VIII U 1621/22 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-01-11

Sygn. akt VIII U 1621/22

UZASADNIENIE

Decyzją numer (...) z dnia 23.06. 2022 r., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a, ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.) w związku z art. 83 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.) w zw. z art. 300 k.p. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w łodzi stwierdził, że R. C. (1) , jako pracownik u płatnika składek J. J., nie podlega: obowiązkowo ubezpieczeniom/u: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 8.06.2009 r.

W uzasadnieniu decyzji, ZUS podniósł, że umowa o pracę pomiędzy stronami w spornym okresie została zawarta dla pozoru. W jego ocenie celem zawartej umowy o pracę nie była wola rzeczywistego świadczenia pracy, lecz chęć uzyskania odpowiednio wysokich świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Umowa z dnia 8.06.2009r. zawarta była na czas nieokreślony na stanowisko – specjalista do spraw administracyjno-kadrowych , w wymiarze ½ etatu z wynagrodzeniem 1600 zł.. W umowie wskazano, że dopuszczalna jest praca w firmie telepracy oraz pracy mobilnej w siedzibie płatnika lub poza siedziba płatnika, na terenie całej Polski . R. C. (1), w okresie od 1.02.2012r. zatrudniona była u innego płatnika, a od 6.11.2018r. ( uzasadnienie decyzji k. 56 akt ZUS) u kolejnego płatnika, w pełnym wymiarze czasu pracy. W okresie od 2006r. do 2012r. wnioskodawczyni była małżonką płatnika J. J., prowadzącego Przedsiębiorstwo (...) J. J..

Już od 22.10.2009r. do 15.01.2010r. , wnioskodawczyni stała się niezdolną do pracy z powodu choroby. Następnie korzystała długo i często z wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego : od 20 .01.2010r. do 6.07.2010r. ponownie stała się niezdolną do pracy. W okresie : 7.07.2010r- 15.07.2011r. przebywała na świadczeniu rehabilitacyjnym. Następnie – na zwolnieniu chorobowym: 22.07.2011-31.07.2011r., 1.08.2011- 19.01.2012r., , od 20.04.2012r- 11.01.2013r,. Od 12.01.2012r. do 10.01.2013r. przebywała na zasiłku macierzyńskim. Od 11.04.2014r. do 9.10.2014r., od 14.10.2014r. do 12.12.2014r., od 209.01.2015r. do 17.07.2015r., ponownie niezdolna do pracy z powodu choroby. Od 22.07.2015r. do 5.08.2015r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego. Od 6.08.2015r. do 4.09.2015r. przebywała na urlopie bezpłatnym. Od 23.09.2015r. do 20.11.2015r. , od 23.11.2015r. do 6.12.2015r. ponownie korzystała z wypłaty zasiłku chorobowego. , od 7.12.2015r. do 31.12.2015r. -, od 7.01.2016r. do 26.02.2016r. – z wypłaty zasiłku opiekuńczego. Od 1.03. (...). do 20.08.2016r. – ponownie niezdolna do parce z powodu choroby. Od 30.08.2016r. do 3.09.2016r. – korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego., od 5.09.2016r. do 3.09.2016r. – także zasiłku opiekuńczego, od 5.09.2016r. do 4.11.2016r. – przebywała na urlopie wychowawczym. . Od 3.11.2016r. do 23.12.2016r. – korzystała z wypłaty zasiłku chorobowego, od 28.12.2016r. do 17.01.2017r. – z wypłaty zasiłku opiekuńczego . Od 18.01.2017r. do 31.01.2017r. , od 1.02.2017r. do 28.04.2017r. , od 2.05.2017r. do 8.06.2017r. – ponownie niezdolna do pracy z powodu choroby od 19.06.2017r. do 8.06.2017r. – korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego. Od 3.07.2017r. do 7.09.2017r. – przebywała na urlopie wychowawczym. Od 8.09.2017r. do 3.10.2017r. wyplata zasiłku opiekuńczego. Od 4.10.2017r. do 3.04.2018r. – ponownie niezdolność do pracy z powodu choroby. Od 4.04.2018r. do 2.07.2018r. – świadczenie rehabilitacyjne. Od 3.07.2018r. do 2.10.2018r. – urlop wychowawczy. Od 10.10.2018r. do 31.10.2018r. -, od 13.11.2018r. do 20.12.2018r., od 28.12.2018r. do 4 lutego 2019r,. – wyplata zasiłku opiekuńczego. Od 5.02.2019t. do 21.06.2019r. – niezdolność do pracy z powodu choroby. Od 24.06.2019r. do 19.07.2019r. – wypłata zasiłku opiekuńczego. , od 22.07.2019r. do 2.08.2-019r – zasiłku chorobowego., od 5.08.2019 do 16.08.2019r. – zasiłku chorobowego Od 19.08.2019r. do 14.11.2019r. przebywała na urlopie wychowawczym. Od 15.11.2091 do 15.12.2019r. – na zasiłku opiekuńczym. Od 6.01.2020r. do 20.,03.2020 - wyplata zasiłku chorobowego. Od 23.03.2020 27.03.2020, od 30.03.2020 do 3.04.2020 , od 6.04.2020 – do 10.04.2020, od 14.04.2020 do 17.04.2020, , od 20.04.2020 do 24.04…2020 , od 27.04.2020 do 30.04.2020,od 4.05.2020 do 8.05.2020, od 11 do 15.05.2020r. , od 18.05.2020 doi 22.05.2020 , od 25.05.2020 do 29.05.2020, od 1.06.2020 do 5.06. (...) , od 8.06.2020 do 10.06.2020, 12.06.2020r., od 15.06.2020 do 19.06.2020, od 22.06.2020 do 26.06.2020 – pobierała zasiłki opiekuńcze. Od 29.06.2020 do 10-.11.2020 niezdolna do pracy z powodu choroby. Od 12.,11.2020 do 24.12.2020r., od 28.12.2020r. do 11.01.2021r., - pobierała zasiłki opiekuńcze. Od 12.01.2021r. do 9.04.2021r., od 12.04.2021r. do 14.07.2021r. niezdolności do pracy, z powodu choroby. Od 19.07.2021 do 30.07.2021 -, od 2.098.2021 do 31.08.2021 przebywała na zasiłkach opiekuńczych. Od 16.09.2021 do 10.10.2021 – zasiłek chorobowy. Od 13.12.2021 do 28.12.2021 – zasiłek opiekuńczy. Od 28.12.2021 ponownie niezdolna do pracy.

Organ uznał, iż praca nie była faktycznie przez ubezpieczoną wykonywana. , mimo formalnie zawartej umowy , o prace. Płatnik nie przedstawił zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do wykonywania przez wnioskodawczynię – czynności zawodowych.

Organ rentowy podniósł, że umowa została zawarta dla pozoru na podstawie art. 83 kc, zatem jest czynnością prawną nieważną.

/ decyzja w aktach ZUS k. 58-55 /

Odwołania od powyżej decyzji, w dniu 2.08.2022 r. wniósł płatnik J. J., prowadzący Przedsiębiorstwo (...) J. J., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji , gdyż według płatnika, sprzeczne ze stanem faktycznym jest, ustalenie przez ZUS, że R. C. (1) nie wykonywała pracy.

/ odwołanie k. 3-4/

W dniu 16.08.2022r. odwołanie od decyzji wniosła R. C. (1) , domagając się jej zmiany i ustalenia, iż podlega ubezpieczeniom jako pracownik w J. J., prowadzącego Przedsiębiorstwo (...) J. J. od 8.06.2009r. . W uzasadnieniu swego stanowiska podniosła, iż praca była przez nią faktycznie wykonywana . Twierdzenie organu o pozorności zawartej umowy jest zatem w jej ocenie nieuprawnione, gdyż posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie , do jej wykonywania m. in. zna języki obce.

/ odwołanie z załącznikami k. 2-77/

W odpowiedzi na odwołania płatnika i ubezpieczonej, organ rentowy wniósł o oddalenie obu odwołań w całości, nadto o zasądzenie na rzecz organu rentowego zwrotu kosztów postepowania według norm przepisanych wraz z odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia podtrzymując argumentację podniesioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedzi na odwołania, k. 78-80 akt VIII U 1784/22 i k. 7-10 akt VIII U 1621/22 /

Postanowieniem z dnia 12.09.2022r. Sąd Okręgowy włączył sprawę VIII U 1784/22 do sprawy VIII U 1621/22 celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia

/ postanowienie k 82 akt VIII U 1784/22 /

Na rozprawie w dniu 27.12.2023 r., poprzedzającej wydanie wyroku, pełnomocnik płatnika i wnioskodawczyni poparli odwołanie

/ końcowe stanowisko procesowe stron e-protokół rozprawy z dnia 27.12.2023r, płyta CD k. 547/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Płatnik J. J., prowadzi działalność gospodarczą od 1986r. Prowadzi Przedsiębiorstwo (...) J. J., zatem, przedmiotem której jest, w przeważającym zakresie, – „wykańczanie wyrobów włókienniczych” .

/ wypis z (...) k. 11 akt ZUS/

Według, przedstawionego w Sądzie , przez płatnika, – wykazu osób – zaangażowanych w jego firmie[ k. 19] – wynika, że w 2009 rokiem było 7 osób, zatrudnionych na podstawie umów o pracę,, nikt na stanowisku specjalista do spraw administracyjno-kadrowych.

/wykaz zaangażowanych osób w firmie płatnika k. 9/

Przychody i wydatki formy płatnika w latach 2017-2022 przedstawiały się następująco:

a/ rok 2022 r- ( do lipca 2022r. )– przychody – 344 798,16 zł., zakup towarów – 269 542,26 , wydatki 201 869,90zł.

b/ rok 2021 przychody 426 234,54 zl., zakup towarów – 288 020,38 zł. Wydatki – 339 100,50 zł.

c/ rok 2020 przychody 431 012,62, zakup towarów – 196 846,80 zł. Wydatki 338 095,12 zł.;

d/ rok 2019 przychody 475 222,49, zakup towarów – 450 671,11 zł. Wydatki 289 321,54 zł’.

e/ rok 2018 przychody 519460,98 zł., , zakup towarów – 271 647,98 zl. Wydatki 246 775, 31 zł.;

f/ rok 2017 przychody 781 097,48, zakup towarów – 553 594,49 zl. Wydatki 231 875,96 zł.

/podsumowanie księgi przychodów i rozchodów firmy płatnika za lata 2017-2022 k. 20- 25/

Przed dniem 8.6.2009r.. nikt nie był zatrudniony, ani zaangażowany na innej podstawie prawnej – niż umowa o pracę , na stanowisku - specjalista do spraw administracyjno-kadrowych

/ bezsporne/

R. C. (1), urodziła się (...) Ukończyła studia wyższe w dziedzinie ekonomii, studia podyplomowe kursy i szkolenia w zakresie finansów, podatków prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Zna 3 języki obce. R. C. (1), orzeczeniami (...) ds. Orzekania o niepełnosprawności została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Orzeczenie z dnia 1.02.2011 r. zostało wydane na okres do 31.03.2013 r. a stopień niepełnosprawności datowano od dnia 1.10.2009 r. Orzeczenie z dnia 6.06.2018 r wydano na okres do 30.06.2021 r. a stopień niepełnosprawności datowano od dnia 27.04.2018 r.. Orzeczenie z dnia 14.07.2021 r. wydano na okres do 31.07.2023 r. wskazano, iż stopień niepełnosprawności datuje się od 27.04.2018 r.

Wyszła za mąż za J. J. w dniu 7.10.2006r. Małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód, przez I Wydział Sądu Okręgowego w Sieradzu w sprawie I 1 C 374/12, wyrokiem z dnia 6.08.2012r. , bez orzekania o winie.

/ kserokopia wyroku k. 486/

W dniu 27.06.2007 r. zmarła jej córka , a potem rodzice.

/ okoliczności bezsporne /

W dniu (...) urodziła syna A. B.. Nie – J. J., jest ojcem dziecka

/bezsporne/

W dniu 8.06.2009 r. pomiędzy płatnikiem składek Przedsiębiorstwo (...) J. J. a R. J. została zawarta umowa, nazwana przez strony umową o pracę, na czas nieokreślony , w wymiarze ½ czasu pracy, na stanowisku specjalista do spraw administracyjno-kadrowych z zasadniczym wynagrodzeniem miesięcznym 1600 zł. W umowie wskazano: dopuszczalna praca w formie telepracy (pracy mobilnej) . Miejsce wykonywania pracy: siedziba pracodawcy, poza siedzibą, cala Polska. W aktach osobowych znajduje się informacja o warunkach zatrudnienia: ( …) „obowiązująca Panią dobowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin, a norma tygodniowa 40 godzin, w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy” . W aktach osobowych znajduje się skierowanie na badanie - wstępne - z dnia 8.06.2009, ale brak – zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do wykonywania czynności na wskazanym stanowisku: specjalista do spraw administracyjno-kadrowych . Brak, także, zaświadczeń lekarskich o braku przeciwskazań do podejmowania czynności zawodowych, po okresach ponadtrzydziestodniowych nieobecności wskutek choroby. Znajduje się karta szkolenia wstępnego , instruktaż stanowiskowy przeprowadził w dniu 9.06.2009r. – J. J..

/ akta osobowe, załączone do akt sprawy/

Z powyższego tytułu, w okresie od 8.06.2009r., R. J. została zgłoszona, przez płatnika składek, do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego.

/ bezsporne/

R. J., w firmie płatnika, wykonywała czynności, polegające na dokonywaniu tłumaczeń tekstów z języka angielskiego i niemieckiego, i z języka polskiego – na te języki obce . Tłumaczenia przesyła e-mailem, w elastycznym czasie . Wykonywała czynności, także, w niedziele, czy późnymi popołudniami , w zależności od tego – kiedy nadesłane zostały dokumenty ( np. dokumenty także docierały od kontrahentów, e-mailem , w niedziele, czy późnym popołudniem) , a zatem czas - dostarczenia dokumentów , które miała poddać analizie i opracowaniu językowemu, decydowała – kiedy wykonywała czynności zawodowe. Otrzymywała dokumentację, niezbędną dla prowadzenia firmy, także , w okresach zwolnień lekarskich i , także w tych okresach – wykonywała czynności zawodowe . Miała samodzielność decyzyjną, w zakresie wykonywanych czynności, gdyż tylko ona , w firmie, znała języki obce. Płatnik wskazywał kierunek działań, ale nie kontrolował merytorycznie, wykonywanych czynności – tylko określał cele działania . Wnioskodawczyni zajmowała się, także, zamieszczaniem ofert współpracy dla firm – w serwisach społecznościowych, rozpoczęła sprzedaż internetową wyrobów ( odzież sportowa , także dla kobiet i dzieci) . Czynności wykonywała bez reżimu czasowego , zdalnie. Choć – przyjeżdżała do płatnika – w godzinach funkcjonowania jego firmy .

Po orzeczeniu rozwodu, wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności na rzecz firmy płatnika.

W okresach nieobecności R. C. (1) - płatnik nie zaangażował nikogo, na stanowisku - specjalista do spraw administracyjno-kadrowych.

Okresy nieobecności w firmie (...), przedstawione w piśmie pełnomocnika płatnika z dnia 15.06.2023r. , sporządzone przez firmę księgową płatnika (...) k. 436 - 442.

/ zeznania R. C. e-protokół rozprawy z dnia 27.12.2023r. płyta CD k. 547, w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami e-protokół rozprawy z dnia 12.06.2023r. płyta CD k. 433, informacyjne wyjaśnienia J. J. e-protokół rozprawy z dnia 12.06.2023r. płyta CD k. 430-431, dokumentacja k. 105-121, okresy nieobecności w firmie (...) - w piśmie pełnomocnika płatnika z dnia 15.06.2023r. , sporządzone przez firmę księgową płatnika (...) k. 434 - 442, zeznania świadka I. B. e-protokół rozprawy z dnia 12.06.2023płyta CD k. 433/

Pracownicy płatnika zostali, przez J. J., poinformowani, ze R. C. prowadzi - księgowość firmy i – mogą zwracać się do niej w sprawach związanych z księgowością.

/ zeznania świadka I. B. e-protokół rozprawy z dnia 12.06.2023płyta CD k. 433/

Według – płatnika - R. C. (1) – praktycznie – nie pracowała , bo ciągle była na zwolnieniach lekarskich - albo na siebie albo na dziecko, albo była na urlopie .

Stosunek pracy został rozwiązany w drodze wypowiedzenia w grudniu 2022.

( zeznania R. C. e-protokół rozprawy z dnia 27.12.2023r. płyta CD k. 547, z apis informacyjnych wyjaśnień – płatnika - J. J. e-protokół rozprawy z dnia 12.06.2023r. płyta CD k. 430-431/

Rachunkowość w firmie płatnika prowadziła Kancelaria Doradztwa (...) M. T. .

W dniu 1.02.2012 r. R. C. (1) i M. T. zawarły , od tego dnia, umowę nazwaną „umową o pracę” na czas nieokreślony na stanowisko "specjalista do spraw kadrowo- księgowych" w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu z wynagrodzeniem w kwocie 2000,00 zł. Aneksem z 1 stycznia 2020 r. zmieniono wymiar czasu pracy na 3/4 oraz zmieniono wynagrodzenie na kwotę 3000,00 zł. Miejscem wykonywania pracy miała być siedzibą kancelarii przy ul. (...) w Ł.. R. C. (1) miała wykonywać czynności, w kancelarii w godzinach popołudniowych od 15-16 do 19-20. Najczęściej przychodziła do biura na godzinę 15:30. Nie były sporządzane listy obecności.

Stosunek - pracy - został rozwiązany w grudniu 2022r.

/ bezsporne, zeznania świadka M. T. e-protokół rozprawy z dnia 27.12.2023r. płyta CD k. 547/

W ramach – aktywności w firmie (...), R. C. (1) stała się niezdolna do pracy, z powodu choroby, przypadającej w okresie ciąży od 20.04.2012 r. do 11.01. 2013 r. Następnie korzystała często i długotrwale z wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

- od 12 .01.2013 r. do 10 .01.2014r. przebywała na zasiłku macierzyńskim.

-od 11.04.2014 r. do 9.10.2014 r. oraz od 14 10.2014 r. do 12.12.2014 r., 20.01.2015 r. od 17.07. 2015 r., ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby.

- od 22.07 do 5.08. 2015 r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

-od 6.08.2015 r. do 4 .09.2015 r. przebywała na urlopie bezpłatnym.

- od 23.09.2015 r. do 20.11.2015 r. oraz od 23.11.2015 r. do 6.12.2015 r. korzystała z wypłaty zasiłku chorobowego,

-od 7.12. 2015 r. do 31.12.2015 r. oraz od 7 .01. 2016 r. do 26 .02.2016 r. z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

-od 1.03.2016 r. do 29.08.2016 r. ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby.

-od 30 .08.2016 r. do 3 .09.2016 r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego,

- od 5 .09.2016 r. do 4.11.2016 r. przebywała na urlopie wychowawczym,

-od 3.11.2016 r. do 23.12.2016 z wypłaty zasiłku chorobowego.

-od 28.12.2016 r. do 17 .01.2017 r. nastąpiła wypłata zasiłku opiekuńczego.

-od 18.01.2017 r. do 31. (...). oraz od 1.02.2017 r. do 28.04. 2017 r. oraz od 2 .05. 2017r. do 8.06.2017 r. ponownie była niezdolna do pracy z powodu choroby.

- od 19.06.2017 r. do 28 .06. 2017 r., korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

- od 3.07.2017 r. do 7 .09. 2017 r. przebywała na urlopie wychowawczym.

-od 8.09.2017 r. do 3.10 2017 r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

- od 4.10.2017 r. do 3.04.2018 r. ponownie nastąpiła niezdolność do pracy z powodu choroby.

-od 4.04.2018 r. do 2 .07. 2018 r. R. C. (1) przebywała na świadczeniu rehabilitacyjnym.

-Od 3.07.2018 r. do 2 .10.2018 r. przebywała na urlopie wychowawczym.

-Od 10.10.2018 r. do 31.10.2018 r., od 13.11.2018 r. do 20.12.2018 r. oraz od 28.12.2018 r. do 4.02. 2019 r. nastąpiła wypłata zasiłku opiekuńczego.

- Od 5.02. 2019 r. do 21.06.2019 r. ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby.

-Od 24.06.2019 r. do 19.07.2019 r. nastąpiła wypłata zasiłku opiekuńczego,

-od 22.07.2019 r. do 2.08.2019 r. i od 5.08.2019 r. do 16.08.2019 r. zasiłku chorobowego.

-od 19.08.2019 r. do 14.11.2019 r. R. C. przebywała na urlopie wychowawczym,

-od 15.11.2019 r. do 15.12.2019 r. na zasiłku opiekuńczym.

-od 6.01.2020 r. do 20.03.2020 r. ww korzystała z wypłaty zasiłku chorobowego.

- od 23.03.2020 r. do 27.03.2020 r., od 30.03.2020 r. 3.04.2020 r. od 6.04.2020 r. do 10.04.2020 r., od 14.04.2020 r. do 17.04.2020 r., od 20.04.2020 r., do 24.04.2020 r., od 27.04.2020 r. do 30 .04.2020 r., od 4 .05.2020 r. do 8 .05.2020 r., od 11.05.2020 r. do 15.05.2020 r., od 18 .05.2020 r. do 22 .05.2020 r., od 25.05.2020 r. do 29.05.2020 r., od 1.06.2020 r. do 5.06. 2020 r., od 8.06.2020 r do 10.06.2020 r., 12.06.2020 r., od 15.06.2020 r. do 19.06.2020 r., od 22.06.2020 r. do 26 .06. 2020 r. przebywała na zasiłkach opiekuńczych.

- od 29.06.2020 r. do 10 .11.2020 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby,

-od 12.11.2020 r. do 24.12. 2020 r., od 28.12.2020 r. do 11 .02.2021 r. przebywała na zasiłkach opiekuńczych.

-od 12.01.2021 r. do 9 .04.2021 r., od 12 .04. do 14.07.2021 r. występowała niezdolność do pracy z powodu choroby.

-od 19.07.2021 r. do 30.07 2021 r., od 2.08.2021 r. do 31.08.2021 r. przebywała na zasiłkach opiekuńczych.

-od 16.09.2021 r. do 10.10. 2021 r. wykazano w (...) zasiłek chorobowy.

- od 13.12.2021 r. do 28.12.2021 r. do nadal wypłacono zasiłek opiekuńczy.

- od 28,12.2021 r. R. C. (1) ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Absencja chorobowa trwała nadal do 15.06.2022 r.

/ wykaz potwierdzonych nieobecności w aktach VIII U 1475/22/

Decyzją z dnia 9 czerwca 2022r. ZUS stwierdził , ze R. C. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik Kancelarii Doradztwa (...) M. T. od dnia 1.02.2012r.

Sąd Okręgowy w Łodzi, wyrokiem z dnia 7.11.2023 r. w sprawie VIII U 1475/22 oddalił odwołania R. C. (1) i M. T., od decyzji ZUS z dna 9.06.2023r. i orzekł o kosztach zastępstwa procesowego. Orzeczenie jest nieprawomocne.

/ bezsporne, akta sprawy VIII U 1475/22, kserokopia wyroku k. 526 /

W dniu 15.07.1998r. wnioskodawczyni zawarła umowę o prace na okres próbny do 14.10.1998r. z (...) Zakładami (...) w P.. Od 15.10.1998r. umowę na czas nieokreślony na stanowisku specjalista ds. zarzadzania kapitałem w pełnym wymiarze czasu pracy . Od dnia połączenia się (...) Zakładów (...) w P. z (...) S.A , wnioskodawczyni została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych w - (...) S.A . Czynności w spółce (...) wykonywała w godzinach od 7, lub 7.15 do 15, lub 15.15. Z uwagi na posiadany umiarkowany stopień niepełnosprawności – kończyła wykonywanie zajęć o godzinie 14 .

W dniu (...) urodziła syna A. B.. Nie – J. J. jest ojcem dziecka . w okresie : 29.06.2013-12.07.2013r. – korzystała z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, 13.07.2013-10.01.2014r. – urlop rodzicielski . Okresy niezdolności do pracy – wykazane w aktach osobowych : 182 dni : od 1.03.2016r. do 29.08.2016r.,, od 30.08.2016r…3.09.2016r. zasiłek opiekuńczy, 5.09.2016-4.11.2016r. – urlop wychowawczy, 28.12.2016-17.01.2017r. – zasiłek opiekuńczy.

Wykaz nieobecności wnioskodawczyni w Spółce Akcyjnej (...), od dnia 1.09.2009r. został przedstawiony przez Spółkę, w piśmie z dnia 28.07.2023 [ k. 460- 472]. Z uwagi na obszerność materiału Sąd nie będzie cytował wyszczególnionych okresów . /wykaz nieobecności wnioskodawczyni w Spółce Akcyjnej (...) od dnia 1.09.2009r. k. 460- 472/

/ zeznania R. C. e-protokół rozprawy z dnia 27.12.2023r. płyta CD k. 547, akta osobowe z A. P. , załączone do akt VIII U 1475/22 – udostępnione do wzglądu k. 524/ .

Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał następującej oceny dowodów:

Powyższy stan faktyczny, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów, w postaci dokumentów, w tym znajdujących się w aktach ZUS, oraz dokumentacji medycznej, związanej ze stanem zdrowia wnioskodawczyni i dokumentacji osobowej z : Przedsiębiorstwa płatnika (...), oraz także z miejsc – aktywności zawodowej wnioskodawczyni: (...) S.A i Kancelarii Doradztwa (...) M. T., udostępnionej w związku z równolegle prowadzonym postępowaniem w sprawie VIII U 1475/22 , dokumenty te nie były, bowiem, kwestionowane przez żadną ze stron.

Ustalenia w sprawie poczyniono, także, w oparciu o wiarygodne zeznania świadków: I. B. i M. T. - które korespondowały ze sobą wzajemnie jak i przedłożoną w sprawie dokumentacją, nadto częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawczyni. Sąd, jedynie częściowo dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni tylko w zakresie, w jakim posłużyły do poczynienia ustaleń. Sąd uznał, iż zeznania odwołującej się, wskazujące, że zawarta między nią a płatnikiem, umowa , nazwana umową o pracę była ważna, a ona sama miała zamiar ją realizować, nie są wiarygodne, bowiem, nie znajdują potwierdzenia, w pozostałym dostępnym materiale dowodowym, o czym poniżej.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom wnioskodawczyni, iż zawierając umowę, nazwaną umową o pracę, z płatnikiem (...) , miała zamiar ją realizować.

Po pierwsze, wskazać należy, co nie jest kwestionowane, iż wnioskodawczyni w dnu zawarcia umowy tj. w dniu 8.06.2009r. już była związana umową o pracę z (...) S.A - zawartą na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy.

Po drugie: w okresie – związania dwiema umowami , nazwanymi umowami o prace , zawarła trzecią umowę, także, nazwaną umową o pracę, z pracownik Kancelarii Doradztwa (...) M. T. od dnia 1.02.2012r. ( która wprawdzie została zakwestionowana - decyzją z dnia 9 czerwca 2022r. , mocą której ZUS stwierdził , ze R. C. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik Kancelarii Doradztwa (...) M. T. od dnia 1.02.2012r. , a Sąd Okręgowy w Łodzi, wyrokiem z dnia 7.11.2023 r. w sprawie VIII U 1475/22 oddalił odwołania R. C. (1) i M. T., od decyzji ZUS z dna 9.06.2023r. i orzekł o kosztach zastępstwa procesowego. Orzeczenie jest nieprawomocne.

Oceniając umowę , nazwaną umową o parce z płatnikiem (...) Sąd zwraca uwagę na: fakt , że w aktach osobowych wnioskodawczyni z (...) brak jest zaświadczenia lekarskiego o - braku przeciwskazań do – pracy – na określonym stanowisku , co implikuje uprawnioną tezę , że realizowany stosunek prawny (Sad nie kwestionuje faktu wykonywania pewnych czynności przez wnioskodawczynię na rzecz płatnika ) nie miał charakteru- stosunku pracy , gdyż, zgodnie z art. 229 par. 4 kodeksu pracy , - pracodawca - nie może dopuścić do pracy – pracownika – bez aktualnego orzeczenia lekarskiego , stwierdzającego brak przeciwskazań do – pracy – na określonym stanowisku.

Sąd zauważa, iż przeprowadzone w sprawie, dowody, potwierdzają, że wnioskodawczyni, w spornym okresie, wykonywała, określone czynności , na rzecz płatnika, w zakresie profilu działania (...) Powyższe, w ocenie Sądu, nie jest jeszcze, jednak wystarczające, dla stwierdzenia istnienia ważnego - stosunku pracy, o czym będzie mowa szczegółowo, w poczynionych, na gruncie rozpoznawanego przypadku, w rozważaniach .

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie, jako niezasadne, podlegało oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.6 ust.1 punkt 1, art.8 ust.1 i art.11 ust.1 i art.12 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2022.1009 t.j.) pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Definicja pracownika, na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, została zawarta w przepisie art.8 ust.1 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, iż za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. Pojęcie stosunku pracy o jakim mowa w art.8 ust.1 ww. ustawy jest równoznaczne z pojęciem stosunku pracy definiowanym przez art.22 k.p. (wyrok SN z 13.07.2005 r., I UK 296/04, OSNP 2006/9-10/157).

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku kodeks pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju a rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

W nawiązaniu do przepisu kodeksu pracy w literaturze i judykaturze z zakresu prawa pracy przyjęto wykładnię pojęcia „praca” z art. 22 § 1 k.p. rozumianego jako działalność:

1) zarobkowa (tj. wykonywana za wynagrodzeniem);

2) wykonywana przez pracownika osobiście;

3) mająca charakter powtarzalny, wykonywana na ogół codziennie, ewentualnie

– w dłuższych odstępach czasu, nie będąca więc jednorazowym wytworem

4) wykonywana na ryzyko pracodawcy, który na ogół dostarcza pracownikowi narzędzi do wykonywania pracy, ale też ponosi ujemne konsekwencje niezawinionych błędów popełnianych przez pracownika (tzw. ryzyko osobowe), jak również ponosi ryzyko gospodarcze i ekonomiczne związane z prowadzoną działalnością (na ogół jest to działalność gospodarcza) – musi więc np. płacić pracownikom za niezawinione przez nich przestoje, wypłacać odprawy w przypadku likwidacji stanowisk pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników itp.;

5) wykonywana pod kierownictwem pracodawcy.

Najważniejszą cechą charakteryzującą pracę świadczoną w ramach stosunku pracy jest jej podporządkowanie. Została ona wyrażona w przepisie art. 22 § 1 k.p. przede wszystkim za pomocą parametru "kierownictwa pracodawcy". Ponadto ustawodawca wskazał na dodatkowy element, jakim jest wyznaczenie przez pracodawcę miejsca i czasu świadczenia pracy. Można więc przyjąć, że zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy podporządkowanej oznacza poddanie się przez niego kierownictwu pracodawcy. Granice owego kierownictwa (podporządkowania) wyznacza umówiony rodzaj pracy. Istotą kierownictwa pracodawcy jest prawo wydawania pracownikowi wiążących poleceń. Jednym z podstawowych obowiązków pracowniczych - poza sumiennym i starannym wykonywaniem pracy - jest oczywiście stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą umówionej pracy i nie są sprzeczne z prawem (art. 100 § 1 k.p.). Pracowniczego podporządkowania nie można utożsamiać z permanentnym nadzorem (obserwacją) przełożonego nad sposobem czy też właściwym tempem wykonywanych czynności. Wystarczy, bowiem, wskazanie zadania i zakreślenie terminu jego wykonania, a następnie kontrola jakości i terminowości wykonanej pracy. Istotne natomiast jest to, że pracownik nie ma samodzielności w określaniu bieżących zadań, ponieważ to należy do sfery pracodawcy organizującego proces pracy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 2 marca 2017 r., sygn. akt III AUa 1656/15).

K. cech, z art. 22 § 1 KP odbywa się metodą typologiczną. Sąd ocenia, czy zebrane dowody ujawniają właściwości świadczenia pracy. W sytuacji, gdy dostrzega atypowe formy wykonywania pracy (brak podporządkowania, ciągłości świadczenia pracy), to zanegowanie tytułu pracowniczego ubezpieczenia nie tylko nie sprzeciwia się prawu, ale odpowiada jego treści. /Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 lutego 2022 r., (...) 484/21/

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251, wyrok SA w Lublinie z 17.01.2006 r. III AUa 433/2005, Wspólnota (...), wyrok SN z 18.10.2005 r., II UK 43/05, OSNAPiUS 2006/15 – 16/251/.

W rozpoznawanej sprawie, organ rentowy wskazywał, że zawarta między R. C. (1), a płatnikiem składek, została zawarta dla pozoru i, w związku z tym, jest nieważna, a zatem, z tytułu zawartej umowy o pracę R. C. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym od 8 .06.2009 roku jako pracownik Przedsiębiorstwa (...) J. J.. W ocenie organu, umowa została zawarta przy braku woli obu stron rzeczywistego jej wykonywania, celem uzyskania przez wnioskodawczynię odpowiednio wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych

Zadaniem Sądu było, zatem, rozważenie, czy w istocie umowa, nazwana umową o pracę, z dnia 8.06..2009 r. , była , w istocie, realizacji przesłanek art. 22 k.p.c – umową o pracę, czy powinna zostać uznana za pozorną, zgodnie z powołanym przez ZUS, w zaskarżonej decyzji art. 83 § 1 k.c., nadto – w aspekcie zasad współżycia społecznego.

Zgodnie z treścią art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z 14 marca 2001 roku (sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527), nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

W wyroku z dnia 2 lipca 2008 roku (II UK 334/07, Lex nr 531865) Sąd Najwyższy wskazał, iż w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Ocena taka nie odnosi się jednak do sytuacji gdy podejmowane czynności w ramach zawartej umowy o pracę nie mają na celu rzeczywistej realizacji tej umowy, a jedynie uwiarygodnienie jej świadczenia – innymi słowy są czynnościami pozornymi, fikcyjnymi - pracownik udaje, że wykonuje jakieś czynności jedynie po to, aby stworzyć dowody jej świadczenia. Pozorność, wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności, mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.

Pozorność umowy o pracę zachodzi tylko wówczas, gdy strony formalnie łączą się więzią pracowniczą, jednak od samego początku nie mają one zamiaru jej realizować albo gdy deklarują, że łączy je umowa o pracę, a faktycznie realizują inny wzorzec umowny, np. umowę zlecenia. Reasumując, znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi./Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2022 r., VII U 323/22/ Pozorność umowy o pracę (art. 83 KC w zw. z art. 300 KP) ma miejsce, nie tylko wówczas, gdy mimo jej zawarcia, praca w ogóle nie jest świadczona, ale również wtedy, gdy jest faktycznie świadczona, lecz na innej podstawie, niż umowa o pracę. / Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 listopada 2021 r., III AUa 1713/21/

Zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę świadczy o pozorności stosunku pracy w rozumieniu art. 83 KC oraz o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. Jednocześnie nie można stwierdzić pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, w sytuacji, gdy pracownik podjął pracę i ją rzeczywiście wykonywał, a pracodawca pracę tę przyjmował. Innymi słowy to nie cel zawarcia umowy o pracę, a jej rzeczywiste wykonywanie , determinuje istnienie stosunku pracy. / Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 września 2022 r., VII U 4369/19/. O pozorności umowy o pracę również nie decyduje fakt powstania niezdolności do pracy na krótko po nawiązaniu stosunku pracy. /Wyrok Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie - VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 sierpnia 2022 r., VII U 323/22/

Złożenie oświadczenia woli dla pozoru, w rozumieniu art. 83 § 1 KC oznacza, iż osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym oświadczeniem. Natomiast czynność prawna, mająca na celu obejście ustawy w ujęciu art. 58 § 1 KC, polega na takim ukształtowaniu jego treści, która z punktu widzenia formalnego nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu ustawowo zakazanego. Czynność zmierzająca do obejścia prawa, nie może więc być jednocześnie czynnością pozorną, gdyż pierwsza zostaje rzeczywiście dokonana, zaś druga jest jedynie symulowana. / Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 lutego 2022 r., (...) 677/21/

Znamiennym jest też, że strony mogą dowolnie ustalać wzajemne stosunki prawne i układać relacje, jednak zasada swobody zawieranych umów doznaje ograniczenia w sytuacji, w której zawarcie postanowień umownych prowadzi do obejścia obowiązujących przepisów prawa, do nadużycia prawa, jego naruszenia, czy wreszcie naruszenia zasad sprawiedliwości społecznej. O tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. / Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 czerwca 2022 r., III AUa 444/21/

Zasada swobody umów, nie jest nieograniczona, nawet, na gruncie prawa cywilnego. Wszak strony, zawierające umowę, mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego - art. 353 1 KC. Zasada swobody umów jeśli nie jest wykluczona na gruncie stosunku pracy, to jej znaczenie jest ograniczone ze względu na własne, ustawowe uregulowania prawa pracy (art. 300 KP). Umowa cywilna jest nieważna w całości albo w części, jeśli jest sprzeczna z ustawą albo ma celu obejście prawa, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy - art. 58 § 1 KC. Nie trzeba, więc, szerzej uzasadniać, że wolą stron, nie można zmienić powszechnych regulacji prawa pracy (ustawy)./Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 czerwca 2022 r., I (...) 115/21/

Każde postanowienie umowy o pracę, zmierzające do wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego, należy ocenić jako nieważne wobec istnienia zamiaru obejścia prawa albo przez swą sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, wyrażającą się np. niegodziwością celu albo zderzeniem się z prawem innych ubezpieczonych. Z dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego, wynika dopuszczalność stosowania przez ZUS art. 58 KC oraz art. 83 § 1 KC do oceny ważności czynności prawnych w sferze prawa ubezpieczeń społecznych. / Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 stycznia 2022 r., (...) 557/21/

Postanowienia umowne stron stosunku pracy podlegają ocenie z perspektywy zgodności z prawem, zasadami współżycia społecznego oraz w kontekście obejścia prawa (art. 58 KC). Przy ustalaniu kształtu stosunku prawnego z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, poza kryteriami definiującymi naturę stosunku pracy, należy, również, wziąć pod uwagę pierwiastek publiczny i alimentacyjny charakter świadczeń pobieranych z tytułu podlegania temu ubezpieczeniu oraz zasadę solidaryzmu wobec innych osób ubezpieczonych, która stanowi gwarancję harmonii i zachowania poczucia sprawiedliwości w korzystaniu ze świadczeń z ubezpieczenia wypłacanych z zasobów ogólnospołecznych. Postanowienia umowne mogą być w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne, jeżeli dokonane są z naruszeniem zasad współżycia społecznego oraz łączącej się z nimi zasady solidarności systemu ubezpieczeń społecznych, z którymi sprzeczny jest zamiar osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem tego systemu oraz "pokrzywdzenia" innych rzetelnych i uczciwych ubezpieczonych. / Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 września 2022 r. III AUa 1019/21/

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanego przypadku, podnieść należy, iż twierdzenie organu rentowego, co do pozornego charakteru, zawartej pomiędzy stronami umowy, wydaje się zbyt daleko idące. Podkreślić wymaga, iż w procesie organ rentowy powołując się na pozorność na wskazaną okoliczność nie przedstawił wystarczających dowodów. Płatnik miał zatem zamiar zawarcia stosunku prawnego z żoną i co nie oznacza jeszcze, że umowa zawarta między stronami i jest ważna a stosunek prawny był stosunkiem – pracy - i był faktycznie realizowany.

Rację ma natomiast, organ rentowy podnosząc, iż wnioskodawczyni nie miała zamiaru realizacji spornej umowy. Ubezpieczona zawarła kwestionowaną umowę tylko po to by uzyskać dodatkowy tytuł do ubezpieczeń i dodatkowe przychody, co , samo w sobie, nie może być uznane za działanie - niezgodne z ustawą, gdy - umowa faktycznie jest wykonywana. Jednakże, odwołująca się, zawarła umowę na czas nieokreślony na stanowisku, w wymiarze ½ czasu pracy, na stanowisku specjalista do spraw administracyjno-kadrowych , nie po to, by stosunek pracy, zgodnie z jego istotą, stale w sposób ciągły, w perspektywie czasu, realizować , lecz by - z faktu zawarcia umowy, nazwanej umową o pracę, na gruncie ubezpieczeń społecznych, osiągnąć, kosztem innych ubezpieczonych, nieuzasadnione korzyści, co należy ocenić jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Z dokonanych ustaleń wynika, ze w dniu 15.07.1998r. wnioskodawczyni zawarła umowę o prace na okres próbny do 14.10.1998r. z (...) Zakładami (...) w P.. Od 15.10.1998r. umowę na czas nieokreślony na stanowisku specjalista ds. zarzadzania kapitałem w pełnym wymiarze czasu pracy . Od dnia połączenia się (...) Zakładów (...) w P. z (...) S.A , wnioskodawczyni została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych w - (...) S.A

W dniu (...) urodziła syna A. B.. Nie – J. J. jest ojcem dziecka . w okresie : 29.06.2013-12.07.2013r. – korzystała z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, 13.07.2013-10.01.2014r. – urlop rodzicielski . Okresy niezdolności do pracy – wykazane w aktach osobowych : 182 dni : od 1.03.2016r. do 29.08.2016r.,, od 30.08.2016r…3.09.2016r. zasiłek opiekuńczy, 5.09.2016-4.11.2016r. – urlop wychowawczy, 28.12.2016-17.01.2017r. – zasiłek opiekuńczy.

Wykaz nieobecności wnioskodawczyni w Spółce Akcyjnej (...), od dnia 1.09.2009r. został przedstawiony przez Spółkę, w piśmie z dnia 28.07.2023 [ k. 460- 472.

Z dokonanych ustaleń wynika, ze w dniu 8.06.2009 r. pomiędzy płatnikiem składek Przedsiębiorstwo (...) J. J. a R. J. została zawarta umowa, nazwana przez strony umową o pracę, na czas nieokreślony , w wymiarze ½ czasu pracy, na stanowisku specjalista do spraw administracyjno-kadrowych z zasadniczym wynagrodzeniem miesięcznym 1600 zł. W umowie wskazano: dopuszczalna praca w formie telepracy (pracy mobilnej) . Miejsce wykonywania pracy: siedziba pracodawcy, poza siedzibą, cala Polska. W aktach osobowych znajduje się informacja o warunkach zatrudnienia: ( …) „obowiązująca Panią dobowa norma czasu pracy wynosi 8 godzin, a norma tygodniowa 40 godzin, w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy” . W aktach osobowych znajduje się skierowanie na badanie - wstępne - z dnia 8.06.2009, ale brak – zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwskazań do wykonywania czynności na wskazanym stanowisku: specjalista do spraw administracyjno-kadrowych . Brak, także, zaświadczeń lekarskich o braku przeciwskazań do podejmowania czynności zawodowych, po okresach ponadtrzydziestodniowych nieobecności wskutek choroby. Znajduje się karta szkolenia wstępnego , instruktaż stanowiskowy przeprowadził w dniu 9.06.2009r. – J. J..

R. J., w firmie płatnika, wykonywała czynności, polegające na dokonywaniu tłumaczeń tekstów z języka angielskiego i niemieckiego, i z języka polskiego – na te języki obce . Tłumaczenia przesyła e-mailem, w elastycznym czasie . Wykonywała czynności, także, w niedziele, czy późnymi popołudniami , w zależności od tego – kiedy nadesłane zostały dokumenty ( np. dokumenty także docierały od kontrahentów, e-mailem , w niedziele, czy późnym popołudniem) , a zatem czas - dostarczenia dokumentów , które miała poddać analizie i opracowaniu językowemu, decydowała – kiedy wykonywała czynności zawodowe. Otrzymywała dokumentację, niezbędną dla prowadzenia firmy, także , w okresach zwolnień lekarskich i , także w tych okresach – wykonywała czynności zawodowe . Miała samodzielność decyzyjną, w zakresie wykonywanych czynności, gdyż tylko ona , w firmie, znała języki obce. Płatnik wskazywał kierunek działań, ale nie kontrolował merytorycznie, wykonywanych czynności – tylko określał cele działania . Wnioskodawczyni zajmowała się, także, zamieszczaniem ofert współpracy dla firm – w serwisach społecznościowych, rozpoczęła sprzedaż internetową wyrobów ( odzież sportowa , także dla kobiet i dzieci) . Czynności wykonywała bez reżimu czasowego , zdalnie. Choć – przyjeżdżała do płatnika – w godzinach funkcjonowania jego firmy .

Po orzeczeniu rozwodu, wnioskodawczyni nie wykonywała żadnych czynności na rzecz firmy płatnika, co jednoznacznie zeznała wnioskodawczyni , zatem – brak podstaw prawnych do uznania tego okresu ( mimo rozwiązania stosunku ubezpieczeniowego, dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy w grudniu 2022r.) , jako okresu ubezpieczenia.

Z dokonanych ustaleń wynika, że, w okresach nieobecności R. C. (1) - płatnik nie zaangażował nikogo na stanowisku - specjalista do spraw administracyjno-kadrowych.

Okresy nieobecności w firmie (...), przedstawione w piśmie pełnomocnika płatnika z dnia 15.06.2023r. , k. 434 - 442.

Rachunkowość w firmie płatnika prowadziła Kancelaria Doradztwa (...) M. T. .

Z dokonanych ustaleń wynika, że w dniu 1.02.2012 r. R. C. (1) i M. T. zawarły , od tego dnia, umowę nazwaną „umową o pracę” na czas nieokreślony na stanowisko "specjalista do spraw kadrowo- księgowych" w wymiarze czasu pracy 1/2 etatu z wynagrodzeniem w kwocie 2000,00 zł. Aneksem z 1 stycznia 2020 r. zmieniono wymiar czasu pracy na 3/4 oraz zmieniono wynagrodzenie na kwotę 3000,00 zł. Miejscem wykonywania pracy miała być siedzibą kancelarii przy ul. (...) w Ł.. R. C. (1) miała wykonywać czynności, w kancelarii w godzinach popołudniowych od 15-16 do 19-20. Najczęściej przychodziła do biura na godzinę 15:30. Nie były sporządzane listy obecności.

Stosunek - pracy - został rozwiązany w grudniu 2022r.

W ramach – aktywności w firmie (...), R. C. (1) stała się niezdolna do pracy, z powodu choroby, przypadającej w okresie ciąży od 20.04.2012 r. do 11.01. 2013 r. Następnie korzystała często i długotrwale z wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

- od 12 .01.2013 r. do 10 .01.2014r. przebywała na zasiłku macierzyńskim.

-od 11.04.2014 r. do 9.10.2014 r. oraz od 14 10.2014 r. do 12.12.2014 r., 20.01.2015 r. od 17.07. 2015 r., ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby.

- od 22.07 do 5.08. 2015 r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

-od 6.08.2015 r. do 4 .09.2015 r. przebywała na urlopie bezpłatnym.

- od 23.09.2015 r. do 20.11.2015 r. oraz od 23.11.2015 r. do 6.12.2015 r. korzystała z wypłaty zasiłku chorobowego,

-od 7.12. 2015 r. do 31.12.2015 r. oraz od 7 .01. 2016 r. do 26 .02.2016 r. z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

-od 1.03.2016 r. do 29.08.2016 r. ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby.

-od 30 .08.2016 r. do 3 .09.2016 r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego,

- od 5 .09.2016 r. do 4.11.2016 r. przebywała na urlopie wychowawczym,

-od 3.11.2016 r. do 23.12.2016 z wypłaty zasiłku chorobowego.

-od 28.12.2016 r. do 17 .01.2017 r. nastąpiła wypłata zasiłku opiekuńczego.

-od 18.01.2017 r. do 31. (...). oraz od 1.02.2017 r. do 28.04. 2017 r. oraz od 2 .05. 2017r. do 8.06.2017 r. ponownie była niezdolna do pracy z powodu choroby.

- od 19.06.2017 r. do 28 .06. 2017 r., korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

- od 3.07.2017 r. do 7 .09. 2017 r. przebywała na urlopie wychowawczym.

-od 8.09.2017 r. do 3.10 2017 r. korzystała z wypłaty zasiłku opiekuńczego.

- od 4.10.2017 r. do 3.04.2018 r. ponownie nastąpiła niezdolność do pracy z powodu choroby.

-od 4.04.2018 r. do 2 .07. 2018 r. R. C. (1) przebywała na świadczeniu rehabilitacyjnym.

-Od 3.07.2018 r. do 2 .10.2018 r. przebywała na urlopie wychowawczym.

-Od 10.10.2018 r. do 31.10.2018 r., od 13.11.2018 r. do 20.12.2018 r. oraz od 28.12.2018 r. do 4.02. 2019 r. nastąpiła wypłata zasiłku opiekuńczego.

- Od 5.02. 2019 r. do 21.06.2019 r. ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby.

-Od 24.06.2019 r. do 19.07.2019 r. nastąpiła wypłata zasiłku opiekuńczego,

-od 22.07.2019 r. do 2.08.2019 r. i od 5.08.2019 r. do 16.08.2019 r. zasiłku chorobowego.

-od 19.08.2019 r. do 14.11.2019 r. R. C. przebywała na urlopie wychowawczym,

-od 15.11.2019 r. do 15.12.2019 r. na zasiłku opiekuńczym.

-od 6.01.2020 r. do 20.03.2020 r. ww korzystała z wypłaty zasiłku chorobowego.

- od 23.03.2020 r. do 27.03.2020 r., od 30.03.2020 r. 3.04.2020 r. od 6.04.2020 r. do 10.04.2020 r., od 14.04.2020 r. do 17.04.2020 r., od 20.04.2020 r., do 24.04.2020 r., od 27.04.2020 r. do 30 .04.2020 r., od 4 .05.2020 r. do 8 .05.2020 r., od 11.05.2020 r. do 15.05.2020 r., od 18 .05.2020 r. do 22 .05.2020 r., od 25.05.2020 r. do 29.05.2020 r., od 1.06.2020 r. do 5.06. 2020 r., od 8.06.2020 r do 10.06.2020 r., 12.06.2020 r., od 15.06.2020 r. do 19.06.2020 r., od 22.06.2020 r. do 26 .06. 2020 r. przebywała na zasiłkach opiekuńczych.

- od 29.06.2020 r. do 10 .11.2020 r. była niezdolna do pracy z powodu choroby,

-od 12.11.2020 r. do 24.12. 2020 r., od 28.12.2020 r. do 11 .02.2021 r. przebywała na zasiłkach opiekuńczych.

-od 12.01.2021 r. do 9 .04.2021 r., od 12 .04. do 14.07.2021 r. występowała niezdolność do pracy z powodu choroby.

-od 19.07.2021 r. do 30.07 2021 r., od 2.08.2021 r. do 31.08.2021 r. przebywała na zasiłkach opiekuńczych.

-od 16.09.2021 r. do 10.10. 2021 r. wykazano w (...) zasiłek chorobowy.

- od 13.12.2021 r. do 28.12.2021 r. do nadal wypłacono zasiłek opiekuńczy.

- od 28,12.2021 r. R. C. (1) ponownie stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Absencja chorobowa trwała nadal do 15.06.2022 r.

W ocenie Sądu, w chwili zawarcia spornej umowy, z góry wiedziała, iż nie będzie umowy realizować , albowiem – była związana umowa o prace z (...) P. i z M. T. i nie rozwiązała stosunku pracy z dotychczasowymi podmiotam : pracodawcą (...) S.A i od 2012r. z podmiotem angażującym: M. T. . to by formalnie uzyskać, jeszcze dodatkowy tytuł do ubezpieczeń, który ,w przypadku niezdolności w okresie ciąży, był podstawią do wypłaty jej wysokich świadczeń.

Znamiennym jest też, iż wnioskodawczyni jako specjalista w zakresie spraw kadrowych, z podkreśleniem wysokich kwalifikacji doskonale wiedziała, jakie warunki teoretycznie winna spełniać, by uzyskać wysokie świadczenia i tę wiedzę wykorzystywała tak manipulując umową zawartą z płatnikiem ,a potem ( od 2012 z M. T. ), żeby uzyskać, pod względem finansowym, w sytuacji bardzo intensywnego i długotrwałego okresu nieświadczenia czynności zawodowych, wskutek niezdolności do pracy i korzystania z zasiłków: chorobowych, opiekuńczych , świadczeń rehabilitacyjnych , urlopów wychowawczych, macierzyńskich, sytuację - jak najbardziej dla siebie korzystną.

Intencją ubezpieczonej, było więc wykorzystanie umowy, nazwanej umową o pracę, w sposób sprzeczny z naturą stosunku prawnego, jego istotą, ale także z poczuciem sprawiedliwości społecznej i zwykłej uczciwości. Podkreślić, przy tym, trzeba, że nadużycie prawa jest również podstawą do zakwestionowania faktycznego zawarcia umowy, nazwanej umową - o pracę (art. 353 1 KC). Tego rodzaju podejście do systemu świadczeń publicznych, przeczy zasadzie solidaryzmu ubezpieczonych i prowadzi do nadmiernego uprzywilejowania wąskiej grupy, szczególnie zaradnych beneficjentów, którzy uzyskują rażąco wysokie świadczenia przy niewspółmiernym, w zasadzie znikomym, własnym wkładzie w funkcjonowanie tego systemu. Dzieje się to kosztem pozostałych udziałowców systemu, którzy uczciwie pracują przez długie lata i z tego tytułu odprowadzają składki. W tym kontekście należy, też, zauważyć, że zawarcie umowy o pracę i jej realizacja muszą odpowiadać ww. ustawowym kryteriom tej umowy, bowiem , właśnie przez te kryteria jest definiowana istota umowy o pracę. Natomiast , zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego i podleganie ubezpieczeniom, są pochodne w stosunku do zawartej i realizowanej umowy. Bez umowy o pracę, nie byłoby podstaw do ubezpieczenia. Zatem, jeżeli umowa o pracę, mimo zgłoszenia do ubezpieczenia jest wykonywana w taki sposób, że nie realizuje ustawowych przesłanek, czyli nie realizuje się co do istoty, to nie można mówić o legalnym istnieniu umowy o pracę, a to oznacza że nie ma formalnoprawnych podstaw do objęcia ubezpieczeniem społecznym. Przy takim rozumieniu istoty umowy o pracę, nie można, więc, legalnie wywodzić, że celem tego rodzaju umowy, może być już tylko objęcie ciężarnej, ubezpieczeniem społecznym. Ubezpieczenie społeczne, przysługuje nie tym podmiotom, które kreują doraźne podstawy faktyczno-prawne, tylko po to, by przy znikomym nakładzie własnym na system ubezpieczenia społecznego pozyskać rażąco nadmierne korzyści, lecz tym podmiotom które dysponują realnym tytułem ubezpieczenia, w związku z którym systematycznie i sumiennie opłacają składki, czyli w istocie budują ten system, a nie tylko konsumują. /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 16 listopada 2021 r. III AUa 332/21. III AUa 279/21 - wyrok SA Szczecin z dnia 23-09-2021/

W ocenie sądu, okoliczności rozpatrywanego przypadku, potwierdzają, iż zawarcie umowy o pracę, było jedynie elementem formalnym, nijako sztucznie, wykreowanym przez wnioskodawczynię, celem uzyskania przez ubezpieczoną maksymalnie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego, przy minimalnym udziale w jego tworzeniu. Wnioskodawczyni, miała świadomość tego, że czynności , w sposób stały, nie będą, przez nią, wykonywane na rzecz firmy płatnika, a, względnie wykonywane, będą miały charakter krótkotrwały, dlatego też , wnioskodawczyni nie zrezygnowała z pracy u dotychczasowego pracodawcy po to , aby mieć kilka tytułów do ubezpieczeń.

Powódce chodziło o uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i temu celowi podporządkowała skonstruowanie określonej sytuacji prawnej, a umowa o pracę stanowić miała, przede wszystkim, narzędzie do realizacji tego celu. Nawiązanie umowy o pracę, celem nadużycia prawa – bez zamiaru ciągłego i stałego jej wykonywania, wbrew naturze stosunku pracy wynikającej z art. 22 kp, nie mogło stanowić podstawy do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami pracowników. ZUS został potraktowany, przez wnioskodawczynię, jak instytucja pożyczki bezzwrotnej, z której zainteresowana osoba, przy wykorzystaniu obowiązujących przepisów prawa, może pobierać środki, w ustalonej, przez siebie, nieadekwatnej do swojego udziału, wysokości. Intencjonalne kreowanie sytuacji i jej wykorzystywanie, tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, stwarza poczucie nieuczciwego wykorzystania, bycia oszukanymi i naiwnymi w osobach, które, w swoim życiu zawodowym, latami budują ten fundusz bez intencjonalnego wykorzystania sytuacji. W niniejszej sprawie, chociaż ,strony umowy zawarły ją zgodnie z przepisami, dopełniając wszystkich formalności, to jednak nie zasługuje ona na ochronę z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych, bo jedyną przyczyną i jej celem nie było świadczenie pracy na warunkach określonych w art. 22 kp, a jedynie nabycie, przez ubezpieczoną, prawa do wysokich świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa.

W tym stanie rzeczy, organ rentowy słusznie zakwestionował tę umowę, tak z uwagi na treść, jak i okoliczności jej wykonywania. Brak jest zgody na manipulowanie przepisami prawa w zależności od interesu stron. Zgodnie z art. 58 § 1 i 2 kc czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż, na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej, wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Decyzja organu rentowego, stwierdzająca niepodleganie R. C. ubezpieczeniom społecznym, z tytułu zatrudnienia u płatnika od 8.06.2009r., odpowiada prawu.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art.477 14§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

O kosztach procesu, Sąd orzekł na podstawie art.98 k.p.c. , a wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ustalił zgodnie z §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r., poz.265 ze zm.).

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Barbara Kempa
Data wytworzenia informacji: