Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z 25.08.2023 r Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił H. Ś. dalszego prawa do renty od 1.09.2023 r. z tytułu niezdolności do pracy ponieważ Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z 2.06.2023 r. nie uznała wnioskodawcy za niezdolnego do pracy. /decyzja w aktach ZUS k. 36/

Wnioskodawca złożył odwołanie od w/w decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. /odwołanie k. 3/

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji. /odpowiedź na odwołanie – k. 4/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - H. Ś. urodził się (...) /bezsporne/

Ubezpieczony do 31.08.2023 r. był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. / bezsporne/

W dniu 17.04.2023 r. w ubezpieczony złożył wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. /wniosek k. 32 akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z 11.05.2023 r. uznał, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy. Rozpoznał u wnioskodawcy zmiany zwyrodnieniowo przeciążeniowe lewego stawu barkowego bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej, HA kontrolowane.

/orzeczenie– k. 33 akt ZUS, opinia lekarska – k. 24/25 dokumentacji medycznej/

Na skutek sprzeciwu ubezpieczonego od ww. orzeczenia, Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z 2.06.2023 r. uznała, iż ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Rozpoznała zmiany zwyrodnieniowo przeciążeniowe lewego stawu barkowego bez istotnego upośledzenia sprawności ruchowej, zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego, nadciśnienie tętnicze kontrolowane, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, otyłość I stopnia wg (...). /orzeczenie k. 35 akt ZUS, opinia lekarska k. 30-32 dokumentacji medycznej, sprzeciw k. 26/27 dokumentacji medycznej/

Powyższe orzeczenie skutkowało wydaniem zaskarżonej decyzji z 25.08.2023 r. /decyzja k. 36 akt ZUS/

U wnioskodawcy w badaniu sądowo –ortopedycznym stwierdzono zmiany zwyrodnieniowo –przeciążeniowe barków, bardziej nasilone po stronie lewej, zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa szyjnego. Przeprowadzone naoczne badanie ortopedyczne ujawniło przede wszystkim znaczne ograniczenie funkcji lewego barku, które aktualnie uniemożliwia wnioskodawcy wykonywanie pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, a dokumentacja medyczna nie potwierdza aby doszło u wnioskodawcy w wyniku leczenia do istotnej poprawy pozwalającej uznać, że ubezpieczony całkowicie odzyskał zdolność do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Z przyczyn ortopedycznych wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy od 11.05.2023 r. na okres 2 lat do 10.05.2025 r. /podstawowa i uzupełniające pisemne opinie biegłego ortopedy i traumatologa P. S. k. 15-18, 33-34, 67-68/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumentację lekarską w tym dokumentację przedłożoną przez wnioskodawcę w toku procesu, a także opinię biegłego lekarza ortopedy i traumatologa P. S..

Opinię podstawową i dwie uzupełniające wydane przez ww. biegłego Sąd uznał za pełnowartościowe, zostały bowiem sporządzone przez biegłego o specjalności właściwej z punktu widzenia schorzeń na jakie cierpi wnioskodawca. Biegły w sposób wyczerpujący określił schorzenia, jakie występują u wnioskodawcy i kompleksowo ocenił ich znaczenie dla jego zdolności do pracy na dzień wydania zaskarżonej decyzji, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych ubezpieczonego. Biegły ocenił też czasookres trwania stanu niezdolności do pracy. Wydane w sprawie opinie ortopedyczne są logiczne, spójne i rzetelnie opisują stan zdrowia ubezpieczonego, stanowiąc tym samym wiarygodne źródło dowodowe. Opinie ortopedyczne podstawowa i obie uzupełniające zostały wydane przez biegłego w oparciu o całą dostępną dokumentację medyczną wnioskodawcy, a przede wszystkim o naoczne sądowo – ortopedyczne badanie ubezpieczonego wykonane przez biegłego P. S. - zatem stanowią wystarczającą podstawę orzekania w sprawie.

Czyniąc ustalenia sąd na podstawie art. 235 ²§ 1 pkt 5 pominął wnioski pełnomocnika organu rentowego o dopuszczenie dowodu z dalszej opinii uzupełniającej z zakresu ortopedii ewentualnie z opinii innego biegłego lekarza ortopedy celem ponownej oceny spornych okoliczności. Podkreślić należy, iż wydany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający dla rozstrzygnięcia. Biegły opiniujący w sprawie szczegółowo odniósł się co do okoliczności, które z punktu widzenia jego specjalizacji medycznej powodują częściową niezdolność do pracy wnioskodawcy na dzień wydania zaskarżonej decyzji i uzasadnił logicznie swoje stanowisko w tym przedmiocie. Podkreślić należy, że biegły ortopeda wyczerpująco odniósł się do podnoszonej przez pozwanego kwestii dokumentacji medycznej aktualnego leczenia, wyjaśniając jednoznacznie, że naoczne badanie ortopedyczne nie pozostawia wątpliwości o istnieniu częściowej niezdolności do pracy odwołującego, i skrupulatnie odpowiedział na podnoszone przez organ rentowy zastrzeżenia i zarzuty, wskazując na ich bezzasadność. Organ rentowy podtrzymując swoje stanowisko co do konieczności wydania opinii dodatkowo przez innego biegłego ortopedy nie wykazał żadnych merytorycznych błędów opinii wydanej w sprawie, a jedynie nadal utrzymywał, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji ocena ta winna przedstawiać się inaczej. Tymczasem wyłącznie polemika z opinią biegłego nie stanowi podstawy do powoływania kolejnego biegłego tej samej specjalności. Dowód z opinii biegłego jest przeprowadzony prawidłowo, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania, a tylko brak w opinii fachowego uzasadnienia wniosków końcowych, uniemożliwia prawidłową ocenę jej mocy dowodowej (wyrok SN z 30.06.2000 r., II UKN 617/99 OSNAPiUS 2002/1/26). Dla obalenia twierdzeń biegłego specjalisty nie wystarcza przeświadczenie strony, że fakty wyglądają inaczej, lecz koniecznym jest również rzeczowe wykazanie, iż wystawiona przez biegłego opinia jest niespójna bądź merytorycznie błędna (wyrok SN z 9.01.2002 r., II UKN 708/00 L.). Podkreślić należy, że dostateczne wyjaśnienie okoliczności spornych w sprawie nie jest równoznaczne z uzyskaniem dowodu korzystnego dla strony niezadowolonej z faktów wynikających z dowodów dotychczas przeprowadzonych (wyrok SN z 28.02.2001 r., II UKN 233/00 L.). Sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza podlegająca kontroli instancyjnej ocena, czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy (wyr. SN z 25.9.1997 r., II UKN 271/97, OSNP 1998, Nr 14, poz. 430). Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Przy czym potrzebą taką nie może być przeświadczenie strony, że dalsze opinie pozwolą na udowodnienie korzystnej dla niej tezy. Jak słusznie wskazuje się w judykaturze, opowiedzenie się za odmiennym stanowiskiem oznaczałoby bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, by upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona kwestionująca (tak m. in.: wyrok SA w Poznaniu z 28.02.2013 r., III AUa 1180/12, LEX 1294835; wyrok SA w Łodzi z 22.02.2013 r., I ACa 76/12, LEX 1312019). Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przyczynami mogącymi przemawiać za koniecznością uzyskania dodatkowej opinii od innego biegłego są na przykład nielogiczność wyciągniętych przez niego wniosków, zawarcie w opinii sformułowań niekategorycznych, niejednoznacznych czy też brak dostatecznej mocy przekonywającej opinii (tak m.in. wyrok SA w Warszawie z 12.02.2013 r., I ACa 980/12, LEX 1293767; wyrok SA w Łodzi z 3.04.2013 r., I ACa 148/13, LEX 1313335).Zdaniem Sądu wszelkie wątpliwości zgłaszane przez pozwanego zostały w sposób wyczerpujący wyjaśnione przez biegłego ortopedę w jego uzupełniających opiniach, a dalsze kwestionowanie wniosków końcowych opinii tego biegłego przez ZUS wynikało jedynie z niezadowolenia pozwanego, lecz było pozbawione uzasadnionych merytorycznie argumentów i zmierzało jedynie do zbędnego przedłużenia postępowania w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Odwołanie wnioskodawcy jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1251 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

4.  nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

W myśl art. 12 ww. ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 ust. 1 ww. ustawy).

Warunki wskazane w art. 57 ww. ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W odniesieniu do odwołującego jedyną kwestią sporną było spełnienie przez niego warunku niezdolności do pracy. ZUS odmówił bowiem wnioskodawcy dalszego prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1.09.2023 r. wobec uznania, że nie jest on niezdolny do pracy.

Stosownie do art. 107 ww. ustawy prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym dokumentacji medycznej oraz z opinii biegłego ortopedy wynika jednoznacznie, że wnioskodawca jest nadal osobą częściowo niezdolną do pracy w okresie od 11.05.2022 r. do 10.05.2022 r.

Podkreślić należy, że przy ocenie opinii biegłych lekarzy Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. (por wyrok SN z 13.10.1987 r., II URN 228/87, (...), wyrok SA w Poznaniu z 4.07.2018 r., III AUa 1328/17 Legalis nr 1824314). Sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez Sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii (tak postanowienie SN z 27.11.2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/84).

Na gruncie rozpoznawanej sprawy organ rentowy kwestionując wnioski końcowe z opinii biegłego ortopedy co do faktu istnienia na dzień wydania zaskarżonej decyzji częściowej niezdolności do pracy wnioskodawcy nie przedstawił zastrzeżeń podważających merytoryczną wartość opinii tego biegłego zarówno co do tej okoliczności, jak i przewidywanego okresu trwania tej niezdolności. Sąd przy tym zauważył, iż biegły ortopeda ocenił przede wszystkim na podstawie własnego naocznego badania sądowo - ortopedycznego, że częściowo niezdolność do pracy u wnioskodawcy nadal istnieje i że ma ona charakter okresowy do 10.05.2025 r. Biegły wydając swoje opinie uwzględnił wszystkie dostępne dokumenty z leczenia odwołującego oraz badania przedmiotowego, a także wywiad. Podkreślić należy, że biegły lekarz w ramach swojej specjalizacji medycznej opiniując na zlecenie sądu ma jako jedyny kompetencję do wystawiania ekspertyz dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonego, w kontekście zdolności do świadczenia pracy zgodnej z kwalifikacjami – w ramach zakreślonej tezy dowodowej. Oznacza to, że kiedy biegły rzetelnie i logicznie oceni, że biologiczny stan kalectwa lub choroba powodują naruszenie sprawności organizmu w stopniu mającym wpływ na częściową utratę zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, uzasadnionym jest przyznanie renty z tego tytułu - a tak było w rozpoznawanej sprawie. Opinie biegłego ortopedy i sposób motywowania sformułowanego w nich stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w nich ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej nie budził zastrzeżeń. W konsekwencji stanowisko ZUS nie mogło się ostać.

Na mocy art. 129 ust. 1 i 2 ww. ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1.09.2023 r. (bowiem do 31.08.2023 r. miał on poprzednio orzeczoną częściową niezdolność do pracy) okresowo do 10.05.2025 r.