VIII U 1798/16 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2017-01-05

Sygn. akt VIII U 1798/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 czerwca 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. stwierdził w pkt. 1, że P. K. od dnia 3 sierpnia 2009 r podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik w firmie Centrum (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, oraz w pkt 2, że miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia od dnia 1 grudnia 2015 r. stanowi kwota 3050zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że od 1 grudnia 2015 r. miał się zmienić wymiar czasu ubezpieczonej na pełen etat, a wynagrodzenie wzrosnąć do kwoty 5050 zł. W krótkim okresie po zmianie warunków pracy tj. już od 14 stycznia 2016 r. zostały wystawione zaświadczenia o niezdolności do pracy przypadającej w okresie ciąży. Następnie od 3 marca 2016 r. do 1 marca 2017 r. ubezpieczona wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego.

Organ rentowy dodał, że tym samym ubezpieczona miałaby zostać zatrudniona ze znacznie wyższym wynagrodzeniem na krótko przed roszczeniem o zasiłek chorobowy przypadający w okresie ciąży.

Zdaniem ZUS świadczy to o tym, że zmiana wymiaru czasu pracy z 3/4 etatu na cały etat z jednoczesną zmianą wynagrodzenia z 3050 zł na 3050 zł miało jedynie na celu skorzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego od nowej wyższej podstawy ich wymiaru.

/decyzja – k. 102 -100 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji złożyła w dniu 27 lipca 2016 r. ubezpieczona P. K. reprezentowana przez pełnomocnika i zaskarżyła w/w decyzję w zakresie pkt. 2. Wniosła o zmianę decyzji i ustalenie, że miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia stanowi kwota 5050 zł o dnia 1 grudnia 2015 r. Wniosła zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/odwołanie – k. 2 – 14/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, przytaczając argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 112 -113/

W piśmie z dnia 22 września 2016 r płatnik – Centrum (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. przyłączyła się do odwołania ubezpieczonej.

/pismo – k. 133/

Na rozprawie w dniu 13 grudnia 2016 r. pełnomocnik ZUS wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

/protokół rozprawy z dnia 13 grudnia 2016 r. – 01:09;46 – płyta CD/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z oo w Ł. jest Politechnika (...). W skład zarządu wchodzą: M. S. (1), P. K., B. S., D. B., P. N.. Przedmiotem działalność wg. (...) jest działalność agentów specjalizujących się w sprzedaży określonych towarów, działalność agentów zajmujących się sprzedażą towarów różnego rodzaju, pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, działalność w zakresie inżynierii i związane z nią doradztwo techniczne, pozostałe badania i analizy techniczne, pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej nieskalsyfikowana, wynajem i dzierżawa pozostałych maszyn, urządzeń oraz dóbr materialnych, gdzie indziej niesklasyfikowane, działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów, pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej , gdzie indziej nieskalsyfikowana, pozostałe pozaszkolne formy edukacji , gdzie indziej niesklasyfikowane.

/odpis z KRS – k. 85 – 82 akt ZUS, informacja GUS – k. 81/

Wnioskodawczyni P. K./poprzednio K./ legitymuje się wykształceniem wyższym. W 2010 r. ukończyła Politechnikę (...), Wydział Organizacji i zarządzania, kierunek zarządzanie i marketing, specjalność zarządzanie innowacjami i marketingiem. Ukończyła Studia (...) w zakresie rachunkowości. Ukończyła studia doktoranckie w zakresie nauk o zarządzaniu bez obrony pracy doktorskiej.

/CV -k. 80, świadectwo – k. 75, zaświadczenie – k. 73 - akt ZUS/

W dniu 3 sierpnia 2009 r została zwarta umowa na czas określony do dnia 1 marca 2010 r między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł., w wymiarze ½ etatu , na stanowisku pracownika księgowo – biurowego, za wynagrodzeniem 1500 zł.

/umowa – k. 60 akt ZUS/

W dniu 24 lutego 2010 r została zwarta umowa na czas określony – do 1 września 2010 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze ½ etatu , na stanowisku księgowej, za wynagrodzeniem 1500 zł.

/umowa – k. 58 akt ZUS/

W dniu 30 sierpnia 2010 r została zwarta umowa na czas nie określony – od 1 września 2010 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze ½ etatu , na stanowisku księgowej, za wynagrodzeniem 1500 zł.

/umowa – k. 56 akt ZUS/

W dniu 1 grudnia 2010 r została zwarta umowa na czas nie określony – od 1 grudnia 2010 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze ½ etatu , na stanowisku menedżera , za wynagrodzeniem 2000 zł. Do obowiązków pracownika należało:

-administrowanie operacyjną działalnością spółki

- współdziałanie z zarządem spółki oraz wykonywanie jego postanowień

- sprawozdawczość operacyjna oraz nadzór nad sprawozdawczością finansową

- planowanie pracy oraz nadzór nad pozostałym personelem spółki

- opracowywanie dokumentów regulujących zasady współpracy spółki z właścicielem

- organizowanie i prowadzenie działań marketingowych w zakresie transferu technologii z Politechniki (...) do gospodarki

-dbałość o majątek i wizerunek spółki

/umowa – k. 53 akt ZUS/

Uchwałą nr 1 z dnia 4 września 2012 r Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...) sp. z oo w Ł., m.in. wnioskodawczyni została powołana do pełnienia funkcji członka zarządu (prezesa zarządu) na okres 3 lat.

/uchwała – k. 62 akt ZUS/

Decyzją z dnia 19 września 2013 r Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznał Wydziałowi Mechanicznemu PŁ środki finansowe w kwocie 199.960 zł na okres do 30 września 2015 r z przeznaczeniem na zadania realizowane w ramach programu (...) przez P. B. (...).

/decyzja – k. 19/

Pismem z dnia 30 września 2013 r wnioskodawczyni wypowiedziała umowę o pracę zawartą dnia 30.08.2010 r dot. stanowiska księgowej, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.

/pismo – k. 54 akt ZUS/

W dniu 22 października 2013 r doszło do zawarcia umowy zlecenia dotyczącej realizacji projektu w ramach programu (...) pomiędzy P. K. a Politechniką (...) – Wydziałem Mechanicznym, na stanowisku brokera. Do obowiązków brokera należało:

- identyfikacja projektów badawczych PŁ oraz ich wyników o wysokim potencjale komercyjnym

- inicjowanie oraz utrzymywanie sieci powiązań ze środowiskiem naukowym, otoczeniem gospodarczym, w tym inicjowanie komercjalizacji wyników badań

- podwyższanie kompetencji brokera.

Powyższe czynności realizowane miały być w celu poprawy efektywności procesu komercjalizacji wyników badań naukowych, stworzenia infrastruktury społecznej wspierającej proces komercjalizacji wiedzy i integracji środowiska naukowego z otoczeniem gospodarczym oraz upowszechniania wyników badań naukowych w środowisku przedsiębiorców. Czynności wynikają z warunków realizacji projektu przyjętego do finansowania w drodze konkursu ogłoszonego w ramach programu pod nazwą „B. (...).

(...) zobowiązał się wykonywać czynności w terminie od 1 listopada 2013 r do 30 września 2015 r.

Umowa określała wynagrodzenie na kwotę 5900 zł.

/umowa – k. 20 -23/

W aneksie do umowy zlecenia strony dopuściły możliwość wypłaty na rzecz B. dodatkowego wynagrodzenia wynikającego z przyznania przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dodatkowych środków finansowanych za doprowadzenie przez B. do zawarcia umowy licencyjnej lub powstania spółki spin – off.

/aneks – k. 25/

W dniu 20 grudnia 2013 r została zwarta umowa na czas określony – od 1 stycznia 2014 r do 31 grudnia 2016 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze 1/4 etatu , na stanowisku Kierownika Projektu w ramach realizacji projektu S. – Intensyfikacja komercjalizacji wiedzy i technologii dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, za wynagrodzeniem 1050 zł. Do obowiązków pracownika należało:

- wyznaczanie osób do zadań merytorycznych w projekcie

- dokonywanie podziału zadań merytorycznych między poszczególne osoby

- weryfikowanie pod względem merytorycznym realizowanych i zrealizowanych prac

- sprawdzanie zgodności realizacji zadań z harmonogramem projektu

- zwoływanie spotkań roboczych zespołu projektowego – w miarę potrzeb

- w sytuacji braku możliwości dotrzymania harmonogramu – dokonywanie w ustalonym trybie uzgodnień z (...)

- zatwierdzenie pod względem merytorycznym dokonywanych wydatków

- bieżące zarządzanie projektem

- nadzór nad osobą zatrudnioną do obsługi finansowo – administracyjnej projektu

- przygotowywanie propozycji w zakresie zatrudnienia

- nadzorowanie prawidłowego prowadzenia przez osoby realizujące projekt kart czasu pracy

- nadzór nad prawidłowym kwalifikowaniem kosztów

- terminowe i zgodne z umową i regułami programu SPIN –T. przygotowywanie sprawozdań merytorycznych z realizacji projektu

- nadzór nad przygotowaniem sprawozdań finansowych

- informowanie zarządu spółki o nieprawidłowościach związanych z realizacją projektu.

Umowa została zawarta przez pełnomocnika, powołanego uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników.

/umowa – k. 48 -47 akt ZUS/

W dniu 9 listopada 2015 r wnioskodawczyni zwróciła się do Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z (...) w Ł. zatrudnienie w spółce w charakterze brokera innowacji w wymiarze ¼ etatu od dnia 1 grudnia 2015 r. Argumentowała, że z dniem 30 września 2015 r zakończył się Projekt B. (...) dofinansowywany w ramach środków (...), realizowany przez nią na Wydziale Mechanicznym PŁ. Natomiast do końca października 2015 r zostały zakończone wszelkie czynności formalne związane z zamknięciem i rozliczeniem projektu. Udział w projekcie pozwolił na zdobycie cennej wiedzy i doświadczenia w zakresie pełnienia roli brokera innowacji. W realizowanym projekcie osiągnęła liczne wskaźniki sukcesu, w tym 8 umów licencyjnych i 2 utworzone spółki spinn – off. Wskazane sukcesy oraz zdobyte doświadczenie mogą stanowić cenne wsparcie dla aktywności (...) sp. z (...).

/pismo – k. 46 akt ZUS/

W okresie trwania zlecenia wnioskodawczyni zdobyła dużo kontaktów, projektów. Mimo, że projekt się skończył naukowcy nadal się z nią kontaktowali, dlatego oczekiwała za to wynagrodzenia.

/zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38/

W dniu 26 listopada 2015 r została zwarta umowa na czas nie określony – od 1 grudnia 2015 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze ¼ etatu , na stanowisku brokera innowacji , za wynagrodzeniem 2000 zł. Do obowiązków pracownika należało:

-identyfikacja, selekcjonowanie o oferowanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych PŁ, w tym wynalazków, baz danych, know – how, utworów w rozumieniu prawa autorskiego

- identyfikacja projektów badawczych PŁ oraz ich wyników o wysokim potencjale komercyjnym

- inicjowanie oraz utrzymywanie sieci powiązań ze środowiskiem naukowym, otoczeniem gospodarczym, przedsiębiorcami i instytucjami otoczenia biznesu

- inicjowanie procesu komercjalizacji technologii oraz prowadzenie negocjacji związanych z komercjalizacją

- dążenie do tworzenia spółek spin – off.

Powyższe czynności realizowane miały być w celu poprawy efektywności procesu komercjalizacji wyników badań naukowych, stworzenia infrastruktury społecznej wspierającej proces komercjalizacji wiedzy i integracji środowiska naukowego z otoczeniem gospodarczym oraz upowszechniania wyników badań naukowych w środowisku przedsiębiorców.

Umowa została podpisana przez pełnomocnika powołanego uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników.

/umowa – k. 42 - 41 akt ZUS/

Wnioskodawczyni nadal pełni funkcję członka zarządu.

/okoliczność bezsporna/

Zawarcie umowy nie bezpośrednio po wygaśnięciu umowy zlecenia było związane z koniecznością ostatecznego rozliczenia projektu, złożeniem sprawozdania i wpływem kwot z tytułu zakończenia projektu, co miało miejsce w listopadzie 2015 r. Do czasu rozliczenia projektu wnioskodawczyni nie byłaby w stanie podołać zwiększonym obowiązkom związanym z zakończeniem projektu i zwiększonym wymiarem czasu pracy.

/zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38/

Stanowisko brokera innowacji polega na wspieraniu naukowców i firm zewnętrznych w celu prowadzenia procesu komercjalizacji badań. Rolą brokera jest przygotowanie produktu do komercjalizacji i umożliwienie wprowadzenia produktu do wykorzystania. Rolą brokera jest odnalezienie produktu, jaki cieszyłby się popytem oraz przestawienie firmom produktów. (...) odbywa spotkania, do których musi się przygotować.

/ zeznania M. S. – e protokół z dnia 13.12.2016 00:20:51 – 00:59:04/

W momencie zawarcia umowy wnioskodawczyni była w 7 miesiącu ciąży.

/zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38, dok. med. - k. 167 -176/

Wnioskodawczyni prowadziła korespondencję mailową po zawarciu tej umowy w przedmiocie przekazywania umów zawieranych z twórcami, przekazania praw do projektu, negocjowania warunków umów, oczekiwania wsparcia w kontakcie z twórcami, wyceny znaku towarowego, wyceny wynalazku, zainicjowania kontaktu w celu wsparcia przedsiębiorcy w realizacji projektu naukowo – badawczego, zasad wynagradzania twórców projektów, umawiania spotkań w sprawie projektów, przygotowywania ofert na zakup oprogramowania, prawa pierwokupu, zasad tworzenia spółki, oferty zakupu oprogramowania. Maile zawierały w stopce informację, że kierowane są przez mgr.inż P. K. prezesa zarządu/menedżera generalnego. Wymiana korespondencji obejmowała naukowców oraz przedsiębiorców.

/korespondencja mailowa – k. 35 – 38, 45 – 67, 69, 72,74 -75,77,78, 82 – 86, k.93 zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38/

W okresie 3 – 4 grudnia 2015 r wnioskodawczyni uczestniczyła w L. w Business (...).

/potwierdzenie – k. 110/

Wnioskodawczyni zawierała w imieniu spółki – płatnika umowy licencyjne dotyczące korzystania z oprogramowania z twórcami programu – w dniu 9 grudnia 2015 r, 17 grudnia 2015 r,.21 grudnia 2015 r.

/umowy – k. 34,31,25 akt ZUS, f-ra – k. 92/

W dniu 21 grudnia 2015 r doszło do wystawienia faktury za przeniesienia udziału wynoszącego 50,07 % praw do know – how o nazwie D., substancji aktywnej w leczeniu cukrzycy insulinoodpornej, w związku z zawartą umową w tym dniu 21 grudnia 2015 r pomiędzy płatnikiem a (...) SA.

/f- ra – k. 80, nota korygująca – k. 81, zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38/

Doszło do powstania w ramach Wydziału Chemicznego spółki w okresie styczeń – luty 2016. Było to wynikiem spotkań w grudniu z doc. P. i jej zespołem.

/zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38/ zeznania M. S. – e protokół z dnia 13.12.2016 00:20:51 – 00:59:04/

Od dnia 14 stycznia 2016 r wnioskodawczyni była niezdolna do pracy z powodu dolegliwości związanych z ciążą. Od 3 marca 2016 r korzystała z urlopu macierzyńskiego.

/okoliczność bezsporna, dok. (...). K. 167 - 176/

Bieżące obowiązki wnioskodawczyni przejął T. S. , zatrudniony na podstawie umowy o pracę od dnia 7 stycznia 2014 r w wymiarze ¾ etatu na stanowisku broker technologii i ¼ etatu na stanowisku administrator narzędzia informatycznego, który otrzymał wsparcie ze strony E. N., zatrudnionej od dnia 21 października 2015 r w wymiarze ½ etatu na stanowisku broker technologii. Z naukowcami spotykała się także K. R., zatrudniona od 1 czerwca 2014 r w wymiarze ¼ etatu na stanowisku brokera technologii.

/zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38, zestawienie osób zatrudnionych – k. 180, zeznania M. S. – e protokół z dnia 13.12.2016 00:20:51 – 00:59:04/

Od dnia 1 stycznia 2016 r M. S. (1) został zatrudniony na podstawie umowy o pracę od dnia 1 stycznia 2016 r w wymiarze ¼ etatu na stanowisku kierownik Projektu w ramach realizacji projektu S. za wynagrodzeniem w kwocie 1050 zł.

/zestawienie – k. 180/

Wnioskodawczyni otrzymała wynagrodzenie za pracę wynikające z łączącego je stosunku pracy.

/ potwierdzenie przelewu – k.144 - 162 /

Płatnik przy uwzględnieniu działalności ogółem w 2015 r odniósł stratę w miesiącach lipiec, sierpień, październik, grudzień oraz w 2016 r – styczeń i luty. W listopadzie odnotowano dochód w wysokości 191.023,38 zł.

Przy wyłączeniu z ogółu kosztów - kosztów projektu Spin –T. i zlecenia M. strata wystąpiła w miesiącach luty, marzec 2015 i styczeń, luty 2016. W listopadzie 2015 r dochód wyniósł 229771,75 zł, a w grudniu 134.567,59 zł.

Włączenie kosztów tych projektów do kosztów działalności operacyjnej ogółem powoduje, że wynik jest gorszy, ponieważ przychód z projektu jest jednorazowy na początku roku, a koszty w kolejnych miesiącach.

/wykaz – k. 199 zeznania wnioskodawczyni – e protokół z dnia 13.12.2016 00:05:45 w zw. z e prot. z dnia 23.09.2016 00:28:38/

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie i jako takie podlega uwzględnieniu.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art.12 ust. 1 i art. 13 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 121) pracownicy, to jest osoby fizyczne pozostające w stosunku pracy, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i ubezpieczeniu wypadkowemu w okresie od nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. Nr 372) osobom tym, w razie choroby lub macierzyństwa, przysługują świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą.

Na mocy art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3 i pkt 18a stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3. (art. 20 ust. 1 powołanej ustawy).

Zgodnie z definicją ustawową sformułowaną w art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przychód oznacza przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Stosownie do treści art. 12 ust.1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Natomiast według § 2 ust. 6 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 78, poz.465 z późn. zm.) dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie lub imiennym raporcie miesięcznym korygującym, o którym mowa w ustawie, zwanym dalej "raportem korygującym", oraz w deklaracji i deklaracji rozliczeniowej korygującej, o której mowa w ustawie, zwanej dalej "deklaracją korygującą", uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ustawy.

W myśl art. 36. ust. 1 wspomnianej ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli zaś niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (ust. 2).

Natomiast zgodnie z art. 40 w/w ustawy razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36.

Bezspornym jest między stronami, iż ubezpieczona podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 3 sierpnia 2009 r. jako pracownik u płatnika składek.

W przedmiotowej sprawie spór pomiędzy stronami dotyczył wysokości miesięcznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia od dnia 1 grudnia 2015 r.

Zdaniem Sądu zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zmieniająca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odwołującej od dnia 1 grudnia 2015 r. jest nieprawidłowa.

W ocenie organu rentowego zmiana warunków zatrudnienia wskazana na podstawie umowy o pracę z dnia 1 grudnia 2015 r. była czynnością pozorną /choć w treści decyzji na to się nie powołuje/, mającą na celu znaczące podwyższenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego wnioskodawczyni.

Sąd Okręgowy nie podziela stanowiska organu rentowego, dotyczące oceny umowy o pracę zawartej pomiędzy wnioskodawczynią a zainteresowaną, że zmiana warunków zatrudnienia miała głównie na celu ominięcie przepisów prawa i uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Zdaniem Sądu strony wykazały, że rzeczywiście zwiększono wymiar czasu pracy ubezpieczonej w ramach stosunku pracy, a wnioskodawczyni faktycznie wykonywała czynności, wynikające z zawartej umowy w wymiarze ¼ etatu na stanowisku brokera innowacji.

W myśl art. 83 k.c. w związku z art. 300 k.p. nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Inaczej mówiąc strony niejako udają, że dokonują jakiejś czynności prawnej np. zawierają umowę o pracę o określonych warunkach.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 21 maja 2010 roku, w sprawie o sygn. akt I UK 43/10, umowa o pracę jest zawarta dla pozoru, a przez to nie stanowi tytułu do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, jeżeli przy składaniu oświadczeń woli obie strony mają świadomość, że osoba określona w umowie jako pracownik nie będzie świadczyć pracy, a podmiot wskazany jako pracodawca nie będzie korzystać z jej pracy, czyli strony z góry zakładają, iż nie będą realizowały swoich praw i obowiązków wypełniających treść stosunku pracy. Nadto w ocenie Sądu Najwyższego, podleganie ubezpieczeniom społecznym wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia stosownej umowy, dokument w postaci umowy nie jest niepodważalnym dowodem na to, że osoby podpisujące go, jako strony, faktycznie złożyły niewadliwe oświadczenie woli o treści zapisanej w tym dokumencie.

Pozorność wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych
i jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Istotne znaczenie ma niezgodność między aktem woli a jego uzewnętrznieniem. Założeniem unormowania jest zgoda drugiej osoby na złożenie oświadczenia woli dla pozoru.

Dlatego w niniejszej sprawie należało zbadać, czy umowa o pracę z dnia 26 listopada 2015 r zmieniająca dotychczasowe warunki zatrudnienia od dnia 1 grudnia 2015 r tj. podwyższająca wymiar czasu pracy z ¾ (menedżer generalny ½ - etatu – 2000 zł i kierownik projektu ¼ - 1050 zł) na pełen etat (dodatkowo ¼ etatu na stanowisku brokera innowacji – 2000 zł) miała być przez strony rzeczywiście realizowana, czy też zostało zawarte tylko dla pozoru.

Zdaniem Sądu poczynione w sprawie ustalenia uzasadniają twierdzenie, iż zakwestionowana przez organ rentowy umowa o pracę w zakresie wymiaru czasu pracy, a w ślad za tym wynagrodzenia pomiędzy wnioskodawczynią a płatnikiem składek miała charakter rzeczywisty.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawczyni oraz reprezentantowi płatnika, w których wskazywali na realność podejmowanych czynności, potwierdzonych dokumentami w postaci korespondencji mailowej, konkretnych umów, które mieściły się w zakresie obowiązków brokera innowacji, sprecyzowanych w umowie o pracę.

Należy przypomnieć, że z poczynionych ustaleń wynika, że wnioskodawczyni legitymuje się wykształceniem wyższym, kierunkowym -ukończyła Politechnikę (...), Wydział Organizacji i zarządzania, kierunek zarządzanie i marketing, specjalność zarządzanie innowacjami i marketingiem. Jeszcze w okresie studiów podjęła zatrudnienie u płatnika, gdzie stopniowo awansowała – poczynając od stanowiska pracownika księgowo – biurowego, następnie księgowej. Natomiast w dniu 1 grudnia 2010 r została zwarta umowa na czas nie określony – od 1 grudnia 2010 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze ½ etatu , na stanowisku menedżera , za wynagrodzeniem 2000 zł. Do obowiązków pracownika należało:

-administrowanie operacyjną działalnością spółki

- współdziałanie z zarządem spółki oraz wykonywanie jego postanowień

- sprawozdawczość operacyjna oraz nadzór nad sprawozdawczością finansową

- planowanie pracy oraz nadzór nad pozostałym personelem spółki

- opracowywanie dokumentów regulujących zasady współpracy spółki z właścicielem

- organizowanie i prowadzenie działań marketingowych w zakresie transferu technologii z Politechniki (...) do gospodarki

-dbałość o majątek i wizerunek spółki.

Jednocześnie uchwałą nr 1 z dnia 4 września 2012 r Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników spółki (...) sp. z oo w Ł., m.in. wnioskodawczyni została powołana do pełnienia funkcji członka zarządu (prezesa zarządu).

W między czasie wnioskodawczyni rozwiązała umowę na stanowisku księgowej, a w dniu 22 października 2013 r doszło do zawarcia umowy zlecenia dotyczącej realizacji projektu w ramach programu (...) pomiędzy P. K. a Politechniką (...) (jedyny wspólnik płatnika) – Wydziałem Mechanicznym, na stanowisku brokera. Do obowiązków brokera należało:

- identyfikacja projektów badawczych PŁ oraz ich wyników o wysokim potencjale komercyjnym

- inicjowanie oraz utrzymywanie sieci powiązań ze środowiskiem naukowym, otoczeniem gospodarczym, w tym inicjowanie komercjalizacji wyników badań

- podwyższanie kompetencji brokera.

Powyższe czynności realizowane miały być w celu poprawy efektywności procesu komercjalizacji wyników badań naukowych, stworzenia infrastruktury społecznej wspierającej proces komercjalizacji wiedzy i integracji środowiska naukowego z otoczeniem gospodarczym oraz upowszechniania wyników badań naukowych w środowisku przedsiębiorców. Czynności wynikają z warunków realizacji projektu przyjętego do finansowania w drodze konkursu ogłoszonego w ramach programu pod nazwą „B. (...).

(...) zobowiązał się wykonywać czynności w terminie od 1 listopada 2013 r do 30 września 2015 r.

Umowa określała wynagrodzenie na kwotę 5900 zł./aktualnie wynagrodzenie z tytułu wykonywania tożsamych czynności zostało określone na kwotę 2000 zł/

W aneksie do umowy zlecenia strony dopuściły możliwość wypłaty na rzecz B. dodatkowego wynagrodzenia wynikającego z przyznania przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego dodatkowych środków finansowanych za doprowadzenie przez B. do zawarcia umowy licencyjnej lub powstania spółki spin – off./ w okresie trwania umowy o pracę takie umowy licencyjne zostały zawarte/

W dniu 20 grudnia 2013 r została zwarta umowa na czas określony – od 1 stycznia 2014 r do 31 grudnia 2016 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze 1/4 etatu , na stanowisku Kierownika Projektu w ramach realizacji projektu S. – Intensyfikacja komercjalizacji wiedzy i technologii dofinansowanego ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, za wynagrodzeniem 1050 zł. Do obowiązków pracownika należało:

- wyznaczanie osób do zadań merytorycznych w projekcie

- dokonywanie podziału zadań merytorycznych między poszczególne osoby

- weryfikowanie pod względem merytorycznym realizowanych i zrealizowanych prac

- sprawdzanie zgodności realizacji zadań z harmonogramem projektu

- zwoływanie spotkań roboczych zespołu projektowego – w miarę potrzeb

- w sytuacji braku możliwości dotrzymania harmonogramu – dokonywanie w ustalonym trybie uzgodnień z (...)

- zatwierdzenie pod względem merytorycznym dokonywanych wydatków

- bieżące zarządzanie projektem

- nadzór nad osobą zatrudnioną do obsługi finansowo – administracyjnej projektu

- przygotowywanie propozycji w zakresie zatrudnienia

- nadzorowanie prawidłowego prowadzenia przez osoby realizujące projekt kart czasu pracy

- nadzór nad prawidłowym kwalifikowaniem kosztów

- terminowe i zgodne z umową i regułami programu SPIN –T. przygotowywanie sprawozdań merytorycznych z realizacji projektu

- nadzór nad przygotowaniem sprawozdań finansowych

- informowanie zarządu spółki o nieprawidłowościach związanych z realizacją projektu.

Umowa została zawarta przez pełnomocnika, powołanego uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników.

Jednocześnie w dniu 9 listopada 2015 r wnioskodawczyni zwróciła się do Zgromadzenia Wspólników (...) sp. z (...) w Ł. zatrudnienie w spółce w charakterze brokera innowacji w wymiarze ¼ etatu od dnia 1 grudnia 2015 r. Argumentowała, że z dniem 30 września 2015 r zakończył się Projekt B. (...) dofinansowywany w ramach środków (...), realizowany przez nią na Wydziale Mechanicznym PŁ. Natomiast do końca października 2015 r zostały zakończone wszelkie czynności formalne związane z zamknięciem i rozliczeniem projektu. Udział w projekcie pozwolił na zdobycie cennej wiedzy i doświadczenia w zakresie pełnienia roli brokera innowacji. W realizowanym projekcie osiągnęła liczne wskaźniki sukcesu, w tym 8 umów licencyjnych i 2 utworzone spółki spin – off. Wskazane sukcesy oraz zdobyte doświadczenie mogą stanowić cenne wsparcie dla aktywności (...) sp. z (...).W okresie trwania zlecenia wnioskodawczyni zdobyła dużo kontaktów, projektów. Mimo, że projekt się skończył naukowcy nadal się z nią kontaktowali, dlatego oczekiwała za to wynagrodzenia.

W ocenie Sądu trudno czynić w tym zakresie zarzut wnioskodawczyni, że za faktycznie wykonywaną pracę oczekiwała wynagrodzenia.

W rezultacie w dniu 26 listopada 2015 r została zwarta sporna umowa na czas nie określony – od 1 grudnia 2015 r, między ubezpieczoną a Centrum (...) sp. z oo w Ł. , w wymiarze ¼ etatu , na stanowisku brokera innowacji , za wynagrodzeniem 2000 zł. Do obowiązków pracownika należało:

-identyfikacja, selekcjonowanie o oferowanie wyników badań naukowych i prac rozwojowych PŁ, w tym wynalazków, baz danych, know – how, utworów w rozumieniu prawa autorskiego

- identyfikacja projektów badawczych PŁ oraz ich wyników o wysokim potencjale komercyjnym

- inicjowanie oraz utrzymywanie sieci powiązań ze środowiskiem naukowym, otoczeniem gospodarczym, przedsiębiorcami i instytucjami otoczenia biznesu

- inicjowanie procesu komercjalizacji technologii oraz prowadzenie negocjacji związanych z komercjalizacją

- dążenie do tworzenia spółek spin – off.

Powyższe czynności realizowane miały być w celu poprawy efektywności procesu komercjalizacji wyników badań naukowych, stworzenia infrastruktury społecznej wspierającej proces komercjalizacji wiedzy i integracji środowiska naukowego z otoczeniem gospodarczym oraz upowszechniania wyników badań naukowych w środowisku przedsiębiorców.

Umowa została podpisana przez pełnomocnika powołanego uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników.

Należy zwrócić uwagę, że w istocie umowa ta stanowiła kontynuację obowiązków wnioskodawczyni wynikającej z uprzednio zawartej z jedynym wspólnikiem płatnika – PŁ - umowy zlecenia.

Zawarcie umowy nie bezpośrednio po wygaśnięciu umowy zlecenia było związane z koniecznością ostatecznego rozliczenia projektu, złożeniem sprawozdania i wpływem kwot z tytułu zakończenia projektu, co miało miejsce w listopadzie 2015 r. Nadto wnioskodawczyni już na początku listopada sygnalizowała zawarcie takiej umowy.

Ustalono jednocześnie, że stanowisko brokera innowacji polega na wspieraniu naukowców i firm zewnętrznych w celu prowadzenia procesu komercjalizacji badań. Rolą brokera jest przygotowanie produktu do komercjalizacji i umożliwienie wprowadzenia produktu do wykorzystania. Rolą brokera jest odnalezienie produktu, jaki cieszyłby się popytem oraz przestawienie firmom produktów. (...) odbywa spotkania, do których musi się przygotować. Wszystkie te czynności wnioskodawczyni wykonywała od 1 grudnia 2015 r w ramach stosunku pracy.

W momencie zawarcia umowy wnioskodawczyni była w 7 miesiącu ciąży, jednak z dokumentacji wynika, że była wówczas zdolna do pracy, na początku grudnia odbywała podróż służbową do L.. Organ rentowy sugerował, że wnioskodawczyni poczynając od dnia 7 grudnia 2015 r mogła spodziewać się, że będzie niezdolna do pracy, co nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia, wobec ustalenia, że wnioskodawczyni faktycznie wykonywała swoje obowiązki.

Sąd pominął wniosek organu rentowego co do zwrócenia się do NFZ o wykaz placówek, w których leczyła się wnioskodawczyni, gdyż wniosek ten nie został poparty na ostatnim terminie rozprawy, nadto zgromadzony materiał dowodowy w zakresie stanu zdrowia wnioskodawczyni był wystarczający celem wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Wnioskodawczyni prowadziła korespondencję mailową po zawarciu tej umowy w przedmiocie przekazywania umów zawieranych z twórcami, przekazania praw do projektu, negocjowania warunków umów, oczekiwania wsparcia w kontakcie z twórcami, wyceny znaku towarowego, wyceny wynalazku, zainicjowania kontaktu w celu wsparcia przedsiębiorcy w realizacji projektu naukowo – badawczego, zasad wynagradzania twórców projektów, umawiania spotkań w sprawie projektów, przygotowywania ofert na zakup oprogramowania, prawa pierwokupu, zasad tworzenia spółki, oferty zakupu oprogramowania. Maile zawierały w stopce informację, że kierowane są przez mgr.inż P. K. prezesa zarządu/menedżera generalnego. Wymiana korespondencji obejmowała naukowców oraz przedsiębiorców. Świadczy to także o realnym wykonywaniu przez nią obowiązków.

Organ rentowy podniósł, że maile były podpisywane przez wnioskodawczynię jako prezes zarządu/menedżer, jednakże należy zauważyć, że wnioskodawczyni nie miała zawartej umowy na stanowisku prezesa zarządu, a stanowisko menedżera nie obejmowało zakresem obowiązków czynności wynikających z korespondencji.

Okoliczność, że zostały przez wnioskodawczynię załączone maile dotyczące okresu sprzed zawarcia umowy /listopad 2015 r/ nie mają znaczenia dla negatywnego rozstrzygnięcia, bowiem jak wynika z zeznań wnioskodawczyni, mimo, że umowa zlecenia wygasła nadal utrzymywała kontakty z naukowcami, a załączone maile tylko potwierdzają ciągłość wykonywanych czynności.

Wnioskodawczyni zawierała w imieniu spółki – płatnika umowy licencyjne dotyczące korzystania z oprogramowania z twórcami programu – w dniu 9 grudnia 2015 r, 17 grudnia 2015 r,.21 grudnia 2015 r. Podpisywała się jako prezes zarządu /jako osoba upoważniona do reprezentacji spółki/, co nie niweczy okoliczności, że zawarcie umów licencyjnych było związane z wykonywaniem czynności brokera innowacji.

W dniu 21 grudnia 2015 r doszło do wystawienia faktury za przeniesienia udziału wynoszącego 50,07 % praw do know – how o nazwie D., substancji aktywnej w leczeniu cukrzycy insulinoodpornej, w związku z zawartą umową w tym dniu 21 grudnia 2015 r pomiędzy płatnikiem a (...) SA, a negocjacje tej umowy wynikają z korespondencji mailowej. Doszło także do powstania w ramach Wydziału Chemicznego spółki w okresie styczeń – luty 2016, ale było to wynikiem spotkań w grudniu z doc. P. i jej zespołem, co także wynika z korespondencji mailowej.

Z ustaleń wynika, że co prawda nie został zatrudniony nowy pracownik na stanowisku brokera innowacji, jednakże bieżące obowiązki wnioskodawczyni przejął T. S. , zatrudniony na podstawie umowy o pracę od dnia 7 stycznia 2014 r w wymiarze ¾ etatu na stanowisku broker technologii i ¼ etatu na stanowisku administrator narzędzia informatycznego, który otrzymał wsparcie ze strony E. N., zatrudnionej od dnia 21 października 2015 r w wymiarze ½ etatu na stanowisku broker technologii. Z naukowcami spotykała się także K. R., zatrudniona od 1 czerwca 2014 r w wymiarze ¼ etatu na stanowisku brokera technologii. Jednocześnie od dnia 1 stycznia 2016 r M. S. (1) został zatrudniony na podstawie umowy o pracę od dnia 1 stycznia 2016 r w wymiarze ¼ etatu na stanowisku kierownik Projektu w ramach realizacji projektu S. za wynagrodzeniem w kwocie 1050 zł.

Wnioskodawczyni otrzymała także wynagrodzenie za pracę wynikające z łączącego je stosunku pracy.

Płatnik przy uwzględnieniu działalności ogółem w 2015 r odniósł co prawda stratę w miesiącach lipiec, sierpień, październik, grudzień oraz w 2016 r – styczeń i luty, ale w listopadzie, a więc w miesiącu, w którym doszło do zwarcia umowy odnotowano dochód w wysokości 191.023,38 zł. Jednocześnie przy wyłączeniu z ogółu kosztów - kosztów projektu Spin –T. i zlecenia M. strata wystąpiła w miesiącach luty, marzec 2015 i styczeń, luty 2016. W pozostałych miesiącach wystąpił dochód, w tym w listopadzie 2015 r dochód wyniósł 229771,75 zł, a w grudniu 134.567,59 zł. Włączenie kosztów tych projektów do kosztów działalności operacyjnej ogółem powoduje, że wynik jest gorszy, ponieważ przychód z projektu jest jednorazowy na początku roku, a koszty w kolejnych miesiącach. Mając na względzie zatem powyższe nie można przyjąć, że zwiększenie zatrudnienia nie było uzasadnione ekonomicznie.

Postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawczyni wykonywała de facto czynności w pełnym wymiarze czasu pracy wynikającym z zakwestionowanej umowy o pracę. Została wykazana także rzeczywista potrzeba zwiększenia obowiązków ubezpieczonej od dnia 1 grudnia 2015 r.

W ocenie Sądu powyższe rozważania świadczą o tym, że przy zawieraniu zakwestionowanej umowy było wolą stron zmiana warunków pracy odwołującej się, a zatem było zamiarem stron świadczenie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy.

Tym samym należało przyjąć, że strony dokonały w dniu 26 listopada 2015 r. ważnej czynności prawnej, składając oświadczenia woli nie dla pozoru, mając potrzebę (co oznacza też - zamiar ) ich realizacji i dlatego niesłusznie czynności te zostały pominięte przez organ rentowy, jako czynności prawne nieważne, przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w pkt 2. zaskarżonej decyzji.

O czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy można mówić wówczas, gdy czynność taka pozwala na uniknięcie zakazów, nakazów lub obciążeń wynikających z przepisu ustawy i tylko z takim zamiarem została dokonana. Nie jest natomiast obejściem prawa dokonanie czynności prawnej w celu osiągnięcia skutków, jakie ustawa wiąże z tą czynnością prawną. Skoro z zawarciem umowy o pracę ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych wiąże obowiązek ubezpieczenia emerytalno-rentowego, chorobowego i wypadkowego, podjęcie zatrudnienia w celu objęcia ubezpieczeniem i ewentualnego korzystania ze świadczeń z tego ubezpieczenia nie może być kwalifikowane jako obejście prawa. W sytuacji, gdy wolą stron zawierających umowę było faktyczne nawiązanie stosunku pracy i doszło do świadczenia pracy za wynagrodzeniem, sama świadomość jednej ze stron umowy, a nawet obu stron, co do wystąpienia w przyszłości zdarzenia uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, nie daje podstawy do uznania, że umowa miała na celu obejście prawa ( tak też SN w wyroku z dnia 2 lipca 2008 r., sygn. akt II UK 334/07, publ. LEX nr 531865).

Nadto Sąd Najwyższy w wyrok z dnia 25 stycznia 2005 roku ( II UK 141/04, OSNP 2005/15/235), stwierdza, że stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z tej umowy, nie można przypisać działania w celu obejścia ustawy (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).

Chęć uzyskania tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym jest zgodnym z prawem i zasadami współżycia społecznego celem zawarcia umowy o pracę. Dlatego nie można przyjąć, że jeżeli stronom umowy o pracę przyświeca taki właśnie cel, to umowa o pracę jest nieważna z mocy art. 58 § 1 lub 2 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2012 r., I UK 265/11, LEX nr 1169836). Sama chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego jako motywacja do podjęcia zatrudnienia nie świadczy o zamiarze obejścia prawa, podobnie jak inne cele stawiane sobie przez osoby zawierające umowy o pracę, takie jak na przykład chęć uzyskania środków utrzymania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04, OSNP 2005 Nr 15, poz. 235; z 5 października 2005 r., I UK 32/05, OSNP 2006 nr 15-16, poz. 249; z 28 kwietnia 2005 r., I UK 236/04, OSNP 2006 nr 1-2, poz. 28; z 11 stycznia 2006 r., II UK 51/05, OSNP 2006 nr 23-24, poz. 366). Umowie o pracę, która nie narusza art. 22 § 1 k.p., nie można stawiać zarzutu zawarcia jej w celu obejścia prawa, nawet gdy jej cel dyktowany był wyłącznie chęcią uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Z tej przyczyny w orzecznictwie przyjmuje się, że krytyczna ocena zawierania umów o pracę przez kobiety w zaawansowanej ciąży i ich krótkotrwałe zatrudnienie, rodzące prawo do pełni świadczeń przysługujących z ubezpieczenia społecznego z tytułu macierzyństwa, może uzasadniać poczucie nadużywania prawa, jednak nie jego obejścia.

Podkreślić przy tym trzeba, że zarówno przepisy prawa pracy, prawa ubezpieczeń społecznych, jak i przepisy ustrojowe pozwalają tak kształtować elementy stosunku pracy, jaka jest wola stron. Jednakże przestaje powyższa kwestia być tylko sprawą stron nawiązujących stosunek pracy, gdy po uregulowaniu składek przerzuca się ciężar wypłaty świadczeń na fundusz dysponujący publicznymi pieniędzmi, którymi zarządza Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem może stanowić wyłącznie wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności względem pracy. Jedynie „rażąco wysokie” wynagrodzenie za pracę może być w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego. /tak SA w Poznaniu w wyroku z dnia 7 września 2016 r, III AUa 2234/15/

W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, wątpliwości organu rentowego, co do rzeczywistego celu i zamiaru stron, przy nawiązywaniu zakwestionowanej w zakresie zmiany warunków zatrudnienia umowy były nieuzasadnione, a zatem zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie odpowiada prawu.

Należy zwrócić uwagę, że dotychczas wnioskodawczyni, będąc zatrudniona w ¾ wymiaru czasu pracy, osiągała wynagrodzenie 3050 zł. Natomiast po zmianie tych warunków, wynagrodzenie to wzrosło do 5050 zł (o 2000 zł, przy czym w ramach zlecenia wnioskodawczyni otrzymywała prawie 6000 zł). W ocenie Sądu określenie wynagrodzenia na takim poziomie nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ani nie zmierza do obejścia prawa (art. 58 § 2 kc). W związku ze zwiększonym zakresem obowiązków, stopniem wykształcenia wnioskodawczyni, istniały uzasadnione podstawy, aby to wynagrodzenie wzrosło do tak określonej wysokości. Działania polegające na ustalaniu wynagrodzenia w takiej wysokości nie zmierzało do tego, by osiągnąć niewspółmiernie wysokie świadczenia z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych osób ubezpieczonych. A tylko nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika może być w zakresie prawa do ubezpieczeń społecznych ocenione jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń. /tak SN w wyroku z dnia 4 sierpnia 2005 r, II UK 16/05, wyrok SA z dnia 25 marca 2015 r III AUa 156/14, LEX nr 1711493/.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił decyzję w zaskarżonej części w ten sposób, że ustalił, iż miesięczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia P. K. w Centrum (...) sp z z oo w Ł. od dnia 1 grudnia 2005 r stanowi kwota 5050 zł .

Stosownie do wyników postępowania, na podstawie art. 98 k.p.c., Sąd obciążył organ rentowy obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez wnioskodawczynię . Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika Sąd ustalił na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804) Sąd przyjął stawkę minimalną, z uwagi na brak sprecyzowania wartości przedmiotu sporu przez wnioskodawczynię.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Swaczyna
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Przybylska
Data wytworzenia informacji: