Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 sierpnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił K. B. prawa do przyznania rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ponieważ ubezpieczony nie udowodnił wymaganego 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy zaznaczył, że w świadectwie pracy wnioskodawcy z dnia 20 grudnia 1999 r. pracodawca nie wymienił pozycji i punktu odpowiedniego zarządzenia resortowego ani też nie określił charakteru pracy. ZUS poinformował, że ponowne rozpatrzenie prawa do świadczenia będzie możliwe po przedłożeniu nowych środków dowodowych tj. prawidłowego świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych wydanego przez zakład pracy lub jeśli zakład pracy nie istnieje dokumentacji zastępczej z archiwum z powołaniem się na odpowiednie zarządzenie resortowe, w terminie 1 miesiąca od otrzymania decyzji.

(decyzja k. 6 pliku 2 akt ZUS)

Uznając powyższą decyzję za krzywdzącą, wnioskodawca złożył od niej odwołanie, podnosząc, iż ZUS nie przyznał mu świadczenia z uwagi na niespełnienie warunków formalnych odpowiedniego zapisu w świadectwie pracy. Odwołujący się zaznaczył, iż nie jest w stanie przedstawić innego dokumentu, ponieważ zakład pracy uległ likwidacji.

(odwołanie k. 3)

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w zaskarżonej decyzji, a dodatkowo wyjaśnił, że wnioskodawca przedłożył świadectwo pracy z A. (Polska) Sp. z o.o. (następca prawny (...) Sp. z o.o.), w którym podano, że był zatrudniony w okresie od 2 września 1977 r. do 20 grudnia 1999 r. jako nawijacz uzwojeń oraz że wykonywał pracę w szczególnych warunkach od 1 czerwca 1980 r. do 20 grudnia 1999 r. wskazana w wykazie A Dziale XIV poz. 17. W świadectwie nie opisano rodzaju pracy oraz nie powołano się na wykaz stanowisk stanowiący załącznik do zarządzenia właściwego ministra. Ponadto występuje rozbieżność pomiędzy podanym stanowiskiem a wskazaną pozycją wykazu, ponieważ poz. 17 działu XIV obejmuje lakierowanie ręczne lub natryskowe – nie zhermetyzowane. W związku z powyższym, w opinii organu rentowego, decyzja jest prawidłowa, a wniosek o oddalenie odwołania uzasadniony.

(odpowiedź na odwołanie k. 4-4 verte)

W piśmie procesowym z dnia 27 listopada 2023 r. wnioskodawca, działając przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o dopuszczenie dowodu z wiadomości e-mail skierowanej do A. S. na okoliczność wykazania faktu czynionych starań do uzyskania zaświadczenia lub aneksu do świadectwa pracy, z którego wynikałoby, na jakich stanowiskach wnioskodawca pracował w spornym okresie, jak również o przesłuchanie w charakterze świadków H. P. (1) i J. B. na okoliczność wykazania faktu w jakich okresach, na jakich stanowiskach i w jakim zakładzie ubezpieczony świadczył pracę.

(pismo procesowe z dnia 27.11.2023 r. k. 10-15)

Na rozprawie z dnia 5 lutego 2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy poparł odwołanie oraz wniósł o udzielenie terminu na wyjaśnienie, dlaczego akta osobowe odwołującego się nie dotarły do Sądu, natomiast pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

(stanowiska końcowe stron na rozprawie z dnia 05.02.2024 r. e-protokół, 00:32:03 k.30)

W piśmie procesowym z dnia 7 lutego 2024 r., do którego załączone zostały akta osobowe ubezpieczonego, pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, iż z zeznań świadków i przedłożonych dokumentów wynika, iż odwołujący się pracował jako preser i przy obróbce tworzyw sztucznych w długim czasie przy azbeście i substancjach szkodliwych (tzn. na stanowiskach wymienionych w pkt. 2, 10, 1124 poz. 17 dział IV Chemia zarządzenia nr 17 Ministra Gospodarki i (...) z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach). Tym samym ubezpieczony spełnia wszelkie warunki określone prawem do otrzymania rekompensaty, a błędy w świadectwie pracy nie mogą mu szkodzić.

(pismo procesowe z dnia 07.02.2024 r. k. 32-49 verte)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

K. B. urodził się w dniu (...)

(bezsporne)

Ubezpieczony w dniu 9 sierpnia 2023 r. złożył wniosek o emeryturę oraz o rekompensatę z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

(bezsporne, a nadto wniosek k. 1-3 verte pliku 2 akt ZUS)

Decyzją z dnia 22 sierpnia 2023 r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od 10 sierpnia 2023 r., tj. od dnia od osiągnięcia wieku emerytalnego.

(bezsporne, a nadto decyzja k. 7-9 pliku 2 akt ZUS)

Decyzją z dnia 22 sierpnia 2023 r. ZUS odmówił wnioskodawcy prawa do przyznania rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zakład nie uznał pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, jako pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze z tytułu zatrudnienia w A. (Polska) Sp. z o.o., gdyż na świadectwie pracy z dnia 20 grudnia 1999 r. zakład pracy nie powołał się na odpowiednie zarządzenie resortowe właściwego ministra oraz nie określił charakteru pracy.

(decyzja k. 6 pliku 2 akt ZUS)

Zgodnie ze świadectwem pracy z 20 grudnia 1999 r. wnioskodawca był zatrudniony w okresie od 2 grudnia 1977 r. do 16 listopada 1995 r. w (...) Sp. z o.o., zaś w okresie od 17 listopada 1995 r. do 20 grudnia 1999 r. w A. (Polska) Sp. z o.o. (...) (Polska) Sp. z o.o. był następcą prawnym (...) Sp. z o.o. Praca była wykonywana pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku nawijacz uzwojeń. W trakcie tego zatrudnienia ubezpieczony wykonywał pracę w warunkach szczególnych i w szczególnym charakterze od 1 czerwca 1980 r. do 20 grudnia 1999 r. wg rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. z późn. zm. Wykaz A Dział XIV poz. 17.

(świadectwo pracy k. 5 pliku 2 akt ZUS)

Wnioskodawca świadczył pracę w fabryce transformatorów i aparatury trakcyjnej, pracował na aparaturze trakcyjnej. W spornym okresie (od 1 czerwca 1980 r. do 20 grudnia 1999 r.) pracował na montażu (jako monter komór łukowych, praser tworzyw sztucznych, nawijacz cewek). Jako nawijacz pracował z miedzianym drutem, powlekanym w izolacji, lakierze izolacyjnym. Ubezpieczony pracował z azbestocementem, azbestokauczukiem, tworzywem sztucznym, żywicą i lakierem izolacyjnym. Praca była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy. Wnioskodawcy przysługiwał dodatkowy urlop i dodatki za szkodliwe warunki pracy (kawa, mleko) oraz strój roboczy. Inne osoby, które pracowały z ubezpieczonym otrzymały rekompensatę za pracę w szczególnych warunkach bądź uzyskały prawo do wcześniejszej emerytury.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie z dnia 05.02.2024 r. e-protokół, 00:02:32 k.30, zeznania świadka H. P. (2) na rozprawie z dnia 05.02.2024 r. e-protokół, 00:14:10 k.30, zeznania świadka J. B. na rozprawie z dnia 05.02.2024 r. e-protokół, 00:26:08 k.30, świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach H. P. (2) z dnia 4 stycznia 2016 r. k. 8 pliku 2 akt ZUS dot. H. P. (2), decyzja z dnia 14 kwietnia 2018 r. o przyznaniu emerytury H. P. (2) k. 17 pliku 2 akt ZUS dot. H. P. (2), akta osobowe wnioskodawcy k. 33-49 verte)

Sąd Okręgowy powyższy stan faktyczny odtworzył na podstawie powołanych dokumentów znajdujących się w aktach ZUS-owskich oraz dodatkowo złożonych dokumentach z akt osobowych wnioskodawcy, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by to czynić.

Ponadto Sąd oparł się o zeznania świadków, którzy pracowali w tym samym zakładzie pracy co wnioskodawca oraz o zeznania ubezpieczonego, dając im wiarę w całości, albowiem korelowały wzajemnie ze sobą, a także z w/w dokumentami, tworząc spójną, logiczną całość.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie, czy wnioskodawcy przysługuje prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Zgodnie z dyspozycją art. 1 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 164 ze zm.) ustawa określa warunki nabywania prawa do emerytur i rekompensat przez niektórych pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zwanych "emeryturami pomostowymi", o których mowa w art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461).

Stosownie do treści art. 2 ust. 5 ww. ustawy o emeryturach pomostowych, rekompensata jest to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W myśl art. 21 ust. 1 ww. ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Przepis ustępu 2 art. 21 ww. ustawy stanowi, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przesłanka negatywna została zawarta w art. 21 ust. 2 ustawy o emeryturach pomostowych. Jest nią nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Treść art. 21 ust. 2 ww. ustawy może budzić wątpliwości i jego interpretacji należy dokonywać przy uwzględnieniu uregulowania zawartego w art. 2 ust. 5 ustawy zgodnie, z którym użyte w ustawie określenie rekompensata oznacza odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Rekompensata jest zatem odszkodowaniem za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które rozpoczęły pracę przed 1 stycznia 1999 r. i nie nabędą prawa do emerytury pomostowej, w zamian za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (analogiczne stanowisko zajął Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 25.11.2010 r., K 27/09, OTK-A 2010, Nr 9, poz. 109).

Skoro, jak wynika z powyższego, celem rekompensaty jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, to przesłanka negatywna, o której mowa w art. 21 ust. 2 ustawy, na co wskazuje wykładnia funkcjonalna tego przepisu, zachodzi w przypadku pobierania emerytury przyznanej w obniżonym wieku emerytalnym np. na podstawie art. 46 w zw. z art. 32 lub 39, czy też art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 14.12.2015 r., Lex nr 1979477).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Ponadto zgodnie z art. 3 ust. 7 ww. ustawy, za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Wskazane odwołanie do art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pozwala na stosowanie omawianych przepisów łącznie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.) (vide art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej).

W świetle §2 ust. 1 w/w rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97, (...) i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 r., II UKN 39/00, Prok. i Prawo (...)).

Stosownie do treści §2 ust. 2 w/w rozporządzenia, okresy takiej pracy stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub świadectwie pracy.

Natomiast rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia.

W myśl § 21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty.

Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Tym samym brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub wydanie świadectwa, które nie spełnia wymagań formalnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. Strony mają też prawo podważać moc dowodową dokumentów, w tym także świadectwa pracy, które jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie przez sąd zgodnie z zasadami art. 233 § 1 k.p.c. (tak trafnie SA w S. w wyroku z 20 lipca 2016 r, III AUa 690/15, LEX nr 2121869).

W sprawie o świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz - o ile to jest możliwe - dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być jednak zawsze skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do świadczeń. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego (tak słusznie SA w S. w wyroku z 27 października 2016 r., III AUa 41/16, LEX nr 2151525).

W art. 23 ust. 1 ww. ustawy postanowiono, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę.

Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o których mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 23 ust. 2 ww. ustawy). Jako dodatek do kapitału początkowego, razem z kapitałem początkowym podlega waloryzacjom.

W rozpoznawanej sprawie bezspornym jest, że wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

W niniejszej sprawie nie było także wątpliwości, że wnioskodawca w spornym okresie zatrudnienia w zakładzie (...) (Polska) Sp. z o.o. był zatrudniony przez cały czas w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wobec zgłoszonych zastrzeżeń przez stronę pozwaną co do świadectwa pracy z okresu zatrudnienia w zakładzie (...) (Polska) Sp. z o.o., Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe celem ustalenia rzeczywistego charakteru i rodzaju pracy wykonywanej przez skarżącego w okresie zatrudnienia w w/w zakładzie pracy na stanowisku nawijacz uzwojeń, i w tym celu przesłuchał powołanych świadków, samego wnioskodawcę, a także dokonał analizy dokumentów z oryginalnych akt osobowych odwołującej z tego okresu zatrudnienia.

Dla dokonania oceny, czy wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, należało zbadać faktycznie wykonywane przez wnioskodawcę obowiązki, ich charakter i ryzyko oraz obciążenie dla organizmu pracownika. Nie jest bowiem wystarczające oparcie się jedynie na fakcie zaliczania zajmowanego przez pracownika stanowiska do stanowisk, na których praca jest wykonywana w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, przez zatrudniającego pracodawcę. Kluczowe są faktycznie wykonywane przez pracownika obowiązki, a nie jedynie nazwa stanowiska (tak słusznie SN w wyroku z 9.03.2021 r., (...) 39/21, LEX nr 3147307).

Należy mieć również na względzie, że to nie nazwa zajmowanego stanowiska, lecz zakres faktycznie wykonywanej przez ubezpieczonego pracy, decyduje o uznaniu jej za pracę w warunkach szczególnych, jednakże z uwagi na wyjątkowy charakter dochodzonego przez wnioskodawcę świadczenia wymagane jest wykazanie przez niego (stosownie do art. 232 KPC) wykonywania pracy w warunkach szczególnych dowodami precyzyjnymi, jednoznacznymi i absolutnie pewnymi. Choć zatem należy przyznać słuszność stanowisku, że co do zasady przepisy KPC nie zawierają jakiejkolwiek gradacji środków dowodowych, to jednak dowód tylko z zeznań świadków bądź tylko wyjaśnień samego wnioskodawcy nie jest wystarczający do przesądzenia o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 4 lutego 2020 r., III AUa 1202/19, L.).

Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (obowiązującym w danym systemie czasu pracy i na danym stanowisku) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Ustalenie zatem jakie prace faktycznie wykonywał wnioskodawca, nie zaś nazwa zajmowanego stanowiska, przesądza o ewentualnym istnieniu przesłanek do przyznania dochodzonego świadczenia (por. wyrok SN z 21 kwietnia 2004 r., II UK 337/03, OSNP 2004/22/392).

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w zakładzie (...) (Polska) Sp. z o.o. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był narażony na działanie wielu szkodliwych substancji (azbesty, lakiery różnego rodzaju, żywice, tworzywa sztuczne). Wnioskodawca w związku z pracą w szkodliwych warunkach otrzymywał dodatkowy urlop, jak również ubrania robocze oraz dodatki w postaci mleka czy kawy.

Nadto, analiza treści zarządzenia nr 17 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 12 sierpnia 1983 r. w sprawie określenia stanowisk określenia stanowisk pracy w resorcie górnictwa i energetyki, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach (wydanego na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, Dz.U. Nr 8, poz. 43) wskazuje, że prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornym okresie zatrudnienia odpowiadają pracom wymienionym w Dziale IV (zatytułowanym (...)) pod poz. 17 „produkcja i przetwórstwo żywic i tworzyw sztucznych oraz produkcja surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do ich produkcji i przetwórstw, produkcja wosków i woskoli” w pkt 2 (formierz tworzyw i żywic), pkt 11 (obróbkarz tworzyw sztucznych), pkt 17 (operator nawijarki) i pkt 24 (praser).

Nie może powodować nieuwzględnienia żądań ubezpieczonego okoliczność, że nie przedłożył on świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych w spornym okresie i że w złożonym świadectwie pracy przez wnioskodawcę, pracodawca nie wskazał właściwego zarządzenia resortowego i charakteru pracy wnioskodawcy, albowiem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym dowodami z zeznań świadków (por.m.in. wyrok SN z 9.04.2009 r., I UK 316/08, LEX nr 707858).

W tym miejscu, wskazać należy, że Sąd całkowicie aprobuje utrwalony w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, co do znaczenia wykazów resortowych dla uznania pracy za wykonywanej w szczególnych warunkach. W wyroku z 20.10.2005 r., I UK 41/05, Sąd Najwyższy trafnie stwierdził, że wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resortowym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), nie uprawnia do uzyskania emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. także: wyrok z 21.04.2004 r., II UK 337/03, OSNP 2004 nr 22, poz. 392; z 20.10.2005 r., I UK 41/05, OSNP 2006 nr 19-20, poz. 306; z 25.02.2009 r., II UK 227/08; z 25.02.2010 r., II UK 218/09; z 24.11.2010 r., I UK 128/10). Jak słusznie wyjaśnił Sąd Najwyższy - wykazy resortowe mają jedynie charakter informacyjny, techniczno-porządkujący i uściślający, w szczególności wówczas, gdy w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia nie wymienia się określonych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym (tak trafnie postanowienie SN z 8.05.2012 r., II UK 25/12, LEX nr 1620510).

Tym samym nie ulega wątpliwości, że wnioskodawca pracował w szczególnych warunkach przez ponad wymagane 15 lat takiej pracy (oraz, że spełnione zostały wszystkie pozostałe przesłanki do nabycia przez skarżącego prawa do rekompensaty przewidzianej w art. 21 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Końcowo zaznaczyć należy, że nie ma żadnych podstaw, by okres pracy w warunkach szczególnych niezbędny do prawa do rekompensaty ustalać w inny sposób, niż miało to miało miejsce przy określaniu prawa ubezpieczonych do emerytur z tytułu pracy w szczególnych warunkach na podstawie ustawy emerytalnej (tak trafnie SA w B. w wyroku z 18.12.2019 r., III AUa 563/19, L.).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 §1 k.p.c. w związku z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz.U.2023 r., poz. 1964 ze zm.).