Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 maja 2024 roku RWA: (...) znak: (...).71.794.2024.RKS-2- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497) stwierdził, że P. R. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 35.548,05 zł, w tym: z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numer deklaracji 01-39 z okres od lutego 2018 roku do lutego 2024 roku w kwocie 25.941,05 zł, a z tytułu odsetek za zwłokę kwotę: 9.607,00 zł.

Jednocześnie na podstawie art. 23 ust. 1 w/w ustawy Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że odsetki będą naliczane nadal, do dnia zapłaty i włącznie z tym dniem. Odsetki za zwłokę naliczane są na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że płatnik składek nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 46 ust. 1 – obliczania, potrącania z dochodów ubezpieczonych, rozliczania oraz opłacania należnych składek.

Jednocześnie Zakład poinformował, że decyzja, zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 października 2014 r. w sprawie określenia należności pieniężnych, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia (Dz. U. z 2023 r. poz. 1626), stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego, bez uprzedniego doręczenia upomnienia.

(decyzja z 9 maja 2024 r. w aktach ZUS)

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 11 czerwca 2024 roku (data nadania w placówce pocztowej) złożył P. R., wnosząc o jej uchylenie i powołując się na następujące zarzuty: brak podstawy prawnej do wydania decyzji stwierdzającej, że P. R. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz przedawnienie części objętych decyzją okresów – za okres od lutego 2018 do marca 2019.

W odwołaniu skarżący twierdzi również, że zaskarżona decyzja została wydana
z naruszeniem art. 104 k.p.a. oraz art. 107 k.p.a., gdyż w jego ocenie nie zawiera uzasadnienia spójnego z sentencją i nie rozstrzyga jego sprawy w sposób jasny i zrozumiały oraz ostateczny.

(odwołanie k. 3-3 odwrót)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania oraz
o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Organ rentowy wskazał, że decyzją z dnia 2 stycznia 2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne P. R. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za okres od czerwca 2016 roku do listopada 2022 roku. ZUS wskazał, iż odwołanie P. R. od wskazanej decyzji zostało oddalone wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi
z dnia 12 grudnia 2023 roku, w sprawie o sygnaturze akt VIII U 325/23. Wyrok ten jest prawomocny. W związku z wydaną decyzją z dnia 2 stycznia 2023 roku Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. wydał w dniu 9 maja 2024 roku decyzję ustalającą wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne P. R. za okres od lutego 2018 roku do lutego 2024 roku, określając je na kwotę 25941,05 złotych, z tytułu odsetek określając je na kwotę 9607 złotych. W załączniku do decyzji wskazano poszczególne miesiące z okresu jakiego dotyczy decyzja i wysokość składki w danych miesiącach. Zadłużenie obejmuje okres po wydaniu decyzji z dnia 2 stycznia 2023 roku, bowiem P. R. nie płacił składek na ubezpieczenie zdrowotne w okresie objętym decyzją z dnia 2 stycznia 2023 roku i w okresie po wydaniu decyzji.

W ocenie ZUS, w odwołaniu P. R. wskazuje, że nie może sformułować zarzutów bowiem decyzja nie wskazuje jaka jest podstawa ustalania wysokości składek, jaka jest wysokość składek, za jakie miesiące naliczono składki, nie uwzględnia wpłat na poczet składek. ZUS wskazał, że w zakresie podstawy to za okres od listopada 2022 roku wynika ona z decyzji z dnia 2 stycznia 2023 roku, od grudnia 2022 roku jest to podstawa minimalna z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bowiem P. R. nie składał dokumentów rozliczeniowych i nie deklarował wyższej podstawy. Wysokość składek i miesiące, w jakich nie zostały zapłacone wynikają z załącznika do decyzji.

W zakresie zarzutu przedawnienia składek, organ rentowy podniósł z kolei, iż bieg terminu przedawnienia został zawieszony od dnia wszczęcia postępowania w sprawie zakończonej wydaniem decyzji z dnia 2 stycznia 2023 roku do dnia uprawomocnienia wyroku w sprawie VIII U 325/23, od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wydania decyzji będącej przedmiotem odwołania.

(odpowiedź na odwołanie k. 6-6 odwrót)

Na rozprawie w dniu 25 października 2024 roku strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska w sprawie.

(końcowe stanowiska stron e-protokół rozprawy z 25 października 2024 r. 00:07:38 – płyta CD k. 18)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

P. R. od 22 czerwca 2016 roku figuruje w Centralnej Ewidencji
i (...) o Działalności Gospodarczej jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą H. (...) (...) P. R.. Wnioskodawca od 1 marca 2013 roku ma przyznane przez Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA świadczenie emerytalne. Wnioskodawca nie dokonał zgłoszenia do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Od 1 stycznia 2022 roku wnioskodawca jest opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych.

(bezsporne, a nadto prawomocna decyzja nr (...) w aktach ZUS)

W dniu 3 listopada 2022 roku organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające w sprawie podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne P. R. za okres od czerwca 2016 roku do listopada 2022 roku. Decyzją z dnia 2 stycznia 2023 roku nr (...) RWA (...)-134 - (...)2 znak: OU530200/D/2022-008617/001 Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. ustalił podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne P. R. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej za okres od czerwca 2016 roku do listopada 2022 roku. Decyzję tę P. R. odebrał osobiście w dniu 5 stycznia 2023 roku.

(decyzja nr (...) wraz z potwierdzeniem odbioru w aktach ZUS)

Od decyzji ustalającej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne
i ubezpieczenie zdrowotne, P. R. złożył odwołanie w dniu 3 lutego 2023 roku. Wyrokiem z dnia 12 grudnia 2023 roku Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił powyższe odwołanie. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 20 grudnia 2023 roku.

(odwołanie k. 3-3 odwrót załączonych akt VIII U 325/23, wyrok k. 28-28 odwrót załączonych akt VIII U 325/23)

Zawiadomieniem z dnia 12 kwietnia 2024 roku organ rentowy poinformował P. R. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności
z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego 2018 roku do lutego 2024 roku. Zawiadomienie to zostało odebrane osobiście przez P. R. w dniu 15 kwietnia 2024 roku.

(zawiadomienie wraz z potwierdzeniem odbioru w aktach ZUS)

Zawiadomieniem z dnia 23 kwietnia 2024 roku organ rentowy poinformował P. R. o zakończeniu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności
z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od lutego 2018 roku do lutego 2024 roku. Zawiadomienie to zostało odebrane osobiście przez P. R. w dniu 24 kwietnia 2024 roku.

(zawiadomienie wraz z potwierdzeniem odbioru w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 9 maja 2024 roku RWA: (...) znak: (...).71.794.2024.RKS-2- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497) stwierdził, że P. R. jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 35.548,05 zł, w tym: z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w ramach zakresów numer deklaracji 01-39 z okres od lutego 2018 roku do lutego 2024 roku w kwocie 25.941,05 zł, a z tytułu odsetek za zwłokę kwotę: 9.607,00 zł.

Do powyższej decyzji dołączono załącznik zwierający tabelę w której wskazano składki za poszczególne miesiące wraz z terminem płatności każdej ze składek, kwoty należności oraz kwoty odsetek za zwłokę.

(decyzja z 9 maja 2024 r. wraz załącznikiem w aktach ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, które znajdują się w aktach sprawy, aktach organu rentowego, a także w załączonych aktach dotyczących toczącej się przed tutejszym sądem sprawy o sygnaturze akt VIII U 325/23. Trzeba zauważyć, że w toku procesu wnioskodawca nie zakwestionował matematycznej poprawności wyliczenia którejkolwiek ze składek, kwestionując zaskarżoną decyzję co do zasady, podnosząc jedynie ogólne uwagi co do lakoniczności uzasadnienia oraz podnosząc zarzut przedawnienia, co do którego Sąd odniesie się w rozważaniach prawnych. Skarżący nie złożył przy tym żadnych wniosków dowodowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wstępnie, wobec powoływania się przez skarżącego w rozpoznawanym odwołaniu na zarzuty naruszenia procedury administracyjnej przez organ rentowy, Sąd stwierdził, że
w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, sąd co do zasady nie bada naruszeń kodeksu postępowania administracyjnego. Sprawy z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych
w przeciwieństwie do innych spraw, w których wydawane są decyzje administracyjne, są bowiem rozpoznawane przez sądy powszechne w procedurze cywilnej a nie przez sądy administracyjne w procedurze sądowoadministracyjnej. Konsekwencją tego rozróżnienia jest m.in. możliwość podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia przez sąd ubezpieczeń społecznych i zmiany decyzji ZUS – strony w niniejszym postępowaniu mogą powoływać dowodzić nieprawdziwości stanu faktycznego przyjętego w decyzji ZUS. Powyższą tezę potwierdził także Sąd Najwyższy w wyroku z 3 lutego 2011 roku, II UK 271/10, LEX nr 817528, argumentując, że postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania.

Przechodząc, zaś do części merytorycznej uzasadnienia, to wskazać należy, iż zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz obliczania i opłacania składek reguluje ustawa
z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 497, ustawa systemowa).

Zgodnie z treścią art. 13 pkt. 1 ustawy systemowej, osoby prowadzące pozarolniczą działalność, z wyłączeniem osób, o których mowa w pkt 4a i 4b – podlegają ubezpieczeniom społecznym od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Na mocy zaś art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 146, ustawa świadczeniowa) do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych ubezpieczeniami społecznymi (…) stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania do ubezpieczenia społecznego (…).

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy systemowej, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

W myśl art. 47 ust. 1 ustawy systemowej w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2022 roku, płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, co do zasady nie później niż:

- do 10 dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie;

- do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

- do 15 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników. imienne raporty miesięczne.

Z kolei zgodnie z brzmieniem przepisu 47 ust. 1 ustawy systemowej obowiązującym od 1 stycznia 2022 roku płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, nie później niż:

- do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;

- do 15 dnia następnego miesiąca - dla płatników składek posiadających osobowość prawną;

- do 20 dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników składek.

Zgodnie z treścią art. 17 w związku z art. 46 ustawy systemowej, płatnik składek obowiązany jest według zasad wynikających z przepisów niniejszej ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Rozliczenie składek oraz wypłaconych przez płatnika w tym samym miesiącu świadczeń następuje w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

Zgodnie zaś z treścią art. 48 ustawy systemowej, jeżeli płatnik składek nie złoży
w terminie deklaracji rozliczeniowej, nie będąc z tego obowiązku zwolnionym, organ rentowy dokonuje wymiaru składek z urzędu w wysokości wynikającej z ostatnio złożonej deklaracji, bez uwzględnienia wypłaconych płatnikowi świadczeń, zawiadamiając go o tym. Jeżeli po wymierzeniu składek z urzędu płatnik złoży deklarację rozliczeniową, organ rentowy koryguje wymiar składek do wysokości wynikającej ze złożonej deklaracji z uwzględnieniem wykazanych w niej świadczeń.

Art. 66 ust. 1 pkt 1 lit c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi, że obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24, 974 i 1570) lub przepisów
o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników. Na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób prowadzących działalność gospodarczą powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

Stosownie do brzmienia art. 84 ust. 1 ustawy świadczeniowej składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zgodnie z art. 87 ust. 1 ustawy świadczeniowej, osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa m.in. w art. 84 są obowiązane, bez uprzedniego wezwania, opłacić i rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z art. 87 ust. 3 ustawy świadczeniowej – od nieopłaconych w terminie składek na ubezpieczenie zdrowotne pobiera się odsetki za zwłokę na zasadach i w wysokości określonych dla zaległości podatkowych. Ustęp 4 pkt 1 tego przepisu stanowi, że składki na ubezpieczenie zdrowotne osób wymienionych w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c są opłacane i ewidencjonowane w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast w świetle art. 93 ust. 1 ustawy świadczeniowej, składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz należności z tytułu odsetek za zwłokę nieopłacone w terminie podlegają ściągnięciu na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1-5 ustawy systemowej, Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności: zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek, ustalania wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu tych składek, ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, wymiaru świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Od decyzji Zakładu przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.

Na podstawie § 2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie określenia należności pieniężnych, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia z dnia 30 października 2014 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1626) postępowanie egzekucyjne może być wszczęte bez uprzedniego doręczenia upomnienia w przypadkach, gdy należność pieniężna została określona w orzeczeniu.

Materiał zgromadzony w sprawie, w tym prawomocny wyrok Sądu Okręgowego
w Ł. z dnia 12 grudnia 2023 roku w sprawie o sygnaturze VIII U 325/23 oddalający odwołanie P. R. od decyzji z dnia 2 stycznia 2023 roku w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek wskazuje, iż odwołujący w dniu wydania zaskarżonej decyzji był dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie niezapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca nie kwestionował przy tym, iż prowadził działalność gospodarczą stanowiącą tytuł do objęcia go ubezpieczeniem zdrowotnymi. Wnioskodawca podnosił co prawda, że w jego ocenie będąc emerytem pobierającym emeryturę z ZER MSWiA, nie powinien podlegać ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, jednak należy zauważyć, że po pierwsze kwestia jego podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu została już prawomocnie rozstrzygnięta wyrokiem w sprawie o sygn. akt VIII U 325/23, a po drugie, zgodnie z art. 82 ust. 1 ustawy świadczeniowej, w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

W toku procesu wnioskodawca nie wykazał też, że uiścił należne składki określone treścią zaskarżonych decyzji. Skarżący nie zakwestionował też matematycznych wyliczeń wysokości składki za poszczególne miesiące, wskazując, że w jego ocenie ZUS nie miał podstawy prawnej do wydania decyzji, a sama decyzja zawiera zbyt mało informacji, by mógł ocenić jej prawidłowość, a także jest jego zdaniem uzasadniona zbyt lakonicznie.

Chybionym jest też podniesiony przez wnioskodawcę zarzut przedawnienia najstarszych zobowiązań określonych w decyzji z 9 maja 2024 roku. Trzeba tutaj zauważyć, że choć decyzja z 2 stycznia 2023 roku określająca wysokość podstaw wymiaru składek za poszczególne miesiące dotyczyła okresu od czerwca 2016 roku, to decyzja będąca przedmiotem niniejszego postępowania dotyczy jedynie należności składkowych począwszy od należności za luty 2018 roku. Nie uwzględnia ona więc należności, które uległy przedawnieniu.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż kwestię przedawnienia należności na ubezpieczenia społeczne, zawarto w art. 24 ust. 4-6 ustawy systemowej. Przepis ten znajduje zastosowanie wprost do składek na ubezpieczenia społeczne, zaś odpowiednio do składek na ubezpieczenie zdrowotne (art. 93 ust. 2 ustawy świadczeniowej).

Zgodnie z art. 24 ust. 4 w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2012 roku należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

Termin przedawnienia należności w przypadkach określonych w art. 24 ust. 5a-6 ustawy systemowej ulega przerwaniu lub zawieszeniu. Przerwanie biegu przedawnienia ma ten skutek, że po ustaniu okoliczności powodującej przerwanie biegu przedawnienia, termin przedawnienia biegnie od nowa. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia sprawia zaś, że w terminie przedawnienia nie uwzględnia się co prawda okresu, w którym bieg przedawnienia był zawieszony, ale uwzględnia się okres przedawnienia, który poprzedzał okres zawieszenia. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 17 lipca 2014 r., III AUa 175/14, LEX nr 1496038)

Odnosząc powyższe rozważania do zaległości P. R. z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne objętych zaskarżoną decyzją, to należy wskazać, że najstarszym okresem zaległości objętym zaskarżoną decyzją jest okres obejmujący luty 2018 rok,
w przypadku którego to okresu termin płatności składki upływał w dniu 12 marca 2018 roku.

Przy czym termin wymagalności należności składkowych, to odpowiednio każdy następny dzień po terminie płatności, a więc od daty 13 marca 2018 roku rozpoczął bieg 5-letni termin przedawnienia najstarszej ze składek, który na gruncie art. 24 ust. 4 ustawy systemowej upływałby odpowiednio z upływem 5 lat.

Stąd też część zaległych składki na ubezpieczenia społeczne należnych od P. R., objętych zaskarżoną decyzją z 9 maja 2024 roku istotnie byłaby przedawniona na dzień wydania zaskarżonej decyzji – o ile bieg terminu przedawnienia nie zostałby przerwany lub zawieszony.

Na gruncie rozpoznawanego przypadku, organ rentowy słusznie podniósł zatem, iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa, bowiem do należności objętych zaskarżoną decyzją, bieg terminu przedawnienia został zawieszony, od daty wszczęcia postępowania w sprawie zakończonej wydaniem decyzji z dnia 2 stycznia 2023 roku do dnia uprawomocnienia się wyroku w sprawie VIII U 325/23 (a więc do dnia 20 grudnia 2023 roku) oraz od dnia wszczęcia postępowania zakończonego wydaniem decyzji z 9 maja 2024 r. będącej przedmiotem odwołania.

Istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia ma bowiem treść art. 25 ust. 5f ww. ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, w myśl którego w przypadku wydania przez Zakład decyzji ustalającej obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, podstawę wymiaru składek lub obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania do dnia, w którym decyzja stała się prawomocna.

Wedle zaś aktualnego poglądu wyrażonego m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z 24 marca 2022 roku, (...) 115/21, LEX nr 3412164, bieg terminu przedawnienia należności
z tytułu składek ulega zawieszeniu od dnia dokonania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pierwszej czynności, o której powiadomiono strony, we wszczętym z urzędu postępowaniu w sprawie wydania decyzji stwierdzającej, że dany podmiot jest dłużnikiem z tytułu nieopłaconych składek oraz ustalającej kwotę zaległości składkowych (art. 24 ust. 5f ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Odnośnie do art. 24 ust. 5f ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawa systemowa nie określa samodzielnie (autonomicznie) daty wszczęcia postępowania, dlatego należy odwołać się do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie administracyjne jest wszczynane zgodnie z art. 61 § 1 k.p.a. na wniosek bądź z urzędu. O ile w przypadku postępowania na wniosek o dacie jego wszczęcia rozstrzyga art. 61 § 3 i 3a k.p.a., o tyle w odniesieniu do postępowania z urzędu wobec braku bezpośredniego przepisu, należy odwołać się do dorobku orzecznictwa i doktryny. Przyjmuje się, że datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień pierwszej czynności dokonanej w sprawie, której postępowanie dotyczy, przez organ do tego uprawniony, działający w granicach przysługujących mu kompetencji, pod warunkiem, że o czynności tej powiadomiono stronę. Jeżeli nie był sporny obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym ani podstawa wymiaru składek, nie doszło jeszcze do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, a zaistniał wyłącznie przypadek wydania przez Zakład decyzji ustalającej wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, zgodnie z art. 24 ust. 5f ustawy systemowej bieg terminu przedawnienia ulegał zawieszeniu od dnia wszczęcia postępowania – tzn. dnia doręczenia płatnikowi zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie wysokości zaległych składek - do dnia, w którym decyzja o wysokości zaległych składek stała się prawomocna (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2022 r., (...) 171/21, LEX nr 3362583).

Bieg terminu przedawnienia należności z tytułu składek ulega zawieszeniu od dnia dokonania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych pierwszej czynności, o której powiadomiono strony, we wszczętym z urzędu postępowaniu w sprawie wydania decyzji stwierdzającej, że dany podmiot jest dłużnikiem z tytułu nieopłaconych składek oraz ustalającej kwotę zaległości składkowych (art. 24 ust. 5f ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych). (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 19 maja 2021 r., II USKP 53/21, OSNP 2022, nr 3, poz. 28)

W tym stanie rzeczy podniesiony przez wnioskodawcę zarzut przedawnienia składek należy w okolicznościach sprawy niniejszej uznać za nieuzasadniony. Biorąc pod uwagę okresy zawieszenia biegu terminu przedawnienia składek.

Pierwszy z tych okresów przypadał od dnia 3 listopada 2022 r.
tj. daty wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia P. R. do dnia 20 grudnia 2023 roku tj. do daty uprawomocnienia się wyroku wydanego w sprawie VIII U 325/23 – a co za tym idzie uprawomocnienia się decyzji z dnia 2 stycznia 2023 roku, w której organ stwierdził wysokości podstawy wymiaru za poszczególne okresy. Z kolei drugi z okresów zawieszenia biegu przedawnienia biegnie
od 15 kwietnia 2024 roku, kiedy to P. R. odebrał zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek. Ten okres trwa nadal z uwagi na to iż zaskarżona decyzja w tym zakresie nie są prawomocna (jest przedmiotem niniejszego postępowania). Składki objęte zaskarżoną decyzją nie są zatem przedawnione, gdyż termin ich przedawnienia biegł jedynie w okresach: do 3 listopada 2022 roku oraz od 20 grudnia 2023 roku do 14 kwietnia 2024 roku. W pozostałych okresach był albo jest on zawieszony.

Odnosząc się zaś do podnoszonych przez wnioskodawcę w toku rozprawy zarzutów, co do niejasności sposobu wyliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne, trzeba wskazać, że podstawa wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne wynika ściśle z przepisów. Fakt, że organ w uzasadnieniu decyzji nie wyjaśnił precyzyjnie algorytmu obliczania wysokości składki nie przesądza, że decyzja jest wadliwa, tym bardziej, że sposób wyliczania składki jest ściśle określony w przepisach w rozdziału II ustawy z 27 sierpnia 2004 roku
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (art. 79 i następne), zaś minimalne oraz przeciętne wynagrodzenie za pracę, publikowane są odpowiednio: Dzienniku Ustaw oraz
w Monitorze Polskim. Szczegółowy mechanizm wyliczenia należnych składek jest zaś publikowany na stronie internetowej ZUS /www.ZUS.pl/. Należy przy tym jeszcze raz podkreślić, że wnioskodawca nie podnosił, iż w wyliczeniach znajdują się jakiekolwiek błędy obliczeniowe. Tym bardziej, że podstawy wymiaru składek zostały ustalone w prawomocnej decyzji z dnia 2.01.2023 r do listopada 2022 roku. Co do kolejnego okresu podnieść należy, że wnioskodawca nie wykazał, aby uiścił składki objęte zaskarżoną decyzją. Nie zakwestionował też skutecznie ich wysokości. Należy tylko przypomnieć, że podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 roku dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą osiągających przychody z działalności gospodarczej oraz stosujących opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów stanowi kwota 4179 zł (60 %przeciętnego wynagrodzenia, jeżeli przychody z działalności gospodarczej osiągnięte od początku roku nie przekroczyły 60.000 zł ) – składka na ubezpieczenie 9%, co daje kwotę 376,16 zł. W 2024 roku podstawę wymiaru składki stanowi odpowiednio kwota 4660,71 zł (60 % przeciętnego wynagrodzenia ), zatem kwota składki to 419,46 % ( 9%) . Trzeba również zauważyć, iż w zaskarżonej decyzji organ rentowy prawidłowo wskazał również terminy płatności poszczególnych należności – mając na uwadze zmianę brzmienia art. 47 ust. 1 wprowadzoną z dniem 1 stycznia 2022 roku. Organ uwzględnił również tę zmianę w terminie wymagalności przy wyliczaniu należnych odsetek. Zarzuty skarżącego w tym zakresie również nie są więc trafne.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne w całości oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając kwotę 3600 zł od P. R. (jako strony przegrywającej) na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
II Oddziału w Ł. (jako strony wygrywającej) tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1935) – z uwzględnieniem wartości przedmiotu sprawy.

Zaś zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. Sąd zasądził odsetki od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.