Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 23 czerwca 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. II Inspektorat w Ł., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 z późn. zm.), stwierdził, iż I. P., jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 23 października 2012 roku do dnia 11 marca 2020 roku.

W ocenie organu rentowego, od dnia 23 października 2012 roku do dnia 11 marca 2020 roku I. P. nie podlega ubezpieczeniom społecznym, jako pracownik. Tytułem ubezpieczeń dla ww. było natomiast prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w tym okresie, jako wspólnik jednoosobowej (...) sp. z o.o.

/decyzja nr (...) z dnia 23 czerwca 2022 roku – k. 36-38 załączonych akt rentowych/

W dniu 25 lipca 2022 roku odwołanie od powyższej decyzji złożyła I. P. wnosząc o jej zmianę i stwierdzenie, że skarżąca podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu, jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. od dnia 23 października 2012 roku do dnia 11 marca 2020 roku, ewentualnie o uchylenie decyzji.

Zaskarżonej decyzji I. P. zarzucała błędne zastosowanie art. 68 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009) w zw. z art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320) poprzez uznanie, że I. P. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu.

/odwołanie – k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie złożonej w dniu Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wywodząc, jak w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 6-7v/

W piśmie złożonym w dniu 26 września 2022 roku I. P. wskazała, iż swoim pełnomocnikiem ustanawia K. P. (1), który zostać również na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników nr 1 z dnia 26 października 2022 roku ustanowiony pełnomocnikiem (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł..

/pismo procesowe – k. 12, uchwała Zgromadzenia Wspólników – k. 17-18/

Na rozprawie w dniu 15 maja 2023 roku pełnomocnik I. P. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. poparł odwołanie.

Pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania.

/oświadczenie pełnomocnika I. P. oraz (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:38:01 i dalej, oświadczenie pełnomocnika organu rentowego – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:43:13 i dalej/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

I. P. urodziła się w dniu (...).

/bezsporne/

Od dnia 6 listopada 1999 roku I. P. jest wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, jako wspólnik spółki cywilnej (...), natomiast od dnia 1 sierpnia 2004 roku – jako wspólnik spółki cywilnej (...).

/bezsporne/

Od dnia 19 listopada 1999 roku do dnia 31 marca 2009 roku I. P. została zgłoszona przez spółkę cywilną (...) do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą, natomiast od dnia 1 kwietnia 2009 roku do dnia 31 sierpnia 2009 roku do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Z kolei, od dnia 1 kwietnia 2008 roku do dnia 31 marca 2009 roku I. P. została zgłoszona przez spółkę cywilną (...) do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, a od dnia 1 kwietnia 2009 roku do dnia 31 sierpnia 2009 roku do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

/bezsporne/

Od dnia 1 września 2009 roku do dnia 17 lipca 2012 roku I. P. zgłosiła się na osobiste identyfikatory do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, a od dnia 18 lipca 2012 roku do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

/bezsporne/

Z tytułu prowadzonej działalności za miesiące od września 2009 roku do lipca 2012 rok I. P. rozliczyła składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy, natomiast za miesiące od lipca 2012 roku do kwietnia 2022 roku składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

/bezsporne/

Od dnia 25 kwietnia 2017 roku I. P. była wspólnikiem (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w Ł..

/bezsporne/

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego z dniem 7 października 2009 roku, powstała w 2009 roku. Przedmiotem przeważającej działalności spółki były restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne. Spółka prowadziła 2 restauracje w Ł..

/bezsporne, wypis z Krajowego Rejestru Sądowego – k. 19v-23 załączonych akt rentowych, przesłuchanie wnioskodawczyni I. P. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:35:03 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 maja 2023 roku – 00:06:24 i dalej/

Wpisem z dnia 7 października 2009 roku I. P. została zamieszczona w Krajowym Rejestrze Sądowym, jako osoba pełniąca w spółce funkcję Wiceprezesa Zarządu, z kolei P. Z., jako Prezes Zarządu. Wpisem z dnia 23 października 2012 roku P. Z. wykreślono z Krajowego Rejestru Sądowego, natomiast jako Prezes Zarządu został zamieszczony K. P. (1).

/wypis z Krajowego Rejestru Sądowego – k. 19v-23 załączonych akt rentowych/

W dniu 18 lipca 2012 roku doszło do zawarcia pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., reprezentowaną przez K. P. (1), a I. P. umowy o pracę na okres próbny od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 17 sierpnia 2012 roku na stanowisku Menadżera lokalu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 1.500,00 zł brutto miesięcznie.

/umowa o pracę z dnia 18 lipca 2012 roku – k. 9 części B załączonych akt osobowych I. P., nadto: przesłuchanie wnioskodawczyni I. P. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:35:03 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 maja 2023 roku – 00:06:24 i dalej/

W dniu 18 sierpnia 2012 roku doszło do zawarcia pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł., reprezentowaną przez K. P. (1), a I. P. umowy o pracę na czas nieokreślony od dnia 18 sierpnia 2012 roku na stanowisku Menadżera lokalu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 3.800,00 zł brutto miesięcznie.

/umowa o pracę z dnia 18 sierpnia 2012 roku – k. 12 części B załączonych akt osobowych I. P., nadto: przesłuchanie wnioskodawczyni I. P. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:35:03 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 maja 2023 roku – 00:06:24 i dalej/

W dniach, kiedy doszło do zawarcia umów o pracę, wnioskodawczyni dysponowała w spółce 50% udziałów.

/przesłuchanie wnioskodawczyni I. P. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:35:03 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 maja 2023 roku – 00:06:24 i dalej/

I. P. otwierała lokal, zajmowała się zaopatrzeniem a nawet zmywaniem naczyń, nadto obsługiwała gości.

I. P. podpisywała listę obecności.

Skarżąca przedstawiała dokumenty do przelewów (które wykonywał mąż K. P. (1)) i sporządzała zestawienia, także przeprowadzała szkolenia ze zlecanych imprez.

Zakres czynności I. P. nie zawierał zakresu obowiązkowych na stanowisku pracy przewidzianym w umowie o pracę.

/zakres czynności pracownika – k. 1 części B załączonych akt osobowych I. P., przesłuchanie wnioskodawczyni I. P. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:35:03 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 maja 2023 roku – 00:06:24 i dalej/

Od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 30 kwietnia 2021 roku, I. P. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy, natomiast od dnia 1 maja 2021 roku do dnia wydania zaskarżonej decyzji – wymiarze 7/8 etatu.

/bezsporne, zgłoszenie do ubezpieczeń (...) k. 10 części B załączonych akt osobowych I. P./

Z tytułu stosunku pracy, I. P. przebywała na zwolnieniach lekarskich: od dnia 12 września 2012 roku do dnia 20 września 2012 roku oraz od dnia 1 października 2012 roku do dnia 24 października 2012 roku płatnik wypłacił I. P. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy w związku z chorobą, natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił zasiłek chorobowy od dnia 25 października 2012 roku do dnia 20 stycznia 2013 roku oraz zasiłek macierzyński od dnia 21 stycznia 2013 roku do dnia 19 stycznia 2014 roku.

Od dnia 20 lutego 2014 roku do dnia 30 września 2016 roku pracodawca udzielił I. P. urlopu wychowawczego.

/bezsporne/

Z tytułu stosunku pracy za okres od dnia 5 października 2016 roku do dnia 14 października 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił I. P. zasiłek opiekuńczy, za okres od dnia 15 listopada 2016 roku do dnia 14 grudnia 2016 roku płatnik wypłacił ww. wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby, za okres od dnia 1 lutego 2017 roku do dnia 10 lutego 2017 roku zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od dnia 13 lutego 2017 roku do dnia 24 lutego 2017 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacił płatnik, od dnia 8 marca 2017 roku do dnia 17 marca 2017 roku oraz od dnia 29 maja 2017 roku do dnia 10 czerwca 2017 roku zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od dnia 14 lipca 2017 roku do dnia 30 lipca 2017 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby wypłacił płatnik, od dnia 7 września 2017 roku do dnia 17 września 2017 roku oraz od dnia 2 października 2017 roku do dnia 8 października 2017 roku zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od dnia 9 października 2017 roku do dnia 12 października 2017 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby wypłacił płatnik, od dnia 13 października 2017 roku do dnia 22 października 2017 roku – zasiłek chorobowy od dnia 23 października 2017 roku do dnia 31 października 2017 roku – zasiłek opiekuńczy, od dnia 27 grudnia 2017 roku do dnia 7 stycznia 2018 roku – zasiłek chorobowy, od dnia 30 stycznia 2018 roku do dnia 4 lutego 2018 roku – zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od dnia 2 marca 2018 roku do dnia 25 marca 2018 roku oraz od dnia 29 czerwca 2018 roku do dnia 7 lipca 2018 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby wypłacił płatnik, od dnia 8 lipca 2018 roku do dnia 13 lipca 2018 roku – zasiłek chorobowy, od dnia 3 października 2018 roku do dnia 12 października 2018 roku – zasiłek opiekuńczy, od dnia 6 grudnia 2018 roku do dnia 31 grudnia 2018 roku- zasiłek chorobowy, od dnia 18 lutego 2019 roku do dnia 28 lutego 2019 roku, od dnia 8 kwietnia 2019 roku do dnia 12 kwietnia 2019 roku, od dnia 15 kwietnia 2019 roku do dnia 19 kwietnia 2019 roku – zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od dnia 12 grudnia 2019 roku do dnia 22 grudnia 2019 roku, od dnia 28 stycznia 2020 roku do dnia 29 lutego 2020 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacił płatnik, od dnia 9 marca 2020 roku do dnia 26 lipca 2020 roku, od dnia 14 września 2020 roku do dnia 18 września 2020 roku, od dnia 19 października 2020 roku do dnia 25 października 2020 roku – zasiłek opiekuńczy, od dnia 28 października 2020 roku do dnia 10 listopada 2020 roku – zasiłek chorobowy, od dnia 11 listopada 2020 roku do dnia 24 grudnia 2020 roku, od dnia 28 grudnia 2020 roku do dnia 17 stycznia 2021 roku, od dnia 15 lutego 2021 roku do dnia 21 lutego 2021 roku – zasiłek opiekuńczy, od dnia 1 maja 2021 roku do dnia 7 maja 2021 roku – zasiłek chorobowy, od dnia 17 maja 2021 roku do dnia 23 maja 2021 roku, od dnia 23 sierpnia 2021 roku do dnia 31 sierpnia 2021 roku, od dnia 25 października 2021 roku do dnia 31 października 2021 roku zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych, od dnia 3 listopada 2021 roku do dnia 9 listopada 2021 roku wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby wypłacił płatnik, od dnia 10 listopada 2021 roku do dnia 13 grudnia 2021 roku – zasiłek chorobowy, od dnia 8 lutego 2022 roku do dnia 15 lutego 2022 roku – zasiłek opiekuńczy wypłacił Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

/bezsporne/

Według wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym, I. P. od dnia 7 października 2009 roku do dnia 22 października 2012 roku posiadała 50 udziałów o łącznej wysokości 25.000,00 zł, od dnia 23 października 2012 roku do dnia 8 października 2013 roku – 100 udziałów o łącznej wartości 50.000,00 zł. W dniu 23 października 2012 roku wnioskodawczyni odkupiła udziały P. Z..

Od dnia 9 października 2013 roku do dnia 11 marca 2020 roku I. P. dysponowała 99 udziałami o łącznej wartości 49.500,00 zł oraz od dnia 12 marca 2020 roku – 90 udziałami o łącznej wartości 45.000,00 zł. W (...) córka skarżącej odkupiła 1% udziałów, natomiast w 2020 roku zakupiła kolejne 9% udziałów.

/wypis z Krajowego Rejestru Sądowego – k. 19v-23 załączonych akt rentowych, nadto: przesłuchanie wnioskodawczyni I. P. – e – protokół z dnia 15 maja 2023 roku – 00:35:03 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 15 maja 2023 roku – 00:06:24 i dalej/

Rachunek zysków i strat za sporny okres w (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. przedstawiał się następująco:

- na dzień 31 grudnia 2011 roku – strata w wysokości -28.017,72 zł;

- na dzień 31 grudnia 2012 roku – zysk w wysokości 41.307,82 zł;

- na dzień 31 grudnia 2013 roku – zysk w wysokości 36.513,99 zł;

- na dzień 31 grudnia 2014 roku – strata w wysokości -8.753,66 zł;

- na dzień 31 grudnia 2015 roku – zysk w wysokości 188.279,95 zł;

- na dzień 31 grudnia 2016 roku – zysk w wysokości 234.198,14 zł;

- na dzień 31 grudnia 2017 roku – zysk w wysokości 258.844,12 zł;

- na dzień 31 grudnia 2018 roku – zysk w wysokości 370.997,12 zł;

- na dzień 31 grudnia 2019 roku – zysk w wysokości 225.540,46 zł;

- na dzień 31 grudnia 2020 roku – strata w wysokości -164.338,17 zł.

/załączone dokumenty finansowe (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł./

Według zestawienia sporządzonego przez (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. na dzień 14 lutego 2023 roku, spółka zatrudniała 30 pracowników na podstawie umowy o pracę.

W okresie od dnia 1 stycznia 2019 roku do dnia 31 października 2021 roku spółka zatrudniała 4 osoby na podstawie umowy cywilnoprawnej.

/pełna lista pracowników – k. 60-61v, lista umów cywilnoprawnych – k. 54-55/

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Na podstawie informacji zawartych w Krajowym Rejestrze Sądowym Sąd powziął wiedzę, iż w okresie od dnia 23 października 2012 roku do dnia 8 października 2013 roku I. P. posiadała w (...) sp. z o.o. z siedzibą w (...) udziałów o łącznej wartości 50.000,00 zł (100% udziałów), z kolei od dnia 9 października 2013 roku do dnia 11 marca 2020 roku skarżąca dysponowała 99 udziałami o łącznej wartości 49.500,00 zł (99% udziałów), zaś drugi mniejszościowy wspólnik – córka K. P. (2) dysponował jednym udziałem (0,5% udziałów).

W ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odwołująca I. P. od dnia 23 października 2012 roku do dnia 11 marca 2020 roku powinna być traktowana dla celów ubezpieczeniowych, jako jedyny wspólnik spółki z o. o. i w z związku z tym podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Według organu rentowego, tytułem do ubezpieczeń społecznych I. P. w żadnym wypadku nie mogła być zawarta umowa o pracę.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych /według stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania spornej decyzji - t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm., dalej: ustawa systemowa/, pracownicy tj. osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

O uznaniu stosunku łączącego dwie osoby za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy systemowej, osoba prowadząca pozarolniczą działalność obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W myśl art. 13 pkt 4 tej ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby prowadzące pozarolniczą działalność, z wyłączeniem osób, o których mowa w pkt 4a i 4b - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców; wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością - od dnia wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia udziałów w spółce do dnia wykreślenia spółki z Krajowego Rejestru Sądowego albo zbycia wszystkich udziałów w spółce, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności przez spółkę zostało zawieszone na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (pkt 4a).

W przypadku wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązek ubezpieczeń społecznych powstaje zatem od dnia uzyskania statusu wspólnika tej spółki i istnieje do dnia utraty tego statusu, o ile nie zachodzą przesłanki, z których wynikałoby ustanie obowiązku podlegania z tego tytułu. Bez znaczenia pozostaje w tej sytuacji okoliczność, że po zarejestrowaniu jej w KRS nie prowadzi działalności, do której prowadzenia została powołana. Podobnie, na obowiązek ubezpieczeń osoby prowadzącej pozarolniczą działalność nie ma również wpływu okoliczność braku osiągania przychodów z tej działalności.

W odniesieniu do wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2011 roku, II UK 271/10 /LEX nr 817528/ wyrażono pogląd, że obowiązek ubezpieczenia wspólnika powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, a nie z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W orzecznictwie przyjmuje się, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością objęty jest obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na prowadzenie działalności gospodarczej, ponieważ obowiązek ubezpieczenia wspólnika tej spółki kapitałowej powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, nie zaś z prowadzeniem działalności gospodarczej, czy też faktycznym działaniem w imieniu spółki. O ile podleganie ubezpieczeniom społecznym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą wiąże się nierozerwalnie z faktycznym jej prowadzeniem, o tyle posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, już od momentu jego wpisu jako wspólnika do KRS, rodzi obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

Z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej wynika, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, lecz ustawa ta nie zawiera definicji jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wobec czego przy ustalaniu znaczenia tego pojęcia zastosowanie znajdują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych.

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h., spółka jednoosobowa to spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza.

W realiach niniejszej sprawy wnioskodawczyni wpisem z dnia 7 października 2009 roku została zamieszczona w Krajowym Rejestrze Sądowym, jako osoba pełniąca w (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. funkcję Wiceprezesa Zarządu. I. P. w okresie od dnia 23 października 2012 roku do dnia 8 października 2013 roku posiadała w powołanej spółce 100% udziałów, których ogólna wartość wyniosła 50.000,00 zł. W świetle zatem wyżej cytowanej definicji zawartej w Kodeksie spółek handlowych, skarżąca w ww. okresie była wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż w dniu 18 lipca 2012 roku doszło do zawarcia pomiędzy (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. a I. P. umowy o pracę na okres próbny od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 17 sierpnia 2012 roku na stanowisku Menadżera lokalu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 1.500,00 zł brutto miesięcznie. Z kolei, w dniu 18 sierpnia 2012 roku strony podpisały umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia 18 sierpnia 2012 roku na stanowisku Menadżera lokalu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 3.800,00 zł brutto miesięcznie.

Od dnia 18 lipca 2012 roku do dnia 30 kwietnia 2021 roku I. P. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy, natomiast od dnia 1 maja 2021 roku do dnia wydania zaskarżonej decyzji – wymiarze 7/8 etatu.

W okresie od dnia 9 października 2013 roku do dnia 11 marca 2020 roku I. P. dysponowała 99% udziałami o łącznej wartości 45.000,00 zł, z kolei córka odwołującej – K. P. (2) w tym czasie posiadała 1% udziałów.

Na gruncie orzecznictwa Sądu Najwyższego, w sprawach, w których punktem wyjścia i dalej przedmiotu sporu był pracowniczy stosunek zatrudnienia w spółce z o.o., a nie ilość udziałów, Sąd Najwyższy kwestionował możliwość podlegania przez dominującego wspólnika spółki z o.o. pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu przyjmując, że nie może być uznane za zatrudnienie pracownicze dominującego wspólnika w sytuacji, gdy udział innych wspólników w kapitale zakładowym jest tak mały, że pozostaje iluzoryczny /por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 7 kwietnia 2010 r., II UK 177/09, OSP 2012 Nr 1, poz. 8; z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11, LEX nr 1043990; z dnia 7 marca 2018 r., I UK 575/16, LEX nr 2488094; z dnia 13 marca 2018 r., I UK 27/17, LEX nr 2508640/. W orzecznictwie tym trafnie stwierdza się bowiem, że z perspektywy prawa ubezpieczeń społecznych tego rodzaju spółkę należy traktować jak spółkę jednoosobową. Spółka dwuosobowa, w której jeden ze wspólników zachował 99 na 100 udziałów, ma bowiem pozycję właścicielską tak dalece dominującą, że nie może być własnym pracodawcą. Taka skala większości udziałów (przewagi głosów) oraz sposób jej wykorzystywania nakazuje traktować stosunki pracy w wieloosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością na równi ze stosunkami w spółce jednoosobowej. Także w piśmiennictwie podkreśla się, że jedyny (lub "niemal jedyny") wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie powinien uzyskać statusu pracowniczego. Niezależnie od argumentów odwołujących się do braku podporządkowania pracowniczego w piśmiennictwie tym zauważa się, że w istocie nie zachodzi przesłanka odpłatności pracy, skoro do przesunięcia majątkowego dochodzi w ramach majątku samego wspólnika /por. Z. Hajn: Zatrudnienie (się) we własnym zakładzie pracy w świetle ustrojowych podstaw prawa pracy w: Współczesne problemy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, pod red. L. Florka i Ł. Pisarczyka, Warszawa 2011, s. 195 i nast./.

Wnioskodawczyni w (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. pełniła funkcję Wiceprezesa Zarządu, w zasadzie jej rolą było zastępowanie Prezesa Zarządu w prowadzeniu spraw spółki, w tym reprezentowaniu jej na zewnątrz. Nie zasługiwały zatem na uwzględnienie zeznania skarżącej, według których wykonywała polecenia Prezesa Zarządu i nie miała samodzielności decyzyjnej. Trzeba zaznaczyć, iż przy uwzględnieniu funkcji sprawowanej przez odwołującą i zawartej z nią umowy o pracę, w przypadku I. P. należałoby rozpatrywać kwestię autonomicznego podporządkowania. W odniesieniu do członka Zarządu podległość wobec pracodawcy (spółki) wyraża się w respektowaniu uchwał wspólników i wypełnianiu obowiązków z k.s.h., ale autonomiczny model podporządkowania może istnieć wyłącznie w przypadku rozdzielenia funkcji pracownika i pracodawcy. Z akt osobowych I. P. wynika, iż jej zakres czynności nie zawierał zakresu obowiązkowych na stanowisku pracy przewidzianym w umowie o pracę. Zasadą jest, iż czynności w imieniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wykonuje Zarząd, jednakże w sytuacji, gdy ma zostać zawarta umowa pomiędzy spółką a członkiem zarządu, spółkę reprezentuje Rada Nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą Zgromadzenia Wspólników (art. 210 § 1 k.s.h.). W realiach niniejszej sprawy, umowa o pracę z I. P. została zawarta ze spółką, którą reprezentował Prezes Zarządu, co rodzi uzasadnione wątpliwości w zakresie ważności takiej umowy o pracę. Biorąc pod uwagę powyższe argumenty, Sąd doszedł do konkluzji, iż skoro skarżąca była większościowym udziałowcem, to sama realnie była osobą, która mogła sprawować nadzór nad pracownikami spółki. Przy przyjęciu koncepcji, iż nawet w ramach autonomicznego podporządkowania, pracodawca zachowuje prawo do wydawania wiążących poleceń, trudno mówić o jakiejkolwiek podległości skarżącej. I. P., jako Wiceprezes Zarządu, mogła bowiem podejmować decyzje w imieniu spółki samodzielnie, pełniąc chociażby funkcję Prezesa Zarządu w okresie jego nieobecności. W takie sytuacji uwidacznia się jaskrawo tożsamość podmiotu nadzorowanego i nadzorującego.

Ostatecznie, należało zatem uznać, iż I. P. nie mogła podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie zawartej umowy o pracę w okresie od dnia 23 października 2012 roku do dnia 11 marca 2020 roku.

Na podstawie art . 235 ² § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.c. Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawczyni i (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu ubezpieczeń społecznych na fakty przedstawione przez pełnomocnika spółki i wnioskodawczyni. Sąd nie widział potrzeby powołania ww. biegłego biorąc pod uwagę, iż w przeważającym zakresie zadaniem Sądu była ocena prawna ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego. Nie istniała, zatem, potrzeba zasięgnięcia wiedzy specjalistycznej biegłego, ponieważ wiedza ta sprowadzała się do obowiązujących przepisów prawa i funkcjonującej linii orzeczniczej, znanych Sądowi. W konsekwencji, taki wniosek zmierzał jedynie do zbędnego przedłużenia postępowania i nie zasługiwał ma uwzględnienie.

Z powyższych względów, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. , Sąd Okręgowy, w punkcie 1 sentencji wyroku, oddalił odwołanie, jako bezzasadne.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd Okręgowy orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych /t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265 z późn. zm./ zasądzając od I. P. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.