Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VIII U 1812/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-03-08

Sygn. akt VIII U 1812/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 02.10.2023 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 15.09.2023 r. odmówił A. Ś. ponownego ustalenia wartości kapitału początkowego na dzień 1.01.1999 r. ponieważ przedłożone dowody nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego.

Organ wskazał, iż decyzją z dnia 3.09.2012 r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego za okresy zatrudnienia od 1.01.1972 do 31.12.1979 r. oraz 15.11.1991 do 15.06.1992 r. przyjęto kwoty minimalnego wynagrodzenia

Zakład nie uwzględnił minimalnych wynagrodzeń za okres zatrudnienia od 1.07.1978 do 14.11.1991 r. w R. (...) w P. ponieważ w ww. okresie A. Ś. była wynagradzana według zasad obowiązujących członków spółdzielni tj. na podstawie dniówek obrachunkowych.

/ decyzja k. 54 akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A. Ś. domagając się jej zmiany i uwzględnienia przy wyliczeniu kapitału początkowego danych dotyczących jej wynagrodzenia za okres zatrudnienia w R. (...) w P. wynikających z dostępnych dokumentów.

/odwołanie – k. 3/

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację wskazaną w zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k.15- 15 v./

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. Ś. urodziła się (...)

/okoliczność bezsporna/

Wyrokiem z dnia 24.10.2007 r w sprawie sygn. akt IX U 1055/07 z odwołania A. Ś. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia 17.04.2007 r. w przedmiocie ustalenia kapitału początkowego, SO w Łodzi zmienił zaskarżoną decyzję i zaliczył A. Ś. do ogólnego stażu pracy okres zatrudnienia od dnia 1.07.1978 r. do 14 .11.1991 r w R. (...) w P..

/ bezsporne wyrok SO z 24.10.2007 r. z uzasadnieniem k. 30,33-35 załączonych akt IX U 1055/07/

Wykonując wyrok decyzją z dnia 22.11.2007 r. Zakład zaliczył do stażu ww okres jednak nie przeliczył podstawy wymiaru kapitału ( lata 1979 -1980 zerowe ponieważ wnioskodawczyni nie udowodniła dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.

/ bezsporne decyzja k. 46-47 akt ZUS /

Decyzją z dnia 3.09.2012 r. organ rentowy z urzędu dokonał ustalenia kapitału początkowego ubezpieczonej i określił jego wartość na dzień 1 stycznia 1999 r. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych tj. od 1.01.1971 do 31.12.1980 . Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 37,43 % .

Podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 456,98 zł. ZUS ustalił w wyniku pomnożenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 37,43 % przez kwotę 1220,89 zł, tj. kwotę bazową określoną w w/w ustawie o emeryturach i rentach z FUS (37, 43 % x 1 220,89 zł =456,98 zł).

Organ rentowy przyjął łącznie 20 lat, 8 miesięcy, 15 dni, okresów składkowych.

W wysokość 24% kwoty bazowej wyniosła 293,01 zł.

Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 83,67%.

Średnie dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach dla osób w wieku 62 lat przyjęto w ilości 209 miesięcy.

W związku z powyższym wysokość kapitału początkowego ustalona na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 76 901,55 złotych.

/ decyzja z 3.09.2012 k. 50 akt ZUS/

Do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto wynagrodzenia ubezpieczonej w następującej wysokości:

- za rok 1971 – 1 180,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 28 296,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 16,68 %,

- za rok 1972 – 12 000,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 30 108,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 39,86 %,

- za rok 1973 – 12 000,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 33 576,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 35,74 %,

- za rok 1974 – 13 000,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 38 220,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 34,01 %,

- za rok 1975 – 38 220,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 46 956,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 81,40 %,

- za rok 1976 –27 255,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 51 372,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 53,05 %,

- za rok 1977 –42 973,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 55 152,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 77,92 %,

-za rok 1978 –20 925,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 58 644,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 35,68 %,

- za rok 1979 – 0,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 63 924,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 0,00 %,

- za rok 1980 – 0,00 zł co przy kwocie rocznego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za dany rok kalendarzowy wynoszącej 72 480,00 zł dało stosunek podstawy wymiaru składek do rocznego przeciętnego wynagrodzenia o wartości 0,00 %,

Wyliczony na podstawie powyższych danych wskaźnik wyniósł 37,43%.

/obliczenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego k.51 akt ZUS/

W dniu 15.09.2023 r. A. Ś. złożyła wniosek o ponowne przeliczenie kapitału początkowego i emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia wypłacanego w okresie zatrudnienia 1.07.1978 r. do 14 .11.1991 r w R. (...) w P. ustalonego na podstawie danych z świadectwa pracy, informacji o dochodach za 1992 r. załączonych do wniosku jak i w oparciu o zeznania świadków.

/ wniosek z 15.09.2023 r. z załącznikami w aktach emerytalnych ZUS k. nienumerowane/

W wyniku rozpoznania wskazanego wniosku wydano m.in zaskarżona decyzję.

/ decyzja k. 54 akt ZUS/

W okresie od 1.07.1978 r. do 14 .11.1991 r A. Ś. pracowała w R. (...) w P. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach księgowej kasjerki oraz specjalisty ds. kadr. WW była członkiem tej spółdzielni.

/ bezsporne świadectwo pracy k. w katach ZUS/

Wnioskodawczyni legitymuje się świadectwem pracy za wskazany okres zatrudnienia z dnia 22.06.1994 w którym wskazano, iż w okresie od 1.01.1992 - 15.06.1992 otrzymała wynagrodzenie w kwocie 5.583.000 zł

/ świadectwo pracy w aktach ZUS k 5 oraz k. 5, 25 oryginał okazany na rozprawie12.01.2024 r /

Wnioskodawczyni posiada także informację o dochodach uzyskanych w okresie pracy od 1.01.do 15.06.1992 PIT 11 wystawionym przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną w P. którym wskazano iż przychód podlegający opodatkowaniu wyniósł 5.583.000 zł

/ informacja o dochodach w aktach emerytalnych ZUS k. 7 oraz z k. 4, 26 oryginał okazany na rozprawie 12.01.2024 r /

Z angażu z 1.07.1979 r wynika, iż wnioskodawczyni zostaje skierowana do pracy w R. (...) w P. na czas nieokreślony na stanowisku specjalista ds. kadr i samorządowo organizacyjnych od ww daty za pracę będzie zaś otrzymywała wynagrodzenie wg zbiorowego Układu Pracy dla Spółdzielców mianowicie 40 dniówek + dodatki + przysługujące premie.

/ angaż k. 7, k. 27 oryginał okazany na rozprawie 12.01.2024 r /

Zgodnie z angażem z dnia 16.06.1980 ww od dnia 1.01.1980 r. miała otrzymywać wynagrodzenie wg zbiorowego Układu Pracy dla Spółdzielców a mianowicie 40 dniówek obrachunkowych przy planowanej dniówce 150 zł + dodatek za staż pracy - 5%

/ angaż k. 8, 28 oryginał okazany na rozprawie 12.01.2024 r /

Wnioskodawczyni nie posiada żadnych innych dokumentów potwierdzających wysokość wypłacanego jej wynagrodzenia za okres pracy w R. (...) w P., brak ich w archiwach bo nie zabezpieczył ich syndyk.

/ zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 23.02.2024 00:02:58 -00:06:33 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 12.01.2024 r. 00:02:26 -00:07:02/

Wnioskodawczyni w okresie pracy w spółdzielni wypłacano wynagrodzenie co miesiąc. WW mogła mieć 50-60 dniówek jako podstawę. Dniówka była zatwierdzana na walnym zebraniu. Dniówka była zatwierdzana w planie raz do roku. Stawka była płacona zaliczkowo Jak był większy dochód w spółdzielni to wnioskodawczyni otrzymywała wyrównanie powyżej 150 zł. Wskazana w angażach kwota była kwotą co miesiąc gwarantowaną. Jak ktoś miał w angażu 150 zł dniówki to nie mógł dostawać mniej. Gdy spółdzielnia zarobiła mniej nie musiała jej zwracać. Kolejna dniówka wtedy była niższa. Dodatek stażowy był liczony w zależności od przepracowanych lat.

/zeznania wnioskodawczyni protokół z rozprawy z dnia 23.02.2024 00:02:58 -00:06:33 w związku z informacyjnymi wyjaśnieniami protokół z rozprawy z dnia 12.01.2024 r. 00:02:26 -00:07:02, zeznania świadka M. M. protokół z rozprawy z dnia 12.01.2024 r. 00:08:41 -00:10:52 zeznania świadka T. F. protokół z rozprawy z dnia 12.01.2024 r. 00:10:52 - 00:21:11/

Hipotetyczna wysokość kapitału początkowego wnioskodawczyni, przy uwzględnieniu:

- wariant I za okres 1.01.1992 do 15.06.1992 kwoty wynagrodzenia 5 583 000 zł nie ulega zmianie i nadal wynosi 76 901,55 zł

- wariant II za okres 1.01.1980 -31.12.1980 40 dniówek obrachunkowych i stawki 150 zł za dniówkę tj 40 x 150,00 = 6000,00 zł x 12 m-cy = (...),00 . Po uwzględnieniu w 1980 r. kwoty wynagrodzenia 72000 zł wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony z 10 lat kalendarzowych od 1971 do 1980 wynosi 47, 37 %. Wartość kapitału początkowego wzrasta i wynosi 83717, 04 zł

- wariant III przy przyjęciu danych z obu poprzednich wariantów. Po uwzględnieniu z okres od 1.01.1992 do 15.06. 1992 kwoty wynagrodzenia 5583000 zł a za rok 1980 kwoty wynagrodzenia 72000, 00 zł wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony z 10 lat kalendarzowych od 1971 do 1980 wynosi 47, 37 % Wartość kapitału początkowego wzrasta i wynosi 83717, 04 zł.

Hipotetyczne wyliczenie wartości kapitału początkowego k. 55-60 akt kapitałowych ZUS/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w aktach ZUS - w szczególności na szczątkowo zachowanej dokumentacji osobowej z R. (...) w P., odnoszącej się do wysokości wynagrodzenia osiąganego przez wnioskodawczynię w spornym okresie oraz na podstawie zeznań wnioskodawczyni i świadków. W szczególności podkreślić, należy iż zeznania świadków potwierdziły fakt wypłaty wynagrodzeń w zagwarantowanym zakresie określonym w angażach. Tym samym za pewną uznać należy wysokość wynagrodzenia określoną w wymiarze dniówek i stawce wskazanej w dokumentacji ta zaś dotyczy wyłącznie roku 1980. Sąd uznaje również, iż pewnym jest wynagrodzenie za rok 1992 od 01.01 do 15.06.1992, bo jego wysokość bezpośrednio wynika z treści dostępnego świadectwa pracy nadto jest zbieżna z kwotą wynagrodzenia wnioskodawczyni wskazaną przez spółdzielnię w informacji PIT 11. Przy tym podać należy, że zarówno z zeznań wnioskodawczyni jak i świadków nie wynikają w sposób pewny kwoty wynagrodzeń wnioskodawczyni za pozostałe lata w spornym okresie jak i innych należnych jej dodatków do wynagrodzenia. Wbrew zapatrywaniom odwołującej nie było więc podstaw do poczynienia wiążących ustaleń za te okresy i w innej wysokości.

Organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia wysokość kapitału początkowego, przy uwzględnieniu okresów i wynagrodzeń dotychczas przyjętych oraz dodatkowo za okres wykonywania pracy w R. (...) w P. od 1.01.1992 do 15.06.1992 kwoty wynagrodzenia 5 583 000 zł i od 1.01.1980 do 31.12.1980 40 dniówek obrachunkowych i stawki 150 zł za dniówkę tj za 1980 r. kwoty 72000,00 zł- kwot wynikających w sposób pewny z dostępnych dokumentów. Sąd uznał je za miarodajne dla rozstrzygnięcia, gdyż nie było kwestionowane przez wnioskodawczynię nadto wysokość ujętych w nim zarobków ubezpieczonej znajdowała potwierdzenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Przy czym de facto przy wyliczeniu kapitału początkowego wpływ na zmianę wskaźnika wysokości podstawy wymiaru przy uwzględnieniu najkorzystniejszego wariantu z 10 lat kalendarzowych od 1971 r. do 1980 r. miało tylko wynagrodzenie dotyczące roku 1980 r. Tym samym choć możliwym było częściowe ustalenie wynagrodzenia za 1992 r. nie miało ono znaczenia dla ustalenia wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru i wielkości kapitału początkowego. Brak było natomiast jakiejkolwiek wiarygodnych jednoznacznych a co za tym miarodajnych dowodów co do osiąganych przez wnioskodawczynię zarobków za pozostały okres zatrudnienia w R. (...) w P. jak i wysokości innych składników wynagrodzenia, w tym dodatku za staż, bowiem z angażu nie wynika, od czego należy naliczyć 5%. Wynagrodzenie ustalone w sposób uśredniony czy teoretyczny nie mogło stanowić podstawy wyliczeń.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego odwołanie częściowo zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią przepisu art. 173 ust 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1251 t.j.), dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

Stosownie do art. 174 ust. 1 tejże ustawy, kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Zgodnie z ust. 2, przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Zgodnie z ust. 3 przywołanego artykułu, podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Według ust. 3b w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 roku (w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 21 czerwca 2013 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych) jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Natomiast w myśl ust. 7 analizowanego przepisu do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 roku. Ustęp 8 powyższego przepisu stanowi, że przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24 % tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku.

Zgodnie natomiast z treścią ust. 8 przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku, według wskazanego w nim wzoru.

Z kolei w myśl art. 15 ust. 1 powyższej ustawy podstawę wymiaru emerytury i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę, z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176. Natomiast stosownie do brzmienia ust. 2a tego samego przepisu, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Z kolei na postawie ust. 6 omawianego przepisu na wniosek ubezpieczonego podstawę wymiaru emerytury lub renty może stanowić ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Jak stanowi art. 15 ust. 4 w/w ustawy w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:

1.  oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych,

2.  oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu,

3.  oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz

4.  mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19, przy czym wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250%, jednakże przy ponownym przeliczeniu wysokości emerytury należy mieć na względzie, iż zgodnie z art. 111 ust. 2 ustawy uwzględnia się kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

Stosownie do treści art. 6 pkt 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresami składkowymi są okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w innych spółdzielniach zrzeszonych w (...) Związku Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, w zespołowych gospodarstwach rolnych spółdzielni kółek rolniczych zrzeszonych w Krajowym Związku (...) oraz pracy na rzecz tych spółdzielni:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tego tytułu;

Stosownie zaś do treści art. 4 dekretu z dnia 4 marca 1976 r. o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin ( Dz. U. z 1976 r. , Nr 10 , poz.54) w obowiązującym w spornym czasie przy ustalaniu okresu pracy w spółdzielni wymaganego do uzyskania świadczeń:

1) za dzień pracy uważa się 8 godzin pracy, a przed dniem 1 lipca 1962 r. dzień, który stanowił podstawę do obliczenia dniówki obrachunkowej; do dni pracy zalicza się również dni urlopu wypoczynkowego oraz dni pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub opiekuńczego,

2) za miesiąc pracy uważa się 20 dni pracy dla mężczyzny oraz 13 dni pracy dla kobiety, a jeżeli ubezpieczony użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - 18 dni pracy dla mężczyzny oraz 11 dni pracy dla kobiety,

3) za rok pracy uważa się rok obrachunkowy, w którym mężczyzna przepracował w spółdzielni co najmniej 240 dni pracy, kobieta 150 dni pracy, a jeżeli użytkuje działkę przyzagrodową lub dostarcza spółdzielni produkty rolne wytworzone w prowadzonym przez siebie gospodarstwie rolnym - to co najmniej: mężczyzna 220 dni pracy, a kobieta 130 dni pracy.

W rozpoznawanej sprawie niekwestionowanym było iż okres zatrudnienia wnioskodawczyni od 1.07.1978 r. do 14 .11.1991 r w R. (...) w P. był okresem składkowym spór sprowadzał się zatem do ustalenia czy przy obliczeniu kapitału początkowego możliwym jest przyjęcie wskazywanego przez wnioskodawczynię wynagrodzenia za ten okres przy uwzględnieniu zasad obowiązujących członków spółdzielni tj z uwzględnieniem dniówek obrachunkowych.

Zgodnie z treścią § 21 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 roku sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. nr 237, poz.1412) środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Wskazana regulacja §21 ust.1 powołanego rozporządzenia stanowiąca odpowiednik obowiązującego do dnia 23 listopada 2011 roku §20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. nr 10, poz.49) wyznacza kierunek postępowania dowodowego, nie oznacza to jednak aby wysokość uzyskiwanego uposażenia nie mogła być wskazana i w inny sposób, tak przy pomocy pisemnych środków dowodowych pochodzących od pracodawcy, czy też nawet dowodów pośrednich, nie wyłączając zeznań świadków - aczkolwiek wskazujących wprost na wysokość wynagrodzenia danego zainteresowanego (tak stanowi m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lipca 1997 roku - II UKN 186/97, a także wyroki: Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 marca 1997 roku - III AUa 105/97, Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 czerwca 1995 roku - III AUr 177/95, czy Sądu Apelacyjnego Białymstoku - III AUr 294/93).

Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych może być uwzględnione tylko wynagrodzenie faktycznie uzyskane przez ubezpieczonego w danym okresie, a nie zaś wynagrodzenie ustalone na podstawie przypuszczeń czy też uśrednień. Jedynie wynagrodzenie ubezpieczonego ustalone w sposób niewątpliwy, wobec którego nie istnieje niepewność, iż zostało ono zawyżone, może być podstawą do ustalenia współczynnika wysokości podstawy wymiaru / wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 29.09.2014 III AUa 2618/13/.

Wysokości wynagrodzenia lub danego składnika wynagrodzenia nie można ustalać w sposób przybliżony, ale pewny, na podstawie konkretnego dokumentu bądź jego kopii, który zachował się w dokumentacji osobowej ubezpieczonego (ostatecznie w oparciu o wiarygodne i precyzyjne zeznania świadków). W takim wypadku uwzględnić można składniki wynagrodzenia, które są pewne, wypłacane były w danym okresie, stałe i w określonej wysokości (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 stycznia 2012 r., III AUa 1555/11, LEX nr 1113058).

Wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne w danych okresach, przyjmowana dla potrzeb ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, wynikać musi z nie budzących żadnych wątpliwości, spójnych i precyzyjnych dowodów. (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, z dnia 3 grudnia 2015 r. .III AUa 1088/15 LEX nr 1960794).

W ocenie Sądu przedstawione dowody w szczególności szczątkowo dostępne dokumenty osobowe za okres pracy wnioskodawczyni w R. (...) zweryfikowane zeznaniami świadków pozwoliły ponad wszelką wątpliwość ustalić, że od 1.01.1992 do 15.06.1992 wypłacone wnioskodawczyni wynagrodzenie wyniosło 5 583 000 zł natomiast od 1.01.1980 do 31.12.1980 jej wynagrodzenie określono z uwzględnieniem 40 dniówek obrachunkowych i stawki 150 zł za dniówkę. W ocenie sądu wskazana dokumentacja informująca stricte o kwocie wynagrodzenia albo zawierająca zestawienie dniówek obrachunkowych na dany rok i informację o wysokości dniówki obrachunkowej stanowiła wystarczający dowód do ustalenia rzeczywiście otrzymywanego przez wnioskodawczynie wynagrodzenia w tym okresie. Wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału z uwzględnieniem wynagrodzenia za te lata ustalony w wariancie najkorzystniejszym z 10 kolejnych lat kalendarzowych 1971 -1980 wyniósł 47, 37 % i okazał się wyższy od dotychczas przyjmowanego przez organ rentowy względem wnioskodawczyni. Obliczony na jego podstawie kapitał początkowy wyniósł 83717, 04 zł.

Jednocześnie wbrew zapatrywaniom wnioskodawczyni brak było podstaw do przyjęcia za cały sporny okres wynagrodzenia hipotetycznego bazującego na zarobkach ustalonych w oparciu o wskazane dokumenty z uwzględnieniem jeszcze innych składników wynagrodzenia, dodatku stażowego czy premii, które także jako element wynagrodzenia wymieniała dostępna dokumentacja osobowa jednak bez precyzyjnego wskazania ich wysokości. Wielkości tej nie dookreślili też w swych zeznaniach świadkowie. Jak już bowiem podkreślano w tym zakresie przyjęcie jakiejkolwiek analogi jest niedopuszczalne. Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń emerytalno- rentowych obowiązuje ścisła zasada uwzględnia tylko tych składników wynagrodzenia, które faktycznie przysługiwały, które rzeczywiście wypłacono, od których została odprowadzona składka na ubezpieczenie społeczne.

Przy tym również brak było podstaw do przyjęcia minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego we wskazanym okresie. Wnioskodawczyni- co bezsporne- jako członka spółdzielni nie łączył ze spółdzielnią stosunek pracy. Pomiędzy członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej a spółdzielnią nie zachodzi odrębny od stosunku członkostwa stosunek pracy. Uchwała walnego zgromadzenia rolniczej spółdzielni produkcyjnej stanowiąca, że członkowie spółdzielni będą pracować na takich samych warunkach jak pracownicy, nie może zmienić charakteru prawnego ich zatrudnienia. Członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i ich domownicy mogą świadczyć pracę na rzecz spółdzielni wyłącznie w oparciu o stosunek członkostwa (art. 155 § 1 w zw. z art. 156 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1443 ze zm.). /Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 11 stycznia 2013 r., III AUa 1140/12, wyrok SA w Białymstoku z dnia 10.10.2019 r III AUa 533/19./ Wobec tego brak podstaw do zastosowania względem wnioskodawczyni analogicznie zasad wynagradzania jak do pracownika.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art.477 14§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzje i ustalił dla A. Ś. wysokość kapitału początkowego w kwocie 83717,04 zł z uwzględnieniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru w wysokości 47,37 % wyliczonego z lat 1971 -1980, zgodnie zaś z art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie wnioskodawczyni w pozostałej części, uznając je za bezzasadne.

.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Beata Łuczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Łodzi
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Przybylska
Data wytworzenia informacji: