Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Łodzi

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4.06.2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) w Ł. przeniósł na J. K. jako członka zarządu odpowiedzialność za zobowiązania płatnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za zatrudnionych pracowników wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami egzekucyjnymi w łącznej kwocie 479.756,22 zł, w tym:

1)  Na ubezpieczenia społeczne:

•

w kwocie 296.957,08 zł -z tytułu nieopłaconych składek za okres 10/2020-01/2021, 03/2021-05/2021, 07/2021-01/2024

•

w kwocie 84.856,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 04.06.2024 r.;

•

w kwocie 1.484,64 zł - z tytułu kosztów egzekucyjnych

2)  Na ubezpieczenie zdrowotne:

•

w kwocie 58.557,64 zł - z tytułu nieopłaconych składek za 01/2021, 06/2021-01/2024

•

w kwocie 14.439,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 04.06.2024 r.;

•

w kwocie 1.406,20 zł-z tytułu kosztów egzekucyjnych

3)  Na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

⚫

w kwocie 16.773,46 zł - z tytułu nieopłaconych składek za 01/2021, 05/2021, 07/2024 – 10/2021, 12/2021 – 01/2024

•

w kwocie 3.876,00 zł - z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych na dzień 04.06.2024 r.;

•

w kwocie 1.406,20 zł-z tytułu kosztów egzekucyjnych.

(decyzja – k. nieponumerowane strony załączonych do sprawy akt organu rentowego)

Odwołanie od w/w decyzji złożył J. K. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wnosząc o jej uchylenie oraz zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zdaniem odwołującego wskazana decyzja ZUS jest nieprawidłowa ponieważ organ rentowy był zobowiązany do ustalenia czy i kiedy wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy w postaci art. 7. art. 8 § 1. art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. polegające na zaniechaniu ustalenia przez organ rentowy, czy poza za nim, czy istnieli jeszcze inni wierzyciele płatnika składek, co w rezultacie doprowadziło do niewyjaśnienia przez organ rentowy wszystkich istotnych okoliczności sprawy, zaniechania wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego zebranego w sprawie oraz dokonania oceny tego materiału z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów,

2. naruszenie przepisów postępowania i zaniechaniu podjęcia czynności zmierzających do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i nieprzeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. rachunkowości, pomimo że istniejące w zgromadzonym materiale dowodowym braki obligowały organ do przeprowadzenia dodatkowych czynności dowodowych z urzędu celem ustalenia czy zachodzą podstawy do ogłoszenia upadłości płatnika składek a jeśli tak, to jaki moment w tym zakresie jest właściwy

3. naruszenie prawa materialnego tj. art. 116 § 1 pkt 1 lit, b ordynacji podatkowej w zw. z art. 107 § 1 ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 i 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu przez organ rentowy, że w stosunku do ubezpieczonego zaktualizowały się przesłanki orzeczenia o jego odpowiedzialności za zaległości płatnika składek z tytułu składek, podczas gdy organ rentowy był jedynym wierzycielem płatnika składek, wobec czego ubezpieczony jako członek zarządu spółki nie miał możliwości złożenia skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości, w związku z czym nie sposób przypisać mu winy w zakresie niezgłoszenia takiego wniosku, co z kolei wyklucza możliwość ponoszenia przez niego odpowiedzialności na podstawie wyższej wskazanych przepisów.

(odwołanie – k. 3-5)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano, że (...) sp. z o.o. w Ł. jest płatnikiem składek i z tego tytułu jest obowiązana do obliczania, rozliczania oraz płacenia w terminie należności na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zdaniem ZUS, spółka nie wywiązywała się z tego obowiązku. W związku z powyższym organ rentowy próbował dochodzić należności w drodze egzekucji. Okazała się ona jak podkreślał bezskuteczna. Organ rentowy po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego ustalił, że: brak jest jakichkolwiek danych o ogłoszeniu upadłości spółki, spółka nie figuruje jako właściciel pojazdów czy też nieruchomości, czynności egzekucyjne organu rentowego nie do doprowadziły do spłaty zadłużenia spółki. Wobec powyższego organ rentowy jak podał, zobowiązany był do przeniesienia odpowiedzialności za zaległości składkowe na osobę trzecią.

(odpowiedź na odwołanie – k. 12-13)

W toku postępowania, strony podtrzymały zajęte stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. prowadziła działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem (...).Z pełnego odpisu z rejestru przedsiębiorców KRS wynika, że pierwotny akt założycielski spółki powstał 27.11.2015 r. na mocy aktu – umowy spółki z o.o. § 15 J. K. został powołany w skład organu reprezentującego podmiot (...) Sp. z o.o.

(okoliczności bezsporne, wydruki KRS, akt notarialny w aktach organu rentowego załączonych do sprawy

Przedmiotem przeważającej działalności spółki (...) Sp. z o.o. jest działalność firm centralnych (H. O.) i holdingów, z wyłączeniem holdingów finansowych.

(wydruki KRS w aktach organu rentowego załączonych do sprawy)

Spółka zatrudniła pracowników. Zgodnie z art. 32 oraz art. 47 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497, z późń. zm.), zwanej dalej ustawą systemową, (...) Sp. z o.o. zobowiązana była obliczać, rozliczać i przekazywać co miesiąc do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w terminie do 15-go dnia każdego miesiąca.

W stosunku do zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek zaewidencjonowanego na koncie rozliczonym podmiotu (...) Sp. z o.o. Dyrektor (...) ZUS wobec należności z tytułu nieopłaconych składek kierował zajęcia rachunku bankowego do (...) Bank S.A., (...) S.A., (...) Bank S.A., (...) Bank S.A.

ZUS wobec należności z tytułu nieopłaconych składek skierował do (...)Urzędu Skarbowego Ł. wniosek o zajęcie wierzytelności pieniężnej z tytułu zwrotu/ nadpłaty podatku.

W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej Spółka nie dopełniła obowiązku opłacenia należności wobec ZUS, które na dzień wydania niniejszej decyzji wynosi łącznie 479.756,22 zł.

(akta rentowe ZUS, akta egzekucyjne, w tym tytuły wykonawcze załączone do sprawy)

Egzekucja prowadzona od lipca 2017 r. na rachunkach bankowych (...) Bank S.A. (obecnie (...) S.A.), (...) S.A. oraz z wierzytelności w (...) Urzędzie Skarbowym Ł.. Egzekwowane były składki za okres od września 2016 r. do grudnia 2024 r., obecnie w egzekucji są składki za okres od października 2020 r. do grudnia 2024 r.

Ściągi z (...) S.A. w marcu 2022 r, maju 2024 r. i sierpniu 2024 r.

Ściągi z (...)US Ł. w maju i sierpniu 2024 r.

Ściągi z (...) Bank S.A. ( (...) S.A.) - w lipcu i wrześniu 2017 r., październiku 2019 r., lutym 2020 r., maju i czerwcu 2022 r., czerwcu i grudniu 2023 r., styczniu, lutym, maju, lipcu, sierpniu, październiku, grudniu 2024 r., styczniu, lutym i marcu 2025 r.

Ostatnie ściągi:

- z (...) S.A. - 29.08.2024,

- z I US Ł. - 29.08.2024,

- z (...) Bank S.A. ( (...) S.A.) - 12.03.2025.

W (...) US Ł. jest aktywny wniosek egzekucyjny, przesłany do US 07.11.2024 r.

Ostatnia czynność z dnia 07.02.2025 r. – relacja o niemożności dokonywania czynności egzekucyjnych. Ostatnia własna płatnika nastąpiła 10.05.2021 r. w kwocie 3 192,00 zł.

(pismo ZUS – k. 59-59 verte, noty egzekucyjne – k. 60-75 verte, k. 91-106, stany należności – k. 85-90)

(...) Sp. z o.o. rozpoczęła swoją działalność w 2016 r. i początkowo generowała niewielkie obroty. Spółka działa w sektorze budowlanym i zawarła kontrakt na budowę O. Z. Ł.. W tej branży obowiązują w umowach budowlanych kaucje gwarancyjne, które są formą zabezpieczenia o charakterze pieniężnym. Przedmiotowa spółka miała blokadę środków – pewien procent od wartości wynagrodzenia wykonawcy, został zatrzymany przez inwestora jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy. Potem nastała pandemia. Odbiór inwestycji przeciągał się w czasie. Zobowiązania się kumulowały, powstały zaległości. Spółka kilkukrotnie występowała do ZUS z wnioskiem o rozłożenie na raty spłaty należności z tytułu składek. Za każdym razem otrzymywała odpowiedź odmowną. Dopiero w 2024 r. spółka zaczęła odzyskiwać stabilność finansową – zatrzymane wartości tytułem kaucji gwarancyjnych zostały zwrócone spółce. (...) Sp. z o.o. spłaciła wszelkie zaciągnięte kredyty, rozpoczęły się wpłaty za powstałe zaległości z tytułu składek.

(zeznania świadka G. Przychodnia na rozprawie w dniu 7.04.2025 r. e-protokół 00:10:33 – 00:25:25 – płyta CD – k. 78, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 7.04.2025 r. e-protokół 00:32:09-00:40:30 – płyta CD – k. 78)

W okresie od dnia wydania zaskarżonej decyzji ZUS, organ rentowy tytułem zajęć egzekucyjnych pobrał od płatnika składek kwotę przeszło 140.000,00 zł.

(wyciągi bankowe, pierwsze strony deklaracji ZUS DRA za okres 1.07.2024 – 1.01.2025 – k. 36-46, k. 54-57)

(...) Sp. z o.o. jest udziałowcem w spółce (...) Sp. z o.o. sp. k.

Z umowy spółki komandytowej (...) wynika, że spółka (...) Sp. z o.o. partycypowała w zyskach spółki komandytowej na poziomie 10 %.

(akt notarialny - umowa spółki komandytowej – k. 47-50 verte)

W dniu 9.04.2025 r. przedmiotowa spółka ponownie złożyła do ZUS wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek.

W piśmie z dnia 21.05.2025 r. skierowanym do spółki (...) Sp. z o.o. organ rentowy wskazał, że z dokumentacji będącej w posiadaniu Zakładu wynika, że w stosunku do spółki prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, które przynosi wymierne efekty – na przestrzeni 6 miesięcy wyegzekwowana została kwota 113.424,46 zł – co dało średniomiesięcznie ok. 18.905,00 zł.

(pismo z dn. 21.05.2025 r. – k. 108-108 verte, umowa – k. 109-111 verte)

W piśmie z dnia 4.06.2025 r. ZUS poinformował (...) Sp. z o.o., że w odpowiedzi na zakwestionowanie sposobu rozpatrzenia wniosku z 9.04.2025 r. dotyczącego rozłożenia z tytułu składek na raty, zmieniono sposób rozstrzygnięcia wniosku. Po ponownej analizie zgromadzonych dokumentów w sprawie, ZUS wyraził zgodę na spłatę należności z tytułu nieopłaconych składek za okres od 01/2021 do 02/2025 w miesięcznych ratach tj.:

- 19 rat w miesięcznej wysokości po 24 000,00 zł;

- rata 20 w wysokości 10 923,91 zł.

(pismo z dn. 4.06.2025 r. – k. 107-107 verte)

Powyższy stan faktyczny został odtworzony na podstawie niekwestionowanych dokumentów, których wartości dowodowej nie podważała żadna ze stron postępowania, a i Sąd z urzędu nie znalazł powodów by to czynić. Nadto na podstawie zeznań wnioskodawcy oraz powołanego świadka. Zeznania te dotyczyły okoliczności powstania zadłużenia, faktu spłacania zaległości względem ZUS, jak również odnosiły się do przedmiotu działalności spółki, jej kondycji finansowej, a zeznania te Sąd ocenił jako szczere i logiczne, znajdujące potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie, czym zyskały wiarę tutejszego Sądu.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przy rozpatrywaniu zasad przenoszenia na osoby trzecie odpowiedzialności z tytułu zaległych składek w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2024.497), zgodnie z którego treścią do należności z tytułu składek na Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz.U.2025.111- dalej jako o.p.), między innymi przepisy art. 107 § 1, art. 108 § 1 i 6 oraz art. 116 tejże ustawy.

Stosownie zaś do dyspozycji art. 32 ustawy systemowej do składek, do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

I tak, zgodnie z treścią art. 107 § 1 o.p., w przypadkach i w zakresie przewidzianym w rozdziale o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich, za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie. Przy czym, jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, osoby trzecie odpowiadają również za odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych oraz koszty postępowania egzekucyjnego.

Natomiast zgodnie z art. 116 § 1 pkt 1 i 2 o.p. za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1. nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. poz. 978) albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;

2. nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

W myśl art. 116 § 2 o.p. odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. Przepisy § 1-3, w myśl § 4, stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji.

Przepis opisany powyżej stanowi wyjątek od zasady, że spółka kapitałowa odpowiada za swoje zobowiązania jedynie własnym majątkiem, inne zaś podmioty, w szczególności akcjonariusze (udziałowcy) czy też władze spółki takiej odpowiedzialności nie ponoszą. W tym kontekście przepisy szczególne statuujące tego rodzaju wyjątkową odpowiedzialność winny być wykładane w sposób rygorystycznie ścisły, który nie prowadzi do rozszerzenia odpowiedzialności poza ramy przesłanek ustawowych.

Odpowiedzialność członków zarządu określona w §1 art. 116 o.p., obejmuje zaległości składkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu.

Natomiast zgodnie z art. 107 §1 i 2 pkt 2 i 4 cytowanej ustawy Ordynacja podatkowa odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości z tytułu składek wynikające z prowadzenia działalności i odsetki za zwłokę oraz koszty egzekucyjne.

Z analizy treści przepisu art. 116 o.p. wynika, że przesłankami odpowiedzialności członka zarządu za zaległości składkowe spółki z o.o. jest ustalenie, że (1) zaległości składkowe powstały w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu przez daną osobę, że (2) egzekucja do majątku spółki okazała się bezskuteczna w całości lub w części oraz że (3) nie zaistniały żadne okoliczności zwalniające tej osoby od odpowiedzialności.

W orzecznictwie wskazuje się, że na gruncie komentowanego przepisu mamy do czynienia z odwróceniem ciężaru dowodu. Organ podatkowy (rentowy), orzekając o odpowiedzialności członka zarządu za zaległości podatkowe (składkowe), jest zobowiązany wykazać okoliczność pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania podatkowego (składkowego), które przerodziło się w dochodzoną zaległość podatkową (składkową) oraz bezskuteczność egzekucji wobec spółki. Natomiast ciężar wykazania którejkolwiek z okoliczności uwalniających od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu (zob. wyr. NSA z dnia 13 kwietnia 2016r., II FSK 394/14, LEX oraz z dnia 7 kwietnia 2016r., I GSK 892/14, LEX).

W przedmiotowej sprawie spór pomiędzy stronami powstał w kwestii ustalenia tego, czy spełnione zostały przesłanki warunkujące możliwość obciążenia odwołującego J. K. jako członka zarządu spółki (...) Sp. z o.o. odpowiedzialnością za zobowiązania tejże spółki względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu zaległych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jak również w zakresie wysokości zobowiązania obciążającego odwołującego z tytułu zaległości składkowych spółki. Bezsporne pozostawało natomiast to, że odwołujący się od chwili założenia spółki do chwili obecnej pozostaje członkiem zarządu spółki (wnioskodawca pełni funkcję Prezesa Zarządu) oraz że zaległość względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych rzeczywiście istnieje i powstała w trakcie pełnienia przez niego wskazanej funkcji.

W ocenie Sądu Okręgowego analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie daje podstaw do obciążenia odwołującego odpowiedzialnością za zobowiązania spółki (...) Sp. z o.o. względem ZUS. Zwrócić bowiem trzeba uwagę na to, że jedną z koniecznych przesłanek, które muszą zaistnieć, aby można było mówić o możliwości obciążenia osób trzecich odpowiedzialnością za zobowiązania spółki jest stwierdzenie bezskuteczności egzekucji z majątku spółki. Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania spółki ma bowiem charakter subsydiarny i aktualizuje się dopiero w przypadku stwierdzenia bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.

W przedmiotowej sprawie kluczowe znaczenie ma wykładnia terminu "bezskuteczność egzekucji z majątku spółki", który nie został zdefiniowany ani w przepisach prawa podatkowego, ani w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym.

Dokonując wykładni pojęcia „bezskuteczności egzekucji” w kontekście zobowiązań spółki względem organu rentowego stwierdzić należy, że ma ono odmienne znaczenie aniżeli na gruncie prawa cywilnego. Próba wyjaśnienia tego pojęcia w kontekście zobowiązań składkowych została podjęta w orzecznictwie, w którym przyjmuje się, że bezskuteczność egzekucji w rozumieniu art. 116 Ordynacji podatkowej występuje wtedy, gdy w wyniku wszczęcia i przeprowadzenia przez organ egzekucyjny egzekucji skierowanej do majątku spółki nie doszło do przymusowego zaspokojenia wierzyciela. Zachodzi przy tym konieczność wyczerpania w toku tego postępowania wszystkich możliwych sposób egzekucji, a egzekucja ta musi dotyczyć całego majątku płatnika (spółki). Nie można zatem przyjmować, że nieudana egzekucja tylko z części majątku (przykładowo prowadzona jedynie z rachunku bankowego płatnika składek) lub przeprowadzona z wykorzystaniem jednego ze sposobów egzekucji wystarcza do przyjęcia bezskuteczności egzekucji jako przesłanki omawianej odpowiedzialności (wyr. WSA w Olsztynie z dnia 24 marca 2005r., I SA/OI 345/04, Legalis). Przy czym bezskuteczność egzekucji, jako przesłanka odpowiedzialności członka zarządu spółki, nie musi być bezwzględnie stwierdzona tylko postanowieniem o umorzeniu postępowania egzekucyjnego przed wdaniem decyzji przenoszącej odpowiedzialność. Bezskuteczność egzekucji wynika z braku majątku, który sprawia, że wszczęta egzekucja nie pozwoli zaspokoić wierzytelności w całości lub w części. Egzekucji nie prowadzi się bowiem dla samej egzekucji, a tym samym tylko dla formalnego stwierdzenia jej bezskuteczności, lecz celem spieniężenia majątku spółki i zaspokojenia wierzyciela (wyr. SN z dnia 11 sierpnia 2016r., II UK 315/15, Legalis).

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego, ciężar wykazania przesłanki bezskuteczności egzekucji z majątku spółki spoczywał na organie rentowym, który nie sprostał temu wymogowi.

Istotne znaczenie w tej kwestii ma to, że w piśmie z dnia 4.06.2025 r. ZUS poinformował (...) Sp. z o.o., że w odpowiedzi na zakwestionowanie sposobu rozpatrzenia wniosku z 9.04.2025 r. dotyczącego rozłożenia z tytułu składek na raty, zmienił sposób rozstrzygnięcia wniosku. Po ponownej analizie zgromadzonych dokumentów w sprawie, ZUS wyraził zgodę na spłatę należności z tytułu nieopłaconych składek za okres od 01/2021 do 02/2025 w miesięcznych ratach - zawarcie układu ratalnego, na podstawie którego spółka zobowiązała się przekazywać na rzecz organu rentowego comiesięcznie określoną kwotę: 19 rat w miesięcznej wysokości po 24 000,00 zł, rata 20 w wysokości 10 923,91 zł. Prowadzi to do sukcesywnego zmniejszenia się stanu zadłużenia spółki względem ZUS. Skoro zatem ZUS za zasadne uznał zawarcie układu ratalnego, nadto w piśmie z dnia 21.05.2025 r. sam potwierdził, że w stosunku do spółki prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, które przynosi wymierne efekty – na przestrzeni 6 miesięcy wyegzekwowana została kwota 113.424,46 zł – co dało średniomiesięcznie ok. 18.905,00 zł, to uznać należy, iż spłata zadłużenia jest skuteczna i możliwa, odbywa się w sposób dobrowolny. Organ rentowy pozytywnie zatem ocenił kondycję finansową spółki (tj. że jest zdolna rzeczywiście spłacić kwotę zadłużenia). Wniosek taki wynika wprost z samej istoty układu ratalnego. W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie Zakład może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Możliwości płatnicze dłużnika wynikają przede wszystkim z dokumentów, które przedłożyć powinien płatnik składek. Ustawa systemowa nie określa rodzaju dokumentów, jednak oczywiste jest, że mają one uzasadnić, że płatnik uiści składki w terminie odroczonym czy też będzie miał możliwości finansowe do zrealizowania układu ratalnego (J. Wantoch – Rekowski, Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Warszawa 2015). Należy przy tym podkreślić, że w przypadku rozłożenia płatności na raty decyzja w tym zakresie jest decyzją uznaniową ZUS, a nie jego obowiązkiem. Dlatego też w sytuacji, gdyby organ rentowy stwierdził, że spółka nie jest w stanie spłacić istniejących zaległości składkowych, to miał prawo odmówić zawarcia układu ratalnego, czego jednak nie uczynił ostatecznie pozytywnie rozpatrując kolejny wniosek spółki w tym przedmiocie.

Zgodnie z powyższym fakt zawarcia układu ratalnego pomiędzy przedmiotową spółką, a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych nie tylko przeczy stanowisku, że egzekucja jest bezskuteczna, ale w ogóle poddaje w wątpliwość celowość jej prowadzenia. Spółka bowiem dobrowolnie spłaca swe zobowiązanie, czyni to terminowo w oparciu o porozumienie z organem rentowym jako wierzycielem. Należy zatem wskazać, że realizacja układu ratalnego (organ rentowy w toku postępowania nie twierdził, że jest inaczej) świadczy nie tylko o możliwości spółki podjęcia efektywnej spłaty zaległości, ale i o skutecznym podjęciu się takiej spłaty, a w konsekwencji prowadzi do wniosku, że nie zachodzi przesłanka choćby częściowej bezskuteczności egzekucji.

Konkludując, skoro organ rentowy nie wykazał, aby względem spółki (...) Sp. z o.o. zarówno na chwilę wydania zaskarżonej decyzji, jak i na chwilę orzekania stosownie do treści art. 316 k.p.c. zachodziła bezskuteczność egzekucji, to tym samym bezcelowe okazało się rozważanie dalszych przesłanek egzoneracyjnych określonych w treści art. 116 Ordynacji podatkowej, a pozwalających odwołującemu jako członkowi zarządu uwolnić się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki względem ZUS.

Z powyższych względów, zaskarżona decyzja jako wadliwa podlegała weryfikacji poprzez stwierdzenie, że wnioskodawca nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania płatnika składek (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres wskazany w zaskarżonej decyzji.

W oparciu o powyższą argumentację Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie- art. 98 § 1 ¹ k.p.c., tutejszy sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.0.1935) – punkt 2 sentencji wyroku.

/Jacek Chrostek/