Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25 sierpnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. określił wysokość należności z tytułu składek P. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) za okres od marca 2023 r. do maja 2023 r. w tym na ubezpieczenie zdrowotne (zakres deklaracji 01-39) w kwocie 942,30 zł oraz należne odsetki w kwocie 0,00 zł.

W uzasadnieniu organ wskazał, że z uwagi na to, że płatnik składek nie dokonał wyrejestrowania i nie podlega zwolnieniu z obowiązku comiesięcznego składania dokumentów rozliczeniowych, należy przyjąć, że zgodnie z dyspozycją art. 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późń. zm) jest nadal zobowiązany do składania deklaracji rozliczeniowych i opłacania należnych składek. W związku z niespełnieniem ustawowego obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowych za okres od marca 2023 r. do maja 2023 r. na koncie płatnika dokonany został wymiar składek z urzędu w wysokości określonej w niniejszej decyzji. Jednocześnie ZUS wskazał, że pismem z dnia 30 czerwca 2023 r. nr: (...) poinformował ubezpieczonego o dokonanym wymiarze składek z urzędu oraz o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie decyzji określającej wydania decyzji określającej wysokość należności z tytułu składek za okres od marca 2023 r. do czerwca 2023 r. Pouczono również o przysługującym prawie do czynnego uczestnictwa w toczącym się postępowaniu oraz o prawie do zapoznania się i wypowiedzenia przed wydaniem decyzji co do zebranego materiału dowodowego w sprawie. Pomimo jednak otrzymania powyższych informacji, do dnia niniejszej decyzji do ZUS nie wpłynęły prawidłowe dokumenty ubezpieczeniowe oraz płatnik nie skorzystał z przysługujących uprawnień w prowadzonym w sprawie postępie.

(decyzja – k. bez numeru akt ZUS pliku II akt ZUS)

Zawiadomieniem z dnia 4 września 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. poinformował P. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...), że do dnia 4 września 2023 r. na konto płatnika składek nie wpłynęły dokumenty rozliczeniowe za okres od czerwca 2023 r. do lipca 2023 r. pomimo obowiązku ich złożenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późń. zm), w związku z powyższym, za ten miesiąc został dokonany wymiar składek z urzędu, na podstawie art. 48 ustawy. Wymiar dotyczy składek należnych na ubezpieczenie zdrowotne wyniósł 628,20 zł. Zakład poinformował również, że w sprawie dokonanego wymiaru składek z urzędu wszczęte zostało postępowanie administracyjne. (zawiadomienie – k. bez numeru akt ZUS pliku I akt ZUS)

(odwołanie – k. 3)

P. K. reprezentowany przez pełnomocnika – swojego ojca A. K. odwołał się od powyższych decyzji, wnosząc o anulowanie składek zdrowotnych za okres od marca do maja 2023 r. w kwocie 942,30 zł oraz za okres od czerwca do lipca 2023 r. w kwocie 628,20 zł na podstawie decyzji znak (...) z dnia 4 września 2023 r. Pełnomocnik wskazał, że jego syn w w/w okresie pracował i pracuje nadal na zasadach umowy o pracę w (...) Zakładach (...) i nie prowadził działalności gospodarczej. Powyższe naliczenia mogły powstać na skutek błędów w dokumentacji internetowej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W związku z powyższym ubezpieczony wniósł o ponowną analizę dokumentacji, gdyż skoro odwołujący się nie prowadził działalności gospodarczej to dlaczego ma opłacać błędnie naliczone składki zdrowotne w kwocie 1570,52 zł. (odwołanie – k. 3)

W odpowiedzi na odwołanie od decyzji z dnia 25 sierpnia 2022 r. organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Zakład wskazał, że decyzją z dnia 25 sierpnia 2022 r. ZUS określił wysokość należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od marca 2023 r. do maja 2023 r. w kwocie 942,30 zł. Składki zdrowotne zostały ustalone w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej przez P. K. na podstawie danych z (...). Z danych tych wynika, że P. K. prowadził działalność gospodarczą, która została zawieszona w dniu 4 września 2023 r. P. K. w odwołaniu zarzucił, że w okresie, którego dotyczy decyzja nie prowadził działalności gospodarczej, pozostawał w stosunku pracy. W związku z powyższym ZUS wskazał, że wpis działalności gospodarczej stwarza domniemanie faktyczne jej prowadzenia. Na tym domniemaniu oparł się ZUS wydając zaskarżoną decyzję. Odwołanie nie obala skutecznie tego domniemania, nie zawiera dokumentów potwierdzających prowadzenie działalności gospodarczej. Sam fakt zatrudnienia nie wyklucza prowadzenia działalności gospodarczej, skutkuje jedynie powstaniem obowiązku zapłaty tylko składki zdrowotnej. (odpowiedź na odwołanie od decyzji z dnia 25 sierpnia 2022 r. – k.9-9 verte)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 grudnia 2014 r. P. K. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą (...) P. K.. Działalność ubezpieczonego polegała na przewozie osób taksówką osobową (NIP: (...)). (bezsporne)

P. K. zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 27 października 2020 r. (dokonano zmiany we wpisie, wskazując poprawną datę zawieszenia działalności gospodarczej przez ubezpieczonego). (wydruk z (...) k. 20)

W dniu 30 października 2023 r. P. K. złożył w ZUS oświadczenie, w którym wskazał, że od dnia 27 października 2020 r. nie prowadził działalności gospodarczej. Nadto ubezpieczony podkreślił, że w dniu 27 października 2020 r. dokonał zawieszenia działalności gospodarczej polegającej na przewozie osób taksówką osobową w (...). Skarżący podkreślił, że nie wie, z jakiego powodu jego wpis nie został uwzględniony w systemie. Był przekonany, że jego działalność została zawieszona i informacja została następnie skierowana do urzędów, w tym ZUS. Na koniec ubezpieczony podkreślił, że od dnia 27 października 2020 r. jest zatrudniony na zasadach umowy o pracę w (...) ZAKŁADACH (...), obecna nazwa (...) i poza tą pracą nie prowadzi działalności gospodarczej. Oświadczenie zostało złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej. (oświadczenie – 19)

Decyzją z dnia 19 grudnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że P. K. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia 1 grudnia 2014 r. do dnia 25 października 2020 r. W uzasadnieniu organ wskazał, że biorąc pod uwagę oświadczenie ubezpieczonego, zapisy w (...) oraz pismo z I. S. Ł. (z którego wynika, że ubezpieczony w latach 2020-2022 nie dokonywał rozliczeń jako podatnik z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej) ZUS uznał, że P. K. nie prowadzi działalności gospodarczej od dnia 27 października 2020 r. (decyzja z dnia 19 grudnia 2023 r. – k. 31-32)

Decyzją z dnia 6 lutego 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. umorzył postępowanie w sprawie określenia na koncie dłużnika P. K. należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, z której uzasadnienia wynika, że po rozliczeniu konta z uwzględnieniem korekt dokumentów nie stwierdza się zaległości na kontach poszczególnych funduszy za okres wskazany w zawiadomieniu z dnia 4 września 2023. (decyzja z dnia 6 lutego 2024 r. okazana na rozprawie z dnia 20 lutego 2024 r. e - protokół (...):01:05-00:09:40 – koperta k.37)

P. K. nie składał rozliczenia podatku z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej za rok 2023. (pismo – k. 55)

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie powołanych, niespornych w sprawie dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji z dnia 25 sierpnia 2023 r. znak (...) podlegało uwzględnieniu. W pozostałym zakresie postępowanie w przedmiotowej sprawie podlegało umorzeniu.

Na wstępie wskazania wymaga, że stosownie do treści art. 477 ¹³ k.p.c. zmiana przez organ rentowy zaskarżonej decyzji lub wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności zaskarżonego orzeczenia przed rozstrzygnięciem sprawy przez sąd - przez wydanie decyzji lub orzeczenia uwzględniającego w całości lub w części żądanie strony - powoduje umorzenie postępowania w całości lub w części. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji lub orzeczenia nie ma wpływu na bieg sprawy.

Decyzja uwzględniająca w całości lub w części żądanie stron w rozumieniu art. 477 ¹³ k.p.c., to nie tylko decyzja zmieniająca, lecz każda forma decyzji, byleby z niej w sposób jednoznaczny wynikało, że rozstrzyga o materialnoprawnym stosunku, będącym przedmiotem wcześniejszej decyzji i to zgodnie z żądaniem odwołania (por. postanowienie SA w Lublinie z dnia 27 lutego 2013 r., III AUa 910/12, LEX nr 1282950).

W rozpoznawanej sprawie organ rentowy, w toku trwania postępowania sądowego, w dniu 6 lutego 2024 r. wydał decyzję, na podstawie której umorzył postępowanie w sprawie określenia na koncie dłużnika P. K. należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotnej, z której uzasadnienia wynika, że po rozliczeniu konta z uwzględnieniem korekt dokumentów organ nie stwierdza zaległości na kontach poszczególnych funduszy za okres wskazany w zawiadomieniu z dnia 4 września 2023 r. (znak (...)) Tym samym wydając przedmiotową decyzję organ uwzględnił żądanie odwołania dotyczące anulowania naliczonych składek zdrowotnych za okres od czerwca do lipca 2023 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy działając na podstawie art. 477 ¹³ k.p.c. w związku z art. 355 § 1 k.p.c., postępowanie w sprawie w tym zakresie umorzył.

W dalszej kolejności wskazania wymaga, że zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 497, dalej: ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych) do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Na mocy art. 6 ust. 1 pkt. 5 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

Okres podlegania obowiązkowi ubezpieczeń określa przepis art. 13 pkt. 4 zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Na mocy art. 46 ust. 1 płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Natomiast w myśl art. 83 ust. 1 pkt. 3 Zakład wydaje decyzje w zakresie indywidualnych spraw dotyczących w szczególności ustalania wymiaru składek i ich poboru, a także umarzania należności z tytułu składek (…)

Na podstawie art. 66 ust. 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 146) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają m.in. osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086) lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236) przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na zasadach określonych w niniejszej ustawie, z uwzględnieniem przepisów dotyczących ubezpieczeń społecznych.

Natomiast w myśl art. 24 ust. 1 ww. ustawy, zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej.

Z art. 24 ust. 2 ww. ustawy wynika, że w przypadku przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo do dnia wskazanego we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy organ rentowy słusznie stwierdził, że P. K. jest dłużnikiem ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za okresy wskazane w decyzji z dnia 25 sierpnia 2023 r.

W toku trwania przedmiotowego postępowania ustalono, że w rzeczywistości od dnia 27 października 2020 r. działalność gospodarcza prowadzona przez skarżącego była zawieszona. Powyższe wynika przede wszystkim z danych zawartych w (...), ale także z oświadczenia ubezpieczonego złożonego do organu rentowego pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Nadto, podkreślenia wymaga, iż ubezpieczony w 2023 r. nie dokonywał rozliczeń jako podatnik z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Powyższe wynika jednoznacznie z informacji uzyskanej od N. (1) Ł..

W związku z powyższym należy wskazać, iż w okresie od marca 2023 r. do maja 2023 r. odwołujący się nie był zobowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 25 sierpnia 2023 r. i stwierdził, że P. K. nie jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w Ł. z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne w związku z działalnością gospodarczą i nie jest zobowiązany do zapłaty tych składek za okres od marca 2023 r. do maja 2023 r. w kwocie 942,30 zł (pkt 1 sentencji wyroku), w pozostałym zakresie na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. postępowanie w sprawie umorzył (pkt 2 sentencji wyroku).

SSO Paulina Kuźma