Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28.06.2024 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., po rozpoznaniu wniosku z 17.04.2024 r., odmówił W. G. prawa do ekwiwalentu węglowego, ze względu na to, że, przed nabyciem prawa do emerytury pomostowej, ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu w innym zakładzie pracy niż na kolei, bo w firmie (...) S.A.

(decyzja k. 27 akt ZUS)

Od powyższej decyzji odwołał się wnioskodawca, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego. Odwołujący się argumentował, że przepis art. 74 ust. 1 ustawy z 8.09.2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...), nie wymaga tego, aby były pracownik kolei posiadał status pracownika zatrudnionego na kolei bezpośrednio przed przejściem na emeryturę, powołując się na poparcie tego stanowiska na wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17.02.2015 r., III AUa 661/14.

(odwołanie k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko, na którego poparcie powołał się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18.07.2023 r., III UZP 1/23 oraz na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6.12.2022 r., III UZP 7/22.

(odpowiedź na odwołanie k. 5-7)

Na rozprawie z dnia 25.09.2024 r. strony podtrzymały zajęte stanowiska.

( stanowiska stron – e-prot. z 25.09.2024 r.: 00:01:18, 00:01:57, 00:15:15, 00:15:23)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - W. G. urodził się w dniu (...) (okoliczność bezsporna)

Ubezpieczony ukończył technikum kolejowe, potem technikum drogowe i studia wyższe w (...) Akademii (...) na kierunku drogi kolejowe.

( zeznania wnioskodawcy e-prot. z 25.09.2024 r.: 00:14:16 w zw. z 00:02:20)

Odwołujący się był zatrudniony, w pełnym wymiarze czasu pracy, w kolejnictwie, ( na kolei) , na stanowiskach: rzemieślnik specjalista, majster, mistrz, starszy toromistrz, starszy mistrz, mistrz oraz przez cały czas pobierał deputat węglowy w następujących okresach zatrudnienia:

- od 6.10.1980 r. do 31.08.2001 r. w jednostkach organizacyjnych (...) SA

- od 1.09.2001 r. do 31.01.2007 r. w Zakładzie (...) Sp. z o.o. w W.,

- od 1.02.2007 r. do 5.02.2018 r. w Przedsiębiorstwie (...) Sp. z o.o. w W.. Ww. pracodawca rozwiązał z wnioskodawcą umowę o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika na podstawie art. 30 par.1 pkt 3 k.p. w zw. z art. 53 par. 1 pkt 1 lit. b k.p.

(okoliczności niesporne, a nadto okoliczności przyznane przez pozwanego e-prot. z 25.09.2024 r.: 00:12:43, zeznania wnioskodawcy e-prot. z 25.09.2024 r.: 00:14:16 w zw. z 00:02:20, okazane przez wnioskodawcę zaświadczenia z lat 1999-2016 e-prot. z 25.09.2024 r.: 00:11:55, świadectwo pracy k. 4 akt emerytalnych)

Wnioskodawca posiada świadectwo pracy z dnia 8.02.2018 r., w którym pracodawca - Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w W. potwierdził ww. okresy zatrudnienia odwołującego na kolei, a także to, że ubezpieczony w całym okresie zatrudnienia na kolei od 6.10.1980 r. do 5.02.2018 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, które zalicza się do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w par. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43).

(świadectwo pracy k. 4 akt emerytalnych)

W okresie od 10.09.2019 r. do 30.09.2019 r. wnioskodawca pracował w firmie (...) SA. w Ł., gdzie, w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę tymczasową, na rzecz (...), na stanowisku pracownika pomocniczego.

(okoliczności niesporne, a nadto świadectwo pracy k. 10 akt emerytalnych)

Na mocy decyzji z dnia 5.11.2019 r. (...) Oddział w T. przyznał wnioskodawcy, od dnia 1.10.2019 r., emeryturę pomostową do dnia poprzedzającego dzień osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego .

(decyzja k. 16 akt emerytalnych)

W dniu 17.04.2024 r. odwołujący się złożył wniosek o emeryturę z wieku powszechnego wraz z deputatem węglowym w formie ekwiwalentu pieniężnego.

( wniosek k. 18 i 23 w aktach ZUS)

(...) Oddział w T., wydał tego samego dnia, tj. 28.06.2024 r. dwie decyzje, a mianowicie:

1) decyzję o przyznaniu ubezpieczonemu prawa do emerytury z wieku powszechnego od dnia 16.05.2024 r., tj. od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego,

a także

2) zaskarżoną decyzję o odmowie prawa do ekwiwalentu węglowego ze względu na to, że przed nabyciem prawa do emerytury pomostowej ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu w innym zakładzie pracy niż na kolei, bo w firmie (...) S.A.

(decyzja k. 24 akt ZUS, decyzja k. 27 akt ZUS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dokumentów, które nie były podważane przez żadną ze stron i stanowią wiarygodne źródło dowodowe, a także na podstawie korelujących z nimi w całości zeznań wnioskodawcy, które zasługują w całości na wiarę. Podkreślić należy, że strony z ustalonego w zakresie koniecznym dla rozstrzygnięcia sprawy, niespornego stanu faktycznego, wywodziły odmienne skutki prawne, ta zaś kwestia należy do oceny prawnej, czego Sąd dokona w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z art. 74 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8.09.2000 r. o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...) (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 146 ze zm.) byłemu pracownikowi kolejowemu, pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin lub przepisów ustawy z dnia 12.06.1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych albo przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a także członkom rodziny tego pracownika, pobierającym po nim rentę rodzinną przyznaną na podstawie wymienionych przepisów, przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego. Stosownie zaś do treści art.74 ust.4 prawo do deputatu węglowego nie przysługuje jednak emerytowi lub renciście, jeżeli nie przysługiwało mu w okresie zatrudnienia, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty. Zgodnie zaś z art. 74 ust. 10 i 11 ustawy z dnia 8.09.2000 r. emeryci i renciści nabywają prawo do ekwiwalentu pieniężnego z dniem przyznania emerytury lub renty. Prawo do pobierania ekwiwalentu pieniężnego ustaje lub ulega zawieszeniu wraz z ustaniem prawa do emerytury lub renty.

W świetle przywołanych regulacji, prawo do deputatu węglowego przysługuje pracownikom pracującym na kolei. Przysługuje ono również byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie właśnie tego zatrudnienia nabyli emeryturę lub rentę. Tym samym przyznanie prawa do deputatu węglowego wyklucza – nie ostatnie przed przyznaniem prawa do świadczenia emerytalnego zatrudnienie poza koleją, jak chce organ rentowy – a jedynie nabycie prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia wykonywanego poza koleją. Zatem okoliczność, że ostatnim zatrudnieniem wnioskodawcy przed przyznaniem mu prawa do emerytury nie było zatrudnienie na kolei nie wyklucza przyznania mu prawa do ekwiwalentu za deputat węglowy. Dla nabycia prawa do deputatu węglowego decydujące znaczenie ma ustalenie, czy wnioskodawcy przysługiwało prawo do deputatu węglowego w okresie zatrudnienia na kolei oraz czy nabycie prawa do emerytury nastąpiło w oparciu o zatrudnienie wykonywane na kolei.

Sąd Okręgowy zważył także, że już ustawa z dnia 28.04.1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (Dz.U. Nr 23, poz. 99 ze zm.), regulowała w art. 18 ust. 2, że emerytowi lub renciście, pobierającemu kolejową emeryturę lub rentę, przysługuje prawo do kolejowej opieki lekarskiej i deputatu węglowego oraz do bezpłatnego i ulgowego przejazdu kolejami, na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Prawo do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego dla pracowników kolejowych pobierających emeryturę lub rentę przewidywał także art. 46a ustawy z dnia 6.07.1995 r. o przedsiębiorstwie (...) (Dz.U. Nr 95, poz. 474 ze zm.), dodany do tej właśnie ustawy przez art. 164 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS; przepis ten obowiązywał od 1 stycznia 1999r., ale wraz całą ustawą z dnia 6.07.1995 r. uchylony został z dniem 1.01.2001 r. przez ustawę z dnia 8.09.2000r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...) (art. 82 ust. 1). Tej ostatniej ustawy przepis art. 74 stanowi aktualnie obowiązującą regulację w przedmiocie prawa do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy dla osób uprawnionych do emerytur i rent.

Prawo do ekwiwalentu za deputat węglowy jest uprawnieniem o charakterze wyjątkowym o ustawowej podstawie, świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych z dotacji celowej z budżetu państwa. Początkowo było to prawo pracownika kolejowego do bezpłatnego przydziału węgla, co skutkowało zrównoważeniem jego utraty kwotą pieniężną (parytet towaru i pieniądza). Przydzielanie węgla pracownikom i rencistom lub emerytom (...) stanowiło przywilej, mający łagodzić trudności w nabywaniu węgla na wolnym rynku, należny oprócz i niezależnie od wynagrodzenia za pracę oraz od emerytury i renty. Stanowiło także swego rodzaju tradycję wywodzącą się z tego, że węgiel składowany był na terenach kolejowych. Z tych przyczyn deputat węglowy ustanowiony został jako bezpłatny przydział węgla, co realizowało cel wyposażenia pracowników w dobro reglamentowane także po ich przejściu na emeryturę lub rentę, spełniane w pieniądzu tylko wówczas, gdy przydział węgla był zbędny (por. uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 6.07.2000 r., III ZP 9/00, OSNAP 2000/24/902).

Zgodnie z treścią przytoczonego wyżej art. 74 ustawy z 8.09.2000 r., ustawodawca określił krąg podmiotów, którym przysługuje prawo do deputatu węglowego, tj. byłym pracownikom kolejowym pobierającym rentę lub emeryturę (lub członkom ich rodzin, którzy prawo do renty lub emerytury uzyskali na podstawie jednego z wyżej wymienionych aktów prawnych), a ponadto w okresie zatrudnienia na kolei mieli prawo do deputatu węglowego.

Wnioskodawca wskazane przesłanki spełnił. Przez okres zatrudnienia - na kolei - był uprawniony do deputatu węglowego wypłacanego w formie ekwiwalentu.

Nietrafne jest, zatem, stanowisko ZUS, że skoro ostatnim zatrudnieniem ubezpieczonego przed świadczeniem emerytalnym nie była praca na kolei, to nie nabył on prawa do deputatu węglowego. Stanowisko to nie jest zasadne, gdyż wymóg taki nie wynika z przepisu art. 74 ust. 1 w/w ustawy.

Gdyby, bowiem, wolą ustawodawcy, było ograniczenie przedmiotowego prawa, jedynie do kategorii osób zatrudnionych na kolei, bezpośrednio przed przejściem na świadczenie emerytalne, to dałby temu wyraz umieszczając stosowny zapis w art. 74 ustawy. Redakcja przepisu skłania do wniosku, że ustawodawca położył nacisk na silny związek tego świadczenia ze stosunkiem pracy, gdyż nie użył określenia „emerytowi" lub „renciście", tylko „byłemu pracownikowi kolejowemu”. Ekwiwalent za deputat węglowy jest, niewątpliwie, świadczeniem wywodzącym się ze stosunku pracy na kolei i ten aspekt oraz literalne brzmienie przepisu należy mieć na względzie w procesie wykładni i subsumcji. Zdaniem Sądu ust. 1 i ust. 4 art. 74 ustawy z dnia 8.09.2000 r. należy odczytywać łącznie w ten sposób, że prawo do deputatu węglowego przysługuje byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie właśnie tego zatrudnienia, uzyskali emeryturę lub rentę, co w przypadku emerytury oznacza, że nabycie prawa do emerytury, w oparciu o zatrudnienie poza koleją, wyklucza nabycie prawa do deputatu. Istotne jest zatem ustalenie, czy emerytura, przyznawana na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ustalona została na podstawie zatrudnienia kolejowego i wówczas prawo do deputatu przysługuje, czy też na podstawie zatrudnienia poza koleją, co wyklucza przyznanie prawa do deputatu (tak samo wyrok SA w Szczecinie z 16.05.2019 r., III AUa 96/19, LEX nr 2685056, a także SA w Ł. w wyroku w sprawie III AUa 1845/19, niepubl.). Innymi słowy, przepis art. 74 ustawy z dnia 8.09.2000 r. nie odnosi się jedynie do byłych pracowników ostatnio zatrudnionych na kolei, ale do wszystkich byłych pracowników kolejowych, którzy jako emeryci lub renciści, uzyskali to uprawnienie w oparciu o zatrudnienie na kolei, a nie o inne zatrudnienie.

Ponadto,Sąd Okręgowy zważył, że zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 7.03.2012 r., w sprawie III AUa 1699/11 (LEX nr 1238743), prawo do deputatu węglowego przysługuje byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie właśnie tego zatrudnienia nabyli emeryturę lub rentę. Jak wskazał Sąd Apelacyjny powyższy przepis nie wymaga, aby przyznana emerytura była pochodną „wyłącznie” zatrudnienia na kolei oraz aby praca na kolei była wykonywana bezpośrednio przed przyznaniem prawa do świadczenia.

W sprawie nie jest sporne to, że odwołujący był zatrudniony na kolei w okresie 6.10.1980 r. do 5.12.2018 r., ani, że w tym czasie przez ponad 15 lat pracował w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin, zaliczanym do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze o których mowa w § 4 rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ponadto w tym czasie upłynął 25-letni ogólny okres składkowy i nieskładkowy, który w niniejszej sprawie również wynikał z zatrudnienia na kolei. W okresie tego zatrudnienia miał ustalone prawo do deputatu węglowego i z tytułu tego zatrudnienia spełnił warunki stażowe składające się na prawo do emerytury pomostowej. W świetle tego, zachodził związek prawny między specyfiką zatrudnienia na kolei, a uzyskaniem przez odwołującego emerytury pomostowej. Zatrudnienie odwołującego na kolei przez ponad 15 lat warunkowało bowiem prawo do ustalenia mu prawa do tej emerytury. Skoro zatem odwołujący spełnił warunki konieczne do przyznania mu emerytury pomostowej, ustalonej na podstawie zatrudnienia kolejowego, w trakcie którego przysługiwało mu prawo do deputatu węglowego, to spełnił przesłanki wynikające z art. 74 ust. 1 i 4 ustawy o komercjalizacji, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy jako byłemu pracownikowi kolejowemu. Identyczną ocenę przedstawił Sąd Apelacyjny w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z 15.09.2021 r., III AUa 762/21/L./. Sąd rozpatrujący n/n sprawę w pełni podziela zawartą tam argumentację prawną.

Stanowisko organu rentowego, co do konieczności pozostawania w zatrudnieniu na kolei, bezpośrednio, przed przyznaniem emerytury lub renty, a nadto, by świadczenie emerytalne było „ tylko i wyłącznie ” pochodną zatrudnienia kolejowego, aby uprawniało do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego w zamian za deputat węglowy, nie jest uprawnione. Przede wszystkim wymóg taki nie wynika z przepisu art. 74 ust. 1 ustawy. Gdyby zaś wolą ustawodawcy było ograniczenie przedmiotowego prawa jedynie do kategorii osób zarówno zatrudnionych na kolei bezpośrednio przed przejściem na świadczenie emerytalne bądź wobec osób, których emerytura została ustalona wyłącznie w oparciu o zatrudnienie na kolei, to dałby temu wyraz, umieszczając stosowny zapis w art. 74 ustawy. Stylistyka przepisu skłania do wniosku, że ustawodawca położył nacisk na silny związek tego świadczenia ze stosunkiem pracy, gdyż nie użył określenia „ emerytowi ” lub „ renciście ”, tylko „ byłemu pracownikowi kolejowemu ”. Ekwiwalent za deputat węglowy jest niewątpliwie świadczeniem wywodzącym się ze stosunku pracy na kolei i ten aspekt oraz literalne brzmienie należy mieć na względzie w procesie wykładni i subsumpcji (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 2019 r., III AUa 1367/18, opubl. LEX nr 2891822).

Sąd Okręgowy podziela, też, poglądy, zawarte w wyrokach Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 lutego 2015 r., III AUa 661/14, opubl. LEX nr 1680024, oraz z dnia 17 marca 2022 r. III AUa 1160/21 Legalis nr 2694779, że ust. 1 i ust. 4 art. 74 ustawy z dnia 8 września 2000 r. należy odczytywać łącznie w ten sposób, że prawo do deputatu węglowego przysługuje byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie właśnie tego zatrudnienia (ale nie „wyłącznie ”) uzyskali emeryturę lub rentę (por. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 7 marca 2012 r., III AUa 1699/11, Legalis nr 733836 oraz Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 4 listopada 2015 r., III AUa 852/15, LEX nr 1936822). Oznacza to, że przepis art. 74 ustawy z dnia 8 września 2000 r. nie odnosi się jedynie do byłych pracowników ostatnio zatrudnionych na kolei, ale do wszystkich byłych pracowników kolejowych, którzy jako emeryci lub renciści uzyskali to uprawnienie w oparciu o zatrudnienie na kolei, lecz jednocześnie przepis ten nie wymaga – co wynika z jego literalnego brzmienia – aby świadczenie było „ wyłącznie ” pochodną zatrudnienia kolejowego.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie można, zatem, zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, że w oparciu o przepis art. 74 ust. 1 ustawy o komercjalizacji, wymogiem jest, aby bezpośrednio przed przyznaniem emerytury uprawniony pracował na kolei. Stanowisko organu rentowego nie znajduje bowiem uzasadnienia ani w przepisach prawa, ani w orzecznictwie sądowym.

Z kolej w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 stycznia 2019 roku (III AUa 730/18) Sąd Apelacyjny w Białymstoku podzielił stanowisko Sąd Apelacyjnego we Wrocławiu, wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 marca 2012 roku (III AUa 1699/11), że co prawda art. 74 ust. 1 przewiduje możliwość nabycia prawa do deputatu węglowego byłemu pracownikowi kolejowemu również na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednak przepis ten nie może być interpretowany w oderwaniu od ust. 4 tego przepisu. Zgodnie bowiem z ust. 4 prawo do deputatu węglowego nie przysługuje jednak emerytowi lub renciście, jeżeli nie przysługiwało mu w okresie zatrudnienia, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty. W świetle powyższych przepisów należy więc stwierdzić, że prawo do deputatu węglowego przysługuje pracownikom pracującym na kolei. Przysługuje ono również pracownikom kolejowym, którzy na podstawie tego zatrudnienia nabyli emeryturę lub rentę.

Ekwiwalent za deputat węglowy jest świadczeniem wywodzącym się ze stosunku pracy na kolei, co oznacza, że przysługuje byłym pracownikom kolejowym, którzy uzyskali świadczenie emerytalne lub rentowe na podstawie zatrudnienia kolejowego i już w trakcie zatrudnienia przysługiwało im prawo do deputatu węglowego. Gramatyczna wykładnia przepisów art. 74 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 września 2000 roku jednoznacznie wskazuje, że prawo do deputatu węglowego przysługuje byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie tego właśnie zatrudnienia, a nie wyłącznie na jego podstawie, otrzymali emeryturę lub rentę, oraz którym prawo do deputatu przysługiwało w okresie zatrudnienia, z tytułu którego powstało prawo do emerytury lub renty (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 20 maja 2021 roku, III AUa 264/20).

Inaczej mówić, prawo do deputatu węglowego, w przypadku byłych pracowników kolejowych, przysługuje im wówczas, gdy na podstawie właśnie tego zatrudnienia (zatrudnienia na kolei) nabyli oni emeryturę lub rentę.

Z powyższego wynika, że chodzi tu o sytuację kiedy zatrudnienie na kolei jest wystarczającą przesłanką stażową do nabycia prawa do emerytury.

Prawo do dochodzonego ekwiwalentu pieniężnego przysługuje także osobie, która uzyskała prawo do emerytury pomostowej. W tym względzie Sąd podziela stanowisko wyrażone m.in. w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 20 lipca 2022 r. w sprawie III AUa 2624/20 /L./, a także w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 10.02.2021 r. w sprawie III AUa 963/20 /L./, oraz w uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny w Gdańsku z 27.09.2012 r. w sprawie III AUa 515/12, /L./. Wskazać należy po pierwsze, że ustawa o emeryturach pomostowych nie obowiązywała w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 8.09.2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe", a po drugie, że przepis art. 56 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych stanowi, że ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o emeryturze, należy przez to rozumieć również emeryturę pomostową. Powyższa norma stanowi wystarczają podstawę do uznania, że mimo braku wymienienia w art. 74 ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" wprost przepisów ustawy o emeryturach pomostowych należy je jednak uwzględniać przy ustalaniu uprawnienia do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego. Nadto, podkreślenia wymaga, że za taką interpretacją przemawia wykładnia systemowa. Brak jest bowiem racjonalnych przesłanek do uznania, iż wolą ustawodawcy było pozbawienie osób pobierających emerytury pomostowe prawa do w/w świadczenia. Emerytury te, tak samo jak emerytury uregulowane ustawą z 17.12.1998 r., przysługują z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (wyrok SA w Gdańsku z 27.09.2012 r., III AUa 515/12, Legalis nr 749307).

Jednocześnie wskazać należy, że Sąd Okręgowy miał na uwadze, że w nowszych orzeczeniach (vide: uchwała SN z dnia 6.12.2022r. III UZP 7/22, L. (...), a także uchwała SN z dnia 18.07.2023 r., III UZP 1/23, L. (...)) Sąd Najwyższy stwierdził, iż pobieranie emerytury z art. 24 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 29) wyłącza możliwość nabycia przez byłego pracownika kolejowego prawa do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego, o którym mowa w art. 74 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji, i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...) (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 146), gdyż emerytura z art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie jest emeryturą "powstałą" z tytułu jakiegokolwiek zatrudnienia (w tym dającego prawo do deputatu węglowego), ale przysługującą w związku z osiągnieciem określonego wieku emerytalnego. Wobec powyższego Sąd zważył, że stan faktyczny w powołanym orzeczeniu jest jednak odmienny niż w rozpoznawanej sprawie, gdyż wnioskodawcy przyznano prawo do emerytury pomostowej wynikającej właśnie z pracy na kolei.

Sąd Okręgowy w całości podziela powyższe poglądy orzecznictwa, stwierdzając, że znajdują odniesienie do realiów niniejszej sprawy. Powyższe świadczy o zasadności odwołania i przywołanych na jego uzasadnienie argumentów, gdyż wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki wskazane w przepisie art. 74 ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe", bowiem ma prawo do emerytury pomostowej na podstawie zatrudnienia na kolei, w trakcie którego przysługiwało mu przez cały czas prawo do deputatu węglowego, a zatem, wbrew stanowisku organu rentowego, przysługuje mu prawo do wypłaty deputatu węglowego, jako byłem pracownikowi kolejowemu.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonemu prawo do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy, od dnia 16.05.2024 r.