Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 stycznia 2021 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że J. S. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...). zo.o..

1.podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu od dnia 2.09.2019 r.

2. Miesięczne podstawy wymiaru składek z tego tytułu wynoszą:

Okres	(...) emerytalne	Ubezpieczenie	Ubezpieczenie
(rrrr/mm)	i rentowe	wypadkowe	zdrowotne
2019-09	2 763,70	2 763,70	3 803,56
2019-10	2 859,00	2 859,00	3 803,56
2019-11	2 859,00	2 859,00	3 803,56
2019-12	2 859,00	2 859,00	3 803,56
2020-01	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-02	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-03	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-04	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-05	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-06	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-07	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-08	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-09	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-10	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-11	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2020-12	3 136,20	3 136,20	4 026,01
2021-01	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-02	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-03	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-04	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-05	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-06	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-07	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-08	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-09	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-10	3 155,40	4 242,38	4 242,38
2021-11	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-12	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2021-12	3 155,40	3 155,40	4 242,38
2022-01	3 553,20	3 553,20	6 221,04
2022-02	3 553,20	3 553,20	6 221,04
2022-03	3 553,20	3 553,20	6 221,04
2022-04	3 553,20	3 553,20	6 221,04
2022-05	3 553,20	3 553,20	6 221,04

Oraz podstawa wymiaru składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy wynosi:

Okres (rrrr/mm)	Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy
2019-09	2 763,70
2019-10	2 859,00
2019- 11	2 859,00
2019- 12	2 859,00
2020- 01	3 136,20
2020 - 02	3 136,20
2020 - 03	3 136,20
2020 - 04	3 136,20
2020 - 05	3 136,20
2020 - 06	3 136,20
2020 - 07	3 136,20
2020 - 08	3 136,20
2020 - 09	3 136,20
2020 - 10	3 136,20
2020 - 11	3 136,20
2020 - 12	3 136,20
2021 -01	3 155,40
2021 - 02	3 155,40
2021 -03	3 155,40
2021 -04	3 155,40
2021 -05	3 155,40
2021 -06	3 155,40
2021 -07	3 155,40
2021 -08	3 155,40
2021 -09	3 155,40
2021 - 10	3 155,40
2021 - 11	3 155,40
2021 - 12	3 155,40
2022 -01	3 553,20
2022 - 02	3 553,20
2022 - 03	3 553,20
2022 - 04	3 553,20
2022 - 05	3 553,20

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w sytuacji posiadania przez jednego wspólnika większości udziałów- 97,5 % na 100%, a przez drugiego 2,5% z tych udziałów (wspólnik iluzoryczny), z perspektywy norm prawa ubezpieczeń społecznych tego rodzaju spółkę należy traktować jak spółkę jednoosobową. Stanowisko to potwierdza wyrok SN z 3.08.2011 sygn akt I UK 8/ 11.

W związku z powyższym pomimo posiadania 97,5% udziałów w spółce (...). zo.o. J. S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym : emerytalnemu rentowym i wypadkowemu w spornym okresie jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a wysokość składek z tego tytułu oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy została określona w sentencji decyzji.

/ decyzja k. 12-15 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji wniósł J. S. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika.

Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:

1. naruszenie przepisu art. 4 § 1 pkt 3 kodeksu spółek handlowych poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że (...) sp. z o.o. jest spółką jednoosobową;

2. naruszenie przepisu art. 8 ust. 6 pkt 4) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że J. S. podlega ubezpieczeniom jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, jako że jest niemal jedynym wspólnikiem (...) sp. z o.o.

Mając na uwadze powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji; zasądzenie od organu na rzecz odwołującego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przypisanych;

/ odwołanie k. 3-6/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w zakażonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie k. 9-13/

Na rozprawie w dniu 23.01.2023 r. organ rentowy wniósł dodatkowo o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

/ stanowisko procesowe organu rentowego protokół z rozprawy z dnia 23.01.2023 r. 00:02:42 -00:03:29/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 3 czerwca 2015 r. do 1 września 2019 r. J. S. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą pod Firmą (...) w zakresie sprzedaż hurtowa paliw i produktów pochodnych. Z dniem 2 września 2019 r. J. S. zgłosił w organie ewidencyjnym likwidację działalności gospodarczej.

/ bezsporne wypis z (...) k. 45-46/

Jednocześnie od 2 września 2019 r., J. S. założył jednoosobową spółkę kapitałową (...) J. S. SP ZO.O. posiadając w niej od 2 września 2019 r. do 16 października 2019 r. 100 % udziałów, natomiast od 17 października 2019 r. 768 udziałów o wartości 76 800 zł z 788 udziałów o wartości 78 800 czyli 97,5 %. udziałów. Przedmiotem prowadzonej działalności w (...) spółki (...).O. jest także sprzedaż hurtowa paliw i produktów pochodnych.

J. S. w firmie (...). zo.o. pełni funkcję Prezesa Zarządu. W ramach tej funkcji uprawniony jest do samodzielnego składania oświadczeń woli w imieniu spółki.

/ odpis z KRS k 1- 3 akt ZUS oraz k. 24 -27, 41-44/

Od 17 października 2019 r. 20 udziałów w ww. spółce posiada inna spółka: (...) sp. zo.o. Wskazana spółka została wpisana do KRS 5.06.2019 r. Wspólnikami w spółce są: J. S. posiadający 95 udziałów o łącznej wartości 4750,00 zł na łączną wartość kapitału zakładowego 5000 zł oraz D. W. posiadający 5 udziałów. Prezesem zarządu (...) sp. zo.o. uprawnionym do składania oświadczeń woli samodzielnie jest J. S.. Przedmiotem działalności spółki według wpisu do KRS jest pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania , działalność holdingów finansowych, pozostała finansowa działalność usługowa gdzie indziej nie sklasyfikowana.

/ bezsporne, odpis z KRS k. 88-92/

(...) J. S. Sp. zo.o. zatrudnia pracowników w oparciu o umowy o pracę. J. S. podpisywał zwierane z nimi umowy.

/bezsporne zestawienie k. 51/

Z tytułu prowadzonej działalności przez (...) J. S. SP ZO.O.:

- za rok 2019, strata bilansowa na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego wyniosła 6577,16 zł a strata podatkowa 10.372,66 zł

- za rok 2020, zysk bilansowy na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego wyniósł 32,877,08 a strata podatkowa 42.318,87 zł

- za rok 2021 r. ,zysk bilansowy na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego wyniósł 18.013,25 a zysk podatkowy 23.060,84 zł

/ sprawozdania finansowe k. 52-63/

Protokoły ze Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) J. S. SP ZO.O., za lata 2020-2022, podpisywał J. S. i protokolant. Na zwyczajnych Zgromadzeniach, J. S. występował jako posiadający 768 udziałów co dawało prawo do 768 głosów i, jako prezes zarządu (...) sp. z o.o., dysponującej 20 udziałami ,co dawało prawo do 20 głosów. Na protokołach ze zgromadzeń, J. S. podpisywał się, w imieniu własnym i w imieniu (...) sp. z o.o.

/ protokoły ze zwyczajnych Zgromadzeń Wspólników (...) J. S. SP ZO.O. za lata 2020 -2022 r. k. 68- 75/

Również, Protokoły ze Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...).O. za lata 2020-2022 podpisywał J. S. i protokolant, z tym, że na zwyczajnych Zgromadzeniach J. S. występował jako posiadający 95 udziałów co dawało prawo do 95 głosów, natomiast D. W. dysponował 5 udziałami 5 głosami.

/ protokoły ze zwyczajnych Zgromadzeń Wspólników (...) sp zo.o. za lata 2020 -2022 r. k. 76-83/

Powyższy stan faktyczny, niesporny między stronami, Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dowodów w postaci dokumentów załączonych do akt sprawy. Wnioskodawca J. S., po złożeniu informacyjnych wyjaśnień, prawidłowo wezwany do osobistego stawiennictwa na rozprawie w dniu 23.01.2023 r., nie stawił się na termin i nie złożył zeznań je potwierdzających. Niemniej jednak, okoliczności podniesione w ramach informacyjnych wyjaśnień nie były przez organ rentowy kwestionowane – Sąd uznał, zatem, fakty w nich wskazane, za niesporne. Korespondowały one zresztą z pozostałym , zgromadzonym w sprawie, materiałem dowodowym.

Podkreślić należy, że strony z ustalonego w zakresie koniecznym dla rozstrzygnięcia sprawy, stanu faktycznego, wywodziły odmienne skutki prawne, ta zaś kwestia należy do oceny prawnej zebranego w sprawie materiału dowodowego, czego Sąd dokona poniżej w ramach rozważań prawnych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 t.j. ) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 12 ust. 1 ustawy).

Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się też wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Podkreślenia wymaga, iż ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, podlegają wyłącznie osoby fizyczne (w tym wspólnicy spółek osobowych i wyjątkowo jedyny wspólnik jednoosobowej sp. z o.o.). Osoby prawne (np. sp. z o.o., czy akcyjna) nie podlegają omawianym ubezpieczeniom – mogą występować jednak w roli płatnika. Z kolei wspólnicy spółek z o.o. (poza jednoosobową), czy akcyjnych podlegają ubezpieczeniom społecznym nie z tytułu bycia wspólnikiem (samo bycie wspólnikiem nie stanowi tytułu ubezpieczeniowego, chyba że jest to jednoosobowa sp. z o.o.), a z innych tytułów (umowy o pracę, umowy zlecenia itd.).

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeń, określa przepis art. 13 pkt. 4 ustawy systemowej, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone czy to pierwotnie na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej następnie zaś na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 10, z zastrzeżeniem ust. 2, należy do tych osób (art. 36 ust. 1, ust. 3, ust. 4 powołanej ustawy).

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku.( art. 18 ust. 8)

Jednocześnie zgodnie z art. 18 ust. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za miesiąc, w którym nastąpiło odpowiednio objęcie ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub ich ustanie i jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu.

Natomiast podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe w/w osób, w myśl art. 20 ust. 1 wskazanej ustawy, stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe, z zastrzeżeniem ust.2.

Na podstawie, zaś, art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 roku (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561 t.j.) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Przy tym na podstawie art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach, użyte w ustawie o świadczeniach określenie osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, oznacza osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. W konsekwencji, art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach wyraźnie odsyła do ustawy systemowej w zakresie pojęcia osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, które precyzuje – jako przepis szczególny – art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. Przepis art. 8 ust. 6 ustawy systemowej definiuje osobę prowadzącą pozarolniczą działalność w zakresie zarówno ubezpieczeń społecznych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego, co wyraźnie wynika z jego treści. Jako dwie odrębne podstawy uznania danej osoby za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: w pkt 1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz w pkt 4) m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W konsekwencji wspólnicy spółki jawnej a także komandytowej, partnerskiej i wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stosownie do treści art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego jako osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które prowadzą działalność pozarolniczą.

Zgodnie z art. 81 ust. 2 w/w ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt. 1 litera "c" stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 01 stycznia do 31 grudnia danego roku i jest miesięczna i niepodzielna. Powołany przepis stosuje się do składek należnych za okres od dnia 1 marca 2009 r.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, oraz zgodnie z art. 69 ust 1 ustawy obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych.

W myśl art. 104 ust. 1 i art. 107 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalone od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę opłacają osoby prowadzące pozarolniczą działalność za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i art. 5 ust. i 2 ustawy o Funduszu Solidarnościowym do obowiązkowych składek na Fundusz stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obowiązkowych składek na Fundusz Pracy. Składki na Fundusz płatnik składek oblicza się łącznie ze składkami na Fundusz Pracy w wysokości sumy stóp procentowych tych składek wykazuje w deklaracji rozliczeniowej w łącznej kwocie.

Zgodnie z art. 82 ust. 3 i 4 w/w ustawy jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w ust. 5 pkt 1-5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

Jak stanowi art. 87 ust.1 w/w ustawy osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 80 ust. 2, art. 84, art. 85 i art. 86, są obowiązane, bez uprzedniego wezwania, opłacić i rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli do tych osób i jednostek nie stosuje się przepisów o ubezpieczeniu społecznym – w terminie do 15. dnia następnego miesiąca.

Kwestia sporna w przedmiotowej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy wnioskodawca J. S. podlega jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...).O. obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od 2.09.2019 roku, a tym samym czy winien rozliczyć należne mu składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne Fundusz Pracy Fundusz Solidarnościowy, od podstaw wymiaru wskazanych w treści zaskarżonej decyzji. Organ rentowy stał na stanowisku, że w ujęciu art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się również wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś na gruncie niniejszej sprawy w kontekście posiadania przez odwołującego 987,5% udziałów (...) J. S. SP ZO.O. J. S. winien być traktowany jak ww. Organ rentowy wskazywał, iż w zasadzie wnioskodawca był wspólnikiem jednoosobowym, gdyż udział (...) sp. zo.o. – 2,5 % w spółce faktycznie bowiem miał charakter iluzoryczny.

Skarżący stał natomiast na stanowisku, iż legalną definicję spółki jednoosobowej zawiera art. 4 § 1 pkt 3 KSH. Natomiast spółka z udziałem własnościowym, większościowym 97,5 % ze 100 % udziałów, nie jest, w rozumieniu przytoczonego przepisu, spółką jednoosobową. Tym bardziej, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych czy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych nie zawierają owej definicji. Przytoczone ustawy nie zawierają także określenia jakim jest wspólnik iluzoryczny.

Z takim stanowiskiem, w ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób się jednak zgodzić.

Na wstępie zauważyć należy iż, obowiązek ubezpieczenia wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, a nie z prowadzeniem działalności gospodarczej (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 11 września 2013 roku, sygn. akt II UK 36/13, Legalis nr 830688; z dnia 3 sierpnia 2011 roku, sygn. akt I UK 8/11, Legalis nr 458996; z dnia 9 czerwca 2010 roku, sygn. akt II UK 33/10, Legalis nr 317011; z dnia 12 lipca 2017 roku, sygn. akt II UK 295/16, Legalis nr 1668835). W powołanych orzeczeniach Sąd Najwyższy wskazywał, że jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie tytułu określonego w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Sąd Najwyższy podkreślił, że z treści tego przepisu wynika, iż samo posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje o podleganiu przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej.

Co do posiadania statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Sąd Okręgowy pragnie zauważyć, iż decyduje o niej ,nie tyle fakt posiadania 100 % udziałów, lecz fakt rzeczywistego podejmowania istotnych decyzji w praktyce jednoosobowo. Przy tym kwestia związana z posiadaniem określonej proporcji udziałów w spółce, która de fato powyższe zapewnia, była już wielokrotnie rozważana przez Sąd Najwyższy. Sąd ten nie sprecyzował pojęcia „niemal jedyny udziałowiec” lub „udziałowiec iluzoryczny”, co nasuwa pytanie, przy jakim stosunku udziałów w kapitale spółki, dominujący wspólnik staje się wspólnikiem nieomal jedynym (zobacz wyrok i uzasadnienie SN z dnia 7.03.2018 I UK 575/16).

Pomimo występowania w spółce dwóch wspólników , to zgodnie z interpretacją, dokonaną przez Sąd Najwyższy w 3 sierpnia 2011 r. ( (...) 8/11) w jednakowy sposób oceniana winna być sytuacja jedynego, jak i „niemal jedynego” wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeśli udział jednego ze wspólników wynosi 99/100, a drugiego 1/100 to udział tego drugiego jest udziałem iluzorycznym. Wspólnik, który posiada 99/100 udziałów jest de facto jedynym wspólnikiem spółki. Wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. podlega ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, bo jego status właścicielski powoduje, że nie może skutecznie zawrzeć ze sobą ani umowy o pracę ani innej umowy o odpłatne zarządzanie majątkiem spółki, gdyż nie zachodzi przesłanka odpłatności pracy.

Jednocześnie uwzględniając zasadę powszechności ubezpieczeń społecznych należy przyjąć, że wspólnik dwuosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który posiada część udziałów zapewniającą mu prawo do samodzielnego decydowania o wynikach zgromadzenia wspólników i niemal wyłączne prawo do zysku oraz który - wskutek pełnienia funkcji jednoosobowego zarządu - ma nieskrępowaną możliwość samodzielnego decydowania o bieżącej działalności spółki, podlega ubezpieczeniom społecznym, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (art. 8 ust. 6 pkt 4 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.). /III AUa 2127/20 - wyrok SA Łódź z dnia 05-10-2021, wyrok SN z dnia 5 marca 2020

III UK 36/19, Legalis nr 2572820/

Oś sporu w niniejszym postępowaniu dotyczy tego, czy zasadnie status jedynego wspólnika spółki z o.o. przypisano, skoro posiadał on w okresie objętym zaskarżoną decyzją od 17.10.2019 r. 97,5 % udziałów w spółce. Podkreślić przy tym należy iż sam stosunek udziałów wspólników w spółce oraz fakt pełnienia przez ubezpieczonego funkcji prezesa zarządu spółki jest na gruncie rozpatrywanej sprawy bezsporny. Niekwestionowanym też jest iż do reprezentowania spółki uprawniony jest samodzielnie każdy z członków zarządu. Bezspornym jest również, że J. S. jest udziałowcem większościowym drugiego wspólnika (...) sp. zo.o. posiada także u w tym podmiocie większościowy pakiet udziałów 95 ze 100 i także w tej spółce jako prezes zarządu uprawniony jest do składania oświadczeń woli samodzielnie.

W ocenie Sądu Okręgowego uznać należy, że okoliczności ustalone w toku postępowania uzasadniają uznanie, że J. S. w analizowanym okresie winien być traktowany jako jedyny wspólnik spółki w rozumieniu art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej. Dysproporcja w ilości posiadanych udziałów przez wspólników spółki, w okolicznościach w których zarząd jest jednoosobowy a do reprezentowania spółki uprawniony jest samodzielnie każdy z członków zarządu świadczy o tym, że wpływ drugiego wspólnika na sprawy spółki w istocie uznać należy za iluzoryczny lub symboliczny. Nie należy też tracić z pola widzenia iż sposób działania drugiego wspólnika tj. (...) sp. zo.o. był uzależniony faktycznie także od woli J. S.. Ten bowiem jest także wspólnikiem większościowym tego podmiotu -posiada tam 95 udziałów ze 100 -sprawuje w nim funkcję prezesa zarządu i w ramach tego zarządu jest uprawniony do podejmowania w pełni samodzielnych decyzji. Takie rozwiązanie nie stanowi oczywiście jakiegokolwiek naruszenia obowiązujących przepisów, ale uniemożliwia skuteczne uznanie, że wobec posiadania pewnych udziałów przez innego wspólnika w (...) J. S. SP ZO.O. nie istniał tytuł do podlegania ubezpieczeniom J. S. w rozpatrywanym okresie wobec braku jedynego wspólnika spółki.

W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 15 listopada 2018 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt III AUa 916/18 (Legalis nr 1880407), gdzie wskazał, że przyjęcie literalnej wykładni art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych prowadzi do naruszenia zasady powszechności ubezpieczeń społecznych i konstytucyjnej gwarancji każdego obywatela do zabezpieczenia społecznego. Wypełnieniem zaś tych gwarancji jest objęcie ubezpieczeniami społecznymi wspólnika dominującego - traktowanego na użytek prawa ubezpieczeń społecznych, jako jedynego udziałowca. Warto odnotować, że powołane orzeczenie zapadło na gruncie stanu faktycznego, w którym jeden ze wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością posiadał 92% jej udziałów zaś w rozpatrywanym przypadku wnioskodawca posiada ich więcej 97,5%. Istotnym jest też, iż w stosowaniu prawa należy uwzględnić także cel i istotę wprowadzenia poszczególnych instytucji, jak i rzeczywiste funkcjonowanie określonych rozwiązań prawnych w praktyce. W sytuacji, kiedy jeden ze wspólników spółki posiada 97,5 % czy 92 % udziałów, zaś drugi 2,5 % lub 8 % udziałów, nie ma żadnej dowolności lub arbitralności w stwierdzeniu, że spółka jest de facto jednoosobowa. Nie ma tu bowiem nawet znaczenia ewentualna praktyka zarządzania spółką, lecz istniejący, potwierdzony w rejestrze, podział wpływów w spółce. W badanej sprawie niewątpliwie, J. S. miał pozycję zdecydowanie i przytłaczająco przeważającą względem drugiego wspólnika, a to ta okoliczność decyduje o zasadności przypisania spółce cechy jednoosobowej w rozumieniu powołanego przepisu. Ponadto na gruncie rozpoznawanej sprawy trudno nawet mówić o potencjalnej różnicy zdań wspólników, skoro o stanowisku drugiego wspólnika decydował nikt inny jak J. S.. Ustalenie takie nie jest przejawem wykładni rozszerzającej, lecz celowościowej i systemowej. Wyklucza możliwość niepodlegania ubezpieczeniom przez wspólnika spółki w sytuacji, gdy wykonuje on określone zadania w jej strukturach.

W świetle powyższego należało zatem uznać, że wnioskodawca dysponując 97,5 % udziałów przedmiotowej spółki był dominującym (prawie jedynym) wspólnikiem spółki. Posiadane przez niego udziały stanowiły zdecydowaną większość w stosunku do udziałów pozostałego wspólnika który wobec tego iż także w nim J. S. miał pozycję dominującą nie miał żadnego wpływu na funkcjonowanie spółki. Tym samym wnioskodawca od 2.09.2019 r. winien podlegać ubezpieczeniom z tego tytułu.

Zgodnie z dyspozycją art. 17 ust. 3 ustawy systemowej, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe ubezpieczeni nie wymienieni w ust. 1, między innymi osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą sami obliczają i przekazują co miesiąc do Zakładu.

Na mocy art. 46 ust. 1 w/w ustawy, płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Z uwagi na treść przytoczonych przepisów, oraz okoliczność, iż w okresie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej , wnioskodawca jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, nie dopełnił obowiązku opłacenia należnych składek –ich wysokość, ustalona przez ZUS, w procesie, nie była kwestionowana - zaskarżona decyzja w pełni zatem odpowiada prawu.

Z tych względów , Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie jako bezzasadne, oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. zasądzając od J. S. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. kwotę 180,00 złotych – stosownie do treści § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265).

J.L.