Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 kwietnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził, że D. U. (wcześniej: Z.) jako pracownik u płatnika składek PRO-S USŁUGI (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 7 listopada 2011 r.

Organ rentowy w uzasadnieniu wskazał, że przeprowadził w dniach 19 – 26 marca 2015 r. postępowanie kontrolne w zakresie zgłoszenia D. U. do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia w firmie (...) – R. P. z siedzibą w Ł..

W trakcie kontroli przedłożono umowę o pracę zawartą w dniu 7 listopada 2011 r. między PRO-S Usługi (...), a D. U. na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, rodzaj umówionej pracy: pracownik administracyjno-biurowy z wynagrodzeniem 3.000 zł brutto. Z dokumentów zewidencjonowanych w systemie informatycznym Zakładu wynika, że w imiennym raporcie miesięcznym o wypłaconych świadczeniach przerwach w opłacaniu składek za okresy od 9 lutego 2012 r. do 12 marca 2012 r., od 17 maja 2013 r. do 30 maja 2013 r., od 16 sierpnia 2013 r. do 3 września 2013 r., od 25 kwietnia 2014 r. do 27 maja 2014 r. – przerwy – wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy finansowane ze środków pracodawcy, za okresy od 13 marca 2012 r. do 15 lipca 2012 r., od 30 grudnia 2012 r. do 15 maja 2013 r., od 4 września 2013 r. do 31 stycznia 2014 r., od 1 lutego 2014 r. do 13 lutego 2014 r., od 28 maja 2014 r. do 9 października 2014 r., od 19 grudnia 2014 r. do 26 marca 2015 r. – zasiłek chorobowy, za okresy od 16 lipca 2012 r. do 30 grudnia 2012 r. – zasiłek macierzyński, 16 maja 2013 r. – okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej, od 7 czerwca 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., od 8 lipca 2013 r. do 31 lipca 2013 r., od 14 lutego 2014 r. do 28 lutego 2014 r., od 1 marca 2014 r. do 31 marca 2014 r., od 15 kwietnia 2014 r. do 24 kwietnia 2014 r., od 19 listopada 2014 r. do 23 listopada 2014 r. – zasiek opiekuńczy, od 10 października 2014 r. do 31 października 2014 r., od 24 listopada 2014 r. do 30 listopada 2014 r., od 1 listopada 2014 r. do 18 listopada 2014 r., od 1 grudnia 2014 r. do 18 grudnia 2014 r. – urlop bezpłatny.

Organ rentowy dodał, że w okresie w którym D. U. miałaby być zatrudniona w firmie (...) – R. P. przeważający okres czasu ubezpieczona była niezdolna do pracy z powodu choroby i miałaby pobierać zasiłek macierzyński.

W ocenie organu rentowego ubezpieczona miałaby zostać zatrudniona w firmie (...) – R. P. na specjalnie utworzonym stanowisku i została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jedynie w celu uzyskania prawa do wypłaty świadczeń – zasiłku chorobowego przypadającego w okresie ciąży.

/decyzja – k. 127 – 129 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji ZUS w dniu 2 czerwca 2015 r. wniosła ubezpieczona D. U. reprezentowana przez pełnomocnika i wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że D. U. jako pracownik u płatnika składek PRO-S Usługi (...) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 7 listopada 2011 r. oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

/odwołanie – k. 2 – 4 akt ZUS/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 czerwca 2015 r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

/odpowiedź na odwołanie – k. 6 – 7/

Na rozprawie w dniu 25 października 2016 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie i wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/protokół rozprawy z dnia 25 października 2016 r. – 00:05:48 – 00:15:46 płyta CD/

Płatnik R. P. poparła odwołanie wnioskodawczyni.

/protokół rozprawy z dnia 10 maja 2016 r 00:00:58/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. P. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą R. P. PRO-S Usługi (...) z siedzibą w Ł. od 1 maja 2009 r. Przedmiotem działalności jest transport drogowy towarów.

/wypis z (...) k. 118/

Ubezpieczona D. U. (wcześniejsze nazwisko: Z.) ukończyła Wydział Prawa i Administracji w (...) Akademii im. (...) w K. na kierunku Administracji w 2010 r.

/kwestionariusz osobowy – k. 107 - 108 akt ZUS, dyplom – k. 114 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – akta sądowe/

Przed podjęciem zatrudnienia u płatnika składek ubezpieczona pracowała:

- w okresie od 17 stycznia 2008 r. do 15 lipca 2008 r. oraz od 1 sierpnia 2008 r. do 31 stycznia 2009 r. w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w M. na podstawie umowy o pracę na stanowisku referenta administracyjno – biurowego w wymiarze ½ etatu,

- w okresie od 6 kwietnia 2010 r. do 31 maja 2011 r. w Kancelarii (...) na podstawie umowy o pracę na stanowisku asystentki w wymiarze ½ etatu,

- w okresie od 1 lutego 2010 r. do 31 marca 2010 r. w (...) w Ł. na podstawie umowy o pracę na stanowisku sprzedawcy w wymiarze 1/3 etatu,

- w okresie od 1 maja 2010 r. do 2 maja 2011 r. w (...) w Ł. na podstawie umowy o pracę na stanowisku sprzedawcy w wymiarze ½ etatu.

/świadectwa pracy – k. 109 – 113 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – zał. do akt/

Wnioskodawczyni D. U. została zatrudniona w PRO-S Usługi (...) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony od 7 listopada 2011 r. w pełnym wymiarze czasu na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego z wynagrodzeniem 3.000,00 zł brutto. Miejscem wykonywania pracy była Ł., ul. (...).

/umowa o pracę – k. 117 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – akta sądowe/

Płatnik składek R. P. mieszka w L., oprócz usług transportowych jest jeszcze wspólnikiem w spółce (...). Firmy prężnie się rozwijają i mieszczą się w Ł. dlatego też zainteresowana poszukiwała pracownika do pomocy, do pracy w biurze i zatrudniła ubezpieczoną. W lipcu 2011 r nawiązała współpracę z firmą (...). Wnioskodawczyni D. U. była osobą zatrudnioną z polecenia.

/zeznania wnioskodawczyni – k. 30 w zw. z zeznania z dnia 13 września 2016 r. – 00:06:26 – 00:32:29 – płyta CD, zeznania zainteresowanej – k. 30 – 31 w zw. z zeznaniami z dnia 13 września 2016 r. – 00:32:29 – 00:44:19 – płyta CD, dokumentacja w kopercie – akta sądowe /

Ubezpieczona została pouczona o warunkach zatrudnienia i uprawnieniach pracowniczych.

/informacja o warunkach zatrudnienia – k. 104 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – akta sądowe/

Ubezpieczona poddała się badaniom lekarskim w dniu 3 listopada 2011 r. i lekarz nie stwierdził przeciwwskazań do podjęcia pracy przez ubezpieczoną na stanowisku pracownika administracyjno – biurowego.

/zaświadczenie lekarskie – k. 102 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – akta sądowe/

D. U. w dniach 7 – 8 listopada 2011 r. odbyła szkolenie z zakresu BHP.

/karta szkolenia BHP – k. 105 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – akta sądowe/

Wnioskodawczyni otrzymała na piśmie zakres obowiązków. Do obowiązków ubezpieczonej jako pracownika administracyjno – biurowego należą: obowiązki wynikające z art. 100 k.p., obowiązki wynikające z art. 211 k.p., zaś do obowiązków wnioskodawczyni na stanowisku pracy należy: należyte wykonywanie obowiązków wynikających z umowy o pracę, prawidłowe i terminowe wykonywanie swoich obowiązków, właściwe zabezpieczenie powierzonego mienia należącego do firmy tj. przed zniszczeniem, kradzieżą oraz pożarem, przestrzeganie dyscypliny pracy, informowanie przełożonego o wynikach pracy, napotkanych trudnościach oraz zgłaszanie wniosków usprawniających, wykonywanie innych prac na polecenie przełożonego, pilnowanie porządku na stanowisku pracy, utrzymywanie schludnego wyglądu, prowadzenie biura i korespondencji, prowadzenie kalkulacji przychodów i kosztów, prowadzenie kart ewidencji czasu pracy kierowców, wystawianie faktur, odbieranie faktur z warsztatu za naprawy samochodów, realizacja dostaw materiałów biurowych i innych, wykonywanie innych zleconych przez właścicielkę firmy prac, zachowanie tajemnicy służbowej, sporządzanie kosztów.

/zakres obowiązków – k. 115 – 116 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – akta sądowe, faktury – akta sądowe, zeznania wnioskodawczyni – k. 30 w zw. z zeznaniami z dnia 13 września 2016 r. – 00:06:26 – 00:32:29 – płyta CD, zeznania zainteresowanej – k. 30 – 31 w zw. z zeznaniami z dnia 13 września 2016 r. – 00:32:29 – 00:44:19 – płyta CD, zeznania świadka P. P. – k. 32 – 33, zeznania świadka A. T. – k. 42 – 43/

Wnioskodawczyni posiadała upoważnienie do wystawiania, podpisywania i odbierania faktur.

/zeznania wnioskodawczyni – k. 30, w zw. z zeznania z dnia 13 września 2016 r. – 00:06:26 – 00:32:29 – płyta CD/

Ubezpieczona swoje obowiązki wykonywała w biurze przy ul. (...). Robiła zestawienia czasu pracy kierowców. Sporządzała kalkulację kosztów i przychodów. Jeździła do mechanika, gdzie były naprawiane samochody firmowe i zabierała faktury za naprawy pojazdów. Płaciła za usługę. Zestawienia robiła w oparciu o faktury paliwowe oraz faktury z warsztatu samochodowego.

/zeznania wnioskodawczyni – k. 30 w zw. z zeznania z dnia 13 września 2016 r. – 00:06:26 – 00:32:29 – płyta CD, zeznania świadka P. M. (1) – k. 32, zeznania świadka P. P. – k. 32 – 33, A. T. – k. 42, zeznania zainteresowanej z dnia 13 września 2016 r. – 00:32:29 – 00:44:19 – płyta CD w zw. z k. 31/

W okresie zatrudnienia odbierała faktury od kontrahentów, składała na nich podpisy, płaciła należności. Wystawiała także faktury w imieniu pracodawcy.

/kserokopie faktur – k. 34, 32 – 8 akt ZUS, załączniki do akt kserokopie faktur z (...)/

Pracodawca sporządził dla ubezpieczonej ewidencję czasu pracy.

/Ewidencja czasu pracy – k. 96 – 100 akt ZUS/

Wnioskodawczyni kwitowała odbiór wynagrodzenia na listach płac.

/listy płac – k. 59 – 95 akt ZUS, zeznania wnioskodawczyni z dnia 13 września 2016 r. – 00:06:26 – 00:32:29 – płyta CD /

Wnioskodawczyni podejmując pracę w firmie płatnika składek była w ciąży. Pierwsza wizyta lekarska w związku z ciążą miała miejsce po zatrudnieniu – w dniu 1 grudnia 2011 r. Rozpoznano wówczas ciążę jeszcze nie stwierdzoną. W dniu 15 grudnia 2011 r ciąża została potwierdzona.

/karta przebiegu ciąży – k. 14 – 17, dokumentacja medyczna – k. 20/

Ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby przypadającej w okresie ciąży od 9 lutego 2012 r. Miała problemy z kręgosłupem. Dziecko urodziła w dniu 16 lipca 2012 r.

/karta przebiegu ciąży – k. 14 – 17, dokumentacja medyczna w kopercie – k. 35/

Po powrocie do pracy ubezpieczona często przebywała na zwolnieniach lekarskich – dzieci często chorowały.

/zeznania wnioskodawczyni z dni 13 września 2016 r. – 00:06:26 – 00:32:29 – płyta CD/

Podczas zatrudnienia u płatnika składek ubezpieczona była nieobecna w pracy w okresach: od 9 lutego 2012 r. do 12 marca 2012 r., od 17 maja 2013 r. do 30 maja 2013 r., od 16 sierpnia 2013 r. do 3 września 2013 r., od 25 kwietnia 2014 r. do 27 maja 2014 r. – za te okresy otrzymywała wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy finansowane ze środków pracodawcy, za okresy od 13 marca 2012 r. do 15 lipca 2012 r., od 30 grudnia 2012 r. do 15 maja 2013 r., od 4 września 2013 r. do 31 stycznia 2014 r., od 1 lutego 2014 r. do 13 lutego 2014 r., od 28 maja 2014 r. do 9 października 2014 r., od 19 grudnia 2014 r. do 26 marca 2015 r. – otrzymywała zasiłek chorobowy, za okresy od 16 lipca 2012 r. do 30 grudnia 2012 r. – otrzymywała zasiłek macierzyński, 16 maja 2013 r. – był to okres nieobecności w pracy usprawiedliwionej, od 7 czerwca 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., od 8 lipca 2013 r. do 31 lipca 2013 r., od 14 lutego 2014 r. do 28 lutego 2014 r., od 1 marca 2014 r. do 31 marca 2014 r., od 15 kwietnia 2014 r. do 24 kwietnia 2014 r., od 19 listopada 2014 r. do 23 listopada 2014 r. – otrzymywała zasiek opiekuńczy z powodu choroby dzieci, od 10 października 2014 r. do 31 października 2014 r., od 24 listopada 2014 r. do 30 listopada 2014 r., od 1 listopada 2014 r. do 18 listopada 2014 r., od 1 grudnia 2014 r. do 18 grudnia 2014 r. – przebywała na urlopie bezpłatnym.

/dokumentacja medyczna w kopercie – k. 20, dokumentacja medyczna w kopercie. – k. 35, dokumentacja medyczna w kopercie – k. 65, dokumentacja medyczna – k. 69 – 79, dokumentacja medyczna w kopercie – k. 83/

Ubezpieczona korzystała z urlopów bezpłatnych w okresie od 10.10.2014 do końca 2014, argumentując, ze jest w trakcie leczenia kręgosłupa, zwolnienie lekarskie jej nie przysługuje, a nie chciałaby pracodawcy narażać na dodatkowe koszty, wnioskując o urlop wypoczynkowy. Występowała z wnioskami o urlop wypoczynkowy.

/wnioski o urlop – akta osobowe, zał. do akt/

Ubezpieczona pracowała u płatnika składek do 30 czerwca 2015 r. Stosunek pracy został rozwiązany przez pracodawcę, który jako przyczynę wypowiedzenia wskazał przedłużające się nieobecności w pracy /zwolnienia lekarskie/ .

/świadectwo pracy – akta osobowe ubezpieczonej w kopercie – zał. do akt/

W czasie nieobecności ubezpieczonej w 2012 i 2013 r nikt nie został zatrudniony na jej stanowisko pracy. Było to spowodowane sytuacją rodzinną ubezpieczonej (zawarcie związku małżeńskiego) oraz problemem z pracownikiem, który nie rozliczył się z pobranych pieniędzy, a także rozwiązaniem umowy z jednym z kontrahentem ( (...)). Na stanowisko ubezpieczonej została zatrudniona N. K., na podstawie umowy o pracę od 1 września 2014 r. do nadal w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 grudnia 2014 r. za wynagrodzeniem 2.000 zł, na ¼ etatu od 1 stycznia 2015 r. za wynagrodzeniem w 2015 r. – 450 zł, od 2016 r. – 465 zł. Niższe wynagrodzenie tego pracownika było spowodowane mniejszą ilością dokumentów i samochodów.

/zeznania świadka P. P. – k. 32 – 33, , zeznania zainteresowanej z dnia 13 września 2016 r. – 00:32:29 – 00:44:19 – płyta CD w zw. z k. 31/

R. P. zatrudniała następujących pracowników:

- S. F. na podstawie umowy o pracę od 2 listopada 2011 r. do 30 września 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- P. F. na podstawie umowy o pracę od 1 sierpnia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie najniższa krajowa,

- P. G. na podstawie umowy o pracę od 6 marca 2013 r. do 30 września 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy do dnia 31 grudnia 2014 r. z – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- N. K. na podstawie umowy o pracę od 1 września 2014 r. do nadal w pełnym wymiarze czasu pracy do 31 grudnia 2014 r. za wynagrodzeniem 2.000 zł, na ¼ etatu od 1 stycznia 2015 r. za wynagrodzeniem w 2015 r. – 450 zł, od 2016 r. – 465 zł.,

- P. M. (2) na podstawie umowy zlecenie od 20 listopada 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. za wynagrodzeniem 500 zł brutto,

- M. M. (1) na podstawie umowy o pracę od 6 marca 2013 r. do 14 września 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- M. M. (2) na podstawie umowy zlecenie od 1 października 2012 r. do 26 sierpnia 2013 r. za wynagrodzeniem 850 zł brutto,

- Ł. O. na podstawie umowy o pracę od 3 października 2011 r. do 13 stycznia 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- I. R. na podstawie umowy zlecenie od 1 października 2012 r. do 13 stycznia 2013 r. za wynagrodzeniem 850 zł brutto,

- K. S. na podstawie umowy o pracę od 1 października 2014 r. do 31 października 2014 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- D. U. na podstawie umowy o pracę od 7 listopada 2011 r. do 30 czerwca 2015 r. w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem 3.000,00 zł brutto,

- A. W. na podstawie umowy o pracę od 3 października 2011 r. do 31 sierpnia 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- R. W. na podstawie umowy o pracę od 17 października 2011 r. do 16 listopada 2011 r. w pełnym wymiarze czasu pracy – wynagrodzenie – najniższa krajowa,

- M. W. na podstawie umowy zlecenie od 1 października 2012 r. do 31 sierpnia 2013 r. za wynagrodzeniem 850,00 zł brutto.

/zestawienie pracowników w kopercie – zał. do akt/

R. P. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej osiągnęła w 2011 r. przychód w wysokości 464.895,62 zł, koszty uzyskania przychodu wyniosły 309.634,09 zł, a dochód wyniósł 155.261,53 zł, w 2012 r. przychód w wysokości 741.634,30 zł, koszty uzyskania przychodu 586.374,62 zł, dochód w wysokości 155.259,68 zł, w 2013 r. w 2013 r. przychód w wysokości 733.907,84 zł, koszty uzyskania przychodu 650.320,81 zł, dochód w wysokości 83.587,03 zł, w 2014 r. przychód w wysokości 207.612,54 zł, koszty uzyskania przychodu 193.074,56 zł, dochód w wysokości 14.537,98 zł, w 2015 r. przychód w wysokości 441.440,74 zł, koszty uzyskania przychodu 399.716,79 zł, dochód w wysokości 41.723,95 zł.

/rozliczenie dochodów – dokumenty w kopercie – k. 21, dokumenty w kopercie – zał. do akt/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy i aktach organu rentowego oraz w załączonych aktach osobowych ubezpieczonej, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała, a także w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, zainteresowanej oraz przesłuchanych w sprawie świadków.

Zgromadzonym dowodom Sąd dał wiarę w całości, a dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał, że jest on wystarczający do wyjaśnienia spornej okoliczności – a mianowicie czy zawarta przez ubezpieczoną w dniu 7 listopada 2011 r. umowa o pracę, nosi cechy pozorności i czy została zawarta jedynie dla uzyskania pracowniczego tytułu do ubezpieczeń społecznych i skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia w związku z ciążą. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, wnioskodawczyni, zainteresowanej w których wskazali na realność zawartej umowy o pracę oraz faktyczne świadczenie pracy przez wnioskodawczynię w ramach powyższej umowy o pracę w przedmiotowym okresie.

W ocenie Sądu zeznania te w niniejszej sprawie są jasne, logiczne, niesprzeczne oraz wzajemnie uzupełniają się. Wersję zdarzeń przedstawioną przez wnioskodawczynię i zainteresowaną potwierdzają świadkowie, osoby obce dla ubezpieczonej, a więc nie mające interesu w tym by zeznawać na korzyść, którejkolwiek ze stron. Stwierdzić należy, iż wskazane przez wymienione wyżej osoby okoliczności znajdują również potwierdzenie w treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a więc w pozostałym zebranym w sprawie materiale dowodowym powołanym w opisanym stanie faktycznym.

Sąd uznał zeznania wnioskodawczyni, zainteresowanej oraz świadków za wiarygodne, gdyż są konsekwentne, znajdują oparcie w materiale dowodowym w postaci dokumentów świadczących również o faktycznym wykonywaniu pracy przez wnioskodawczynię oraz wzajemnie korespondują ze sobą.

Na podkreślenie zasługuje okoliczność, iż złożone do akt dokumenty nie były kwestionowane przez ZUS, a zeznania wnioskodawczyni, zainteresowanej oraz świadków nie zostały zasadnie podważone w toku procesu przez organ rentowy, który nie przedstawił w czasie postępowania przed sądem żadnych dowodów na poparcie swoich racji.

Sąd uznał akta osobowe P. P. za nieprzydatne w sprawie i pominął ten dowód w niniejszym postępowaniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie w świetle zgromadzonego materiału dowodowego według przeprowadzonej wyżej oceny dowodów zasługuje na uwzględnienie i powoduje zmianę zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i 13 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121.), obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym - podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie zaś do treści art. 1 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Nr 60 poz. 636 z późn. zm.), osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Natomiast, jak stanowi art. 4 w ust 1 i 2 w/w ustawy zasiłkowej, ubezpieczony podlegający obowiązkowo ubezpieczeniu nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W myśl art. 22 §1 kp przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Stosownie do treści § 1 ¹ art. 22 kp, zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.

Zaś zgodnie z § 1 ² art. 22, nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku III AUa 433/2005, Wspólnota (...)). Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251).

W niniejszej sprawie odwołująca się – D. U. zawarła z R. P. w dniu 7 listopada 2011 r. umowę o pracę, która stanowiła stosowną podstawę do zastosowania w/w regulacji i przyjęcia, iż uzyskała ona prawo do świadczeń określonych w ustawie zasiłkowej. Jednakże ważność tej umowy została przez organ rentowy niesłusznie zakwestionowana. Niewątpliwie bowiem umowa o pracę z dnia 7 listopada 2011 r. nie została zawarta dla pozoru, jest ważna i nie ma do niej zastosowania przepis art. 83 k.c.

Stosownie do treści art. 58 §1 kc, czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Zaś w myśl § 2 w/w przepisu, nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Po pierwsze podkreślić należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy o pracę nie miało na celu obejście przepisów ustawy, gdyż osiągnięcie wskazanych przez organ rentowy celów jest zgodne z ustawą. Nawiązanie stosunku pracy powoduje konsekwencje prawne nie tylko w sferze prawa pracy, ale i w innych dziedzinach prawa. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek ziszczenia się określonych w ustawie warunków. Skutek ten po ich spełnieniu powstaje z mocy prawa. Nie można zatem wiązać zawarcia umowy o pracę, choćby zmierzała wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, z zamiarem obejścia prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; zdanie odrębne do wyroku Sądu Najwyższego z 14 lipca 2005 r. II UK 278/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 116). Cel w postaci objęcia ubezpieczeniem społecznym i uzyskania z niego świadczeń nie jest bowiem sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, a przeciwnie - co zostało już wcześniej powiedziane - jest konsekwencją uzyskania statusu pracownika.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż zachowanie wnioskodawczyni zostało zakwalifikowane jako zgodne z prawem. W tym miejscu należy rozważyć, czy zachowanie to nie narusza zasad współżycia społecznego, gdyż zgodnie z w/w art. 58 § 2 kc nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W wyroku z dnia 18 października 2005 roku (sygn. akt II UK 43/05, opubl. OSN Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, Nr 15 – 16, poz. 251) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka i niezdolność do pracy w okresie ciąży) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. W niniejszej sprawie wnioskodawczyni zawarła kwestionowaną umowę o pracę na 8 miesięcy przed urodzeniem się dziecka. Nadto w momencie zawierania umowy o prace ciąża nie była jeszcze stwierdzona. Poza tym wynagrodzenie wnioskodawczyni nie było wygórowane, gdyż kondycja finansowa firmy w spornym okresie była dobra. Zawarła umowę za wynagrodzeniem 3.000,00 zł miesięcznie brutto. Wnioskodawczyni faktycznie świadczyła pracę od 7 listopada 2011 r. do 9 lutego 2012 r. i dopiero wtedy, gdy okazało się, że pogorszył się jej stan zdrowia w związku z ciążą skorzystała ze zwolnienia lekarskiego.

Prawo pracy nie przewiduje zakazu zatrudniania kobiet w ciąży poza art. 176 kp, a więc sam fakt, że wnioskodawczyni była w ciąży w dacie zawierania umowy o pracę nie oznacza, wbrew twierdzeniom organu rentowego, że wnioskodawczyni nie świadczyła pracy. Pracodawca zawierając umowę o pracę z ubezpieczoną jeżeli wiedziałby o tym, że wnioskodawczyni jest w ciąży to nie mógłby z tego powodu dyskryminować jej w zakresie zatrudnienia. Dodatkowo wskazać należy, iż ubezpieczona faktycznie podjęła pracę i wykonywała ją, co wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego. Dopiero w lutym 2012 r., skorzystała za zwolnienia lekarskiego. Sąd Okręgowy podziela również stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 14 lutego 2006 r., z którego wynika, iż trudno uznać, że dążenie do uzyskania przez zawarcie umowy o pracę ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia. Między innymi dlatego kobietom ciężarnym przysługuje ochrona przed odmową zatrudnienia z powodu ciąży, a odmowa nawiązania stosunku pracy, podyktowana taką przyczyną, jest traktowana jako dyskryminacja ze względu na płeć (wyrok SN z dnia 14.02.2006 r., III UK 150/2005, Lex nr 272551).

Zgodnie z treścią art. 83 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga, okoliczność, na którą Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, iż nie skutkuje w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego tylko taka umowa o pracę, która nie wiąże się z faktycznym wykonywaniem tej umowy, a zgłoszenie do ubezpieczenia następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia. Chodzi tu zatem o "fikcyjne" zawarcie umowy, gdzie następuje zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jako pracownika osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 1999 r. II UKN 512/98, opubl: OSNAPiUS rok 2000, Nr 9, poz. 36; wyrok Sądu Najwyższego z 28 lutego 2001 r. II UKN 244/00, opubl: OSNAPiUS rok 2002, Nr 20, poz. 496; wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 r. II UKN 32/96, opubl: OSNAPiUS rok 1997, Nr 15, poz. 275; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 r. II UK 320/04, opubl: OSNAPiUS rok 2006, Nr 7-8, poz. 122; wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 r. II UK 141/04, opubl: OSNAPiUS rok 2005, Nr 15, poz. 235, str. 712).

Tytułem do ubezpieczenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą podleganie ubezpieczeniu i prawo do świadczeń, jest zatrudnienie jako wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy. Nie jest istotne przy tym, czy strony miały realny zamiar zobowiązania się – przez pracownika do wykonywania pracy, a pracodawcy do przyjmowania tego świadczenia i dawania wynagrodzenia, lecz to czy zamiar taki został w rzeczywistości zrealizowany.

Na uwagę zasługuje także stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z 14 marca 2001 r. (II UKN 258/00, OSNP 2002/21/527), zgodnie z którym nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował i wypłacał z tego tytułu wynagrodzenie za pracę. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

Sąd Okręgowy podziela również pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04 opublikowanym w OSNP 2005/15/235), w którym stwierdza się, iż stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 kc w zw. z art. 300 kp).

W świetle poczynionych w rozpoznawanej sprawie ustaleń faktycznych nie można mówić o pozorności oświadczeń woli w zawarciu umowy o pracę.

Postępowanie dowodowe wykazało bowiem, iż wnioskodawczyni pracę podjęła i faktycznie ją świadczyła , a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc umówione wynagrodzenie co potwierdzają oprócz zeznań świadków, zainteresowanej i wnioskodawczyni dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, np. listy płac, ewidencja czasu pracy, faktury.

Wnioskodawczyni otrzymała na piśmie zakres obowiązków w zakresie prowadzenia biura i korespondencji, prowadzenia kalkulacji przychodów i kosztów, prowadzenia kart ewidencji czasu pracy kierowców, wystawiania faktur, odbierania faktur z warsztatu za naprawy samochodów, realizacji dostaw materiałów biurowych i innych, wykonywania innych zleconych przez właścicielkę firmy prac, zachowania tajemnicy służbowej, sporządzania kosztów. Wnioskodawczyni posiadała upoważnienie do wystawiania, podpisywania i odbierania faktur. Ubezpieczona swoje obowiązki wykonywała w biurze przy ul. (...). Robiła zestawienia czasu pracy kierowców. Sporządzała kalkulację kosztów i przychodów. Jeździła do mechanika, gdzie były naprawiane samochody firmowe i zabierała faktury za naprawy pojazdów. Płaciła za usługę. Zestawienia robiła w oparciu o faktury paliwowe oraz faktury z warsztatu samochodowego. W okresie zatrudnienia odbierała faktury od kontrahentów, składała na nich podpisy, płaciła należności. Wystawiała także faktury w imieniu pracodawcy.

W ocenie Sądu należycie zostały wyjaśnione i uprawdopodobnione motywy związane z zatrudnieniem wnioskodawczyni. Zatrudnienie ubezpieczonej było podyktowane rzeczywistymi potrzebami pracodawcy.

Okoliczność, iż bezpośrednio po udaniu się przez ubezpieczoną na zwolnienie lekarskie nikt nie został przyjęty, nie przesądza o tym, że ubezpieczona faktycznie nie wykonywała pracy.

Jednocześnie ustalone okoliczności faktyczne sprawy uprawniają Sąd do oceny kwestii wynagrodzenia określonego w umowie o pracę pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowanym.

Zgodnie z art. 78 kp wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.

Otrzymywana przez skarżącą, we wskazanych wyżej warunkach, kwota wynagrodzenia 3.000,00 zł brutto miesięcznie, nie jest kwotą zważywszy na fakt, że kondycja finansowa firmy płatnika składek była wówczas dobra.

Sąd Okręgowy podziela w tym miejscu stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w treści wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r. w sprawie II UK 309/09, opubl. LEX nr 604210 „Zgodnie z systemem orzekania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w postępowaniu wywołanym odwołaniem do sądu pracy sąd rozstrzyga o prawidłowości zaskarżonej decyzji w granicach jej treści i przedmiotu”. Kwestia oceny samej wysokości wynagrodzenia określonego w spornej umowie pod kątem jego zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy też z przepisami ustawy może być przedmiotem nowej decyzji ZUS. W decyzji tej organ rentowy może rozstrzygnąć, czy ustalone przez strony wynagrodzenie było faktycznie adekwatne do powierzonych obowiązków oraz uzasadnione zasobami finansowymi pracodawcy.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd nie orzekał o końcowym okresie podlegania ubezpieczenia, związanym z rozwiązaniem stosunku pracy.

Zdaniem Sądu, nie można zatem podzielić stanowiska reprezentowanego przez organ rentowy, że ubezpieczona podjęła zatrudnienie jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Nie była to także umowa pozorna. O pozorności można mówić jedynie wówczas, gdy oświadczenie woli złożone jest drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. A zatem strony niejako udawałyby, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę. R. P. chciała zatrudnić skarżącą, jako pracownika ds. administracyjno - biurowych i miała ku temu realne powody. Ubezpieczona zaś świadczyła pracę i otrzymywała stosowne wynagrodzenie. A zatem niewątpliwie brak było po obydwu stronach zgody na zatrudnienie pozorne.

Uwzględniając poglądy Sądu Najwyższego wyrażone w przytoczonych orzeczeniach, należy uznać, że w sytuacji gdy wolą stron zawierających umowę o pracę było nawiązanie stosunku pracy i doszło do faktycznego świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu jej stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. choroby ), nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. Zawarcie umowy o pracę przez wnioskodawczynię z płatnikiem składek w świetle zebranego materiału dowodowego, w ocenie Sądu Okręgowego nie było też sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Należy też podnieść, iż organ rentowy nie wykazał w procesie kontrolnym braku zasadności zwolnień lekarskich ubezpieczonej.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, iż decyzja organu rentowego wydana została w oparciu o błędnie ustalony stan faktyczny i nie znajduje ona oparcia w realiach niniejszej sprawy.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję w pkt 1 sentencji wyroku uznając odwołanie za zasadne.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz §12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r. Nr 461) i zasądził w pkt 2 sentencji wyroku od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego z aktami rentowymi i protokołami rozpraw.

K.K.-W.