Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...)-D, z dnia 30 czerwca 2022 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W., na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 2a ust. 1 i 2 pkt 1-4, art. 68 ust. 1 pkt 1 lit a, art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 423 z późn. zm.) oraz art. 83 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U.2020, poz. 1740) w zw. z art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r., poz. 1320), stwierdził, iż P. K., jako pracownik u płatnika składek (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku.

W ocenie organu rentowego, zgłoszenie P. K. do ubezpieczeń społecznych z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u ww. płatnika składek, było pozorną czynnością prawną, prowadzącą do uzyskania przez P. K. świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w związku z ciążą.

/decyzja z dnia 30 czerwca 2022 roku – załączone akta rentowe/

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła P. K., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika. Skarżąca decyzji zarzuciła:

1.  naruszenie art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez ich niezastosowanie i przyjęcie, iż ubezpieczona nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu, w sytuacji gdy w okolicznościach przedmiotowej sprawy zachodziły przesłanki do przyjęcia, iż jako pracownik u płatnika składek (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu;

2.  naruszenie art. 83 § 1 Kodeksu cywilnego poprzez jego zastosowanie i przyjęcie, iż w okolicznościach przedmiotowej sprawy oświadczenie woli zawarte w umowie o pracę przez P. K. było złożone dla pozoru.

W konkluzji tak sformułowanych zarzutów, P. K. wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, iż podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu w okresie od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku, jako pracownik płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz zasądzenie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W. na rzecz odwołującej się, kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

/odwołanie – k. 3-10/

W odpowiedzi na odwołanie, złożonej w dniu 17 sierpnia 2022 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie odwołania, wywodząc, jak, w zaskarżonej decyzji, oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

/odpowiedź na odwołanie – k. 37-38v/

Na rozprawie w dniu 28 listopada 2022 roku, bezpośrednio poprzedzającej ogłoszenie wyroku, pełnomocnik wnioskodawczyni podtrzymał prezentowane stanowisko w sprawie.

/oświadczenie pełnomocnika wnioskodawczyni – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:02:50/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

P. K. urodziła się w dniu (...), z zawodu jest kucharzem. Skarżąca pracowała w ww. zawodzie.

/bezsporne, zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej/

Na wizycie, w dniu 1 kwietnia 2021 roku, specjalista położnictwa i ginekologii, rozpoznał, u P. K.:

- N91.2 – brak miesiączki, nieokreślony;

- O48 – ciąża przenoszona.

/historia zdrowia i choroby z dnia 1 kwietnia 2021 roku – k. 24/

Na wizycie u specjalisty położnictwa i ginekologii, z dnia 13 maja 2021 roku wskazano w wywiadzie, iż P. K., podczas pobytu w szpitalu, miała wykluczoną ciążę.

/historia zdrowia i choroby z dnia 13 maja 2021 roku – k. 26/

Ostatnią miesiączkę wnioskodawczyni miała w czerwcu 2021 roku.

/zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej/

O ofercie pracy w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., wnioskodawczyni dowiedziała się za pośrednictwem internetu, w sierpniu 2021 roku. P. K. złożyła CV i oczekiwała na telefon od ww. zakładu pracy, który otrzymała po trzech dniach. Na rozmowę kwalifikacyjną skarżąca udała się autobusem pracowniczym z B..

Wnioskodawczyni w tym okresie nie wiedziała, iż jest w ciąży.

/zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej/

Wcześniej, wnioskodawczyni zatrudniona była na podstawie umowy zlecenia, wykonując obowiązki, wynikające z umowy - w magazynie w S., w którym pakowała perfumy.

/zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej, zeznania świadka M. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:25:02 i dalej/

W dniu 14 września 2021 roku wnioskodawczyni P. K. została skierowana przez zakład pracy (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., na wstępne badania lekarskie, w celu zatrudnienia na stanowisku - pracownika magazynowego.

/skierowanie na wstępne badanie lekarskie – k. 3-3v części A załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

Orzeczeniem lekarskim nr 616/09/21 z dnia 21 września 2021 roku stwierdzono, iż, wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych, P. K. jest zdolna do podjęcia pracy na stanowisku pracownika magazynowego. W orzeczeniu nie zamieszczono informacji o ciąży wnioskodawczyni.

W dniu wstępnego badania lekarskiego wnioskodawczyni, również, nie wiedziała, że jest w ciąży.

/orzeczenie lekarskie nr 616/09/21 z dnia 21 września 202 roku – k. 2-2v części A załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej/

W dniu 23 września 2021 roku doszło do zawarcia pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. a P. K. umowy o pracę na okres próbny od dnia 23 września 2021 roku do dnia 30 listopada 2021 roku, w pełnym wymiarze czas pracy, na stanowisku pracownika magazynowego, z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 3.740,00 zł brutto miesięcznie oraz premią miesięczną uznaniową uzależnioną od wyników indywidualnych oraz firmy w wysokości do 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego wypłacaną w cyklach miesięcznych.

/umowa o pracę z dnia 23 września 2021 roku – k. 10 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., świadectwo pracy – k. 2-2v części C załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

Głównym celem stanowiska: pracownik magazynowy, było wykonywanie operacji magazynowych, włączając: rozładunek, rozłożenie towaru na półki, skompletowanie zamówień, przygotowanie towarów do wysyłki – zgodnie z obowiązującymi procedurami; przestrzeganie standardów jakościowych wa magazynie, praca w zespole.

Podstawowymi obowiązkami P. K. na ww. stanowisku były:

- przyjęcie towaru zgodnie ze specyfikacją;

- dbanie o właściwe składowanie produktów;

- zabezpieczenie towaru przed ewentualnym uszkodzeniem;

- właściwa selekcja jakościowa – ilościowa towarów;

- obsługa skanerów;

- obsługa wózków widłowych – zgodnie z zapotrzebowaniem (tylko i wyłącznie osoby posiadające uprawnienia na wózki widłowe);

- obsługa systemów komputerowych – zgodnie z zapotrzebowaniem;

- przenoszenie ręczne towaru;

- wykonywanie rozładunków i załadunków towarów;

- kompletacja produktów zgodnie z zamówieniem;

- dbałość o wysoką jakość powierzonego towaru;

- udział w inwentaryzacjach oraz wyjaśnianie rozbieżności poinwentaryzacyjnych;

- zgłaszanie wszystkich problemów oraz awarii przełożonym;

- znajomość procesu magazynowego;

- inicjatywa w zakresie poprawy jakości oraz usprawnień w pracy;

- efektywne wykorzystanie powierzchni magazynowej;

- przestrzeganie zasad obsługi i kontroli użytkowanego sprzętu;

- wykonywanie pracy w sposób bezpieczny;

- rzetelne wykonywanie obowiązków zgodnie z zaleceniami Lidera Zespołu i (...);

- wykonywanie dodatkowych obowiązków powierzonych przez przełożonych.

Wśród dodatkowych obowiązków wnioskodawczyni P. K. na stanowisku pracownika magazynowego były:

- obsługa urządzeń biurowych;

- nadzór nad dokumentacją i pieczątkami oraz dbanie o ich właściwe przechowywanie;

- archiwizacja dokumentacji związanej z wykonywaniem powierzonych obowiązków;

- znajomość oraz przestrzeganie aktualnie obowiązujących przepisów prawnych dotyczących pracy wykonywanej na danym stanowisku, procedur, instrukcji, wewnętrznych regulacji;

- przestrzeganie przepisów i zasad BHP oraz przepisów przeciwpożarowych;

- przestrzeganie ustalonego czasu pracy;

- wykorzystywanie czasu pracy na wykonywanie obowiązków służbowych;

- przestrzeganie przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy;

- udział w szkoleniach organizowanych przez pracodawcę;

- zachowanie porządku i czystości w miejscu świadczenia pracy;

- zachowanie tajemnicy służbowej;

- przestrzeganie zasad i norm współżycia społecznego;

- dbałość o powierzony sprzęt oraz mienie.

/opis stanowiska pracy – k. 18-18v części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

Wnioskodawczyni P. K. odbyła szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Wnioskodawczyni została przeszkolona z zakresu ochrony przeciwpożarowej.

Wnioskodawczyni została zapoznana z Regulaminem Pracy, Regulaminem Wynagradzania, Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, ryzykiem zawodowym, zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy oraz zasadami ochrony przed tymi zagrożeniami, a ponadto Kodeksem Postępowania Etycznego.

/oświadczenie o zapoznaniu się z treścią obowiązujących regulaminów – k. 7 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy – k. 12 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., oświadczenie o zapoznaniu się z ryzykiem zawodowym, zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy oraz zasadami ochrony przed tymi zagrożeniami – k. 13 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., zaświadczenie o odbyciu szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej – k. 14 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., oświadczenie o zapoznaniu się z treścią Kodeksu Postępowania Etycznego – k. 15 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

Wnioskodawczyni P. K. wyraziła zgodę na wypłacanie wynagrodzenia za pracę otrzymywanego z tytułu stosunku pracy na konto osobiste w banku.

/oświadczenie – k. 3 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

P. K. została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, chorobowego, wypadkowego od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku z tytułu umowy o pracę zawartej z płatnikiem składek.

/bezsporne/

P. K. świadczyła pracę w trybie zmianowym w godzinach: 6:00-14:00, 14:00-22:00 oraz 22:00-6:00. W formie elektronicznej potwierdzała wejścia do pracy i wyjścia z niej. P. K. pakowała ubrania dziecięce i zabawki produkowane przez firmę (...), swoje obowiązki wykonywała w stały miejscu - w Ł. przy ul. (...).

/zestawienie wejść do pracy i wyjść z pracy P. K. – k. 110-113, nadto: /zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej, zeznania świadka M. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:25:02 i dalej/

Przełożonym wnioskodawczyni był lider, który wydawał jej polecenia. Lider był cały czas obecny na sali podczas pakowania, miał tam swoje stanowisko pracy.

/zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej/

Wnioskodawczyni otrzymała od zakładu pracy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na konto bankowe następujące kwoty wynagrodzenia za pracę:

- w dniu 8 października 2021 roku – kwotę 982,23 zł tytułem wynagrodzenia za pracę za miesiąc wrzesień 2021 roku;

- w dniu 9 listopada 2021 roku – kwotę 3.536,24 zł tytułem wynagrodzenia za pracę za miesiąc październik 2021 roku;

- w dniu 9 grudnia 2021 roku – kwotę 3.932,51 zł tytułem wynagrodzenia za pracę za miesiąc listopad 2021 roku.

/zestawienie operacji za okres od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku – załączone akta rentowe, nadto: zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej/

W okresie od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 lipca 2022 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zatrudniała (...) osoby w oparciu o umowę o pracę oraz 11 osób w oparciu o umowę zlecenie.

/zestawienie osób zatrudnionych – k. 47-89v/

W okresie od stycznia 2021 roku do grudnia 2021 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. uzyskała następujący dochód z prowadzonej działalności:

- za styczeń 2021 roku: - 1.925.412,82 zł;

- za luty 2021 roku: - 10.717.233,29 zł;

- za marzec 2021 roku: 3.064.360,51 zł;

- za kwiecień 2021 roku: - 3.498.938,60 zł;

- za maj 2021 roku: - 2.982.626,09 zł;

- za czerwiec 2021 roku: 770.356,29 zł;

- za lipiec 2021 roku: 383.179,35 zł;

- za sierpień 2021 roku: 4.039.450,60 zł;

- za wrzesień 2021 roku: 3.745.716,57 zł;

- za październik 2021 roku: - 5.694.415,20 zł;

- za listopad 2021 roku: - 1.816.366,07 zł;

- za grudzień 2021 roku: - 1.851.118,92 zł.

Łączny dochód za 2021 rok wyniósł: - 16.483.047,67 zł.

/zestawienie – k. 91/

W okresie od stycznia 2022 roku do lipca 2022 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. uzyskała następujący dochód z prowadzonej działalności:

- za styczeń 2022 roku: - 737.600,40 zł;

- za luty 2022 roku: 2.837.465,69 zł;

- za marzec 2022 roku: - 910.371,43 zł;

- za kwiecień 2022 roku: - 5.021.545,48 zł;

- za maj 2022 roku: 1.169.458,11 zł;

- za czerwiec 2022 roku: 3.073.622.91 zł;

- za lipiec 2022 roku: 117.716,73 zł.

Łączny dochód za 2022 rok wyniósł: 528.746,13 zł.

/zestawienie – k. 90/

Na wizycie lekarskiej u specjalisty położnictwa i ginekologii w dniu 28 października 2021 roku u wnioskodawczyni rozpoznano:

- O26 – opieka położnicza z powodu stanów związanych głównie z ciążą;

- Z32.1 – ciąża potwierdzona.

W tym dniu wnioskodawczyni dowiedziała się o ciąży.

P. K. otrzymała zwolnienie lekarskie na okres od dnia 28 października 2021 roku do dnia 24 listopada 2021 roku. W dokumentacji wskazano, iż skarżąca może chodzić.

/historia zdrowia i choroby z dnia 28 października 2021 roku – k. 28, k. 30, zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej, zeznania świadka M. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:25:02 i dalej/

Na wizycie u specjalisty położnictwa i ginekologii w dniu 4 listopada 2021 roku u P. K. stwierdzono 32 tydzień ciąży.

/historia zdrowia i choroby z dnia 4 listopada 2021 roku – k. 32/

W dniu 10 stycznia 2022 roku, wnioskodawczyni P. K. urodziła córkę N. K..

/kserokopia odpisu zupełnego aktu urodzenia – k. 23 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., nadto: zeznania wnioskodawczyni P. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:33:08 i dalej w związku z e – protokołem z dnia 28 listopada 2021 roku – 00:02:50 i dalej, zeznania świadka M. K. – e – protokół z dnia 28 listopada 2022 roku – 00:25:02 i dalej/

Umowa o pracę zawarta pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. a P. K., uległa przedłużeniu do dnia porodu.

Ostatecznie, umowa o pracę rozwiązała się z upływem czasu, na jaki została zawarta tj. z dniem 10 stycznia 2022 roku.

/informacja z dnia 25 lutego 2022 roku – k. 22 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K., świadectwo pracy – k. 2-2v części C załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

W dniu 28 lutego 2022 roku, wnioskodawczyni złożyła wniosek o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni począwszy od dnia 10 stycznia 2022 roku do dnia 29 maja 2022 roku.

/wniosek – k. 23 części B załączonych akt osobowych wnioskodawczyni P. K./

W dniu 20 kwietnia 2022 roku, płatnik składek złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zaświadczenie ZUS Z-3, występując o zasiłek macierzyński dla wnioskodawczyni , za okres od dnia 11 stycznia 2022 roku do dnia 29 maja 2022 roku.

/zaświadczenie ZUS Z-3 – k. 16-22/

Pismami z dnia 4 maja 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadomił P. K. oraz płatnika składek (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. o wszczęciu z urzędu postępowania wyjaśniającego, na okoliczność zasadności zgłoszenia wnioskodawczyni do ubezpieczeń społecznych, z tytułu zawartej umowy o pracę.

Z kolei, pismami z dnia 10 czerwca 2022 roku organ rentowy zawiadomił ww. podmioty o zakończeniu postępowania administracyjnego wszczętego w dniu 4 maja 2022 roku.

/zawiadomienia – załączone akta rentowe/

W konsekwencji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. wydał zaskarżoną decyzję z dnia 30 czerwca 2022 roku.

/decyzja z dnia 30 czerwca 2022 roku – załączone akta rentowe/

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych dowodów, na które składały się dokumentacja załączona do akt niniejszego postępowania oraz znajdująca się w aktach organu rentowego, jak i aktach osobowych wnioskodawczyni P. K., a ponadto zeznania ubezpieczonej P. K. oraz świadka M. K., matki wnioskodawczyni.

W toku przedmiotowego postępowania, strony nie zakwestionowały zebranego w sprawie materiału dowodowego, w zakresie zgromadzonej dokumentacji, dlatego należało przyjąć wiarygodność, zawartych w niej, treści.

Zarówno zeznania, skarżącej P. K., jak i świadka M. K., wzajemnie ze sobą korelowały i pozostawały w zgodności z dokumentacją osobową odwołującej się przedłożoną przez zakład pracy (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Nadto, w żadnym zakresie zeznań tych nie podważał Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Zestawienie i poddanie ocenie wszystkich, zebranych w sprawie, dowodów dało podstawy do stwierdzenia, iż P. K. faktycznie nawiązała i realizowała stosunek pracy, który łączył ją z płatnikiem składek (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w okresie od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku i jednocześnie stanowił fundament dla objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, w powyższym okresie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

odwołanie zasługuje na uwzględnienie i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych /t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1009/, pracownicy tj. osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowym, chorobowemu oraz wypadkowemu.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa /t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1133, dalej: ustawy zasiłkowej/, osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

W myśl art. 29 ustawy zasiłkowej, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:

1)  urodziła dziecko;

2)  przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia;

3)  przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia.

O uznaniu stosunku łączącego dwa podmioty za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1k.p., przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy, stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał, bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne /wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 17 stycznia 2006 roku, III AUa 433/2005, Wspólnota (...)/. Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy /wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku o sygn. akt II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 – 16/251/.

W przedmiotowej sprawie, organ rentowy stanął na stanowisku, iż umowa o pracę zawarta między ubezpieczoną P. K. a płatnikiem składek (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. jest nieważna, bowiem została zawarta dla pozoru.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 14 marca 2001 roku /sygn. akt III UKN 258/00, opubl. OSNAP 2002/21/527/, nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.).

O czynności prawnej, mającej na celu obejście ustawy, można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest ,natomiast, obejściem prawa dokonanie czynności prawnej, w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną.

W sytuacji, gdy wolą stron, zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa /wyrok SN z dnia 2 lipca 2008 roku, sygn. akt II UK 334/07, opubl. L./.

Sąd Okręgowy, w całości, podziela stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 /Lex nr 590241/, iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 43/10 /Lex nr 619658/, można wyczytać, że umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie, jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 205, poz. 1585 ze zm.) wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalnego i rentowych oraz wypadkowego i chorobowego, to podjęcie zatrudnienia w celu objęcia tymi ubezpieczeniami i ewentualnie korzystania z przewidzianych nimi świadczeń nie jest obejściem prawa.

W wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 roku w sprawie o sygn. akt I UK 74/10 /Lex nr 653664/ stwierdzono zaś, że podstawą ubezpieczenia społecznego jest rzeczywiste zatrudnienie, a nie sama umowa o pracę (art. 22 k.p., art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 13 pkt 1 w/w ustawy). Umowa o pracę nie jest czynnością wyłącznie kauzalną, gdyż w zatrudnieniu pracowniczym chodzi o wykonywanie pracy. Brak pracy podważa sens istnienia umowy o pracę. Innymi słowy jej formalna strona, nawet połączona ze zgłoszeniem do ubezpieczenia społecznego, nie stanowi podstawy takiego ubezpieczenia.

Z powyższego, jednoznacznie, wynika, że motywacja, skłaniająca do zawarcia umowy o pracę, nie ma znaczenia dla jej ważności, przy tym wszak, założeniu, że nastąpiło rzeczywiste jej świadczenie, zgodnie z warunkami określonymi w art. 22 § 1 k.p. Tym samym, nie można byłoby czynić stronie odwołującej zarzutów, że zawarła umowę o pracę, jedynie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczeń społecznych, pod warunkiem, że na podstawie kwestionowanej umowy realizowałaby zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Mając na uwadze dotychczas poczynione rozważania prawne, należy podkreślić, iż w realiach niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy, w celu dokonania kontroli prawidłowości zaskarżonej decyzji organu rentowego, musiał zatem dokonać weryfikacji, czy pomiędzy wnioskodawczynią P. K. a płatnikiem składek istotnie doszło do nawiązania i realizacji stosunku pracy w okresie spornym na warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.

W tej sytuacji, do Sądu należało przeprowadzenie oceny, czy analizowany stosunek prawny nosił konstytutywne cechy stosunku pracy.

W tym celu, Sąd zbadał zatem, czy odwołująca się - osobiście świadczyła pracę podporządkowaną pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy. Dokonanie powyższego ustalenia miało, bowiem, znaczenie dla objęcia wnioskodawczyni obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi: emerytalnym, rentowymi, chorobowym oraz wypadkowym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, w dniu 23 września 2021 roku doszło do zawarcia pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. a P. K. umowy o pracę za okres próbny od dnia 23 września 2021 roku do dnia 30 listopada 2021 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku pracownika magazynowego. Głównymi obowiązkami na powołanym w treści umowy o pracę stanowisku pracy było wykonywanie operacji magazynowych włączając: rozładunek, rozłożenie towaru na półki, skompletowanie zamówień, przygotowanie towarów do wysyłki – zgodnie z obowiązującymi procedurami, przestrzeganie standardów jakościowych na magazynie oraz praca w zespole.

Według ustalonego stanu faktycznego, o ofercie pracy w ww. zakładzie pracy wnioskodawczyni powzięła informacje za pośrednictwem internetu w sierpniu 2021 roku. Odwołująca się nie była spokrewniona, ani spowinowacona z pracodawcą. W czasie rekrutacji nie miała również wiedzy o tym, że jest w ciąży. W okresie poprzedzającym nabór, jak zeznała P. K., zatrudniona była na podstawie umowy zlecenia, w ramach której zajmowała się pakowaniem perfum w magazynie w S..

Wnioskodawczyni , zanim zawarła sporną umowę o pracę, została skierowana na wstępne badania lekarskie. W orzeczeniu lekarskim nr 616/09/21 z dnia 21 września 2021 roku stwierdzono brak przeciwwskazań do podjęcia przez nią pracy na stanowisku pracownika magazynowego. W orzeczeniu tym, nie umieszczono także żadnej wzmianki o ciąży, co potwierdza okoliczności podnoszone przez wnioskodawczynię w toku postępowania dowodowego, mianowicie, iż o ciąży ona również nie miała wiedzy w dniu wstępnego badania lekarskiego do pracy.

Zgodnie z treścią dokumentacji, znajdującej się w aktach osobowych P. K., wnioskodawczyni odbyła szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym instruktaż ogólny oraz instruktaż stanowiskowy. Wnioskodawczyni została przeszkolona także z zakresu ochrony przeciwpożarowej. Ponadto, skarżącą zapoznano z Regulaminem Pracy, Regulaminem Wynagradzania, Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, ryzykiem zawodowym, zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy oraz zasadami ochrony przed tymi zagrożeniami, a nadto z treścią Kodeksu Postępowania Etycznego. Wnioskodawczyni wyraziła zgodę na wypłacanie wynagrodzenia za pracę otrzymywanego z tytułu stosunku pracy na konto osobiste w banku.

W toku postępowania, Sąd ustalił, iż skarżąca świadczyła pracę w trybie zmianowym (3 zmiany) w godzinach 6:00-14:00, 14:00-22:00 oraz 22:00-6:00. Ubezpieczona urzeczywistniała postanowienia umowy o pracę, stawiając się w zakładzie pracy w dni robocze oraz świadcząc pracę, w sposób ciągły przez 8 godzin dziennie tj. w pełnym wymiarze czasu pracy. W formie elektronicznej (tj. za pomocą czytnika kart pracowniczych) poświadczała godziny wejścia do zakładu pracy i wyjścia z pracy. Powyższe zostało potwierdzone dokumentem w postaci zestawienia wejść i wyjść wnioskodawczyni, jak również zeznaniami P. K. oraz świadka M. K.. Ubezpieczona swoje obowiązki wykonywała w Ł., przy ul. (...) pakując ubrania dziecięce i zabawki produkowane przez firmę (...). Wnioskodawczyni, czynności realizowała pod kierownictwem przełożonego – lidera, który wydawał skarżącej polecenia oraz był obecny na sali podczas pakowania, bowiem, miał tam swoje stanowisko pracy.

Zgodnie z, załączonym do akt organu rentowego, wyciągiem z konta bankowego wnioskodawczyni, od pracodawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. otrzymała ona za pośrednictwem przelewów bankowych wynagrodzenie za pracę za miesiące wrzesień 2021 roku, październik 2021 roku oraz listopad 2021 roku. Powołany zakład pracy w okresie od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia 31 lipca 2022 roku w sposób czynny prowadził zarejestrowaną działalność gospodarczą w formie spółki zatrudniając przy tym (...) osób w oparciu o umowę o pracę oraz 11 osób w oparciu o umowę zlecenie. Przedłożone do akt przedmiotowej sprawy zestawienia pozwoliły na stwierdzenie, iż zakład ten w wyżej wymienionym okresie uzyskiwał przychody i generował koszty. Z dokumentów tych wynika, iż niejednokrotnie miesięczne rozliczenia przedstawiały ujemne wartości dochodów.

Wszystkie powyższe okoliczności przemawiają za uznaniem, iż odwołująca się osobiście świadczyła pracę podporządkowaną pracodawcy (pod kierownictwem pracodawcy) osobiście, w sposób ciągły, odpłatny, na rzecz i ryzyko pracodawcy w stałych , unormowanych stanowiskowo - godzinach i miejscu, pracy .

Postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawczyni pracę podjęła i faktycznie świadczyła ją zgodnie z tą umową od 23 września 2021 roku, a pracodawca – świadczenie to przyjmował, płacąc wnioskodawczyni za jej wykonanie umówione wynagrodzenie /por. wyrok SN z 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04, OSNP 2005/15/235/.

Ponadto, nie można przyjąć, że umowa o pracę z dnia 23 września 2021 roku została zawarta dla pozoru umożliwiając, tym samym, P. K. uzyskanie korzyści materialnych w postaci świadczeń z ubezpieczenia społecznego z przypadku zaistnienia zdarzenia w postaci ciąży.

Jak bowiem ustalił Sąd, w okresie, kiedy wnioskodawczyni rekrutowała się do zakładu pracy płatnika, jak również w dniu poddania się przez nią wstępnym badaniom lekarskim do pracy, nie wiedziała o ciąży, natomiast wiadomość o niej powzięła dopiero z dniem 28 października 2021 roku na wizycie u specjalisty położnictwa i ginekologii, w trakcie której zostało jej wystawione zwolnienie lekarskie w związku z rozpoznaną ciążą. Wnioskodawczyni zatem była w ciąży w dacie sporządzenia badanej umowy, przy czym w świetle orzeczenia lekarza medycyny pracy z dnia 21 września 2021 roku oraz dostępnej dokumentacji medycznej, skarżąca o stanie ciąży mogła nie wiedzieć starając się o zatrudnienie u pracodawcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

W tym kontekście, należy jednak podkreślić, że, nawet, gdyby wnioskodawczyni wiedziała o ciąży w dacie zawarcia spornej umowy, to ustawodawstwo polskie nie ukształtowało zakazu zatrudniania kobiet w ciąży, lecz przeciwnie - odmowa zatrudnienia kobiety, tylko z tej przyczyny, że jest w ciąży, byłaby uznana za dyskryminację ze względu na płeć na podstawie art. 18 ^3a § 1 i art. 18 ^3b § 1 pkt 1 k.p. /por. wyrok SN z 11.1.2006 r., II UK 51/05, (...) Nr (...), s. 34/.

Wskazać także należy, że gdyby, nawet, w związku z ciążą, wnioskodawczyni starała się, poprzez zawarcie umowy z płatnikiem uzyskać tytuł do ubezpieczeń, to jej dążenie do uzyskania, w ten sposób, ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym, nie mogłoby zostać zakwalifikowane, jako zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie, jest to zachowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia.

Podkreślić także należy, że przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych nie uzależniają skuteczności nawiązania stosunku pracowniczego, od czasookresu trwania konkretnej umowy, a także od długości wcześniej przysługującej ochrony ubezpieczeniowej. Z powyższego wynika, że nagłe przerwanie relacji z pracodawcą bądź nieprzystąpienie do realizacji umowy o pracę w ustalonym czasie z powodu pogorszenia stanu zdrowia pracownika, nie może wpływać negatywnie na powstały stosunek ubezpieczenia społecznego i skutki z niego wynikające. Dla powstania wskazanych skutków konieczne jest, bowiem, skuteczne nawiązanie umowy o pracę. Skutku takiego nie rodzi zawarcie przez strony umowy o pracę bez woli jej realizacji, nawet jeżeli strony podejmują jakieś czynności, które mają na zewnątrz pozorować realizację umowy /por. wyrok SA w Łodzi z 15 maja 2014r., III AUa 826/13/.

Organ rentowy nie przedstawił żadnego dowodu przeciwnego, zmierzającego do wykazania, że ubezpieczona nie podjęła i nie wykonywała umówionej rodzajowo pracy u płatnika składek od dnia 23 września 2021 roku zgodnie ze sporną umową, a zatem uznać należy, że zarzut pozorności tej umowy okazał się bezzasadny.

Nie można, przy tym, uznać, zgodnie z powołanym orzecznictwem, iż zawarcie umowy o pracę z dnia 23 września 2021 roku miało na celu obejście prawa.

Reasumując, wszystkie, poczynione w toku postepowania dowodowego, w tym dowody, na podstawie dokumentacji, przedstawionej przez płatnika, ustalenia faktyczne, w ocenie Sądu, wyraźnie wskazują, iż pomiędzy wnioskodawczynią a płatnikiem składek (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. powstał stosunek pracy, skutecznie realizowany, który doprowadził do ukształtowania się stosunku ubezpieczeniowego P. K.. Skarżąca może, bowiem, legitymować się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w zakładzie pracy płatnika składek w kwestionowanym okresie w ramach ważnego stosunku pracy wynikającego z umowy o pracę zawartej w dniu 23 września 2021 roku.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd w punkcie 1 sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, iż P. K. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 23 września 2021 roku do dnia 10 stycznia 2022 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie /Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn.zm./ zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W. na rzecz P. K. kwotę 180,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

I.S.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS I Oddział w W. , wyrażając zgodę na wypożyczenie akt ZUS.