Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18.06.2024 r., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 14.06.2024r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił, B. Ł., prawa do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W uzasadnieniu decyzji poinformowano, iż zgodnie z art. 21 ustawy z dn. 19.12.2008r. rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli do dnia 31.12.2008 ma okres pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszący co najmniej 15 lat.

Zakład odmówił przyznania rekompensaty ponieważ wnioskodawca nie udowodnił wymaganego 15 letniego okresu racy w szczególnych warunkach

/ decyzja w aktach akt ZUS k. nienumerowane/

Odwołanie od powyższej decyzji w dniu 6.03.2024 r. wniósł B. Ł. domagając się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania świadczenia , nadto zasadzenia kosztów postępowania. W uzasadnieniu swego stanowiska podniósł iż wbrew zapatrywaniom organu w świetle dokumentów w postaci świadectw pracy , umów o prace, świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach legitymuje się wymaganym 15 letnim okresem pracy w tym charakterze.

Ubezpieczony wskazał, iż w okresach zatrudnienia:

- od 16.08.1976 do 30.04.1986 w (...) w Ł.

- od 5.05.1986 do 20.06.1987 w (...) nr 1 w K.

- od 8.07.1987 do 28.02.1997 w (...) S.A.

-od 5.03.1997 do 30.06.1997 w Zakładzie (...) w Ł. ( przedsiębiorstwie Usług (...) sp zo.o. później (...) Oczyszczalnia (...) sp zo.o.)

- od 1.07.1997 do 31.12.1997 w Zakładzie (...) w Ł.,

- od 20.01.1998 do 14.10.1999 w Przedsiębiorstwie (...) sp.zo.o. w Ł.

stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w warunkach szczególnych.

Odwołujący podniósł tez, iż z zaskarżonej decyzji nie wynika, które okresy zatrudnienia zostały uwzględnione a które pominięte przez organ przy ustalaniu prawa do świadczenia.

/ odwołanie k. 3-6/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu wskazanego stanowiska podniósł, iż Zakład uwzględnił wnioskodawcy do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okres zatrudnienia u płatnika Zakład (...) sp. z o.o. od 5.03.1997 do 19.01.1998 r. oraz od 15.10.1999 r. do 31.12.2008 z wyłączeniem okresów przerw w pracy z powodu korzystania ze świadczeń w razie choroby i macierzyństwa na podstawie świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 24.11.2023 r. Tym samym udowodnionym zostało 10 lat i 20 dni okresów prac w warunkach szczególnych.

Zakład nie uwzględnił wnioskodawcy do pracy wykonywanej w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia ze świadectw pracy załączonych do odwołania ponieważ przedłożone świadectwa pracy nie są świadectwami wykonywania pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze.

Ponadto świadectwo pracy z 14.10.1999 r. od płatnika Przedsiębiorstwo (...) sp.zo.o. w Ł., pomimo zawartej informacji o wykonywaniu pracy w warunkach szczególnych - nie zawiera powołania na rozporządzenie Rady ministrów z 7.02.1983 oraz brak jest uwzględnionych zarządzeń resortowych.

/ odpowiedź na odwołanie k. 21-22/

Na rozprawie w dniu 4.11.2024 r. bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku wnioskodawca poparł odwołanie i wniósł o uwzględnienie dodatkowo jako okresu pracy w warunkach szczególnych okresu zatrudnienia od 16.08.1976 do 30.04.1986 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w Ł., okresu od 5.05.1986 do 20.06.1987 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K., okresu od 8.07.1987 do 28.02.1997 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A.

Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/ stanowisko procesowe stron protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:02:51 -00:13:20/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca B. Ł. urodzony (...) , w dniu 14.06.2024 r. wniósł o przyznanie prawa do rekompensaty .

/ wniosek k. 9 akt emerytalnych ZUS /

W rozpoznaniu wskazanego wniosku organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

/ bezsporne/

W okresie od 16.08.1976 do 30.04.1986 wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromonter. W okresie od 26.04.1980 - 26.04.1982 odbywał służbę wojskową. Od 30.03.1983 do 19.12.1984 r był w charakterze elektromontera (prace montażowe i rozruchowe) skierowany na roboty eksportowe w C. -ówczesne ZSRR.

/ bezsporne świadectwo pracy z 30.04.1986 r. k. 7-8 dokumentacja osobowa koperta przy piśmie k. 56 załączona do akt sprawy /

W okresie od 5.05.1986 do 20.06.1987 wnioskodawca pracował w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromonter instalacji, linii i urządzeń elektrycznych.

/ bezsporne świadectwo pracy z 20.06.1987 k. 9- 10/

W okresie od 8.07.1987 do 28.02.1997 B. Ł. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromonter. W okresie wskazanego zatrudnienia miał następujące okresy nieskładkowe uwzględniane przy ustalaniu emerytury 1-10.03.1993, 14.05.1993, 20-22.05.1993, 13.12.1993, 27.12.1993 -07.01.1994, 16.02 - 04.03.1994, 1.06.1994, 29.11.1995, 22.01-02.02.1996 r.

/ świadectwo pracy z dnia 28.02.1997 r. k. 11 dokumentacja osobowa koperta przy piśmie k. 56 załączona do akt sprawy/

Za powyższe okresy zatrudnienia wnioskodawca nie posiada świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach - nie występował o nie.

/ bezsporne/

Innym pracownikom zatrudnionym na stanowisku elektromontera we wskazanym zakładzie pracy wykonujących pracę w analogicznych warunkach co wnioskodawca wydano świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych.

/ świadectwo wykonywania prac w warunkach szczególnych L. S. z 23.02.1994 k. 61 zeznania świadka D. K. protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:20:29 -00:29:00, zeznania świadka I. K. protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:29:00 -00:32:48/

W każdym przedsiębiorstwie (...) , wnioskodawca pracował jako elektromonter na placach budowy, wykonywał instalacje elektryczne, pracował przy ich uruchomieniu. Pracował przy instalacji rozdzielni, sieci, kabli instalacji zewnętrznych , oświetleniowych, zasilających siłowych. Wykonywał pomiary transformatorów, mierzył instalacje induktorem 2,5 KV sprawdzał oporność uzwojenia. Gdy kable były ułożone sprawdzał induktorem izolację kabli, rozdzielni. Każde urządzenie elektroenergetyczne musiało mieć sprawdzone izolacje. Prace pomiarowe również należały do prac elektroenergetycznych przy urządzeniach elektroenergetycznych o niskiej średniej i wysokiej mocy. Uczestniczył w procesie budowy urządzeń przemysłowych w zakresie urządzeń elektroenergetycznych. Wykonywał montaż oświetlenia. Zajmował się kablami wysokiego i niskiego napięcia. Wykonywał instalacje urządzeń do galwanizacji. Przy tych urządzeniach były silniki i obwody. Wykonywał montaż instalacji służących do galwanizacji, te urządzenia to były urządzenia elektroenergetyczne , kable przewody, silniki. Pracował w brygadzie 5-10 osób w wymiarze 8 godzin niejednokrotnie także w nadgodzinach. W Związku (...) na budowie eksportowej układał kable , łączył przewody stawiał stacje elektryczne, rozdzielnie, wykonywał prace przy naprawach.

/ zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:41:30-00:45:17 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:01 -00:17:52, zeznania świadka D. K. protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:20:29 -00:29:00 zeznania świadka I. K. protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:29:00 -00:32:48 zeznania świadka L. S. protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:32:48 -00:40:35/

W (...) wnioskodawca pracował na analogicznych zasadach w brygadzie rozruchowo –pomiarowej, także, przy instalacji elektroenergetycznej na (...).

/zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:41:30-00:45:17 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:01 -00:17:52.

W okresie od 5.03.1997 do 31.07.2000 wnioskodawca był zatrudniony w Zakładzie (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością ( Przedsiębiorstwie Usług (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością , później (...) Oczyszczalnia (...) sp z o.o.),

w okresie od 1.08.2000 do 02.01.2022 w (...) Oczyszczalni (...) w Ł.

w okresie od 3.01.2022 do 31.12.2022 w Zakładzie (...) w Ł.,

w okresie od 1.01.2023 do 24.11.2023 w zakładzie (...) zo.o.

( wskazane zakłady były przejęte w trybie art. 23 ¹ k.p. przez Zakład (...) sp. zo.o. w Ł.)

w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach:

Elektromonter inst. i urz. energetycznych od 1997-03-05 do 2000-10-31

Elektromonter inst. i urz. energetycznych - automatyk od 2000-11-01 do 2012-02-29 Specjalista ds automatyki od 2012-03-01 do 2017-04-09

M. od 2017-04-10 do 2018-08-31

S. M. od 2018-09-01 do 2023-11-24

/ bezsporne świadectwo pracy k 6 akt ZUS oraz k. 19-20, umowa o prace k. 12, świadectwo pracy k. 13, świadectwo pracy k. 14, umowa o prace k. 15, 16 dokumentacja osobowa z Przedsiębiorstwa Usług (...) sp zo.o. później (...) Oczyszczalnia (...) sp zo.o. koperta k 37 , koperta k. 38/

Za wskazany okres zatrudnienia, od 05.03.1997 do 24.11.2023r., w Zakładzie (...) sp. z o.o. wnioskodawca legitymuje się świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 24.11.2023 r., w którym wskazano, iż w okresie od 5.03.1997 do 19.01.1998 r. oraz od 15.10.1999 r. do 31.12.2008 r. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace:

przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz montażu , remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych - wykaz A dział VII poz 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983 r. Dz. U nr 8 poz 43,

na stanowisku:

elektromonter instalacji i urządzeń energetycznych, elektromonter inst. i urz. energetycznych - automatyk - brygadzista - stanowiska tożsame ze stanowiskiem elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych wymienionym w wykazie A dział II poz. 1 pkt 1 zawartym w załączniku nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Administracji (...) Terenowej i Ochrony (...) z dnia 1.07.1983 w sprawie stanowisk pracy w zakładach pracy resortu administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do niższego wieku emerytalnego

/ świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych k. 7 akt ZUS oraz k. 18/

Nadto w okresie od 20.01.1998 r. do 14.10.1999 wnioskodawca był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) sp.zo.o. w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektryk - brygadzista. W świadectwie pracy za wskazany okres zatrudnienia z dnia 14.10.1999 r. wskazano, iż w okresie tym wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - elektryk brygadzista - praca zmianowa.

/ bezsporne świadectwo pracy z 14.10.1999 r. k. 17/

W okresie tego zatrudnienia wnioskodawca był elektrykiem brygadzistą.

/zeznania wnioskodawcy protokół z rozprawy z dnia 4.11.2024 r. 00:41:30-00:45:17 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami 00:03:01 -00:17:52/,

Wnioskodawca nie występował o wcześniejszą emeryturę nie ma też prawa do emerytury pomostowej.

/ bezsporne /

Przy ustalaniu prawa do świadczenia Zakład uwzględnił wnioskodawcy do pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okres zatrudnienia u płatnika Zakład (...) sp. z o.o. od 5.03.1997 do 19.01.1998 r. oraz od 15.10.1999 r. do 31.12.2008 z wyłączeniem okresów przerw w pracy z powodu korzystania ze świadczeń w razie choroby i macierzyństwa (art. 12 ustawy o emeryturach pomostowych) na podstawie świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych z dnia 24.11.2023 r. Tym samym, ZUS uznał za udowodnione - 10 lat i 20 dni okresów prac w warunkach szczególnych.

/ bezsporne/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS oraz dostępne akta osobowo płacowe wnioskodawcy za okres zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) Ł. w dwóch okresach. Zeznania wnioskodawcy i świadków przesłuchanych w procesie Sąd ocenił jako wiarygodne, nie znajdując żadnych podstaw by kwestionować ich szczerość i zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy. Zeznania te korespondowały z przedłożoną do sprawy dokumentacją osobową. Jednocześnie organ rentowy nie zgłosił wniosków dowodowych mających na celu wykazanie okoliczności przeciwnych. Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, co do charakteru pracy odwołującego w ww. okresie zatrudnienia. Natomiast co do okresu zatrudnienia Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K. wskazać należy, iż brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających charakter pracy ubezpieczonego z wyjątkiem świadectwa pracy. Sąd uznał za wiarygodne wyjaśnienia wnioskodawcy, iż warunki jego pracy w tym okresie były w zasadzie tożsame co do charakteru pracy wykonywanego w Ł.. Były to bowiem zakłady o analogicznym charakterze mające siedzibę w różnych miejscach. Ponadto nawet gdyby uznać, iż charakter wykonywanych wówczas obowiązków nie został jednak w tym stanie rzeczy wystarczająco wykazany powyższe nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż uwzględnienie okresu zatrudnienia w (...) oraz okresu uznanego już przez organ rentowy za udowodniony tj. w Zakładzie (...) sp. z o.o. było wystarczające dla rozstrzygnięcia w przedmiocie spornego prawa do świadczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie od decyzji jest zasadne.

Zgodnie z art. 21 ust.1 ustawy z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 164 t.j.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli przed dniem 1 stycznia 2009 r. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat.

Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W myśl art. 23 ust.1 i 2 powołanej ustawy, ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę; rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (zob. np. M. Zieleniecki, Komentarz do art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych, LEX/el. 2017; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 31.03.2016 r., III AUa 1899/15, LEX 2044406).

Przepisy art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty, tj.:

1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej,

2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze do dnia wejścia w życie ustawy tj. do 31.12.2008 r. w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat.

Przesłanką negatywną zawartą w art.21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych jest nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Skoro zgodnie z art.23 ustawy o emeryturach pomostowych rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, a zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r., to warunek sformułowany w art. 21 ust.2 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Analiza układu warunkującego prawo do emerytury pomostowej prowadzi do wniosku, że świadczenie to przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

W przedmiotowej sprawie bezsporne jest, że odwołujący się nie nabył prawa do emerytury pomostowej, ani prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym w związku z wykonywaniem pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Stosownie natomiast do treści art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631) za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei przepis art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.).

Z §1 cytowanego rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia.

Przepis § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, że za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W niniejszym postępowaniu wobec uwzględnienia do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia ubezpieczonego w Zakładzie (...) sp. z o.o. od 5.03.1997 do 19.01.1998 r. oraz od 15.10.1999 r. do 31.12.2008 wnioskodawca domagał się ostatecznie ustalenia, że w okresie zatrudnienia od 16.08.1976 do 30.04.1986 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w Ł., od 5.05.1986 do 20.06.1987 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K. oraz od 8.07.1987 do 28.02.1997 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. na stanowisku elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w szczególnych warunkach i tym samym spełnia warunki do przyznania rekompensaty. Organ rentowy kwestionował zaś powyższe wskazując na brak świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych za wskazane okresy zatrudnienia.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Natomiast, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. 2011. 237.1412) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia.

W myśl § 21-23 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty. Wyjątek od zasady ustalonej w powołanym przepisie jest zawarty w § 25 wymienionego rozporządzenia, który przewiduje, że okresy zatrudnienia mogą być udowodnione zeznaniami świadków, gdy zainteresowany wykaże, że nie może przedstawić zaświadczenia zakładu pracy.

Tym samym brak świadectwa pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub wydanie świadectwa, które nie spełnia wymagań formalnych nie przekreśla ustalania, że tego rodzaju praca była wykonywana. W szczególności ubezpieczony może wykazywać innymi środkami dowodowymi, że praca świadczona była w warunkach szczególnych. W postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się bowiem te same reguły dowodzenia, jak w zwykłym procesie cywilnym. W szczególności zastosowanie mają art. 6 k.c., art. 232 k.p.c. W sprawie o świadczenia z tytułu pracy w warunkach szczególnych, gdzie przedmiotem ustaleń sądu ma być charakter zatrudnienia, dokonywanie ustaleń stanu faktycznego odbywa się z reguły poprzez przeprowadzenie dowodów osobowych oraz - o ile to jest możliwe - dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach osobowych. Osobowe źródła dowodowe (w tym zarówno zeznania świadków, jak i strony procesowej) muszą być skonfrontowane z istniejącą dokumentacją i dopiero uzyskanie przekonania graniczącego z pewnością co do przebiegu zatrudnienia, może pozwolić na pozytywne rozstrzygnięcie o prawie do świadczeń. Ocena osobowych źródeł dowodowych musi być przy tym wolna od jakiejkolwiek dowolności, uwzględniając reguły logiki oraz zasady doświadczenia zawodowego./tak SA w Szczecinie w wyroku z dnia 27 października 2016 r III AUa 41/16 LEX nr 2151525/

Dla rozstrzygnięcia spornej kwestii zasadnym stało się zatem ustalenie, czy praca wykonywana przez wnioskodawcę w spornych okresach była pracą wykonywaną w warunkach szczególnych, o jakich mowa w cytowanych wyżej przepisach.

Wynikające z wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ust. 1 u.e.r.f.u.s. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2013 r. III AUa 1370/12 LEX nr 1339369).

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2011 r. I UK 393/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 II UK 21/10).

Pełne zatrudnienie w warunkach szczególnych pojmowane jest jako bezwzględna cecha tego zatrudnienia jako uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Możliwe jest przy tym łączenie w przebiegu dniówki prac o różnym charakterze polegające na wykonywaniu nie jednego, lecz kilku rodzajów prac w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie. W takim wypadku do czasu pracy w warunkach szczególnych zlicza się czas równolegle wykonywanych czynności tylko wtedy, gdy różne prace wszystkie łącznie lub każda z osobna odpowiadają pracom w szczególnych warunkach i wszystkie razem wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy./tak SA w Łodzi w wyroku z dnia z dnia 2 czerwca 2016 r., III AUa 1687/15, LEX nr 2062050/ Przy ustalaniu okresów pracy w szczególnych warunkach, wymaganych do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nie jest natomiast dopuszczalne zaliczanie innych równocześnie wykonywanych prac w ramach dobowej miary czasu pracy, które nie oddziaływały szkodliwie na organizm pracownika w stopniu powodującym wcześniejszą utratę zdolności do zatrudnienia i nie zostały wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2014 r., II UK 395/13, Lex Nr 1455235).

Tylko okresy zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, kreują i wypełniają weryfikowalne kryterium uznania pracy o cechach znacznej szkodliwości dla zdrowia lub znacznego stopnia uciążliwości, lub wymagającej wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki sam warunek odnosi się do wymagania stałego wykonywania takich prac, co oznacza, że krótsze dobowo (nie w pełnym wymiarze obowiązującego czasu pracy na danym stanowisku), i nie stałe świadczenie pracy wyklucza dopuszczalność uznania pracy za świadczoną w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wskutek niespełnienia warunku stałej znacznej szkodliwości dla zdrowia lub stałego znacznego stopnia uciążliwości wykonywanego zatrudnienia. /III AUa 101/16 - wyrok SA Gdańsk z dnia 11-05-2016/.

Przy czym, należy pamiętać, iż o określonych skutkach prawnych wykonywania pracy w warunkach szczególnych stanowi ustawa oraz utrzymane jej przepisami (art. 32 ust. 4 ustawy o e. i r. z FUS) rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983 r. Zarządzenia resortowe traktowane są tylko jako wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach i mają one znaczenie, o ile są dostosowane do treści załącznika do rozporządzenia i stanowią jego uszczegółowienie, poprzez bardziej ścisłe ustalenie stanowisk pracy (por wyroki SN: z dnia 20 października 2005 r., I UK 41/05, OSNP 2006/19-20/306, z dnia 9 maja 2006 r., II UK 183/05, LEX nr 1001301).

Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia z dnia 7 lipca 1987 r. wskazuje, że wymienione w Dziale II. - w energetyce - prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych są pracą w szczególnych warunkach. Ponadto załączniku Nr 1 do zarządzenia Nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia1 sierpnia 1983 r. (Dz. Urz. Z 1983 r. nr 3 poz. 6-8) wymienione są w wykazie A, dziale II w energetyce poz 1, prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych oraz prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej oraz prace przy montażu remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych oraz stanowiska w pkt 4 elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, pkt 6 elektromonter linii kablowych i pkt 7 elektromonter linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć.

Przedkładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy stwierdzić, że zgromadzony i niepodważony przez organ rentowy materiał dowodowy w postaci zeznań wnioskodawcy zeznań świadków i zgromadzonej dokumentacji w tym osobowej jednoznacznie potwierdza, że w spornych okresach pracy od 16.08.1976 do 30.04.1986 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w Ł., od 5.05.1986 do 20.06.1987 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K. od 8.07.1987 do 28.02.1997 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy będąc formalnie zatrudnionym jako elektromonter, na placach budowy wykonywał instalacje elektryczne, pracował przy ich uruchomieniu, pracował przy instalacji rozdzielni, sieci, kabli instalacji zewnętrznych , oświetleniowych, zasilających, siłowych. Pracę wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy bez żadnych przestojów. W tym stanie rzeczy faktycznie pracował jako elektromonter instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, elektromonter linii kablowych elektromonter linii napowietrznych niskich, średnich i wysokich napięć. Brak więc podstaw do kwestionowania szczególnego charakteru tak wykonywanych czynności.

Reasumując, stwierdzić należy, że po uwzględnieniu do okresu pracy w szczególnych warunkach spornych okresów zatrudnienia wnioskodawcy od 16.08.1976 do 30.04.1986 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w Ł., od 5.05.1986 do 20.06.1987 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) w K., od 8.07.1987 do 28.02.1997 w Przedsiębiorstwie Produkcji i (...) S.A. po pominięciu okresów 1-10.03.1993, 14.05.1993, 20-22.05.1993, 13.12.1993, 27.12.1993 -07.01.1994, 16.02 - 04.03.1994, 1.06.1994, 29.11.1995, 22.01-02.02.1996 w których wnioskodawca korzystał z zasiłków chorobowych ww. niewątpliwie spełnia wymóg posiadania 15-letniego okresu pracy w takim charakterze. Tym samym wnioskodawcy przysługuje prawo do rekompensaty.

W myśl art. 100 ust. 1. ustawy o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

Na mocy art. 129 ust. 1 cytowanej ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Mając na względzie powyższe, należało zmienić zaskarżoną decyzję o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w sentencji wyroku.