. oraz stan po odtworzeniu ciągłości przewodu pokarmowego w 2020 r. Wnioskodawca leczy się z powodu choroby Leśniowskiego-Crohna od 2018 r. Choroba objawiła się bólami brzucha, gorączką, utratą masy ciała. Diagnozę postawiono po około miesiącu od początku objawów. Początkowo leczony był M., w żywieniu stosowano M.. Od marca 2019 r. do czerwca 2019 r. leczony I., ujawnił się guz zapalny, w czerwcu 2019 r. – hemikolektomia prawostronna z ileostomią. W 2022 r. przeprowadzono zabieg operacyjny odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Choroba Leśniowskiego-Crohna ma charakter stabilny, wymaga suplementacji żelaza, ale także przy niegojącym się owrzodzeniu w zespoleniu – do rozważenia ponowne leczenie biologiczne. Z punktu widzenia biegłej z zakresu gastroenterologii, w dniu 18 lipca 2023 r. wnioskodawca nie był całkowicie niezdolny do pracy.

(pisemna opinia biegłej z zakresu gastroenterologii prof. dr hab. n. med. A. M. k. 84-84v.)

W sądowym badaniu psychologicznym, u wnioskodawcy stwierdzono: dominację cech osobowości bierno-zależnej z tendencjami do reakcji lękowo-depresyjnych, skargi na problemy z koncentracją wynikają z problemów emocjonalnych, aktualnie wnioskodawca wymaga psychoterapii w celu zmiany postaw w relacjach społecznych, wypracowaniu mechanizmów łagodzących wzmożone napięcie emocjonalne i umiejętności redukcji lęku w sytuacjach stresowych, z punktu widzenia funkcjonowania psychologicznego uznanie wnioskodawcy za niezdolnego do pracy może nasilić negatywne poczucie przydatności społecznej, wpłynąć negatywnie na jego samoocenę. Obecnie choroba podstawowa jest w remisji, więc realizuje swoje plany życiowe kontynuując studia. Podjęcie psychoterapii (ewentualnie dodatkowo leczenia psychiatrycznego), może mieć pozytywny wpływ na stan psychiczny i zmienić korzystne codzienne funkcjonowanie. To z kolei wpłynie pozytywnie na przebieg choroby. Nie stwierdzono tendencji do objawów wytwórczych ani tendencji agrawacyjnych w badaniu testowym.

(pisemna opinia biegłego psychologa dr. L. S. k. 115-116v.)

Z punktu widzenia biegłego psychiatry, wnioskodawca w dniu wydania zaskarżonej decyzji był zdolny do pracy. Nie znajduje się również dostatecznych przesłanek do uznania niezdolności ubezpieczonego do samodzielnej egzystencji. Nigdy nie leczył się psychiatrycznie, jedynie korzystał z czterech spotkań z psychologiem.

(pisemna opinia biegłego z zakresu psychiatry dr. n. med. T. N. k. 133-137)

Wnioskodawca, w związku z chorobą, na którą cierpi, ma dolegliwości w postaci bólów brzucha i biegunki 4-5 razy dziennie. Musi przestrzegać diety lekkostrawnej. W sytuacjach stresowych powyższe objawy nasilają się. Ubezpieczony korzystał w przeszłości z pomocy psychologa, ale nie leczył się psychiatrycznie. Ubezpieczony ma problemy z nawiązywaniem relacji i rozmową o jego problemach. Wnioskodawca nie jest w stanie przewidzieć kiedy dolegliwości mogą wystąpić. Stale leczy się u gastroenterologa i przyjmuje m.in. żelazo. Od kilku lat jest również hospitalizowany i musi regularnie przyjmować leki.

(zeznania ubezpieczonego e-protokół rozprawy 18 czerwca 2025 r. 00:08-00:13:24 – płyta CD k. 158
w zw. z e-protokołem rozprawy z 13 stycznia 2025 r. 00:02:17-00:22:10 – płyta CD k. 109)

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał na podstawie zgromadzonych dokumentów w aktach sprawy, w aktach rentowych oraz opinii biegłych z zakresu: gastroenterologii, psychologii oraz psychiatrii. Opinie te są wiarygodne i zostały sporządzone przez biegłych o specjalności właściwej z punktu widzenia schorzeń, na które cierpi wnioskodawca, w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej, jak również
w oparciu o bezpośrednie badanie wnioskodawcy. Biegli określili schorzenia, występujące
u badanego, i ocenili ich znaczenie dla jej zdolności do pracy oraz zdolności do samodzielnej egzystencji, odnosząc, swą ocenę, do kwalifikacji zawodowych wnioskodawczy. W ocenie Sądu, złożone do sprawy opinie nie zawierają żadnych braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Zdaniem Sądu, opinie biegłych są rzetelne, sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie, stanowiącym ich przedmiot. Wynikające z nich wnioski, są logiczne i znakomicie, merytorycznie, prawidłowo uzasadnione. W ocenie Sądu nie ma podstaw do tego by podważać wiarygodność i moc dowodową opinii biegłych, a kwestia zdolności do pracy odwołującego się została dostatecznie wyjaśniona.

Jednocześnie, Sąd, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 3 i pkt 5 k.p.c. pominął złożony przez pełnomocnika ubezpieczonego, wniosek o dopuszczenie kolejnej opinii biegłego psychologa – jako nieprzydatny do wykazania danego faktu oraz zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania (k. 138). Opinia biegłego z zakresu psychologii nie miałaby, bowiem, kluczowego znaczenia dla ustalenia czy wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy – mając na uwadze, że zasadniczym schorzeniem, na które cierpi wnioskodawca nie są problemy psychiczne. Sąd bardzo wnikliwie przeanalizował opinię biegłego psychologa, także, pod kątem – wniosków orzeczniczych , sformułowanych przez biegłego psychiatrę – lekarza. Biegły psycholog nie formułuje wniosków orzeczniczych w przedmiocie stopnia naruszenia sprawności organizmu [ przesłanka ustawowa] – strony - wnioskodawcy - zdolności do pracy. Opinia biegłego psychologa była merytorycznie przeanalizowania przez biegłego psychiatrę. Zasadniczym problemem zdrowotnym wnioskodawcy jest bowiem problem gastroenterologiczny. Ubezpieczony wprost przyznał on że nie leczył się psychiatrycznie,
a biegły lekarz psychiatra – poddając analizie, również, badanie przeprowadzone przez biegłego psychologa – jednoznacznie stwierdził, że stopień naruszenia sprawności organizmu – wnioskodawcy, w dniu wydania zaskarżonej decyzji , nie powodował niezdolności do pracy. Biegły nie wskazywał na konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań psychologicznych. Dopuszczanie, nieprzydatnej w okolicznościach niniejszej sprawy, uzupełniającej opinii psychologa, prowadziłoby, zatem, ,jedynie, do przedłużenia postępowania.

Odnosząc się, zaś, do dowodu z zeznań ubezpieczonego, to Sąd uznał je za wiarygodne, jednak w sprawach o rentę socjalną, zaistnienie przesłanki całkowitej niezdolności do pracy musi opierać się na opiniach biegłych, albowiem – to biegli sądowi posiadają specjalistyczną wiedzę w przedmiocie stopnia naruszenia sprawności organizmu [ co jest przesłanką ustawową !!!!!] - wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 27 czerwca 2007 roku o rencie socjalnej (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 420 ze zm., dalej: ustawa o rencie socjalnej), renta ta przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18. roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25. roku życia;

3) w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Natomiast zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu, osobie, która spełnia warunki określone w ust. 1, przysługuje: renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała albo renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Renta socjalna zatem – wobec szczególnego charakteru tego świadczenia, jest zasadniczo przeznaczona dla osób, które ze względu na stan zdrowia nie mają jakiegokolwiek stażu ubezpieczeniowego, gdyż ich niezdolność powstała przed wejściem na rynek pracy, zaś celem tego świadczenia jest zapewnienie osobie, spełniającej ustawowe warunki do jej przyznania, środków finansowych niezbędnych do życia. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego
w Szczecinie z 29 września 2022 r., III AUa 463/21, LEX nr 3507500)

W niniejszej sprawie, kwestią sporną była okoliczność czy wnioskodawca należy do osób całkowicie niezdolnych do pracy. Okoliczność ta, bowiem, stanowi niezbędną przesłankę do przyznania wnioskodawcy prawa do renty socjalnej.

W myśl art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 ze zm.) niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. (art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Dokonując analizy pojęcia „całkowita niezdolność do pracy” należy brać pod uwagę zarówno kryterium biologiczne (stan organizmu dotkniętego schorzeniami naruszającymi jego sprawność w stopniu powodującym całkowitą niezdolność do jakiejkolwiek pracy), jak i ekonomiczne (całkowita utrata zdolności do zarobkowania wykonywaniem jakiejkolwiek pracy). Osobą całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS jest więc osoba, która spełniła obydwa te kryteria, a więc jest dotknięta upośledzeniem zarówno biologicznym, jak i ekonomicznym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 21 grudnia 2004 r., I UK 28/04, LEX nr 979161).

Z dokonanych, na podstawie zebranego w sprawie, materiału dowodowego,
ustaleń, a w szczególności, z opinii biegłych specjalistów z zakresu gastroenterologii, psychologii oraz psychiatrii, wynika jednoznacznie, że nie zostały spełnione warunki do zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania odwołującemu prawa do renty socjalnej, gdyż, stwierdzone u wnioskodawcy schorzenia, nie naruszają sprawności jego organizmu,
w stopniu powodującym u niego całkowitą niezdolność do pracy.

Jak bowiem wynika z opinii biegłej z zakresu gastroenterologii, wnioskodawca leczy się z powodu choroby Leśniowskiego-Crohna od 2018 r. Choroba objawiła się bólami brzucha, gorączką, utratą masy ciała. Diagnozę postawiono po około miesiącu od początku objawów. Początkowo leczony był M., w żywieniu stosowano M.. Od marca 2019 r. do czerwca 2019 r. leczony I., ujawnił się guz zapalny, w czerwcu 2019 r. – hemikolektomia prawostronna z ileostomią. W 2022 r. przeprowadzono zabieg operacyjny odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Choroba Leśniowskiego-Crohna ma charakter stabilny, wymaga suplementacji żelaza, ale także przy niegojącym się owrzodzeniu
w zespoleniu – do rozważenia ponowne leczenie biologiczne. Z punktu widzenia biegłej
z zakresu gastroenterologii, w dniu 18 lipca 2023 r. wnioskodawca nie był całkowicie niezdolny do pracy. Z kolei dopuszczony na wniosek ubezpieczonego biegły lekarz psychiatra – uwzględniając również opinię i wyniki testów przeprowadzonych przez psychologa, stwierdził, że wnioskodawca w dniu wydania zaskarżonej decyzji był zdolny do pracy. Nie znajduje się również dostatecznych przesłanek do uznania niezdolności ubezpieczonego do samodzielnej egzystencji. Nigdy nie leczył się psychiatrycznie, jedynie korzystał z czterech spotkań
z psychologiem.

Podkreślić, także, należy, że przy ocenie biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988/7/62). W ocenie Sądu, opinie biegłych są wystarczająco szczegółowe i dają pełny obraz zmian zdrowotnych. Ustalony stan zdrowia wynika z obiektywnych danych. Nadto, opinie biegłych są zgodne z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS. Sąd ocenia zaś wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonana została na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, w jego ocenie uwzględniała wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których Sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważył materiał dowodowy jako całość, dokonał wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich moc oraz wiarygodność – odniósł je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r.
II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655). Zaznaczyć, w tym miejscu, należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków, wyrażonych w opinii biegłego, jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 27 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001 nr 4 poz. 84). Tylko brak w opinii, merytorycznego, fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 30 czerwca 2000 r., II UKN 617/99, OSNAPiUS 2002/1/26).

Sąd, zatem, przeanalizował sytuację wnioskodawcy pod kątem art. 13 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 cytowanej ustawy. Z dokonanych ustaleń wynika, że wnioskodawca urodził się (...)., jest zatem, osobą młodą, w aspekcie aktywności zawodowej. Ma orzeczenie
o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Wnioskodawca z zawodu jest technikiem informatykiem, a obecnie studiuje informatykę na P. Ł.– ma, zatem, plany rozwoju zawodowego. To, że wnioskodawca nie pracuje, w posiadanym na ten moment, zawodzie, w znacznej mierze jest spowodowane tym, że jest studentem studiów stacjonarnych – nie jest, wobec powyższego, niczym nadzwyczajnym. Fakt, że nie jest jeszcze samodzielny finansowo
i wymaga pomocy finansowej np. rodziców, także, jest sztandarową okolicznością w życiu bardzo młodego człowieka. Trzeba, bowiem, zwrócić uwagę, że zasadniczym celem renty socjalnej, nie jest wsparcie studentów, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Taką funkcję mają, choćby stypendium socjalne, przyznawane przez właściwy organ uczelni – z którego to stypendium wnioskodawca korzystał. Celem renty socjalnej, jak to już Sąd wskazywał powyżej, jest natomiast wsparcie wyłącznie tych osób, które nie są w stanie wykonywać jakiejkolwiek pracy – jest to warunek konieczny do przyznania tego świadczenia. Możliwość stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy, jest wykluczona przy zachowaniu przez ubezpieczonego, choćby ograniczonej zdolności do wykonywania, nawet pracy prostej, poniżej jego kwalifikacji zawodowych, w zwykłych (otwartych) warunkach pracy. Przesłanka niezdolności do jakiejkolwiek pracy odnosi się do każdego zatrudnienia w innych warunkach niż specjalnie stworzone na stanowiskach pracy odpowiednio przystosowanych do stopnia
i charakteru naruszenia sprawności organizmu. (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 28 czerwca 2023 r., I USKP 50/22, OSNP 2024, nr 2, poz. 23)

Odnosząc się, zaś, do okoliczności, iż wnioskodawca jest osobą zaliczoną do osób
o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, to należy zauważyć, iż stwierdzenie stopnia niepełnosprawności nie jest tożsame ze stwierdzeniem niezdolności do pracy. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 4 marca 2020 r., III AUa 1694/19, LEX nr 3344251) Orzeczenie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wskazuje jedynie na określony stan zdrowia wnioskodawcy, nie zaś na jego wpływ na zdolność skarżącego do pracy zarobkowej.

Pojęcie niepełnosprawności na gruncie ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 913) nie pokrywa się z pojęciem niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy emerytalnej (a zatem również w rozumieniu ustawy o rencie socjalnej). W wyroku z 20 sierpnia 2003 r. (II UK 386/02, OSNP 2004/12/213), Sąd Najwyższy, odnosząc się do obu pojęć wskazał, że na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do ich utożsamiania. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej (pojęcie niezdolności do pracy, zawarte w ustawie
o emeryturach i rentach z FUS jest inne niż pojęcie niepełnosprawności, zawarte
w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych), jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów. Są one też przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń (uprawnień). Niepełnosprawność sama przez się nie zawsze uniemożliwia świadczenie pracy. Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że gdyby ustawodawca chciał utożsamiać niezdolność do pracy i niepełnosprawność, to po pierwsze nie ustanowiłby dwóch odrębnych trybów ustalania tych kwestii, a w sytuacji ich współistnienia, wprowadziłby ewentualną zależność obu ustaleń. Tymczasem zależność taka wynika z art. 5 ustawy
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dotyczy wyłącznie orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalającego niezdolność do pracy, którego to orzeczenia mają wpływ na zakwalifikowanie danej osoby do stosownego stopnia niepełnosprawności. Brak jest jednak zależności odwrotnej – orzeczenia zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności nie mają automatycznego wpływu na uznanie danej osoby za niezdolną do pracy na gruncie ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Całkowita niezdolność do pracy, stanowiąca przesłankę przyznania renty socjalnej, nie może być bowiem utożsamiana z niepełnosprawnością, która została spowodowana wyłącznie zaburzeniami w pełnieniu ról społecznych. (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 28 czerwca 2023 r., I USKP 50/22, OSNP 2024, nr 2, poz. 23).

Mając powyższe na uwadze, wobec braku podstaw do stwierdzenia u wnioskodawczyni całkowitej niezdolności do pracy należy wskazać, iż decyzja odmawiająca D. K. prawa do renty socjalnej jest prawidłowa.

Wobec powyższego , Sąd Okręgowy, na postawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak punkcie 1. w sentencji wyroku.

Na mocy rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 2. i 3. sentencji wyroku, Sąd przyznał
i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz radcy prawnego K. B. kwotę 221,40 zł (180 zł wraz z podatkiem od towarów i usług) tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej – w oparciu o § 15 ust. 2 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2024 r. poz. 764 ze zm.).