VIII U 1766/18 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2019-10-15

Sygn. akt VIII U 1766/18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 lipca 2018 roku - znak SP2 (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 czerwca 2019 roku, odmówił B. N. prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc
w uzasadnieniu, że przyczyną wypowiedzenia przez pracodawcę stosunku pracy była odmowa przyjęcia przez ubezpieczoną nowych warunków umowy o pracę w zakresie miejsca i rodzaju wykonywania pracy, która stanowiła współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy. Organ rentowy uznał zatem, że rozwiązanie stosunku pracy nie nastąpiło wyłącznie z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

/decyzja - k. 18-18 verte plik II akt ZUS/

W dniu 20 sierpnia 2019 roku B. N. wniosła odwołanie od ww. decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie ubezpieczonej prawa do świadczenia przedemerytalnego. Wnioskodawczyni podniosła, że we wrześniu 2017 roku został zlikwidowany cały oddział T. znajdujący się w Ł. w Galerii (...). Razem z nią zostało zwolnionych 100 pracowników tej placówki. Odwołująca potwierdziła, że pracownicy otrzymali propozycje pracy w innych placówkach T., bez podania jednak konkretnie o jaką placówkę chodzi i jaki są warunki pracy i płacy. Wskazała, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego i wniosła o uznanie, że umowa o pracę z pracodawcą została rozwiązana z przyczyn ekonomicznych dotyczących pracodawcy.

/odwołanie - k. k. 2 - 4/

W złożonej w dniu 31 sierpnia 2010 roku odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie - k. 6-6 verte/

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Wnioskodawczyni poparł odwołanie, a pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie.

/stanowiska stron - e-protokół z dnia 18 września 2019 roku - 00:00:56 - 00:01:32/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. N. urodziła się w dniu (...).

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o świadczenie przedemerytalne – k. 1 plik II akt ZUS/

W dniu 19 czerwca 2019 roku wnioskodawczyni złożyła wniosek o świadczenie przedemerytalne.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wniosek o świadczenie przedemerytalne – k. 1 plik II akt ZUS/

Wnioskodawczyni udokumentowała okres zatrudnienia wynoszący 26 lat 7 miesięcy i 24 dni okresów składkowych oraz 5 lat 6 miesięcy i 26 dni okresów nieskładkowych.

/okoliczność bezsporna, a nadto: wyliczenie – k. 17-17 verte plik II akt ZUS/

B. N. w okresie od 3 czerwca 2004 roku do 30 września 2017 roku była zatrudniona w T. (Polska) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. Hipermarket Ł. Galeria na stanowisku: sprzedawcy – kasjera, a ostatnio na stanowisku doradcy klienta.

/okoliczność bezsporna, a nadto: świadectwo pracy - k. 3,4 plik II akt ZUS/

W umowie o pracę zawartej z wnioskodawczynią w dniu 3 czerwca 2004 roku pracodawca jako miejsce świadczenia pracy odwołującej wskazał Hipermarket w Ł. Galeria ul. (...). W kolejnych umowach i angażach wskazywano to samo miejsce wykonywania pracy przez B. N..

/umowy o pracę – k.5B, 28 , angaże w aktach osobowych – k.18/

Przez cały okres zatrudnienia w T. wnioskodawczyni świadczyła pracę w Hipermarkecie w Galerii (...). W początkowym okresie jej pracy zatrudnionych było około 200 pracowników, stan zatrudnienia ulegał systematycznemu zmniejszeniu. We wrześniu 2017 roku doszło do likwidacji Hipermarketu T. w Galerii (...).

/zeznania wnioskodawczyni – e-protokół z dnia 14 stycznia 2019 roku 00:00:51 – 00:14:41 w związku z e-protokół z dnia 18 września 2019 roku 00:21:03 – 00:31:39/

W związku z likwidacją hipermarketu w Galerii (...), pracownikom proponowano zatrudnienie w innych hipermarketach na terenie Ł.. Nie wszyscy pracownicy otrzymali takie propozycje. Niektórzy pracownicy otrzymywali pisemne wypowiedzenia warunków umowy o pracę, z częścią pracowników zawarto porozumienia zmieniające ich warunki płacy i pracy. Ponadto z częścią pracowników rozmawiano, pytając się ich czy wyrażają zgodę na pracę w innym hipermarkecie (bez wskazania w którym konkretnie), jeżeli pracownicy nie wyrażali zgodę to otrzymywali wypowiedzenia umów o pracę z powodu likwidacji pracodawcy.

/zeznania świadków: A. J. - e-protokół z dnia 18 marca 2019 roku – 00:03:41 -00:23:05, I. J. - e-protokół z dnia 18 marca 2019 roku – 00:23:05-00:40:59; P. D. - e-protokół z dnia 18 września 2019 roku -00:01:32 – 00:20:46/

W dniu 17 sierpnia 2017 roku wnioskodawczyni otrzymała od pracodawcy pismo zatytułowane – „wypowiedzenie umowy o pracę w związku z likwidacją stanowiska pracy”, w którym wskazano, że zgodnie z porozumieniami z dnia 12 czerwca 2017 roku w sprawie zwolnień grupowych w T. (Polska) sp. z o.o. zawartymi pomiędzy pracodawcą a działającymi u pracodawcy organizacjami związkowi, które to porozumienia zawarto w oparciu o ustawę z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r., Nr 90, poz.844 ze zm.) z dniem doręczenia niniejszego pisma pracodawca wypowiada B. N. stosunek pracy z zachowaniem jednomiesięcznego skróconego okresu wypowiedzenia, który ulegnie rozwiązaniu z dniem 30 września 2017 roku. Zakład pracy wskazał, że przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest likwidacja stanowiska pracy w związku z likwidacją placówki handlowej, w której jest zatrudniona wnioskodawczyni w związku z przyczynami ekonomicznymi. Jednocześnie wskazano, że pracodawca zaproponował jej objęcie stanowiska doradcy klienta w Ł., która to propozycję odrzuciła. W związku z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia, pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikowi odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzeni8 ustawy z dnia. Pracodawca poinformował także, że ze względu na fakt, iż przyczyna rozwiązania umowy o pracę nie dotyczyła pracownika, na podstawie art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy we wskazanym trybie zostanie pracownikowi wypłacone przysługująca mu odprawa pieniężna w wysokości ustalonej na podstawie ust. 1 wskazanego przepisu.

/wypowiedzenie umowy o pracę – k.6 plik II akt ZUS/

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. Hipermarket Ł. Galeria wystawiła w dniu 30 września 2017 roku ubezpieczonej świadectwo pracy, w którym wskazała, że stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania za wypowiedzeniem przez pracodawcę na podstawie art. 30 § 1 pkt. 2 kp w związku z ustawą z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

/okoliczność bezsporna, a nadto: świadectwo pracy - k. 4 plik II akt ZUS/

W aktach osobowych wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w T. (Polska) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. Hipermarket Ł. Galeria znajduje się pismo wnioskodawczyni z dnia 17 sierpnia 2017 roku zawierające jej oświadczenie, iż „nie jest zainteresowana propozycją pracy złożoną jej na doradcę klienta w Ł.”.

/pismo za kartą 2 część C akta osobowe – k.18/

Wnioskodawczyni jest zarejestrowana w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ł. od dnia 13 października 2017 roku jako bezrobotna. Nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bądź zatrudnienia
w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych w rozumieniu ustawy z dnia
30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych
. Okres 180 dni pobierania zasiłku upłynął z dniem 30 maja 2018 roku. Zostało to stwierdzone zaświadczeniem wystawionym przez PUP w Ł. w dniu 18 czerwca 2018 roku.

/okoliczność bezsporna, a nadto: zaświadczenia – k. 7-8 plik II akt ZUS/

Zaskarżoną decyzją z dnia 26 lipca 2018 roku - znak SP2 (...) - Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł., po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 czerwca 2019 roku, odmówił B. N. prawa do świadczenia przedemerytalnego, podnosząc
w uzasadnieniu, że przyczyną wypowiedzenia przez pracodawcę stosunku pracy była odmowa przyjęcia przez ubezpieczoną nowych warunków umowy o pracę w zakresie miejsca i rodzaju wykonywania pracy, która stanowiła współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy. Organ rentowy uznał zatem, że rozwiązanie stosunku pracy nie nastąpiło wyłącznie z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

/decyzja - k. 18-18 verte plik II akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach ZUS i na podstawie zeznań wnioskodawczyni oraz zeznań świadków: A. J., I. J. i P. D., co do przyczyn rozwiązania stosunku pracy z odwołującą.

Wnioskodawczyni wskazała, że pracodawca zmusił ją do sporządzenia pisma, że nie jest zainteresowana propozycją pracy złożoną jej na doradcę klienta w Ł., gdyż uzależnił od tego wydanie jej świadectwa pracy. Powyższych okoliczności nie potwierdzili świadkowie, zeznając, że nie pamiętają rozmów prowadzonych z powódką w przedmiocie, czy to propozycji nowych warunków zatrudnienia, czy też dotyczących rozwiązania stosunku pracy.

Powyższa okoliczność pozostaje jednak bez znaczenia dla rozpoznania sprawy, gdyż powódka nie otrzymała pisemnego wypowiedzenia zmieniającego jej warunki pracy i płacy, w którym wskazano by konkretnie, jakie jej zaproponowano warunki, by móc ocenić, czy odmowa ich przyjęcia stanowiła współprzyczynę rozwiązania z wnioskodawczynią stosunku pracy, o czym szerzej Sąd wypowie się w dalszej części uzasadnienia.

Zgromadzony materiał dowodowy tworzy w niniejszej sprawie logiczną całość i pozwala na dokonanie jednoznacznych i stanowczych ustaleń w zakresie przyczyny rozwiązania stosunku pracy z ubezpieczoną

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu było, czy B. N. spełniła przesłanki do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego określone w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2017 r., poz. 2148 ze zm.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 powołanej ustawy prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy,
w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6) do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Natomiast art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych stanowi, że za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Stosownie do treści art. 2 ust. 3 wyżej wymienionej ustawy świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)  nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)  w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia
w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)  złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180 - dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Osoba ubiegająca się o świadczenie przedemerytalne musi spełniać łącznie przesłanki wymienione w art. 2 ust. 1 i ust. 3 powołanej ustawy.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że kobieta ubiegająca się o prawo do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy - w sytuacji rozwiązania z nią stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy musi spełniać łącznie wszystkie przesłanki wymienione w cytowanych przepisach.

Po pierwsze, na dzień rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy kobieta, która była w nim zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, powinna ukończyć 55 lat i posiadać okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 30 lat.

Po drugie, świadczenie przedemerytalne przysługuje dopiero po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Po trzecie, ustawodawca stwierdził, że po wskazanym okresie wyczekiwania, ubezpieczony powinien nadal być zarejestrowany jako bezrobotny i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180 - dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Bezspornym jest, że wnioskodawczyni ma staż pracy wynoszący ponad 30 lat. Była zatrudniona przez okres ponad 6 miesięcy na dzień rozwiązania stosunku pracy. Jest zarejestrowana jako bezrobotna i przez okres 180 dni pobierała zasiłek dla bezrobotnych. W ustawowym terminie złożyła również wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.

Organ rentowy zakwestionował jednak, że do rozwiązania stosunku pracy doszło
z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", podnosząc, że przyczyną wypowiedzenia przez pracodawcę stosunku pracy była odmowa przyjęcia przez ubezpieczoną nowych warunków umowy w zakresie rodzaju i miejsca wykonywania pracy, która stanowiła współprzyczynę rozwiązania stosunku pracy.

Przedmiotem sporu była zatem w istocie ocena, czy do rozwiązania z ubezpieczoną stosunku pracy doszło z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu przepisu art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy ( tekst jednolity Dz. U. z 2016 roku, poz. 645 ze zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o przyczynach dotyczących zakładu pracy - oznacza to:

a)  rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania
z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy ( Dz. U.
z 2014 r., poz. 1502, z późn. zm.
), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

b)  rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

c)  wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy,

d)  rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika na podstawie art. 55 § 11 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy z uwagi na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 10 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca 2003 roku ( t.j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 1969) przepisy art. 5 ust. 3–6 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1 (ust. 1). W przypadku określonym w ust. 1 pracodawca może rozwiązać stosunki pracy, w drodze wypowiedzenia, z pracownikami, których stosunek pracy podlega z mocy odrębnych przepisów szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem i wobec których jest dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, pod warunkiem niezgłoszenia sprzeciwu przez zakładową organizację związkową w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zamierzonym wypowiedzeniu (ust. 2). Zgodnie z ust. 3 powołanego przepisu pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy pracownikom, o których mowa w ust. 2, jeżeli z przyczyn określonych w ust. 1 nie jest możliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy. W takim przypadku stosuje się art. 38 Kodeksu pracy.

Odnosząc treść powołanych wyżej przepisów na grunt niniejszej sprawy uznać należy, że wnioskodawczyni spełniła wszystkie przesłanki do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego, ponieważ rozwiązanie stosunku pracy rzeczywiście nastąpiło z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.

Wskazać w tym miejscu należy, że jak jednolicie przyjmuje się w orzecznictwie, odmowa przyjęcia nowych warunków pracy i płacy zaproponowanych pracownikowi w trybie wypowiedzenia zmieniającego, które pogarszają jego warunki pracy, nie stanowi współprzyczyny rozwiązania stosunku pracy i przyjmuje się, że taki stosunek pracy, jeśli ulega rozwiązaniu, zostaje rozwiązany z przyczyn niedotyczących pracownika.

Sąd Najwyższy już w wyroku z dnia 9 listopada 1990 roku, wydanym w sprawie
o sygn. akt I PR 335/90 stwierdził, że okoliczność, iż rozwiązanie stosunku pracy następuje
w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a nie w drodze wypowiedzenia definitywnego, ma jedynie znaczenie dla oceny, czy przyczyny z art. 1 ust. 1 ustawy z 28 grudnia 1989 r.
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy
oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19
z późn. zm.) stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Jeżeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Będzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i zakładu pracy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, iż pracownik powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunki. Oznacza to, że odmowa przyjęcia nowych warunków pracy noszących znamiona szykany, jak i nieprzyjęcie warunków wyraźnie z jakiegoś powodu niedogodnych dla pracownika nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżą wyłącznie po stronie zakładu pracy ( publ. LEX nr 13607, OSP 1991/9/212).

W późniejszych orzeczeniach Sąd Najwyższy stwierdził, że ocena "wyłączności" przyczyny rozwiązania stosunku pracy (art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r.
o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw
, Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.) powinna uwzględniać, że jednym z motywów rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę jest odmowa pracownika przyjęcia proponowanych mu nowych warunków. Jeżeli odmowa nie zasługuje na aprobatę i stanowi jeden z motywów decyzji pracodawcy to przyczyna z art. 1 ust. 1 tej ustawy nie jest przyczyną wyłączną ( tak w wyroku z dnia 7 lipca 2000 roku, I PKN 728/99 (OSNP 2002/2/40) oraz, że rozwiązanie stosunku pracy wskutek wypowiedzenia warunków płacy, które prowadziłoby do radykalnego obniżenia wynagrodzenia pracownika (przy niezmienionych wymaganiach), jeżeli nastąpiło z przyczyn wskazanych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.), może być uznane za dokonane wyłącznie z tych przyczyn (w pojęciu art. 10 ust. 1 tej ustawy) i uzasadniać jego roszczenie o odprawę pieniężną (tak w wyroku z dnia 16 listopada 2000 roku, I PKN 79/00, publ. OSNP 2002/10/240).

Podobnie w wyroku z dnia 4 lipca 2001 r., wydanym w sprawie o sygn. akt I PKN 521/00 ( publ. OSNP 2003 nr 10, poz. 244) Sąd Najwyższy słusznie wskazał, że odmowa przyjęcia przez pracownika wypowiedzenia zmieniającego, dotyczącego wyłącznie obniżenia wynagrodzenia, w zasadzie nie stanowi leżącej po stronie pracownika współprzyczyny rozwiązania z nim umowy o pracę.

W rozpoznawanej sprawie, czego organ rentowy nie zauważa - zakład pracy, w którym pracowała wnioskodawczyni nie wręczył jej wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy.

Jak ustalono w toku postępowania w dniu 17 sierpnia 2017 roku wnioskodawczyni otrzymała od pracodawcy pismo zatytułowane – „wypowiedzenie umowy o pracę w związku z likwidacją stanowiska pracy”, w którym wskazano, że zgodnie z porozumieniami z dnia
12 czerwca 2017 roku w sprawie zwolnień grupowych w T. (Polska) sp. z o.o. zawartymi pomiędzy pracodawcą a działającymi u pracodawcy organizacjami związkowi, które to porozumienia zawarto w oparciu o ustawę z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r., Nr 90, poz.844 ze zm.) z dniem doręczenia niniejszego pisma pracodawca wypowiada B. N. stosunek pracy z zachowaniem jednomiesięcznego skróconego okresu wypowiedzenia, który ulegnie rozwiązaniu z dniem
30 września 2017 roku
. Zakład pracy wskazał, że przyczyną rozwiązania stosunku pracy jest likwidacja stanowiska pracy w związku z likwidacją placówki handlowej, w której jest zatrudniona wnioskodawczyni w związku z przyczynami ekonomicznymi. Jednocześnie wskazano, że pracodawca zaproponował jej objęcie stanowiska doradcy klienta w Ł., która to propozycję odrzuciła. W związku z zastosowaniem skróconego okresu wypowiedzenia, pracodawca zobowiązał się wypłacić pracownikowi odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Pracodawca poinformował także, że ze względu na fakt, iż przyczyna rozwiązania umowy o pracę nie dotyczyła pracownika, na podstawie art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy we wskazanym trybie zostanie pracownikowi wypłacone przysługująca mu odprawa pieniężna w wysokości ustalonej na podstawie ust. 1 wskazanego przepisu.

Wprawdzie pracodawca wskazał w pisemnym oświadczeniu, że zaproponował jej objęcie stanowiska doradcy klienta w Ł., którą to propozycję odrzuciła, jednakże ani z powyższego pisma, ani z żadnego innego dokumentu nie wynika, jaką konkretnie propozycję odnośnie nowych warunków pracy wnioskodawczyni otrzymała i ją odrzuciła. Co więcej, w toku niniejszego postępowania- nie ustalono, jaką propozycję w tym zakresie wnioskodawczyni otrzymał ustnie. Przesłuchani w niniejszej sprawie świadkowie nie pamiętali bowiem rozmów prowadzonych w tym zakresie z powódką, nie potrafili podać żadnych konkretnych informacji co do ewentualnego miejsca pracy, które zaproponowano powódce, stanowiska i wynagrodzenia.

W ocenie Sądu poczyniony wobec powyższego zapis w oświadczeniu o rozwiązaniu z odwołująca umowy o pracę, że ” zaproponowano jej objęcie stanowiska doradcy klienta w Ł., która to propozycję odrzuciła” oraz pismo samej wnioskodawczyni, że ”nie jest zainteresowana propozycją pracy złożoną jej na doradcę klienta w Ł.” pozostaje bez wpływu na ocenę przyczyn ustania stosunku pracy.

Jak już wyżej podniesiono okoliczność, iż rozwiązanie stosunku pracy następuje
w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a nie w drodze wypowiedzenia definitywnego, ma jedynie znaczenie dla oceny, czy przyczyny wskazane w ustawie z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników stanowiły wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Jeżeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Zasadnicze znaczenie ma w tej sytuacji ocena, czy proponowane warunki były na tyle niekorzystne, że można było z góry zakładać, iż pracownik ich nie przyjmie. Ocena tej okoliczności należy do sądu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia
2009 r., II PK 38/09).

Biorąc pod uwagę, że w niniejszej sprawie brak jest dowodów na to, że wnioskodawczyni zaproponowano nowe warunki pracy i płacy – tj. wskazano nie tylko stanowisko pracy, ale wobec likwidacji placówki dotychczas jej zatrudniającej – również by wskazano miejsce pracy i wynagrodzenie, to uznać należy, że nie ma podstaw do przyjęcia, że rozwiązanie stosunku pracy z odwołującą nie nastąpiło wyłącznie z przyczyn dotyczących zakładu pracy.

Pozostałe przesłanki nabycia przez wnioskodawczynię prawa do świadczenia przedemerytalnego na podstawie art. 2 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku
o świadczeniach przedemerytalnych
nie były kwestionowane przez organ rentowy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 3 (tj. dowody uzasadniające prawo do świadczenia przedemerytalnego, w tym decyzja o utracie prawa do zasiłku dla bezrobotnych lub informację o upływie 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w art. 2 ust. 3, a także dowody wymagane do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości, określone przepisami ustawy o emeryturach i rentach
z FUS).

B. N. złożyła wniosek o świadczenie przedemerytalne w dniu
19 czerwca 2018 roku.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawczyni prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 20 czerwca 2018 roku.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego
wypożyczając akta ZUS.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Baraniecka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Agnieszka Olejniczak - Kosiara
Data wytworzenia informacji: