Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 sierpnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł. stwierdził, że W. P. jako pracownik u płatnika składek (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 28 kwietnia 2023 r.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że umowa o pracę w firmie (...), miałaby zostać zawarta z ubezpieczonym od 28 kwietnia 2023 r., natomiast 4 maja 2023 r. ubezpieczony uległ wypadkowi i stał się niezdolny do pracy. Organ rentowy zwrócił uwagę, iż zaświadczenia o niezdolności do pracy wystawione zostały dla ubezpieczonego na okres od 4 maja 2023 r. do 29 sierpnia 2023 r.

W przedmiotowej sprawie do oddziału przekazane zostały również akta dochodzenia
w sprawie wypadku przy pracy, jaki miał miejsce 4 maja 2023 r. Z ustaleń dotyczących okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wynika, że wypadkowi wniosek uległ 4 maja 2023 r. o godzinie 15:15 podczas cięcia kłody drewna za pomocą piły tarczowej. Na podstawie danych zapisanych w systemie informatycznym Zakładu oddziału ustalił, że do ubezpieczeń jako pracownik został zgłoszony przez płatnika składek (...) drogą elektroniczną 4 maja 2023 r. o godzinie 15:47. Organ ZUS zauważył zatem, że zgłoszenie przekazane zostało po tym jak wnioskodawca uległ wypadkowi. W ocenie oddziału dokonane 4 maja 2023 r. przez płatnika składek zgłoszenie ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych jako pracownika z datą powstania obowiązku ubezpieczeń 28 kwietnia 2023 r. miało jedynie na celu uprawdopodobnienie nawiązania z nim stosunku pracy oraz świadczenia pracy na rzecz tego płatnika składek. Sam fakt podpisania umowy o pracę nie świadczy o faktycznym podjęciu i wykonywaniu pracy.

ZUS wskazał także, iż po dniu wypadku pracę wnioskodawcy wykonuje właściciel lub inny członek najbliższej rodziny właściciela. W chwili obecnej złożona została oferta zatrudnienia wśród byłych pracowników i wywieszona w miejscu wykonywania działalności. Organ rentowy wskazał również, iż płatnik składek oświadczył, że planuje zatrudnienie innej osoby po dokonaniu weryfikacji składanych CV i zakończeniu procedur wypadkowych PIP
i prokuratury. Z danych zapisanych w systemie informatycznym Zakładu wynika, że na dzień wydania niniejszej decyzji płatnik nie zgłosił do ubezpieczeń nowego pracownika.

Organ rentowy zwrócił również uwagę, że na podstawie danych zapisanych w systemie informatycznym Zakładu oddział stwierdził również, że bezpośrednio przed zgłoszeniem wnioskodawcy jako pracownika u płatnika składek (...) od
21 lipca 2019 r. nie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu, z którego nabywa się prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z chorobą. Tym samym wnioskodawca nie mógłby skorzystać z wypłaty świadczeń w związku z niezdolnością do pracy z powodu wypadku. (decyzja s. 69-74 akt ZUS)

W. P. odwołał się od powyższej decyzji zarzucając naruszenie art. 83 ust. 1 pkt 1 oraz art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i błędne uznanie, że nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu.

W związku z powyższym odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji organu rentowego i uznanie, że podlega on obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 28 kwietnia 2023 r.

(odwołanie ubezpieczonego k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie W. P., pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od niego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie k. 11-13v.)

Płatnik składek S. K. (1) również wniósł odwołanie od powyższej decyzji zarzucając:

1.  naruszenie przepisów postępowania, tj. przepisu art. 77 § 1 k.p.a. w zw. z art. 7 k.p.a. poprzez przeprowadzenie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego w sposób niewszechstronny, niewyczerpujący i wybiórczy prowadzący do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie zamiaru stron zawarcia i wykonywania stosunku pracy, mającego swe źródło w umowie o pracę, niedokonanie ustaleń w zakresie wszystkich towarzyszących nawiązaniu i wykonywaniu umowy o pracę, a w konsekwencji wywodzenia twierdzeń w zakresie pozorności na podstawie cząstkowo zebranego materiału dowodowego,

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. przepisu art. 84 § 1 k.p.a. w zw. z art. 77 k.p.a. w zw. z art. 7 k.p.a. i art. 86 k.p.a. przez zaniechanie dokonania licznych czynności postępowania dowodowego, tj. nade wszystko osobistego przesłuchania skarżącego, przesłuchania pozostałych pracowników M. K. (1) i K. G., nieposzukiwanie dowodów z zeznań świadków, którzy dysponowali wiedzą w zakresie sposobu wykonywania umowy o pracę przez ubezpieczonego płatnika, co mogło mieć wpływ na treść orzeczenia, ponieważ mogłoby doprowadzić do wniosku, że umowa
o pracę między ubezpieczonym i płatnikiem nie miała charakteru pozornego,

3.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. przepisu art. 8 ust. 1 pkt 1 lit a ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 83 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. i art. 22 § 1 k.p. oraz art. 65 § 1 i 2 k.c., przez ich błędną wykładnię wyrażającą się przyjęciem, że w niniejszej sprawie stosunek pracy nie został zawarty w sposób rzeczywisty, a wykonywana praca, podczas której doszło do wypadku nie ma charakteru umowy o pracę i była zawarta dla pozoru z uwagi na to, że doszło do zgłoszenia pracownika do ubezpieczenia przez pełnomocnika (biuro księgowe) płatnika składek po wypadku, ale w terminie ustawowo przewidzianym, a także wobec niesporządzenia list płac pracodawcę i przystąpienia pracownika do pracy na stanowisku pracownika gospodarczego, a także dowolnej oceny, że płatnik nie miał potrzeby zatrudnienia pracownika na stanowisku pracownika gospodarczego.

Biorąc pod uwagę powyższe, wnioskodawca wniósł o zwrócenie na podstawie art. 467 § 4 k.p.c. organowi rentowemu akt sprawy w celu uzupełnienia w postępowaniu sądowym byłoby połączone ze znacznymi trudnościami.

Ewentualnie odwołujący wniósł o: zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy i stwierdzenie, że W. P. jako pracownik podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 28 kwietnia 2023 r. oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa, według norm przepisanych.

(odwołanie płatnika k. 3-8 załączonych akt VIII U 1730/23)

W odpowiedzi na odwołanie S. K. (1), pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (odpowiedź na odwołanie k. 22-24v. załączonych akt VIII U 1730/23)

Postanowieniem z 18 października 2023 r. tutejszy Sąd postanowił połączyć sprawy
obu odwołąń do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. (postanowienie k. 28 załączonych akt VIII U 1730/23)

Na rozprawie w dniu 19 grudnia 2024 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku pełnomocnik W. P. poparł odwołanie oraz wniósł o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, oświadczając, że koszty te nie zostały opłacone w żądnej części; pełnomocnik płatnika poparł odwołanie; pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. (końcowe stanowiska stron e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:32:52-00:39:25 – płyta CD k. 260)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. P. urodził się (...) (bezsporne)

Był zarejestrowany jako bezrobotny w okresach:

- od 7 października 1992 r. do 9 sierpnia 1993 r.;

- od 7 maja 1996 r. do 24 września 1996 r;

- od 2 stycznia 1997 r. do 16 lutego 1997 r.;

- od 27 maja 1998 r. do 1 sierpnia 1999 r.;

- od 6 marca 2000 r. do 16 maja 2000 r.;

- od 7 września 2000 r. do 10 września 2000 r.;

- od 16 lutego 2001 r. do 22 sierpnia 2002 r.;

- od 16 stycznia 2003 r. do 31 lipca 2005 r.;

- od 8 lutego 2006 r. do 16 października 2006 r.;

- od 26 stycznia 2007 r. do 1 lutego 2009 r.;

- od 25 czerwca 2009 r. do 11 maja 2010 r;

- od 22 lutego 2011 r. do 31 maja 2011 r.;

- od 13 listopada 2012 r. do 14 kwietnia 2013 r.;

- od 4 sierpnia 2014 r. do 20 sierpnia 2014 r.;

- od 5 marca 2015 r. do 17 września 2015 r.;

- od 7 września 2016 r. do 4 maja 2017 r.;

- od 22 maja 2018 r. do 28 maja 2018 r.;

- od 2 sierpnia 2021 r. do 27 kwietnia 2023 r.;

- od 14 września 2023 r.

W okresach od 8 października 1992 r. do 9 sierpnia 1993 r. oraz od 10 stycznia 1997 r. do 16 lutego 1997 r. pobierał zasiłek dla bezrobotnych. (zaświadczenie k. 257 załączonych akt z PUP w K.)

S. K. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Zakład Produkcyjno Handlowo Usługowy (...): (...) od 26 marca 1991 r. Przedmiotem prowadzonej przez niego działalności jest m.in.: produkcja metalowych elementów stolarki budowlanych, działalność w zakresie inżynierii i związanej z nią doradztwa technicznego, czy działalność w zakresie architektury. (wydruk z (...) k. 29-31 akt ZUS)

W. P. był już wcześniej zatrudniany przez S. K. (1) m.in. 10 lat przed spornym zatrudnieniem. (zeznania wnioskodawcy e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r.)

Wnioskodawca jest zadłużony z tytułu wierzytelności alimentacyjnych. Według stanu na lipiec 2023 r. jego zadłużenie z tytułu zaległych alimentów na rzecz wierzyciela wynosiło 69.750,00 zł, z tytułu zaległości dla likwidatora Funduszu Alimentacyjnego – 17.113,80 zł, z tytułu opłaty egzekucyjnej – 6.949,10 zł, z tytułu wydatków gotówkowych – 57,94 zł. Oprócz tego ubezpieczony był zobowiązany do uiszczania alimentów bieżących po 278,50 zł. (zajęcie wynagrodzenia w części B akt osobowych)

Oprócz wnioskodawcy, płatnik zatrudniał następujących pracowników:

- K. D. od 2 marca 2020 r. do 12 sierpnia 2022 r. na podstawie umowy o pracę na stanowisku pracownika budowlanego z wynagrodzeniem minimalnym;

- K. G. od 7 stycznia 2019 r. na podstawie umowy o pracę na stanowisku pracownika budowlanego z wynagrodzeniem minimalnym;

- M. K. (2) od 1 grudnia 2006 r. na podstawie umowy o pracę na stanowisku inżyniera budów z wynagrodzeniem minimalnym.

S. K. (1) nie zatrudniał zleceniobiorców.

(wykaz zatrudnionych pracowników k. 241)

Za rok podatkowy 2020 wnioskodawca uzyskał przychód w wysokości 932.732,88 zł, koszty uzyskania przychodu w wysokości 461.282,44 zł, a dochód w wysokości 471.460,44 zł. Za rok podatkowy 2021 wnioskodawca uzyskał przychód w wysokości 2.717.867,90 zł, koszty uzyskania przychodu w wysokości 1.700.184,95 zł, a dochód w wysokości 1.017.682,95 zł. Za rok podatkowy 2022 wnioskodawca uzyskał przychód w wysokości 1.324.972,46 zł, koszty uzyskania przychodów w wysokości 688.059,20 zł, a dochód w wysokości 636.913,26 zł. (roczne obliczenie dochodu za rok 2020 k. 78-78v., zeznania o wysokości osiągniętego dochodu k. 57v.-80v.)

W dniu 17 marca 2020 r. S. K. (1) ukończył szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. (zaświadczenie k. 72-72v.)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej płatnik pozostaje w stałych stosunkach z firmą (...) spółką z o.o. Na przełomie kwietnia i maja 2023 r. pracownicy płatnika wykonywali na rzecz ww. spółki modernizację pomieszczeń socjalnych. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw. z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200, faktura k. 265, potwierdzenie przelewu bankowego k. 265v.)

W związku z prowadzonymi na rzecz spółki (...) spółki z o.o. pracami budowlanymi, S. K. (1) wystawił w okresie od kwietnia do grudnia 2023 r. następujące faktury:

- nr (...) z 31 sierpnia 2023 r. na kwotę brutto 153.750 zł (zapłata poprzez podzieloną płatność w dniu 6 września 2023 r.);

- nr (...) z 30 października 2023 r. na kwotę brutto 61.500 zł (zapłata poprzez podzieloną płatność w dniu 13 listopada 2023 r.);

- nr (...) z 30 października 2023 r. na kwotę brutto 73.800 zł (zapłata poprzez podzieloną płatność w dniu 13 listopada 2023 r.);

- nr (...) z 29 grudnia 2023 r. na kwotę brutto 61.500 zł (zapłata poprzez podzieloną płatność w dniu 3 stycznia 2024 r.).

(faktury i potwierdzenia przelewów bankowych k. 262-265v.)

W dniu 1 marca 2023 r. firma (...) spółka z o.o. zleciła S. K. (1) w ramach prowadzonej przez niego działalności wykonanie konstrukcji wiaty
o powierzchni 720 m ². Powyższe zlecenie miało być realizowane w terminie od kwietnia do czerwca 2023 r. na terenie zakładu produkcyjnego w K. przy ulicy (...). (zlecenie na wykonanie konstrukcji wiaty k. 80)

Wiosną 2023 r. W. P. przyjechał do S. K. (1) rowerem
i zapytał go czy ten nie miałby dla niego pracy. Płatnik składek podejrzewał, że wiosną 2023 r. będzie miał nowe zlecenia budowlane – zgodził się zatem na zatrudnienie W. P. od 28 kwietnia 2023 r. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy
z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw. z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200)

W dniu 28 kwietnia 2023 r. S. K. (1) zawarł z W. P. umowę o pracę, z której wynikało, że zatrudnia go na stanowisku pracownika gospodarczego na okres próbny od 28 kwietnia 2023 r. do 27 lipca 2023 r. Strony ustaliły miejsce wykonywania pracy jako: (...)-(...) S. 1A (...)-(...) K., wymiar czasu pracy: 1/1. Strony wskazały, że na wynagrodzenie będzie składać się wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3.490,00 zł. (umowa o pracę k. 2/B akt osobowych)

Wnioskodawca został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego jako pracownik w dniu 4 maja 2023 r. o godzinie 15:47. (bezsporne, formularz (...) P (...) k. 1/B akt osobowych)

Do zgłoszenia ubezpieczonego do ubezpieczeń doszło dopiero w dniu 4 maja 2023 r. z uwagi na długi weekend majowy i nieobecność w pracy od 29 kwietnia do 3 maja 2023 roku współpracującej z płatnikiem księgowej – A. B.. (zeznania świadka A. B. e-protokół rozprawy z 26 maja 2024 r. 00:33:33-00:41:42 – płyta CD k. 200)

W. P. rozpoczął pracę 28 kwietnia 2023 r. o godzinie 7:00 rano. Tego dnia zajmował się pracami porządkowymi na zakładzie – porządkował materiały budowlane, takie jak pustaki czy deski. Ubezpieczony pracował tego dnia do godziny 15. Powyższe pracy wykonywał we wszystkie pozostałe dni, które były dniami pracującymi. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw. z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200)

Ubezpieczony został przeszkolony w zakresie BHP w okresie od 28 kwietnia 2023 r. do 2 maja 2023 r. (karta szkolenia w dziedzinie BHP k. 4 części (...) akt osobowych)

S. K. (1) nie zdążył skierować W. P. na wstępne badanie lekarskie badanie w związku z podejmowanym zatrudnieniem, gdyż w czasie, gdy rozpoczynał on zatrudnienie zaczynał się długi weekend majowy i przychodnie były nieczynne. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw. z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200)

Ubezpieczony rozpoczynał pracę u pracodawcy o godzinie 7:00 – podobnie jak pozostali pracownicy S. K. (1). Pracę kończył zaś o godzinie 15:00. (zeznania świadka K. G. e-protokół rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:55:28-01:06:01 – płyta CD k. 200)

W trakcie wykonywania prac przez W. P. na placu budowy polecenia wydawał mu M. K. (2), zaś gdy W. P. przebywał w siedzibie firmy – polecenia wydawał mu S. K. (1). (zeznania świadka M. K. (2) e-protokół rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:41:42-00:55:28 – płyta CD k. 200)

W firmie należącej do S. K. (1) nie były prowadzone listy obecności, w związku z czym Okręgowy Inspektor Pracy w Ł. w dniu 23 maja 2024 r. zwrócił się do S. K. (1) z wystąpieniem w którym wnosił o zaprowadzenie dla W. P. ewidencji czasu pracy. (wystąpienie k. 150-150 v.)

W dniu 4 maja 2023 r. ubezpieczony pojechał wraz z M. K. (2) oraz K. G. do firmy (...) spółki z o.o. na ul. (...) w K., w której to firmie ubezpieczony również miał wykonywać prace porządkowe pod kierownictwem M. K. (2). Prace te były związane z prowadzoną tam przez firmę (...) modernizacją. Około godziny 13.00 ubezpieczony zakończył prace porządkowe na placu budowy i został przywieziony przez płatnika z powrotem do siedziby firmy. Wówczas S. K. (1) polecił mu porządkowanie zgromadzonego na terenie zakładu drewna przeznaczonego do opału. Drewno to było wcześniej pocięte piłą, a ubezpieczony miał wozić to pocięte drewno taczką do magazynu. Miał również za zadanie porąbać cześć drewna używając do tego siekiery. Około godziny 15:15 ubezpieczony samowolnie włączył piłę i zaczął ciąć drewno na pile, mimo że płatnik mówił mu, żeby najpierw skończył porządkowanie i rąbanie drewna, a dopiero później zapytał S. K. (1) czy ma także pociąć drzewo na pilarce. Tnąc drewno na pilarce W. P. obciął sobie palce u lewej ręki. Po tym zdarzeniu, nie mogąc znaleźć S. K. (1), ubezpieczony zadzwonił do K. G., który wraz M. K. (2) przyjechali do siedziby firmy. Następnie na miejsce zdarzenia przyjechał również zespół ratownictwa medycznego. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw. z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200, zeznania świadka K. G. e-protokół rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:55:28-01:06:01 – płyta CD k. 200, zeznania świadka M. K. (1) e-protokół rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:41:42-00:55:28 – płyta CD k. 200, protokół kontroli PIP k. 114-129, protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy k. 132-139v.)

W wyniku powyższego zdarzenia u W. P. doszło do amputacji urazowej palców 1, 2, 3, 4 i 5 ręki lewej. (karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 160-161)

W dniu 8 maja 2023 r. wnioskodawca złożył oświadczenie w Powiatowym Urzędzie Pracy w K., iż od dnia 28 kwietnia 2023 r. podjął pracę w Zakładzie Produkcyjno-Handlowo Usługowym (...). Do oświadczenia ubezpieczony załączył umowę o pracę zawartą ze S. K. (1). Decyzją z dnia 10 maja 2023 r. Starosta (...) orzekł
o utracie przez W. P. statusu osoby bezrobotnej z dniem 28 kwietnia 2023 r. (decyzja k. 244 załączonych akt PUP)

Realizacja budowy hali dla (...) Centrum spółki z o.o. była opóźniona z uwagi na nieuzyskanie przez zlecającego dokumentacji projektowej i wymaganych pozwoleń.
W związku z tym w dniu 15 maja 2023 r. (...) Centrum spółka z o.o. zwróciła się do S. K. (2) o przesunięcie rozpoczęcia prac przygotowawczych wykonania konstrukcji wiaty
z wcześniejszego zlecenia. (pismo k. 79, zeznania świadka M. K. (1) e-protokół rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:41:42-00:55:28 – płyta CD k. 200)

W związku z przesunięciem terminu budowy hali, wnioskodawca nie poszukiwał nowego pracownika fizycznego, którego miałby zatrudnić na miejsce W. P.. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw. z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200)

Po opisanym wypadku z 4 maja 2023 r., W. P. nie powrócił już do pracy u płatnika. (bezsporne)

W dniu 11 sierpnia 2023 r. S. K. (1) wystawił W. P. świadectwo pracy, z którego wynika, że od 28 kwietnia 2023 roku do 27 lipca 2023 roku W. P. był zatrudniony w Zakładzie Produkcyjno-Handlowo Usługowym (...) od 28 kwietnia 2023 r. do 27 lipca 2023 r., w okresie zatrudnienia wykonywał pracę pracownika gospodarczego, a stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę z pływem czasu, na który była zawarta. (świadectwo pracy w części C akt osobowych)

Z uwagi na ww. opóźnienie, hala dla (...) Centrum spółki z o.o. była wznoszona przez przedsiębiorstwo (...) w 2024 r. (zeznania wnioskodawcy S. K. (1) e-protokół rozprawy z 19 grudnia 2024 r. 00:08:12-00:26:59 – płyta CD k. 260 w zw.
z e-protokołem rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:08:26-00:30:22 – płyta CD k. 200, zeznania świadka K. G. e-protokół rozprawy z 26 marca 2024 r. 00:55:28-01:06:01 – płyta CD k. 200)

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kutnie z 27 maja 2024 r. w sprawie II K 764/23 wnioskodawca S. K. (1) został uznany za winnego tego, że w dniu 4 maja 2023 r. w K. będąc właścicielem firmy (...) i pełniąc z tego tytułu obowiązki pracodawcy i z tego tytułu będąc odpowiedzialnym za organizację stanowiska pracy i dopuszczenie do pracy pracownika W. P. zgodnie z wymogami BHP nie dopełnił obowiązków wynikających z zasad BHP i dopuścił do pracy w/w pracownika na urządzeniu nie spełniającym wymogów oceny zgodności WE wbrew przepisom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r., niespełniającej wymagań rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników w zakresie braku osłony nastawnej, wykonywania pracy na nieodpowiednim sprzęcie to jest na pile tarczowej zamiast piły spalinowej, pracownika nie przeszkolonego w zakresie stanowiskowym oraz bez poinformowania pracownika o ryzyku zawodowym przez co naraził W. P. na bezpośrednie niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu oraz nieumyślnie spowodował trwałe, istotne zeszpecenie i zniekształcenie ciała pokrzywdzonego w postaci amputacji palów I-V lewej ręki na wysokości paliczków podstawnych i śródręcza, czym oskarżony nieumyślnie spowodował także ciężki uszczerbek na zdrowiu pokrzywdzonego
w postaci innego ciężkiego kalectwa oraz całkowitej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie tj. o czyn wyczerpujący znamiona przestępstwa z art. 220 § 1 k.k. w zbiegu z art. 156 § 1 pkt 2 i § 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Kutnie, na podstawie art. 66 § 1 k.k. i 67 § 1 k.k. warunkowo umorzył postępowanie wobec S. K. (1) na okres 3 lat próby.

Wyrok ten jest prawomocny od 5 lipca 2024 r.

(wyrok k. 187-187v. załączonych akt II K 764/23).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w tym o dokumenty zawarte w aktach niniejszej sprawy,
w załączonych do akt sprawy aktach: ZUS, PUP oraz aktach osobowych uzyskanych od płatnika składek.

Sąd w szczególności wziął pod uwagę treść wyroku Sądu Rejonowego
w K. z 27 maja 2024 r. w sprawie II K 764/23 warunkowo umarzającego postępowanie wobec S. K. (1) oskarżonego za czyn z art. 220 § 1 k.k.

Sąd miał przy tym na względzie, iż w świetle art. 11 k.p.c. jest oczywiste, że moc wiążącą w postępowaniu cywilnym mają jedynie ustalenia co do popełnienia przestępstwa zawarte w prawomocnym wyroku skazującym. Sąd cywilny może zatem samodzielnie badać, czy oskarżony – uniewinniony przez sąd karny od zarzutu przestępstwa – popełnił czyn, który rodzi jego odpowiedzialność za szkodę. Odnosi się to również do sytuacji, gdy w postępowaniu karnym wydane zostało orzeczenie o umorzeniu postępowania. Zarówno wyrok uniewinniający, jak i orzeczenie o umorzeniu postępowania, mają jednak moc dokumentu urzędowego. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 października 1997 r., III CKN 238/97, LEX nr 1632165)

Zarówno wyrok uniewinniający jak i postanowienie o umorzeniu śledztwa są dokumentami urzędowymi w rozumieniu art. 244 k.p.c.

Przepis art. 252 k.p.c. nie wyłącza co prawda możliwości zwalczania prawdziwości dokumentu urzędowego, a jedynie reguluje zagadnienie ciężaru dowodu przy obalaniu domniemania, z którego korzystają dokumenty urzędowe, o jakich mowa w art. 244 k.p.c., jednak ta strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego, powinna to udowodnić. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 18 września 1969 r., II CR 308/69, OSNC 1970, nr 7-8, poz. 130)

Ponadto Sąd ustalił stan faktyczny również na podstawie osobowych źródeł dowodowych w postaci powołanych w sprawie świadków: A. B., M. K. (2) oraz K. G., a także dowodu z przesłuchania wnioskodawcy S. K. (1). Powyższe zeznania sąd uznał za wiarygodne, gdyż korespondują ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy
z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 497, dalej: ustawa systemowa), pracownicy, to jest osoby pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

O uznaniu stosunku łączącego dwie osoby za stosunek pracy rozstrzygają przepisy prawa pracy.

Według art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 497), przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Do cech pojęciowych pracy stanowiącej przedmiot zobowiązania pracownika w ramach stosunku pracy należą osobiste i odpłatne jej wykonywanie w warunkach podporządkowania. Zgodnie ze stanowiskiem judykatury stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego
w L. z 17 stycznia 2006 roku, III AUa 433/2005, Wspólnota (...))

Podleganie pracowniczemu tytułowi ubezpieczenia społecznego jest uwarunkowane nie tyle opłacaniem składek ubezpieczeniowych, ile legitymowaniem się statusem pracownika rzeczywiście świadczącego pracę w ramach ważnego stosunku pracy. (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2005 roku, II UK 43/05, OSNAPiUS rok 2006/15 - 16/251)

W przedmiotowej sprawie organ rentowy stanął na stanowisku, że umowa o pracę zawarta między ubezpieczonym W. P., a płatnikiem składek S. K. (1) została zawarta jedynie dla pozoru w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego przez W. P. – w szczególności zasiłku chorobowego w związku
z jego niezdolnością do pracy.

Zgodnie z art. 83 § 1 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru.

Ujmując najogólniej, z pozornością mamy do czynienia wówczas, gdy strony swobodnie i z rozmysłem tworzą czynność prawną ujawnioną, której treść nie stanowi odzwierciedlenia ich rzeczywistych zamiarów. Strony stwarzają pozór rzeczywistego dokonania czynności prawnej o określonej treści, podczas gdy tak naprawdę nie chcą wywołać żadnych skutków prawnych, lub też wywołać inne, niż w pozornej czynności deklarują.
(B. Lewaszkiewicz-Petrykowska [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. II, red. P. Księżak, M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2014, art. 83)

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże, nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia, czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa. (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.) (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2001 roku, III UKN 258/00, OSNAP 2002/21/527)

W art. 353 ¹ k.c. ustawodawca wprowadził wprawdzie swobodę kontraktowania, ale napotyka ona na ograniczenia wynikające z natury stosunku, ustawy, lub zasad współżycia społecznego. Ustawa zakazuje dokonywania pozornych czynności prawnych, lub czynności zmierzających do obejścia prawa. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 2 grudnia 2021 r., III AUa 376/21, LEX nr 3555377)

Sąd Okręgowy w całości podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (LEX nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia
o cechach pracowniczych.

O tym, czy strony prawidłowo układają i realizują stosunek pracy, stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych, nie decyduje formalne tylko zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, czy np. odbycie przeszkolenia BHP, ale faktyczna realizacja umowy, zgodnie z jej treścią
i w warunkach charakterystycznych dla tego stosunku prawnego. (tak: wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 31 maja 2022 r., III AUa 71/22, LEX nr 3440991)

Z czynnością prawną pozorną mamy do czynienia wówczas, gdy występują, łącznie, następujące warunki: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru, czyli być aktywnym uczestnikiem stanu pozorności. Pierwsza i zasadnicza cecha czynności pozornej wyraża się brakiem zamiaru wywołania skutków prawnych, jakie prawo łączy z tego typu i treścią złożonego oświadczenia. Jest to zatem z góry świadoma sprzeczność między oświadczonymi a prawdziwymi zamiarami stron, czyli upozorowanie stron na zewnątrz i wytworzenie przeświadczenia dla określonego kręgu (otoczenia), nie wyłączając organów władzy publicznej, że czynność o określonej treści została skutecznie dokonana. Jednakże, nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. Nie wyklucza to rozważenia czy w konkretnym przypadku zawarcie umowy zmierzało do obejścia prawa (art. 58 § 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.). (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 14 marca 2001 roku, III UKN 258/00, OSNAP 2002/21/527)

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa w sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa. (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 2 lipca 2008 roku, II UK 334/07, OSNP 2009, nr 23-24, poz. 321)

Sąd Okręgowy w całości podziela także stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone
w wyroku z dnia 24 lutego 2010 roku w sprawie o sygn. akt II UK 204/09 (LEX nr 590241), iż o tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne
i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22 § 1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych.

Reasumując w odniesieniu do umowy o pracę pozorność polega na tym, że strony nie zamierzają osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, a określonych w art. 22 k.p. Znaczenie ma faktyczne niewykonywanie pracy albo jej wykonywanie jednak w realiach nie korespondujących z właściwościami pracowniczymi.

Ocena czy praca jest wykonywana na podstawie łączącego strony stosunku pracy, zależy przy tym od okoliczności konkretnej sprawy dotyczących celu, do jakiego zmierzały strony oraz zachowania elementów konstrukcyjnych stosunku pracy, w tym w szczególności cechy stałości świadczenia pracy na rzecz pracodawcy, w jasno określonym czasie pracy.

Stosunek pracy wyróżnia się koniecznością osobistego wykonywania pracy, podporządkowaniem pracownika pracodawcy, stałym wykonywaniem pracy na rzecz pracodawcy na jego ryzyko oraz odpłatnością pracy. Zasada osobistego świadczenia oznacza, że pracownik ma obowiązek wykonywać pracę samodzielnie, osobiście i nie może samowolnie, bez zgody pracodawcy powierzyć pracy innej osobie. Wymóg osobistego świadczenia pracy wiąże się z osobistymi przymiotami pracownika takimi jak kwalifikacje, wiek, doświadczenie itp. Zasada ciągłości świadczenia pracy polega na tym, że pracownik ma obowiązek wykonać określone czynności w powtarzających się odstępach czasu, w okresie istnienia trwałej więzi łączącej go z pracodawcą. Nie chodzi tutaj zatem o sytuację jednorazowego wykonania pewnej czynności lub ich zespołu składającego się na określony rezultat. Właściwym przedmiotem umowy o pracę jest świadczenie pracy w sposób ciągły, powtarzający się i polegający na oddaniu swojej zdolności do pracy do dyspozycji innego podmiotu. (tak: wyrok Sądu Najwyższego z 14 grudnia 1999 r. I PKN 451/99 OSNP 2001/10/337, M.Prawn. 2001/11/575)

W ocenie Sądu Okręgowego, w realiach niniejszej sprawy organ rentowy wydał błędną decyzję – ubezpieczony bez wątpienia realizował bowiem na rzecz płatnika zatrudnienie o cechach pracowniczych.

Nie bez znaczenia dla uznania spornego stosunku zatrudnienia za rzeczywisty miało przede wszystkim to, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kutnie z 27 maja 2024 r. w sprawie II K 764/23 S. K. (1) został uznany za winnego tego, że w dniu 4 maja 2023 r. w K. będąc właścicielem firmy (...) i pełniąc z tego tytułu obowiązki pracodawcy dopuścił się czynu określonego w art. 220 § 1 k.k.
Z wyroku tego jednoznacznie wynika, że relacje pomiędzy płatnikiem, a ubezpieczonym były relacjami charakterystycznymi dla stosunku zatrudnienia pracowniczego. W przeciwnym razie, sąd karny nie mógłby uznać, że płatnik wypełnił znamiona czynu zabronionego określonego w art. 220 § 1 k.k.

Zgodnie bowiem z utrwaloną linią orzeczniczą dotyczącą art. 220 § 1 k.k. przedmiotem ochrony są w normach zawartych w art. 220 k.k. prawa osoby pozostającej w stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 k.p., a więc w takim stosunku, jaki – uwzględniając jego rzeczywiste cechy – jest lub powinien być nawiązany przez dokonanie jednej z czynności prawnych określonych w art. 2 k.p. (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 15 grudnia 2005 r., I KZP 34/05, OSNKW 2006, nr 1, poz. 2)

Przeprowadzone przed tutejszym sądem postępowanie również wykazało przy tym, że W. P. wykonywał pracę w reżimie określonym w art. 22 § 1 k.p.

Pomimo bardzo krótkiego rzeczywistego okresu wykonywania przez ubezpieczonego obowiązków pracowniczych, wykonywał on swoje obowiązki w sposób stały – od poniedziałku do piątku, w określonych godzinach (od 7 do 15), a także, co istotne, bez wątpienia pod kierownictwem pracodawcy.

Jak bowiem wynika z zebranego materiału dowodowego, ubezpieczony otrzymywał polecenia co do sposobu wykonywania pracy bądź to od S. K. (1) (gdy pracował w siedzibie pracodawcy), bądź to od uprawionego do tego M. K. (2) (gdy swoje obowiązki wykonywał na placu budowy).

Co więcej, to pracodawca ustalał czy w danych godzinach ubezpieczony ma pracować na placu budowy, czy w siedzibie pracodawcy.

Nie podzielając zapatrywań organu rentowego, który potraktował sporną umowę jako pozorną, Sąd miał również na względzie to, że większość dni pomiędzy 28 kwietnia 2023 r.,
a 4 maja 2023 r. była dniami wolnymi od pracy – nie można więc czynić zarzutu, że ubezpieczony pracował na rzecz płatnika jedynie 28 kwietnia, 2 oraz 4 maja 2023 r.

Trudno przy tym zrozumieć dlaczego organ rentowy uznał za przesłankę wskazującą na pozorność zawartej umowy o pracę fakt, że krótko po jej zawarciu ubezpieczony uległ wypadkowi przy pracy, którego to zdarzenia przecież nie mogła przewidzieć żadna ze stron spornej umowy.

Aby było można zaklasyfikować taką umowę jako umowę pozorną, rzeczywisty stosunek pomiędzy jej stronami musi być inny niż wymagany art. 22 § 1 k.p. Nie ma niczego niezgodnego z prawem, ani zmierzającego do jego obejścia w tym, że ubezpieczony, korzystał z przysługującego mu zasiłku chorobowego w związku z wypadkiem przy pracy w sytuacji, gdy w rzeczywistości doznał on ciężkich obrażeń na skutek wypadku w trakcie wykonywania pracy noszące cechy określone w art. 22 § 1 k.p., nawet jeśli umowa o pracę została zawarta dopiero kilka dni wcześniej.

Wskazać należy – czego zdaje się nie dostrzegać organ rentowy, iż ustawodawca
w sposób szczególnie chroni ofiary wypadków przy pracy, czego wyrazem jest między innymi brzmienie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r, o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2780), który stanowi, iż ubezpieczony nabywa od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy. Gdyby więc ustawodawca nie chciał, by osoby, które uległy wypadkowi nie miały możliwości korzystania z zasiłku chorobowego kilka dni po rozpoczęciu zatrudnienia, to nie wprowadzałby wyjątku od reguły stanowiącej, iż ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu.

Nie bez znaczenia na gruncie niniejszej sprawy jest także to, że ustalone w umowie wynagrodzenie wnioskodawcy nie było wygórowane (co mogłoby sugerować, że celem stron jest uzyskanie jak najwyższego zasiłku chorobowego) – przeciwnie ubezpieczony został zatrudniony za najniższe, obowiązujące wówczas wynagrodzenie za pracę – podobnie jak inny pracownik fizyczny zatrudniony przez płatnika – K. G..

Mając na uwadze, iż przedsiębiorstwo (...) przynosiło od 2020 r. do 2022 r. znaczne zyski (471.460,44 zł w 2020 r., 1.017.682,95 zł w 2021 r., 636.913,26 zł w 2021 r.) – pracodawca bez wątpienia posiadał zatem środki na wypłacenie wynagrodzenia W. P..

W niniejszym stanie faktycznym trudno także uznać za przesłankę pozorności umowy o pracę to, że brak było po stronie pracodawcy gospodarczej potrzeby zatrudnienia W. P. na stanowisku pracownika gospodarczego.

W dniu zatrudnienia pracownika (28 kwietnia 2023 r.), a nawet w dniu wypadku (4 maja 2023 r.) pracodawca mógł być bowiem przekonany, że będzie potrzebować nowego pracownika w związku z budową wiaty dla (...) Centrum spółki z o.o. Zlecenie wykonania tej konstrukcji otrzymał bowiem w marcu 2023 r., a sama inwestycja miała być realizowana od kwietnia do czerwca 2023 r. Zatem zatrudnienie ubezpieczonego w kwietniu 2023 r. korelowało z przewidywanym zwiększeniem ilości pracy w prowadzonym przez płatnika przedsiębiorstwie. Trzeba bowiem zauważyć, że o przesunięciu prac przy budowie wiaty płatnik dowiedział się dopiero w połowie maja 2023 r., czyli już po zatrudnieniu W. P..

W ocenie Sądu powyższe fakty również dowodzą, że strony spornego stosunku pracy nie miały zamiaru symulowania zawarcia umowy o pracę, mimo że płatnik nie zatrudnił od razu nikogo na miejsce ubezpieczonego.

Co więcej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji sam organ rentowy zauważył, że płatnik poszukiwał nowego pracownika na stanowisko wcześniej zajmowane przez ubezpieczonego.

Za nietrafną należy uznać przy tym argumentację podnoszoną przez pełnomocnika organu rentowego, iż na pozorność umowy o pracę wskazuje fakt zgłoszenia ubezpieczonego do ubezpieczeń społecznych po około 30 minutach od zaistnienia wypadku przy pracy.

Warto bowiem zauważyć, zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy o systemowej, zgłoszeń pracowników, dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia – płatnik, który zatrudniał ubezpieczonego w dniu 28 kwietnia 2023 r. miał więc czas na zgłoszenie ubezpieczonego do 5 maja 2023 r. Płatnik miał zatem prawo zgłosić W. P. do ubezpieczeń w dniu 4 maja 2023 r. – nie było to zgłoszenie dokonane
z uchybieniem ustawowego terminu.

Sąd wziął przy tym również pod uwagę, że jak wynika z zeznań A. B. – księgowej zajmującej się czynnościami zgłaszania do ubezpieczeń osób zatrudnionych przez S. K. (1), zgłoszenie W. P. do ubezpieczeń społecznych nastąpiło szóstego dnia zatrudnienia, będącego jednocześnie dniem wypadku – z uwagi na trwającą od 29 kwietnia 2023 r. do 3 maja 2023 r. nieobecność księgowej. Co więcej – samo zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń po terminie również nie może być podstawą do odmowy uznania go za pracownika, jeśli okoliczności danej sprawy wskazują, że w rzeczywistości wykonywał on pracę w reżimie pracowniczym.

Wreszcie wskazać należy, że nawet gdyby płatnik, ubezpieczony, bądź nawet obie strony stosunku pracy rzeczywiście początkowo nie chciały zawierać umowy o pracę w formie pisemnej (choćby z uwagi na zobowiązania wnioskodawcy z tytułu zadłużenia alimentacyjnego i na co wskazuje opóźnienie w wyrejestrowaniu ubezpieczonego w PUP), a umowę pisemną podpisano dopiero po zaistniałym wypadku, z datą wsteczną – celem uzyskania zasiłku chorobowego przez ubezpieczonego oraz uchronienia płatnika przed odpowiedzialnością wykroczeniową za niepotwierdzenie umowy na piśmie – to nie zmienia to faktu, że ubezpieczony od 28 kwietnia 2023 r. do 4 maja 2023 r. rzeczywiście wykonywał pracę noszącą cechy określone w art. 22 § 1 k.p.

O pozorności zatrudnienia – w realiach niniejszej sprawy nie świadczy również to, że pracodawca nie prowadził ewidencji czasu pracy pracowników.

Samo bowiem naruszenie przez pracodawcę wynikającego z art. 149 § 1 k.p. obowiązku ewidencjonowania czasu pracy pracownika nie świadczy, że stosunek pracy był fikcyjny. Jak wynika bowiem z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, wnioskodawca miał wykonywać pracę w stałych godzinach – od 7:00 do 15:00. Podobnie – za uznaniem spornej umowy o pracę za pozorną nie może świadczyć to, że wnioskodawca nie dopełnił obowiązku skierowania wnioskodawcy na wstępne badania lekarskie i dopuścił pracownika do pracy nielegitymującego się ważnym orzeczeniem lekarza o niezdolności do pracy. Skoro bowiem w orzecznictwie przyjmuje się, że samo przeprowadzenie badań lekarskich, szkolenia BHP i innych czynności związanych z zatrudnieniem pracownika nie świadczy jeszcze, że stosunek pracy był rzeczywisty, gdyby pracownik nie wykonywał pracy, to a contrario należy uznać, że niewykonanie badań lekarskich w sytuacji, gdy praca ta była w rzeczywistości świadczona nie może stanowić przesłanki do uznania pozorności tego stosunku pracy.

Po dokonaniu analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego i w konsekwencji ustalonych w sprawie faktów, Sąd nie ma zatem najmniejszych wątpliwości, że w spornym okresie pomiędzy ubezpieczonym, a płatnikiem istniał rzeczywisty stosunek pracy, spełniający wszystkie wymagania stawiane przez art. 22 § 1 k.p.

Z powyższych względów, Sąd Okręgowy uznał, że strony były związane umową
o pracę, gdyż sporny stosunek prawny nosił wszystkie cechy umowy o pracę, wynikające z art. 22 § 1 k.p. Praca była bowiem wykonywana przez ubezpieczonego, odpłatnie, stale, pod kierunkiem pracodawcy, w określonym przez niego miejscu i czasie.

Z uwagi na powyższe, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził, że W. P. jako pracownik S. K. (1) podlegał od 28 kwietnia 2023 r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu.

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1964 ze zm. w brzmieniu obowiązującym na dzień zamknięcia rozprawy tj. 19 grudnia 2024 r.).

Zaś zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

SSO Paulina Kuźma