Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

do całości wyroku

Decyzją z dnia 31 marca 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że A. M. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek ADWOKAT T. M. nie podlega nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu 1.06.2020 r.

/ decyzja k. 146- 150 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A. M. domagając się jej zmiany i ustalenia, iż podlega ubezpieczeniom społecznym i dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w spornym okresie. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazała, iż kwestionowana przez ZUS umowa była przez nią faktycznie wykonywana. W ramach zlecenia dla kancelarii Adwokackiej męża zajmowała się odbieraniem oraz rejestrowaniem korespondencji przychodzącej (do odbioru korespondencji miała stosowne pełnomocnictwo), wpisywała terminowe wydarzenia do kalendarza kancelarii (terminy rozpraw apelacji, zapowiedzi apelacji, zażaleń) zakładała oraz rejestrowała wpływu nowych spraw w wykazie spraw prowadzonych przez Kancelarię, podkładała pisma do akt, zajmowała się archiwizacją praw zakończonych, przygotowywaniem dokumentów księgowych, opłacaniem bieżących faktur oraz kontaktem z biurem podatkowym, wystawianiem faktur. Nadto z uwagi na posiadane wykształcenie była uprawniona i prowadziła postępowania mediacyjne dla Klientów Kancelarii. Tym samym jej stanowisko jest uzasadnione.

/ odwołanie k. 3-7/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 27-29/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny

Płatnik T. M. prowadzi działalność gospodarczą Kancelarię Adwokacką- adwokat T. M. z siedzibą w Ł. przy ulicy (...) lok. 309. Wskazana kancelaria posiada także filie w innych miastach, przy ulicy (...) w S. nadto w Ł. i P..

zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34

Wnioskodawczyni A. M. posiada wykształcenie wyższe magisterskie, z wykształcenia jest pedagogiem w zakresie profilaktyki i animacji społeczno - kulturalnej.

świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego wraz ze świadectwem maturalnym k.125- 128, 86-89 akt ZUS dyplom ukończenia studiów, k. 129,85 akt ZUS

Od 2009 roku do 2019 roku wnioskodawczyni była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Sądzie Okręgowym w Łodzi na stanowisku sekretarza sądowego, gdzie wykonywała czynności związane z prawidłowym obiegiem akt w referacie sędziego, sporządzaniem pism, protokołów, projektów orzeczeń, wykonywała zarządzenia wynikające z nich odpowiednie czynności w referacie.

świadectwo pracy z 17 lipca 2019 r. k. 107-108, k. 93-94 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06

W 2019 r. wnioskodawczyni ukończyła dwa szkolenia z zakresu mediacji organizowane przez Stowarzyszenie (...) - w zakresie mediacji w sprawach karnych i cywilnych oraz w sprawach rodzinnych pozwalające na prowadzenie postępowań mediacyjnych w w/w sprawach. Jest wpisana na listę stałych mediatorów sądowych dla obszaru właściwości Sadu Okręgowego w Łodzi.

dyplomy: ukończenia szkolenia w zakresie mediacji w sprawach karnych i cywilnych, rodzinnych k. 121 -124, 91-90 akt ZUS, decyzja k. 92 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06

A. M. jest żoną płatnika.

/ bezsporne/

Wnioskodawczyni została zatrudniona u płatnika w oparciu o kolejno zawierane umowy zlecenia od dnia 1 czerwca 2020 r. Umowy były zawierane na okres miesiąca. Wynagrodzenie zleceniobiorcy za wykonane czynności ustalone zostało w formie stawki stałej miesięcznej. W światle zawartych w nich postanowień wypłata należności wynagrodzenia następuje po wystawieniu rachunku przez zleceniobiorcę i stwierdzeniu terminowego i prawidłowego wykonania zleconej pracy. Jako rodzaj pracy wskazano: prace biurowe, przygotowywanie dokumentów księgowych, wystawianie faktur, kontakt z biurem podatkowym, odbiór i rejestrowanie korespondencji przychodzącej, prowadzenie mediacji dla klientów Kancelarii, archiwizacja akt.

/umowy zlecenia zawarte na łączne okresy od 1 czerwca do 30 listopada 2020 r. i od 18 stycznia do 28 lutego 2021 r. k. 95-102 akt ZUS oraz umowy zlecenia za okres od marca 2021 –październik 2021 k. 61-67, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34/

Na stanowisko, na którym została zatrudniona nie było rekrutacji. Wnioskodawczyni od zawsze pomagała mężowi w prowadzeniu kancelarii.

/ bezsporne/

Potrzeba zawarcia umowy zlecenia wynikała po pierwsze z nacisków wnioskodawczyni, że chciałaby mieć formalną umowę skoro i tak pracuje dla męża, a po drugie z dużej ilości obowiązków spoczywających na płatniku składek z uwagi na prowadzenie Kancelarii w czterech różnych miastach i konieczności zlecenia czynności biurowo-administracyjnych, księgowych, a także z faktu uzyskania przez A. M. kwalifikacji do prowadzenia mediacji, co miało podbić status kancelarii.

zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34

Płatnik zgłosił A. M. jako zleceniobiorcę do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1 czerwca 2020 r. Dokument zgłoszeniowy (...) został przekazany do ZUS 1 czerwca 2020 r.

druk (...) P (...) stwierdzający zgłoszenie Pani A. M. do ubezpieczeń od 1 czerwca 2020 r k. 83-84 akt ZUS

Przed tym zgłoszeniem A. M. od 18 lipca 2019 r. nie posiadała tytułu do ubezpieczeń społecznych, z którego nabywa się prawa do wypłaty świadczeń.

zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34

Płatnik składek złożył za A. M. imienne raporty miesięczne, w których wykazał podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne:

- od czerwca do września 2020 r. w wysokości 2600,00 zł,

- za październik 2020 r. w wysokości 2181,00 zł,

- za listopad 2020 r. w wysokości 694,00 zł,

- za grudzień 2020 r. w wysokości 0,00 zł,

- za styczeń 2021 r. w wysokości 1474,00 zł.,

- za luty 2021 r. w wysokości 2240,00 zł.

Płatnik składek złożył także imienne raporty miesięczne o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek, w których:

-

od 20 do 24 października 2020 r. wykazał zasiłek chorobowy,

-

od 9 listopada 2020 r. do 17 stycznia 2021 r. i od 9 do 14 lutego 2021 r. wykazał zasiłek opiekuńczy.

/ bezsporne/

Pobierane świadczenia w ww. okresach wynikały z objęcia kwarantanną w okresie od 20 do 24 października 2020 r., sprawowania bezpośredniej opieki nad dzieckiem do lat 8 podczas zdalnego nauczania od 9 listopada 2020 r. do 17 stycznia 2021 r., oraz ze sprawowania opieki nad dzieckiem objętym kwarantanną od 9 do 14 lutego 2021 r.

zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06

Wnioskodawczyni faktycznie świadczyła i nadal świadczy pracę na rzecz płatnika. W ramach wykonywania umowy zlecenia wnioskodawczyni prowadzi postępowanie mediacyjne dla klientów Kancelarii – głównie udziela wyjaśnień w tym przedmiocie, wykonuje prace biurowe, tj.: zakłada akta, podkłada pisma do akt, zajmuje się archiwizacją akt spraw zakończonych, przygotowuje dokumenty księgowe potrzebne do wysłania do biura rachunkowego w tym tworzy comiesięczne zestawienia kosztów stałych, utrzymuje stały kontakt z biurem podatkowym i dostarcza mu dokumenty, wystawia faktury (potrzebne m.in. do wyegzekwowania kosztów zastępstwa procesowego), dokonuje wszystkich opłat z konta firmowego, odbiera i rejestruje korespondencję przychodzącą, wysyła pisma oraz wpisuje terminowe wydarzenia do kalendarza Kancelarii prowadzonego online i zintegrowanego z kalendarzem płatnika. Przy wykonywaniu tych czynności niejednokrotnie kontaktuje się z płatnikiem drogą mailową. Wnioskodawczyni wykonywała i wykonuje te czynności stale.

wydruk z korespondencji mailowej z płatnikiem k. 8-10, 21-25 zastawienia kosztów stałych k. 11-17, wydruk korespondencji mailowej z biurem podatkowym 18-20, elektroniczne potwierdzenia odbioru okazane na rozprawie w dniu 25.11.2021 r.00:53:10-00:56:33, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06, zeznania świadka N. S. protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 00:45:32 -00:49:52 zeznania świadka E. B. protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 00:49:52 -00:53:10

A. M. nie była upoważniona do podpisywania dokumentów firmowych - wyjątek stanowi protokół lub ugoda sporządzona w toku postępowania mediacyjnego. Posiada natomiast pełnomocnictwo pocztowe, upoważniające do odbioru korespondencji, jest także ustanowiona pełnomocnikiem rodzajowym do firmowego rachunku bankowego. T. M. - jako osobie najbliższej, powierzył wnioskodawczyni w ramach zlecenia prowadzenie konta firmowego, dokumentów finansowych kancelarii, udostępnił jej hasło do portalu informacyjnego sądów apelacji (...) oraz programu księgowego inFakt.

pełnomocnictwo pocztowe k. 49, elektroniczne potwierdzenia odbioru okazane na rozprawie w dniu 25.11.2021 r.00:53:10-00:56:33, pełnomocnictwo rodzajowe do rachunku firmowego k. 50 -52 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34 zeznania świadka N. S. protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 00:45:32 -00:49:52

Wskazane czynności wnioskodawczyni wykonuje w siedzibie Kancelarii przy ulicy (...), lok. 309 w Ł., w filii Kancelarii przy ulicy (...) w S., a także w miejscu zamieszkania. Co do sposobu i czasu ich wykonywania nie jest kontrolowana, nadzorowana przez płatnika – nie jest mu służbowo podporządkowana. Zlecone prace są przez nią wykonywane w określonym terminie i jest odpowiedzialna za ich prawidłową realizację. Wnioskodawczyni samodzielnie pilnuje tego co ma robić.

zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06 zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06 zeznania świadka N. S. protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 00:45:32 -00:49:52

T. M. nikogo poza wnioskodawczynią nie zatrudnia i nie ma zawartych innych umów cywilnoprawnych. Przed zawarciem umowy część zleconych A. M. czynności wykonywał osobiście. Podczas nieobecności wnioskodawczyni część zleconych jej czynności wykonywał osobiście, wówczas aplikantka częściej zastępowała go w sądach, pozostałe czynności zostały przełożone na czas powrotu zleceniobiorcy (np. mediacje, archiwizacja akt, podkładanie bieżących pism do akt spraw).

zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:01:31-00:30:34, zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06, zeznania świadka N. S. protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 00:45:32 -00:49:52

Wynagrodzenie wypłacane jest wnioskodawczyni co miesiąc przelewem na konto bankowe, na podstawie wystawionego rachunku.

potwierdzenia dokonania przelewu wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia k. 130-137 akt ZUS, rachunki do umów zlecenia k. 109 -120 akt ZUS zeznania płatnika protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 01:02:07-01:04:57 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:30:34 -00:42:06 zeznania świadka E. B. protokół z rozprawy z dnia 25.11.2021 00:49:52 -00:53:10

Z tytułu prowadzonej działalności płatnik osiągnął odpowiednio następujące przychody i wydatki:

- w 2019 r. przychód 162.546, 43 zł, wydatki 83 588,06 zł,

- w 2020 r. przychód 121.176,16 zł, wydatki 84914,29 zł

deklaracje od podatku towarów i usług (...)-7 za okres od stycznia 2019 do grudnia 2020 r. k. 14 – 82 akt ZUS, deklarację roczna o zaliczkach na podatek dochodowy k. 11-13 oraz podsumowania księgi przychodów i rozchodów od stycznia do grudnia 2019 r. i od stycznia do grudnia 2020 r. k. 9-10

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 t.j.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i art. 9 osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami" (pkt. 4 ust. 1 art. 6).

Z mocy art. 13 pkt. 2 w/w ustawy zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Jak stanowi art. 9 ust. 2 w/w ustawy, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2 c i 7.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Umowa zlecenia należy do kategorii umów o świadczenie usług, a więc do wykonywania czynności mieszczących się w zakresie określonym wolą stron. Strony zawierające umowę zlecenia, stosownie do treści art. 353 ¹ k.p.c. mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Wedle woli stron, umowa zlecenie może dotyczyć tak pojedynczego wykonania konkretnej czynności, jak i wykonywania wielokrotnego, powtarzalnego, rozciągniętego w czasie. Odpowiedzialność osoby przyjmującego zlecenie jest rozpatrywana w zakresie jej starannego działania przy wykonywaniu przedmiotu zlecenia, co oznacza, że czynnikiem decydującym przy ocenie pracy tej osoby jest kryterium wykonywanie przez nią czynności na określonym, ustalonym przez strony stosunku prawnego, poziomie. Elementem wyróżniającym dla umowy zlecenia nie jest zatem wynik, lecz starania podejmowane w celu osiągnięcia tego wyniku (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 grudnia 1993 roku III AUr 357/93; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2006 roku III AUa 1700/05; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1967 roku, I CR 500/66). Wykonanie szeregu powtarzających się czynności, składających się na cykl systematycznych i regularnych działań jest cechą charakterystyczną dla umów o świadczenie usług.

W rozpoznawanej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakwestionował ważność umów zlecenia zawartych pomiędzy wnioskodawczynią A. M., a płatnikiem - jej mężem adwokatem T. M.. Organ rentowy stanął na stanowisku, iż w/w umowy zlecenia począwszy od pierwszej zwartej od 1.06.2020 r. zostały zawarte dla pozoru, a zatem są nieważne.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Przepis art. 83 k.c. charakteryzuje czynność prawną pozorną przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli, albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałoby ze złożonego przez nią oświadczenia woli.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zebrany w sprawie materiał dowodowy i poczynione na jego podstawie ustalenia faktyczne uzasadniają twierdzenie, że zakwestionowane przez ZUS umowy zlecenia były i są rzeczywiście realizowane. Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, że wnioskodawczyni obowiązki zlecone w ramach umowy zlecenia wykonywała, a zleceniobiorca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie.

W ramach wykonywania umowy zlecenia wnioskodawczyni, samodzielnie decydując o bieżących zadaniach do wykonania, wykonywała i wykonuje prace biurowe w kancelarii, tj.: zakłada akta, podkłada pisma do akt, zajmuje się archiwizacją akt spraw zakończonych, przygotowuje dokumenty księgowe potrzebne do wysłania do biura rachunkowego, w tym tworzy comiesięczne zestawienia kosztów stałych, utrzymuje z biurem podatkowym, dostarcza mu dokumenty, wystawia faktury (potrzebne m.in. do wyegzekwowania kosztów zastępstwa procesowego), dokonuje wszystkich opłat z konta firmowego, odbiera i rejestruje korespondencję przychodzącą, wysyła pisma, oraz wpisuje terminowe wydarzenia do kalendarza Kancelarii prowadzonego online i zintegrowanego z kalendarzem płatnika. Nadto w ramach posiadanych osobiście uprawnień, dla klientów kancelarii poprowadziła jedno postępowanie mediacyjne.

Zeznania wnioskodawczyni, płatnika składek i świadków w tym zakresie wzajemnie się uzupełniają i są wiarygodne. Ponadto zeznania wymienionych osób znajdują potwierdzenie w dokumentacji przedstawionej przez skarżącą w toku postępowania wyjaśniającego toczącego się przed organem rentowym oraz w toku postępowania sądowego np. w stosownych pełnomocnictwach do pocztowych czy obsługi rachunku bankowego.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni. W istocie wykonując działalność w kilku miejscach, z uwzględnieniem obowiązku stawiania się na rozprawach w sądach, płatnik mógł potrzebować pomocy w prowadzeniu bieżących spraw technicznych – administracyjnych. Zdaniem Sądu wnioskodawczyni miała niezbędną wiedzę co do wykonywania wskazanych powyżej czynności, zdobywając wcześniej niezbędne doświadczenie w ramach pracy sekretarza w Sądzie. Co więcej, skarżącej zostało wypłacone wynagrodzenie na podstawie stosownych rachunków sporządzonych do zawartych umów zlecenia.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

J.L.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. ZUS przez PI